Motyw rycerza w literaturze różnych epok  przedstaw i porównaj różnorodne kreacje.
Można zadać sobie pytanie, dlaczego eposy są tak ważne, mimo że dzisiaj mogą nas
nieco bawić swoją zbyt patetyczną stylistyką i teatralnością zachowań bohaterów. Czasami
bardziej przypominają monument niż żywą literaturę. Trzeba jednak stwierdzić, że właśnie od
eposu zaczęła się literatura europejska, a motyw rycerza jest obecny w literaturze różnych epok.
Po eposach, które zrodziła epoka starożytna, przyszły następne. Średniowiecze kultywowało
tradycję Homera. Pojawił się wówczas epos rycerski, trochę inny od swego antycznego
pierwowzoru, ale równie dostojny i poważny.
W eposie homeryckim bogowie mityczni ingerowali w tok zdarzeń. Tak jest w Odysei,
gdzie potężny bóg mórz Posejdon mszcząc się, sprawia, że tułaczka Odyseusza z Troi do Itaki
trwa 10 lat i obfituje w dramatyczne przygody. Natomiast w eposie rycerskim mamy obecność
Boga i aniołów. Epos cechuje: podniosły styl, patos w kreacji postaci i scen, opisywanie
dziejów mitycznych lub historycznych bohaterów na tle ważnych wydarzeń historycznych. Oba
eposy homerycki i rycerski kształtują model rycerza starożytnego i średniowiecznego.
Nie sposób nie wspomnieć o pochodzeniu eposu rycerskiego. Twórcami średniowiecznej
epiki rycerskiej byli studenci, nawet ci, którzy nie kończyli z różnych przyczyn studiów. Byli
oni pośrednikami między środowiskiem intelektualnym a szerszymi kręgami społeczeństwa.
Tworzyli oni świecki nurt kultury, który nie został skrępowany dyscypliną Kościoła. Literaci w
XI w. ukazywali dzieje rycerzy początkowo w formie ustnej (np. w biesiadach na zamkach) lub
nieco póz
niej w formie pisemnej. Uzyskały one wówczas swą formę poetycką, którą zachowały
mimo przechodzenia z kraju do kraju. Wzór rycerza, obok władcy i świętego, stał się uznanym
wzorcem parenetycznym.
Miejscem powstania poematów rycerskich była północna Francja. Najstarszy z eposów,
zredagowany prawdopodobnie w XI w.,  Pieśń o Roladzie nawiązuje do klęski wojsk Karola
Wielkiego w walce przeciw Saracenom w 778 r.
Warto zwrócić uwagę na to, że  Pieśń o Roladzie jest najwybitniejszą z pieśni cyklu
karolińskiego (tj. pieśni o czynach Karola Wielkiego). Cechuje ją wysoki poziom kompozycji.
 Pieśń o Roladzie to przede wszystkim opowieść o honorze  jednej z głównych cech
średniowiecznego rycerza i o obsesyjnym, wręcz chorobliwym, lęku przed jego utratą. Honor
dla średniowiecznego rycerza stanowi kryterium wartości. Staje się szansą potwierdzenia
tożsamości. Tę koncepcję potwierdza wizerunek Rolada, przyjaciela Karola Wielkiego, rycerza
1