background image

POSTĘPOWANIE KARNE PROCESOWE

1. PRZEDMIOT PROCESU KARNEGO
2. ZASADY POSTĘPOWANIA KARNEGO
3. PRZESŁANKI PROCESOWE
4. POSTĘPOWANIE ZWYCZAJNE A POSTEPOWANIE SZCZEGÓLNE
5. FORMY AKCJI CYWILNEJ,
6. KATEGORIE UCZESTNIKÓW PROCESU
7. POJĘCIE I RODZAJE WŁAŚCIWOŚCI ORGANÓW PROCESOWYCH
8. STRONY CZYNNE PROCESU
9. KATEGORIE REPREZENTANTÓW STRON PROCESOWYCH
10. DECYZJE PROCESOWE I ICH PODZIAŁ
11. POJĘCIE, ŹRÓDŁA DOWODU I ŚRODKA DOWODOWEGO
12. POWODY ISTNIENIA ZAKAZÓW DOWODOWYCH
13. ŚWIADEK ANONIMOWY I ŚWIADEK KORONNY
14. EKSPERYMENTY PROCESOWE
15. ZATRZYMANIE I PRAWA ZATRZYMANEGO
16. POJĘCIE, RODZAJE I FUNKCJE ŚRODKÓW ZAOBIEGAWCZYCH
17. TYMCZASOWE ARESZTOWANIE
18. PORĘCZENIE I JEGO RODZAJE
19. OBRONA OBLIOGATORYJNA 
20. WSTĘPNE FORMY POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO  
21. ŚLEDZTWO A DOCHODZENIE
22. ETAPY ROZPRAWY GŁÓWNEJ 
23. ORZECZENIA SĄDOWE
24. APELACJA 
25. KASACJA  
26. WZNOWIENIE POSTEPOWANIA

background image

1. PRZEDMIOT PROCESU KARNEGO

Przedmiotem procesu karnego jest problem odpowiedzialności karnej, a czasem i cywilnej 
oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo.
Odpowiedzialnością karną, ewentualnie i cywilną, jest powinność poniesienia przez konkretną 
osobę konsekwencji określonych w prawie karnym lub cywilnym za konkretne przestępstwo. 
Odpowiedzialność karna nazywana również odpowiedzialnością prawną ma dwie podstawy:

a)

faktyczną,  -   to   czyn   zarzucany   oskarżonemu,   który   w   razie   potwierdzenia   dowodami
zasadności zarzutu zostaje przypisany oskarżonemu w wyroku.

b)

normatywną,  -   to   kwalifikacja   prawna   (oceniana   z   punktu   widzenia   prawa   )   czynu
zarzucanego oskarżonemu. Może ona mieć dwa rodzaje zmiany:

zmiana następcza - spowodowana zmianą w obrazie czynu,

zmiana   samoistna   -   dokonana   przy   niezmienionym   obrazie   czynu   (to   poprawa
błędnej kwalifikacji prawnej).

2. ZASADY POSTĘPOWANIA KARNEGO
Naczelne   zasady   procesu   to   społeczne   ważne   ogólne   dyrektywy   uregulowania
najbardziej istotnych kwestii z zakresu procesu. Wyróżniamy:

Zasada abstrakcyjna  procesu to ogólna idea rozstrzygnięcia węzłowej kwestii prawnej  

w procesie, niezwiązana  z konkretnym ustawodawstwem.

Zasada   konkretna   procesu  natomiast   to   zasada   abstrakcyjna   wtłoczona  

w ramy obowiązującego prawa taka , jaka „przykrawuje”  ją ustawodawstwo, aby dostosować
ją   do  

  konkretnych   warunków   w   danym   czasie   i   miejscu.

Innym   podziałem   zasad,   mającym   praktyczne   znaczenie   ,   jest   rozróżnienie  zasad
konstytucyjnych   ,
  czyli   takich   dyrektyw,   które   zostały   wymienione   przez   konstytucje   (np.
zasada obiektywizmu, zasada domniemania niewinności) i zasad pozakonstytucyjnych czyli
dyrektyw   niesformułowanych       w   Konstytucji.   Inny   ważny   podział   to  zasady   prawnie
definiowane
  czyli   zasady   wymienione   i   dookreślone   w   kodeksie   postępowania   karnego,
zasady   prawnie   niezdefiniowane,   których   obowiązywanie   wynika   z   kilku   lub   kilkunastu
razem wziętych przepisów, np. zasada bezpośredniości.

Zasada   prawdy   materialnej  jest   to   dyrektywa,   w   myśl   której   podstawę   wszystkich

rozstrzygnięć     powinny   stanowić   ustalenia   faktyczne   zgodne   z   rzeczywistością.   Chodzi  
o prawdę materialną, czyli o zgodność ustaleń obiektywną rzeczywistością. Z definicji zasady
prawdy   materialnej   wynika   podstawowa   konsekwencja   w   postaci   obowiązku   organów
procesowych czynienia wszystkiego, co jest w ich mocy, aby dotrzeć do prawdy materialnej i
wyciągnąć z tego faktu właściwe wnioski. Organy te powinny dążyć do ustaleń faktycznych w
procesie   odpowiadających   prawdzie,   bez   względu   na   zachowanie   się   stron   w   procesie.
Ustalenia faktyczne są to takie stwierdzenia faktów, do których dochodzi w wyniku czynności
procesowych.  Poza procesowe  ustalenia  faktyczne  dokonywane  poza procesem, a więc  w
ramach tzw. Postępowania sprawdzającego lub czynności operacyjno-rozpoznawczych, czyli
nieformalnych   i   tajnych   czynności   Policji,   ABW,   straży   Granicznej,   nie   maja   na   ogół
bezpośredniego wpływu na decyzje procesowe. 

   Poznawanie faktów w procesie odznacza się trzema cechami:

 

 

1)poznanie to ma charakter probabilistyczny, to znaczy, że w zasadzie ustala się tylko
prawdopodobieństwo, a nie obiektywną pewność.
2)Poznanie to ma charakter materialny, gdyż odrzuca się wszelkie kryteria celności
poznania faktów. O tym czy doszło do poznania faktów w procesie, decyduje proces
myślowy nazywany udowodnieniem.
3)poznanie faktów ma sens tylko wtedy, gdy jest prawnie relawantne. Dochodzi się
bowiem tylko w granicach i w stopniu dokładności wyznaczonym przez przedmiot
procesu.

background image

Zasada   obiektywizmu  jest   to   dyrektywa,   zgodnie   z   którą   organ   procesowy

powinien mieć bezstronny stosunek do stron i innych uczestników procesu oraz
nie

 

powinien kierunkowo nastawiać się do samej sprawy. Spełnienie trzech warunków 
jest   niezbędne   do   tego,   aby   obiektywizm   był   realny:
1)niezawisłość   lub   co   najmniej   niezależność   organu   procesowego.   Człowiek
niezawisły nie wdaje się w układy międzypersonalne, jest odporny psychicznie, nie
można go kupić. Niezawisły jest sędzia, niezależny jest natomiast prokurator, gdyż
ma

 

prawo

 

do własnego zdania, ale podlega dyscyplinie hierarchicznej. Środkiem chroniącym
przed   naruszeniem   niezawisłości   jest   instytucja   wyłączenia   sędziego.
2)przestrzeganie reguły audiatur et altera pars czyli dyrektywy głoszącej, że sąd
powinien wziąć pod uwagę cały materiał dowodowy, zarówno świadczący na rzecz,
jak i przeciw każdej ze stron, oraz powinien wysłuchać argumentacji wszystkich
stron

 

procesowych.

3)minimalne działanie czynników irracjonalnych wpływających na podejmowanie
decyzji. Człowiek zawsze pozostaje pod wpływem czynników irracjonalnych, np.
uprzedzeń, niechęci, sympatii, gniewu, przygnębienia, radości i smutku. Chodzi
tylko o to, aby ich oddziaływanie zostało sprowadzone do minimum. Dlatego tak
ważne jest są doświadczenie życiowe, wiedza sędziego i kolektywność orzekania. 

Zasada   domniemania   niewinności     i   in   dubio   pro   reo   orza   ciężar   dowodu

Zasada   domniemania   niewinności   i   to   dyrektywa,   w   myśl   której   oskarżonego  
należy   traktować   jak   niewinnego,   dopóki   nie   zostanie   mu   udowodniona   wina  
w   sposób   przewidziany   przez   prawo   karne   procesowe.
Zasada   in   dubio   pro   reo   natomiast   to   dyrektywa,   w   myśl   której  wszystkie   nie
dające się rozstrzygnąć wątpliwości należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego.
Ciężar dowodu to powinność udowodnienia ze względu na własny interes prawny.
Obowiązek   dowodzenia   jest   powinnością   udowadniania   ze   względu   na   cudzy
interes   prawny,   np.   interes   klienta   (obowiązek   adwokata),.   Niedopełnienie   tej
powinności   może  spowodować   pociągnięcie   na   przykład   do   odpowiedzialności
dyscyplinarnej.

Zasada swobodnej oceny dowodów  jest to dyrektywa, zgodnie z którą organy

procesowe w ocenie dowodów kierują się swoim przekonaniem nieskrępowanym
ustawowymi regułom i oceny, ukształtowanym natomiast pod wpływem wskazań
wiedzy, doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania.

Zasada   bezpośredniości  jest   to   dyrektywa   w   myśl   której   organ   procesowy

powinien zetknąć się ze źródłem i środkiem dowodowym osobiście, a środkiem
dowodowym , na którym opiera swe ustalenia, powinien być przede wszystkim
środek dowodowy pierwotny (tzw. Dowód pierwotny).

Zasada kontradyktoryjności  i inkwizyjności 

Zasada   kontradyktoryjności   to   dyrektywa,   zgodnie   z   którą   strony   mają   prawo   walki  
o korzystne dla siebie rozstrzygnięcie.

Zasada inkwizycyjności to dyrektywa, zgodnie z którą w procesie nie ma miejsca

dla   stron   procesowych   i   badanie   sprawy   należy   przede   wszystkim   dla   organu

http://notatek.pl/postepowanie-karne-i-procesowe?notatka