00 Program nauki Technik informacji naukowej 348 03]

Autorzy:

mgr Jacek Brzeziński

mgr Krystyna Ratyńska-Olechnowska

mgr Anna Pruchniewicz

Recenzenci:

mgr Katarzyna Domańska

mgr Mirosława Müldner-Kurpeta

Opracowanie redakcyjne:

dr inż. Zofia Parfiniewicz

mgr Piotr Bartosiak

Spis treści

Wprowadzenie 4

I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Zalecenia

dotyczące procesu dydaktyczno-wychowawczego

II. Plany

nauczania

III. Moduły kształcenia w zawodzie

1. Podstawy technik informacyjnych

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 22

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomii w działalności
informacyjnej 25

Organizowanie

procesu

pracy

Wykorzystywanie informacyjnych technik biurowych

Stosowanie technik graficznych i multimedialnych

2. Działalność informacyjna

Posługiwanie się terminologią informacyjną 44
Organizowanie

działalności informacyjnej

3. Technologia przetwarzania informacji

Gromadzenie i przechowywanie informacji

Opracowywanie formalne dokumentów

Opracowywanie rzeczowe dokumentów

4. Technologia udostępniania informacji

Identyfikowanie

potrzeb

użytkowników 69

Wyszukiwanie

informacji

Udostępnianie informacji

5. Praktyka zawodowa

Pozyskiwanie

źródeł informacji

Sporządzanie opisów bibliograficznych i rzeczowych

Upowszechnianie

informacji

6. Działalność informacyjna na rzecz upowszechniania

wiedzy o Unii Europejskiej

Gromadzenie i przetwarzanie informacji

Upowszechnianie

informacji

Wprowadzenie

Celem kształcenia w zawodzie technik informacji naukowej jest

przygotowanie aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego
pracownika bibliotek i ośrodków informacji, w zakresie gromadzenia,
opracowywania i upowszechniania informacji. Efektywne funkcjonowanie
na rynku pracy wymaga: przygotowania ogólnego, opanowania
podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia
ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się

otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia
i doskonalenia się oraz umiejętnością oceny swoich możliwości.
Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych ułatwi
osiągnięcie tych celów. Kształcenie modułowe, w którym cele i materiał
nauczania są powiązane z realizacją zadań zawodowych, umożliwia:
– przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie poprzez

realizację zadań zbliżonych do tych, które są wykonywane

na stanowisku pracy,

– korelację i integrację treści kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy,
– opanowanie umiejętności z określonego obszaru zawodowego.
Kształcenie modułowe charakteryzuje się tym, że:
– proces uczenia się dominuje nad procesem nauczania,
– uczeń może podejmować decyzje dotyczące kształcenia zawodowego

w zależności od własnych potrzeb i możliwości,

– rozwiązania programowo – organizacyjne dają możliwość

kształtowania umiejętności zawodowych różnymi drogami,

– umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają

możliwość wykonywania określonego zakresu pracy,

– wykorzystuje się w szerokim zakresie zasadę transferu umiejętności

i wiedzy,

– programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki można

wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu
wymaganych umiejętności, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku
pracy.

Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie

przez uczniów umiejętności określonych w podstawie programowej
kształcenia w zawodzie oraz przygotowanie do kształcenia
ustawicznego.

W pracach nad doborem treści kształcenia i konstruowaniem

programu nauczania w układzie modułowym została wykorzystana
dostępna literatura, doświadczenia polskie i zagraniczne, a zwłaszcza
metodologia MES Międzynarodowej Organizacji Pracy. Według

metodologii MES zostały opracowane programy szkolenia dorosłych
w ramach projektu TOR #9, którego celem było między innymi
zwiększenie mobilności zawodowej osób dorosłych. Opracowany
modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów kształcenia
w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych,
wyodrębnionych na podstawie określonych kryteriów, umożliwiających
zdobywanie wiedzy oraz kształtowanie umiejętności i postaw właściwych
dla zawodu. Jednostka modułowa stanowi element modułu kształcenia
w zawodzie, obejmujący wycinek pracy, który nie podlega dalszym
podziałom. Jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna decyzja.

W strukturze programu wyróżnia się:

– założenia programowo – organizacyjne kształcenia w zawodzie,
– plany nauczania,
– programy modułów i jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz

jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literaturę.

Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał

nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne

do realizacji programu jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny
osiągnięć edukacyjnych ucznia.

Schemat korelacji modułów i jednostek modułowych (dydaktyczna

mapa programu), zamieszczony w założeniach programowo –
organizacyjnych kształcenia w zawodzie, umożliwi uczniowi wybór
ścieżki edukacyjnej w zależności od predyspozycji, możliwości
intelektualnych oraz wcześniej uzyskanych i potwierdzonych
umiejętności.

W programie przyjęto system kodowania modułów i jednostek

modułowych, zawierający elementy:
− symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją

zawodów szkolnictwa zawodowego,

− symbol literowy, oznaczający grupę modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,
S – dla modułów specjalizacyjnych,

− cyfrę arabską dla kolejnej, wyodrębnionej w module, jednostki

modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu:
348 [03].Z1
348 [03] – symbol cyfrowy zawodu: technik informacji naukowej
Z1 – pierwszy moduł zawodowy: działalność informacyjna

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
348 [03].Z3.03
348 [03] – symbol cyfrowy zawodu: technik informacji naukowej
Z3 – trzeci moduł zawodowy: technologia udostępniania informacji
03 – trzecia jednostka modułowa wyodrębniona w module Z3:

udostępnianie informacji

I. Założenia programowo organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Typowe stanowiska pracy
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik informacji naukowej
może być zatrudniony w ośrodkach informacji i bibliotekach. Możliwość
zatrudnienia istnieje zwłaszcza w ośrodkach informacji zarówno

w sferze budżetowej, jak i w przedsiębiorstwach państwowych. Technicy
informacji naukowej zatrudniani są także w firmach prywatnych,
zwłaszcza w tych, które doceniają znaczenie informacji dla prawidłowego
funkcjonowania firmy. Technik Informacji naukowej może pracować
na następujących stanowiskach:
– gromadzenia informacji,
– formalnego opracowywania dokumentów,
– opracowywania rzeczowego,
– udostępniania informacji w bezpośrednim kontakcie z użytkownikiem.
Zależnie od wielkości ośrodka informacji zdarzają się sytuacje,

w których pracownicy łączą ze sobą wykonywanie różnych czynności,
jak na przykład opracowanie formalne z rzeczowym.

Zadania zawodowe
Zadania zawodowe technika informacji naukowej obejmują:
– gromadzenie źródeł informacji (pierwotnych, pochodnych i wtórnych),
– opracowywanie źródeł informacji zarówno dla tradycyjnych systemów

informacyjnych, jak i na potrzeby skomputeryzowanego systemu
gromadzenia i wyszukiwania informacji,

– przetwarzanie informacji przez obsługę skomputeryzowanych baz

danych,

– udostępnianie i rozpowszechnianie informacji wśród użytkowników

ośrodka informacji,

– prowadzenie katalogów i kartotek wynikających z potrzeb

macierzystego zakładu pracy oraz współpracę z krajową siecią
informacji,

– wykonywanie podstawowych prac z zakresu biurowości, marketingu,

księgowości i obsługa podstawowego sprzętu biurowego,

– bieżące śledzenie rozwiązań stosowanych w gromadzeniu

i przetwarzaniu informacji,

– zapoznawanie się z tematyką branży instytucji macierzystej

i potrzebami użytkowników,

– przygotowywanie własnego stanowiska pracy do wykonywania zadań

zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Umiejętności zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć:
– gromadzić, uzupełniać i aktualizować zbiory dokumentów

piśmienniczych i innych zawierających informacje, na przykład:
książki, broszury, czasopisma i inne wydawnictwa tekstowe, oraz
rysunki, mapy, filmy, płyty, taśmy magnetofonowe, programy
komputerowe,

– analizować treść dokumentu pod kątem przyporządkowania

do określonych grup tematycznych,

– tworzyć opisy bibliograficzne niezbędne do identyfikacji dokumentów,
– porządkować zbiory dokumentów,
– uzupełniać zbiory informacji o dokumentach w sposób umożliwiający

wyszukiwanie w tradycyjnych, jak i komputerowych bazach danych,

– wyszukiwać ze zbiorów żądane dokumenty lub informacje

o dokumentach przez odpowiednie polecenia sformułowane w języku
wyszukiwawczym z wykorzystaniem tradycyjnych indeksów

i katalogów jak i skomputeryzowanych baz danych,

– rozpoznawać prawidłowo potrzeby użytkownika w celu wyszukania

odpowiednich informacji,

– wypożyczać lub udostępniać na miejscu materiały informacyjne,
– wykonywać kopie i wydruki poszukiwanych dokumentów,
– dostarczać wykazy informacji o dokumentach zgodnie

z zapotrzebowaniami tematycznymi,

– dostarczać informacji użytkownikom informacji poprzez różnego typu

wydawnictwa informacyjne drukowane informatory, katalogi, spisy,

– upowszechniać informację wykorzystując bazy internetowe lub pocztę

elektroniczną,

– przygotowywać i użytkować stanowisko pracy zgodnie z zasadami

organizacji pracy, wymogami technologicznymi, przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska i zasadami
ergonomii.

Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu
– dobry stan zdrowia,
– zdolności organizacyjne,
– kreatywność,
– aktywność,
– komunikatywność,
– zdolności językowe,

– dociekliwość,
– systematyczność,
– dokładność,
– spostrzegawczość, łatwość nawiązywania kontaktów międzyludzkich.

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno

wychowawczego

Podstawowym celem kształcenia w zawodzie technik informacji

naukowej jest przygotowanie absolwenta szkoły do wykonywania prac
pod kierunkiem specjalisty w zakresie gromadzenia, opracowywania
i udostępniania informacji. Absolwent szkoły powinien również opanować
wiedzę i umiejętności niezbędne do kontynuacji kształcenia w formach
szkolnych i pozaszkolnych.

Proces kształcenia zawodowego według modułowego programu

nauczania jest realizowany w szkole zawodowej dla młodzieży oraz
w szkole zawodowej dla dorosłych.

Program nauczania obejmuje moduły ogólnozawodowe, zawodowe

i specjalizacyjne. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia ogólną
orientację w obszarze zawodowym „zarządzanie informacją” oraz ułatwia
ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe przygotowuje
absolwenta szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu
stanowiskach pracy oraz umożliwia specjalizację zawodową. Ogólne
i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej
kształcenia w zawodzie. Treści programowe zawarte są
w modułach:
• Podstawy technik informacyjnych.

• Działalność informacyjna.

• Technologia przetwarzania informacji.

• Technologia udostępniania informacji.

W programie przewidziano realizację modułu praktyki zawodowej oraz

zaproponowano przykładowy moduł specjalizacyjny pod nazwą
„Działalność informacyjna na rzecz upowszechniania wiedzy o Unii
Europejskiej”. W zależności od potrzeb lokalnego rynku pracy mogą być
realizowane także inne specjalizacje.

Moduły zbudowane są z jednostek modułowych. Każda jednostka

modułowa zawiera treści programowe stanowiące określoną całość.
Realizacja celów kształcenia sformułowanych w modułach i jednostkach
modułowych zapewnia opanowanie umiejętności, umożliwiających
wykonywanie określonego zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjającym
nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń
określonych w programach jednostek modułowych.

Program modułu 348[03].O1 – „Podstawy technik informacyjnych”

zawierający pięć jednostek modułowych obejmuje ogólnozawodowe
treści z obszaru zawodowego „zarządzanie informacją”. Program modułu
i zawartych w module jednostek modułowych powinien być realizowany
w pierwszej kolejności w różnych formach organizacyjnych

w pracowniach i w terenie. Stanowi on podstawę do dalszego
kształcenia i wykonywania zadań z zakresu modułów realizowanych
w następnej kolejności.

Program modułu 348[03].Z1 – „Działalność Informacyjna” obejmuje

trzy jednostki modułowe. Program modułu i zawartych w module
jednostek powinien być realizowany jako drugi. Uczeń poznaje w nim
podstawowe pojęcia dotyczące problematyki informacji naukowej

i organizacji pracy bibliotek i ośrodków informacji.

Program modułu 348[03].Z2 – „Technologia Przetwarzania Informacji”

zawierający trzy jednostki modułowe, obejmuje treści kształcenia
z zakresu podstawowych czynności związanych z zarządzaniem
informacją, które umożliwiają w dalszej kolejności prawidłowo
udostępniać i upowszechniać informacje.

Program modułu 348[03].Z3 – „Technologia Udostępniania Informacji”

obejmuje trzy jednostki modułowe dotyczące wykonywania prac
związanych z udostępnianiem informacji. Jest to moduł, w którym uczeń
zapoznaje się z efektem finalnym całego procesu przetwarzania
informacji jakim jest zaspokojenie potrzeb informacyjnych użytkownika
czyli klienta ośrodka informacji.

Program modułu 348[03].Z4 – „Praktyka zawodowa” obejmuje trzy

jednostki modułowe. Efektem realizacji programu praktyki jest
doskonalenie umiejętności związanych z gromadzeniem,
opracowywaniem i upowszechnianiem informacji stosownie do potrzeb
użytkowników, realizowanych w ośrodku informacji, w rzeczywistych
warunkach pracy.

Program modułu 348[03].S1 – „Działalność informacyjna na rzecz

upowszechniania wiedzy o Unii Europejskiej” złożony jest z dwóch
jednostek modułowych. Jest to przykładowy moduł specjalizacyjny.
W przypadku tego modułu uczeń nabywa umiejętności gromadzenia,
przetwarzania i upowszechniania informacji o tematyce dotyczącej Unii
Europejskiej.

Wykaz modułów i występujących w nich jednostek modułowych

przedstawiono w tabeli.

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Zestawienie modułów

i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

Moduł 348[03].O1
Podstawy technik informacyjnych

468

348[03].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska

348[03].O1.02

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomii
w działalności informacyjnej

348[03].O1.03 Organizowanie procesu pracy

348[03].O1.04 Wykorzystywanie

informacyjnych technik biurowych

192

348[03].O1.05 Stosowanie technik graficznych i multimedialnych

155

Moduł 348[03]. Z1
Działalność informacyjna

108

348[03]. Z1.01 Posługiwanie się terminologią informacyjną 40
348[03]. Z1.02 Organizowanie działalności informacyjnej

Moduł 348[03]. Z2
Technologia przetwarzania informacji

516

348[03]. Z2. 01 Gromadzenie i przechowywanie informacji

140

348[03]. Z2. 02 Opracowywanie formalne dokumentów

188

348[03]. Z2. 03 Opracowywanie rzeczowe dokumentów

188

Moduł 348[03]. Z3
Technologia udostępniania informacji

448

348[03]. Z3. 01 Identyfikowanie potrzeb użytkowników 124

348[03]. Z3.02 Wyszukiwanie informacji

208

348[03]. Z3.03 Udostępnianie informacji

116

Moduł 348[03].Z4
Praktyka zawodowa

140

348[03]. Z4.01 Pozyskiwanie źródeł informacji

348[03]. Z4.02 Sporządzanie opisów bibliograficznych i rzeczowych

348[03]. Z4.03 Upowszechnianie informacji

Moduł 348[03].S1
Działalność informacyjna na rzecz
upowszechniania wiedzy o Unii Europejskiej

160

348[03].S1.01 Gromadzenie i przetwarzanie informacji

100

348[03].S1.02 Upowszechnianie informacji

Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych opracowano
dydaktyczną mapę programu nauczania dla zawodu, na którą składają
się schematy układów jednostek modułowych w modułach.

Dydaktyczna mapa programu nauczania

348[03].O1

348[03].O1.01

348[03].O1.02

348[03].O1.03

348[03].O1.04

348[03].O1.05

348[03].Z1

348[03].Z1.01

348[03].Z1.02

348[03].Z2

348[03].Z2.01

348[03].Z2.02

348[03].Z2.03

348[03].Z3

348[03].Z3.01

348[03].Z3.02

348[03].Z3.03

348[03].Z4

348[03].Z4.01

348[03].Z4.02

348[03].S1.01

348[03].S1.02

348[03].Z4.03

348[03].S1

Na podstawie schematu powiązań uczeń może wybrać ścieżkę
kształcenia w zależności od własnych możliwości, doświadczeń oraz
dowodów potwierdzających opanowanie określonej wiedzy
i umiejętności.

Nauczyciel realizujący program nauczania powinien posiadać

przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego,
aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz
projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.

Nauczyciel kierujący procesem zdobywania umiejętności przez ucznia

powinien udzielać pomocy w rozwiązywaniu problemów technicznych
związanych z realizacją zadań, sterować tempem kształtowania
umiejętności zawodowych z uwzględnieniem predyspozycji oraz
doświadczeń uczniów. W uzasadnionych przypadkach, nauczyciel może
ustalić indywidualny tok kształcenia. Ponadto, powinien on rozwijać
zainteresowania zawodem, wskazywać na możliwość dalszego
kształcenia i zdobywania nowych umiejętności zawodowych. Powinien
również kształtować pożądane postawy uczniów, jak: rzetelność
i odpowiedzialność za pracę, dbałość o jej jakość, porządek
na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość
o racjonalne stosowanie materiałów.

Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy techniczno –

dydaktycznej oraz ewaluacji programów nauczania, szczególnie
w

okresie dynamicznych zmian w technologiach informatycznych

i technice przetwarzania informacji. Pożądane jest opracowywanie przez
nauczycieli pakietów edukacyjnych do wspomagania realizacji programu
nauczania. Pakiety edukacyjne, stanowiące dydaktyczną obudowę
programu, powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia
modułowego.

Wskazane jest, aby kształcenie modułowe było realizowane

metodami aktywizującymi oraz opartymi na działaniach praktycznych.
Proponuje się również korzystanie z filmów dydaktycznych,
organizowanie wycieczek dydaktycznych do dużych bibliotek i ośrodków
informacji. W trakcie realizacji programu, należy zwracać uwagę
na samokształcenie i możliwość korzystania z materiałów innych niż
podręczniki (normy, akty prawne, tezaurusy, instrukcje, poradniki

i internetowe źródła informacji). W realizacji treści programowych, w tym
ćwiczeń, należy uwzględniać współczesne technologie, materiały,
narzędzia i sprzęt.

Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi i praktycznymi wymaga

przygotowania materiałów, takich jak: arkusz obserwacji, arkusz oceny
postępów, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe,

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy oraz testy teoretyczne
i praktyczne.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest bieżące

sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych ucznia. Wskazane
jest prowadzenie badań diagnostycznych, kształtujących i sumatywnych.
Ocenianie powinno umożliwić uczniowi poznanie poziomu jego osiągnięć
w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać go do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno
być realizowane za pomocą sprawdzianów: ustnych, pisemnych
i praktycznych, obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania
ćwiczeń i pomiaru dydaktycznego.

Środki dydaktyczne, niezbędne w procesie kształcenia modułowego,

stanowią: pomoce i materiały dydaktyczne, techniczne środki
kształcenia, dydaktyczne środki pracy. Orientacyjna liczba godzin

na realizację, podana w tabeli wykazu jednostek modułowych, może
ulegać zmianie w

zależności od stosowanych metod nauczania

i środków dydaktycznych.

Programy modułów i jednostek modułowych powinny być realizowane

w różnych formach organizacyjnych, zależnie od treści kształcenia:
w pracowniach na stanowiskach symulacyjnych oraz w terenie (ośrodki
informacji naukowej).

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego zajęcia

teoretyczne i praktyczne są ze sobą ściśle powiązane. Formy
organizacyjne pracy uczniów powinny być dostosowane do treści i metod
kształcenia.

Wskazane jest prowadzenie zajęć w grupach 10-12 osobowych. Inne

proponowane formy organizacyjne, to: praca w zespołach 2-3
osobowych i praca indywidualna.

Kształtowanie umiejętności praktycznych powinno odbywać się

na odpowiednio wyposażonych stanowiskach symulacyjnych

w pracowniach ćwiczeń praktycznych. Ćwiczeniowe stanowiska pracy
uczniów powinny zostać wydzielone w pracowni ćwiczeń praktycznych,
bibliotece lub w ośrodku informacji.

Na podstawie analizy zadań zawodowych można wytypować

następujące ćwiczeniowe stanowiska pracy:
– gromadzenia informacji,
– opracowywania informacji,
– udostępniania informacji.

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie według modułowego

programu nauczania powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe
oraz wyposażenie techniczne i dydaktyczne. W pracowni ćwiczeń

praktycznych, w której realizowany jest proces dydaktyczny, należy
zorganizować:
– stanowiska ćwiczeń praktycznych wyposażone w niezbędne

materiały, narzędzia, sprzęt i urządzenia (stanowiska komputerowe
z odpowiednim oprogramowaniem, normy, słowniki, karty katalogowe)
oraz środki ochrony osobistej, a także apteczkę pierwszej pomocy,

– stanowisko nauczyciela wyposażone m.in. w sprzęt audiowizualny

i multimedialny, tablicę,

– bibliotekę, odpowiadającą potrzebom indywidualnego i grupowego

uczenia się i samokształcenia.
Wskazane jest, aby uczestnikom kształcenia modułowego umożliwić

poznanie rzeczywistych warunków pracy w bibliotece lub w ośrodku
informacji.

Konieczne są systematyczne działania szkoły, takie jak:

– organizowanie zaplecza technicznego, umożliwiającego realizację

programu,

– współpraca z bibliotekami, ośrodkami informacji i innymi instytucjami

prowadzącymi działalność informacyjną,

– doskonalenie nauczycieli w zakresie metodologii kształcenia

modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru
dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.

II.

PLANY NAUCZANIA

PLAN NAUCZANIA
Szkoła policealna
Zawód: Technik informacji naukowej 348[03]
Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Dla młodzieży

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

w dwuletnim

okresie

nauczania

Semestry I -IV

Lp. Moduły kształcenia

w zawodzie

Semestry I -IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

Podstawy technik informacyjnych

177

Działalność informacyjna

Technologia przetwarzania
informacji

15 11 205

Technologia udostępniania
informacji

14 10 191

Działalność informacyjna na rzecz
upowszechniania wiedzy o Unii
Europejskiej

Razem:

50 37 682

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

PLAN NAUCZANIA

Szkoła policealna
Zawód: Technik informacji naukowej 348[03]
Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu wywodzącym się

z tej samej co zawód dziedziny gospodarki

Dla młodzieży

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w rocznym

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

w rocznym

okresie

nauczania

Liczba godzin

w rocznym

okresie

nauczania

Semestry I -II

Lp. Moduły kształcenia

w zawodzie

Semestry I -II

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

Działalność informacyjna

1,5

Technologia przetwarzania
informacji

14 10,5 189

Technologia udostępniania
informacji

162

Działalność informacyjna na rzecz
upowszechniania wiedzy o Unii
Europejskiej

Razem:

432

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

III. Moduły kształcenia w zawodzie
Moduł 348[03].O1
Podstawy technik informacyjnych

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

– posługiwać się narzędziami pracy i dokonywać ich konserwacji,
– dbać o estetykę stanowiska pracy,
– zapobiegać zagrożeniom dla środowiska naturalnego związanym

z procesem pracy,

– posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa pracy,
– stosować przepisy prawne dotyczące ochrony własności

intelektualnej,

– analizować informacje ekonomiczne w zakresie adekwatnym

do zawodu,

– stosować narzędzia informatyczne w pracach biurowych,
– wykorzystywać techniki graficzne i multimedialne podczas realizacji

zadań,

– przygotowywać plan edukacyjny rozwoju zawodowego,
– stosować aktywne metody poszukiwania pracy,
– stosować zasady racjonalnego działania w realizacji zadań

zawodowych,

– posługiwać się informacją, również w formie elektronicznej,
– posługiwać się w określonym zakresie językiem angielskim.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba

godzin na

realizację

348[03].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska

348[03].O1.02

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomii
w działalności informacyjnej

348[03].O1.03 Organizowanie procesu pracy

348[03].O1.04 Wykorzystywanie informacyjnych technik biurowych

192

348[03].O1.05 Stosowanie technik graficznych i multimedialnych

155

Razem: 468

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Aaland M.: Photoshop 5.5. Zastosowanie w Internecie. Helion,

Gliwice 2002
Bain S.: CorelDRAW 10. Vademecum profesjonalisty. Helion,

Gliwice 2002
Białecki K.: Podstawy marketingu. Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im.
Ryszarda Łazarskiego. Warszawa 2002
Brown T., Scrimger R., Miller R.: Windows 2000 Server. Helion,
Gliwice 2001
Danecka A.: Rola wystaw, odczytów i spotkań autorskich w działalności
bibliotek publicznych w Polsce. BN Instytut Książki i Czytelnictwa,
Warszawa 1976
Danowski B.: FrontPage 2000. Ćwiczenia praktyczne. Helion,

Gliwice 2001

348[03].O1

Podstawy technik

informacyjnych

348[03].O1.02

Stosowanie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

348[03].O1.02

Stosowanie przepisów prawa

i zasad ekonomii w działalności

informacyjnej

348[03].O1.03

Organizowanie procesu pracy

348[03].O1.04

Wykorzystywanie

informacyjnych technik

biurowych

348[03].O1.05

Stosowanie technik graficznych

i multimedialnych

Danowski B.: Nero Burining ROM. Nagrywanie płyt CD. Ćwiczenia
praktyczne. Helion, Gliwice 2002
Dołęgowski B.: Bezpieczeństwo pracy przy obsłudze komputerów.
ODDK, Gdańsk

1999

Feddema H.: Microsoft Access wersja 2002 dla ekspertów.

Wydawnictwo RM, Warszawa 2003
Florek L., Zieliński T.: Prawo pracy. C. H. Beck, Warszawa 2003
Flynn D.: Tworzenie cyfrowego wideo. Helion, Gliwice 2002
Forte S.: Access 2000. Helion, Gliwice 2001
France S.C.: Ekonomia: angielsko-polski słownik tematyczny.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
Georges G.: Techniki obróbki zdjęć cyfrowych. Praktyczne projekty.
Helion, Gliwice 2001
Howorka, B.: Prawo autorskie w działalności bibliotekarskiej. SBP,
Warszawa 1997
Ivens K., Carlberg, C.: Excel 2002 PL. Helion, Gliiwice 2002
Jaślan H., Jaślan J.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej
angielsko-polski. WP, Warszawa 2001
Kaczmarczyk, S.: Badania marketingowe: metody i techniki. PWE,
Warszawa 2002
Kalina-Prasznic U.: Encyklopedia prawa. (red.). C. H. Beck,

Warszawa 2000
Korbecki M.: Komputerowe przetwarzanie dźwięku: MIKOM,

Warszawa 1999
Kowalczyk G.: Excel 2000 PL. Ćwiczenia praktyczne. Helion,

Gliwice 2000
Kowalczyk G.: MS Word 2002/XP. Ćwiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2001
Kowalczyk G.: Word 2002/XP. Ćwiczenia zaawansowane. Helion,
Gliwice 2003
Kwaśny A.: Od skanera do drukarki. Helion, Gliwice 2002
London S, London D.: Flash 5. MIKOM, Warszawa 2001
Mała encyklopedia prawa. Praca zbiorowa. Rybicki Z. (red.). PWN,
Warszawa 1980
Margulis D.: Photoshop 6. Korekcja I separacja. Vademecum
profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003
Miller D.: CorelDRAW 9. Zaawansowane techniki. Biblia. Helion,

Gliwice 2001
Minasi M., Christiansen E., Shapar K.: Windows 98 PL. Helion,
Gliwice1999
Nałęcz M., Porzecka B.: Kodeks pracy wraz z indeksem rzeczowym.
(red.). C. H. Beck, Warszawa 2003

Oberlan Ł.: Fotografia cyfrowa. Ćwiczenia praktyczne. Helion,

Gliwice 2002
Oberlan Ł.: Photoshop 6. Ćwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002
Ogletree T. W.: Windows XP PL. Księga eksperta. Helion, Gliwice 2002
Ogórek B.: Corel PHOTO-PAINT 10. Ćwiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2002
Ożga, E.: Słownik terminologii prawniczej. Cz. 1-2. Branta, Bydgoszcz
1997-1998
Pasek J.: Flash 5. Ćwiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2000
Pociecha, J.: Metody statystyczne w badaniach marketingowych. PWN,
Warszawa 1996
Prawo autorskie. Praca zbiorowa. Barta J. (red.). C. H. Beck, Instytut
Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2003
Próby zastosowania marketingu w bibliotekach. Praca zbiorowa.

Cybulski R. (red.). SBP, Warszawa 1997
Rószkiewicz M.: Narzędzia statystyczne w analizach marketingowych.
C. H. Beck, Warszawa 2002
Sójka J.: Promocja w strategii marketingowej biblioteki. Akademia
Ekonomiczna, Poznań 1994
Steinbrink B.: Multimedia u progu technologii XXI wieku. Robomatic,
Wrocław 1993
Stinson C., Dodge M.: Microsoft Excel wersja 2002 dla ekspertów.

Wydawnictwo RM, Warszawa 2003
Szeliga M.: MS Office 2002/XP. Ćwiczenia zaawansowane. Helion,
Gliwice 2002
Szeliga M.: Windows XP Professional PL. Ćwiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2002
Ulrich K.: Po prostu Flesh MX. Helion, Gliwice 2003
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji: komentarz. Praca
zbiorowa. Szwaja J. (red.). C. H. Beck, Warszawa 2000
Wojciechowski J.: Marketing w bibliotece. SBP, Warszawa 1993
Zarzębski T.: Polskie prawo biblioteczne 1773-1990. BN,

Warszawa 1991
Zarzębski T.: Polskie prawo biblioteczne. Aneks 1. 1990-2000. SBP,
Warszawa 2000

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

Jednostka modułowa 348[03].O1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

wykonywania prac na określonych stanowiskach,

– określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

– wskazać konsekwencje naruszenia przepisów i zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych,

– posłużyć się wewnętrznymi zaleceniami i regulaminami dotyczącymi

stanowiska pracy,

– rozpoznać czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące w pracy

technika informacji naukowej oraz wskazać sposoby ich ograniczenia
lub eliminacji,

– ocenić zagrożenia wynikające ze sposobu użytkowania urządzeń

elektrycznych,

– udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej,
– poinformować służby ratownicze zgodnie z instrukcją,
– zareagować w przypadku pożaru zgodnie z instrukcją

przeciwpożarową,

– zastosować zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy,
– rozróżnić materiały przeznaczone do ponownego przetwarzania.

2. Materiał nauczania

Prawna ochrona pracy.
Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe i niebezpieczne występujące
w procesie pracy.
Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.
Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej.
Zasady wykorzystywania środków gaśniczych.
Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy.
Organizacja pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy.
Selekcja i utylizacja odpadów.

3. Ćwiczenia

• Określanie podstawowych praw i obowiązków pracownika w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy na podstawie Kodeksu pracy.

• Rozpoznawanie różnych znaków bhp.

• Rozpoznawanie zagrożeń wypadkowych w pomieszczeniu pracy.

• Udzielanie pierwszej pomocy osobie rażonej prądem.

• Udzielanie pierwszej pomocy osobie ze złamaną kończyną.

• Informowanie służb ratowniczych o zaistniałym zdarzeniu

(w warunkach symulowanych).

• Dobieranie środków gaśniczych z uwzględnieniem źródła pożaru.

• Segregowanie odpadów powstałych przy pracy pod kątem

przydatności do dalszego przetworzenia.

• Wykonywanie (na fantomie) sztucznego oddychania zgodnie

z obowiązującymi zasadami.

4. Środki dydaktyczne

Teksty przewodnie.
Kodeks pracy.
Polskie Normy dotyczące bhp i zasad ergonomii.
Przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
Regulaminy i instrukcje dotyczące obsługi urządzeń stwarzających
zagrożenia.
Sprzęt gaśniczy.
Filmy dydaktyczne.
Programy komputerowe.
Foliogramy.
Dokumenty w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Fantom do udzielania pierwszej pomocy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treść jednostki modułowej obejmuje: podstawowe pojęcia z zakresu

bezpieczeństwa i higieny pracy, zasady kształtowania bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy oraz ogólne zasady bezpieczeństwa
na stanowisku pracy. Podczas realizacji programu nauczania należy
zwrócić uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy, znaczenie ochrony zdrowia w pracy
zawodowej oraz uświadomić uczniom skutki nieprzestrzegania
przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. Ważne
jest wyrobienie przekonania, że ochrona zdrowia i życia człowieka
w środowisku pracy jest celem nadrzędnym.

W wyniku realizacji programu jednostki uczniowie powinni umieć

dostrzegać zagrożenia dla zdrowia lub życia, występujące na stanowisku
pracy, a także skutecznie je eliminować lub ograniczać. Dotyczy
to w szczególności pracy przy urządzeniach elektrycznych.

Zaleca się, aby w procesie kształcenia stosować aktywizujące metody

nauczania, a w szczególności metodę inscenizacji, metodę przypadków,
dyskusję dydaktyczną, metodę przewodniego tekstu oraz ćwiczenia
praktyczne i gry symulacyjne z zastosowaniem środków ochrony
indywidualnej i sprzętu gaśniczego.

Program jednostki modułowej należy realizować w pracowni

symulacyjnej bhp, wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne.
Zajęcia powinny odbywać się w grupie uczniów do 15 osób, w zespołach
2 – 3 osobowych.

Podczas

ćwiczeń uczeń powinien opanować umiejętności

rozpoznawania i stosowania sprzętu gaśniczego, wykonywania
czynności związanych z udzielaniem pomocy osobom poszkodowanym.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się

sposób systematyczny, na podstawie kryteriów przedstawionych

na początku zajęć.

Do sprawdzania wiedzy uczniów proponuje się zastosować:

sprawdziany pisemne i ustne, testy osiągnięć szkolnych. Zadania
w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte
(wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda-fałsz).

Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać poprzez

obserwację czynności wykonywanych przez ucznia podczas realizacji
ćwiczeń symulacyjnych.

Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy, należy

zwrócić uwagę na umiejętności: wykonywania pracy zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy, udzielania pierwszej pomocy osobom
poszkodowanym oraz doboru i stosowania sprzętu przeciwpożarowego
i środków gaśniczych.
Podstawą otrzymania przez ucznia pozytywnej oceny po zakończeniu
realizacji programu jednostki powinno być poprawne wykonanie ćwiczeń
oraz rozwiązanie testu z poziomu podstawowego.

Jednostka modułowa 348[03].O1.02
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomii
w działalności informacyjnej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się podstawowymi pojęciami z dziedziny ekonomii,
– zdefiniować pojęcie marketingu i strategii marketingowej,
– zastosować metody marketingowe i zasady reklamy w działalności

informacyjnej,

– podjąć współpracę z przedstawicielami środków masowego przekazu

podczas organizowania działalności informacyjnej (public relations),

– określić podstawy prawne, źródła finansowania działalności

informacyjnej,

– sporządzić kalkulację usług informacyjnych,
– zastosować w działalności informacyjnej metody badań rynkowych

i zinterpretować ich wyniki,

– posłużyć się materiałami statystycznymi i dokonać ich interpretacji,
– zinterpretować wpływ błędu danych na wynik działań informacyjnych,
– zastosować podstawowe pojęcia z zakresu prawa i etyki,
– zastosować przepisy prawne w organizowaniu i prowadzeniu

działalności informacyjnej,

– posłużyć się Kodeksem pracy w realizacji zadań zawodowych,
– zastosować przepisy prawne dotyczące ochrony własności

intelektualnej.

2. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia ekonomiczne i prawne.
Marketing i reklama.
Badania rynkowe.
Statystyka opisowa.
Przepisy prawa pracy.
Prawo o ochronie własności intelektualnej.
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

3. Ćwiczenia

• Określanie działań promujących ośrodek informacji i/lub usługę

informacyjną.

• Przygotowanie promocji ośrodka informacji.

• Dobieranie metod badań rynkowych do badania potrzeb

użytkowników informacji.

• Przygotowanie kwestionariusza wywiadu, ankiety.

• Wyszukiwanie określonych informacji w Rocznikach Statystycznych

i ich interpretowanie.

• Wyszukiwanie aktów prawnych w Dziennikach Ustaw

z uwzględnieniem wersji elektronicznej.

• Sporządzanie kalkulacji kopiowania dokumentów w ośrodku

informacji.

4. Środki dydaktyczne

Katalogi i materiały reklamowe dotyczące działalności informacyjnej.
Kwestionariusze badań rynkowych.
Roczniki Statystyczne.
Kodeks pracy.
Ustawa o ochronie własności intelektualnej.
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Dzienniki ustaw w formie elektronicznej.
Encyklopedie i słowniki specjalistyczne.
Foliogramy.
Komputerowe bazy danych.
Internet.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki dotyczy podstawowych zagadnień prawa

i ekonomii oraz zagadnień szczegółowych, które związane są
z działalnością informacyjną. Podczas realizacji programu jednostki
wskazane jest zwracanie uwagi na stosowanie przez uczniów
podstawowych przepisów regulujących działalność informacyjną. Należy
zwrócić uwagę na znaczenie stosowania metod marketingowych i zasad
reklamy w prowadzeniu działalności informacyjnej.

Do osiągnięcia celów kształcenia poleca się skorzystać z wykładu

informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, metod problemowych, symulacji.

W celu łatwiejszego zrozumienia realizowanych treści wskazane jest

prezentowanie foliogramów, przeglądanie witryn internetowych ośrodków
informacji w kraju i za granicą, organizowanie wycieczek

do ośrodków informacji.

Zajęcia należy prowadzić w pracowni szkolnej, pracowni

komputerowej, w ośrodkach informacji, bibliotekach, agencjach
reklamowych, instytucjach zajmujących się badaniami rynku.

Podczas realizacji programu jednostki proponuje się stosowanie

indywidualnej i grupowej formy pracy uczniów. Praca w grupach podczas
wykonywania ćwiczeń, powinna prowadzić do nabycia przez uczniów
umiejętności niezbędnych w prowadzeniu działalności zawodowej

(umiejętność komunikowania się, prezentowania wyników, współpracy
w zespole).

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

na bieżąco podczas realizacji programu jednostki oraz po jej
zakończeniu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku
zajęć. Proces oceniania powinien obejmować diagnozę stanu wiedzy
i umiejętności uczniów pod kątem założonych celów kształcenia.

Oceniając osiągnięcia uczniów, szczególną uwagę należy zwrócić na:

poprawność posługiwania się terminologią prawno-ekonomiczną, trafne
określanie przepisów regulujących działalność informacyjną, umiejętność
doboru metod marketingowych w działalności informacyjnej.

Podczas realizacji programu jednostki, proponuje się oceniać ucznia

na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych (referaty, ankiety, testy),
– obserwacji ucznia podczas wykonywania zadań i w sytuacjach

symulowanych.
Po zakończeniu realizacji programu jednostki proponuje się

przeprowadzenie testu dydaktycznego z otwartymi i zamkniętymi
zadaniami.

Proces oceniania powinien być realizowany według ustalonych

kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 348[03].O1.03
Organizowanie procesu pracy

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii

i estetyki,

– dostosować się do norm społecznych (prawnych, etycznych,

estetycznych, językowych, zwyczajowych),

– wyjaśnić relacje między organizacją pracy a efektami działania,
– zastosować zasady racjonalnego działania,
– ocenić wartość merytoryczną i walory estetyczne przygotowanych

informacji,

– wykorzystać literaturę polską i obcojęzyczną (preferowany język

angielski) w organizacji procesu pracy,

– określić czynniki optymalizujące działanie jednostki w grupie,
– wykorzystać informacje o nowościach

technicznych

i technologicznych w działalności informacyjnej,

– zorganizować wystawy, targi i konferencje,
– zaplanować własny rozwój zawodowy,
– zastosować aktywne metody poszukiwania zatrudnienia,
– dokonać autoprezentacji,
– określić mechanizmy rządzące ludzkimi zachowaniami,
– rozwiązać zadania problemowe wynikające z warunków przyszłego

zatrudnienia,

– posłużyć się językiem angielskim w realizacji zadań zawodowych.

2. Materiał nauczania

Aktywne poszukiwanie zatrudnienia.
Umiejętności komunikacyjne w rozmowie kwalifikacyjnej
(autoprezentacja, asertywność, negocjacje).
Organizacja procesu pracy.
Planowanie własnego rozwoju zawodowego.
Rozwiązywanie zadań problemowych wynikających z warunków
przyszłego zatrudnienia.
Organizacja stanowiska pracy.
Zarządzanie zasobami ludzkimi.
Etyka zawodowa (rodzaje zachowań, public relations, współpraca
zespołowa).
Wewnętrzna i zewnętrzna komunikacja międzyludzka w środowisku
pracowników informacji.
Kontakty zawodowe w układzie hierarchicznym.

Kontakty zawodowe w wymiarze poziomym.
Konferencje, warsztaty, sympozja, grupy i listy dyskusyjne
oraz elektroniczne czasopisma zawodowe on-line jako forma
komunikacji w środowisku pracowników informacji.

3. Ćwiczenia

• Autoprezentacja podczas rozmowy kwalifikacyjnej w warunkach

symulowanych.

• Podejmowanie negocjacji w celu rozwiązania określonego problemu

w warunkach symulowanych.

• Planowanie własnego rozwoju zawodowego.

• Sporządzanie listu motywacyjnego i własnego CV w języku polskim

i angielskim.

4. Środki dydaktyczne

Foliogramy.
Wzory listów motywacyjnych i CV.
Artykuły z czasopism fachowych (drukowanych i elektronicznych)

na temat wewnętrznej i zewnętrznej komunikacji międzyludzkiej
w środowisku pracowników informacji.
Komputery z oprogramowaniem systemowym.
Filmy dydaktyczne dotyczące umiejętności interpersonalnych: negocjacji,
autoprezentacji, asertywności.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki powinien być realizowany z wykorzystaniem

różnorodnych aktywizujących metod nauczania i ćwiczeń praktycznych.
Zaleca się, aby ćwiczenia praktyczne były wykonywane przez uczniów
indywidualnie i w małych grupach. Zakres programu jednostki obejmuje
grupy tematyczne dotyczące: aktywnego poszukiwania zatrudnienia,
organizacji procesu pracy oraz komunikacji międzyludzkiej w środowisku
pracowników informacji.

Szybki wzrost różnorodnych informacji oraz intensywny rozwój nauki

i techniki powodują ogromną zmienność zawodową, a to wymusza
konieczność ustawicznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
a nawet konieczność przekwalifikowania się. Zajęcia na temat
aktywnego poszukiwania zatrudnienia, planowania własnego rozwoju
zawodowego i umiejętności interpersonalnych w rozmowie
kwalifikacyjnej mają więc zasadnicze znaczenie w procesie kształcenia.
Zajęcia z tego zakresu można efektywnie realizować metodami
symulacyjnymi, metodą dramy, studium przypadku. Umiejętności
interpersonalne niezbędne w rozmowie kwalifikacyjnej należy

kształtować prezentując filmy dydaktyczne o tej tematyce. Ponadto
zaleca się indywidualne ćwiczenia praktyczne dla uczniów, takie jak:
autoprezentacja podczas rozmowy kwalifikacyjnej w warunkach
symulowanych; podejmowanie negocjacji w celu rozwiązania
określonego problemu w warunkach symulowanych; planowanie
własnego rozwoju zawodowego; sporządzanie listu motywacyjnego
i własnego CV w języku polskim i angielskim.

Główną grupę tematyczną w programie tej jednostki modułowej

stanowi problematyka dotycząca organizacji procesu pracy. Zaleca się
zrealizować zajęcia na takie tematy szczegółowe, jak: organizacja
stanowiska pracy; etyka zawodowa (rodzaje zachowań, public relations,
współpraca zespołowa); zarządzanie zasobami ludzkimi (dobór
odpowiednich pracowników według kompetencji i

predyspozycji);

zarządzanie jakością; kompetencje i umiejętności komunikacyjne
pracownika informacji; metody i narzędzia badań usług informacyjnych;
informacja jako podstawa podejmowania decyzji dotyczących organizacji
procesu pracy; rozwiązywanie zadań problemowych wynikających
z warunków przyszłego zatrudnienia; realizacja zadań zawodowych
z wykorzystaniem znajomości języka angielskiego. Wyżej wymienioną
problematykę proponuje się realizować poprzez wykład informacyjny
i problemowy, studium przypadków, ćwiczenia praktyczne w warunkach
symulowanych oraz indywidualne ćwiczenia praktyczne
z

wykorzystaniem komputerów wyposażonych w odpowiednie

oprogramowanie.

Istotny wpływ na jakość pracy mają: system przepływu informacji

oraz wewnętrzna i zewnętrzna komunikacja międzyludzka w ośrodku
czy bibliotece. Stosując metodę wykładu informacyjnego, dyskusji
dydaktycznej i studium przypadku, należy omówić organizację pracy
w aspekcie:
• kontaktów zawodowych w układzie hierarchicznym,

• kontaktów zawodowych w wymiarze poziomym:
– indywidualne kontakty w miejscu pracy (zebrania, dyskusje, wymiana

poglądów),

– informacje adresowane do wszystkich pracowników na przykład

za pomocą poczty elektronicznej, tablicy ogłoszeń, biuletynu, gazetki
wewnętrznej,

– komunikacji w środowisku pracowników informacji (konferencje,

warsztaty, sympozja, grupy i listy dyskusyjne oraz tradycyjne
i elektroniczne czasopisma zawodowe).
Realizując problematykę dotyczącą sporządzania dokumentów

potrzebnych w procesie poszukiwania zatrudnienia, należy stworzyć
uczniom odpowiednie warunki pracy. Zaleca się, aby zajęcia te odbywały

się w pracowni komputerowej, w której każdy uczeń miałby do dyspozycji
komputer z odpowiednim oprogramowaniem.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy dokonywać przez

cały czas realizacji programu jednostki modułowej, zgodnie z ustalonymi
kryteriami. Powinny one dostarczyć informacji dotyczących zakresu
i poziomu opanowania umiejętności określonych w celach kształcenia.
Wskazane jest stosowanie sprawdzianów teoretycznych i praktycznych,
obserwacji działań uczniów i efektów tych działań.

Proponuje się następujące kryteria i metody oceniania umiejętności

uczniów:
• kryteria:
– poprawność posługiwania się terminologią zawodową,
– dokładność podczas wykonywania zadania,
– dobieranie języków informacyjnych do określonych zadań,
– prawidłowe, estetyczne organizowanie stanowiska pracy,
– właściwe posługiwanie się zasadami prowadzenia negocjacji,

dokonywanie autoprezentacji, porozumiewanie się zgodnie z kulturą
języka,

– korzystanie z literatury zawodowej polskiej i obcojęzycznej,
– wykorzystywanie języka angielskiego do realizacji zadań

zawodowych,

– poprawność organizowania działalności informacyjnej na targach

i konferencjach,

• metody oceny:
– sprawdziany pisemne, np. zredagowanie listu motywacyjnego

w języku polskim i angielskim, napisanie własnego CV w języku
polskim i angielskim,

– sprawdziany praktyczne, np. poprawne i estetyczne zorganizowanie

własnego stanowiska pracy, dokonanie autoprezentacji.

Jednostka modułowa 348[03].O1.04
Wykorzystywanie informacyjnych technik biurowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozróżnić urządzenia i części zestawu komputerowego,
– wyjaśnić pojęcia pamięci masowej i operacyjnej,
– wyjaśnić funkcje urządzeń wejścia-wyjścia,
– określić wpływ typu procesora, jego szybkości, rodzaju płyty głównej

i pojemności pamięci operacyjnej na pracę komputera,

– określić podstawowe zadania systemu operacyjnego,
– posłużyć się systemem WINDOWS do wykonania określonych zadań,
– dokonać konfiguracji środowiska pracy w systemie WINDOWS,
– zastosować wybrane urządzenia peryferyjne,
– zainstalować i skonfigurować wybrany sprzęt i

oprogramowanie

w systemie WINDOWS,

– scharakteryzować typowe usługi sieciowe,
– zastosować sieć komputerową do wykonania określonych zadań,
– posłużyć się drukarką lokalną i sieciową,
– zastosować sieć Internet w celu wyszukania informacji,
– posłużyć się pocztą elektroniczną do przesyłania listów i załączników,
– posłużyć się programem typu organizer,
– przetworzyć i sformatować zadane dokumenty,
– skomponować tekst z grafiką i tabelami z zastosowaniem techniki

OLE,

– posłużyć się technikami pracy grupowej w czasie pracy

z dokumentami,

– zastosować korespondencję seryjną do tworzenia etykiet adresowych,
– posłużyć się wybranymi programami do korekty błędów,
– zaplanować prezentacje,
– posłużyć się arkuszem kalkulacyjnym,
– zastosować wybrane funkcje arkusza kalkulacyjnego,
– zaprojektować wykresy do prezentacji danych z arkusza,
– zastosować sortowanie, filtrowanie oraz podsumować dane na listach

w arkuszu kalkulacyjnym,

– skonstruować tabelę przestawną i wykres,
– zaproponować makropolecenia do automatyzacji pracy z arkuszem

kalkulacyjnym,

– zaprojektować relacyjną bazę danych,
– skonstruować tabele z danymi,
– zaproponować klucze i określić relacje między tabelami,

– zastosować podstawowe operacje na danych w tabelach,
– zaprojektować zapytania i transakcje,
– zastosować instrukcje języka SQL,
– dobrać formularze do filtrowania danych,
– zaplanować i wydrukować raporty z baz danych,
– utworzyć makropolecenia do automatyzacji pracy z bazą,
– posłużyć się terminologią zawodową w języku angielskim.

2. Materiał nauczania

Płyty główne mikrokomputerów.
Pamięci operacyjne.
Procesory.
Gniazda rozszerzeń – standardy: ISA, EISA, PCI, AGP, SCSI.
Pamięci masowe.
Karty graficzne, video, akceleratory.
Urządzenia peryferyjne.
Zasilacze awaryjne.
Obiekty w systemie WINDOWS.
Aplikacje i programy dla środowiska WINDOWS.
Sieci: MICROSOFT NETWORK, INTERNET.
Usługi: WWW, FTP, poczta elektroniczna, współdzielenie zasobów.
Organizer osobisty.
Wprowadzanie, edycja i formatowanie treści dokumentu.
Tabele, wykresy i grafika w dokumentach.
Dokumenty korespondencji seryjnej.
Korekta pisowni, gramatyki i stylu dokumentu.
Drukowanie dokumentu.
Planowanie prezentacji.
Projektowanie prezentacji z tekstem, tabelami, wykresami i grafiką.
Praca z szablonami prezentacji.
Drukowanie treści prezentacji.
Arkusz kalkulacyjny – wprowadzanie danych, formuł i funkcji.
Zasady pracy z danymi w arkuszu kalkulacyjnym.
Listy danych w arkuszu kalkulacyjnym.
Wykresy w arkuszach.
Makropolecenia w automatyzacji pracy z arkuszem.
Drukowanie arkusza kalkulacyjnego.
Wymiana danych między programami, technika ODBC.
Projektowanie relacyjnych baz danych.
Struktury rekordów i tabel.
Zasady operowania na danych w bazie.
Klucze i relacje w bazach danych.

Wymiana danych z bazami innych dostawców.
Zapytania i transakcje.
Wybrane instrukcje języka SQL.
Formularze i raporty w bazach danych.
Makropolecenia w pracy z bazą danych.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie i określanie roli poszczególnych części i urządzeń

zestawu komputerowego.

• Instalowanie wybranych urządzeń zestawu komputerowego.

• Konfigurowanie zestawu komputerowego.

• Instalowanie oprogramowania w środowisku WINDOWS.

• Zastosowanie oprogramowania narzędziowego i systemowego.

• Formatowanie dokumentów według określonego wzorca.

• Osadzanie grafiki w dokumencie.

• Tworzenie dokumentów zawierających tabele i wykresy.

• Tworzenie list adresowych korespondencji seryjnej.

• Wykonanie prezentacji według zadanego wzoru.

• Wykorzystanie szablonów do tworzenia prezentacji.

• Projektowanie arkusza zawierającego kwartalny bilans wydatków.

• Projektowanie arkusza kalkulacyjnego do obliczania odsetek od lokat

bankowych.

• Projektowanie arkusza kalkulacyjnego do obliczania rat kredytu.

• Przeprowadzanie analizy statystycznej danych z list i tabel w arkuszu.

• Opracowanie i prezentacja danych w formie graficznej.

• Projektowanie makropoleceń w automatyzacji działania arkusza.

• Tworzenie bazy danych z wykorzystaniem kreatora.

• Analizowanie wydajności bazy danych.

• Eksportowanie i importowanie danych do i z arkuszy kalkulacyjnych,

plików tekstowych i baz danych innych producentów.

• Określanie relacji między tabelami w różnych bazach.

4. Środki dydaktyczne

Elementy zestawów komputerowych.
Płyty główne, procesory, karty rozszerzeń.
Wybrane urządzenia peryferyjne.
System operacyjny WINDOWS.
Pakiet oprogramowania biurowego: edytor tekstów, program
do tworzenia prezentacji, arkusz kalkulacyjny, baza danych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki zawiera podstawowe treści związane

z użytkowaniem i wykorzystaniem komputerów, które stanowią punkt
wyjścia do dalszego kształcenia.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni komputerowej wyposażonej

w odpowiednie środki techniczne. W czasie zajęć na jednego ucznia
powinien przypadać jeden komputer z niezbędnym oprogramowaniem
umożliwiającym realizację programu jednostki. Grupa powinna liczyć
8 do 12 osób.

Podczas realizacji programu jednostki zaleca się skorzystać

z oprogramowania Microsoft Windows i Office i pakietu OPEN OFFICE.,
można zamiennie stosować system LINUX. Nauczyciel powinien
prowadzić zajęcia głównie w formie ćwiczeń, co pozwoli

na ukształtowanie umiejętności związanych z posługiwaniem się nowym
oprogramowaniem.

Na początku każdej grupy tematycznej nauczyciel powinien dokonać

przeglądu oprogramowania danego typu oraz przedstawić możliwości
jego zastosowania. Zajęcia z poszczególnych grup tematycznych
powinny kończyć się wykonaniem przez każdego z uczniów złożonego
ćwiczenia o wysokim stopniu zaawansowania. Realizując treści
kształcenia należy położyć nacisk na aspekt praktyczny stosując
ćwiczenia i pokazy oraz ograniczając zajęcia teoretyczne

do przedstawienia niezbędnych pojęć.

W trakcie procesu kształcenia, szczególną uwagę należy zwrócić na:

– posługiwanie się słownictwem z zakresu budowy urządzeń

komputerowych,

– korzystanie z literatury specjalistycznej,
– sprawne posługiwanie się systemem operacyjnym i siecią

komputerową, w szczególności Internetem,

– uruchamianie i korzystanie z oprogramowania systemowego

i narzędziowego,

– korzystanie z wybranych urządzeń peryferyjnych,
– organizację pracy, co w efekcie powinno przyczynić się

do kształtowania umiejętności planowania pracy,

– dokładność wykonywania ćwiczeń,
– korzystanie z narzędzi do kontroli pisowni i gramatyki,
– korzystanie z szablonów,
– rozmieszczanie informacji tak, aby były one czytelne dla odbiorcy,
– korzystanie z formuł w arkuszach kalkulacyjnych, dokonywanie

analizy danych,

– relacyjność i normalizację baz danych podczas ich projektowania.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Wiadomości
teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń praktycznych mogą być
sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych. Zadania w teście
mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte
(wielokrotnego wyboru, na dobieranie, typu prawda-fałsz).

Kontrolę poprawności wykonania zadań należy przeprowadzać

w trakcie i po realizacji ćwiczeń. Uczeń powinien sprawdzić wyniki swojej
pracy na podstawie przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny
postępów. Następnie, według tego samego arkusza, kontroli osiągnięć
dokonuje nauczyciel.

Podczas oceniania osiągnięć uczniów należy przyjąć następujące

zasady:
– wynik sprawdzianu opanowania umiejętności powinien mieć charakter

alternatywny, co oznacza, że uczeń umie albo nie umie poprawnie
wykonać zadania,

– opanowanie umiejętności może mieć różny poziom: zadanie może

być wykonane szybciej lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem
zauważonym i poprawionym przez ucznia,

– uczeń powinien opanować wszystkie umiejętności.

Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno być

poprawne wykonanie zadanych ćwiczeń.

Jednostka modułowa 348[03].O1.05
Stosowanie technik graficznych i multimedialnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− dobrać jakość grafiki do zadania,
− określić parametry map bitowych,
− dobrać format plików graficznych ze wskazaniem na różne

przeznaczenia,

− wykonać przekształcenia izometryczne obrazu,
− dobrać odpowiedni typ skanera,
− zeskanować oraz pozyskać obraz cyfrowy i zachować go w różnych

formatach,

− przetworzyć obraz, wyciąć

nieregularne fragmenty obrazu

oraz utworzyć zaawansowany montaż,

− stworzyć grafikę przeznaczoną do serwerów internetowych,
− rozróżnić pliki multimedialne,
− dokonać zapisu dźwięku,
− odtworzyć pliki dźwiękowe,
− wykorzystać bazy gotowych efektów dźwiękowych,
− posłużyć się programami do tworzenia grafiki komputerowej,
− zapisać obraz wideo,
− dokonać edycji, konwersji, kompresji oraz montażu sekwencji obrazu

wideo,

− skorzystać z publikacji elektronicznych umieszczonych w sieci

Internet,

− skorzystać z oprogramowania multimedialnego,
− posłużyć się terminologią anglojęzyczną.

2. Materiał nauczania

Grafika rastrowa i wektorowa.
Formaty plików graficznych.
Oprogramowanie do tworzenia grafiki wektorowej i rastrowej (narzędzia
dostępne w programie, retusz fotografii, kolaż, komponowanie tekstu
z obiektami graficznymi, wykorzystanie bitmapy, transformacja obiektów
oraz efekty specjalne, rozdzielczość i zmiana systemów barw,
stosowanie filtrów i masek, drukowanie gotowych obiektów graficznych).
Przetwarzanie obrazu (skalowanie obrazu i zachowywanie go w różnych
formatach, przekształcanie obrazu i zmiana palety barw, montaż obrazu,
przekształcenia w grafice wektorowej).

Skanowanie i montaż obrazu (pozyskiwanie obrazu cyfrowego
i zachowywanie go w różnych formatach).
Programy OCR.
Przetwarzanie obrazu (wycinanie nieregularnych fragmentów obrazu,
tworzenie montażu).
Tworzenie grafiki do serwerów internetowych (projekt kompozycji
graficznej-wielkość pliku, optymalizacja grafiki).
Projektowanie grafiki na stronę WWW.
Banery reklamowe.
Formaty plików multimedialnych.
Cyfrowa obróbka dźwięku.
Programy multimedialne wspomagające naukę.
Publikacje elektroniczne.
Zapis i odtwarzanie cyfrowego obrazu wideo przy wykorzystaniu technik
komputerowych.
Obróbka obrazu wideo przy zastosowaniu technik komputerowych.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie obrazu zapisanego w grafice rastrowej i wektorowej.

• Zastosowanie map bitowych i grafiki wektorowej.

• Zmienianie pliku graficznego na inny format, porównywanie

rozmiarów pliku.

• Dobieranie dpi, ppi w zależności od rozmiaru pliku, rozdzielczości

monitora.

• Sprawdzanie wpływu rozmiaru pliku w zależności od wartości

parametru dpi.

• Dobieranie parametrów pozwalających osiągnąć jak najlepszą jakość

map bitowych.

• Zmniejszanie i powiększanie rozmiarów obrazu, porównywanie

ich jakości z obrazem wyjściowym.

• Zamienianie podstawowych obiektów graficznych i tekstu na krzywe

oraz edycja krzywych.

• Dokonywanie połączenia dwóch obrazów przy pomocy dostępnych

narzędzi, skalowanie, obracanie obrazu o dowolny kąt, zapisanie pliku
w wersji 24-bitowego koloru RGB i w palecie 256 kolorów.

• Utworzenie, w oddzielnym pliku, własnej palety kolorów

i wykorzystanie jej do innych obrazów graficznych.

• Dokładne odwzorowanie rysunku.

• Zaprojektowanie karty okolicznościowej o zadanych atrybutach.

• Drukowanie grafiki na określonym nośniku (np. folia, koperta).

• Wykonywanie cyfrowego retuszu fotografii.

• Wykonywanie kolażu na bazie trzech zdjęć.

• Dobieranie formatu pliku i rozdzielczości do skanowanego obrazu.

• Obrabianie zeskanowanej fotografii za pomocą technik

komputerowych.

• Odczytywanie tekstu z kartki (tekst niewyraźny, z tabelami, szpaltami,

lub innymi utrudnieniami) przy pomocy programu typu OCR,
analizowanie odczytu.

• Montowanie obrazów cyfrowych według wskazań prowadzącego.

• Wykonywanie kadrowania, filtrowania i retuszu obrazu w standardzie

RGB.

• Wykonywanie korekty tonalnej i korekty barwy w standardzie CMYK.

• Analizowanie plików graficznych pod kątem ich wykorzystania

w serwisach WWW.

• Ocenianie strony WWW pod kątem układu graficznego.

• Wykonywanie statycznego baneru reklamowego w formacie *jpg,

który będzie można wystawić na stronach internetowych szkoły.

• Zapisywanie utworu z płyty CD w formacie *wav na mp3.

• Zapisywanie w pliku *mp3 dźwięku, który zastąpi szkolny dzwonek

lub inne sygnały dźwiękowe.

• Likwidowanie przerw w sekwencji dźwiękowej.

• Montowanie dwóch plików dźwiękowych (jeden nagrany za pomocą

mikrofonu).

• Wykonywanie zapisu słownego komentarza na dowolny temat.

• Instalowanie i obsługiwanie programów multimedialnych.

• Wyszukiwanie w sieci Internet publikacji elektronicznych.

• Zapisywanie obrazu wideo z magnetowidu do pliku przy pomocy

technik komputerowych.

• Montowanie obrazu i ścieżki dźwiękowej z określonych źródeł

sygnału.

4. Środki dydaktyczne

Foliogramy.
Obrazy zapisane w grafice wektorowej i rastrowej.
Programy multimedialne (słowniki, encyklopedie, itp).
Programy komputerowe umożliwiające zapis i edycję dźwięku.
Programy komputerowe do tworzenia grafiki wektorowej i rastrowej.
Programy umożliwiające zapis i edycję wideo.
Literatura specjalistyczna.
Aparat cyfrowy.
Skaner.
Drukarka.

Magnetowid.
Mikrofon.
Komputer.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki zawiera podstawowe informacje dotyczące

przetwarzania plików graficznych i multimedialnych, które stanowią punkt
wyjścia do dalszego kształcenia.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni komputerowej wyposażonej

w odpowiednie środki techniczne, z dostępem do sieci Internet. Podczas
zajęć na jednego ucznia powinien przypadać jeden zestaw
komputerowy, grupa powinna liczyć 8-12 osób.

Przed przystąpieniem do realizacji programu, proponuje się

zaprezentować uczniom możliwości programów znajdujących się
w pracowni, a następnie przedstawić inne występujące na rynku tego
typu oprogramowanie.

Podczas realizacji programu jednostki należy kształtować przede

wszystkim umiejętność przetwarzania plików graficznych i wykonywania
prostych operacji dotyczących obrazu i dźwięku.

Metody nauczania należy dobrać tak, aby uczniowie sprawnie

posługiwali się narzędziami aplikacji i umieli wykorzystać nabyte
umiejętności w różnych zadaniach zawodowych.

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia poleca się przede

wszystkim zastosowanie metod aktywizujących i podających: wykładu
informacyjnego, ćwiczeń praktycznych, metody tekstu przewodniego
(wymaga od prowadzącego zajęcia przygotowania materiałów
do wykonania ćwiczenia: pytań prowadzących i formularzy), dyskusji
dydaktycznej.

Szczególną uwagę należy zwrócić na ćwiczenia praktyczne, które

powinny stawać się coraz bardziej złożone nawiązując jednocześnie
do wcześniej ukształtowanych umiejętności.

Należy stosować indywidualną, jak i grupową formę pracy uczniów.

Praca w grupie sprawia, że zdolności indywidualne uczniów wzajemnie
się uzupełniają, a tym samym wzrasta jakość pracy. Taka forma pracy
sprzyja również nabywaniu umiejętności ponadzawodowych, jak:
komunikowanie się, współpraca w zespole, prezentowanie wyników.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów w zakresie

wyodrębnionych celów kształcenia powinno odbywać się na bieżąco
podczas realizacji programu jednostki modułowej oraz po jej

zakończeniu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku
zajęć.

Osiągnięcia uczniów należy oceniać stosując ustne i pisemne

sprawdziany oraz prowadząc obserwację czynności ucznia

w czasie wykonywania ćwiczeń.

W trakcie obserwacji, szczególną uwagę należy zwrócić na:

– dobór typu grafiki komputerowej dla procesu przetwarzania obrazu,
– rozróżnianie formatów plików map bitowych i grafiki wektorowej,
– dobór jakości parametrów grafiki do wydruku komputerowego

lub elementu serwisu internetowego,

– ustawianie rozmiaru obrazu oraz parametrów dpi dla uzyskania

jak najlepszego efektu,

– skanowanie, dokonywanie prostych przekształceń, montowanie

obrazów,

– wykonywanie prostego montażu zdjęć,
– dobór plików graficznych do strony internetowej,
– ustalanie rozmiaru baneru reklamowego,
– rozróżnianie najważniejszych formatów plików multimedialnych,
– określanie ustawień systemu dotyczących konfiguracji nagrania

i odtwarzania,

– wykonywanie prostego montażu plików multimedialnych z różnych

źródeł,

– instalowanie i obsługiwanie programów,
– podstawowe czynności montażowe przy obróbce sekwencji wideo.

W końcowej ocenie osiągnięć ucznia, po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej, należy uwzględnić wyniki wszystkich metod
sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

Podczas oceniania należy wziąć pod uwagę, że opanowanie

umiejętności przez ucznia może mieć różny poziom; zadanie może być
wykonane szybciej lub wolniej, przy pierwszej lub kolejnych próbach,
bezbłędnie lub z usterkami, które uczeń powinien być w stanie sam
usunąć.

Proces oceniania powinien być realizowany według ustalonych

i przyjętych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Moduł 348[03].Z1
Działalność informacyjna

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– identyfikować potrzeby informacyjne obsługiwanego środowiska,
– posługiwać się podstawowymi przepisami dotyczącymi działalności

informacyjnej,

– posługiwać się terminologią informacyjną w różnych dziedzinach

wiedzy,

– współpracować z ośrodkami informacji w kraju i za granicą,
– posługiwać się językiem angielskim w informacji naukowej,
– rozpoznawać strukturę organizacyjną ośrodka informacji,
– określać możliwości i znaczenie automatyzacji w działalności

informacyjnej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na realizację

348[03].Z1.01 Posługiwanie się terminologią informacyjną 40
348[03].Z1.02 Organizowanie

działalności informacyjnej

Razem:

108

3. Schemat układu jednostek modułowych

348[03].Z1

Działalność Informacyjna

348[03].Z1.01

Posługiwanie się terminologią

informacyjną

348[03].Z2.02

Organizowanie działalności

informacyjnej

4. Literatura

Dembowska M.: Bibliologia, bibliografia, bibliotekoznawstwo, informacja
naukowa. PAN, Warszawa 1999
Górski A.: Informacja naukowa na tle przeobrażeń procesów komunikacji
społecznej i jako wyzwanie gospodarki rynkowej. WN US, Szczecin 1997
Jacquesson A.: Automatyzacja bibliotek: zarys historyczny, strategia,
perspektywy. (tłum. A. Bator i in.) UW, Warszawa 1999
Sawoniak H.: Biblioteki współczesne, bibliografia, informacja naukowa.
(Wyboru dokonali i wstępem poprzedzili Jarosz A.W. i Żmigrodzki Z.).
Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Katowice 1995
Słownik terminologiczny informacji naukowej. Zakład Narodowy
im. Ossolińskich, Wrocław 1979
Słowniki angielsko-polskie, polsko-angielskie

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 348[03].Z1.01
Posługiwanie się terminologią informacyjną

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się terminologią z dziedziny naukoznawstwa,
– posłużyć się terminologią z dziedziny informacji naukowej,
– posłużyć się podstawowymi pojęciami z dziedziny bibliotekarstwa

i bibliotek,

– wskazać dziedziny pokrewne w stosunku do informacji naukowej

i określić przedmiot każdej z nich,

– posłużyć się terminologią z dziedziny języków informacyjno-

wyszukiwawczych,

– porozumieć się w języku angielskim,
– posłużyć się terminologią specjalistyczną w języku angielskim,
– posłużyć się terminologią stosowaną w zautomatyzowanych

systemach informacyjno-wyszukiwawczych,

– posłużyć się akronimami.

2. Materiał nauczania

Terminologia z zakresu naukoznawstwa.
Terminologia z zakresu informacji naukowej.
Bibliotekarstwo - podstawowe pojęcia.
Język angielski w zagadnieniach informacji naukowej.

3. Ćwiczenia

• Określanie różnic między pojęciami z zakresu informacji naukowej.

• Analizowanie definicji podstawowych pojęć z zakresu informacji.

• Rozwiązywanie akronimów.

• Tłumaczenie z użyciem słownika prostych tekstów specjalistycznych

z języka angielskiego na język polski oraz z języka polskiego na język
angielski.

4. Środki dydaktyczne

Encyklopedie, słowniki językowe, słowniki skrótów.
Czasopisma specjalistyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki obejmuje podstawowe pojęcia z zakresu informacji

naukowej, bibliotekarstwa, bibliotekoznawstwa i naukoznawstwa. Bardzo

ważne jest zwracanie uwagi na prawidłowe stosowanie terminologii
oraz na różnice w pojęciach powszechnie uznawanych za synonimy.
Podczas wykonywania ćwiczeń istotne jest prawidłowe stosowanie
terminologii angielskojęzycznej dotyczącej zagadnień informacyjnych.

Realizację programu należy rozpocząć od zapoznania

uczniów z podstawowymi pojęciami i definicjami, by następnie omówić
rodzaje skrótów i akronimów oraz korzystanie z terminologii
angielskojęzycznej.

Program kształcenia poleca się realizować metodami podającymi, jak

i praktycznymi, z zastosowaniem ćwiczeń indywidualnych dotyczących
na przykład wyszukiwania definicji i pojęć ze słowników oraz grupowych,
jak wspólna analiza definicji ujętych w słownikach.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie

przez cały czas realizacji programu jednostki, na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć.

W celu sprawdzenia umiejętności prawidłowego posługiwania się

terminologią, proponuje się zastosowanie sprawdzianów pisemnych
w formie testów z zadaniami otwartymi lub zamkniętymi.

Kontrolę wiedzy z zakresu anglojęzycznej terminologii informacyjnej

proponuje się przeprowadzić za pomocą sprawdzianu pisemnego
polegającego przykładowo na napisaniu bądź przetłumaczeniu tekstu.
Podczas oceniania szczególną uwagę należy zwracać na poprawność
stosowania terminologii.

Jednostka modułowa 348[03].Z1.02
Organizowanie działalności informacyjnej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się dokumentacją prawną, dotyczącą organizacji działalności

informacyjnej w Polsce,

– wskazać dokumenty prawne dotyczące struktury organizacyjnej

ogólnokrajowej sieci bibliotecznej,

– posłużyć się aktami prawnymi o archiwach państwowych i narodowym

zasobie archiwalnym,

– scharakteryzować organizację zasobów informacyjnych i stosowanie

nowoczesnych technologii informacyjnych,

– przedstawić strukturę i organizację krajowej sieci bibliotecznej,
– scharakteryzować organizację działalności normalizacyjnej

w dziedzinie dokumentowania informacji naukowej, w skali krajowej
i międzynarodowej,

– wskazać i zinterpretować przepisy prawne dotyczące ochrony

własności intelektualnej,

– określić kategorie grup użytkowników różnych bibliotek i ośrodków

informacji,

– określić potrzeby według kategorii poszczególnych grup

użytkowników biblioteki czy ośrodka informacji,

– wymienić najważniejsze zagraniczne i międzynarodowe systemy

informacyjne oraz organizacje zajmujące się informacją naukową,

– wymienić najważniejsze systemy i sieci informacyjne działające

w Polsce,

– opisać strukturę organizacyjną biblioteki naukowej, centralnej

i powiatowej biblioteki publicznej,

– porozumieć się z instytucjami zagranicznymi w dziedzinie informacji

naukowej,

– nawiązać współpracę i wymianę informacji z innymi placówkami

krajowymi,

– scharakteryzować działalność informacyjną, jej elementy

i infrastrukturę oraz nadzór nad nią,

– przedstawić rolę i funkcję międzynarodowych organizacji w dziedzinie

archiwów,

– wymienić podstawowe rodzaje zbiorów bibliotecznych,
– wyjaśnić funkcje automatyzacji w procesie gromadzenia zbiorów.

2. Materiał nauczania

Aktualne regulacje prawne dotyczące organizacji informacji naukowej,
technicznej i ekonomicznej w Polsce.
Przepisy prawne dotyczące ochrony własności intelektualnej, w tym
przepisy prawa autorskiego i prawa wynalazczego.
Zadania wybranych stowarzyszeń zawodowych w dziedzinie informacji
naukowej.
Zadania wybranych instytucji centralnych lub dziedzinowych
realizujących działalność informacyjną (biblioteka narodowa, biblioteki
centralne, biblioteki uczelni wyższych).
Organizacja działalności normalizacyjnej w dziedzinie informacji
naukowej, w skali krajowej i międzynarodowej.
Infrastruktura informacyjna w Polsce (placówki informacji, zbiory
informacyjne, pracownicy informacji, środki techniczne, finansowanie) -
charakterystyka ogólna.
Organizacja placówki informacyjnej.
Podstawowe pojęcia z zakresu organizacji pracy biurowej.
Użytkownicy informacji – kategoryzacja.
Pozyskiwanie materiałów bibliotecznych.
Pozyskiwanie informacji o zbiorach.
Automatyzacja pracy ośrodka informacji.

3. Ćwiczenia

• Wyszukiwanie w bazach internetowych stosownych aktów prawnych

regulujących funkcjonowanie ośrodków informacji i bibliotek.

• Wyszukiwanie w dzienniku ustaw rozporządzeń, informacji na temat

organizacji ośrodków informacji, finansowania itp.

• Analizowanie zaleceń zawartych w normach.

• Przygotowywanie projektów aktu normalizującego funkcjonowanie

wybranego ośrodka informacji (regulaminu).

• Przygotowywanie wykazów typów ośrodków informacji, według

potrzeb użytkowników.

• Analizowanie potrzeb użytkowników metodą badań ankietowych.

• Dobieranie sprzętu elektronicznego i mechanicznego do potrzeb

ośrodka informacji naukowej czy biblioteki,

• Opracowywanie graficzne struktury organizacyjnej ośrodka informacji.

4. Środki dydaktyczne

Dziennik Ustaw.
Dzienniki urzędowe ministerstw.
Monitor Polski.

Internetowe bazy prawnicze.
Kasety wideo opisujące procesy legislacyjne i funkcjonowanie bibliotek
lub ośrodków informacji.
Wzory ankiet i kwestionariuszy wywiadów.
Statuty organizacji zajmujących się informacją naukową.
Czasopisma specjalistyczne.
Programy komputerowe (pakiety biurowe).
Urządzenia do przetwarzania informacji.
Narzędzia do badania potrzeb informacyjnych (analizy logowań, ankiety,
wywiady).

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki obejmuje wiadomości z zakresu podstawowych

aktów normatywnych regulujących funkcjonowanie ośrodków informacji
oraz zastosowania przepisów w

organizowaniu ośrodka informacji

w kraju. Realizowane treści dotyczą organizowania działalności
informacyjnej oraz zagadnień związanych z użytkownikami informacji.
Szczególną uwagę należy poświęcić prawidłowemu zrozumieniu przez
uczniów zapisów zawartych w ustawach, rozporządzeniach i innych
aktach normatywnych.

Należy również położyć nacisk na ćwiczenie badania potrzeb

użytkowników i wynikające z tego umiejętne zaprojektowanie zmian
w funkcjonowaniu działalności biblioteki czy ośrodka informacji.

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia poleca się

zastosować metody podające oraz ćwiczenia, w trakcie których uczeń
powinien opanować umiejętność analizowania aktów prawnych,
wyszukiwania nowelizacji ustaw w witrynie internetowej Sejmu oraz
analizowania serwisów prawniczych.

Zajęcia należy prowadzić w pracowni szkolnej, a w miarę możliwości

także w instytucjach zajmujących się przygotowywaniem aktów
prawnych i normalizacyjnych (w urzędach, stowarzyszeniach).

Z uwagi na częste zmiany w zakresie procesu organizacji bibliotek

i ośrodków informacji w których wykorzystywane są nowe technologie,
nauczyciel powinien śledzić na bieżąco rozwój sytuacji na rynku
i na bieżąco aktualizować swoją wiedzę w danej dziedzinie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Oceny osiągnięć należy dokonywać w trakcie realizacji programu

jednostki, głównie na podstawie obserwacji pracy ucznia w trakcie
wykonywania ćwiczeń. Podczas oceniania należy zwracać szczególną
uwagę na poprawne rozumienie stosownych zapisów normalizacyjnych.

Oceniając umiejętności ucznia należy stosować sprawdziany ustne

oraz prace pisemne i testy. Po zakończeniu realizacji programu
jednostki, proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu pisemnego
polegającego na wykonaniu testu ze znajomości rodzajów aktów
prawnych.

Oceniając postępy ucznia, poleca się zwracać uwagę na poprawne

realizowanie zadań oraz posługiwanie się narzędziami informatycznymi.

Końcowa ocena osiągnięć ucznia, dokonana zgodnie z obowiązującą

skalą ocen, powinna uwzględniać wyniki wszystkich metod sprawdzania
stosowanych przez nauczyciela.

Moduł 348[03].Z2
Technologia przetwarzania informacji

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– gromadzić materiały biblioteczne i informacyjne,
– przechowywać materiały biblioteczne i informacyjne,
– stosować procedury pozyskiwania źródeł informacji,
– prowadzić ewidencję zbiorów zgodnie z obowiązującymi przepisami,
– stosować obowiązujące w Polsce normy dotyczące opracowywania

zbiorów,

– opracowywać formalnie źródła informacji,
– opracowywać rzeczowo źródła informacji,
– stosować

języki informacyjno-wyszukiwawcze w procesie

opracowywania źródeł informacji,

– obsługiwać zintegrowane biblioteczne systemy informatyczne,
– sporządzać opracowania informacyjne,
– gromadzić i przechowywać akta w archiwum zakładowym.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na realizację

348[03].Z2.01

Gromadzenie i przechowywanie informacji

140

348[03].Z2.02

Opracowywanie formalne dokumentów

188

348[03].Z2.03

Opracowywanie rzeczowe dokumentów

188

Razem:

516

3. Schemat układu jednostek modułowych

348[03].Z2

Technologia przetwarzania

informacji

348[03].Z2.01

Gromadzenie

i przechowywanie informacji

348[03].Z2.02

Opracowywanie formalne

dokumentów

348[03].Z2.03

Opracowywanie rzeczowe

dokumentów

Realizację programu rozpoczyna się od jednostki modułowej Z2.01-

„Gromadzenie i przechowywanie informacji”, stanowiącej podbudowę
do realizacji pozostałych jednostek. Jednostki modułowe Z2.02 i Z2.03
mogą być realizowane w dowolnej kolejności.

4. Literatura

Archiwistyka praktyczna dla archiwistów zakładowych. Praca zbiorowa.
Kłys S. (red.) Zakł. Doskonalenia Zawodowego, Poznań 1987
Bielicka L. A.: Zasady gramatyczne w językach deskryptorowych. INTE,
Warszawa 1985
Bielicka L. A., Ścibor E.: Języki informacyjne. Rodzaje i zastosowanie
w działalności informacyjnej. CINTE, Warszawa 1982
Bielicka L. A., Ścibor E.: Wprowadzenie do teorii języków
informacyjnych. CINTE, Warszawa 1981
Biraga, E., Tucholska, J.: Ewidencja i kontrola zbiorów bibliotecznych
[oraz słowniczek podstawowych terminów używanych
w bibliotekarstwie]. CBW, Warszawa 1993
Bogdan G.: Kartoteki informacyjne. CINTE, Warszawa 1985
Czarnecka J.: Wykaz działów katalogu rzeczowego dla małych bibliotek
publicznych. BN, Warszawa 1990
Czarnecka J., Sawoniak H.: Klasyfikacja i katalog rzeczowy. CUKB,
Warszawa 1987
Encyclopedia of Library and Information Science. Ed. A. Kent,

H. Lancour. Marcel Decker, Inc., New York 1975
Encyklopedia wiedzy o książce. Zakł. Nar. im. Ossolińskich, Wrocław
1971
Głowacka T., Sitarska A., Uklejska M.: Bibliografia. Cz. 2: Przegląd
rozwoju nauk i klasyfikacji piśmiennictwa. PWSiP, Warszawa 1971
Janowska M.: Rekord kartoteki haseł formalnych w formacie USMARC.
Instrukcja wypełniania w systemie INNOPAC. Warszawa 1999
Katalog firm wydawniczych 1994. Składnica Księgarska, Warszawa 1994
Kubisa A.: Ewidencja i kontrola zbiorów bibliotecznych. Książnica
Szczecińska, Szczecin 1993
Lenartowicz M.: Przepisy katalogowania książek. Cz. 1. Opis
bibliograficzny. SBP, Warszawa 1988
Lenartowicz M., Paluszkiewicz A.: Format USMARC rekordu
bibliograficznego dla książki. Wydaw. SBP, Warszawa 2000
Łysakowski A.: Katalog przedmiotowy. Cz. 1. Teoria. Wydaw. SBP,
Warszawa 2002
Osięgłowski J.: Przechowywanie i konserwacja książki. Wydaw. Nauk.
UAM, Poznań 1982

Padziński, A.: Stosowanie polskich norm w zautomatyzowanych
katalogach bibliotecznych. Wydaw. SBP, Warszawa 2000
Paluszkiewicz, A.: Rola Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych.
Przegląd Biblioteczny, 1999 z. 3
PN-82/N-01152.00 Opis bibliograficzny. Postanowienia ogólne.
PN-82/N-01152.01 Opis bibliograficzny. Książki.
PN-82/N-01152.03 Opis bibliograficzny. Dokumenty normatywno-
techniczne.
PN-82/N-01152.06 Opis bibliograficzny. Druki muzyczne.
PN-82/N-01152.07 Opis bibliograficzny. Dokumenty audiowizualne
PN-85/N-01158 Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie bibliograficznym.
PN-87/N-01152.03 Opis bibliograficzny. Dokumenty normalizacyjne.
PN-89/N-01224 Bibliotekarstwo i bibliografia. Opracowanie zbiorów
informacji o dokumentach. Terminologia.
PN-89/N-01225 Bibliotekarstwo i bibliografia. Rodzaje i części składowe
bibliografii. Terminologia.
PN-92N-09018 Tezaurus jednojęzyczny. Zasady tworzenia, forma

i struktura.
PN-N-01152-1/A1 Opis bibliograficzny. Książki. Zmiana A1.
PN-N-01152.2 Opis bibliograficzny. Wydawnictwa ciągłe.
PN-N-01152.5 Opis bibliograficzny. Dokumenty kartograficzne.
PN-N-01152-8 Opis bibliograficzny. Stare druki.
PN-N-01152-12 Opis bibliograficzny. Filmy.
PN-N-01152.13 Opis bibliograficzny. Dokumenty elektroniczne.
PN-N-01230 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne.
PN-N-01231 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło tytułowe.
Polski słownik archiwalny. Maciejewska W. (red.) Przemyśl 1998
Robótka H., Ryszewski B., Tomczak A.: Archiwistyka. PWN, Warszawa
1989
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia
1.11.1999 w sprawie zasad ewidencji materiałów bibliotecznych (Dz.U.
1999 nr 93 poz. 1077).
Sadowska J.: Instrukcja tematowania i katalogu przedmiotowego. SBP,
BN, Warszawa 1991
Sadowska J.: Przedmiot i temat w teorii i praktyce katalogu
przedmiotowego. Zagadnienia Informacji Naukowej, 1983 nr 2 (43)
Sadowska J., Turowska T.: Języki informacyjno-wyszukiwawcze, katalogi
rzeczowe. SBP, CUKB, Warszawa 1990
Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-
wyszukiwawczych. Bojar B. (oprac.) Wydaw. SBP, Warszawa 2002
Sordylowa B.: Źródła informacji naukowej. Zarys problematyki. Przegląd
Biblioteczny, 1981 z. 1

Sosińska-Kalata B.: Podręcznik UKD dla bibliotekarzy i pracowników
informacji. Wydaw. SBP, Warszawa 1995
Ścibor E.: Biblioteczno-bibliograficzne systemy porządkowania
dokumentów. Wydaw. Inf. CINTE, Warszawa 1976
Ścibor E.: Typologia strukturalna języków informacyjnych. IINTE,
Warszawa 1982
Tomasik-Beck J.: Języki informacyjne opracowane, adaptowane

i wykorzystywane w Polsce. Stan na 31.12.1994. IINTE, Warszawa 1994
Typologia dokumentów. Praca zbiorowa. BN, Warszawa 1976
Wieprzkowski J.: Konserwacja księgozbiorów. Informator

dla bibliotekarzy. Biblioteka w szkole, 1991 nr 11-12
Wieprzkowski J.: Vademecum konserwacji książki. SBP, Warszawa 1983
Wrocławska M.: O wprowadzeniu w Polsce nowych zasad opisu
bibliograficznego. Przegląd Biblioteczny, 1990 nr 3/4
Zasadowa H.: Wydawnictwa informacyjne. Cz.1. Problematyka ogólna.
Cz. II. Spis bibliograficzny. CINTE, Warszawa 1986
Zyska B.: Ochrona zbiorów bibliotecznych przed zniszczeniem. T. 1
Charakterystyka materiałów w zbiorach bibliotecznych. Uniwersytet
Śląski, Katowice 1991
Żmigrodzki Z.: Bibliotekarstwo. SBP, Warszawa 1998

Czasopisma specjalistyczne:
Bibliotekarz
Library Journal
Poradnik Bibliotekarza
Przegląd Biblioteczny
Zagadnienia Informacji Naukowej
Rocznik Biblioteki Narodowej.

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

Jednostka modułowa 348[03].Z2.01

Gromadzenie i przechowywanie informacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu gromadzenia

i magazynowania źródeł informacji,

– określić sposoby pozyskiwania źródeł informacji,
– zamówić różnego rodzaju dokumenty przydatne w zbiorach biblioteki

lub w ośrodku informacji na podstawie katalogów wydawniczych
i innych materiałów,

– przeprowadzić wymianę różnego rodzaju wydawnictw z innymi

ośrodkami informacji,

– zaprenumerować czasopisma niezbędne w ośrodku informacji,
– przyjąć dary zgodnie z zasadami obowiązującymi w ośrodku

informacji,

– dokonać ewidencji zbiorów zgodnie z obowiązującymi przepisami,
– dokonać ewidencji zbiorów w systemie zautomatyzowanym,
– opracować technicznie nowe nabytki (opieczętować, nadać

sygnaturę),

– włączyć nowe nabytki do zbiorów bibliotecznych,
– scharakteryzować sposoby zabezpieczania i ochrony zbiorów,
– zgromadzić akta w archiwum zakładowym,
– przeprowadzić kontrolę zbiorów,
– posłużyć się językiem angielskim podczas gromadzenia informacji.

2. Materiał nauczania

Terminologia dotycząca gromadzenia źródeł informacji w języku polskim
i angielskim.
Księgarskie i wydawnicze źródła informacji o zbiorach.
Polityka gromadzenia zbiorów.
Sposoby gromadzenia źródeł informacji: kupno, dar, depozyt, wymiana
krajowa i zagraniczna, egzemplarz obowiązkowy.
Selekcja źródeł informacji.
Metody prowadzenia ewidencji w systemach zautomatyzowanych

i tradycyjnych.
Inwentarz biblioteczny.
Sposoby przechowywania i organizowania zbiorów.
Archiwum zakładowe. Narodowy zasób archiwalny.
Skontrum biblioteczne.
Zabezpieczanie i konserwacja źródeł informacji.

3. Ćwiczenia

• Przygotowywanie zamówień na nowe nabytki na podstawie katalogów

wydawniczych, baz danych.

• Sporządzanie zamówienia na wybraną publikację w języku

angielskim.

• Wypełnianie formularzy ewidencji zbiorów.

• Wypełnianie formularzy kontroli zbiorów.

4. Środki dydaktyczne

Katalogi wydawnicze.
Czasopisma specjalistyczne.
Encyklopedie, słowniki.
Dowody wpływu materiałów bibliotecznych.
Dokumentacja związana z akcesją, inwentaryzacją i kontrolą
biblioteczną.
Formularze do ewidencji i kontroli zbiorów.
Foliogramy.
Filmy dydaktyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki dotyczy gromadzenia i przechowywania

dokumentów oraz innych materiałów stanowiących źródło informacji.
W realizacji programu jednostki wskazane jest wykorzystanie
wiadomości i umiejętności dotyczących stosowania narzędzi
informatycznych, które uczniowie opanowali w trakcie realizacji
programu jednostki modułowej O1.04: „Wykorzystywanie
informatycznych technik biurowych”. Podczas omawiania terminologii
związanej z gromadzeniem i przechowywaniem zbiorów, należy zwrócić
uwagę uczniów na konieczność stosowania języka angielskiego

w procesie gromadzenia zbiorów.

Poleca się zastosować metody podające oraz problemowe.

Dla łatwiejszego zrozumienia realizowanych treści wskazane jest
prezentowanie slajdów, przykładowych inwentarzy bibliotecznych lub ich
fragmentów, katalogów bibliotek. Proponuje się zorganizowanie
wycieczki do biblioteki, podczas której uczniowie będą mogli obejrzeć
inwentarz, magazyn oraz poznać sposoby zabezpieczania i problemy
związane z naprawą i konserwacją zbiorów, co ułatwi zrozumienie
znaczenia właściwego przechowywania i ochrony zbiorów. Dyskusja
z bibliotekarzami na temat prowadzenia inwentarza i katalogu
bibliotecznego pomoże zrozumieć ich znaczenie w ochronie dóbr kultury
i dziedzictwa narodowego. Podczas realizacji programu jednostki zaleca

się także przeprowadzenie ćwiczeń, w czasie których uczeń powinien
opanować podstawowe czynności związane z gromadzeniem zbiorów,
szczególną uwagę należy zwrócić na ich dokładne i staranne
wykonywanie.

Zajęcia proponuje się prowadzić w pracowni szkolnej, bibliotece

szkolnej, w bibliotekach, ośrodkach informacji, w archiwum zakładowym,
a także na targach książek i multimediów.

Podczas rozwiązywania zadań problemowych wskazane jest

stosowanie pracy grupowej aby pobudzić uczniów do spontanicznego
podejmowania dyskusji, przedstawiania własnego stanowiska wobec
postawionego problemu. Proponuje się, aby ćwiczenia uczniowie
wykonywali indywidualnie, wykorzystując dostępne środki dydaktyczne,
co pozwoli na kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy

i odpowiedzialności za wykonywane zadania.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Podczas kontroli i oceny umiejętności uczniów, szczególną uwagę

należy zwrócić na:
– posługiwanie się terminologią,
– operowanie zdobytą wiedzą,
– przygotowywanie zamówienia na wybraną publikację,
– dokonywanie zapisów w księgach inwentarzowych,
– korzystanie z narzędzi informatycznych w procesie gromadzenia,
– korzystanie z warsztatu informacyjnego,
– wykorzystywanie znajomości języka angielskiego,
– dokładne i estetyczne wykonywanie zadań.

W procesie oceniania proponuje się zastosować sprawdziany ustne,

pisemne oraz obserwację czynności ucznia w trakcie wykonywania
ćwiczeń. Po zakończeniu realizacji programu jednostki wskazane jest
przeprowadzenie testu osiągnięć edukacyjnych z zakresu
szczegółowych celów kształcenia.

Końcowa ocena osiągnięć ucznia, dokonana zgodnie z obowiązującą

skalą ocen, powinna uwzględniać wyniki wszystkich metod sprawdzania
stosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 348[03].Z2.02
Opracowywanie formalne dokumentów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się podstawowymi pojęciami związanymi z opracowaniem

formalnym zbiorów,

– scharakteryzować różne rodzaje źródeł informacji,
– zastosować obowiązujące normy i przepisy bibliograficzne

i dokumentacyjne,

– sporządzić opis bibliograficzny książki,
– sporządzić opis bibliograficzny czasopisma,
– sporządzić opis bibliograficzny artykułu z czasopisma,
– sporządzić opis bibliograficzny zbiorów specjalnych,
– opracować formalnie źródła informacji w systemie tradycyjnym

i zautomatyzowanym,

– obsłużyć komputerowy system biblioteczny,
– zastosować informacje zawarte w kartotece haseł wzorcowych

podczas sporządzania opisów bibliograficznych,

– przejąć opis bibliograficzny z innych baz bibliograficznych, katalogu

centralnego,

– dostosować sporządzony samodzielnie lub przejęty z innych źródeł

opis bibliograficzny do wymagań danej biblioteki, ośrodka informacji,

– uzupełnić opis bibliograficzny o elementy biblioteczne (numer

inwentarzowy, sygnaturę),

– włączyć opis bibliograficzny, katalogowy do kartotek tradycyjnych

i komputerowych,

– sporządzić opracowanie informacyjne,
– zastosować zasady transliteracji w opisach bibliograficznych,
– posłużyć się językiem angielskim w procesie opracowania formalnego

źródeł informacji,

– zastosować się do przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

właściwych dla stanowiska pracy, głównie dotyczących obsługi
urządzeń elektrycznych podczas opracowania formalnego
dokumentów.

2. Materiał nauczania

Typologia dokumentów.
Źródła informacji: piśmiennicze, elektroniczne, audiowizualne.
Normy bibliograficzne i dokumentacyjne.
Przepisy katalogowania. Ujednolicone zasady katalogowania.
Opis bibliograficzny.

Formaty opisu danych (UNIMARC, USMARC).
Rekord bibliograficzny.
Rekord kartoteki haseł wzorcowych.
Katalogi biblioteczne (tradycyjne i komputerowe).
Katalogi centralne (NUKAT, KaRo).
Publicznie dostępne katalogi biblioteczne on-line (OPAC).
Zintegrowane biblioteczne systemy informatyczne (ALEPH, VTLS-
VIRTUA, HORIZON).
Komputerowe systemy biblioteczne (MAK, PROLIB).
Kartoteka haseł wzorcowych (Khw).
Bibliografie.
Zestawienia tematyczne.
Opracowania dokumentacyjne.
Kartoteki informacyjne.
Transliteracja. Transkrypcja.

3. Ćwiczenia

• Wyszukiwanie opisów bibliograficznych w różnych bazach danych,

katalogach centralnych, katalogach zagranicznych.

• Sporządzanie opisów bibliograficznych różnych typów dokumentów.

• Kopiowanie opisów bibliograficznych z różnych baz danych, katalogów

bibliotecznych.

• Sporządzanie karty katalogowej.

• Opracowywanie zestawienia tematycznego na określony temat.

• Opracowywanie bibliografii załącznikowej na określony temat.

4. Środki dydaktyczne

Polskie normy bibliograficzne.
Format USMARC.
Różne rodzaje dokumentów: książki, czasopisma, wydawnictwa seryjne,
bibliografie, opisy patentowe, mapy, nuty, plakaty, kasety audio i video,
dokumenty elektroniczne.
Przewodnik Bibliograficzny.
Bibliografia Zawartości Czasopism.
Bibliografia Wydawnictw Ciągłych.
Polonica Zagraniczne.
Bibliografie przedmiotowe.
Katalogi bibliotek na stronach WWW.
Foliogramy.
Encyklopedie.
Słowniki językowe, słowniki skrótów.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki dotyczy przetwarzania i przygotowywania

informacji o źródłach informacji w postaci opisów bibliograficznych
i opracowań informacyjnych. Podczas realizacji programu, należy
wykorzystać wiadomości i umiejętności dotyczące stosowania narzędzi
informatycznych ukształtowanych w jednostce modułowej O1.04:
Wykorzystywanie informatycznych technik biurowych. Wskazane jest
uzupełnienie wiedzy teoretycznej z dziedziny informacji

o terminologię polską i angielską związaną z opracowaniem formalnym.

Realizując program jednostki szczególną uwagę należy zwrócić na:

– posługiwanie się normami bibliograficznymi i dokumentacyjnymi,
– korzystanie z dostępnej kartoteki haseł wzorcowych,
– korzystanie z różnych katalogów bibliotecznych i baz danych
– dokładne i staranne wykonywanie zadań.

Do osiągnięcia celów kształcenia poleca się zastosowanie: wykładu,

pogadanki dydaktycznej, objaśnienia, pokazu z objaśnieniem oraz
ćwiczeń, w trakcie których uczeń powinien opanować metody
opracowywania różnych rodzajów źródeł informacji. Zajęcia dotyczące
stosowania norm i przepisów bibliograficznych proponuje się uzupełnić
ćwiczeniami polegającymi na wyszukaniu w kilku różnych katalogach
opisu bibliograficznego wybranego dokumentu i dokonaniu porównania
uzyskanych wyników.
Zajęcia można prowadzić w pracowni komputerowej, w oddziałach
opracowania zbiorów bibliotek i w ośrodkach informacji.

Podczas realizacji programu jednostki proponuje się stosowanie

indywidualnej formy pracy oraz pracy w małych 2-3 osobowych grupach.
Uczeń powinien mieć możliwość samodzielnego wykonywania ćwiczeń,
co ułatwi mu nabywanie umiejętności niezbędnych do sporządzania
opisów bibliograficznych i opracowań dokumentacyjnych, takich jak:
podejmowanie decyzji dotyczących poszukiwań bibliograficznych, wybór
hasła głównego opisu bibliograficznego, prowadzenie autokorekty
wykonanych zadań. Wszystkie przeprowadzone ćwiczenia zaleca się
omówić z całą grupą.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki, głównie na podstawie obserwacji
czynności ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń, na podstawie
kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Podczas oceniania umiejętności uczniów, szczególną uwagę należy

zwrócić na:
– posługiwanie się terminologią fachową,
–

wykonywanie opisów bibliograficznych zgodnie z normami
bibliograficznymi i z obowiązującymi standardami opracowania
formalnego,

– wykorzystanie

już istniejących opisów bibliograficznych

i dostosowanie ich do norm obowiązujących w ośrodku informacji,

– samodzielne, dokładne i estetyczne wykonywanie zadań.

Do oceniania osiągnięć edukacyjnych poleca się stasować

sprawdziany ustne oraz prace pisemne, w tym testy. Po zakończeniu
realizacji programu jednostki proponuje się przeprowadzenie
sprawdzianu pisemnego polegającego na przygotowaniu przez ucznia
opisów bibliograficznych różnych rodzajów dokumentów, dzięki któremu
możliwe będzie sprawdzenie praktycznych umiejętności ucznia
związanych z opracowaniem formalnym zbiorów.

Ocenianie należy przeprowadzać zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 348[03].Z2.03
Opracowywanie rzeczowe dokumentów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się podstawowymi pojęciami związanymi z opracowaniem

rzeczowym zbiorów,

– rozpoznać język informacyjny stosowany w określonym systemie

informacyjno-wyszukiwawczym,

– zastosować różne języki informacyjne przy wprowadzaniu danych

do systemu informacyjno-wyszukiwawczego oraz przy wyszukiwaniu
informacji,

– rozróżnić słownictwo i gramatykę składające się na język

informacyjny,

– zastosować język haseł przedmiotowych w opracowaniu źródeł

informacji,

– zastosować język deskryptorowy w opracowaniu źródeł informacji,
– zastosować język słów kluczowych w opracowaniu źródeł informacji,
– zastosować język klasyfikacji w opracowaniu źródeł informacji,
– sporządzić opis rzeczowy w systemie tradycyjnym

i zautomatyzowanym,

– przejąć charakterystykę wyszukiwawczą dokumentu z innej bazy

danych, katalogu centralnego,

– dostosować sporządzoną samodzielnie lub przejętą z innych źródeł

charakterystykę wyszukiwawczą do wymagań danej biblioteki,
ośrodka informacji,

– zastosować informacje zawarte w kartotece haseł wzorcowych

podczas sporządzania charakterystyk wyszukiwawczych,

– zastosować zasady transliteracji w tworzeniu charakterystyk

wyszukiwawczych,

– posłużyć się warsztatem informacyjnym przy sporządzaniu opisów

rzeczowych,

– posłużyć się językiem angielskim w procesie opracowania

rzeczowego źródeł informacji,

– zastosować się do przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, głównie

w zakresie obsługi urządzeń elektrycznych, podczas opracowania
rzeczowego dokumentów.

2. Materiał nauczania

Terminologia z dziedziny języków informacyjno-wyszukiwawczych.
Typologia języków informacyjno-wyszukiwawczych.

Słownictwo języków informacyjno-wyszukiwawczych. Gramatyka
języków informacyjno-wyszukiwawczych.
Język haseł przedmiotowych.
Język deskryptorowy.
Język słów kluczowych.
Klasyfikacja fasetowa, monohierarchiczna, polihierarchiczna.
Kody semantyczne.
Kartoteka haseł wzorcowych.
Język Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej.
Język Haseł Przedmiotowych KABA.
Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna.

3. Ćwiczenia

• Rozróżnianie typów języków informacyjno-wyszukiwawczych

na podstawie analizy słownictwa i gramatyki.

• Tematowanie źródeł informacji według wybranego języka haseł

przedmiotowych.

• Klasyfikowanie źródeł informacji według UKD.

• Indeksowanie źródeł informacji za pomocą słów kluczowych.

• Indeksowanie źródeł informacji w języku deskryptorowym.

• Sporządzanie instrukcji wyszukiwawczych.

4. Środki dydaktyczne

Encyklopedie, słowniki, leksykony.
Tablice UKD.
Słownik Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej.
Polska Klasyfikacja Tematyczna.
Tezaurus Informacji Naukowej.
Tezaurus Zagadnień Rolniczych.
Baza danych o językach informacyjnych, opracowanych i adaptowanych
w Polsce.
Instrukcje korzystania z języków informacyjno-wyszukiwawczych.
Różne rodzaje dokumentów: książki, czasopisma, bibliografie, opisy
patentowe, mapy, nuty.
Przewodnik Bibliograficzny.
Bibliografia Zawartości Czasopism.
Bibliografia Wydawnictw Ciągłych.
Polonica Zagraniczne.
Bibliografie przedmiotowe.
Bazy danych na CD, dostępne przez Internet.
Katalogi bibliotek.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki dotyczy języków informacyjno-wyszukiwawczych

stosowanych do opracowania rzeczowego źródeł informacji oraz metod
sporządzania charakterystyk wyszukiwawczych. Realizując program
jednostki należy wykorzystać wiadomości i umiejętności uczniów
w zakresie stosowania narzędzi informatycznych, nabyte i ukształtowane
w jednostce modułowej O1.04: „Wykorzystywanie informatycznych
technik biurowych”. Punktem wyjścia do dalszego kształcenia jest
utrwalenie polskiej i angielskiej terminologii z dziedziny języków
informacyjno-wyszukiwawczych.

Po omówieniu teorii i historii języków informacyjno-wyszukiwawczych,

nauczyciel powinien uświadomić uczniom złożoność dziedziny, związki
między słownictwem i składnią tych języków oraz zwrócić uwagę na fakt,
iż proces opracowania rzeczowego wymaga stosowania metody
analityczno-syntetycznej. Poleca się wcześniejsze dokonanie

wyboru przez nauczyciela przykładowych języków informacyjno-
wyszukiwawczych.

Proces kształcenia proponuje się rozpocząć od analizowania języków

o słownictwie paranaturalnym, w dalszej kolejności wprowadzając języki
o słownictwie sztucznym.

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia obok metod

podających proponuje się przede wszystkim zastosować ćwiczenia
praktyczne. Zadania ćwiczeniowe poleca się realizować stosując
indywidualną formę pracy, dzięki której uczeń nabywa samodzielności
i odpowiedzialności w wykonywaniu zadań, łatwiej przyswaja omawiane
treści kształcenia. Praca indywidualna daje także nauczycielowi
możliwość obserwowania postępów edukacyjnych ucznia oraz oceny
jego predyspozycji do wykonywania prac związanych z opracowaniem
rzeczowym. Ćwiczenia, które wymagają współpracy i konsultacji
uczniów, na przykład przy tworzeniu języka informacyjno-
wyszukiwawczego, zaleca się przeprowadzać w 2-3 osobowych
grupach. Dla łatwiejszego zrozumienia realizowanych treści, wskazane
jest przeglądanie katalogów bibliotek polskich i zagranicznych,
analizowanie statystyk wyszukiwania według danych języków
informacyjno-wyszukiwawczych.

Zajęcia proponuje się prowadzić w pracowni komputerowej oraz

w oddziałach opracowania rzeczowego bibliotek i ośrodków informacji.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki oraz po jej

zakończeniu,

na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Oceniając
osiągnięcia ucznia, szczególną uwagę należy zwrócić na:
– posługiwanie się terminologią zawodową,

– dobieranie języków informacyjno-wyszukiwawczych do wykonania

określonych zadań,

– wykorzystywanie warsztatu informacyjnego,

– posługiwanie się narzędziami informatycznymi,

– dokładne i estetyczne wykonywanie zadań.

Podczas realizacji programu jednostki należy oceniać ucznia poprzez

ustne sprawdziany poziomu wiadomości, prace pisemne, testy

z zadaniami otwartymi i zamkniętymi oraz na podstawie wykonanych
ćwiczeń.

Po zakończeniu realizacji programu proponuje się przeprowadzić

sprawdzian umiejętności praktycznych, polegający na utworzeniu
charakterystyki wyszukiwawczej dokumentu według określonego języka
informacyjno-wyszukiwawczego.

Proces oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów powinien być

realizowany zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Moduł 348[03].Z3
Technologia udostępniania informacji

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– stosować w praktyce metody badań potrzeb informacyjnych

użytkownika,

– diagnozować potrzeby informacyjne użytkownika,
– stosować różne metody wyszukiwania informacji,
– posługiwać się systemami informacyjno – wyszukiwawczymi,
– udzielać informacji bibliotecznych, faktograficznych i bibliograficznych,
– udostępniać informacje w formie tradycyjnych wydawnictw i baz

komputerowych,

– charakteryzować sposoby pozyskiwania źródeł informacji,
– sporządzać przedmaszynowe nośniki informacji,
– posługiwać się podstawową terminologią z dziedziny języków

informacyjnych,

– rozróżniać języki informacyjne (haseł przedmiotowych, język

deskryptorowy, język słów kluczowych), stosowane w systemach
informacyjno-wyszukiwawczych,

– posługiwać się różnymi językami informacyjnymi zarówno przy

wprowadzaniu danych, jak i wyszukiwaniu czyli przy formułowaniu
pytań,

– korzystać z elektronicznych słowników, leksykonów, encyklopedii itp.

podczas wprowadzania i wyszukiwania informacji,

– charakteryzować istniejące języki informacyjne i dokonywać spośród

nich wyboru najbardziej przydatnego w danym miejscu pracy oraz
modyfikować go według potrzeb,

– posługiwać się językiem angielskim podczas udostępniania informacji,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

udostępniania informacji.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

348[03].Z3.01

Identyfikowanie potrzeb użytkowników 124

348[03].Z3.02 Wyszukiwanie

informacji

208

348[03].Z3.03 Udostępnianie informacji

116

Razem: 448

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bartoszewicz-Fabiańska B.: Adaptacja formatu MARC BN dla potrzeb
bibliografii regionalnej. SBP, Warszawa 1999
Bernatowicz R.: Marketing w informacji naukowo-technicznej – zarys
metody badań. SINTO, Warszawa 1984
Bielicka L.A.: Konwencjonalne metody indeksowania współrzędnego.
Warszawa 1979
Bielicka L.A., Ścibor E.: Pomoce do nauczania przedmiotu „Języki
informacyjne”. Warszawa 1985
Bojar B. (red.): Słownik encyklopedyczny terminologii języków
informacyjno-wyszukiwawczych. SBP, Warszawa 2002
Chmielewska-Gorczyca E.: Funkcje tezaurusa w systemie informacyjno-
wyszukiwawczym. Zagadnienia Informacji Naukowej, SBP, Warszawa
1995 nr 1-2
Chmielewska-Gorczyca E., Sosińska-Kalata B.: Informacja naukowa
z elementami naukoznawstwa. WSiP, Warszawa 1991
Cooper P.J.: Sprawne porozumiewanie się. Wyd. CODN, Warszawa
1999
Dembowska M.: Metoda bibliografii polskiej Karola Estreichera. SBP,
Warszawa 2001

348[03].Z3

Technologia udostępniania

informacji

348[03].Z3.01

Identyfikowanie

potrzeb użytkowników

348[03].Z3.02

Wyszukiwanie informacji

348[03].Z3.03

Udostępnianie informacji

Dembowska M.: Nauka o informacji naukowej (informatologia).
Organizacja i problematyka badań w Polsce. IINTE, Warszawa 1991
Głowacka E.: Studium zastosowania kompleksowego zarządzania
jakością (TQM) w bibliotekoznawstwie i informacji naukowej.
Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2000
Górny M., Nowak P.: Wstęp do informacji naukowej. Wydawnictwo UAM,
Poznań 1989
Jamrożek B., Sobczak J.: Komunikacja interpersonalna. eMP2, Poznań
1996
Jopkiewicz A.: Wybrane zagadnienia sprawozdawczości statystycznej
i statystyk bibliotek oraz ośrodków INTE. CINTE, Warszawa 1985
Jóźwiak J., Podgórski J.: Statystyka od podstaw. PWE, Warszawa 1995
Kisilowska M.: Już nie wiem jak mam do ciebie mówić, czyli komunikacja
w bibliotece. CEBLiD, Warszawa 2001
Korpała J.: Karol Estreicher (st) twórca "Bibliografii Polskiej",
Ossolineum, Wrocław 1980
Meer K., Neijenhof J.: Badania sytuacji problemowych. CMDNŚSM,
Warszawa 1993
Meer K., Neijenhof J.: Elementarne umiejętności społeczne. Warszawa
1993
Mendykowa A.: Podstawy bibliografii. PWN, Warszawa 1986
Nicholas D.: Ocena potrzeb informacyjnych w dobie Internetu: idee,
metody, środki. SBP, Warszawa 2001
Pietkiewicz E., Savoir vivre dla każdego. Diogenes, Warszawa 1997
Pindlowa W.: Informetria w nauce o informacji. Metody i problemy.
„Universitas”, Kraków 1994
Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej, kwartalnik, Polskie
Towarzystwo Informacji Naukowej, Warszawa
Ratajewski J.: Problemy bibliotekarskiej etyki zawodowej. UŚ, Katowice
1991
Ratajewski J.: Wybrane problemy metodologiczne informologii nauki
(informacji naukowej). UŚ, Katowice 1994
Sadowska J., Turowska T.: Języki informacyjno-wyszukiwawcze.
Katalogi rzeczowe. SBP, CUKB, Warszawa 1990
Sawoniak H.: Biblioteki współczesne. Bibliografia. Informacja naukowa.
IBiIN, Katowice 1995
Sawoniak H.: Międzynarodowa bibliografia bibliografii z zakresu
informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i dziedzin pokrewnych 1945-
1978. Ossolineum, Wrocław 1985
Słownik języka haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej. Oprac.
Trzcińska J., Stępniakowa E. BN, Warszawa 1993

Stróżyński K.: Technologia informacyjna w nowoczesnej szkole: poradnik
dla humanistów i innych nauczycieli. eMPi2 Poznań 2001
Sztumski J.: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Śląsk,
Katowice 1995
Ścibor E., Tomasik-Beck J.: Baza danych o językach informacyjnych
opracowanych i adaptowanych w Polsce. Zagadnienia Informacji
Naukowej, SBP, Warszawa 1993 nr 1 (61)
Ścibor E.: Wybrane zagadnienia teorii języków informacyjnych. Wyższa
Szkoła Pedagogiczna, Olsztyn 1999
Wołosz J. (red.): Narodowe i regionalne serwisy bibliograficzne:
materiały z ogólnopolskiej konferencji NT. Automatyzacja serwisów
bibliograficznych, bibliografie regionalne, bibliografia narodowa – stan
prac i zamierzenia. Warszawa 2-4 grudnia 1998 r. SBP, Warszawa 1999
Zaczyński Wł. P.: Statystyka w pracy badawczej nauczyciela. ŻAK,
Warszawa 1997
Żmigrodzki Z. (red.): Bibliografia: metodyka i organizacja. SBP,
Warszawa 2000

Strony internetowe:
Elektroniczna Biblioteka EBIB. Serwis Elektroniczny dla Bibliotekarzy
i Specjalistów Informacji http://www.ebib.oss.wroc.pl

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 348[03].Z3.01
Identyfikowanie potrzeb użytkowników

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się terminami „potrzeba informacyjna” i „użytkownik

informacji”,

– zastosować metodologię badania potrzeb informacyjnych,
– przeprowadzić badanie potrzeb informacyjnych zgodnie z regułami

metodologicznymi,

– zastosować zasady kategoryzacji użytkowników informacji,
– sformułować potrzeby informacyjne różnych grup użytkowników,
– dobrać odpowiednie narzędzia do badania potrzeb informacyjnych,
– zastosować podstawowe miary statystyczne w badaniu potrzeb

informacyjnych,

– zastosować zasady dobrego wychowania w procesie komunikacji,
– posłużyć się językiem angielskim podczas identyfikowania potrzeb

użytkowników,

– posłużyć się dostępnym warsztatem informacyjnym.

2. Materiał nauczania

Podstawowe umiejętności interpersonalne.
Kategoryzacja użytkowników informacji.
Potrzeby informacyjne różnych grup użytkowników.
Narzędzia do badań potrzeb informacyjnych (ankiety, kwestionariusze
wywiadów).
Rodzaje wywiadów (wywiad skategoryzowany, wywiad częściowo
skategoryzowany, wywiad nieskategoryzowany).
Całościowe i reprezentacyjne badania potrzeb informacyjnych.
Podstawowe miary statystyczne stosowane w badaniach potrzeb
informacyjnych (średnia arytmetyczna, wskaźnik struktury, wskaźnik
dynamiki).

3. Ćwiczenia

• Opracowywanie ankiety do badania potrzeb informacyjnych określonej

grupy użytkowników.

• Opracowywanie kwestionariusza wywiadu.

• Przeprowadzanie wywiadów z użytkownikami informacji – badania

potrzeb użytkowników.

4. Środki dydaktyczne

Foliogramy.
Wzory ankiet.
Programy komputerowe.
Czasopisma specjalistyczne.
Filmy dydaktyczne na temat umiejętności interpersonalnych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki obejmuje treści z zakresu efektywnej komunikacji

międzyludzkiej, zasad savoir-vivre’u oraz metodologii badań potrzeb
użytkowników informacji. Program poleca się realizować
z wykorzystaniem metody tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznych,
metod symulacyjnych i ćwiczeń praktycznych. Zaleca się, aby ćwiczenia
praktyczne były wykonywane przez uczniów indywidualnie lub w małych
2-3 osobowych grupach.

Podczas zajęć dotyczących umiejętności interpersonalnych i zasad

dobrego wychowania wskazane jest wykorzystanie filmów
dydaktycznych oraz przeprowadzenie ćwiczeń psychologicznych

z zastosowaniem metod symulacyjnych (scenki, drama, dialogi,
wywiady, prezentacje i obserwacja). Każdy etap tej części zajęć
powinien być omówiony z całą grupą. Realizując problematykę
dotyczącą diagnozy potrzeb i tworzenia narzędzi badawczych, należy
stworzyć uczniom odpowiednie warunki pracy, dla przykładu
konstruowanie indywidualnych ankiet proponuje się przećwiczyć
w pracowni komputerowej, w której każdy uczeń miałby do dyspozycji
komputer z odpowiednim oprogramowaniem. Program jednostki należy
realizować jako pierwszy w module, aby ułatwić zrozumienie treści
zawartych w programach kolejnych jednostek modułowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy dokonywać przez

cały czas realizacji programu jednostki modułowej, zgodnie z ustalonymi
kryteriami. Powinno ono dostarczyć informacji dotyczących poziomu
opanowania umiejętności określonych w celach kształcenia. Wskazane
jest przeprowadzanie sprawdzianów teoretycznych i praktycznych oraz
prowadzenie obserwacji działań uczniów w trakcie wykonywania
ćwiczeń.

Sprawdzeniu i ocenie powinny podlegać przede wszystkim

następujące umiejętności:
– opracowania ankiety do badania potrzeb informacyjnych określonej

grupy użytkowników,

– opracowania kwestionariusza wywiadu,
– przeprowadzenia wywiadów z użytkownikami informacji – badania

potrzeb użytkowników. Wywiady powinny być przeprowadzane przez
wszystkich uczniów według tej samej metody.

Podczas oceniania ćwiczeń praktycznych dotyczących konstruowania

narzędzi badawczych, należy zwrócić uwagę, aby wykonanie ich było
zgodne z metodologią badań.

Proces oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia powinien być

realizowany zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 348[03].Z3.02
Wyszukiwanie informacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zdefiniować termin informacja w różnych znaczeniach,
– scharakteryzować sposoby pozyskiwania źródeł informacji,
– scharakteryzować sposoby wyszukiwania informacji,
– wyszukać określone informacje dla konkretnego odbiorcy,
– posłużyć się operatorami logicznymi przy wyszukiwaniu informacji

w zapytaniach złożonych w wybranych bazach danych,

– posłużyć się technologią informacyjną w wyszukiwaniu,

selekcjonowaniu i archiwizowaniu informacji,

– posłużyć się językami informacyjno – wyszukiwawczymi,
– przedstawić normy w zakresie dokumentowania informacji

i bibliografii,

– scharakteryzować najważniejsze polskie, zagraniczne

i międzynarodowe systemy informacyjne oraz organizacje zajmujące
się informacją naukową,

– scharakteryzować działalność normalizacyjną w zakresie

dokumentowania informacji naukowej w skali krajowej
i międzynarodowej,

– wyjaśnić funkcję automatyzacji w procesie wyszukiwania informacji,
– posłużyć się narzędziami informatycznymi w procesie wyszukiwania

informacji,

– wyszukać informacje w różnorodnych, nowoczesnych systemach

informacyjno-wyszukiwawczych,

– posłużyć się wybranymi hiper- i multimedialnymi bazami danych oraz

bazami danych na nośnikach CD-ROM,

– posłużyć się podstawową terminologią z dziedziny języków

informacyjnych, w stopniu umożliwiającym samodzielne korzystanie
z literatury przedmiotu,

– scharakteryzować języki informacyjne stosowane w systemach

informacyjno-wyszukiwawczych,

– posłużyć się różnymi językami informacyjnymi przy wyszukiwaniu

informacji tj. podczas formułowania pytań,

– posłużyć się elektronicznymi słownikami, leksykonami,

encyklopediami podczas wyszukiwania informacji,

– wybrać z istniejących języków informacyjnych najbardziej przydatny

w danej sytuacji,

– posłużyć się językiem angielskim w celu wyszukania określonych

informacji,

– zastosować się do przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

wyszukiwania informacji.

2. Materiał nauczania

Informacja naukowa (informatologia).
Działalność naukowo–informacyjna (działalność dokumentacyjno
informacyjna).
Definicje terminów „informacja bibliograficzna”, „informacja
faktograficzna”, „informacja skierowująca” (informacja o informacji),
„informacja patentowa”, „informacja normalizacyjna”, „informacja
techniczno – handlowa” (informacja firmowa).
Biblioteka jako źródło informacji.
Bibliografia: metodyka i organizacja.
Metoda bibliografii polskiej Karola Estreichera.
Narodowe i regionalne serwisy bibliograficzne.
Bibliografie bieżące.
Bazy bibliograficzne na dyskach magnetycznych i optycznych.
Bibliografia narodowa – automatyzacja z zastosowaniem programu
MARC.
Współczesny rynek wydawniczy.
Warsztat informacyjno-wyszukiwawczy bibliotek (katalogi, kartoteki,
księgozbiór podręczny, bibliografie).
Archiwa, muzea, seminaria i konferencje jako źródło informacji.
Mass media jako źródła informacji.
Zasoby informacyjne w sieciach lokalnych i rozległych.
Treści informacji pochodzących z sieci internetowej w aspekcie
wyszukiwania i wyselekcjonowania informacji pożądanych.
Komputerowe systemy biblioteczne.
Bazy danych na nośnikach CD-ROM.
Typologia baz danych na dyskach optycznych.
Programy multimedialne jako źródła informacji.
Metody wyszukiwania informacji w systemach zautomatyzowanych
i tradycyjnych.
Wydawnictwa elektroniczne (książki, czasopisma, encyklopedie,
słowniki, leksykony itd.)
Środki językowe stosowane do opisu informacji w systemach
informacyjno-wyszukiwawczych, zwłaszcza w bazach danych.
Środki językowe stosowane do formułowania pytań w systemach
informacyjno – wyszukiwawczych.
Zasady tworzenia instrukcji wyszukiwawczych.
Języki wyszukiwawcze w bazach danych. Operatory logiczne. Operatory
tekstowe.

Terminologia zawodowa w języku polskim i języku angielskim dotycząca
procesu wyszukiwania informacji.

3. Ćwiczenia

• Wyszukiwanie określonych informacji w różnych źródłach tekstowych

i pozatekstowych.

• Wyszukiwanie informacji na określony temat w źródłach tradycyjnych

i elektronicznych.

• Wyszukiwanie informacji na określony temat z wybranych baz danych

na CD-ROM. Drukowanie wyników i zapisywanie na nośnikach
magnetycznych.

• Dokonanie krytycznej oceny edukacyjnych programów

multimedialnych adresowanych do określonego użytkownika.

• Dokonanie analizy porównawczej wybranych informacji wyszukanych

w różnorodnych źródłach informacji.

• Formułowanie pytań do różnego typu baz danych, sporządzanie

instrukcji wyszukiwawczych dokumentów, korzystanie
z elektronicznych słowników, leksykonów, tezaurusów.

• Wyszukiwanie informacji z użyciem haseł przedmiotowych,

deskryptorów, symboli klasyfikacji, słów kluczowych.

4. Środki dydaktyczne

Elektroniczne systemy biblioteczne.
Bazy danych na CD-ROM.
Edukacyjne programy multimedialne na CD-ROM.
Tradycyjny warsztat informacyjny.
Multimedialne encyklopedie, słowniki, leksykony i informatory dostępne
w Internecie i na CD-ROM.
Tablice UKD wraz z indeksem.
Instrukcje korzystania z języków informacyjnych: dokumentacja

dla użytkowników baz danych, różne słowniki języków informacyjnych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki obejmuje treści z zakresu języków informacyjno-

wyszukiwawczych stosowanych do wyszukiwania określonych informacji.
W realizacji programu jednostki wskazane jest wykorzystanie
wiadomości i umiejętności dotyczących stosowania narzędzi
informatycznych nabytych i ukształtowanych w jednostce modułowej
O1.04: „Wykorzystywanie informatycznych technik biurowych”.
Wskazane jest też powtórzenie i utrwalenie wiedzy z dziedziny języków

informacyjno-wyszukiwawczych uzyskanej podczas realizacji programu
modułu Z3: „Technologia udostępniania informacji”.

Realizując program, szczególną uwagę należy poświęcić

na kształtowanie i doskonalenie umiejętności z zakresu:
– wykorzystania komputera i jego podstawowych urządzeń

peryferyjnych,

– automatyzacji zbiorów i posługiwania się nowoczesnymi systemami

bibliotecznymi,

– użytkowania hiper- i multimedialnych baz danych oraz baz danych

na nośnikach CD-ROM,

–

analizowania oraz interpretowania informacji zawartych

w Internecie, mass mediach i innych źródłach informacji, pod kątem
wyselekcjonowania informacji pożądanych.

Biorąc pod uwagę wiedzę i możliwości uczniów, należy w sposób

przemyślany ustalić kolejność i

zakres zaplanowanej do realizacji

tematyki.

Program jednostki należy realizować metodami aktywizującymi,

w małych grupach, z zastosowaniem ćwiczeń praktycznych, jedynie
część zajęć teoretycznych można planować w zespole klasowym.
Ciekawa prezentacja zagadnień teoretycznych powinna zachęcić
uczniów do stawiania pytań, spontanicznego podejmowania dyskusji,
przedstawiania własnego stanowiska wobec postawionego problemu.
Większość

ćwiczeń praktycznych poleca się realizować

z wykorzystaniem komputerów z odpowiednim oprogramowaniem.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów

Sprawdzanie i ocenianie powinno odbywać się na bieżąco podczas

realizacji programu jednostki modułowej oraz po jej zakończeniu,
na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Podczas oceniania osiągnięć ucznia, szczególną uwagę należy

zwrócić na umiejętność:
– wyszukiwania określonych informacji dla konkretnego odbiorcy,
– wykorzystywania słowników, tezaurusów oraz baz danych w języku

angielskim do wyszukania określonych informacji,

–

wykorzystywania technologii informacyjnej i

komunikacyjnej

w wyszukiwaniu,

selekcjonowaniu

i archiwizowaniu

informacji,

zwłaszcza zasobów sieci lokalnych i rozległych, multimedialnych
źródeł informacji oraz baz danych,

– posługiwania się językami informacyjno-wyszukiwawczymi,
– posługiwania się nowoczesnymi, różnorodnymi systemami

bibliotecznymi,

– wykorzystania hiper- i multimedialnych baz danych oraz baz danych

na nośnikach CD-ROM,

–

stosowania podstawowej terminologii z dziedziny języków
informacyjnych w stopniu umożliwiającym samodzielne korzystanie
z literatury przedmiotu,

– korzystania z elektronicznych słowników, leksykonów, encyklopedii

podczas wyszukiwania informacji.
Kontroli wiadomości uczniów powinny służyć sprawdziany

teoretyczne, w tym testy oraz prace pisemne polegające dla przykładu
na dokonaniu krytycznej oceny edukacyjnych programów
multimedialnych adresowanych do określonego użytkownika.

Weryfikacja umiejętności może być dokonywana za pomocą

sprawdzianów praktycznych oraz na podstawie obserwacji czynności
uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Podczas kontroli osiągnięć
uczniów wskazane jest również korzystanie z komputera, którego
zastosowanie będzie pomocne w sprawdzaniu umiejętności takich jak:
wyszukiwanie informacji na konkretny temat w źródłach elektronicznych,
obsługa czytnika CD-ROM, obsługa wybranych baz danych na CD-ROM,
wydruki wyników i zapisywanie ich na nośnikach magnetycznych,
formułowanie pytań do baz danych różnych typów, sporządzanie
instrukcji wyszukiwawczych dokumentów, korzystanie z elektronicznych
słowników, leksykonów, tezaurusów.

W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod

sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 348[03].Z3.03
Udostępnianie informacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– scharakteryzować proces udostępniania informacji w bibliotece

i ośrodku informacji,

– posłużyć się komputerem i zastosować go w udostępnianiu informacji,
– udzielić informacji bibliograficznych i udostępnić użytkownikom

bibliografie w formie tradycyjnych wydawnictw i baz komputerowych
(CD-ROM i w trybie on-line),

– udzielić informacji faktograficznych na podstawie księgozbioru

podręcznego danej biblioteki i ośrodka informacji,

– udzielić informacji o charakterze bibliotecznym tzn. o zakresie

i zasięgu zbiorów biblioteki, warsztacie informacyjnym, formach
udostępniania,

– dobrać optymalne wydawnictwa informacyjne i zbiory informacji

odpowiednio do potrzeb użytkowników,

– posłużyć się różnymi źródłami informacji,
– posłużyć się siecią lokalną i rozległą w procesie udostępniania

informacji, zwłaszcza w wypożyczeniach międzybibliotecznych,

– dokonać wyboru strategii zaspakajania potrzeb informacyjnych

użytkownika,

– zastosować zasady dobrego wychowania w komunikacji

interpersonalnej,

– posłużyć się językiem angielskim w procesie udostępniania informacji,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w procesie

udostępniania informacji.

2. Materiał nauczania

Strategie porozumiewania się w procesie udostępniania informacji.
Proces udostępniania informacji jako podstawowa funkcja biblioteki
i ośrodka informacji.
Formy i techniki udostępniania informacji.
Automatyzacja procesów bibliotecznych.
Zintegrowane systemy biblioteczne.
Ogólnie dostępne katalogi biblioteczne on-line (OPAC), standaryzacja
informacji bibliograficznej.
Biblioteki multimedialne i wirtualne.
Terminologia specjalistyczna w języku polskim i angielskim z zakresu
udostępniania informacji.

3. Ćwiczenia

• Tłumaczenie prostych anglojęzycznych tekstów specjalistycznych

na język polski.

• Telefoniczne przekazywanie informacji w języku angielskim

w warunkach symulowanych.

• Przekazywanie informacji za pomocą poczty elektronicznej.

• Prowadzenie dialogów w języku angielskim z użytkownikiem

informacji.

4. Środki dydaktyczne

Komputerowe systemy biblioteczne.
Edytory tekstu.
Edukacyjne programy multimedialne na CD-ROM.
Tradycyjny warsztat informacyjny.
Multimedialne encyklopedie, słowniki, leksykony i informatory dostępne
w Internecie i na CD-ROM.
Instrukcje korzystania z języków informacyjnych: dokumentacja

dla użytkowników baz danych, różne słowniki języków informacyjnych.
Multimedialne encyklopedie, słowniki, leksykony i informatory dostępne
w Internecie i na CD-ROM.
Tezaurus informacji naukowej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki obejmuje tematykę z zakresu efektywnej

komunikacji międzyludzkiej, zasad savoir-vivre’u oraz procesu
udostępniania informacji. Program powinien być realizowany

z wykorzystaniem metody tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznych,
metod symulacyjnych i ćwiczeń praktycznych. Proponuje się, aby
ćwiczenia praktyczne były wykonywane przez uczniów indywidualnie
lub w małych 2-3 osobowych grupach.

Zajęcia dotyczące umiejętności interpersonalnych i zasad dobrego

wychowania poleca się przeprowadzić z wykorzystaniem filmów
dydaktycznych w języku polskim i angielskim oraz odpowiednio
dobranych ćwiczeń psychologicznych (scenki, drama, dialogi, wywiady,
prezentacje i obserwacja). Każdy etap tej części zajęć powinien być
omówiony z całą grupą.

Realizując problematykę dotyczącą kształtowania umiejętności

informowania o zbiorach, tworzenia i korzystania z warsztatu
informacyjnego bibliotek i ośrodków informacji oraz korzystania z sieci
lokalnych i rozległych (Internet, Intranet, poczta elektroniczna itp.),
należy stworzyć uczniom odpowiednie warunki pracy. Zajęcia te należy

przeprowadzić w pracowni komputerowej, w której każdy uczeń miałby
do dyspozycji komputer z odpowiednim oprogramowaniem i dostępem
do Internetu i Intranetu.

W procesie kształcenia należy wykorzystać wiadomości i umiejętności

nabyte i ukształtowane w poprzednich jednostkach modułowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Powinno ono dostarczyć
informacji dotyczących stopnia opanowania wiadomości i umiejętności
przewidzianych w celach kształcenia.

Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie:

– sprawdzianów ustnych i pisemnych,
– testów osiągnięć szkolnych,
– obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności uczniów, szczególną uwagę należy zwrócić

na umiejętności:
– tłumaczenia prostych specjalistycznych tekstów anglojęzycznych

na język polski,

– telefonicznego przekazywania informacji w języku angielskim

w warunkach symulowanych,

– przekazywania informacji za pomocą poczty elektronicznej,
– prowadzenia dialogów z użytkownikiem informacji w języku

angielskim.
Uczeń powinien mieć możliwość samodzielnego sprawdzenia

wyników swojej pracy według arkusza przygotowanego przez
nauczyciela.

Moduł zawodowy 348[03].Z4
Praktyka zawodowa

1. Cele kształcenia:

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– charakteryzować politykę gromadzenia zbiorów ośrodka informacji

lub biblioteki, w której realizowany jest program praktyki,

– charakteryzować procedury pozyskiwania źródeł informacji właściwe

dla miejsca, w którym odbywa się praktyka,

– przedstawiać zasady ewidencji dokumentów obowiązujące w miejscu

praktyki,

– sporządzać opis formalny dokumentu,
– charakteryzować język informacyjno-wyszukiwawczy stosowany

w miejscu praktyki,

– sporządzać charakterystykę rzeczową dokumentu w języku

informacyjno-wyszukiwawczym stosowanym w miejscu praktyki,

– charakteryzować kategorie i potrzeby użytkowników w miejscu

praktyki,

– opracowywać spis bibliograficzny na temat zgłoszony przez

użytkownika biblioteki,

– udzielać informacji o charakterze bibliotecznym,
– udzielać informacji bibliograficznych,
– udzielać informacji faktograficznych,
– pozyskiwać, opracowywać i udostępniać dokument w języku

angielskim,

– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w miejscu

odbywania praktyki zawodowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na

realizację

348[03].Z4.01 Pozyskiwanie

źródeł informacji

348[03].Z4.02

Sporządzanie opisów bibliograficznych i
rzeczowych

348[03].Z4.03 Upowszechnianie

informacji

Razem 140

5. Schemat układu jednostek modułowych

348[03].Z4

Praktyka zawodowa

348[03].Z4.01

Pozyskiwanie źródeł informacji

348[03].Z4.02

Sporządzanie opisów

bibliograficznych i rzeczowych

348[03].Z4.03

Upowszechnianie informacji

Realizację programu rozpoczyna się od jednostki modułowej Z4.01-

Pozyskiwanie źródeł informacji, stanowiącej podbudowę do realizacji
pozostałych jednostek. Jednostka modułowa Z4.02 - Sporządzanie
opisów bibliograficznych i rzeczowych powinna być realizowana przed
jednostką modułową Z4.03 - Upowszechnianie informacji.

Praktyka zawodowa stanowi jeden z ostatnich etapów kształcenia

w zawodzie technik informacji naukowej. Program jednostki modułowej
powinien być realizowany w bibliotekach i ośrodkach informacji. Zaleca
się, aby uczniowie odbyli praktykę w placówkach stanowiących
potencjalnie ich przyszłe miejsca pracy. Istotne jest, aby była ona tak
zorganizowana, by umożliwić uczniom kontakt z ośrodkami
wykorzystującymi komputerowy system biblioteczny oraz posiadającymi
dostęp do innych baz danych oraz dostęp do Internetu.

Wskazane jest, aby uczniowie sami dokonali wyboru miejsca

odbywania praktyki zawodowej. W tym celu powinni nawiązać kontakt
z kierownictwem wybranej biblioteki lub ośrodka informacji,
zaprezentować swoje umiejętności i zainteresowania oraz ustalić
szczegółowy harmonogram praktyki. W znalezieniu odpowiedniej
placówki pomocne będzie skorzystanie z aktualnych informatorów
o bibliotekach i ośrodkach informacji, wydawanych w formie drukowanej

przez Ośrodek Przetwarzania Informacji i Bibliotekę Narodową oraz
z informatorów dostępnych w wersji elektronicznej tj. w Internecie
i na CD-ROM. Tylko w uzasadnionych przypadkach szkoła powinna
pośredniczyć w pozyskiwaniu miejsca praktyk zawodowych dla uczniów.

Przy kierowaniu na praktykę uczniów czynnych zawodowo wskazane

jest, by podczas wyboru miejsca jej odbywania wzięto pod uwagę
umiejętności ukształtowane w dotychczasowym miejscu pracy.

W trakcie realizacji praktyki zawodowej uczniowie powinni

dokumentować jej przebieg prowadząc dzienniczek praktyk.

4. Literatura

Dąbrowska K. (red.): Bibliograficzne opracowywanie druków w pismach
mniej znanych: informator-przewodnik dla pracowników bibliotek
naukowych. UAM, Poznań 1989
Byczkowska Z.: Opis książki w formacie USMARC: instrukcja
wypełniania rekordu bibliograficznego i rekordu zasobu w systemie
INNOPAC. BN, Warszawa 1997
Chłopecka J., Stawiarska E.: Opracowanie wybranych typów
dokumentów audiowizualnych: poradnik. CBW, Warszawa 1994
Katalog firm wydawniczych 1994. Składnica Księgarska, Warszawa 1994
Lenartowicz M. (red.), Paluszkiewicz A. (red.): Katalogowanie książek
i wydawnictw ciągłych w formacie USMARC: poradnik. SBP,
Warszawa1997.
Lenartowicz M., Paluszkiewicz A.: Format USMARC rekordu
bibliograficznego dla książki. Wydaw. SBP, Warszawa 2000
Polskie Normy:
PN-82/N-01152.00 Opis bibliograficzny. Postanowienia ogólne.
PN-82/N-01152.01 Opis bibliograficzny. Książki.
PN-82/N-01152.03 Opis bibliograficzny. Dokumenty normatywno-
techniczne.
PN-82/N-01152.06 Opis bibliograficzny. Druki muzyczne.
PN-82/N-01152.07 Opis bibliograficzny. Dokumenty audiowizualne.
PN-85/N-01158 Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie bibliograficznym.
PN-87/N-01152.03 Opis bibliograficzny. Dokumenty normalizacyjne.
PN-89/N-01224 Bibliotekarstwo i bibliografia. Opracowanie zbiorów
informacji o dokumentach. Terminologia.
PN-89/N-01225 Bibliotekarstwo i bibliografia. Rodzaje i części składowe
bibliografii. Terminologia.
PN-92N-09018 Tezaurus jednojęzyczny. Zasady tworzenia, forma
i struktura.
PN-N-01152-1/A1: 1997 Opis bibliograficzny. Książki. Zmiana A1.
PN-N-01152.2 Opis bibliograficzny. Wydawnictwa ciągłe.

PN-N-01152.5 Opis bibliograficzny. Dokumenty kartograficzne.
PN-N-01152.8 Opis bibliograficzny. Stare druki.
PN-N-01152.12 Opis bibliograficzny. Filmy.
PN-N-01152.13 Opis bibliograficzny. Dokumenty elektroniczne.
PN-N-01230 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne.
PN-N-01231 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło tytułowe.
Sosińska-Kalata B.: Podręcznik UKD dla bibliotekarzy i pracowników
informacji. Wydaw. SBP, Warszawa 1995

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

Jednostka modułowa 348[03].Z4.01
Pozyskiwanie źródeł informacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zamówić wydawnictwa przydatne w zbiorach biblioteki/ośrodka

informacji,

– wprowadzić do odpowiedniej ewidencji nowe nabytki,
– oznakować nowe nabytki (opieczętować, nadać sygnatury),
– umieścić nowe nabytki w magazynach, księgozbiorach podręcznych,
– scharakteryzować metody kontroli i ochrony zbiorów.

2. Materiał nauczania

Gromadzenie źródeł informacji w bibliotece/ośrodku informacji
i ich rodzaje.
Ewidencjonowanie nowych nabytków.
Ewidencjonowanie czasopism.
Znakowanie nowych nabytków.
Umieszczanie danych bibliotecznych w katalogach.
Włączanie nowych nabytków do zbiorów.
Przechowywanie zbiorów w magazynach, czytelniach.
Kontrolowanie zbiorów.
Ewidencjonowanie ubytków.
Prowadzenie statystyki gromadzenia.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w oddziałach

gromadzenia i przechowywania zbiorów biblioteki lub ośrodka informacji,
przy czym wskazane jest, aby uczniowie zostali zapoznani ze strukturą
organizacyjną całej placówki.

Przed dopuszczeniem uczniów do wykonywania zadań, należy

zapoznać ich z przepisami bhp obowiązującymi na danym stanowisku
pracy.

Zadania do wykonania przez uczniów są skorelowane z treściami

programowymi jednostki modułowej Z2.01: „Gromadzenie

i przechowywanie informacji” omawianymi wcześniej w szkole.

Podczas realizacji programu jednostki, szczególną uwagę należy

zwracać na umiejętności:
– posługiwania się specjalistyczną terminologią,
– wykorzystania warsztatu informacyjnego i narzędzi informatycznych,
– dokładnego i starannego wykonywania zadań,

– przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uczniom należy stworzyć warunki samodzielnego wykonania

powierzonych im zadań, zgodnych z celami kształcenia.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia z zakresu programu jednostki

modułowej dokonuje opiekun praktyk zawodowych na podstawie
obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas realizacji
zadań oraz dzienniczka praktyk.

W procesie oceniania szczególną uwagę należy zwrócić na:

– przestrzeganie dyscypliny pracy,
– samodzielność podczas wykonywania pracy,
– jakość wykonanej pracy,
– umiejętność wykorzystywania wiedzy teoretycznej w praktyce,
– posługiwanie się terminologią zawodową dotyczącą gromadzenia

informacji,

– przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Na zakończenie realizacji jednostki modułowej, opiekun praktyki

powinien wpisać w dzienniczku praktyk opinię o pracy i postępach ucznia
oraz ocenę końcową.

Jednostka modułowa 348[03].Z4.02
Sporządzanie opisów bibliograficznych i rzeczowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– sporządzić opis formalny każdego typu dokumentu gromadzonego

w miejscu praktyki,

– skopiować opis formalny z innego katalogu, bazy danych,
– dostosować opis formalny przejęty z innej bazy danych do wymagań

danej biblioteki,

– scharakteryzować język informacyjno-wyszukiwawczy stosowany

w bibliotece,

– sporządzić opis rzeczowy dokumentu,
– skopiować opis rzeczowy z innego katalogu, bazy danych,
– dostosować opis rzeczowy przejęty z innej bazy danych do wymagań

danej biblioteki,

– sporządzić opisy formalne i rzeczowe z zastosowaniem zasad

transliteracji,

– posłużyć się warsztatem informacyjnym dostępnym w miejscu

praktyki,

– posłużyć się językiem angielskim podczas sporządzania opisów

bibliograficznych i rzeczowych dokumentów.

2. Materiał nauczania

Wykorzystywanie różnych źródeł informacyjnych biblioteki/ośrodka
informacji: katalogów, bibliografii, baz danych.
Formalne opracowywanie różnych rodzajów źródeł informacji.
Rzeczowe opracowywanie różnych rodzajów źródeł informacji.
Posługiwanie się kartoteką haseł wzorcowych.
Wprowadzanie do systemów tradycyjnych i komputerowych

dokumentów pochodnych.
Transliteracja.
Wykonywanie korekty i autokorekty przygotowanych opisów formalnych
i rzeczowych.
Prowadzenie statystyki opracowania zbiorów.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w oddziałach

gromadzenia i przechowywania zbiorów biblioteki lub ośrodka informacji,
przy czym wskazane jest, aby uczniowie zostali zapoznani ze strukturą
organizacyjną całej placówki.

Przed dopuszczeniem uczniów do wykonywania zadań, należy

zapoznać ich z przepisami bhp obowiązującymi na danym stanowisku
pracy.

Zadania do wykonania przez uczniów są skorelowane z treściami

programowymi modułu zawodowego Z2: „Technologia przetwarzania
informacji” (jednostki Z2.02 i Z2.03) omawianymi wcześniej w szkole.

Podczas realizacji programu jednostki, szczególną uwagę należy

zwracać na umiejętności:
– wykorzystania warsztatu informacyjnego i narzędzi informatycznych

w procesie opracowania zbiorów,

– posługiwania się normami bibliograficznymi i dokumentacyjnymi,
– dokładnego i starannego wykonywania zadań,
– przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uczniom należy stworzyć warunki samodzielnego wykonania

powierzonych im zadań, zgodnych z celami kształcenia.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia z zakresu programu jednostki

modułowej dokonuje opiekun praktyk zawodowych na podstawie
obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas realizacji
zadań oraz dzienniczka praktyk.

W procesie oceniania szczególną uwagę należy zwrócić na:

źródeł informacji,

– znajomość norm opracowania oraz poprawność wykonania

formalnych i rzeczowych opisów dokumentów,

– przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Na zakończenie realizacji jednostki modułowej, opiekun praktyki

powinien wpisać w dzienniczku praktyk opinię o pracy i postępach ucznia
oraz ocenę końcową.

Jednostka modułowa 348[03].Z4.03
Upowszechnianie informacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się różnymi źródłami informacji,
– posłużyć się wydawnictwami informacyjnymi,
– zastosować techniki komputerowe w

procesie upowszechniania

informacji,

– posłużyć się komputerem i urządzeniami peryferyjnymi, a także

odpowiednim oprogramowaniem do tworzenia przekazów medialnych,

– przygotować serwisy informacyjne w postaci stron WWW,
– posłużyć się pocztą elektroniczną w procesie upowszechniania

informacji,

– dokonać komputerowego składu publikacji,
– zaprojektować prostą bazę danych dla wybranej kartoteki,
– dobrać sposoby upowszechniania informacji w zależności od celu

i adresata,

– dobrać optymalnie informacje do potrzeb użytkowników,
– sporządzić projekt wystawy,
– zorganizować działalność informacyjną na targach i konferencjach,
– posłużyć się językiem angielskim w procesie upowszechniania

informacji.

2. Materiał nauczania

Określanie potrzeb i oczekiwań odbiorców informacji.
Upowszechnianie informacji w zależności od celu i adresata.
Wykorzystywanie multimedialnych serwisów informacyjnych.
Wykorzystywanie serwisów informacyjnych w postaci strony WWW.
Dokonywanie komputerowego składu publikacji.
Wdrażanie baz danych.
Stosowanie zasad komunikacji międzyludzkiej w procesie
upowszechniania informacji.
Wykorzystywanie poczty elektronicznej w procesie upowszechniania
informacji.
Posługiwanie się terminologią w języku polskim i angielskim, stosowaną
w procesie upowszechniania informacji.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w oddziałach

gromadzenia i przechowywania zbiorów biblioteki lub ośrodka informacji,
przy czym wskazane jest, aby uczniowie zostali zapoznani ze strukturą
organizacyjną całej placówki.

Przed dopuszczeniem uczniów do wykonywania zadań, należy

zapoznać ich z przepisami bhp obowiązującymi na danym stanowisku
pracy.

Program jednostki obejmuje treści związane z kształceniem

umiejętności w zakresie dostarczania informacji szerszemu kręgowi
odbiorców, w formie różnego typu wydawnictw informacyjnych
(drukowanych informatorów, katalogów, spisów), a także
za pośrednictwem poczty elektronicznej i serwisów multimedialnych.

Podczas realizacji programu, szczególną uwagę należy zwracać

na umiejętności:

– tworzenia własnych multimedialnych serwisów informacyjnych,

również w postaci strony WWW,

– opracowania komputerowego składu publikacji,
– wdrażania baz danych,
– porozumiewania się w procesie upowszechniania informacji,
– stosowania

urządzeń peryferyjnych i odpowiedniego

oprogramowania w zakresie tworzenia przekazów medialnych,

– upowszechniania informacji za pomocą poczty elektronicznej,
– dobierania odpowiedniego sposobu upowszechniania informacji

w zależności od celu i adresata,

– sporządzania projektu wystawy,
– opracowania informacji dotyczących konferencji, wystaw, targów,
– wypełniania prostych formularzy w języku angielskim.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia z zakresu programu jednostki

modułowej dokonuje opiekun praktyk zawodowych na podstawie
obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas realizacji
zadań oraz dzienniczka praktyk.

W procesie oceniania, szczególną uwagę należy zwrócić na:

źródeł informacji,

– znajomość norm opracowania oraz poprawność wykonania

formalnych i rzeczowych opisów dokumentów,

– przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Na zakończenie realizacji jednostki modułowej, opiekun praktyki

powinien wpisać w dzienniczku praktyk opinię o pracy i postępach ucznia
oraz ocenę końcową.

Moduł 348[03].S1
Działalność informacyjna na rzecz upowszechniania
wiedzy o Unii Europejskiej

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– stosować procedury pozyskiwania źródeł informacji właściwe

dla tematyki integracji europejskiej,

– przeszukiwać internetowe bazy w celu pozyskania informacji na temat

Unii Europejskiej,

– ewidencjonować dokumenty wg obowiązujących przepisów,
– sporządzać opisy formalne i rzeczowe źródeł informacji,
– określać język informacyjno-wyszukiwawczy odpowiedni do kategorii

informacji,

– określać kategorie i potrzeby użytkowników w zakresie wiedzy o Unii

Europejskiej,

– opracowywać spisy bibliograficzne na tematy zgłoszone przez

użytkowników,

– udzielać informacji o charakterze bibliotecznym, informacji

bibliograficznych i faktograficznych,

– pozyskiwać, opracowywać i upowszechniać źródła informacji w języku

angielskim.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin na

realizację

348[03].S1.01

Gromadzenie i przetwarzanie informacji

100

348[03].S1.02

Upowszechnianie informacji

Razem:

160

3. Schemat układu jednostek modułowych

348[03].S1

Działalność informacyjna na rzecz

upowszechniania wiedzy o Unii

Europejskiej

348[03].S1.01

Gromadzenie i przetwarzanie informacji

348[03].S1.02

Upowszechnianie informacji

Realizację programu rozpoczyna się od jednostki modułowej S1.01:
„Gromadzenie i przetwarzanie informacji”, a następnie realizowana jest
jednostka modułowa S1.02: „Upowszechnianie informacji”.

4. Literatura:

Biraga E., Tucholska J.: Ewidencja i kontrola zbiorów bibliotecznych oraz
słowniczek podstawowych terminów używanych w bibliotekarstwie.
Centralna Biblioteka Wojskowa, Warszawa 1993
Bogdan G.: Kartoteki informacyjne. CINTE, Warszawa 1985
Chłopecka J., Stawiarska E.: Opracowanie wybranych typów
dokumentów audiowizualnych: poradnik. Centralna Biblioteka Wojskowa,
Warszawa 1994
Kubisa A.: Ewidencja i kontrola zbiorów bibliotecznych. Książnica
Szczecińska, Szczecin 1993
Lenartowicz M.: Przepisy katalogowania książek. Cz. 1. Opis
bibliograficzny. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 1988
Łysakowski A.: Katalog przedmiotowy. Cz. 1. Teoria. Wydawnictwo SBP,
Warszawa 2002
Osięgłowski J.: Przechowywanie i konserwacja książki. Wydawnictwo
Naukowe UAM, Poznań 1982
Polskie Normy:
PN-82/N-01152.00 Opis bibliograficzny. Postanowienia ogólne.
PN-82/N-01152.01 Opis bibliograficzny. Książki.
PN-82/N-01152.03 Opis bibliograficzny. Dokumenty normatywno-
techniczne.
PN-82/N-01152.07 Opis bibliograficzny. Dokumenty audiowizualne

PN-85/N-01158 Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie bibliograficznym.
PN-87/N-01152.03 Opis bibliograficzny. Dokumenty normalizacyjne.
PN-89/N-01224 Bibliotekarstwo i bibliografia. Opracowanie zbiorów
informacji o dokumentach. Terminologia.
PN-N-01152.2 Opis bibliograficzny. Wydawnictwa ciągłe.
PN-N-01152.5 Opis bibliograficzny. Dokumenty kartograficzne.
PN-N-01152.12 Opis bibliograficzny. Filmy.
PN-N-01152.13 Opis bibliograficzny. Dokumenty elektroniczne.
PN-N-01230 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne.
PN-N-01231 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło tytułowe.
Wieprzkowski J.: Vademecum konserwacji książki. SBP, Warszawa 1983

Strony internetowe:
www.ukie.gov.pl
www.cie.gov.pl
www.europa.eu.nt

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

Jednostka modułowa 348[03].S1.01
Gromadzenie i przetwarzanie informacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zidentyfikować potrzeby informacyjne grup klientów korzystających

z informacji europejskiej,

– scharakteryzować typy dokumentów pierwotnych dotyczących Unii

Europejskiej,

– wyszukać odpowiednie dane w internetowych bazach danych,
– określić źródła wpływu dokumentów,
– zamówić wydawnictwa przydatne w zbiorach ośrodka informacji

europejskiej,

– wprowadzić do odpowiedniej ewidencji nowe nabytki,
– oznakować nowe nabytki (pieczętować, nadawać sygnatury),
– umieścić nowe nabytki w magazynach, księgozbiorach podręcznych,
– określić metody kontroli i ochrony zbiorów.

2. Materiał nauczania

Przeszukiwanie baz danych.
Gromadzenie źródeł informacji dotyczących Unii Europejskiej
w bibliotece/ośrodku informacji.
Rodzaje źródeł informacji.
Ewidencjonowanie nowych publikacji.
Umieszczanie danych bibliotecznych w katalogach.
Włączanie nowych nabytków do zbiorów.
Przechowywanie zbiorów w magazynach, czytelniach.
Kontrolowanie zbiorów.
Ewidencjonowanie ubytków.

3. Ćwiczenia

• Wypełnianie formularzy do zamówień odpowiednich publikacji.

• Wyszukiwanie dokumentów w bazach internetowych instytucji

unijnych.

• Opracowywanie kartoteki programów pomocowych Unii Europejskiej.

4. Środki dydaktyczne

Internetowe bazy danych.
Multimedialne encyklopedie, słowniki, leksykony i informatory dostępne
w Internecie i na CD-ROM.

Tablice UKD.
Instrukcje korzystania z języków informacyjnych omawianych

na zajęciach, na przykład dokumentacja baz danych dla użytkowników,
różne słowniki języków informacyjnych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje treści związane

z gromadzeniem i przetwarzaniem informacji. Podczas realizacji
programu należy wykorzystać umiejętności, które uczniowie zdobyli
wcześniej w jednostkach modułu zawodowego Z2: „Technologia
przetwarzania informacji”.

Program jednostki powinien być realizowany następującymi metodami

nauczania: wykładu, pogadanki, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń
praktycznych, utrwalających zasady wykonywania poszczególnych
czynności związanych z gromadzeniem informacji.

Realizacja zamierzonych celów kształcenia wymaga, aby zajęcia były

prowadzone w grupach do 15 osób, podzielonych na 2-3 osobowe
zespoły. Uczniowie powinni pracować na stanowiskach komputerowych
wyposażonych w odpowiednie oprogramowanie, umożliwiające
realizację zaplanowanych ćwiczeń.

Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien prowadzić

szczegółową analizę popełnianych przez uczniów błędów oraz pomagać
w poszukiwaniu prawidłowych rozwiązań.

Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić

zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do oddziałów gromadzenia
i przechowywania zbiorów bibliotek i ośrodków informacji.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów edukacyjnych ucznia powinno

odbywać się na bieżąco w trakcie realizacji programu jednostki,
na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Podczas realizacji programu nauczania, osiągnięcia uczniów

w zakresie wyodrębnionych szczegółowych celów kształcenia należy
oceniać na podstawie sprawdzianów ustnych, pisemnych i praktycznych
oraz testów osiągnięć szkolnych.

Umiejętności uczniów należy sprawdzać obserwując ich pracę

w czasie wykonywania ćwiczeń praktycznych.

Podczas obserwacji szczególną uwagę należy zwrócić na:

– samodzielność podczas wykonywania pracy,
– jakość wykonanej pracy,
– umiejętność wykorzystywania wiedzy teoretycznej w praktyce.

W ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu

jednostki modułowej, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz
poziom wykonania ćwiczeń.

Proces oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów powinien być

realizowany zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 348[03].S1.02
Upowszechnianie informacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− wskazać sposoby stymulacji i zaspakajania popytu na usługi

informacyjne,

− posłużyć się różnymi źródłami informacji,

− posłużyć się wydawnictwami informacyjnymi,

− zastosować techniki komputerowe w procesie upowszechniania

informacji,

− przygotować serwisy informacyjne o Unii Europejskiej w postaci stron

internetowych,

− dokonać komputerowego składu niewielkiej publikacji, ulotki według

tematów zgłaszanych przez użytkowników informacji,

− przekazać informacje o Unii Europejskiej przy pomocy poczty

elektronicznej,

− dobrać sposoby upowszechniania informacji w zależności od celu

i adresata,

− dobrać optymalnie informacje do potrzeb użytkowników,

− zorganizować działalność informacyjną na targach i konferencjach,

− zorganizować spotkanie informacyjne o Unii Europejskiej

dla niewielkiej grupy użytkowników informacji,

− przygotować prezentację komputerową,

− poprowadzić spotkanie informacyjne dla niewielkiej grupy

użytkowników,

− zastosować poprawnie terminy zawodowe w języku angielskim,

− wypełnić proste formularze w języku angielskim,

− przetłumaczyć z użyciem słownika, proste angielskie teksty

specjalistyczne na język polski.

2.Materiał nauczania

Potrzeby i oczekiwania odbiorców informacji dotyczące problematyki
integracji europejskiej.
Multimedialne serwisy informacyjne.
Serwisy informacyjne w postaci strony WWW.
Upowszechnianie informacji w zależności od celu i adresata
Komputerowy skład publikacji.
Stosowanie baz danych.
Metainformacja.

Komunikacja międzyludzka w procesie upowszechniania informacji.
Poczta elektroniczna w procesie upowszechniania informacji.
Terminologia w języku polskim i angielskim, stosowana w procesie
upowszechniania informacji.

3. Ćwiczenia

• Przygotowanie ankiety dotyczącej określenia potrzeb użytkownika

na temat informacji dotyczących instytucji Unii Europejskiej.

• Przygotowanie prezentacji o instytucjach Unii Europejskiej.

4. Środki dydaktyczne

Internetowe bazy danych.
Programy komputerowe do tworzenia dokumentów i prostych baz
danych, publikacji, prezentacji.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia związane

z dostarczaniem informacji szerszemu kręgowi odbiorców

w formie różnego typu wydawnictw informacyjnych (drukowanych
informatorów, katalogów, spisów), a także za pośrednictwem poczty
elektronicznej i serwisów multimedialnych.

Podczas realizacji programu należy wykorzystać umiejętności, które

uczniowie zdobyli wcześniej w jednostkach modułu zawodowego Z3:
„Technologia udostępniania informacji”.

Program jednostki powinien być realizowany metodami podającymi

i aktywizującymi, z zastosowaniem ćwiczeń praktycznych utrwalających
zasady wykonywania poszczególnych czynności związanych
z upowszechnianiem informacji.

Realizacja zamierzonych celów kształcenia wymaga, aby zajęcia były

prowadzone w grupach do 15 osób, podzielonych na 2-3 osobowe
zespoły. Uczniowie powinni pracować na stanowiskach komputerowych
wyposażonych w odpowiednie oprogramowanie umożliwiające realizację
zaplanowanych ćwiczeń.

Realizując zamierzone cele kształcenia, należy zapewnić uczniom

odpowiednie warunki do tworzenia i upowszechniania własnych
serwisów informacyjnych w różnych postaciach medialnych oraz

do opracowywania komputerowego składu publikacji.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów edukacyjnych ucznia powinno

odbywać się na bieżąco w trakcie realizacji programu jednostki,
na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Podczas realizacji programu nauczania, osiągnięcia uczniów

w zakresie wyodrębnionych szczegółowych celów kształcenia należy
oceniać na podstawie sprawdzianów ustnych, pisemnych i praktycznych
oraz testów osiągnięć szkolnych.

Umiejętności uczniów należy sprawdzać obserwując ich pracę

podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych.

Podczas obserwacji czynności uczniów, szczególną uwagę należy

zwrócić na umiejętności:
- tworzenia własnych multimedialnych serwisów informacyjnych,

również w postaci strony WWW,

- opracowania komputerowego składu publikacji,
- wykorzystania

baz

danych,

- upowszechniania informacji za pomocą poczty elektronicznej,
- sporządzania projektu wystawy,
- opracowania informacji dotyczących konferencji, wystaw, targów,
- samodzielnego wykonywania zadań,
- wypełniania prostych formularzy w języku angielskim,
- tłumaczenia, z użyciem słownika, prostych tekstów specjalistycznych

na język polski.
W ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu

jednostki modułowej, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz
poziom wykonania ćwiczeń.

Proces oceniania powinien być realizowany zgodnie z obowiązującą

skalą ocen.