1

POLITECHNIKA ŚLĄSKA

W GLIWICACH

WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII

STUDIA PODYPLOMOWE

SPECJALNOŚĆ: BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

INśYNIERIA I ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM ORAZ OCENA I

REDUKCJA RYZYKA ZAWODOWEGO

PROJEKT Z PRZEDMIOTU:

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

2

1.Wstęp.

Definicja ryzyka zawodowego mówi o prawdopodobieństwie (możliwości) wystąpienia

niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności

wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń

zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

2. Cel i zakres projektu.

Celem projektu jest ocena ryzyka zawodowego która jest, zgodnie z Rozporządzeniem MPiPS z

dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U.

Nr 129, poz. 844) jednym z obowiązków pracodawcy.

Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest:

•

sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane

i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe,

•

wykazanie, że przeprowadzono analizę zagrożeń i zastosowano właściwe środki

ochronne,

•

dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz

organizacji pracy,

•

ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczenia

•

ryzyka zawodowego,

•

zapewnienie ciągłej poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przeważnie pracodawca (lub pracownik służby bhp) ma za zadanie dokonanie oceny stanu

bezpieczeństwa w zakładzie w celu wykrycia zagrożeń i określenia środków ograniczających ich

poziom. Wynika to z faktu, iż dla robotnika (pracownika) wykonującego pracę na swoim

stanowisku nie potrzebna jest wiedza o poziomie występujących zagrożeń, podobnie jak

kierowcy nie jest potrzebna znajomość statystyki wypadków drogowych. Robotnikowi

(pracownikowi) potrzebna jest wiedza o występujących źródłach zagrożeń i sposobie unikania

sytuacji niebezpiecznych dla jego życia i zdrowia. Tym samym istotą oceny ryzyka zawodowego

3

jest analiza procesu pracy, dokumentowanie jego przebiegu, wykrywanie zagrożeń i określanie

ś

rodków (w tym procedur) ograniczających występujące zagrożenia.

.

Należy zaznaczyć, że najważniejszym w ocenie ryzyka zawodowego jest stworzenie dobrego i

solidnego fundamentu w postaci aktualnych pomiarów środowiska pracy i ich interpretacji,

przeglądów stanu bhp, ocen i analiz wypadków, chorób zawodowych i parazawodowych.

Dopiero na ich podstawie należy dokonywać kompleksowej oceny dowolnymi metodami

(bardziej lub mniej obiektywnymi) w celu opracowywania programów poprawy warunków pracy

i ograniczenia zagrożeń. Należy przy tym pamiętać, że proces oceny ryzyka zawodowego na

stanowisku

pracy

nie

jest

procesem

zamkniętym

i

musi

trwać

ciągle.

Reasumując - trudno jest mówić o jednej metodzie oceny ryzyka zawodowego. Składa się ono

bowiem z wielu drobnych czynności, które w efekcie umożliwiają dokonanie kompleksowej

oceny ryzyka zawodowego. Zawsze wyjściowym składnikiem oceny ryzyka zawodowego na

stanowisku pracy jest identyfikacja zagrożeń środowiska pracy, przeprowadzenie przeglądów

bezpieczeństwa i higieny racy oraz dokonanie rzetelnej rejestracji uzyskanych wyników. Dopiero

na podstawie tak zebranych informacji pracodawca powinien dokonać kompleksowe oceny i

podjąć działania zmierzające do poprawy warunków pracy.

Nie istnieje jedna metoda oceny ryzyka zawodowego. Przy doborze metody oceny ryzyka

zawodowego należy kierować się w szczególności zasadą, że metoda musi być dostosowana do

zakładu i występujących w nim zagrożeń. Ponadto winna ona być:

•

łatwa, nie wymagająca wiedzy specjalistycznej

•

prosta w użyciu

•

zgodna z obowiązującymi przepisami

•

dająca wyniki w pełni wystarczające oraz obiektywne

•

pozwalająca na podjęcie działań korygujących i zapobiegawczych.

4

2.1 Ocena ryzyka wg pn-n-18002: : „Ogólne wytyczne do oceny ryzyka

zawodowego”

Oszacowanie

ryzyka

zawodowego

związanego

z

poszczególnymi

zagrożeniami

zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu:

•

prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń,

•

ciężkości szkodliwych następstw tych zagrożeń.

Podstawa do oszacowania ryzyka zawodowego mogą być m. in. dane o wypadkach, chorobach

zawodowych, a także opinie ekspertów.

Oszacowanie ryzyka zawodowego można przeprowadzać w różny sposób, w zależności od

potrzeb organizacji. Zaleca się przede wszystkim takie sposoby oszacowania ryzyka

zawodowego, których stosowanie nie wymaga wiedzy specjalistycznej i które mogą być w prosty

sposób wykorzystywane przez osoby przeprowadzające oceny.

Równocześnie istotne jest, aby otrzymane wyniki oszacowania były w pełni wystarczające do

wyznaczenia jego dopuszczalności i właściwego planowania działań korygujących

i zapobiegawczych.

W celu przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego dyrektor zakładu powołał zespół, w skład

którego weszli kierownik ruchu zakładu górniczego, pełnomocnik dyrektora ds. zarządzania

bezpieczeństwem oraz kierownicy działów. Zespół opracował tabelę, będącą podstawą do

szacowania ryzyka w skali trójstopniowej

Prawdopodobieństwo

Ciężkość (skutek) następstw

mała

średnia

duża

Mało prawdopodobne

małe

„M”

małe

„M”

ś

rednie

„S”

Prawdopodobne

małe

„M”

ś

rednie

„S”

duże

„D”

Wysoce prawdopodobne

ś

rednie

„S”

duże

„D”

duże

„D”

5

Do określenia ryzyka zawodowego przyjęto wzór :

Wielkość Prawdopodobieństwo

Ryzyko zawodowe = skutków x wystąpienia

zagrożenia skutków zagrożenia

Z tabeli wynika, że szacowane ryzyko może być na poziomie małym, średnim i dużym. Przyjęto

zasadę, że ryzyko na poziomie bardzo małym, małym i średnim jest ryzykiem akceptowalnym

(dopuszczalnym), natomiast na poziomie dużym – nieakceptowalnym (niedopuszczalnym).

Przyjęto również założenie, że:

•

dla ryzyka na poziomie bardzo małym nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań

redukujących to ryzyko,

•

dla ryzyka na poziomie małym zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia

poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko pozostanie najwyżej na tym

samym poziomie,

•

dla ryzyka na poziomie średnim zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem

jest zmniejszenie ryzyka zawodowego,

•

dla ryzyka na poziomie dużym, jeżeli ryzyko zawodowe związane jest z pracą już

wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast. Planowana

praca natomiast nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do

poziomu akceptowalnego,

•

dla ryzyka na poziomie bardzo dużym praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do

czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu akceptowalnego,

Następnie powołane zostały grupy do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego. Osoby

oceniające ryzyko zawodowe powinny znać i rozumieć zasady oceny ryzyka zawodowego, mieć

niezbędną wiedzę do identyfikacji zagrożeń na ocenianych stanowiskach oraz umieć ocenić

szkodliwe następstwa występujących zagrożeń.

Przy wstępnym szacowaniu ryzyka opierano się przede wszystkim na opiniach sztygarów

oddziałowych, przodowych brygad i grup pracowniczych oraz oddziałowych społecznych

inspektorów pracy. Były to osoby bezpośrednio związane z wykonywaniem robót na

analizowanych stanowiskach pracy. Ich wiedza i doświadczenie były niezbędne dla dalszego

etapu oceny ryzyka jakim była przyjęta redukcja zagrożenia i zastosowana odpowiednia

6

profilaktyka. Błędne oszacowanie ryzyka na tym etapie mogło spowodować albo poniesienie

dodatkowych kosztów na zbędną profilaktykę albo zlekceważenie zagrożenia, które nie

redukowane mogło doprowadzić do powstania zdarzeń wypadkowych lub innych strat.

Zaproponowane sposoby redukcji ryzyka zawodowego polegały na:

•

wyeliminowaniu bądź ograniczeniu zagrożeń i narażeń na stanowisku pracy poprzez

zastosowanie właściwych środków technicznych. W większości były to środki już

w zakładzie stosowane,

•

odsunięciu lub ograniczeniu czasu przebywania pracownika,

•

odizolowaniu pracownika od zagrożeń i narażeń,

•

zastosowaniu środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,

•

zastosowaniu rozwiązań organizacyjnych.

7

KARTA ANALIZY

RYZYKA ZAWODOWEGO

wg PN-N-18002

pracowników zatrudnionych w ścianie wydobywczej

na przykładzie Kompani Węglowej S.A. tj. w KWK „Piast”.

A. CZYNNIKI SZKODLIWE DLA ZDROWIA

L.p.

Rodzaj zagrożenia

Liczba osób

objętych
zagroże-

niem

R

Prawdopodobi

eństwo

S

Ciężkość

następstw

R

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

1.

Hałas

Kombajnista

2

duże

duża

duże

Pomierzony poziom dźwięku na stanowisku obsługi kombajnu wynosił
89,9 dBA, współczynnik narażenia wynosi 3,1 .
Pomierzony poziom dźwięku urządzeń odstawy ( przesypów ) wynosi
od 87,6 do 90,0 dBA, współczynnik narażenia wynosi1,8.
Pomierzony poziom dźwięku przenośnika ścianowego wynosi 86,6
dBA, współczynnik narażenia wynosi 1,4 .
Pomierzony poziom dźwięku górnika sekcyjnego w ścianie wynosi
884,5 dBA, współczynnik narażenia wynosi 0,9.
Pomierzony poziom dźwięku kotwiarki wynosi 90,0 dBA, współczynnik
narażenia wynosi 3,2.

8

Obsługa
przenośników
obsługa
kotwiarki
PKU-1.

7

duże

duża

duże

Obowiązkowo stosować indywidualne ochrony słuchu (ochrony typu
zewnętrznego lub wkładki douszne) posiadające certyfikat
bezpieczeństwa CE ( zgodnie z Zarządzeniem nr 20/2004 KRZG z nia
22.04.2004 r.),
Zwiększyć częstotliwości kontroli ww. przez osoby dozoru wyższego i
ś

redniego,

Stosować rotację załogi,
Systematycznie przeprowadzać właściwą konserwację podzespołów
urządzeń mechanicznych będących źródłem hałasu.

Obsługa
przenośnika
ś

cianowego,

podścianowego

oraz wnęk.

8

małe

duża

średnie

Sekcyjni,
przodowy

4

małe

duża

średnie

2.

Wibracje

obsługa
kotwiarki
PKU-1.

2

duże

duża

duże

Stosować indywidualne rękawice ochronne, rotacje załogi oraz skrócony
czas pracy

9

3.

Zapy-

lenie

Od wlotu ściany

6

małe

duża

średnie

Maksymalne stężenie pyłu całkowitego na wlocie do ściany wynosi 9,3
mg/m

3

a pyłu respirabilnego 3,9 mg/m

3

przy zawartości krzemionki 4,4

% . Natomiast na wylocie stężenia pyłów wynosiły odpowiednio: 19,1
mg/ m

3

oraz 6,60 mg/ m

3

dla frakcji respirabilnej – co odpowiada

wskaźnikowi 4,78 oraz 3,30 przekroczenia normy.

W celu obniżenia wysokiego ryzyka zawodowego na średnie
zastosowano następujące środki profilaktyczne:

-

Praca tylko w maskach przeciwpyłowych,

-

Umożliwić uruchomienie kombajnu jedynie przy sprawnie
działającym syst. zraszania - Kombajn wyposażony w
wewnętrzny i zewnętrzny system zraszania z wodą podawaną
pod ciśnieniem 15 MPa.

-

Kontrolować ciśnienie wody na rurociągu, zastosować
filtrowanie i zmiękczanie wody przed podaniem do układu
zraszającego,

-

Urządzenia zraszające na przesypach na odstawie,

-

Zwilżanie i usuwanie nagromadzonego pyłu,

-

Bezwzględnie egzekwować stosowanie przez pracowników
indywidualnych ochron osobistych (półmasek p. pył. klasy P2 i
P3),

-

W przypadku przekroczenia wartości dopuszczalnych
dla III stopnia zagrożenia pyłami szkodliwymi dla
zdrowia zabronić przebywania załodze

w tym

wyrobisku.

Przeprowadzać systematyczne kontrole stanowiska

pracy oraz pomiary zapylenia z częstotliwością wynikającą z
obowiązujących przepisów.

Wylot ze ściany

6

duże

duża

duże

4.

Substancje chemiczne

/ zatrudnieni przy

kotwieniu i klejeniu /

2

małe

mała

małe

Podczas klejenia warstw stropowych przy użyciu dwuskładnikowego
kleju poliuretanowego oraz kotwieniu obowiązuje:

-

Używanie okularów, rękawic i fartuchów ochronnych,
Przygotowanie pojemnika z czystą wodą do przemycia
oczu i skóry,

-

Stosowanie

się

do

instrukcji

stanowiskowej

uwzględniającej stosowanie środków bezpieczeństwa
oraz postępowanie w sytuacjach awaryjnych.

-

Wyposażyć pracowników zatrudnionych przy kotwieniu
i klejeniu w aparaty regeneracyjne ucieczkowe.

10

5.

Czynniki rakotwórcze

(produkty rozpadu radonu w

powietrzu kopalnianym)

12

małe

duża

średnie

Pomierzona wartość energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów
rozpadu radonu nie przekracza wielkości inspekcyjnej. Równoważnik dawki jest
poniżej 5 mSv. W przypadku wystąpienia zagrożenia, będą zastosowane
odpowiednie środki:

-

W

przypadku

wzrostu

zagrożenia

należy

zwiększyć

intensywność przewietrzania, ograniczyć wypływ gazów ze
zrobów, izolować zbędne wyrobiska,

-

Ograniczenie wypływu gazów ze zrobów, poprzez ich izolację
na chodnikach trzyścianowych,

-

Prowadzić systematyczne kontrole stanowiska pracy oraz
pomiary środowiskowe z częstotliwością wynikającą z
obowiązujących przepisów,

-

Informować na bieżąco pracowników zatrudnionych w
rejonach występowania zagrożeń o wynikach pomiarów.

6.

Czynniki prawdopodobnie

rakotwórcze

(krzemionka krystaliczna )

12

małe

duża

średnie

Przestrzegać obowiązku stosowania przez pracowników indywidualnych
ochron osobistych ( półmasek p. pył. jednokrotnego lub wielokrotnego
użytku klasy P2 lub P3),

Prowadzić systematyczne kontrole stanowiska pracy oraz pomiary
zapylenia z częstotliwością wynikającą z obowiązujących przepisów,

Informować pracowników narażonych na działanie pyłów zawierających
wolną krzemionkę o jej prawdopodobnie rakotwórczym działaniu.

Na podstawie pomiarów stwierdzono zawartość wolnej krzemionki w
pyle w granicach 2-10%

11

B. CZYNNIKI UCI

Ąś

LIWE

L.p.

Rodzaj

zagrożenia

Liczba osób

objętych
zagroże-

niem

R

Prawdopodobi

eństwo

S

Ciężkość

następstw

R

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

1.

Wymuszona

pozycja ciała

12

średnie

średnia

średnie

Przestrzegać obowiązku stosowania indywidualnych ochron kończyn
dolnych

(nakolanniki,

nagolenniki)

posiadające

certyfikat

bezpieczeństwa,
Stosować rotację załogi.

2.

Obciążenie fizyczne

( wydatek

energetyczny

związany z ręcznym

transportem i

zabudową)

12

średnie

mała

małe

Praca w wyrobiskach górniczych zaliczona jest do pracy ciężkiej
(wydatek energetyczny w granicach 2000kcal / zm), jednak nie
powoduje dodatkowych skutków ubocznych na organizm ludzki.
Przestrzegać przepisy w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
pracowników zatrudnionych przy ręcznym dźwiganiu i przenoszeniu
ciężarów.
Masa przenoszonych przedmiotów przenoszonych przez jednego
pracownika nie może przekraczać :
- 30kg przy pracy stałej;
- 50kg przy pracy dorywczej.
Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4m i masę
30kg, powinno się odbywać zespołowo, pod warunkiem aby na
jednego pracownika przypadała masa nie przekraczająca :
-25kg przy pracy stałej;
- 42kg przy pracy dorywczej.
Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie
przekraczającej 500kg.
Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie
przekraczającej 30kg. na wysokość powyżej 4m lub na odległość
przekraczającą 25m.
Zwrócić szczególną uwagę na sposób rozładunku ciężkich elementów.
Utrzymywać porządek na trasie transportu, maksymalnie wyrównywać
spąg.

12

3.

Mokry i śliski spąg

12

średnie

średnia

średnie

Zmieniać obuwie robocze przy utracie warunków użytkowych (starty
kord na podeszwach),
W miejscach zawilgoconych (wykraplanie się wody z górotworu,
spływająca woda) zabudować kładki umożliwiające bezpieczne
przejście,
Ś

liskość na trasach przejścia minimalizować poprzez wysypywanie ich

tłuczniem, żużlem lub tp.

4.

Obciążenie

psychiczne

12

średnie

średnia

średnie

Organizacja pracy przez dozór i przodowych w sposób bezpieczny i
bezkonfliktowy.
Weryfikacja pracowników

C. ZAGRO

ś

ENIA WYPADKOWE

L.p.

Rodzaj

zagrożenia

Liczba osób

objętych
zagroże-

niem

R

Prawdopodobi

eństwo

S

Ciężkość

następstw

R

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

1.

Wejście osób w

obszar urabiania

kombajnem –

pochwycenie przez

organ urabiający

kombajnu

12

średnie

duża

duże

W czasie pracy kombajnu obowiązuje bezwzględny zakaz przebywania
w polu roboczym - urabiania w 20 metrowej strefie bezpieczeństwa, w
strefie tej obowiązuje również zakaz wykonywania wszelkich prac za
wyjątkiem prac związanych z zabudową sekcji – stropu.

W razie konieczności przejścia osób postronnych obok kombajnu (osoby
dozoru, elektrycy, ślusarze itp.) kombajnista powinien w odległości 20
m od tych osób zatrzymać kombajn, wyłączyć organy, umożliwić
przejście i po upewnieniu się, że osoby te znajdują się za strefą 20 m za
kombajnem uruchomić kombajn.
W razie konieczności wykonania jakichkolwiek robót w polu urabiania
bezpośrednio przed każdorazowym uruchomieniem kombajnu,

13

kombajnista powinien sprawdzić czy uruchomienie maszyny nie zagraża
bezpieczeństwu ludzi, powiadomić znajdującą się w najbliższym
otoczeniu

załogę

głośnym

umownym

sygnałem

o

zamiarze

uruchomienia maszyny.
Do obsługi kombajnu wyznaczać osoby posiadające wymagane
uprawnienia.
Wykonywać wszelkie czynności konserwacyjne oraz wymianę noży na
bębnach urabiających przy rozłączonym ciągu kinematycznym
(rozsprzęgleniu mechanicznym) oraz po uprzednim odłączeniu zasilania
kombajnu na wyłączniku zasilającym,
Zakaz zabudowy sekcji nad kombajnem w czasie urabiania.
W strefach zaburzeń geologicznych, w przypadku opadu skał
stropowych zastosować sterowanie radiowe.

2.

Zetknięcie się z

ruchomymi
elementami

przenośnika

ścianowego i

podścianowego

12

średnie

duża

duże

Bezwzględnie zakazać przechodzenia osób nad przenośnikiem
ś

cianowym lub podścianowym w ruchu,

Do obsługi przenośnika ścianowego i podścianowego wyznaczać osoby
posiadające wymagane uprawnienia,
Zapewnić przejście odpowiednie nad przenośnikiem podścianowym na
wysokości wyjścia ze ściany,
Prace wymagające wejścia na przenośnik ścianowy lub podścianowy
prowadzić po uprzednim jego wyłączeniu z ruchu i zabezpieczenia stanu
wyłączenia,
Zapewnić możliwość wyłączenia przenośników z każdego miejsca,
Kruszarkę kruk uruchamiać przy odpowiednim systemie zabezpieczeń (
osłon bocznych, blokad połączonych linką awaryjnego wyłączenia).

3.

Przemieszczenie się

napędów lub stacji

zwrotnej (tylnego

napędu) przenośnika

ścianowego

/rozparcie/

6

średnie

duża

duże

Uruchamiać przenośnik ( po przekładce przenośnika ) po rozparciu przedniego i
tylnego napędu,
Do obsługi przenośnika ścianowego i podścianowego wyznaczać osoby
posiadające wymagane uprawnienia,
Na bieżąco prowadzić obserwacje pracy łańcucha, a w szczególności jego zwisu
pod gwiazdą napędową.

4.

Wejście osób w

obszar zagrożony

podczas przekładki

napędów lub stacji

zwrotnych

przenośnika

ścianowego

12

średnie

duża

duże

Bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie zagrożenia,
Bezpośredni nadzór osoby dozoru ruchu,
Stosować tylko sprawne urządzenia techniczne.
Eliminować urządzenia przekładkowe łańcuchowe
W razie konieczności stosowania łańcuchów, zabezpieczyć je stalową
linką chroniącą przed rażeniem w przypadku ich zerwania

14

5.

Prace konserwacyjne

w ścianie wydłużanie

lub skracania

przenośnika,

prostowanie

pochylonych sekcji

itp.

6

małe

duża

średnie

Bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie zagrożenia i pod
niezabudowanym stropem lub ociosem ścianowym
Roboty prowadzić po zatrzymaniu ruchu urządzeń, wyłączyć zasilanie
(elektryczne lub hydrauliczne ) urządzeń i zabezpieczyć stan
wyłączenia.
Zabezpieczyć urządzenia przed samoczynnym przemieszczeniem,
Prace szczególnie niebezpieczne prowadzić w obecności dozoru,
Wszelkie prace wykonywać zgodnie z kopalnianymi instrukcjami.

6.

Uszkodzenie

przewodu

zasilającego

kombajn (porażenie

prądem

elektrycznym)

1

małe

duża

duże

Dopilnować właściwego prowadzenia kabla zasilającego,
Utrzymywać zastawki przenośnika w odpowiedniej czystości.
Utrzymywanie w sprawności urządzeń zabezpieczających (urządzeń
kontroli stanu izolacji)
Wykonywanie prac przy urządzeniach elektrycznych przez
uprawnionych elektromonterów

7.

Powstające odpryski

skał i węgla podczas

urabiania

kombajnem

(zastosowane środki

ochrony)

2

małe

średnia

małe

Stosować ochrony indywidualne (okulary lub siatki p. odpryskowe dla

kombajnistów) - zgodnie z Zarządzeniem nr 27/2004 z dnia 20.04.2004

r. i 44/2004 z dnia 30.09.2004r. KRZG w sprawie wykazu stanowisk

na których wymagane jest stosowanie okularów ochronnych.Stosować

sterowanie radiowe Przestrzegać zakazu przebywania osób postronnych

8.

Zagrożenie od

urządzeń hydrauliki

siłowej.

12

małe

duża

średnie

Wyposażyć pracowników wykonujących prace konserwacyjno-
naprawcze przy urządzeniach hydrauliki siłowej w okulary ochronne
(środki ochrony indywidualnej) zgodnie z Zarządzeniem nr 27/2004 i
44/2004 KRZG,
Na bieżąco kontrolować stanu urządzeń hydraulicznych i węży
ciśnieniowych,
Zapewnić właściwe ciśnienie w układzie zasilającym „pistolet” do
sterowania stojaków SHC oraz do urz. przekładkowego,
Prawidłowo eksploatować i kontrolować urządzenia hydrauliczne.

9.

Stan obudowy
indywidualnej
wykonanej na wlocie do
ściany, zabezpieczenie
stojaków obudowy
indywidualnej przed
przewróceniem.

4

małe

duża

średnie

Zapewnić zabudowę wlotów do ściany parami stropnic korytkowych na
długości max. do 3 m, podpartych min. 3 stojakami SHC.
Zapewnić maksymalne odległości stropnic korytkowych od stropnicy
drewnianej „policyjnej’ do 0,6m i od sekcji obudowy
zmechanizowanej do 0,4m oraz wzajemnej odległości miedzy parami
stropnic do 0,8 m.

15

Wszystkie stojaki SHC zabezpieczyć przed przewróceniem się
(spełnione wymagania DTR).

10.

Prowadzenie robót

strzałowych,

strzelanie

wstrząsowe.

12

małe

duża

średnie

Prowadzić roboty zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami,
Stanowisko strzałowe i miejsca obstawy wyznacza osoba dozoru
nadzorująca roboty strzałowe,
Strzałowy wycofuje załogę z ściany, osobiście rozprowadza i zdejmuje
posterunki obstawy,
Stosować lonty detonujące tylko w przodkach wyznaczonych przez
KRZG, a osoby wykonujące i nadzorujące muszą być dodatkowo
przeszkolone,
Zapewnić wymagane przepisami kontrole robót strzałowych.
Zabezpieczyć urządzenia przed skutkami rażenia od robót strzałowych

11.

Niesprawności

techniczne w ścianach

np. uszkodzenie

blokady przenośnika

ścianowego, kruszarki

lub kombajnu.

12

małe

duża

średnie

Dbać o należyty stan techniczny urządzeń,
Bezwzględnie zakazać uruchamiania urządzeń w przypadku
niesprawnych blokad i zabezpieczeń,
Bezwzględnie przestrzegać zakazu dokonywania jakichkolwiek
przeróbek w układach blokad ( ich mostkowania itp.,)

12.

Poślizgnięcia się i

upadki podczas
pracy i w czasie

dojścia i powrotu z

miejsca pracy

12

średnie

średnia

średnie

Utrzymywać porządek na trasach przejścia załogi
Zmieniać obuwie robocze przy utracie warunków użytkowych (starty
kord na podeszwach)
W miejscach zawilgoconych (wykraplanie się wody z górotworu,
spływająca woda) zabudować kładki umożliwiające bezpieczne
przejście, śliskość na trasach przejścia minimalizować poprzez
wysypywanie ich tłuczniem, żużlem itp.

13.

Dojazd kombajnem

do wyrobisk

przyścianowych –

urabianie we

wnękach

12

średnie

duża

duże

Bezwzględnie zakazać wejścia osób do strefy niebezpiecznej w czasie
pracy kombajnu, przestrzegać zasad określonych w instrukcjach
kopalnianych,
Kontrolować miejsce urabiania pod kątem zalegania w spągu
pozostawionych materiałów np. elementów starej obudowy w
szczególności na skrzyżowaniu ściany z chodnikami przyścianowymi,
Do obsługi kombajnu wyznaczać osoby posiadające wymagane
uprawnienia,
W strefach zaburzeń geologicznych, w przypadku opadu skał
stropowych zastosować sterowanie radiowe.
Obowiązek stosowania okularów lub siatek ochronnych przez
kombajnistów.
Przed wjazdem kombajnu do wnęki i dojeżdżania do chodników
skontrolować sposób zabudowy korytek stalowych i stropnic

16

drewnianych wnęki :
- czy nie są zbyt daleko dosunięte do ociosu;
- czy istnieje możliwość pochwycenia ich przez urabiający organ;
- czy nie są wykrzywione co może przyczynić się do zahaczenia przez

urabiający kombajn.

Kombajniści podczas dojeżdżania do chodnika wykonują tą operację :
- bardzo wolno;
- z włączonym zraszaniem dla lepszej widoczności;
- znajdują się w bezpiecznym miejscu za kombajnem niezależnie od

rodzaju sterowania kombajnem.

Bezwzględny zakaz przebywania osób w czasie wjeżdżania kombajnem

do chodnika :

- we wnękach z obudowa indywidualną;
- na chodniku w bezpośrednim sąsiedztwie urabiającego organu ( tuż za
i przed napędem przenośnika ścianowego ).
Przy stosowaniu sterowania radiowego, kombajnista sam nie może

znajdować się w strefie rażenia.

14.

Demontaż wnęki

kombajnowej

5

małe

duża

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w instrukcji wykonywania wnęk i
zabierek z wyrobisk górniczych.

-

Usunąć wszelkie materiały i narzędzia znajdujące się we
wnęce oraz skontrolować spąg wnęki na okoliczność zalegania
jakichkolwiek materiałów.

-

Uruchomić kombajn i przy wyłączonych organach odjechać
kombajnem poza strefę wnęki, zwracając uwagę aby organem
nie pochwycić elementów budowy wnęki.

-

Uruchomić organy kombajnu i przenośnik zgrzebłowy
ś

cianowy.

-

Odjechać kombajnem na odległość min. 10 sekcji, wyłączyć i
zabezpieczyć kombajn.

-

Przełożyć przenośnik w strefie wnęki do kombajnu.

-

Zabudować sekcje w tej strefie krok w przód.

-

Wyłączyć i zabezpieczyć stan wyłączenia przenośnika i
przystąpić do demontażu elementów obudowy wnęki zgodnie
z podaną kolejnością:

-

skontrolować stan wnęki;

-

wyrabować stojaki ociosowe spod stropnic;

-

zdemontować stropnice i połowice z jednej sekcji a następnie
z drugiej sekcji stale znajdując się pod zabezpieczonym
stropem;

-

zdemontowane elementy przygotować do wytransportowania
ze ściany układając w sekcjach a następnie wytransportować
do chodnika przyścianowego zgodnie z instrukcją
wykonywania transportu przenośnikami ścianowymi.

17

15.

Upadek z wysokości

2

małe

duża

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach, instrukcjach,
zarządzeniach oraz ustaleniach.
Należy stosować środki ochrony pracowników przed upadkiem z
wysokości, odpowiednie od rodzaju i warunków wykonywanej pracy.
Przy pracach na : drabinach, rusztowaniach, pomostach i innych
podwyższeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na wysokości do 2,0m –
urządzenia te powinny być stabilne i zabezpieczone przed nie
przewidywaną zmianą położenia oraz posiadać odpowiednią
wytrzymałość na przewidywane obciążenie.
Pomosty robocze powinny spełniać następujące wymagania :
- powierzchnia pomostu powinna być pozioma i równa, trwale

umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu;

- stosować tylko drabiny atestowane;
Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej
2,0m oraz na podestach ruchomych wiszących należy w szczególności :
- zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji i do stanowiska pracy;
- zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na

przewidywane obciążenia;

- przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania należy dokonać odbioru
technicznego ( przez osobę uprawnioną ).

16.

Spadnięcie

transportowanego

materiału do

przenośnika w czasie

transportu ręcznego

4

małe

duża

średnie

Przechodzić przez przenośnik tylko w wyznaczonych miejscach przez

przejścia do tego przeznaczone.

W przypadku braku gabarytów na skrzyżowaniu przenośnika

ś

cianowego i podścianowego, przejście dozwolone jest tylko po

zatrzymaniu przenośnika ścianowego i podścianowego oraz
powiadomienia załogi o przyczynie zatrzymania.

Wywiesić odpowiednie tablice o sposobie przechodzenia.
Wzdłuż trasy przenośnika za wysypem zakładać przystawki boczne

przenośnika.

Zakaz gromadzenia jakichkolwiek materiałów wzdłuż trasy przenośnika

podścianowego.

18

Pojedyncze materiały umieszczać tak aby nie było możliwości

przypadkowego pochwycenia przez przenośnik.

Ciężkie materiały należy transportować wzdłuż trasy przenośnika

podścianowego po zatrzymaniu tego przenośnika.

Zakaz wykonywania transportu ręcznego nad przenośnikiem

podścianowym. Transport nad przenośnikiem podścianowym
wykonywać tylko przy zatrzymanym . .

D. ZAGRO

ś

ENIA NATURALNE

L.p.

Rodzaj

zagrożenia

Liczba osób

objętych
zagroże-

niem

R

Prawdopodobi

eństwo

S

Ciężkość

następstw

R

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

1.

Oberwanie się skał

ze stropu.

12

małe

duża

średnie

Zabudować skrzyżowania chodników ze ścianą zgodnie z KO,
Obserwować strop w miejscach wykonywania pracy,
Wykonywać obrywkę luźnych brył i wykonywać dokładną opinkę skał
stropowych,
Dokładnie zabudować sekcje w ścianie oraz wloty do ściany,
Wypinać dopuszczalną ilość łuków ociosowych ( 3 szt. a w czasie
przekładki 4 szt.),
Prowadzić ochronę chodników przyścianowych zgodnie z ustaleniami.

2.

Oberwanie się skał z

ociosu, stoczenie się
brył i mas skalnych

(nachylenie).

12

S

M

M

Operacje sekcjami w ścianie wykonywać zgodnie z instrukcją,
Nie wchodzić do pola przenośnika bez uprzedniego zabezpieczenia
stropu i ociosów,
Na czas remontu gdy zachodzi konieczność wejścia na przenośnik lub
do ścieżki kombajnowej należy zgodnie z obowiązującą instrukcją
zabezpieczyć ocios ściany.

19

3.

Stosowanie

nieodpowiednich

materiałów, odzieży i

opakowań pod kątem

gromadzenia

ładunków elektrost.

12

małe

duża

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach i instrukcjach,
Stosować odzież ochronną i roboczą dopuszczoną w górnictwie

4.

Pozostałe zagrożenia

naturalne :

- wodne

- pożarowe

12

małe

duża

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach i instrukcjach,
Analizować na bieżąco stan zagrożenia przez Zespół ds. Zagrożeń
Wodnych.
Przestrzegać przepisy o ochronie p. pożarowej,
Przestrzeganie zakazu zwożenia do podziemi kopalni środków do
wzniecania ognia i papierosów.

5.

Zapalenie lub

wybuch metanu

12

małe

duża

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach, instrukcjach
zarządzeniach oraz ustaleniach.
Analizować na bieżąco stan zagrożenia przez Zespół ds. Zagrożeń
Metanowych.
Przestrzegać przepisy o ochronie p. pożarowej.
Przestrzeganie zakazu zwożenia do podziemnych wyrobisk środków do
wzniecania ognia i papierosów.
Zakaz używania otwartego ognia. Stosowanie sprzętu, narzędzi i
urządzeń iskrobezpiecznych.
Monitoring środowiska – pomiary stężeń metanu.

20

2.2 Metoda risk score.

Jest to metoda punktowej oceny ryzyka zawodowego.

Metoda Risk Score rozwija definicję ryzyka zawodowego określanego jako:

„prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą,

powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków

zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu

wykonywania pracy” na trzy parametry podlegające odrębnemu szacowaniu:

1.

potencjalne skutki (ciężkość następstw) zagrożenia

2.

ekspozycja na zagrożenie

3.

prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków.

Zasady oszacowania ryzyka zawodowego metodą Risk Score:

Wzór oceny ryzyka:

R = S x E x P

gdzie:

R- ryzyko,

S- potencjalne skutki zagrożenia (strata)

E- ekspozycja na zagrożenie,

P- prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia.

Ocena ryzyka polega na podstawieniu do wzoru trzech parametrów (S, E, P), które w wyniku

przemnożenia ich przez siebie dają wartość ryzyka.

Pierwszy z parametrów S – potencjalne skutki zagrożenia charakteryzuje straty, jakie możemy

ponieść wyniku zadziałania zagrożenia, oceniamy zarówno straty ludzkie jak i straty materialne

np. poniesione w sprzęcie, maszynach, urządzeniach, gdyż i takie mogą się pojawić.

Odczytujemy ( z tabeli nr 1 ) wartości S odpowiadające stracie zarówno ludzkiej jak i

materialnej, a do dalszych obliczeń przyjmujemy wartość większą.

Przy ustalaniu punktowej wartości strat należy uwzględnić osiągnięty dotychczas poziom

doświadczenia zawodowego i intensywność stosowanej profilaktyki, co powoduje odniesienie do

podobnych sytuacji w kopalni w okresie do 3 lat wstecz.

21

Ocena potencjalnych skutków zagrożenia [S].

Wartość

[S]

Strata

Opis

Straty ludzkie

Straty materialne

100

Poważna Katastrofa

Wiele ofiar śmiertelnych

Powyżej 10mln USD

~ponad 40mln zł

40

Katastrofa

Kilka ofiar śmiertelnych

1-10mln USD

~4-40mln zł

15

Bardzo Duża

Ofiara śmiertelna

100tyś-1mln USD

~400tyś-4mln zł

7

Duża

Ciężkie uszkodzenie

ciała

10-100tyś USD

~40-400tyś zł

3

Ś

rednia

Absencja

1-10tyś USD

~4-40tyś zł

1

Mała

Udzielenie pierwszej

pomocy

100-1tyś.USD

~poniżej 4tyś

Drugim parametrem jest ekspozycja na zagrożenie.

Ocena ekspozycji na zagrożenie [E].

Wartość

[E]

Opis

10

Stała

6

Częsta(codziennie)

3

Sporadyczna(raz na tydzień)

2

Okazjonalna(raz na miesiąc)

1

Minimalna(kilka razy rocznie)

0,5

Znikoma (raz do roku)

Trzecim parametrem jest prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia.

Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia [P].

Wartość

[P]

Opis

Szansa w [%]

10

Bardzo prawdopodobne

50 (1na2)

6

Całkiem możliwe

10 (1na10)

3

Mało prawdopodobne, ale możliwe

1 (1na100)

1

Tylko sporadycznie możliwe

10

-3

(1na1000)

0,5

Możliwe do pomyślenia

10

-4

(1na10000)

0,2

Praktycznie możliwe

10

-5

(1na100000)

0,1

Tylko teoretycznie możliwe

10

-6

(1na1000000)

22

Po wyliczeniu wartości ryzyka zawodowego, wymnażając wartości dla trzech ww.

czynników, otrzymany wynik liczbowy przyporządkowuje się do odpowiedniej kategorii według

następującej klasyfikacji:

Ocena jakościowa ryzyka [R].

Kategoria ryzyka

Wartość [ R]

Akcja

[1]

Pomijalne

R< 20

ś

adne działania nie są potrzebne

[2]

Małe ryzyko

20<=R <70

Należy zwrócić uwagę

[3]

Ś

rednie ryzyko

70<=R<200

Potrzebna poprawa

[4]

Wysokie ryzyko

200<=R<400

Potrzebna natychmiastowa poprawa

[5]

Bardzo wysokie ryzyko

R>400

Rozważ wstrzymanie prac

Kategorie poziomu ryzyka „pomijalne” i „małe” można uznać za dopuszczalne i nie wymagające

podejmowania dalszych działań profilaktycznych i zapobiegawczych. Kategoria poziomu ryzyka

„średnie” wymaga zastosowania dalszej profilaktyki dla zmniejszenia ryzyka zawodowego.

Do sposobów ochrony przed zagrożeniami ( redukcja ryzyka ) zalicza się:

•

określenie specjalnej metody wykonywania określonych czynności w sposób nie

powodujący podwyższonego ryzyka,

•

zastosowanie urządzeń sygnalizujących wysoki poziom zagrożeń,

•

wyposażenie pracownika w sprzęt pomiarowy pozwalający ocenić zagrożenia w danym

momencie,

•

zmniejszenie czasu ekspozycji pracownika na działanie określonego czynnika,

•

wyposażenie pracownika w skuteczne środki ochrony indywidualnej.

Sposoby działań zaradczych ustala się dla wszystkich przypadków zagrożeń, dla których poziom

ryzyka nie jest akceptowalny.

23

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Wg metody „RISK SCORE”

Dla pracowników zatrudnionych na stanowisku górnika w ścianie wydobywczej.

1.

Opis zagrożenia: hałasem

Źródło zagrożenia: maszyny i urządzenia.

Skutki zagrożenia: zawodowe uszkodzenie słuchu

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: eliminacja źródła hałasu lub zmniejszenie natężenia
przez utrzymanie maszyn i urządzeń wymaganym stanie technicznym, zmniejszenie czasu ekspozycji na hałas,
stosowanie osłon osobistych słuchu, znajomość zagrożenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

możliwe ciężkie

uszkodzenia ciała

7

Strata [S]

możliwe ciężkie

uszkodzenia ciała

7

Ekspozycja [E;

sporadyczna ( kilka

razy w tygodniu)

3

Ekspozycja [E]

sporadyczna ( kilka

razy w tygodniu)

3

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe

6

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – należy

zwrócić uwagę

21

2. Zagrożenie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia

Źródło zagrożenia: pyły zwłókniające

Skutki zagrożenia: choroba zawodowa -pylica

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: stosowanie prawidłowego zraszania na organie
urabiającym i przesypach przenośników, utrzymywanie odpowiedniego systemu przewietrzania, stosowanie środków
zwilżających, stosowanie środków ochrony indywidualnej, zmywanie, usuwanie nagromadzeń pyłu węglowego

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała
lub strata od 30 tyś. do
300 tyś. zł.

7

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała
lub strata od 30 tyś. do 300
tyś. zł.

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe (1 na
10)

6

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie możliwe (1

na 1 000)

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

wysokie ryzyko-

potrzebna poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- należy

zwrócić uwagę

42

3. Wejście osób w obszar urabiania kombajnem – pochwycenie przez organ urabiający

24

Źródło zagrożenia: urządzenia w ruchu

Skutki zagrożenia: pochwycenie przez organ urabiający
kombajnu

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:
W razie konieczności przejścia osób postronnych obok kombajnu (osoby dozoru, elektrycy, ślusarze itp.) kombajnista
powinien w odległości 20 m od tych osób zatrzymać kombajn, wyłączyć organy, umożliwić przejście i po upewnieniu
się, że osoby te znajdują się za strefą 20 m za kombajnem uruchomić kombajn. Do obsługi kombajnu wyznaczać
osoby posiadające wymagane uprawnienia. Wykonywać wszelkie czynności konserwacyjne oraz wymianę noży na
bębnach urabiających przy rozłączonym ciągu kinematycznym (rozsprzęgleniu mechanicznym) oraz po uprzednim
odłączeniu zasilania kombajnu na wyłączniku

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ś

mierć jednej osoby

lub strata 350 tyś – 3,5

mln PLN

15

Strata [S]

ś

mierć jednej osoby

lub strata 350 tyś – 3,5

mln PLN

15

Ekspozycja [E;

Częsta ( codziennie )

6

Ekspozycja [E]

Częsta ( codziennie )

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe (1 na

10)

6

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie możliwe (1

na 1 000)

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

bardzo wysokie

ryzyko-rozważ

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Średnie nadal

potrzebna poprawa

90

4. Opis zagrożenia:

Zetknięcie się z ruchomymi elementami przenośnika ścianowego i

podścianowego

, spinanie i rozpinanie łańcucha

Źródło zagrożenia: przenośniki zgrzebłowe.

Skutki zagrożenia: pochwycenie, uderzenie, wciągnięcie
możliwa ofiara śmiertelna

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, wycofanie postronnych osób w bezpieczne miejsce, rozpinane i spinanie przez
obsługa tylko przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje i upoważnienie, stosowanie sprawnych narzędzi,
stosowanie środków ochrony indywidualnej (okulary ochronne), dbałość o prawidłowy stan techniczny
(wyrzutników, łańcucha, wykładek), znajomość zagrożenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert.

15

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert.

15

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P] bardzo prawdopodobne 10

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

900

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

90

5 . Opis zagrożenia:niebezpieczny kontakt z maszynami i urządzeniami ( kombajn, przenośnik )

Źródło zagrożenia: maszyny, urządzenia oraz ich
elementy.

Skutki zagrożenia: pochwycenie uderzenie, kontakt z
urządzeniem

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upoważnienia, stan techniczny
maszyn i urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych maszyn i urządzeń, znajomość zagrożenia i
szkolenie załogi

25

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert.

15

Strata [S]

b. duża- ofiara śmiert.

15

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe

6

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie nie

możliwe

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

pomijalne – żadne

działania nie są

potrzebne

18

6. Opis zagrożenia: Prace konserwacyjne wydłużanie lub skracania przenośnika.

Źródło zagrożenia: maszyny i urządzenie elektryczne

Skutki zagrożenia: uderzenie pochwycenie, zranienie
możliwe ciężkie uszkodzenia ciała

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upoważnienia, stan techniczny
maszyn i urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych maszyn i urządzeń, znajomość zagrożenia i
szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie

ciała

7

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie

ciała

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe

6

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

poważne – potrzebna

poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – należy

zwrócić uwagę

42

7. Przekładka przenośnika ścianowego i

napędów przenośnika, rozparcie napędu

Źródło zagrożenia: przenośnik ścianowy

Skutki zagrożenia: pochwycenie, uderzenie przez czynnik
materialny ( elementy przenośnika )

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie
zagrożenia, bezpośredni nadzór osoby dozoru ruchu, Stosować tylko sprawne urządzenia techniczne. Eliminować
urządzenia przekładkowe łańcuchowe, w razie konieczności stosowania łańcuchów, zabezpieczyć je stalową linką
chroniącą przed rażeniem w przypadku ich zerwania

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do

300 tyś. zł.

7

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do 300

tyś. zł.

7

Ekspozycja [E;

Częsta ( codziennie )

6

Ekspozycja [E]

Częsta ( codziennie )

6

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne, ale

możliwe (1 na 100)

3

Prawdopodobieństwo

[P]

Sporadyczne

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Wysokie, potrzebna

poprawa

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Małe , należy zwracać

uwagę.

42

26

8 . Opis zagrożenia:niebezpieczny kontakt z maszynami i urządzeniami ( kombajn, przenośnik )

Źródło zagrożenia: maszyny, urządzenia oraz ich
elementy.

Skutki zagrożenia: pochwycenie uderzenie, kontakt z
urządzeniem

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upoważnienia, stan techniczny
maszyn i urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych maszyn i urządzeń, znajomość zagrożenia i
szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert.

15

Strata [S]

b. duża- ofiara śmiert.

15

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe

6

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie nie

możliwe

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

pomijalne – żadne

działania nie są

potrzebne

18

9. Opis zagrożenia:

Uszkodzenie przewodu zasilającego kombajn porażenie prądem elektrycznym

Źródło zagrożenia: urządzenie elektryczne.

Skutki zagrożenia: porażenie prądem, śmierć

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: bezwzględny zakaz wykonywania prac przy
urządzeniach będących pod napięciem, przestrzeganie pisemnych poleceń dotyczących prac związanych z wysokim
ś

rednim i niskim napięciem, używanie sprawnych przyrządów pomiarowych, przestrzeganie przepisów bhp,

instrukcji stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upoważnienia, stan
techniczny urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych urządzeń, znajomość zagrożenia i szkolenie
załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert.

15

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert.

15

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe

6

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

90

10. Opis zagrożenia: opad drobnych brył skał z pomiędzy opinki obudowy chodnikowej

Źródło zagrożenia: strop i ociosy.

Skutki zagrożenia: uderzenie, przygniecenie

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: stosowanie zgodnej z normami obudowy i opinki
stropu, okresowa kontrola stanu obudowy w miejscu pracy, znajomość zagrożenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie

ciała

7

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie

ciała

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

27

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne,

ale możliwe

3

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – należy

zwrócić uwagę

42

11. Opis zagrożenia:

zagrożenie od instalacji i urządzeń hydrauliki siłowej

Źródło zagrożenia: urządzenia hydrauliki siłowej

Skutki zagrożenia: urazy mechaniczne, urazy oka

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: utrzymywanie przewodów hydraulicznych, połączeń,
bloków zaworowych w należytym stanie technicznym zgodnie z DTR, prowadzenie przewodów hydraulicznych w
sposób wykluczający ich uszkodzenie, zakaz napraw, konserwacji i obsługi instalacji i urządzeń hydraulicznych bez
odpowiednich upoważnień, stosowanie okularów ochronnych przy pracach przy instalacji i urządzeniach pod
ciśnieniem, obsługa urządzeń (np. do przebudowy pociągu aparaturowego) hydraulicznych zgodnie z instrukcją
stanowiskową

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

duża- ciężkie

uszkodzenie ciała

7

Strata [S]

duża- ciężkie

uszkodzenie ciała

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne, ale
możliwe (1 na 100)

3

Prawdopodobieństwo [P]

Sporadyczne

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie ryzyko-
zalecana dalsza

profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- należy

zwrócić uwagę

42

12. Sterowanie sekcjami - opad drobnych brył skalnych z pomiędzy sekcjami obudowy

Źródło zagrożenia: opad brył skalnych

Skutki zagrożenia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
bryłami

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:

właściwe rozparcie fartuchów bocznych sekcji, prawidłowy

stan tech. i prawidłowa zabudowa sekcji obudowy zmechanizowanej, prowadzenie systematycznej kontroli opinki i obudowy
stropu, stosowanie technik wiążących słabe stropy, stosowanie obudowy tymczasowej niezwłocznie po odsłonięciu stropu,
wymiana uszkodzonej, połamanej lub skorodowanej opinki i obudowy stropu, zakaz prowadzenia wszelkich prac pod
niezabezpieczonym stropem lub ociosem

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do

300 tyś. zł.

7

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do 300

tyś. zł.

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe (1 na

10)

6

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie możliwe (1

na 1 000)

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Wysokie – potrzebna

natychmiastowa

poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Małe- należy zwrócić

uwagę

42

13. Opis zagrożenia: Stan

obudowy zmechanizowanej, oberwanie się skał ze stropu

Źródło zagrożenia warstwy stropu bezpośredniego,
ocios ścianowy

Skutki zagrożenia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
bryłami

28

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:

zakaz przebywania pod niezabezpieczonym ociosem/stropem,

stosowanie technik mających na celu powiązanie ociosu/stropu z calizną węglową (kotwienie, klejenie, prętowanie), wejście pod
ocios/strop dozwolone po uprzednim jego odpowiednim zabezpieczeniu zgodnie z instrukcją lub technologią, prawidłowy budynek
sekcji obudowy zmech., wzmacnianie słabych i spękanych stropów dodatkową obudową indywidualną, sprawne i otwarte osłony
ociosowe obudowy zmech.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert

15

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert

15

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne,

ale możliwe

3

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

poważne – potrzebna

poprawa

270

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

90

14. Opis zagrożenia: potknięcie, poślizgnięcie się na dojściu do miejsca pracy

Źródło zagrożenia: stan dróg i spągu.

Skutki zagrożenia: upadek na płaszczyźnie

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: obowiązek poruszania się w wyrobiskach po
wyznaczonych przejściach dla załogi, prawidłowy stan przejść dla załogi: zakryty kanał ściekowy, wyrównany spąg,
usunięte z przejść materiały, złom oraz błoto i zawodnienie, przepisowe gabaryty przejść, usytuowanie pomostów nad
torowiskiem i urządzeniami, stosowanie znaków informujących o usytuowaniu przejść dla załogi w wyrobisku,
skuteczne odwodnienie wyrobisk, wyrównanie poziomu spągu do poziomu główki szyny na peronach dworców
osobowych i przejściach przez torowisko, stosowanie schodów górniczych, poręczy w miejscach o dużym
nachyleniu, kładek nad trwałymi rozlewiskami wody, znajomość zagrożenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie

ciała

7

Strata [S]

możliwe ciężkie

uszkodzenia ciała

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe

6

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

poważne – potrzebna

poprawa

270

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – należy

zwrócić uwagę

42

15. Opis zagrożenia:

potknięcie, poślizgnięcie się, upadek na stanowisku pracy.

Źródło zagrożenia: Rejon oddziału wydobywczego -
ś

ciana zmechanizowana

Skutki zagrożenia: upadek na płaszczyźnie

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:

prawidłowy stan przejścia: wyrównany spąg, usunięte z

przejść materiały, złom oraz błoto i zawodnienie, przepisowe gabaryty przejścia, stosowanie pomostów nad przenośnikami i
urządzeniami, odwodnienie rozlewisk, usunięcie zbędnych materiałów i części z przejścia w ścianie, stosowanie schodów,
poręczy w miejscach o dużym nachyleniu, kładek nad trwałymi rozlewiskami wody, czystość spągownic sekcji obudowy zmech.
7) prawidłowe gabaryty przejścia przez ścianę

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

29

Strata [S]

duża- ciężkie

uszkodzenie ciała

7

Strata [S]

duża- ciężkie

uszkodzenie ciała

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem możliwe ( 1 na
10 )

6

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie możliwe (1
na 1 000)

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

wysokie ryzyko-

potrzebna poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- należy

zwrócić uwagę

42

16. Zagrożenie od kabla kombajnowego

Źródło zagrożenia: kabel zasilający kombajn

Skutki zagrożenia: porażenie prądem

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:

kontrola działania zabezpieczeń zwarciowych,

przeciążeniowych i ziemnozwarciowych wyłącznika zasilającego kombajn bieżąca kontrola układaka kabla i jego pracy
konserwacja układaka kombajnowego kontrola prawidłowości połączenia układaka kombajnowego z kombajnem wymiana
uszkodzonych ogniw układaka kontrola ułożenia kabla kombajnowego w układaku i w zastawkach przenośnika.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do

300 tyś. zł.

7

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do 300

tyś. zł.

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne, ale

możliwe (1 na 100)

3

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie możliwe (1

na 1 000)

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie ryzyko-
zalecana dalsza

profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- należy

zwrócić uwagę

42

17. Opis zagrożenia: oberwanie się skał ( węgla ) z ociosu ściany

Źródło zagrożenia: ocios ściany.

Skutki zagrożenia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
bryłami

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: przechodzenie ścieżką w zestawach obudowy, zakaz
wchodzenia pod niezabezpieczony strop, znajomość zagrożenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert 15

Strata [S]

b. duża-ofiara śmiert

15

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo

[P]

mało

prawdopodobne, ale

możliwe

3

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

poważne –

potrzebna poprawa

270

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana dalsza

profilaktyka

90

18. Opis zagrożenia: opad drobnych brył skał z pomiędzy opinki obudowy chodnikowej

Źródło zagrożenia: strop i ociosy.

Skutki zagrożenia: uderzenie, przygniecenie

30

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka: stosowanie zgodnej z normami obudowy i opinki
stropu, okresowa kontrola stanu obudowy w miejscu pracy, znajomość zagrożenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie

ciała

7

Strata [S]

ciężkie uszkodzenie ciała

7

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo

[P]

mało

prawdopodobne, ale

możliwe

3

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie możliwe

1

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – należy

zwrócić uwagę

42

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – należy

zwrócić uwagę

42

19

. Zagrożenie pożarowe

Źródło zagrożenia: otwarty płomień, urządzenia
elektryczne i mechaniczne , pożary egzogeniczne i
endogeniczne.

Skutki zagrożenia: pożar

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:

stosowanie aparatów izolujących, stosowanie metod

wczesnego wykrywania pożarów, właściwe wyposażenie wyrobisk w środki p.poż., stosowanie obudowy, opinki i rozpór z
materiałów niepalnych, prawidłowy stan techniczny przeciwpożarowych tam bezpieczeństwa, stały pomiar i kontrola atmosfery
kopalnianej za pomocą czujników ACO, wykonywanie pomiarów stężeń CO za pomocą wykrywaczy harmonijkowych, 8)
szczelna izolacja zrobów ścianowych.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

40

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

40

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

sporadycznie możliwe (1

na 1 000)

1

Prawdopodobieństwo

[P]

możliwego pomyślenia (1

na 100 000)

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Wysokie potrzebna

natychmiastowa

poprawa

240

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Akceptowalne –

należy zwrócić uwagę

42

20. Wybuch pyłu weglowego.

Źródło zagrożenia: niebezpieczny pył węglowy

Skutki zagrożenia: wybuch pyłu węglowego

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:

prawidłowe zraszanie na organie kombajnu i przesypach

przenośników, zmywanie pyłu węglowego, opylanie wyrobisk pyłem kamiennym, usuwanie pyłu węglowego w miejscach jego
zalegania, utrzymywanie zapór przeciwwybuchowych w odpowiednim stanie technicznym, prowadzenie robót strzałowych
zgodnie przepisami

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

40

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

40

31

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo [P]

tylko sporadycznie
możliwe (1 na 1 000)

1

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie niemożliwe (1
na 100 000)

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

wysokie ryzyko-

potrzebna poprawa

240

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- należy

zwrócić uwagę

48

21

. Zagrożenie metanowe

Źródło zagrożenia: pokłady metanonośne

Skutki zagrożenia: wybuch i zapalenie się metanu

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniżenia ryzyka:

1)

stosowanie pomocniczych urządzeń wentylacyjnych - w przypadku lokalnych nagromadzeń metanu, 2) stosowanie

prawidłowego zraszania na organie kombajnu, 3) skrócenie czasu zadziałania zabezpieczeń metanometrycznych przy
metanometrii automatycznej, 4) prawidłowy sposób zabudowy i rozmieszczenia czujników metanometrii, 5)
wykonywanie pomiarów metanu metanomierzami przenośnymi

zgodnie z przepisami, 6) dobór odpowiedniego systemu

przewietrzania, 7) prowadzenie odmetanowania górotworu.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych
lub straty materialne od
3 do 30 mln zł.

40

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych lub straty
materialne od 3 do 30 mln zł.

40

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

6

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

6

Prawdopodobieństwo

[P]

mało prawdopodobne,
ale możliwe (1 na 100)

3

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie niemożliwe (1 na

100 000)

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

bardzo wysokie

ryzyko-rozważ

wstrzymanie prac

720

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- należy zwrócić

uwagę

48

32

2.3 Ocena ryzyka zawodowego wg metody Politechniki Śląskiej

PROCEDURY OCENY RYZYKA NA POZIOMIE CZYNNOŚCI ROBOCZYCH

I

I

.

.

W

W

y

y

t

t

y

y

p

p

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

s

s

k

k

ł

ł

a

a

d

d

u

u

z

z

e

e

s

s

p

p

o

o

ł

ł

u

u

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

a

a

j

j

ą

ą

c

c

e

e

g

g

o

o

I

I

I

I

.

.

I

I

d

d

e

e

n

n

t

t

y

y

f

f

i

i

k

k

a

a

c

c

j

j

a

a

s

s

t

t

a

a

n

n

o

o

w

w

i

i

s

s

k

k

p

p

r

r

a

a

c

c

y

y

p

p

o

o

d

d

l

l

e

e

g

g

a

a

j

j

ą

ą

c

c

y

y

c

c

h

h

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

e

e

I

I

I

I

I

I

.

.

I

I

d

d

e

e

n

n

t

t

y

y

f

f

i

i

k

k

a

a

c

c

j

j

a

a

c

c

z

z

y

y

n

n

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

r

r

o

o

b

b

o

o

c

c

z

z

y

y

c

c

h

h

p

p

o

o

d

d

l

l

e

e

g

g

a

a

j

j

ą

ą

c

c

y

y

c

c

h

h

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

e

e

I

I

V

V

.

.

P

P

r

r

z

z

y

y

j

j

ę

ę

c

c

i

i

e

e

k

k

r

r

y

y

t

t

e

e

r

r

i

i

u

u

m

m

o

o

c

c

e

e

n

n

y

y

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

V

V

.

.

O

O

s

s

z

z

a

a

c

c

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

z

z

a

a

g

g

r

r

o

o

ż

ż

e

e

n

n

i

i

a

a

b

b

e

e

z

z

p

p

i

i

e

e

c

c

z

z

e

e

ñ

ñ

s

s

t

t

w

w

a

a

V

V

I

I

.

.

S

S

p

p

o

o

r

r

z

z

ą

ą

d

d

z

z

e

e

n

n

i

i

e

e

r

r

a

a

n

n

k

k

i

i

n

n

g

g

u

u

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

c

c

z

z

y

y

n

n

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

r

r

o

o

b

b

o

o

c

c

z

z

y

y

c

c

h

h

V

V

I

I

I

I

.

.

S

S

f

f

o

o

r

r

m

m

u

u

ł

ł

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

w

w

n

n

i

i

o

o

s

s

k

k

ó

ó

w

w

k

k

o

o

ń

ń

c

c

o

o

w

w

y

y

c

c

h

h

V

V

I

I

I

I

I

I

.

.

P

P

o

o

w

w

i

i

a

a

d

d

o

o

m

m

i

i

e

e

n

n

i

i

e

e

z

z

a

a

t

t

r

r

u

u

d

d

n

n

i

i

o

o

n

n

y

y

c

c

h

h

IX.

Aktualizacja oceny ryzyka.

2

2

.

.

3

3

.

.

1

1

O

O

p

p

i

i

s

s

p

p

o

o

s

s

z

z

c

c

z

z

e

e

g

g

ó

ó

l

l

n

n

y

y

c

c

h

h

p

p

r

r

o

o

c

c

e

e

d

d

u

u

r

r

I

I

.

.

W

W

y

y

t

t

y

y

p

p

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

s

s

k

k

ł

ł

a

a

d

d

u

u

z

z

e

e

s

s

p

p

o

o

ł

ł

u

u

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

a

a

j

j

ą

ą

c

c

e

e

g

g

o

o

W skład zespołu oceniającego powinny wchodzić osoby związane funkcjonalnie z

wykonywaniem poszczególnych rodzajów prac w oddziale. Kryterium te spełniają przede

wszystkim:

•

przedstawiciele pracowników;

•

dozór oddziałowy,

•

pracownicy służby bhp,

•

inspektorzy nadzoru zewnętrznego,

•

reprezentanci związków zawodowych, SIP,

•

lekarz zakładowy,

•

audytor systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy.

Osoby wchodzące w skład zespołu oceniającego powinny rozumieć zasady oceny ryzyka

zawodowego, oraz umieć zastosować je w odniesieniu do analizowanego rodzaju pracy i

ocenianych czynności roboczych. Kwalifikacje takie można zdobyć na specjalistycznych

szkoleniach obejmujących problematykę ryzyka zawodowego.

33

I

I

I

I

.

.

I

I

d

d

e

e

n

n

t

t

y

y

f

f

i

i

k

k

a

a

c

c

j

j

a

a

s

s

t

t

a

a

n

n

o

o

w

w

i

i

s

s

k

k

p

p

r

r

a

a

c

c

y

y

p

p

o

o

d

d

l

l

e

e

g

g

a

a

j

j

ą

ą

c

c

y

y

c

c

h

h

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

e

e

P

P

o

o

d

d

c

c

z

z

a

a

s

s

w

w

y

y

b

b

o

o

r

r

u

u

s

s

t

t

a

a

n

n

o

o

w

w

i

i

s

s

k

k

p

p

r

r

a

a

c

c

y

y

p

p

o

o

d

d

l

l

e

e

g

g

a

a

j

j

ą

ą

c

c

y

y

c

c

h

h

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

e

e

n

n

a

a

l

l

e

e

ż

ż

y

y

z

z

w

w

r

r

ó

ó

c

c

i

i

ć

ć

s

s

z

z

c

c

z

z

e

e

g

g

ó

ó

l

l

n

n

ą

ą

u

u

w

w

a

a

g

g

ę

ę

n

n

a

a

t

t

e

e

w

w

s

s

z

z

y

y

s

s

t

t

k

k

i

i

e

e

s

s

t

t

a

a

n

n

o

o

w

w

i

i

s

s

k

k

a

a

n

n

a

a

k

k

t

t

ó

ó

r

r

y

y

c

c

h

h

:

:

•

•

d

d

o

o

c

c

h

h

o

o

d

d

z

z

i

i

d

d

o

o

w

w

y

y

p

p

a

a

d

d

k

k

ó

ó

w

w

p

p

r

r

z

z

y

y

p

p

r

r

a

a

c

c

y

y

,

,

•

•

z

z

g

g

ł

ł

a

a

s

s

z

z

a

a

n

n

e

e

s

s

ą

ą

u

u

w

w

a

a

g

g

i

i

p

p

r

r

z

z

e

e

z

z

i

i

n

n

s

s

p

p

e

e

k

k

t

t

o

o

r

r

ó

ó

w

w

n

n

a

a

d

d

z

z

o

o

r

r

u

u

,

,

s

s

ł

ł

u

u

ż

ż

b

b

y

y

B

B

H

H

P

P

i

i

S

S

I

I

P

P

,

,

•

•

n

n

i

i

e

e

k

k

t

t

ó

ó

r

r

e

e

p

p

r

r

a

a

c

c

e

e

o

o

p

p

o

o

d

d

w

w

y

y

ż

ż

s

s

z

z

o

o

n

n

y

y

m

m

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

u

u

s

s

ą

ą

w

w

y

y

k

k

o

o

n

n

y

y

w

w

a

a

n

n

e

e

o

o

k

k

r

r

e

e

s

s

o

o

w

w

o

o

l

l

u

u

b

b

s

s

p

p

o

o

r

r

a

a

d

d

y

y

c

c

z

z

n

n

i

i

e

e

,

,

•

•

r

r

e

e

g

g

u

u

l

l

a

a

r

r

n

n

i

i

e

e

d

d

o

o

c

c

h

h

o

o

d

d

z

z

i

i

d

d

o

o

o

o

k

k

r

r

e

e

ś

ś

l

l

o

o

n

n

y

y

c

c

h

h

z

z

d

d

a

a

r

r

z

z

e

e

ń

ń

n

n

i

i

e

e

b

b

e

e

z

z

p

p

i

i

e

e

c

c

z

z

n

n

y

y

c

c

h

h

i

i

n

n

i

i

e

e

b

b

e

e

z

z

p

p

i

i

e

e

c

c

z

z

n

n

y

y

c

c

h

h

z

z

a

a

c

c

h

h

o

o

w

w

a

a

ń

ń

.

.

I

I

I

I

I

I

.

.

I

I

d

d

e

e

n

n

t

t

y

y

f

f

i

i

k

k

a

a

c

c

j

j

a

a

c

c

z

z

y

y

n

n

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

r

r

o

o

b

b

o

o

c

c

z

z

y

y

c

c

h

h

p

p

o

o

d

d

l

l

e

e

g

g

a

a

j

j

ą

ą

c

c

y

y

c

c

h

h

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

e

e

I

I

d

d

e

e

n

n

t

t

y

y

f

f

i

i

k

k

a

a

c

c

j

j

a

a

c

c

z

z

y

y

n

n

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

r

r

o

o

b

b

o

o

c

c

z

z

y

y

c

c

h

h

p

p

o

o

l

l

e

e

g

g

a

a

n

n

a

a

r

r

o

o

z

z

p

p

o

o

z

z

n

n

a

a

n

n

i

i

u

u

w

w

s

s

z

z

y

y

s

s

t

t

k

k

i

i

c

c

h

h

r

r

o

o

d

d

z

z

a

a

j

j

ó

ó

w

w

p

p

r

r

a

a

c

c

n

n

a

a

p

p

o

o

s

s

z

z

c

c

z

z

e

e

g

g

ó

ó

l

l

n

n

y

y

c

c

h

h

s

s

t

t

a

a

n

n

o

o

w

w

i

i

s

s

k

k

a

a

c

c

h

h

p

p

r

r

a

a

c

c

y

y

,

,

a

a

n

n

a

a

s

s

t

t

ę

ę

p

p

n

n

i

i

e

e

w

w

y

y

o

o

d

d

r

r

ę

ę

b

b

n

n

i

i

e

e

n

n

i

i

u

u

o

o

p

p

e

e

r

r

a

a

c

c

j

j

i

i

i

i

c

c

z

z

y

y

n

n

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

r

r

o

o

b

b

o

o

c

c

z

z

y

y

c

c

h

h

w

w

ł

ł

a

a

ś

ś

c

c

i

i

w

w

y

y

c

c

h

h

d

d

l

l

a

a

p

p

o

o

s

s

z

z

c

c

z

z

e

e

g

g

ó

ó

l

l

n

n

y

y

c

c

h

h

r

r

o

o

d

d

z

z

a

a

j

j

ó

ó

w

w

a

a

n

n

a

a

l

l

i

i

z

z

o

o

w

w

a

a

n

n

y

y

c

c

h

h

p

p

r

r

a

a

c

c

.

.

I

I

V

V

.

.

P

P

r

r

z

z

y

y

j

j

ę

ę

c

c

i

i

e

e

k

k

r

r

y

y

t

t

e

e

r

r

i

i

u

u

m

m

o

o

c

c

e

e

n

n

y

y

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

D

D

o

o

z

z

a

a

p

p

e

e

w

w

n

n

i

i

e

e

n

n

i

i

a

a

s

s

z

z

e

e

r

r

o

o

k

k

i

i

e

e

g

g

o

o

u

u

d

d

z

z

i

i

a

a

ł

ł

u

u

p

p

r

r

a

a

c

c

o

o

w

w

n

n

i

i

k

k

ó

ó

w

w

w

w

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

e

e

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

z

z

a

a

w

w

o

o

d

d

o

o

w

w

e

e

g

g

o

o

,

,

p

p

r

r

o

o

p

p

o

o

n

n

u

u

j

j

e

e

s

s

i

i

ę

ę

z

z

a

a

s

s

t

t

o

o

s

s

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

u

u

p

p

r

r

o

o

s

s

z

z

c

c

z

z

o

o

n

n

e

e

j

j

p

p

r

r

o

o

c

c

e

e

d

d

u

u

r

r

y

y

o

o

c

c

e

e

n

n

y

y

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

z

z

a

a

w

w

o

o

d

d

o

o

w

w

e

e

g

g

o

o

,

,

o

o

p

p

a

a

r

r

t

t

e

e

j

j

n

n

a

a

o

o

c

c

e

e

n

n

i

i

e

e

d

d

w

w

ó

ó

c

c

h

h

p

p

a

a

r

r

a

a

m

m

e

e

t

t

r

r

ó

ó

w

w

c

c

h

h

a

a

r

r

a

a

k

k

t

t

e

e

r

r

y

y

z

z

u

u

j

j

ą

ą

c

c

y

y

c

c

h

h

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

o

o

z

z

a

a

w

w

o

o

d

d

o

o

w

w

e

e

,

,

g

g

d

d

z

z

i

i

e

e

t

t

r

r

z

z

e

e

c

c

i

i

p

p

a

a

r

r

a

a

m

m

e

e

t

t

r

r

c

c

h

h

a

a

r

r

a

a

k

k

t

t

e

e

r

r

y

y

z

z

u

u

j

j

ą

ą

c

c

y

y

e

e

k

k

s

s

p

p

o

o

z

z

y

y

c

c

j

j

ę

ę

j

j

e

e

s

s

t

t

c

c

z

z

a

a

s

s

e

e

m

m

w

w

y

y

k

k

o

o

n

n

y

y

w

w

a

a

n

n

i

i

a

a

p

p

o

o

s

s

z

z

c

c

z

z

e

e

g

g

ó

ó

l

l

n

n

y

y

c

c

h

h

c

c

z

z

y

y

n

n

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

.

.

P – Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń

Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń (P)

Ranga prawdopodobieństwa

Duże (zdarza się kilka razy w miesiącu)

4

Znaczące (zdarza się kilka razy w roku)

3

Niewielkie (zdarza się raz na kilka lat)

2

Minimalne (teoretycznie możliwe)

1

S – Wielkość potencjalnych skutków

Krytyczne – wypadek śmiertelny (wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w miejscu

wypadku lub w okresie sześciu miesięcy od dniówki wypadku) lub nastąpił wypadek zbiorowy

(wypadek, w którym w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej 2 osoby) – ranga

skutków: (4)

34

Poważne – wypadek ciężki (wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, np.

utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, lub inne uszkodzenia ciała, lub rozstrój

zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub

zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do

pracy w zawodzie, albo trwałe zeszpecenie lub zniekształcenie ciała – ranga skutków: (3)

Nieznaczne – wypadek lekki (wypadek, który w ostateczności nie powoduje ciężkiego i trwałego

uszkodzenia ciała, lub innych skutków wymienianych w definicji wypadku ciężkiego) – ranga

skutków: (2)

Zaniedbywalne – mikrourazy zawodowe (drobne okaleczenia urazowe, nie powodujące zwolnień

z pracy, a wymagające tylko opatrunku) – ranga skutków: (1)

Wielkość potencjalnych skutków (S)

Ranga skutków

K

K

r

r

y

y

t

t

y

y

c

c

z

z

n

n

e

e – wypadek śmiertelny

4

P

P

o

o

w

w

a

a

ż

ż

n

n

e

e – wypadek ciężki

3

N

N

i

i

e

e

z

z

n

n

a

a

c

c

z

z

n

n

e

e

– wypadek lekki

2

Z

Z

a

a

n

n

i

i

e

e

d

d

b

b

y

y

w

w

a

a

l

l

n

n

e

e – mikrourazy zawodowe

1

Czas trwania czynności roboczej przypisany (T

i

) – jest to średni czas wykonywania określonej

czynności roboczej w ciągu zmiany, podany w minutach. Dla 7,5 godzinnego czasu pracy można

przyjąć efektywny czas pracy średnio 6 godzin, czyli suma czasu trawania czynności roboczych

na stanowisku pracy w ciągu zmiany równa się 360 minut.

Częstość wykonywania czynności roboczej (N

i)

- jest to średnia ilość wykonywania określonej

czynności roboczej w ciągu tygodnia, którą wyznacza się z prostej zależności:

•

1 raz w tygodniu – 1

•

2 razy w tygodniu – 2

•

3 razy w tygodniu – 3

•

4 razy w tygodniu – 4

•

5 razy w tygodniu – 5

V

V

.

.

O

O

s

s

z

z

a

a

c

c

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

z

z

a

a

g

g

r

r

o

o

ż

ż

e

e

n

n

i

i

a

a

b

b

e

e

z

z

p

p

i

i

e

e

c

c

z

z

e

e

ń

ń

s

s

t

t

w

w

a

a

Wielkość ryzyka zagrożenia bezpieczeństwa przy wykonywaniu poszczególnych czynności

roboczych określa się poprzez wyznaczenie wskaźnika ryzyka czynności WR

cz

i wskaźnika czasu

35

trwania czynności WT

cz

, które oblicza się kolejno jako iloczyn wskaźników ocen cząstkowych

ryzyka:

(

)

i

i

cz

S

P

n

WR

⋅

=

∑

1

oraz iloczyn wskaźników ocen cząstkowych czasu trwania czynności:

(

)

∑

⋅

=

i

i

cz

N

T

n

WT

1

gdzie:

WR

cz

– wskaźnik ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem określonej czynności

roboczej;

WT

cz

– wskaźnik czasu trwania określonej czynności roboczej;

P

i

– prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń przypisane przez i-tego

oceniającego;

S

i

– wielkość prawdopodobnych skutów przypisana przez i-tego oceniającego,

T

i

– czas trwania czynności roboczej przypisany przez i-tego oceniającego(w minutach),

N

i

– częstość wykonywania czynności roboczej nadana przez i-tego oceniającego

(od 1 do 5),

n – liczba oceniających.

Obliczenie uogólnionego wskaźnika natężenia ryzyka czynności roboczych

Uogólniony wskaźnik natężenia ryzyka czynności roboczych jest to iloczyn średniej ważonej

wskaźnika ryzyka poszczególnych czynności i czasu trwania tych czynności w stosunku do

całkowitego czasu trwania czynności.

∑

∑

=

=

∗

=

m

j

j

CZ

CZ

m

j

CZ

CZ

WT

WT

WR

WNR

j

j

1

1

36

gdzie:

WNRcz – wskaźnik natezenia ryzyka związanego z wykonywaniem czynności roboczych;

WR

cz

– wskaźnik ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem określonej czynności

roboczej

WTcz – wskaźnik czasu trwania czynności roboczej

Obliczenie procentowego wskaźnika udziału czynności niebezpiecznych

Procentowy wskaźnik udziału czynności niebezpiecznych – [%] udziału czasów trwania

czynności roboczych zaliczonych do kategorii czynności niebezpiecznych (ryzyko istotne)

w odniesieniu do całkowitego czasu trwania wszystkich czynności.

gdzie:

WU

CN

– procentowy wskaźnik udziału czynności niebezpiecznych;

WT

CN

– czas trwania czynności niebezpiecznych;

WT

CZ

– czas trwania czynności roboczych;

Obliczenie procentowego wskaźnika udziału czynności szczególnie niebezpiecznych

Procentowy wskaźnik udziału czynności szczególnie niebezpiecznych – [%] udziału czasów

trwania czynności roboczych zaliczonych do kategorii czynności szczególnie niebezpiecznych

(ryzyko niepożądane) w odniesieniu do całkowitego czasu trwania wszystkich czynności.

gdzie:

WU

CSN

– procentowy wskaźnik udziału czynności szczególnie niebezpiecznych;

WT

CSN

– czas trwania czynności szczególnie niebezpiecznych;

WT

CZ

– czas trwania czynności roboczych;

100

1

1

∗

=

∑

∑

=

=

j

i

CZ

n

j

CN

n

i

CN

WT

WT

WU

100

1

1

∗

=

∑

∑

=

=

j

i

CZ

n

j

CSN

n

i

CSN

WT

WT

WU

37

V

V

I

I

.

.

S

S

p

p

o

o

r

r

z

z

ą

ą

d

d

z

z

e

e

n

n

i

i

e

e

r

r

a

a

n

n

k

k

i

i

n

n

g

g

u

u

r

r

y

y

z

z

y

y

k

k

a

a

c

c

z

z

y

y

n

n

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

r

r

o

o

b

b

o

o

c

c

z

z

y

y

c

c

h

h

Na podstawie wskaźnika ryzyka WRcz można zaliczyć oceniane czynności robocze do jednej z

pięciu kategorii ryzyka:

•

czynności bezpieczne – ryzyko minimalne,

•

czynności prawie bezpieczne – ryzyko akceptowalne,

•

czynności niebezpieczne – ryzyko istotne,

•

czynności szczególnie niebezpieczne – ryzyko niepożądane,

•

czynności krytyczne – ryzyko nieakceptowalne.

gdzie:

Czynności bezpieczne

obejmują

te

czynności

robocze,

które

uzyskały

wskaźnik

ryzyka

w

zakresie

(1,00 – 2,00). Czynności te charakteryzują się ryzykiem minimalnym. Nie trzeba podejmować

ż

adnych dodatkowych działań korekcyjnych poza okresową kontrolą. Aktualizacja oceny co

6 miesięcy.

Czynności prawie bezpieczne

obejmują

te

czynności

robocze,

które

uzyskały

wskaźnik

ryzyka

w

zakresie

(2,01 – 3,00). Czynności te charakteryzują się ryzykiem akceptowalnym. Należy podejmować

okresowe działania profilaktyczno – zabezpieczające oraz przeprowadzać systematyczną

kontrolę. Aktualizacja oceny co 3 miesiące.

Czynności niebezpieczne

obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie (3,01 – 6,00).

Czynności te charakteryzują się ryzykiem istotnym. Należy podjąć działania profilaktyczne

i dążyć do zredukowania ryzyka do poziomu akceptowalnego. Kontrola powinna być wzmożona

i wnikliwa. Aktualizacja oceny co 2 miesiące.

Czynności szczególnie niebezpieczne

obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie (6,01 – 9,00).

Czynności te charakteryzują się ryzykiem niepożądanym. Praca nie powinna zostać rozpoczęta, a

38

w przypadku konieczności wykonywania pracy, należy dążyć niezwłocznie do zredukowania

ryzyka. Konieczny jest ścisły nadzór wykonywania pracy. W uzasadnionych przypadkach

konieczny jest nadzór ratowniczy. Aktualizacja oceny co 1 miesiąc.

Czynności krytyczne

obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie (9,01 – 16,00).

Czynności te charakteryzują się ryzykiem nieakceptowalnym. Praca nie może być wykonana lub

kontynuowana w trybie akcji ratowniczej, dopóki ryzyko nie zostanie odpowiednio zredukowane.

Aktualizacja oceny każdorazowo przed podjęciem pracy.

V

V

I

I

I

I

.

.

S

S

f

f

o

o

r

r

m

m

u

u

ł

ł

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

w

w

n

n

i

i

o

o

s

s

k

k

ó

ó

w

w

k

k

o

o

ń

ń

c

c

o

o

w

w

y

y

c

c

h

h

Po zaliczeniu czynności roboczych do określonej kategorii ryzyka należy sformułować wnioski i

opracować odpowiednie procedury organizacyjne i technologiczne służące gromadzeniu

potencjału ryzyka. Należy także opracować harmonogram kontroli (nadzoru) czynności

niebezpiecznych i szczególnie niebezpiecznych.

V

V

I

I

I

I

I

I

.

.

P

P

o

o

w

w

i

i

a

a

d

d

o

o

m

m

i

i

e

e

n

n

i

i

e

e

z

z

a

a

t

t

r

r

u

u

d

d

n

n

i

i

o

o

n

n

y

y

c

c

h

h

Wyniki oceny ryzyka powinny być przekazywane zainteresowanym w odpowiedniej formie

i zakresie. Na poziomie jednostki organizacyjnej będą to komunikaty oddziałowe

i szkolenia oddziałowe. Na szczeblu stanowiska pracy (operacyjnym) będą to instruktaże

stanowiskowe i pouczenia w miejscu pracy.

IX.

Aktualizacja oceny ryzyka

Aktualizacja procedur oceny ryzyka zawodowego powinna być uzależniona od wielkości

obliczonego wskaźnika WR

cz

i analizy zmian jego wskaźników ocen cząstkowych (P i S).

Proponuje się aktualizację oceny ryzyka według następującego algorytmu:

−

czynności bezpieczne (ryzyko minimalne), co 6 miesięcy,

−

czynności prawie bezpieczne ( ryzyko akceptowalne), co 3 miesiące,

−

czynności niebezpieczne (ryzyko istotne), co 3 miesiące,

−

czynności szczególnie niebezpieczne (ryzyko niepożądane), co 1 miesiąc,

−

czynności krytyczne (ryzyko nieakceptowalne), każdorazowo przed podjęciem pracy

39

OCENA RYZYKA NA STANOWISKU GÓRNIKA W ŚCIANIE WYDOBYWCZEJ

METODĄ POLITECHNIKI SLĄSKIEJ.

KARTA OCENY CZYNNOŚCI ROBOCZYCH

górnik w ścianie wydobywczej

Oddział

TG/GG

Lp.

Nazwa czynności roboczej i jej zakres

Ocena prawdopodobieństwa

P (od 1 do 4)

Ocena skutków

S (od 1 do4)

Wskaźnik ryzyka

W

R

= P · S

1

Roboty przygotowawcze

Przygotowanie stanowiska pracy ( dojście ,
przygotowanie narzędzi )

1

1

1

Kontrola urządzeń w ścianie ( kombajnu, sekcji
obudowy i przenośnika ścianowego )

1

2

2

2

Roboty związane materiałów wydobyciem

Urabianie kombajnem , przekładka trasy przenośnika
ś

cianowego oraz zabudowa sekcji obudowy

zmechanizowanej

3

2

6

Zabudowa wnęki dolnej i górnej ( wlotów do ściany)

3

2

6

Czyszczenie ściany i napędów przenośnika

2

2

4

Przekładka napędów przenośnika ścianowego

2

2

4

3

Roboty awaryjno remontowe

Usuwanie zatorów ( rozbijanie kęsów ) na
przenośniku oraz usuwanie awarii urządzeń E-M

3

2

6

Wyłączenie i załączanie urządzeń elektrycznych

1

1

1

40

PRZEDZIAŁY CZASOWE DLA KONTROLI RYZYKA CZYNNOŚCI PRACY.

Lp.

Rodzaj czynności roboczej

Rozpoczęcie

czynności

roboczej

Zakończenie

czynności

roboczej

Czas trwania

czynności

T

i

[min]

Częstość

wykonywania

czynności

roboczej N

i

WT

CZ

WR

CZ

Rodzaj ryzyka

Kategoria

ryzyka

Kontrola

I zalecenia

1.

Przygotowanie stanowiska
pracy (przygotowanie
narzędzi )

7:30

7:55

25

2

50

1

Ryzyko

minimalne

Czynność

bezpieczna

Co 6 mies.

2.

Kontrola urządzeń w
ś

cianie ( kombajnu, sekcji

obudowy i przenośnika
ś

cianowego )

7:55

8:05

10

20

200

2

Ryzyko

minimalne

Czynność

bezpieczna

Co 6 mies.

3.

Urabianie kombajnem,
przekładka trasy
przenośnika ścianowego
oraz zabudowa sekcji
obudowy zmechanizowanej

8:05

11:05

180

3

540

6

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

4.

Zabudowa wnęki dolnej i
górnej ( wlotów do ściany )

11:05

11:45

40

3

120

6

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

5.

Czyszczenie ściany i
napędów przenośnika

11:45

12:00

15

6

90

4

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

6.

Przekładka napędów
przenośnika ścianowego

12:00

12:50

50

6

300

4

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

7.

Usuwanie zatorów na
przenośniku oraz usuwanie
awarii urządzeń E-M

12:50

13:20

30

10

300

6

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

8.

Wyłączenie i załączanie
urządzeń elektrycznych,

13:20

13:30

10

10

100

1

Ryzyko

minimalne

Czynność

bezpieczna

Co 6 mies.

SUMA 360

41

WYNIKI OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO GÓRNIKA W ŚCIANIE

90

200

300

50

540

300

100

80

4

2

4

1

6

6

1

9

0

100

200

300

400

500

600

Czyszczenie

ś

ciany i nap

ę

dów przeno

ś

nika

Kontrola urz

ą

dze

ń

w

ś

cianie ( kombajnu, sekcji obudowy i przeno

ś

nika

ś

cianowego

przekładka nap

ę

dów pzreno

ś

nika

Przygotowanie stanowiska pracy (przygotowanie narz

ę

dzi )

Urabianie kombajnem , przekładka trasy przeno

ś

nika

ś

cianowego oraz zabudowa sekcji obudowy

zmechanizowanej

Usuwanie zatorów na przeno

ś

niku oraz usuwanie awarii urz

ą

dze

ń

E-M

Wył

ą

czenie i zał

ą

czanie urz

ą

dze

ń

elektrycznych,

Zabudowa wn

ę

ki dolnej i górnej ( wlotów do

ś

ciany

c

z

y

n

n

o

ś

ć

r

o

b

o

c

z

a

czas trwania czynno

ś

ci

WTcz

WRcz

42

Obliczenie uogólnionego wskaźnika natężenia ryzyka czynności roboczych

Obliczenie procentowego wskaźnika udziału czynności niebezpiecznych

∑

∑

=

=

∗

=

m

j

j

CZ

CZ

m

j

CZ

CZ

WT

WT

WR

WNR

j

j

1

1

64

,

4

1660

7710

90

200

300

50

540

300

100

80

50

*

4

200

*

2

300

*

4

50

*

1

540

*

6

300

*

6

100

*

1

80

*

9

=

=

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

=

CZ

WNR

100

1

1

∗

=

∑

∑

=

=

j

i

CZ

n

j

CN

n

i

CN

WT

WT

WU

%

42

,

55

100

1660

540

300

80

=

∗

+

+

=

CN

WU

43

Udział liczby czynności zaliczonych do odpowiedniej kategorii ryzyka w ogólnej sumie czynności roboczych.

Kategoria ryzyka czynności roboczych

Praca przy odstawie urobku

Ilość

Udział

I Bezpieczne

3

8,44,58 %

II Prawie bezpieczne

0

0 %

III Niebezpieczne

5

55,42 %

IV Szczególnie niebezpieczne

0

0 %

V Krytyczne

0

0 %

Suma czynności

8

100%