Prawo Międzynarodowe Publiczne

Ćwiczenia

16-10-2010

Źródła prawa:

o Fontes Iuris oriundi (w ujęciu przedmiotowym)

o Materialny- uwarunkowania polityczne, społeczne, ekonomiczne, kulturowe,

religijne, które determinują treść lub formę obowiązującego prawa,
wpisywane są do preambuły umów międzynarodowych.

o Formalny- konkretne akty prawne, mają odpowiedź na pytanie o podstawę

obowiązywania prawa.

o Można wyróżnić dwie teorie:

 Monokauzalne (jednoprzyczynowe)- wyjaśniają podstawę

obowiązywania prawa w oparciu o logikę formalnej zasady.
Wyróżniamy:



Naturalizm- podstawa obowiązywania prawa

międzynarodowego to Bóg albo nakaz rozumu.



Wolontaryzm- podstawą obowiązywania prawa

międzynarodowego jest wola państwa.



Solidaryzm- podstawą obowiązywania prawa

międzynarodowego są więzy międzyludzkie.



Psychologizm- podstawą obowiązywania prawa

międzynarodowego jest emocjonalny stosunek do normy.

 Plurikauzalne (wieloprzyczynowe)- wyjaśniają w oparciu o logikę

funkcjonalną. Zakładają istnienie szeregu uwarunkowań, których
funkcją jest obowiązywanie prawa. Wśród nich wymienia się: politykę,
ekonomię, historię, ideologię, kulturę, religię istniejące w określonym
społeczeństwie i czasie.

Teorie mono- i plurikauzalne wyjaśniają podstawy obowiązywania prawa.

o Fontes Iuris cognoscendi (źródła poznania prawa)- wszelkie publikatory (UNTS-

United Nations Treaty Series, publikator międzynarodowy)

Pierwszy katalog prawa międzynarodowego został sformułowany w 12 konwencji haskiej z
18.10.1907 r. o Międzynarodowym Trybunale Kaperskim (Łupów), art. 7: podstawowym
środkiem na podstawie którego będzie orzekał trybunał jest umowa międzynarodowa w
przypadku jej braku na podstawie zwyczaju, zasad ogólnych prawa oraz zasady słuszności.
Nigdy nie weszło w życie.
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
Źródła prawa w statucie MTS:

o Główne:

o Zwyczaj
o Zasady ogólne prawa znane przez narody cywilizowane
o Umowy międzynarodowe

o Pomocnicze:

o Orzecznictwo sądów
o Doktryna prawa międzynarodowego

Z czasem ukształtowały się kolejne źródła prawa: prawotwórcze uchwały międzynarodowe,
akty jednostronne państw.
Obecnie do źródeł prawa nie należą: zasada słuszności i sprawiedliwości.
Exequo et bono- na jej podstawie MTS może orzekać tylko wtedy, jeżeli strony sporu się na
to zgodzą.
Pierwszy traktat z XIII w.p.n.e., traktat między Ramzesem II a królem Hetydów.
Przez wieki reguły rządzące zawieraniem umów międzynarodowych nie były spisywane.
Pierwsze próby kodyfikacji podjęto w II połowie XIX w.
1873- Stowarzyszenie Prawa Międzynarodowego i Trybunał Prawa Międzynarodowego
opracowały swoje pomysły na ten temat.
Po raz pierwszy konwencja o Prawie Traktatów została przyjęta w Hawanie w 1928r, na
konferencji Panamerykańskiej.
Po raz pierwszy ogólnie w ramach ONZ po II wojnie światowej- konwencja Wiedeńska-
20.05.1969r. weszła w życie 27.01.1980. Polska związała się tym traktatem 1.08.1990r.
Konwencja wiedeńska nie reguluje całej problematyki prawa traktatowego.
26.03.86 r. na konferencji we Wiedniu przyjęto kolejną konwencję o prawie traktatów, ale
jeszcze nie weszła w życie.
Konwencja z 1969 roku reguluje zawieranie traktatów między państwami a organizacjami
międzynarodowymi.

Pozytywne cechy traktatu

Traktat:

I.

Umowa między państwami, zgodne oświadczenie woli co najmniej dwóch państw
pomiędzy, którymi powstanie węzeł obligatoryjny, jest zewnętrznym wyrazem
konsensusu;

II.

Porozumienie musi być zawarte między państwami;

III.

Forma pisemna (brak formy pisemnej nie wpływa na ważność traktatu, ale zgodnie z
art. 102 Karty Narodów Zjednoczonych, istnieje obowiązek rejestracji umowy
międzynarodowej, która została zawarta przez państwo członkowskie ONZ, brak
rejestracji powoduje, to, że w razie sporu państwo nie może się powołać na ten
traktat);

IV.

Porozumienie międzynarodowe musi być regulowane przez prawo międzynarodowe
publiczne, ten element pozwala na odróżnienie umów cywilnych od umów
międzynarodowych.

Negatywne cechy traktatu

I.

Niezależnie w ilu dokumentach jest stworzony traktat;

II.

Bez względy na nazwę porozumienia;

Rodzaje traktatów

1. Z uwagi na liczbę stron:

a. Dwustronne
b. Wielostronne

i. Uniwersalne- obejmują większość państw na świecie

ii. Regionalne- obowiązują w danym regionie

2. Z uwagi na czas obowiązywania:

a. Na czas oznaczony
b. Na czas nieoznaczony (wieczyste)

3. Z uwagi na możliwość przystąpienia:

a. Zamknięte- nie przewidują rozszerzenia stron
b. Półzamknięte- państwo trzecie może przystąpić po spełnieniu określonych

warunków (KNZ, NATO)

c. Otwarte- istnieje możliwość rozszerzenia podmiotów bez żadnych warunków

Traktaty normatywne

Traktaty zawierające normy abstrakcyjne nie odniesione do konkretnej sytuacji, z reguły
zmierzają do nadania ładu w jakiejś dziedzinie.

Kontrakty

Dotyczą spełnienia określonych świadczeń