OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

ZWIĄZANEGO Z NARAŻENIEM NA CZYNNIKI BIOLOGICZNE

na wybranych stanowiskach

• Piekarz str 2

• Konserwator oczyszczalni ścieków str 6

• Technik w laboratorium przygotowywania podłoży mikrobiologicznych str 20

• Pracownik pralni str 25

stanowisko pracy - piekarz (tabela I)

Nazwa stanowiska pracy, na którym występuje narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne	Liczba pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych	Nazwy czynników biologicznych	Grupa zagrożenia	Czas narażenia	Wykonywane czynności
Piekarz	1 pracownik	Arthrobacter globiformis Brevibacterium linens Pantoea agglomerans Streptomyces albus Streptomyces spp Aspergillus fumigatus Candida albicans Candida tropicalis Trichophyton spp.	2	8h/zmianę	1. Pobieranie mąki i innych surowców, w tym ziarna zbóż z magazynu 2. Przesiewanie mąki 3. Ważenie i dozowanie mąki i innych surowców do dzieży, w tym ziarna zbóż 4. Mieszanie ciasta w dzieży przy pomocy mieszarki 5. Kontrola i nadzór nad rozrostem ciasta w dzieży (kontrola przebiegu procesu fermentacyjnego na każdym etapie) 6. Ręczne dzielenie, naważanie kęsów ciasta, narabianie i formowanie kęsów 7. Układanie zaformowanych kęsów ciasta na deskach (na wózkach regałowych) posypanych otrębami 8. Wstawienie/wystawienie wózków regałowych z zaformowanymi kęsami ciasta do/z komory gazowniczej 9. Zasadzanie ciasta do pieca (układanie na trzonie pieca) 10. Dozorowanie wypieku pieczywa 11. Wyjmowanie pieczywa z pieca i układanie na wózkach regałowych 12. Przewożenie pieczywa na wózkach do magazynu i przekładanie na regały 13. Sprzątanie i mycie używanych narzędzi i urządzeń oraz stołów w hali produkcyjnej

stanowisko pracy - piekarz (tabela II)

Lp.	Zagrożenie/grupa	Drogi przenoszenia	Możliwe skutki zagrożenia	Środki ochrony przed zagrożeniami	Ciężkość następstw	Prawdopodobieństwo następstw	Ryzyko
1.	Arthrobacter globiformis BA GRUPA 2 A	powietrzno-pyłowe	alveolitis allergica -alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych i inne choroby alergiczne	ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, oświata zdrowotna	mała	prawdopodobne	małe
2.	Brevibacterium linens BA GRUPA 2 A	powietrzno-pyłowe	alveolitis allergica -alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych	ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, oświata zdrowotna	mała	prawdopodobne	małe
3.	Pantoea agglomerans BA GRUPA 2 A, T	powietrzno-pyłowe	alveolitis allergica i inne choroby alergiczne, reakcje immunotoksyczne wywołane wdychaną toksyną	ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, oświata zdrowotna	mała	prawdopodobne	małe
4.	Stereptomyces albus BA GRUPA 2 A	powietrzno-pyłowe	alveolitis allergica -alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych	ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, oświata zdrowotna	mała	prawdopodobne	małe
5.	Stereptomyces spp. BA GRUPA 2 A	powietrzno-pyłowe	alveolitis allergica -alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych	ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, oświata zdrowotna	mała	prawdopodobne	małe
6.	Aspergillus fumigatus GRZ GRUPA 2 A	powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe	aspergiloza płuc, alveolitis allergica, astma, alergiczny nieżyt nosa, wytwarza mikotoksyny	ochrona produktów roślinnych przed spleśnieniem, ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, oświata zdrowotna	mała	prawdopodobne	małe
7.	Candida albicans GRZ GRUPA 2 A	bezpośrednie	kandydoza skóry, paznokci, jamy ustnej, pochwy, rzadziej narządów zewnętrznych -zwykle oportunistyczne w specyficznych warunkach mikroklimatycznych (wysoka wilgotność i temperatura), endogenne reakcje alergiczne	profilaktyczne stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybiczych, używanie przewiewnej odzieży, doskonalenie wentylacji, kąpiel po pracy	mała	prawdopodobne	małe
8.	Candida tropicalis GRZ GRUPA 2	bezpośrednie	kandydoza skóry, paznokci, jamy ustnej, pochwy, rzadziej narządów zewnętrznych - zwykle oportunistyczne w specyficznych warunkach mikroklimatycznych (wysoka wilgotność i temperatura)	profilaktyczne stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybiczych, używanie przewiewnej odzieży, doskonalenie wentylacji, kąpiel po pracy	mała	prawdopodobne	małe
9.	Trichophyton spp. GRZ GRUPA 2	bezpośrednie	grzybica skóry (dermatofitoza)	zwalczanie gryzoni, profilaktyczne stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybiczych, używanie przewiewnej odzieży, kąpiel po pracy	mała	mało prawdopodobne	małe

Wyjaśnienie oznaczeń:

A T BA GRZ

- możliwe efekty alergiczne - produkcja toksyn - bakterie - grzyby

Ryzyko na stanowisku pracy piekarza: DOPUSZCZALNE

Dotychczas nie stwierdzono choroby, która miała związek z wykonywaną pracą. Ocena ryzyka powinna być aktualizowana w razie wystąpienia istotnych zmian na stanowisku pracy oraz w razie stwierdzenia choroby pracownika, która miałaby bezpośredni związek z wykonywaną pracą.
Sporządził: Data: Podpis:	Zatwierdził: Data: Podpis:

Stanowisko pracy - konserwator oczyszczalni ścieków (tabela I)

Lp.	Nazwa stanowiska pracy, na którym występuje narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne	Liczba pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych	Nazwy czynników biologicznych	Grupa zagrożenia	Czas narażenia	Wykonywane czynności
1.	konserwator oczyszczalni ścieków	1 pracownik	Caliciviridae - Norovirus Inne wirusy z rodziny Caliciviridae Wirusy Coxsackie (grupy A i B) Wirusy ECHO Wirus zapalenia wątroby typu A (ludzki enterowirus typu 72) Wirus polio szczepy atenuowane Clostridium perfringens Clostridium spp. Enterobacter aerogenes/cloacae Enterobacter spp. Enterococcus spp. Escherichia coli (pozostałe szczepy) Fluoribacter bozemanae (Legionella) Klebsiella oxytoca Klebsiella pneumoniae Klebsiella spp. Legionella pneumophila Legionella spp. Leptospira interrogans (wszystkie typy serologiczne) Morganella morganii Mycobacterium xenopi Proteus mirabilis Proteus penneri	2	7,5 h dziennie	1. Czyszczenie kraty mechanicznej, usunięcie części stałych. 2. Wymiana zapełnionych worków z osadem. 3. Przegląd przepompowni ścieków. 4. Sprawdzanie ilości osadu oraz ilości przepływających ścieków. 5. Usunięcie zawartości piaskownika w postaci piasku naniesionego przez ścieki (odwodnienie piasku w separatorze piasku, usunięcie nadmiaru do pojemnika). 6. W przepompowni w czasie awarii zablokowanie pompy, wyciągnięcie jej i odblokowanie. 7. Ustawienie dozownika PAX-u. 8. Przyjmowanie ścieków dowożonych. 9. Przeglądy dmuchaw i innych urządzeń zainstalowanych na terenie oczyszczalni ścieków.
			Proteus vulgaris Providencia alcalifaciens Providencia rettgeri Providencia spp. Salmonella arizonae Salmonella enteritidis Salmonella typhimurium Salmonella paratyphi A, B, C Salmonella (inne typy serologiczne z wyłączeniem Salmonella thypi) Shigella boydii Shigella dysenteriae, inne niż Typ1 (pozostałe typy) Shigella flexneri Shigella sonnei Scedosporium apiospermum (Pseudallescheria boydii) Scedosporium prolificans (inflatum) Giardia lamblia (Giardia intestinalis) Strongyloides stercoralis Strongyloides spp.
								Wirus zapalenia wątroby typu E (HEV) Wirus zapalenia wątroby typu C (HCV) Wirus zapalenia wątroby typu G (HGV) Wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) Wirus zapalenia wątroby typu D (HDV) Escherichia coli, szczepy erocytotoksyczne lub enterotoksyczne Salmonella typhi Shigella dysenteriae (Typ 1)	3**

Stanowisko pracy - konserwator oczyszczalni ścieków (tabela II)

Lp.	Zagrożenie/grupa	Drogi przenoszenia	Możliwe skutki zagrożenia	Środki ochrony przed zagrożeniami	Ciężkość następstw	Prawdopodobieństwo następstw	Ryzyko
1.	Wirus zapalenia wątroby typu E (HEV) AV GRUPA 3**	pokarmowe	zapalenia wątroby	przestrzeganie zasad higieny, dezynfekcja	średnia	mało prawdopodobne	małe
2.	Caliciviridae-Norovirus AV GRUPA 2	pokarmowe	zapalenie jelit, biegunka, wymioty	przestrzeganie zasad higieny, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
3.	Inne wirusy z rodziny Caliciviridae AV GRUPA 2	pokarmowe	zapalenie jelit, biegunka, wymioty	przestrzeganie zasad higieny, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
4.	Wirus zapalenia wątroby typu C (HCV) AV Grupa 3** D	bezpośrednie (skaleczenie), przez krew i inne płyny ustrojowe człowieka	zapalenie wątroby, częsta postać przewlekła, marskość, rak wątroby	ochrony osobiste, przestrzeganie zasad higieny, dezynfekcja	średnia	mało prawdopodobne	małe
5.	Wirus zapalenia wątroby typu G (HGV) AV Grupa 3**	bezpośrednie (skaleczenie) przez krew i inne płyny ustrojowe człowieka	zapalenie wątroby	ochrony osobiste, dezynfekcja	średnia	mało prawdopodobne	małe
6.	Wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) AV Grupa 3** V D	bezpośrednie (skaleczenie), przez krew i inne płyny ustrojowe człowieka, zwłaszcza wysięk z rany	zapalenie wątroby, częsta postać przewlekła, marskość, rak wątroby	ochrony osobiste, przestrzeganie zasad higieny szczepienia ochronne, dezynfekcja	średnia	mało prawdopodobne	małe
7.	Wirus zapalenia wątroby typu D (HDV) AV Grupa 3** V D	bezpośrednie (skaleczenie) przez krew i inne płyny ustrojowe człowieka	zapalenie wątroby, częsta postać przewlekła, marskość	ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja	średnia	mało prawdopodobne	małe
8.	Wirusy Coxsackie (grupy A i B) AV GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	zapalenie układu oddechowego, angina, gorączki, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wątroby, stany zapalne skóry z wysypką, biegunka, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
9.	Wirusy ECHO AV GRUPA 2	powietrzno--kropelkowe, bezpośrednie	zapalenie układu oddechowego, gorączki, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, paraliż, zapalenie wątroby i jelit, stany zapalne skóry z wysypką, zapalenie spojówek, mięśnia sercowego i osierdzia	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
10.	Wirus zapalenia wątroby typu A (ludzki enterowirus typu 72) AV GRUPA 2 V	kałowo-pokarmowe, bezpośrednie	zapalenie wątroby typu A, zapalenie żołądka i jelit	szczepienia ochronne, bierne uodparnianie ludzką immunoglobuliną, ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
11.	Wirus polio szczepy atenuowane AV GRUPA 2 V	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe	gorączka, zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, paraliż, inwalidztwo	szczepienia ochronne ochrony osobiste, dezynfekcja	średnia	mało prawdopodobne	małe
12.	Clostridium perfringens BA GRUPA 2	bezpośrednie (przyranne)	zgorzel gazowa z rozpadem tkanek, zapalenie tkanki łącznej, posocznica, działanie toksyczne przez toksyny białkowe	szybkie opatrywanie ran, dezynfekcja	mała	prawdopodobne	małe
13.	Clostridium spp. BA GRUPA 2	bezpośrednie (przyranne)	obrzęk złośliwy ran, zapalenie jelit	szybkie opatrywanie ran, dezynfekcja	średnia	mało prawdopodobne	małe
14.	Enterobacter aerogenes/cloacae BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe, powietrzno-pyłowe, pokarmowe	oportunistyczne zapalenie dróg moczowych, żołądka, jelit, płuc, innych narządów, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną	przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, dezynfekcja), ochrony osobiste, osłony zabezpieczające w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
15.	Enterobacter spp. BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe, powietrzno-pyłowe, pokarmowe	oportunistyczne zapalenie dróg moczowych, żołądka, jelit, płuc, innych narządów, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną	przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, dezynfekcja), ochrony osobiste, osłony zabezpieczające w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
16.	Enterococcus spp. BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe, powietrzno-pyłowe, pokarmowe	oportunistyczne zapalenie dróg moczowych, pęcherzyka żółciowego, wsierdzia, rzadziej bakteriemia	przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, dezynfekcja), ochrony osobiste	mała	mało prawdopodobne	małe
17.	Escherichia coli, szczepy verocytotoksyczne lub enterotoksyczne BA GRUPA 3**	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe, pokarmowe	krwotoczne zapalenie okrężnicy (krwawa biegunka), hemolityczna uremia, zatrucia silnymi enterotoksynami białkowymi, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną	przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, dezynfekcja), ochrony osobiste, osłony zabezpieczające w oczyszczalniach ścieków	średnia	mało prawdopodobne	małe
18.	Escherichia coli BA GRUPA 2	pokarmowe, bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe	oportunistyczne zapalenie jelit, biegunki, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną	przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, dezynfekcja), ochrony osobiste, osłony zabezpieczające w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
19.	Fluoribacter bozemanae (Legionella) BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe	zapalenie płuc (legionelloza), rzadziej gorączka grypopodobna	ochrony osobiste, stosowanie biocydów, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
20.	Klebsiella oxytoca BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe, powietrzno-pyłowe	zakażenia dróg moczowych i innych narządów, reakcje immunotoksyczne wywołane wdychaną toksyną	ochrony osobiste, dezynfekcja, redukcja zapylenia	mała	mało prawdopodobne	małe
21.	Klebsiella pneumoniae BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe bezpośrednie	zapalenie płuc	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
22.	Klebsiella spp. BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	twardziel nosa, cuchnący nieżyt nosa, inne zakażenia	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
23.	Legionella pneumophila BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	zapalenie płuc (legionelloza), gorączka grypopodobna	ochrony osobiste, stosowanie biocydów, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
24.	Legionella spp. BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	zapalenie płuc (legionelloza), rzadziej gorączka grypopodobna	ochrony osobiste, stosowanie biocydów, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
25.	Leptospira interrogans BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez skórę i błony śluzowe), rzadziej pokarmowe	leptospirozy	ochrony osobiste, zwalczanie gryzoni, dezynfekcja, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
26.	Morganella morganii BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe	zakażenie dróg moczowych, układu oddechowego, skóry	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
27.	Mycobacterium xenopi BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe	przewlekłe zakażenie płuc, alveolitis allergica	ochrony osobiste	mała	mało prawdopodobne	małe
28.	Proteus mirabilis BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
29.	Proteus penneri BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
30.	Proteus vulgaris BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
31.	Providencia alcalifaciens BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego (biegunki), skóry	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
32.	Providencia rettgeri BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego (biegunki), skóry	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
33.	Providencia spp. BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego (biegunki), skóry	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
34.	Salmonella arizonae BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
35.	Salmonella enteritidis BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
36.	Salmonella typhimurium BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
37.	Salmonella paratyphi A, B, C BA GRUPA 2 V	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	dur rzekomy (paradur) typu A, B, C	ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
38.	Salmonella typhi BA GRUPA 3** V	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	dur brzuszny	ochrony osobiste, dezynfekcja, szczepienia ochronne, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków	średnia	mało prawdopodobne	małe
39.	Salmonella (inne typy serologiczne z wyłączeniem Salmonella thypi) BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
40.	Shigella boydii BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne	czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
41.	Shigella dysenteriae (Typ 1) BA GRUPA 3** T	pokarmowo-wodne	czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką), bardzo silna egzotoksyna białkowa (cytotoksyna Shigi)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	średnia	mało prawdopodobne	mała
42.	Shigella dysenteriae, inne niż Typ 1 (pozostałe typy) BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne	czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
43.	Shigella flexneri BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne	czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką), enterotoksyny białkowe	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
44.	Shigella sonnei BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne	czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
45.	Scedosporium apiospermum (Pseudallescheria boydii) GRZ GRUPA 2	bezpośrednie (przez uszkodzoną skórę)	maduromikoza - zakażenia skóry i tkanki podskórnej (najczęściej stóp), rzadziej zakażenia płuc i innych narządów	oświata zdrowotna, ochrony osobiste (należyte obuwie), kąpiel po pracy	mała	mało prawdopodobne	małe
46.	Scedosporium prolificans GRZ GRUPA 2	bezpośrednie (przez uszkodzoną skórę)	maduromikoza - zakażenia skóry i tkanki podskórne (najczęściej stóp), rzadziej zakażenia płuc i innych narządów	oświata zdrowotna, ochrony osobiste (należyte obuwie), kąpiel po pracy	mała	mało prawdopodobne	małe
47.	Giardia lamblia (Giardia intestinalis) PAS GRUPA 2	pokarmowo-wodne	lamblioza: zapalenie błony śluzowej dwunastnicy i jelita czczego z biegunką ostrą lub przewlekłą	oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
48.	Strongyloides stercoralis PAS GRUPA 2	bezpośrednie (wnikanie larw filarioidalnych przez skórę)	węgorczyca: zapalenie jelit, zapalenie płuc, biegunki, rzadziej zapalenie opon mózgowych	ochrony osobiste (odpowiednie obuwie), oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
49.	Strongyloides spp. PAS GRUPA 2	bezpośrednie (wnikanie larw filarioidalnych przez skórę)	węgorczyca: zapalenie jelit, zapalenie płuc, biegunki, rzadziej zapalenie opon mózgowych	ochrony osobiste (odpowiednie obuwie), oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe

Ryzyko na stanowisku pracy konserwatora oczyszczalni ścieków: DOPUSZCZALNE

Wyjaśnienie oznaczeń:
A D T V AV BA GRZ PAS	- możliwe efekty alergiczne - wykaz pracowników narażonych na działanie tego czynnika biologicznego powinien być przechowywany przez okres dłuższy niż 10 lat po zakończeniu ostatniego zanotowanego przypadku narażenia - produkcja toksyn - dostępna skuteczna szczepionka - wirusy - bakterie - grzyby - pasożyty

Dotychczas nie stwierdzono choroby, która miała związek z wykonywaną pracą. Ocena ryzyka powinna być aktualizowana w razie wystąpienia istotnych zmian na stanowisku pracy oraz w razie stwierdzenia choroby pracownika, która miałaby bezpośredni związek z wykonywaną pracą.
Sporządził: Data: Podpis:	Zatwierdził: Data: Podpis:

Stanowisko pracy - technik w laboratorium przygotowywania podłoży mikrobiologicznych (tabela I)

Nazwa stanowiska pracy, na którym występuje narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne	Liczba pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych	Nazwy czynników biologicznych	Grupa zagrożenia	Czas narażenia	Wykonywane czynności
technik w laboratorium przygotowywania podłoży mikrobiologicznych	4 pracowników	Clostridium perfringens Enterococcus spp.: E. faecalis/ E. faecium Escherichia coli Klebsiella pneumoniae Legionella pneumophila Listeria ivanovii Listeria monocytogenes Neisseria meningitidis Proteus mirabilis Proteus vulgaris Pseudomonas aeruginosa Rodococcus equi Shigella flexneri Shigella sonnei Staphylococcus aureus Yersinia enterocolitica	2	7,5 h/ zmianę	1. Kontrola pożywek za pomocą szczepów wzorcowych a) posiew mikroorganizmów na płytki z muzeum szczepów b) odczyt płytek c) inaktywacja płytek z materiałem biologicznym

Stanowisko pracy - technik w laboratorium przygotowywania podłoży mikrobiologicznych (tabela II)

Lp.	Zagrożenie/grupa	Drogi przenoszenia	Możliwe skutki zagrożenia	Środki ochrony przed zagrożeniami	Ciężkość następstw	Prawdopodobieństwo następstw	Ryzyko
1.	Clostridium perfringens BA GRUPA 2 T	bezpośrednie (przyranne)	zgorzel gazowa z rozpadem tkanek; zapalenie tkanki łącznej, posocznica; działanie toksyczne przez toksyny białkowe	szybkie opatrywanie ran, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego	mała	mało prawdopodobne	małe
2.	Enterococcus spp.: E. faecalis/ E. faecium BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe, powietrzno-pyłowe	oportunistyczne zapalenia dróg moczowych, pęcherzyka żółciowego, wsierdzia	przestrzeganie zasad higieny w laboratoriach (mycie rąk, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego), ochrony osobiste	mała	mało prawdopodobne	małe
3.	Escherichia coli BA GRUPA 2 T	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	oportunistyczne zapalenia jelit, biegunki reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną	przestrzeganie zasad higieny w laboratoriach (mycie rąk, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego), ochrony osobiste	mała	mało prawdopodobne	małe
4.	Klebsiella pneumoniae BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe	zapalenie płuc	ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego	mała	mało prawdopodobne	małe
5.	Legionella pneumophila BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno­-kropelkowe	zapalenie płuc (legionelloza), gorączka grypo podobna (Pontiac fever)	ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego	mała	mało prawdopodobne	małe
6.	Listeria ivanovii BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno-pyłowe, pokarmowe	zakażenia oportunistyczne	ochrony osobiste, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego	mała	mało prawdopodobne	małe
7.	Listeria monocytogenes BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno-pyłowe, pokarmowe	listerioza, mogąca przebiegać pod postacią zapalenia opon i mózgu, anginy z posocznicą, zapalenia skóry, spojówek i węzłów oraz przewlekłego zapalania narządu rodnego	ochrony osobiste, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego, ochrona pracownic w ciąży od możliwego kontaktu z drobnoustrojem	mała	mało prawdopodobne	małe
8.	Neisseria meningitidis BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych	szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
9.	Proteus mirabilis GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
10.	Proteus vulgaris BA GRUPA 2	bezpośrednie pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
11.	Pseudomonas aeruginosa BA GRUPA 2	bezpośrednie, pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, zapalenia płuc, zakażenia skóry (ropnie), zapalenie wsierdzia	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
12.	Rodococcus equi BA GRUPA 2	bezpośrednie, powietrzno-pyłowe	zakażenia oportunistyczne	ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy	mała	mało prawdopodobne	małe
13.	Shigella flexneri BA GRUPA 2 T	pokarmowo-wodne	czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką), enterotoksyny białkowe	ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy	mała	mało prawdopodobne	małe
14.	Shigella sonnei BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne	czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką)	ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy	średnia	mało prawdopodobne	mała
15.	Staphylococcus aureus BA GRUPA 2 A	powietrzno-pyłowe, powietrzno­-kropelkowe, pokarmowe	zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica; alergia skórna	ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja sprzętu laboratoryjnego, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy	mała	mało prawdopodobne	małe
16.	Yersinia enterocolitica BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez uszkodzoną skórę), pokarmowo-wodne	jersinioza: zapalenie żołądka, jelit, zatrucia pokarmowe, ropnie, inne zakażenia pozajelitowe	zachowanie zasad czystości i higieny, opatrywanie ran, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja	średnia	mało prawdopodobne	małe

Ryzyko na stanowisku pracy technika laboratoryjnego - DOPUSZCZALNE

Wyjaśnienie oznaczeń:

A T BA

- możliwe efekty alergiczne - produkcja toksyn - bakterie

Dotychczas nie stwierdzono choroby, która miała związek z wykonywaną pracą. Ocena ryzyka powinna być aktualizowana w razie wystąpienia istotnych zmian na stanowisku pracy oraz w razie stwierdzenia choroby pracownika, która miałaby bezpośredni związek z wykonywaną pracą.
Sporządził: Data: Podpis:	Zatwierdził: Data: Podpis:

Stanowisko pracy - pracownik pralni (tabela I)

Nazwa stanowiska pracy, na którym występuje narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne	Liczba pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych	Nazwy czynników biologicznych	Grupa zagrożenia	Czas narażenia	Wykonywane czynności
Pracownik pralni	1 pracownik	Wirus zapalenia wątroby typu A Enterococcus spp. Escherichia coli Helicobacter pylori Morganella morganii Proteus mirabilis Proteus penneri Proteus vulgaris Previdencia alcalifaciens Previdencia rettgeri Providencia spp. Salmonella arizonae Salmonella enteritidis Salmonella typhimurium Salmonella paratyphi A, B, C Salmonella (inne odmiany) Staphylococcus aureus Streptococcus pneumoniae Streptococcus pyogenes Streptococcus spp. Candida albicans Candida tropicalis	2	5,5 h/ zmianę	1. Sortowanie bielizny i odzieży do prania 2. Odplamianie bielizny i odzieży (o ile jest taka potrzeba) 3. Moczenie bielizny 4. Pranie wstępne i zasadnicze 5. Suszenie 6. Sprzątanie pralni
		Salmonella typhi	3**	5,5 h/zmianę	1. Sortowanie bielizny i odzieży do prania

Stanowisko pracy - pracownik pralni (tabela II)

Lp.	Zagrożenie/grupa	Drogi przenoszenia	Możliwe skutki zagrożenia	Środki ochrony przed zagrożeniami	Ciężkość następstw	Prawdopodobieństwo następstw	Ryzyko
1.	Wirus zapalenia wątroby typu A (ludzki enterowirus typu 72) AV GRUPA 2	kałowo-pokarmowe bezpośrednie	zapalenie wątroby typu A	szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja, asenizacja kału i ścieków	mała	mało prawdopodobne	małe
	Enterococcus spp. BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez zakażoną pościel, bieliznę) kropelkowe, powietrzno-pyłowe, pokarmowe	oportunistyczne zapalenie dróg moczowych, pęcherzyka żółciowego, wsierdzia, rzadziej bakteriemia	przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, dezynfekcja), ochrony osobiste	mała	mało prawdopodobne	małe
2.	Escherichia coli BA GRUPA 2	pokarmowe, bezpośrednie (przez zakażoną pościel, bieliznę), powietrzno­-kropelkowe	oportunistyczne zapalenia jelit, biegunki, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną	przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, dezynfekcja), ochrony osobiste	mała	mało prawdopodobne	małe
3.	Helicobacter pylori	kałowo-pokarmowe, bezpośrednie	zapalenie żołądka, wrzody żołądka i dwunastnicy	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
4.	Morganella morganii BA GRUPA 2	bezpośrednie (m.in. przez zakażoną pościel, bieliznę)	zakażenie dróg moczowych, układu oddechowego, skóry	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
5.	Proteus mirabilis BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez zabrudzoną pościel, bieliznę), pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
6.	Proteus penneri BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez zabrudzoną pościel, bieliznę), pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
7.	Proteus vulgaris BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez zabrudzoną pościel, bieliznę), pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
8.	Previdencia alcalifaciens BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez zabrudzoną pościel, bieliznę), pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
9.	Previdencia rettgeri BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez zabrudzoną pościel, bieliznę), pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego, skóry	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
10.	Providencia spp. BA GRUPA 2	bezpośrednie (przez zabrudzoną pościel, bieliznę), pokarmowe, powietrzno­-kropelkowe	zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego, skóry	ochrony osobiste, dezynfekcja	mała	mało prawdopodobne	małe
11.	Salmonella arizonae BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
12.	Salmonella enteritidis BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
13.	Salmonella typhimurium BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
14.	Salmonella paratyphi A, B, C BA GRUPA 2 V	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	dur rzekomy (paradur) typu A, B, C	ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
15.	Salmonella typhi BA GRUPA 3** V	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	dur brzuszny	ochrony osobiste, dezynfekcja, szczepienia ochronne utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	średnia	mało prawdopodobne	mała
16.	Salmonella (inne odmiany) BA GRUPA 2	pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno­-kropelkowe	salmonelloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
17.	Staphylococcus aureus BA GRUPA 2	powietrzno-pyłowe, bezpośrednie (przez zakażoną pościel, bieliznę) powietrzno­-kropelkowe, pokarmowe	zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica, alergia skórna	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
18.	Streptococcus pneumoniae BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	zapalenie płuc, opon, rzadziej bakteriemia	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
19.	Streptococcus pyogenes BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	angina, zakażenia ropne skóry, róża, płonica, posocznica, choroba reumatyczna, zapalenie kłębuszków nerkowych, zapalenie wsierdzia, wytwarza liczne toksyny zwiększające patogenność	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
20.	Streptococcus spp. BA GRUPA 2	powietrzno­-kropelkowe, bezpośrednie	zapalenie płuc, wsierdzia, jamy ustnej, dróg moczowych i innych narządów, próchnica zębów	ochrony osobiste, dezynfekcja, utrzymanie czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna	mała	mało prawdopodobne	małe
21.	Candida albicans GRZ GRUPA 2 A	bezpośrednie	kandydoza skóry, paznokci, jamy ustnej, pochwy, rzadziej narządów wewnętrznych, zwykle oportunistyczne w specyficznych warunkach mikroklimatycznych (wysoka wilgotność i temperatura), endogenne reakcje alergiczne	profilaktyczne stosowanie mydeł i zasypek przeciwgrzybiczych, używanie przewiewnej odzieży, doskonalenie wentylacji, kąpiel po pracy	mała	mało prawdopodobne	małe
22.	Candida tropicalis GRZ GRUPA 2	bezpośrednie	kandydoza skóry, paznokci, jamy ustnej, pochwy, rzadziej narządów wewnętrznych, zwykle oportunistyczne w specyficznych warunkach mikroklimatycznych (wysoka wilgotność i temperatura)	profilaktyczne stosowanie mydeł i przeciwgrzybiczych, używanie przewiewnej odzieży, doskonalenie wentylacji, kąpiel po pracy	mała	mało prawdopodobne	małe

Ryzyko na stanowisku pracy pracownika pralni: DOPUSZCZALNE

Wyjaśnienie oznaczeń:

A V BA GRZ

- możliwe efekty alergiczne - dostępna skuteczna szczepionka - bakterie - grzyby

Dotychczas nie stwierdzono choroby, która miała związek z wykonywaną pracą. Ocena ryzyka powinna być aktualizowana w razie wystąpienia istotnych zmian na stanowisku pracy oraz w razie stwierdzenia choroby pracownika, która miałaby bezpośredni związek z wykonywaną pracą.
Sporządził: Data: Podpis:	Zatwierdził: Data: Podpis:

1

---