Mechanizm różnicowy część 2

background image

G O R A

G O R A

G O R A

G O R A

N

N

N

N

ASZE

ASZE

ASZE

ASZE

P

P

P

P

UBLIKACJE

UBLIKACJE

UBLIKACJE

UBLIKACJE

N

N

N

N

OWOCZESNY

OWOCZESNY

OWOCZESNY

OWOCZESNY

W

W

W

W

ARSZTAT

ARSZTAT

ARSZTAT

ARSZTAT

Artyku

ł 

zastrze

ż

ony prawem autorskim - kopiowanie w ca

ł

o

ś

ci bez zgody autora zabronione

Elementy mostu napędowego

Mechanizm różnicowy - część 2

Mechanizmy ró

ż

nicowe stosowane w uk

ł

adach przeniesienia nap

ę

du samochodów maj

ą 

najcz

ęś

ciej posta

ć 

z

ę

batej przek

ł

adni

obiegowej z ko

ł

ami z

ę

batymi sto

ż

kowymi, rzadziej z ko

ł

ami z

ę

batymi walcowymi. Ogniwem nap

ę

dzaj

ą

cym tak

ą 

przek

ł

adni

ę 

jest

jarzmo satelitów po

łą

czone z obudow

ą 

mechanizmu. W sto

ż

kowym mechanizmie ró

ż

nicowym rol

ę 

jarzma pe

ł

ni o

ś 

satelitów.

Ogniwem nap

ę

dzanym s

ą 

ko

ł

a koronowe pó

ł

osi w mechanizmie sto

ż

kowym lub walcowym.

Na mechanizm ró

ż

nicowy nale

ż

y spojrze

ć 

przez pryzmat przek

ł

adni obiegowej, gdzie wyst

ę

puj

ą 

ko

ł

a z

ę

bate: pier

ś

cieniowe,

s

ł

oneczne i satelity w jarzmie. Aby przek

ł

adnia dzia

ł

a

ł

a, jeden z jej elementów musi zosta

ć 

zatrzymany. W mechanizmie ró

ż

nicowym

opartym o zasad

ę 

dzia

ł

ania przek

ł

adni obiegowej wszystkie elementy znajduj

ą 

si

ę 

w ruchu wzgl

ę

dnym wobec siebie. Wyst

ę

puje tu

równie

ż 

przypadek szczególny wyja

ś

niaj

ą

cy warto

ść 

prze

ł

o

ż

enia kinematycznego mechanizmu ró

ż

nicowego. Przy unieruchomionym

jarzmie, a wi

ę

c te

ż 

obudowie mechanizmu ró

ż

nicowego kierunki pr

ę

dko

ś

ci obrotowej kó

ł 

koronowych s

ą 

przeciwne (przy

podniesionym mo

ś

cie nap

ę

dowym obracaj

ą

c jedno ko

ł

o zaobserwujemy przeciwny ruch obrotowy drugiego ko

ł

a jezdnego), to

prze

ł

o

ż

enie wewn

ę

trzne i

w

ma warto

ść 

ujemn

ą

. Podczas jazdy z nap

ę

dzanym jarzmem (obudow

ą 

mechanizmu ró

ż

nicowego) warto

ść 

prze

ł

o

ż

enia wewn

ę

trznego i

w

ma warto

ść 

dodatni

ą 

i wynosi 1. Wynika to st

ą

d,

ż

e oba ko

ł

a koronowe, cho

ć 

z ró

ż

nymi pr

ę

dko

ś

ciami,

ale obracaj

ą 

si

ę 

w t

ę 

sam

ą 

stron

ę

. Mechanizm ró

ż

nicowy z prze

ł

o

ż

eniem wewn

ę

trznym i

w

= 1 jest mechanizmem symetrycznym. W

innym przypadku, gdy i

w

nie jest równe 1 mówi si

ę 

o mechanizmie ró

ż

nicowym niesymetrycznym.

Symetryczne mechanizmy ró

ż

nicowe mog

ą 

wyst

ę

powa

ć 

jako mi

ę

dzyko

ł

owe, miedzyosiowe oraz mi

ę

dzybrzegowe. Mechanizmy

niesymetryczne znajduj

ą 

zastosowanie jedynie jako mi

ę

dzyosiowe.

Konstrukcj

ę 

podstawowego sto

ż

kowego mechanizmu ró

ż

nicowego przedstawi

ł

em w poprzednim artykule. Dzi

ś 

czas na inne

konstrukcje. Na rysunku 1 przedstawiony zosta

ł 

sto

ż

kowy mechanizm ró

ż

nicowy symetryczny, traktowany jako mi

ę

dzyosiowy.

background image

Warto zwróci

ć 

uwag

ę

,

ż

e moment obrotowy doprowadza si

ę 

zawsze na obudow

ę 

mechanizmu. Tutaj jej jednak nie ma, wi

ę

c moment

obrotowy zosta

ł 

doprowadzony bezpo

ś

rednio na o

ś 

satelitów, która z punktu widzenia przek

ł

adni obiegowej jest jarzmem satelitów.

Wyst

ę

puje tu równie

ż 

wielka

ł

atwo

ść 

blokowania mechanizmu mi

ę

dzyosiowego poprzez sprz

ę

gni

ę

cie wa

ł

ka wej

ś

ciowego z dowolnym

ko

ł

em koronowym. Takie rozwi

ą

zania stosuje si

ę 

we wspó

ł

czesnych samochodach ci

ęż

arowych z dwoma osiami nap

ę

dzanymi, np.

firmy Scania.

Na kolejnych rysunkach przedstawiam sto

ż

kowe mechanizmy ró

ż

nicowe niesymetryczne, stosowane jako mi

ę

dzyosiowe. Litera N

wskazuje, gdzie zosta

ł 

doprowadzony moment obrotowy.

rys. 1

rys.2

background image

Zró

ż

nicowanie wielko

ś

ci kó

ł 

koronowych wyra

ź

nie wskazuje na asymetri

ę 

prze

ł

o

ż

enia wewn

ę

trznego mechanizmu ró

ż

nicowego.

Doprowadzenie momentu obrotowego wskazuje z kolei,

ż

e rozwi

ą

zanie takie stanowi jednocze

ś

nie skrzyni

ę 

rozdzielcz

ą 

umieszczon

ą 

bezpo

ś

rednio za skrzyni

ą 

przek

ł

adniow

ą 

samochodu.

Na rysunku 4 przedstawiono ciekawe rozwi

ą

zanie mi

ę

dzyosiowego mechanizmu ró

ż

nicowego opartego na klasycznym rozwi

ą

zaniu

przek

ł

adni planetarnej.

Ko

ł

o z

ę

bate s

ł

oneczne a jest ko

ł

em koronowym lewym mechanizmu ró

ż

nicowego, ko

ł

o pier

ś

cieniowe c jest ko

ł

em koronowym

prawym. Moment obrotowy doprowadzony jest poprzez zespó

ł 

ł 

z

ę

batych na jarzmo satelitów b. Niesymetryczne prze

ł

o

ż

enie

rys. 3

rys.4

background image

takiego mechanizmu ró

ż

nicowego i

w

= - c/a.

Walcowy mechanizm ró

ż

nicowy mo

ż

e by

ć 

budowany jako symetryczny lub niesymetryczny. Podstawowa konstrukcja takiego

mechanizmu – symetrycznego przedstawiona zosta

ł

a na rysunku 5.

ż

ni si

ę 

od sto

ż

kowego jedynie wykonaniem satelitów w postaci par kó

ł 

walcowych. Konstrukcja taka nie narusza omówionej

wcze

ś

niej (w poprzednim artykule) zasady dzia

ł

ania sto

ż

kowego mechanizmu ró

ż

nicowego, przy czym zadania stozkowego satelita

spe

ł

nia para kó

ł 

walcowych, a kó

ł 

koronowych – walcowe ko

ł

a z

ę

bate osadzone na ko

ń

cach pó

ł

osi nap

ę

dowych lub wa

ł

ów

doprowadzaj

ą

cych moment obrotowy do odpowiednich mostów nap

ę

dowych. Zarówno d

ł

ugo

ś

ci z

ę

bów satelitów, jak i ich po

ł

o

ż

enia s

ą 

tak dobrane,

ż

e ka

ż

dy satelit cz

ęś

ci

ą 

d

ł

ugo

ś

ci swych z

ę

bów zaz

ę

bia si

ę 

z ko

ł

em walcowym wyj

ś

ciowym. Na pozosta

ł

ej d

ł

ugo

ś

ci

z

ę

bów satelit wspó

ł

pracuje z drugim satelitem równym mu co do wielko

ś

ci, który zaz

ę

bia si

ę 

z drugim ko

ł

em walcowym wyj

ś

ciowym.

Moment obrotowy doprowadzony jest do obudowy mechanizmu ró

ż

nicowego przek

ł

adni

ą 

g

ł

ówn

ą 

walcow

ą 

lub sto

ż

kow

ą

, zale

ż

nie od

konstrukcji zespo

ł

u przeniesienia nap

ę

du.

Niesymetryczn

ą 

odmian

ę 

walcowego mechanizmu ró

ż

nicowego, stosowanego wy

łą

cznie jako mechanizm mi

ę

dzyosiowy, przedstawia

rysunek 6.

Mechanizm sk

ł

ada si

ę 

z kó

ł 

walcowych Z1 i Z2 o ró

ż

nej wielko

ś

ci oraz wspó

ł

pracuj

ą

cych z nimi, podobnie jak w omawianym wy

ż

ej

mechanizmie symetrycznym, walcowych satelitów S1 i S2 równie

ż 

o ró

ż

nych

ś

rednicach, a wi

ę

c i ró

ż

nej liczbie z

ę

bów. Przyk

ł

adem

konstrukcyjnego rozwi

ą

zania mechanizmu ró

ż

nicowego z ko

ł

ami z

ę

batymi walcowymi jest mechanizm ró

ż

nicowy samochodów

TATRA, stosowany przez t

ę 

fabryk

ę 

w konstrukcjach ci

ęż

arowych, a w przesz

ł

o

ś

ci równie

ż 

osobowych.

rys. 5

rys. 6

background image

Zale

ż

nie od sposobu rozdzia

ł

u momentu obrotowego na wa

ł

y wyj

ś

ciowe oraz rozwi

ą

za

ń 

konstrukcyjnych mo

ż

na przyj

ąć 

podzia

ł 

mechanizmów ró

ż

nicowych:

o ma

ł

ym tarciu wewn

ę

trznym

blokuj

ą

ce

Wszystkie omówione w artykule mechanizmy ró

ż

nicowe s

ą 

mechanizmami o ma

ł

ym tarciu wewn

ę

trznym.

W

ś

ród mechanizmów ró

ż

nicowych blokuj

ą

cych nale

ż

y rozró

ż

ni

ć 

mechanizmy z wymuszonym przez kierowc

ę 

blokowaniem oraz z

blokowaniem samoczynnym, tzw. samoblokuj

ą

ce. Mo

ż

na je z kolei podzieli

ć 

na:

mechanizmy ró

ż

nicowe o zwi

ę

kszonym tarciu wewn

ę

trznym

mechanizmy ró

ż

nicowe o zmiennym prze

ł

o

ż

eniu

mechanizmy ró

ż

nicowe ze sprz

ę

g

ł

ami jednokierunkowymi

Poziom skomplikowania konstrukcji mechanizmów ró

ż

nicowych nie jest jednakowy. W zdecydowanej wi

ę

kszo

ś

ci konstrukcji mamy

do czynienia z uk

ł

adami prostymi, które zazwyczaj sk

ł

adaj

ą 

si

ę 

z czterech lub sze

ś

ciu kó

ł 

z

ę

batych zamkni

ę

tych w obudowie.

Wystepuj

ą 

jednak mechanizmy ró

ż

nicowe, które z racji swojej konstrukcji nazywane s

ą 

z

ł

o

ż

onymi. S

ą 

to skomplikowane

mechanizmy planetarne lub mechanizm ró

ż

nicowy TorSen, w którym rozdzia

ł 

momentu i pr

ę

dko

ś

ci obrotowych realizuje nawet 20 kó

ł 

z

ę

batych.

Innym, ciekawym rozwi

ą

zaniem konstrukcyjnym mechanizmów ró

ż

nicowych jest zastosowanie w nich dodatkowych sprz

ę

gie

ł 

lepko

ś

ciowych powoduj

ą

cych zwi

ę

kszenie tarcia wewn

ę

trznego mechanizmu.

Opracowanie mgr in

ż

. Ireneusz Kulczyk 12.06.2006

Zespó

ł 

Szkó

ł 

Samochodowych w Bydgoszczy

pocz

ą

tek strony


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mechanizm roznicowy czesc 1 id 291646
Mechanizm różnicowy część 1
Mechanizm różnicowy część 2
ŚCIĄGI, Sciaga 1, Mechanika płynów - część mechaniki teoretycznej, zajmuje się badaniem ruchu płynów
Mechanizm różnicowy
WYKŁAD Mechanika Ogólna Część IV
WYKŁAD Mechanika Ogólna Część VII
WYKŁAD Mechanika Ogólna Część III
WYKŁAD Mechanika Ogólna Część II
01 Równania różniczkowe część 1 okładka
WYKŁAD Mechanika Ogólna Część V
Mechanizm różnicowy, semestr I, TMM 1
Fizyczne i mechaniczne różnice pomiędzy betonami zwykłymi i , Materiały budowlane
Analiza kinematyczna mechanizmu różnicowego
WYKŁAD Mechanika Ogólna Część Xi XI

więcej podobnych podstron