17

Dobrze znany uk³ad

scalony 723 mo¿e byæ

wykorzystany

w niezwyk³y sposób.

Dziêki zmianom

wprowadzonym do jego

typowego otoczenia

mo¿na uzyskaæ

podwójne, symetryczne

Ÿród³o napiêcia

odniesienia.

U

k³ad scalony 723 jest od dawna

stosowany do budowy ró¿ne-

go rodzaju zasilaczy stabilizo-

wanych. Jego g³ówne bloki

funkcjonalne to Ÿród³o napiêcia odniesie-

nia 7,15 V oraz wzmacniacz operacyjny

z ogranicznikiem pr¹du wyjœciowego. We-

wnêtrzny schemat blokowy uk³adu 723

jest przedstawiony na rys.1 (wnêtrze pro-

stok¹ta narysowanego lini¹ przerywan¹).

W typowym zastosowaniu uk³adu 723,

wyjœcie Ÿród³a napiêcia odniesienia (6)

jest ³¹czone z wejœciem (+) wzmacnia-

cza operacyjnego (5). Wyjœcie wzmac-

niacza operacyjnego, przez tranzystor

steruje prac¹ zewnêtrznego szeregowego

tranzystora du¿ej mocy dostarczaj¹cego

pr¹d do obci¹¿enia. Do wejœcia odwraca-

j¹cego wzmacniacza jest doprowadzany

sygna³ stanowi¹cy czêœæ napiêcia wyj-

œciowego w stanie obci¹¿enia. W przed-

stawianym zasilaczu zastosowano podob-

ne rozwi¹zanie, z t¹ ró¿nic¹, ¿e nie ma tu-

taj zewnêtrznego tranzystora, a uk³ad jest

Ÿród³em dwóch symetrycznych napiêæ,

dodatniego i ujemnego.

Ca³oœæ jest zasilana z niestabilizowanego

symetrycznego Ÿród³a napiêcia o warto-

œciach nominalnych

±

15 V. Dodatnie na-

piêcie odniesienia jest pobierane bezpo-

œrednio z wyjœcia napiêcia odniesienia

uk³adu scalonego 723. To wyjœcie, o na-

piêciu nominalnym 7,15 V, jest po³¹-

czone z nieodwracaj¹cym wejœciem

wzmacniacza operacyjnego przez dzielnik

napiêcia, z³o¿ony z rezystorów R1

PODWÓJNE RÓD£O

NAPIÊCIA ODNIESIENIA

i R2, zmniejszaj¹cy sygna³ dwukrotnie.

Zasilacz dostarczaj¹cy ujemnego napiê-

cia odniesienia pracuje w konfiguracji sta-

bilizatora równoleg³ego. Obwód wyjœcio-

wy wzmacniacza b³êdu (9) zawiera diodê

D1 (stabilistor o napiêciu 8,2 V) i rezystor

R5. Wzmacniacz powoduje przep³yw pr¹-

du ok. 1,5 mA przez D1 i R5. Sygna³ na-

piêciowy wystêpuj¹cy w punkcie po³¹cze-

r

Z PRAKTYKI

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 11/2002

Rys. 1. Schemat podwójnego Ÿród³a napiêcia odniesienia

Rys. 2. P³ytka drukowana podwójnego Ÿród³a

napiêcia odniesienia (skala 1:1)

Rys. 3. Rozmieszczenie elementów

na p³ytce drukowanej

nia D1 i R5 jest doprowadzany zwrotnie,

przez rezystor R4, do wejœcia wzmacnia-

cza b³êdu. £¹czny spadek napiêcia na

stabilistorze wewnêtrznym i diodzie D1

wynosi ok. 14,4 V, pozosta³a czêœæ ujem-

nego napiêcia zasilaj¹cego, wystêpuj¹-

ca jako spadek na rezystorze R5 jest

doprowadzana jako sygna³ do wzmac-

niacza b³êdu. Kondensator C1 s³u¿y kom-

pensacji charakterystyki czêstotliwoœcio-

wej wzmacniacza.

Przy zastosowaniu elementów o warto-

œciach wg rys.1, napiêcie na nieodwraca-

j¹cym (+) wejœciu wzmacniacza wynosi

ok. 3,6 V. Rezystor R3 jest tak dobrany,

¿e wartoœæ napiêcia na wejœciu odwra-

caj¹cym (_) wynosi równie¿ 3,6 V.

W miejsce R3 dobrze jest zastosowaæ

potencjometr wieloobrotowy, mo¿liwe jest

wtedy precyzyjne doregulowanie napiêcia

do ¿¹danej wartoœci.

Chocia¿ uk³ad jest w zasadzie przystoso-

wany do dostarczania napiêæ symetrycz-

nych o równych wartoœciach bezwzglêd-

nych, to mog¹ byæ wymuszone inne war-

toœci ujemne. Dioda D1 (stabilistor) powin-

na mieæ napiêcie nominalne nieco wy-

¿sze od wymaganego napiêcia ujemnego.

Na rys. 2 przedstawiono p³ytkê drukowa-

n¹ uk³adu, a na rys. 3 rozmieszczenie

elementów na p³ytce.

(cr)

n