Centralna Komisja Egzaminacyjna
EGZAMIN MATURALNY 2013
J
ZYK BIAA
ORUSKI
POZIOM PODSTAWOWY
Kryteria oceniania odpowiedzi
MAJ 2013
2 Egzamin maturalny z języka białoruskiego
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom podstawowy
Część I
Odpowiedzi maturzysty mogą przybierać różną formę językową, ale ich sens musi być zgodny
z tekstem. Oceniając pracę maturzysty, należy stosować wskazaną punktację.
Obszar standardów Opis wymagań
Korzystanie z informacji Rozumienie pisanego tekstu 0@KNHa (GM?0=LGK:a
"01;0V70FKO ! 01> 6C@=0;VABK:0 =02K20@0B
Zadanie 1. (0 2)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Przykład poprawnej odpowiedzi:
1. ?02O;VGM==5 BK@06C 3075B (=V6M9HK :>HB 0A>1=V:0 ^ AC2O7V 7 @M:;0<0<V);
2. ?0HK@M==5 :>;0 GKB0G>^ (@01>GKO);
2 p.  za podanie dwóch argumentów
1 p.  za podanie jednego argumentu
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 2. (0 2)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Przykład poprawnej odpowiedzi:
:@MA;5==5 04=0FM=B020O ?@MA0 72O70=0 7 F0=>9 3075BK  04=K< FM=B0<. =V6M==5
F0=K <03GK<0 47O:CNGK c?>=A0@0<, @M:;0<0<, O:VO 2K40^FK <0A020 ?0G0;V 4@C:020FL
C 3075B0E.
2 p.  za wyjaśnienie sformułowania oraz jego genezy
1 p.  za wyjaśnienie sformułowania lub jego genezy
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 3. (0 2)
Korzystanie z informacji Odczytanie sensu akapitu II/14
Poprawna odpowiedz
:
0) BK@06
1) :0B0AB@>D0
2) :0@K:0BC@0
3) ?@K:07:0
2 p.  za podanie czterech określeń
1 p.  za podanie dwóch określeń
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 4. (0 1)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Poprawna odpowiedz
:
a
1 p.  za zaznaczenie odpowiedzi a
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Egzamin maturalny z języka białoruskiego 3
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom podstawowy
Zadanie 5. (0 2)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Przykład poprawnej odpowiedzi:
1) B@M10, :01 BM<0 1K;0 AM=A0FK9=0O;
2) C FM=B@K 70FV:0^;5==O B01;0V7020=KE <54KO^ 6KFFQ 2O4><KE CAV<
GKB0G0</3;540G0< 0A>1
2 p.  za podanie dwóch informacji
1 p.  za podanie jednej informacji
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 6. (0 1)
Korzystanie z informacji Odczytanie sensu akapitu II/14
Przykład poprawnej odpowiedzi:
54K9=KO D0:BK  3MB0 V=D0@<0FKV, O:VO =5 40 :0=F0 ?@025@0=KO, G0A0< 3MB0 GCB:V, O:VO
<0NFL 72O@=CFL C203C GKB0G0/3;540G0; <0;0VAB>B=KO @0747L<CBKO V=D0@<0FKV.
1 p.  za poprawne odczytanie sensu akapitu
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 7. (0 2)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Poprawna odpowiedz
:
1. "01;0V7020=05 ?02540<;5==5 ?@04AB0^;O5 A?@>HG0=CN :0@FV=C A25BC, 3MB0 4>1@0
2K3;O405 ^ 7030;>^:0E.
2. "01;0V7020=05 ?02540<;5==5 72>47VFF0 40 ?@>AB09 D>@<K, :01 =5 01FO60@20FL
V=BM;5:B0 3;540G0 AC@ Q7=09 @MD;5:AVO9.
2 p.  za podanie dwóch właściwych cech
1 p.  za podanie jednej właściwej cechy
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 8. (0 2)
Korzystanie z informacji Odczytanie sensu akapitu II/14
Przykład poprawnej odpowiedzi:
1. "01;0V70FKO ^ ! 01C<>^;5=0 70?0B@01020==5< 1>;LH0AFV 3@0<04AB20.
2. >;LH0O G0AB:0 GKB0G>^/3;540G>^ 1>;LH 0E2>B=0 ?03;O47VFL @M0;VBK-H>C FV
?@0GKB05 GCB:V ?@0 2O4><KO 0A>1K, GK< 1C475 0=0;V7020FL AC@ Q7=KO ?@01;5<K
ACG0A=030 A25BC.
2 p.  za podanie dwóch właściwych cech
1 p.  za podanie jednej właściwej cechy
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
4 Egzamin maturalny z języka białoruskiego
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom podstawowy
Zadanie 9. (0 2)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Przykład poprawnej odpowiedzi:
1. "01;0V70FKO 2O475 40 B03>, HB> <=>3VO GKB0GK/3;540GK =5 ^<5NFL A0<0AB>9=0
4C<0FL. /=K <0NFL C 30;025 B>;L:V 30B>2KO A;>30=K.
2. C@=0;VABK ^ A20N G0@3C ?5@0AB0NFL ?04020FL ?@025@0=CN V=D0@<0FKN V ;VG0FL
AO15 ?@04AB0^=V:0<V ?A5^40V=D0@<0FKV, O:0O <CAVFL 747V^;OFL.
2 p.  za podanie wpływu na czytelnika i na dziennikarza
1 p.  za podanie wpływu na czytelnika lub na dziennikarza
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 10. (0 2)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Poprawna odpowiedz

1. D0;LH
2. ?@0^40
3. D0;LH
2 p.  za prawidłową ocenę trzech zdań
1 p.  za prawidłową ocenę dwóch zdań
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 11. (0 2)
Korzystanie z informacji Przetworzenie informacji i zastosowanie do rozwiązania
problemu II/22
Przykład poprawnej odpowiedzi:
:@MA;5==5 6C@=0;VABK:0 =02K20@0B <05 AC2O7L 7 ?040G09 C 3075B0E V=D0@<0FK9, O:VO
G0AB0 =525@03>4=KO V =5 04?02O40NFL @MG0VA=0AFV. @C:020==5 0@BK:C;0^, O:VO
=5 04?02O40NFL @MG0VA=0AFV, 0 B0:A0<0 0FM=L20==5 i V=BM@?@MB020==5 VE 0^B0@0<
=5 73>4=0 7 ?@K=FK?0<V 6C@=0;VAF:09 MBK:V B0<C V 6C@=0;VABK:0 =02K20@0B.
2 p.  za prawidłowe wyjaśnienie obu członów tytułu
1 p.  za prawidłowe wyjaśnienie jednego z obu członów tytułu
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Zadanie 12. (0 1)
Korzystanie z informacji Rozpoznanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu
II/20
Poprawna odpowiedz
:
1)
1 p.  za wskazanie odpowiedzi 1)
0 p.  za błędną odpowiedz
lub brak odpowiedzi
Egzamin maturalny z języka białoruskiego 5
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom podstawowy
Część II
Obszar standardów Opis wymagań
Tworzenie informacji Pisanie własnego tekstu w związku z tekstem literackim
zamieszczonym w arkuszu III/1; III/2; III/7; III/9; III/11;
III/12; III/13; III/15
Temat 1: Na podstawie analizy wiersza Janki Kupały Nie szukaj wyraz
swój pogląd: czy
wartości, o których mówi Janka Kupała w wierszu, są aktualne?
Kryteria Opis wymagań 22
1. Rozwi- 1. Informacje o autorze: 0 1
nięcie Janka Kupała (wł. Iwan A
ucewicz)  XX-wieczny poeta
tematu oddany idei patriotycznej, związany z  Naszą Niwą .
2. Określenie głównej tematyki wiersza  wartościowanie 0 2
rzeczy/zjawisk występujących w najbliższym otoczeniu
człowieka.
3. Wskazanie głównych wartości w życiu człowieka i ich 0 3
ogólna charakterystyka:
 szczęście (pojęcie abstrakcyjne);
 przyjaz
ń (pojęcie abstrakcyjne);
 ojczyzna (zjawisko konkretne i określone).
4. Obraz ojczyzny w wierszu J. Kupały: 0 4
interpretacja obrazów:
 specyfika rodzinnego krajobrazu  obraz lasu;
 interpretacja obrazu matki pochylonej nad kołyską
dziecka i śpiewającej kołysanki  symbol miłości,
tworzącej się tożsamości;
 interpretacja pojęcia przyjaz
ni  przyjaciele  osoby,
z którymi człowiek przebywa od dziecka, wspólnie
pracuje i dzieli się własnymi przeżyciami 
identyfikacja ze zbiorowością, kształtowanie poczucia
wspólnoty.
5. Wskazanie cech poetyki utworu: 0 2
 bezpośrednie zwroty do adresata;
 odwołanie się do emocji czytelnika;
 występowanie symboli dobrze znanych czytelnikowi
np. matki tulącej dziecko.
6. Funkcjonalna analiza środków stylistycznych: 0 2
 wiersz składa się z sześciu strof, zbudowanych
na zasadzie kontrastu;
 każda ze strof zakończona jest zdaniem
wykrzyknikowym;
 podkreślenie słów:  ">;L:V ^<59 HC:0FV 1;V7:0! 
trzykrotne powtórzenie, które jest wskazówką dla
odbiorcy wiersza;
 epitety, wyliczenia, powtórzenia podporządkowane są
głównej idei wiersza;
6 Egzamin maturalny z języka białoruskiego
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom podstawowy
 występowanie form trybu rozkazującego, zachęcające
adresata do określonego postępowania;
 nagromadzenie czasowników, które dynamizują obraz;
 dominująca forma czasu teraz
niejszego;
 podkreślenie dominant semantycznych utworu
poprzez użycie czasowników zaprzeczonych.
7. Wyrażenie i uzasadnienie własnej opinii dotyczącej 0 2
wartości, o których jest mowa w wierszu.
8. Ustosunkowanie się do problemu, czy wartości, 0 2
o których jest mowa w wierszu są aktualne (podanie
minimum trzech argumentów).
9. Przedstawienie wniosków:
Np.
wniosek pełny: 4
W wierszu podmiot liryczny wskazuje na wartości,
które znajdują się w  zasięgu ręki jednostki,
w związku z czym człowiek niejednokrotnie nie
uświadamia sobie ich znaczenia. Za najważniejsze autor
uważa posiadanie ojczyzny i dobrych relacji
międzyludzkich. Są to wartości o uniwersalnym
charakterze.
wniosek częściowy: 2
Najważniejsze dla człowieka wartości znajdują się
 zasięgu ręki , w związku z czym człowiek
niejednokrotnie nie uświadamia sobie ich znaczenia.
próba podsumowania: 1
Najważniejsze w życiu człowieka wartości to szczęście,
przyjaz
ń i ojczyzna.
Język i kompozycja 27
2. Poprawna i nieschematyczna składnia i poprawna fleksja. 9
Składnia Poprawna składnia i fleksja.
7
i fleksja
Na ogół poprawna składnia i fleksja.
5
Mimo błędów składnia i fleksja niezakłócająca
3
komunikatywności języka.
3. Bogate i zróżnicowane słownictwo i poprawna
10
Słownictwo, frazeologia, swobodny i żywy styl.
frazeologia, Na ogół wystarczające słownictwo, poprawna frazeologia,
7
styl komunikatywny styl.
Na ogół poprawne słownictwo i na ogół komunikatywny styl. 4
4. Na ogół bezbłędna ortografia i interpunkcja. 4
Ortografia, Nieliczne błędy ortograficzne różnego stopnia i błędy
2
interpunkcja interpunkcyjne również drugiego stopnia.
Błędy ortograficzne z przewagą drugorzędnych i liczne
1
interpunkcyjne z przewagą drugorzędnych.
5. Funkcjonalna wobec tematu, spójna, logiczna. 4
Kompozycja Trójdzielna, spójna, graficzne wyodrębnienie głównych
2
części.
Wskazująca na próby porządkowania myśli, na ogół
1
spójna.
Egzamin maturalny z języka białoruskiego 7
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom podstawowy
Temat 2: Na podstawie analizy i interpretacji podanych fragmentów Spowiedzi A
arysy
Heniusz rozważ związek tytułu z problematyką utworu. Zwróć uwagę
na kreację bohaterów i przestrzeni w utworze.
Kryteria Opis wymagań 22
1. Rozwi- 1. Informacje o autorze: 0 2
nięcie A
arysa Heniusz  XX-wieczna pisarka oddana idei
tematu patriotycznej; przeżyła łagry.
2. Ogólna charakterystyka tematyki fragmentu w kontekście 0 2
tytułu utworu:
fragment Spowiedzi A
arysy Heniusz, to zapis
ważniejszych wydarzeń z życia autorki dotyczący
głównie doświadczenia z łagrów. Podane fragmenty
pochodzą z pierwszego rozdziału utworu. Autorka
przedstawia w nim swój stosunek do rodzinnego domu
oraz relacje między członkami rodziny.
3. Charakterystyka poetyki fragmentu: 0 3
 obecność dialogów;
 dokładność opisów;
 wykorzystanie czasu teraz
niejszego i przeszłego;
 stosowanie form pierwszej osoby liczby mnogiej;
 używanie apostrofy;
 używanie określeń nacechowanych pozytywnie
w opisie rodzeństwa;
 używanie określeń nacechowanych pozytywnie
w opisie domu;
 stosowanie symbolicznych obrazów w opisie domu 
matczyne ręce;
 subiektywizm narracji.
4. Charakterystyka rodziny poetki i relacji między jej 0 5
członkami:
 charakterystyka bohaterów;
 idealizacja bohaterów;
 podkreślenie silnych więzi między rodzeństwem;
 podkreślenie uczucia miłości w relacjach między
rodzeństwem i rodzicami;
 podkreślenie wzajemnego szacunku między
członkami rodziny;
 podkreślenie zależności rodzinnych.
5. Omówienie obrazu rodzinnego domu poetki: 0 4
 podkreślenie roli przyrody w tworzeniu obrazu domu;
 antropomorfizacja otaczającej przyrody, która nie
stanowi tła do działania człowieka a jest partnerem
człowieka;
 obraz domu jako ostoi;
 omówienie znaczenia ziemi w kształtowaniu obrazu
domu;
 podkreślenie wyjątkowości rodzinnego domu.
8 Egzamin maturalny z języka białoruskiego
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom podstawowy
6. Wyjaśnienie tytułu utworu: 0 2
 spowiedz
czyli narracja w 1. os. dotycząca osobistych
przeżyć;
 eksplikacja uczuć autorki względem rodzinnego domu;
 refleksja dotycząca siebie samego, swojego pochodzenia;
 opowieść o tożsamości.
7. Przedstawienie wniosków
Np.
wniosek pełny 4
Dom rodzinny i rodzina to najważniejsze wartości
w życiu autorki. Wychowanie, jakie odebrała autorka
w domu rodzinnym wpłynęły na resztę życia
i ukształtowały ją jako człowieka. Wspomina dom
rodzinny jako miejsce bezpieczne i szczęśliwe. Miłość
i wzajemny szacunek pomiędzy członkami rodziny
sprawił, że chętnie wspomina lata dziecięce; 2
wniosek częściowy
Kochająca rodzina i spokojny dom mogą człowiekowi
dać siłę na całe życie i stanowić punkt odniesienia,
do którego może się odwoływać w trudnych
momentach w życiu. 1
próba podsumowania
Najważniejsze w życiu wartości to dom i rodzina.
Język i kompozycja 27
2. Poprawna i nieschematyczna składnia i poprawna fleksja. 9
Składnia
Poprawna składnia i fleksja. 7
i fleksja
Na ogół poprawna składnia i fleksja. 5
Mimo błędów składnia i fleksja niezakłócająca
3
komunikatywności języka.
3. Bogate i zróżnicowane słownictwo i poprawna
10
Słownictwo, frazeologia, swobodny i żywy styl.
frazeologia, Na ogół wystarczające słownictwo, poprawna frazeologia,
7
styl komunikatywny styl.
Na ogół poprawne słownictwo i na ogół komunikatywny
4
styl.
4. Na ogół bezbłędna ortografia i interpunkcja. 4
Ortografia, Nieliczne błędy ortograficzne różnego stopnia i błędy
2
interpunkcja interpunkcyjne również drugiego stopnia.
Błędy ortograficzne z przewagą drugorzędnych i liczne
1
interpunkcyjne z przewagą drugorzędnych.
5. Funkcjonalna wobec tematu, spójna, logiczna. 4
Kompozycja Trójdzielna, spójna, graficzne wyodrębnienie głównych
2
części.
Wskazująca na próby porządkowania myśli, na ogół
1
spójna.