GOSPODARKA MINERALNA

ROŚLIN



Rola składników mineralnych w roślinie

Gospodarka azotowa


Pobieranie jonów

ROLA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W ROŚLINIE

Podział pierwiastków wg kryterium jakościowego:

a.

niezbędne – ich brak powoduje zaburzenia w przebiegu procesów
życiowych rośliny (makro- i mikroelementy)

b. korzystne

– o niejasnej funkcji, wpływają pozytywnie na wzrost i funkcje

życiowe roślin (np. sód, krzem)

c. toksyczne

– brak funkcji fizjologicznej, wpływają negatywnie na wzrost i

funkcje życiowe roślin (np. kadm, rtęć)

ROLA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W ROŚLINIE

Podział pierwiastków wg kryterium ilościowego:

a. makroelementy

– występują w ilości powyżej 0,1% suchej masy rośliny:

azot, potas, wapń, magnez, fosfor, siarka, chlor

b. mikroelementy

– występują w ilości mniejszej niż 0,1% suchej masy

rośliny:

żelazo, bor, mangan, sód, cynk, miedź, nikiel, molibden

Zawartość pierwiastka w roślinie zależy od: gatunku, organu rośliny, fazy

rozwoju, dostępności pierwiastka w środowisku.

AZOT:

Składnik



aminokwasów, białek,

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH

MAKROELEMENTÓW



koenzymów (np. koenzym A),



nukleotydów, kwasów nukleinowych,

 chlorofilu, fitochromu, cytokinin

Pomidor

 Chloroza całych liści. Starsze liście

stopniowo bledną, młode liście są
jasnozielone i mniejsze.



W niektórych przypadkach zamiast
chlorozy występuje nekroza
międzyżyłkowa.

 Czerwienienie żyłek i ogonków

liściowych.



Pędy są mniej rozgałęzione i krótsze.

 Przedwczesne starzenie się i opadanie

liści.

Objawy niedoboru AZOTU (

–

N)

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

Chloroza

– choroba roślin polegająca na braku

syntezy chlorofilu i/lub zaniku chlorofilu już

występującego w komórkach, co objawia się

blednięciem/żółknięciem liści.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

MAGNEZ:



Składnik chlorofilu



Aktywator wielu enzymów, głównie

przenoszących reszty fosforanowe



Tworzy połączenia między podjednostkami

rybosomów

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW



Chloroza międzyżyłkowa przechodząca
w nekrozę (plamy chlorotyczne
zaczynają pojawiać się na starszych
liściach).



W skrajnych przypadkach liście stają się
żółte lub białe.



U przedstawicieli rodziny krzyżowych
(kapustowate) można zaobserwować
także przebarwienia liści w kolorze
pomarańczowym, żółtym i purpurowym.



Przedwczesne opadanie liści.

Pomidor

Truskawka

Objawy niedoboru MAGNEZU (

– Mg)

Nekroza

– martwica komórek i tkanek objawiająca

się czernieniem/zasychaniem organów lub ich

części.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

WAPŃ:



Niezbędny podczas fotolizy wody



Kofaktor enzymów, np. ATPazy



Stabilizator kilku receptorów



Składnik pektyn i ściany komórkowej



Stabilizator błon plazmatycznych



Wtórny przekaźnik informacji

Pomidor

Truskawka

Objawy niedoboru WAPNIA (

– Ca)

 Nekroza podstawy liści.

 Nekroza stref merystematycznych (wierzchołki

wzrostu korzeni, wierzchołki młodych liści).

 Zgnilizna owoców pomidora.



System korzeniowy brązowieje, staje się
krótszy i bardziej rozgałęziony.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

http://owocewarzywakwiaty.pl/warzy
wa/aktualnosci/a/pokaz/c/artykul/art
/jak-uniknac-suchej-zgnilizny.html

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

POTAS:

 Aktywator ponad 50-ciu enzymów (uczestniczących m.in. w

oddychaniu i fotosyntezie)



Uczestnicy w osmoregulacji i utrzymaniu równowagi jonowej

Pomidor

Truskawka

Objawy niedoboru POTASU (- K)



U wielu roślin nekroza rozpoczynająca
się od wierzchołków i brzegów blaszki
liściowej.



Przy długotrwałym deficycie potasu
nekroza i chloroza międzyżyłkowa.



Wiązki przewodzące pozostają zielone.



Liście marszczą się i zwijają.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

CHLOR:



Niezbędny podczas fotolizy wody w procesie fotosyntezy



Bierze udział w w osmoregulacji i
utrzymaniu równowagi jonowej

Pomidor

Objawy niedoboru CHLORU (

– Cl) – rzadko spotykane



Deformacja liści.



Chloroza międzyżyłkowa i
więdnięcie młodych liści.



Redukcja wzrostu liści.



Brązowienie wierzchniej strony
dojrzałych liści.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MAKROELEMENTÓW

MANGAN:



Składnik kompleksu rozszczepiania wody w PS II

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MIKROELEMENTÓW

 Aktywator dekarboksylaz i dehydrogenaz

(np. enzymy cyklu Krebsa)



Składnik dysmutazy ponadtlenkowej
(SOD) i kwaśnej fosfatazy

Pomidor

Truskawka

 Chloroza mozaikowa



Nekroza międzyżyłkowa (zarówno
młodych jak i starszych liści).



Zboża są szczególnie wrażliwe na
niedobór manganu. Na ich liściach
pojawiają się jasne plamy chlorotyczne
z ciemnymi cętkami, które powiększają
się i łączą się ze sobą prowadząc do
uschnięcia całego liścia.

Objawy niedoboru MANGANU (

–

Mn)

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MIKROELEMENTÓW

Pomidor



Chloroza międzyżyłkowa i
nekroza starszych liści.



U niektórych roślin (kalafior,
brokuł) brak plam nekrotycznych
na liściach. Zamiast nich liście
skręcają się a następnie usychają.



Kwiaty nie wykształcają się, lub
zamierają przedwcześnie.

Objawy niedoboru (

–

Mo)

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH MIKROELEMENTÓW

MOLIBDEN:



Składnik reduktazy azotanowej i
nitrogenazy

Pomidor

Objawy niedoboru



Lekka chloroza liści.



Czarne plamy nekrotyczne na młodych liściach,
pojawiające się w pierwszej kolejności na
podstawie blaszki liściowej.



Nekroza wierzchołków wzrostu, prowadząca do
redukcji dominacji wierzchołkowej i rozetowego
pokroju rośliny.



Nekroza owoców, młodych korzeni i bulw.



Kruche liście.



Więdnięcie młodych liści.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH

MIKROELEMENTÓW

BOR:



Uczestniczy w tworzeniu ścian
komórkowych i procesach wzrostowych

 Prawdopodobnie uczestniczy w transporcie i

metabolizmie cukrowców

Pomidor

Truskawka

Objawy niedoboru (

– Zn)



Nekroza międzyżyłkowa.



Młode liście stają się żółte a palmy nekrotyczne
pojawiają się miedzy żyłkami górnej powierzchni
liści starszych. Główne żyłki pozostają zielone.



U wielu roślin redukcja powierzchni blaszek
liściowych, zahamowanie wydłużania
międzywęźli i pokój rozetowy.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH

MIKROELEMENTÓW

CYNK:



Składnik dehydrogenazy alkoholowej,
anhydrazy węglanowej, SOD, polimerazy
RNA, palców cynkowych



Aktywator enzymów metabolizmu
cukrowców i białek



Regulacja ekspresji genów

Pomidor

Truskawka

Objawy niedoboru



Zwijanie liści, ogonki liściowe skierowane
w dół.



Lekka chloroza i utrata turgoru młodych
liści.



Redukcja wielkości liści, plamki
nekrotyczne.



Na dojrzałych liściach pojawiają się białe
lub szaro-białe przebarwienia.

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH

MIKROELEMENTÓW

MIEDŹ:



Składnik plastocyjaniny, oksydazy
cytochromowej, tyrozynazy, SOD, reduktazy
azotanowej

Pomidor

Truskawka

Objawy niedoboru (

– Fe)

 Chloroza młodych liści (żyłki pozostają

zielone).



Przy długotrwałym niedoborze żelaza
liście stają się białe i pojawiają się na nich
nekrotyczne plamki.

ŻELAZO:



Składnik cytochromów, ferredoksyny, SOD,
katalazy, peroksydazy, reduktazy azotanowej

 Stymulator syntezy chlorofilu

FUNKCJE i OBJAWY NIEDOBORU WYBRANYCH

MIKROELEMENTÓW

Cząstka
gleby

WYMIANA

KATIONOWA NA

POWIERZCHNI

CZĄSTKI

GLEBOWEJ

Cząstki stałe gleby =

kompleks sorpcyjny

– mają przewagę

ładunków ujemnych dlatego wiążą różne kationy. Zjawisko
wymiany kationowej w glebie: kationy potasu (K

+

) mogą

wypierać z powierzchni cząstek glebowych np. katony wapniowe
(Ca

2+

), które stają się wtedy dostępne dla roślin. Aniony pozostają

stale w roztworze glebowym.

POBIERANIE JONÓW

TRANSPORT PRZEZ BŁONY BIOLOGICZNE

PIERWOTNY

BIERNY

AKTYWNY

DYFUZJA

PROSTA

WTÓRNY

DYFUZJA

UŁATWIONA

SYMPORT

ANTYPORT

Transportowana cząsteczka

Kanał jonowy

Przenośnik

Pompa jonowa

Błona

komórkowa

Energia

Gradient potencjału
elektrochemicznego

Wysoki

Niski

Dyfuzja prosta

Transport bierny

(zgodnie z gradientem potencjału
elektrochemicznego)

Transport aktywny pierwotny

(wbrew gradientowi potencjału
elektrochemicznego)

BIAŁKA TRANSPORTUJĄCE: KANAŁY JONOWE, PRZENOŚNIKI I POMPY JONOWE

TRANSPORT BIERNY

– przez dwuwarstwę fosfolipidową, kanały jonowe i przenośniki,

zgodnie z gradientem potencjału elektrochemicznego. Kanały działają jak pory. Przenośniki

wiążą cząsteczki z jednej strony błony i przerzucają je na drugą stronę.

PIERWOTNY TRANSPORT AKTYWNY

– zachodzi dzięki pompom jonowym, czerpiącym

energię z hydrolizy ATP. Przenoszą substraty wbrew gradientowi potencjału elektrochemicznego

utrzymując/zwiększając ten gradient. Najważniejsza jest H

+

-ATPaza generująca gradient

protonów.

Dyfuzja ułatwiona

CYTOPLAZMA

Gradient

stężenia S i H

+

Błona

komórkowa

HIPOTETYCZNY MODEL WTÓRNEGO TRANSPORTU AKTYWNEGO

TRANSPORT WTÓRNY

- możliwy dzięki powstaniu elektrochemicznego gradientu

protonów, który umożliwia przeniesienie substratu (S) wbrew gradientowi stężenia.
(A) Konformacja białka umożliwia związanie H

+

po zewnętrznej stronie błony

komórkowej. (B) Związanie H

+

indukuje zmiany konformacji białka i odsłonięcie

miejsca wiążącego substrat. (C) Po połączeniu się substratu z białkiem następuje
kolejna zmiana konformacji białka, która pozwala na uwolnienie H

+

i substratu do

cytoplazmy. (D) Białko powraca do początkowej konformacji i jest gotowe do
rozpoczęcia kolejnego cyklu.

(D)



H

μΔ~

(C)



H

μΔ~

(B)



H

μΔ~

(A)



H

μΔ~

PRZYKŁADY AKTYWNEGO TRANSPORTU WTÓRNEGO

(A)

Symport

- zarówno protony jak i transportowane substraty (np. cukier)

są przenoszone ze środowiska do cytoplazmy. (B)

Antyport -

przemieszczanie

protonów

do

wnętrza

komórki

z

odwrotnie

ukierunkowanym transportem substratu (np. jonu sodu). W obu
przypadkach energia niezbędna do funkcjonowania przenośników
pochodzi z dokomórkowej dyfuzji protonów, wynikającej z dążenia

protonów do wyrównania ich stężeń po obu stronach błony.

CYTOPLAZMA

Wysoki

Wysoki

Niski

Niski

(A) Symport

(B) Antyport

MIKORYZA

- dostarcza grzybowi

produkty fotosyntezy

-zwiększa powierzchnię chłonną

korzeni

-ułatwia pobieranie substancji

mineralnych

- umożliwia pobieranie substancji

trudno przyswajalnych dla roślin

- dostarcza roślinie hormony (np.

auksyny)

- wydziela do środowiska antybiotyki,

chroniące roślinę przed patogenami

Symbioza

korzeni roślin wyższych

z

grzybami

.

MIKORYZA

EKTOTROFICZNA

Kora pierwotna

Floem

Ksylem

Epiderma

Siatka Hartiga

Osłonka ze

strzępek grzybni

100



m

Grzybnia występuje na powierzchni korzeni tworząc gęstą sieć splątanych

strzępek (osłonkę = płaszcz = mufkę). Korzenie nie mają włośników i często są
pozbawione czapeczki. Strzępki grzybni wnikają także do kory pierwotnej ale

rozrastają się tylko w przestworach międzykomórkowych tworząc tzw. siatkę
Hartiga. Całkowita masa grzybni może dorównywać nawet masie korzenia.

MIKORYZA ENDOTROFICZNA (PĘCHERZYKOWO-

ARBUSKULARNA)

Korzeń

Kora pierwotna

Grzybnia

zewnętrzna

Włośnik

Endoderma

Epiderma

Chlamydospory*

Arbuskula

Pęcherzyki

Strzępki

grzybni

wnikają

do

przestworów międzykomórkowych
i

do

wnętrza komórek kory

pierwotnej. Jedynie nieliczne nitki
grzybni występują na zewnątrz
korzenia, który zachowuje swój
wygląd zewnętrzny (ma włośniki i
czapeczkę).

W

komórkach

gospodarza strzępki mogą tworzyć
pęcherzyki, lub rozgałęzienia w
kształcie drzewa (arbuskula), które
uczestniczą w wymianie substancji
między grzybem, a rośliną.

*Chlamydospory

– zarodniki przetrwalnikowe

powstające ze strzepek grzybni.

WPŁYW CZYNNIKÓW ZEWNĘTRZNYCH NA

POBIERANIE JONÓW

1.

Rodzaj podłoża

A. Uprawy glebowe

B. Uprawy na podłożach stałych (substratach) – torf, piasek,

zmielona kora, kompostowane śmieci, perlit, wermikulit,

wełna mineralna itp.

C. Kultury hydroponiczne

D. Kultury aeroponiczne

E. Kultury wodne

BEZGLEBOWE METODY UPRAWY ROŚLIN

Uprawa hydroponiczna

Pożywka
mineralna

Pęcherzyki powietrza

Pompa napowietrzająca

Porowaty system

rozprowadzający powietrze

Wkładka do
umocowania

roślin

Górna część korzeni znajduje się w podłożu stałym, dolna część zanurzona

jest w napowietrzanej pożywce płynnej.

BEZGLEBOWE METODY UPRAWY ROŚLIN

Pompa

tłocząca

pożywkę

Cienkowarstwowa kultura przepływowa

Pompa

napowietrzająca

Pożywka
mineralna

Wlot

Wypływ

Komora,
gdzie
gromadzona

jest pożywka

Rośliny rozwijają system korzeniowy w cienkiej warstwie pożywki

przepływającej w obiegu zamkniętym. Pożywka po przepłynięciu przez

powierzchnię uprawną wraca grawitacyjnie do zbiornika, skąd jest

tłoczona z powrotem pompą.

BEZGLEBOWE METODY UPRAWY ROŚLIN

Uprawa aeroponiczna

Pompa

tłocząca

pożywkę

Pożywka
mineralna

Rozpylacz

Komora w

której ma
miejsce
okresowe
zraszanie

korzeni roślin

Systemy korzeniowe roślin umieszczone są w szczelnie zamkniętym

zbiorniku i okresowo zraszane pożywką mineralną.

BEZGLEBOWE METODY UPRAWY ROŚLIN

Pompa

tłocząca

pożywkę

Wlot

i wypływ

Pożywka
mineralna

Pompa

napowietrzająca

Komora, gdzie
gromadzona jest

pożywka

Przelew

Uprawa przypływ – odpływ

Pompa okresowo napełnia górną komorę, w której korzenie roślin

zanurzone są pożywce mineralnej. Kiedy pompa jest wyłączona pożywka

spływa przez pompę do dolnego zbiornika.

WPŁYW CZYNNIKÓW ZEWNĘTRZNYCH NA

POBIERANIE JONÓW

2. Temperatura

- modyfikuje tempo oddychania dostarczającego energii

metabolicznej do aktywnego transportu substancji

mineralnych

-

wpływa na własności fizykochemiczne błon komórkowych:

ich lepkość, selektywność i przepuszczalność dla substancji

małocząsteczkowych

pH



K

waśne

Obojętne

Zasadowe



azot

fosfor

potas

siarka

wapń

magnez

żelazo

mangan

bor

miedź

cynk

molibden

Wpływ pH gleby na dostępność jonów

w podłożu.

Szerokość ciemnych pasków jest miarą

dostępności danego pierwiastka.

Dla większości makro- i

mikroelementów optymalne pH mieści

się w granicach 5,5 – 6,5.

WPŁYW CZYNNIKÓW

ZEWNĘTRZNYCH NA
POBIERANIE JONÓW

3. Odczyn środowiska

-

wpływa na dostępność jonów

dla rośliny

WPŁYW POBIERANIA JONÓW NA ODCZYN

PODŁOŻA - sole fizjologicznie kwaśne i

fizjologicznie zasadowe

Sole fizjologicznie kwaśne

– kation pobierany jest przez roślinę w

większych ilościach niż anion, np. KCl. Wymiennikiem dla kationu jest H

+

(antyport) – stężenie jonów wodorowych na zewnątrz wzrasta (pH

środowiska obniża się).

WPŁYW POBIERANIA JONÓW NA ODCZYN PODŁOŻA

Sole fizjologicznie zasadowe

– anion pobierany jest przez roślinę w

większych ilościach niż kation, np. NaNO

3

. Anion trafia do komórki

(a) na zasadzie symportu, wraz z powracającym do komórki H

+

(b) na zasadzie antyportu, w którym wymiennikiem dla anionu jest OH

-

lub

HCO

3-

.

Stężenie jonów wodorowych na zewnątrz zmniejsza się (pH środowiska

wzrasta).

DROGI PRZEMIESZCZANIA SIĘ JONÓW W ROŚLINIE

Transport długodystansowy:

– przewodzenie w ksylemie, z korzeni do liści,

następuje z prądem transpiracji (rzadziej - parcia

korzeniowego)

- przewodzenie boczne (lateralne) – następuje

podczas przyrostów łodyg na grubość

- przewodzenie we floemie – retranslokacja z

wyższych części rośliny do korzeni (głównie K

+

i

Mg

2+

)

W korzeniu jony transportowane są aktywnie
(symplast) lub z prądem wody (apoplast) – do
endodermy, następnie tylko symplastem, aż do
ksylemu w walcu osiowym.

WSPÓŁDZIAŁANIE JONÓW

Wzajemne oddziaływanie między jonami, dotyczące

ich pobierania, transportu oraz funkcji pełnionych w

organizmie.

KONKURENCJA

– pomiędzy jonami o podobnych

właściwościach: współzawodniczenie o centra

aktywne enzymów lub przenośników błonowych (np.

K

+

i Na

+

)

ANTAGONIZM

– pomiędzy jonami o odmiennych

właściwościach chemicznych lub różnych ładunkach,

najczęściej hamują wzajemnie swoje pobieranie (np.

K

+

i Ca

2+

)

GOSPODARKA AZOTOWA

NH

4

+

N

2

(78%)

NO

3

-

Korzystniejsze energetycznie

- nie wymagają redukcji przed
wbudowaniem w aminokwasy

„Chętniej” pobierane

- nie są wiązane przez koloidy glebowe

- nie są tak reaktywne i toksyczne dla komórki

jak NH

4

+

- ich stężenie reguluje aktywność enzymów

asymilacji azotu

- ich pobieranie nie powoduje zakwaszenia

gleby

Asymilacyjna redukcja azotanów

I. Redukcja azotanów do

azotynów

NO

3

-

→

NO

2

-

- zachodzi w cytoplazmie

II. Redukcja azotynów do

jonów amonowych

NO

2

-

→

NH

4

+

- zachodzi w chloroplaście

Asymilacyjna redukcja azotanów

I. Redukcja NO

3

-

do NO

2

-

NO

3

-

+ NAD(P)H + H

+

(+ e

-

) →

NO

2

-

+ NAD(P) + H

2

O

- katalizowany przez

reduktazę

azotanową,

której synteza jest

stymulowana przez azotan

- donorem elektronów i protonów

jest NADH lub NADPH

Asymilacyjna redukcja azotanów

II. Redukcja NO

2

-

do NH

4

+

NO

2

-

+ 6 Fd

red

+ 8H

+

(+ 6e

-

) →

NH

4

+

+ 6 Fd

ox

+ 2H

2

O

- katalizowany przez

reduktazę azotynową

- donorem elektronów jest

zredukowana ferredoksyna

(jeden ze składników

fotosyntetycznego łańcucha

przenośników elektronów)

Asymilacja właściwa NH

4

+

– cykl GS-GOGAT

(syntetazy glutaminowej-syntazy glutaminianowej)

I.

Aminacja

glutaminianu

II. Przekształcenia

glutaminy

Asymilacja właściwa – cykl GS-GOGAT (syntetazy

glutaminowej-syntazy glutaminianowej)

I

- katalizowany przez

syntetazę

glutaminową

(GS)

- wymaga energii w

postaci ATP

II

- katalizowany przez syntazę glutaminianową (GOGAT)

- wymaga siły redukującej w postaci NAD(P)H oraz

elektronów, których donorem jest zredukowana

ferredoksyna

ORGANIZMY ZDOLNE DO WIĄZANIA AZOTU ATMOSFERYCZNEGO

Brodawki korzeniowe soi

powstałe w wyniku infekcji

Rhizobium japonicum

Przykłady symbiozy roślin z bakteriami z grupy rizobiów

Roślina gospodarz

Symbiont

Soja (Glycine max)

Bradyrhizobium japonicum (gatunek

rosnący wolno); Sinorhizobium fredii
(gatunek rosnący szybko)

Lucerna (Medicago

sativa)

Sinorhizobium meliloti

Fasola (Phaseolus sp.)

Rhizobium leguminosarum biotyp

phaseoli; Rhizobium
tropicii, Rhizobium etli

Koniczyna (Trifolium sp.) Rhizobium leguminosarum biotyp

trifolii;

Groch (Pisum sativum)

Rhizobium leguminosarum biotyp
viciae;

Reakcje katalizowane przez nitrogenazę

N

2

→ NH

3

Wiązanie azotu cząsteczkowego

N

2

O → N

2

+ H

2

O

Redukcja tlenku azotu(I)

N

3

ˉ → N

2

+ NH

3

Redukcja azydku

C

2

H

2

→ C

2

H

4

Redukcja acetylenu

2 H

+

→ H

2

Produkcja H

2

ATP → ADP + P

i

Hydroliza ATP

Reakcja sumaryczna:

N

2

+ 8e

-

+ 8H

+

+ 16 ATP

→

2NH

3

+ H

2

+ 16ADP + 16P

i

PRZEMIANY ZWIĄZKÓW AZOTU W GLEBIE

AMONIFIKACJA

(aminokwas – amoniak)

2 CH

2

NH

2

COOH + 3 O

2

= 4 CO

2

+ 2 H

2

O + 2 NH

3

bakterie, grzyby

NITRYFIKACJA

(amoniak – azotan)

2 NH

3

+ 3 O

2

= 2 HNO

2

+ 2 H

2

O

2 HNO

2

+ O

2

= 2 HNO

3

bakterie z grupy Nitroso (I etap) oraz Nitro (II etap)

DENITRYFIKACJA

(azotan – wolny azot)

6 KNO

3

+ C

6

H

12

O

6

= 6 CO

2

+ 3 H

2

O + 6 KOH + 3 N

2

O

24 KNO

3

+ 5 C

6

H

12

O

6

= 30 CO

2

+ 18 H

2

O + 24 KOH + 12 N

2

bakterie denitryfikacyjne, np. Thiobacillus denitificans, Micrococcus

denitificans

Materiały zawarte w wykładzie zostały przygotowane merytorycznie oraz graficznie na podstawie

następujących źródeł:

Kopcewicz J., Lewak S. „Fizjologia roślin”, PWN Warszawa, 2007

Taiz L., Zeiger E. „Plant physiology” Sinauer Associates, 2006

Taiz L., Zeiger E. „Plant physiology online”

http://5e.plantphys.net/

http://mypeoplepc.com/members/jjgomez/upsidedownplants/id14.html

http://www.hort.purdue.edu/rhodcv/hort640c/ammonia/am00002.htm

//pl.wikipedia.org

http://www.chm.bris.ac.uk