dietetyk 321[11] z1 02 n

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Beata Kozińska

Zastosowanie żywności do zaspokajania potrzeb
organizmu 321[11].Z1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
prof. dr hab. Lidia Wądołowska
mgr inż. Magdalena Krystowska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ewa Superczyńska

Konsultacja:
dr hab. inż. Henryk Budzeń

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[11].Z1.02
„Zastosowanie żywności do zaspokajania potrzeb organizmu”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu dietetyk.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Składniki pokarmowe odżywcze, ich charakterystyka i rola

w organizmie człowieka

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Składniki mineralne i woda – charakterystyka oraz rola

w organizmie człowieka

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Witaminy, ich charakterystyka i rola w organizmie człowieka

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Składniki nieodżywcze i ich charakterystyka

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Przemiana energii w organizmie człowieka. Bilans

energetyczny. Wartość energetyczna pożywienia

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Podział żywności na grupy i ich charakterystyka. Wpływ procesów

technologicznych na wartość odżywczą żywności i potraw

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Znaczenie mikroorganizmów w żywieniu

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie dietetyk.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności jakie uczeń powinien mieć ukształtowane, aby
przystąpić do realizacji programu jednostki modułowej

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien opanować podczas realizacji
programu jednostki modułowej,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć uczniów,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

ćwiczeń praktycznych,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektu.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych wielokrotnego
wyboru.

W tym rozdziale podano również:

−

plany testów w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcje dla nauczyciela,

−

instrukcje dla ucznia,

−

karty odpowiedzi,

−

zestawy zadań testowych.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni należy bezwzględnie zwrócić uwagę na przestrzeganie

regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych,
wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Z przepisami tymi należy zapoznawać uczniów
od początku trwania nauki i należy je bezwzględnie stosować.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[11].Z1

Podstawy fizjologii i żywienia

321[11].Z1.01

Charakteryzowanie funkcji narządów

organizmu człowieka

321[11].Z1.02

Zastosowanie żywności

do zaspokajania potrzeb organizmu

321[11].Z1.03

Planowanie żywienia odpowiednio

do potrzeb organizmu

321[11].Z1.04

Stosowanie zasad racjonalnego

żywienia

321[11].Z1.06

Planowanie żywienia w profilaktyce

chorób cywilizacyjnych

321[11].Z1.05

Określanie stanu odżywienia człowieka

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się podstawową terminologią z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

−

charakteryzować budowę oraz funkcje komórek, tkanek i narządów organizmu człowieka,

−

charakteryzować budowę i funkcje układu pokarmowego,

−

charakteryzować budowę i funkcje gruczołów wydzielania wewnętrznego,

−

charakteryzować budowę oraz rolę enzymów i hormonów w organizmie człowieka,

−

charakteryzować główne procesy metaboliczne zachodzące w organizmie człowieka,

−

określać współzależność procesów metabolicznych dla utrzymania homeostazy organizmu
człowieka,

−

charakteryzować procesy energetyczne zachodzące w organizmie człowieka,

−

wyjaśniać wpływ mikroflory na organizm człowieka,

−

określać wpływ zaburzeń procesów metabolicznych na powstawanie chorób.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posłużyć się podstawową terminologią dotyczącą żywności i składników żywności,

−

rozróżnić składniki żywności i określić ich wpływ na funkcjonowanie organizmu,

−

dokonać podziału żywności według określonych kryteriów,

−

określić rolę składników pokarmowych dla organizmu człowieka,

−

scharakteryzować metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów,

−

scharakteryzować przemiany energetyczne zachodzące w organizmie człowieka,

−

określić wpływ procesów technologicznych na zmianę wartości odżywczej żywności
i potraw,

−

zinterpretować wpływ składników pożywienia na utrzymanie homeostazy organizmu i jej
zaburzenia,

−

określić skutki żywienia niezbilansowanego, niedoborowego i nadmiernego,

−

rozpoznać zagrożenia mikrobiologiczne pochodzące ze źródeł pokarmowych,

−

scharakteryzować żywność zawierającą drobnoustroje o korzystnym oddziaływaniu na
zdrowie człowieka.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Dietetyk 321[11]
Moduł:

Podstawy fizjologii i żywienia 321[11].Z1

Jednostka modułowa:

Zastosowanie żywności do zaspokajania potrzeb organizmu
321[11].Z1.02

Temat: Składniki mineralne – charakterystyka oraz ich rola w organizmie człowieka.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności charakteryzowania poszczególnych składników

mineralnych i ich roli w organizmie człowieka.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić najważniejsze funkcje poszczególnych składników mineralnych,

−

wskazać produkty będące źródłem poszczególnych składników mineralnych,

−

określić skutki niedoboru poszczególnych składników mineralnych,

−

wyszukać dzienne normy spożycia poszczególnych składników mineralnych w Normach
żywienia dla ludności w Polsce.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

gra dydaktyczna,

−

pogadanka.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w parach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

Normy żywienia dla ludności w Polsce,

−

prezentacja multimedialna, foliogramy i zdjęcia przedstawiające skutki niedoboru
składników mineralnych w organizmie,

−

plansze z podziałem składników mineralnych,

−

gra dydaktyczna – układanka,

−

materiały piśmiennicze (kartki formatu A4, A1, pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem, dostępem internetowym i drukarką,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, foliogramy i,

−

kolorowe elementy do losowania na 2 osobowe grupy.

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne.
2. Podanie tematu zajęć.
3. Omówienie celów zajęć.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Omówienie funkcji, źródeł i niedoboru składników mineralnych – prezentacja

multimedialna.

5. Podział na 2 osobowe grupy – losowanie.
6. Podanie treści ćwiczenia 1 z rozdziału 5.2.1. Poradnika dla nauczyciela

Przyporządkuj wybranym składnikom mineralnym ich najważniejsze funkcje, źródła,
objawy niedoboru oraz dzienną normę spożycia (wyszukaj w Normach żywienia dla
ludności).

7. Omówienie przez nauczyciela sposobu wykonania ćwiczenia.
8. Rozdanie materiałów gry dydaktycznej (Załącznik 1).
9. Wykonanie ćwiczenia:

−

uczniowie zapoznają się zdjęciami przedstawiającymi skutki niedoboru składników
mineralnych w organizmie,

−

uczniowie w grupach przyporządkowują do składników mineralnych ich
najważniejsze funkcje, źródła i objawy niedoboru (układanka),

−

uczniowie wyszukują dzienną normę spożycia wybranych składników mineralnych
w Normach żywienia dla ludności w Polsce,

11. Prezentacja wyników i ich omówienie na forum grupy.

Zakończenie zajęć

−

uczniowie oceniają poszczególne prezentacje za pomocą kwestionariusza oceny
(Załącznik 2),

−

nauczyciel podsumowuje wyniki oceny oraz przebieg całych zajęć, wskazując na
zaangażowanie uczniów i uzyskane efekty.

Praca domowa
Opracuj wykaz zawartości składników mineralnych dla wybranych 5 wód mineralnych na
podstawie ich etykiet.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

pogadanka z uczniami na temat atrakcyjności i przydatności zajęć prowadzonych metodą
gry dydaktycznej.

Załączniki do scenariusza

Załącznik 1

Do gry dydaktycznej należy wykorzystać jako elementy układanki tabelę 1.

Tabela 1. Charakterystyka składników mineralnych [opracowanie własne]

Najważniejsze funkcje

Źródła

Niedobór

Składniki mineralne budulcowe

Wapń
składnik kości i zębów, wpływa na wzrost
i rozwój; reguluje skurcze mięśni, bierze
udział w krzepnięciu krwi

mleko i przetwory (najlepsza
przyswajalność),
szproty (konserwy),
nasiona roślin strączkowych,
produkty zbożowe z pełnego
ziarna

osteoporoza, próchnica,
krzywica, osteomalacja,
tężyczka

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Fosfor
składnik kości i zębów, wchodzi w skład
kwasów nukleinowych (DNA i RNA)
i związków wysokoenergetycznych (ATP);
bierze udział w metabolizmie

mleko i przetwory,
nasiona roślin strączkowych,
mięso,
ryby,
produkty zbożowe z pełnego
ziarna

obecnie występuje rzadko

osteoporoza,
osteomalacja

Magnez
składnik kości i zębów, tkanek miękkich;
wpływa na układ nerwowy (antystresowy)

kakao, czekolada, orzechy,
nasiona roślin strączkowych,
produkty zbożowe z pełnego
ziarna

nadpobudliwość układu
nerwowo-mięśniowego

Fluor
składnik kości i zębów; przeciwdziała
próchnicy

ryby morskie, herbata

próchnica

Siarka
wchodzi w skład włosów, paznokci, skóry
i chrząstek oraz witaminy B

, biotyny i

aminokwasów siarkowych

sery podpuszczkowe, jaja, mięso,
ryby, strączkowe

nie występuje w diecie
bogatej w białko
zwierzęce

Składniki mineralne wchodzące w skład związków decydujących o przebiegu metabolizmu

Żelazo
składnik hemoglobiny, mioglobiny, i wielu
enzymów; niezbędny do transportu
i magazynowania tlenu

wątroba, podroby, mięso
i przetwory, żółtko jaja (najlepsza
przyswajalność)

niedokrwistość,
niedotlenienie tkanek

Miedź
niezbędna do transportu żelaza; konieczna do
syntezy barwników skóry i włosów

orzechy, wątroba, nasiona roślin
strączkowych, produkty zbożowe
z pełnego ziarna

niedokrwistość, kruchość
naczyń krwionośnych

Cynk

składnik ponad 200 enzymów niezbędny do
syntezy białka i kwasów nukleinowych,
składnik hormonów: insuliny, tyroksyny,
testosteronu

mięso i przetwory, wątroba, sery,
nasiona roślin strączkowych,
produkty zbożowe z pełnego
ziarna, orzechy

zahamowanie wzrostu
i rozwoju, zmiany skórne,
spadek odporności

Jod
składnik hormonów tarczycy: tyroksyny
i trójjodotyroniny

ryby morskie, sól kuchenna
jodowana

wole endemiczne,
niedorozwój umysłowy
i fizyczny

Kobalt
wchodzi w skład witaminy B

; uczestniczy

w wytwarzaniu krwinek czerwonych

nasiona roślin strączkowych,
podroby, warzywa kapustne

niedokrwistość

Składniki mineralne uczestniczące w gospodarce wodno–elektrolitowej

Sód
zatrzymuje wodę w organizmie, podnosi
ciśnienie osmotyczne, bierze udział
w kurczliwości mięśni

sól kuchenna, wyroby
konserwowane, sery
podpuszczkowe, ryby solone

odwodnienie, utrata
apetytu

Potas
wydalanie wody z organizmu; obniża
ciśnienie osmotyczne; bierze udział
w kurczliwości mięśni

warzywa strączkowe, orzechy,
ziemniaki, produkty zbożowe
z pełnego ziarna

zakłócenie w pracy
mięśnia sercowego,
osłabienie mięśni
szkieletowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Chlor
udział w gospodarce wodno-elektrolitowej;
występuje w soku żołądkowym i ślinie

sól kuchenna, wędliny, sery
podpuszczkowe

utrata apetytu, obniżenie
napięcia mięśniowego

Składniki mineralne o różnorodnych funkcjach

Selen
wchodzi w skład enzymu; który ma działanie
przeciwutleniające; niezbędny do przemiany
hormonów tarczycy

podroby, ryby, kukurydza,
produkty zbożowe z pełnego
ziarna

zaburzenia czynności
serca, podatność na
nowotwory

Chrom
reguluje poziom glukozy we krwi; obniża
poziom cholesterolu

wątroba, drożdże piwne, ryby, jaja sprzyja cukrzycy,

miażdżycy

Mangan
aktywator wielu enzymów; niezbędny
w procesie wytwarzania chrząstek i kości

orzechy, produkty zbożowe
z pełnego przemiału, suche
nasiona roślin strączkowych

odwapnienie kości

Molibden
składnik enzymów uczestniczących
w powstawaniu kwasu moczowego

suche nasiona roślin
strączkowych, podroby, warzywa,
mięso

zaburzenia neurologiczne

Załącznik 2

Kwestionariusz – ocena prezentacji

1. Czy prezentacja miała wstęp, rozwinięcie i zakończenie?

tak nie

6 5 4 3 2 1

2. Czy prezentacja była zrozumiała?

tak nie

6 5 4 3 2 1

3. Czy prezentacja była ciekawa?

tak nie

6 5 4 3 2 1

4. Czy prezentacja była poprawna?

tak nie

6 5 4 3 2 1

5. Czy prezenterzy swobodnie korzystali z przygotowanych przez siebie pomocy?

tak nie

6 5 4 3 2 1

Ogólna liczba punktów ………………………

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Dietetyk 321[11]
Moduł:

Podstawy fizjologii i żywienia 321[11].Z1

Jednostka modułowa:

Zastosowanie żywności do zaspokajania potrzeb organizmu
321[11].Z1.02

Temat: Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, ich charakterystyka i rola w organizmie

człowieka.

Cel ogólny: Kształtowanie

umiejętności

charakteryzowania

witamin

rozpuszczalnych

w tłuszczach i ich roli w organizmie człowieka.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić najważniejsze funkcje poszczególnych witamin w organizmie człowieka,

−

wskazać produkty będące źródłem poszczególnych witamin,

−

określić skutki niedoboru poszczególnych witamin,

−

wyszukać dzienne normy spożycia poszczególnych witamin w Normach żywienia dla
ludności w Polsce.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pogadanka.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w parach.

Czas:

2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

Normy żywienia dla ludności w Polsce,

−

prezentacja multimedialna pokazująca skutki niedoboru witamin,

−

plansze z podziałem witamin,

−

foliogramy i zdjęcia przedstawiające skutki niedoboru witamin,

−

materiały piśmiennicze (kartki formatu A4, A1, pisaki),

−

komputer, drukarka, rzutnik multimedialny,

−

kolorowe elementy do losowania na 2 osobowe grupy.

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne.
2. Podanie tematu zajęć.
3. Omówienie celów zajęć.
4. Omówienie funkcji, źródeł i niedoboru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach –

prezentacja multimedialna.

5. Podział na 2 osobowe grupy – losowanie.
6. Podanie treści ćwiczenia 3 z rozdziału 5.3.1. Poradnika dla nauczyciela:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyszukaj w literaturze lub w Internecie zdjęcia obrazujące objawy niedoboru i nadmiaru

spożycia witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz sprawdź w „Normach żywienia dla
ludności w Polsce” dzienne normy spożycia tych witamin.
7. Omówienie przez nauczyciela sposobu wykonania ćwiczenia.
8. Rozdanie materiałów:

−

Normy żywienia dla ludności w Polsce,

9. Wykonanie ćwiczenia:

−

uczniowie zapoznają się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia, poszerzają go
wiadomościami z literatury uzupełniającej,

−

uczniowie wyszukują w literaturze lub w Internecie zdjęcia obrazujące objawy
niedoboru i nadmiaru spożycia witamin rozpuszczalnych w tłuszczach,

−

uczniowie sprawdzają w „Normach żywienia dla ludności w Polsce” dzienne normy
spożycia witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

11. Prezentacja wyników i ich omówienie na forum grupy.

Zakończenie zajęć

−

nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, wskazując na zaangażowanie uczniów i uzyskane
efekty.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

zaznaczając na skali punktowej uczeń dokonuje oceny zajęć (Załącznik 1).

Załączniki do scenariusza

Załącznik 1

Zaznacz na skali:

stopień

zaangażowania

uczestników

współpraca

grupie

metody

prowadzący

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Składniki pokarmowe odżywcze, ich charakterystyka i rola

w organizmie człowieka

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie danych z etykiet, opracuj wykaz zawartości węglowodanów, tłuszczów

i białka dla wybranych 10 produktów spożywczych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 osobowych (dobór grup na
zasadzie losowania). Nauczyciel powinien dodatkowo zaprezentować i omówić pokazy
multimedialne, filmy i foliogramy. Wykonanie ćwiczenia powinno być zakończone pogadanką
podsumowującą.

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 10 etykiet produktów spożywczych,
2) przeanalizować dane na etykietach pod kątem zawartości węglowodanów, tłuszczów

i białka,

3) opracować wykaz zawartości węglowodanów, tłuszczu i białka w wybranych produktach,
4) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

zbiór etykiet produktów spożywczych,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przedstaw na wykresach źródła węglowodanów ogółem, węglowodanów przyswajalnych i

źródła błonnika pokarmowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać i wypisać dane z tabel,
2) obliczyć zawartość węglowodanów przyswajalnych w wybranych produktach,
3) na podstawie danych sporządzić wykresy zawartości węglowodanów ogółem,

węglowodanów przyswajalnych oraz błonnika pokarmowego,

4) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Przedstaw na wykresach źródła tłuszczów zwierzęcych i roślinnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zawartość tłuszczu w produktach zwierzęcych i roślinnych, korzystając

z tabel „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”,

2) wybrać i wypisać dane z tabel,
3) na podstawie danych sporządzić wykresy zawartości tłuszczu w produktach zwierzęcych

i roślinnych,

4) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Wyszukaj receptury 10 potraw, przeanalizuj ich wartość odżywczą pod kątem

uzupełniania białek niskowartościowych białkami wysokowartościowymi w danej potrawie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze (i w Internecie) receptury 10 różnych potraw,
2) przeanalizować

skład

surowcowy

potraw

pod

kątem

zawartości

białek

niepełnowartościowych i pełnowartościowych,

3) określić w których potrawach zachodzi uzupełnianie się białek,
4) zapisać wnioski,
5) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 5

Oblicz i porównaj z dzienną normą spożycia zawartość cholesterolu w swoim

jednodniowym jadłospisie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) spisać swój 1 dniowy jadłospis,
2) wypisać dane z tabel „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych

potraw”,

3) obliczyć zawartość cholesterolu w produktach i potrawach,
4) obliczyć zawartość cholesterolu w jadłospisie,
5) porównać zawartość cholesterolu w swoim 1 dniowym jadłospisie z dzienną normą

spożycia cholesterolu wg „Norm żywienia dla ludności w Polsce”,

6) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”

−

„Normy żywienia dla ludności w Polsce”,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny lub program do oceny sposobu
żywienia),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Składniki mineralne i woda – charakterystyka oraz ich rola

w organizmie człowieka

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj 10 wybranym składnikom mineralnym ich najważniejsze funkcje, źródła,

objawy niedoboru oraz dzienną normę spożycia (wyszukaj w Normach żywienia dla ludności w
Polsce).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 10 składników mineralnych,
2) przyporządkować im najważniejsze funkcje, źródła i objawy niedoboru,
3) wyszukać dzienne normy spożycia wybranych 10 składników mineralnych,
4) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

gra dydaktyczna – układanka,

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

„Normy żywienia ludności w Polsce”,

−

gra dydaktyczna (układanka) – kartki do ułożenia (nazwy składników mineralnych,
najważniejsze funkcje, źródła, niedobór),

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Oblicz i porównaj z dzienną normą spożycia zawartość wapnia i żelaza w swoim

1 dniowym jadłospisie (możesz wykorzystać jadłospis z ćwiczenia 5, rozdział 5.1.1.).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 osobowych (dobór grup na
zasadzie losowania). Nauczyciel powinien dodatkowo zaprezentować i omówić pokazy

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

multimedialne, filmy i foliogramy. Wykonanie ćwiczenia powinno być zakończone pogadanką
podsumowującą.

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) spisać swój 1 dniowy jadłospis lub wykorzystać jadłospis z ćwiczenia 5, rozdział 5.1.1.,
2) wypisać dane (zawartość wapnia i żelaza w produktach) z tabel „Wartość odżywcza

wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”,

3) obliczyć zawartość wapnia i żelaza w produktach i potrawach,
4) obliczyć zawartość wapnia i żelaza w jadłospisie,
5) porównać zawartość wapnia i żelaza w swoim 1 dniowym jadłospisie z dzienną normą

spożycia wapnia i żelaza wg „Norm żywienia dla ludności w Polsce”,

6) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”

−

„Normy żywienia dla ludności w Polsce”,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny lub program do oceny sposobu
żywienia),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wyszukaj receptury 10 potraw (lub wykorzystaj receptury z ćwiczenia 4, rozdział 5.1.1.),

przeanalizuj ich skład surowcowy pod kątem zachowania równowagi kwasowo-zasadowej
w danej potrawie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze i w Internecie receptury 10 różnych potraw,
2) przeanalizować skład surowcowy wybranych potraw pod kątem równowagi kwasowo-

zasadowej,

3) zapisać wnioski,
4) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

plansze (foliogramy) określające kwasotwórczość lub zasadotwórczość produktów,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Przedstaw na wykresie i porównaj zawartość wody w wybranych produktach

spożywczych z różnych grup.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zawartość wody w produktach spożywczych korzystając z „Tabel

wartości odżywczej produktów spożywczych”,

2) wybrać i wypisać dane z tabel,
3) na podstawie danych sporządzić wykresy zawartości wody w wybranych produktach

spożywczych z różnych grup,

4) zapisać wnioski,
5) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

„Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych”,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 5

Sporządzić dobowy bilans wodny dla swojego organizmu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać materiał nauczania dotyczący bilansu wodnego,
2) sporządzić zestawienie wody pobranej w ciągu doby,
3) sporządzić zestawienie wody wydalonej w ciągu doby,
4) zapisać wnioski,
5) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Witaminy, ich charakterystyka i rola w organizmie

człowieka

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź, na podstawie informacji zawartych na etykietach, wykaz zawartości witamin dla

10 wybranych produktów spożywczych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 10 etykiet produktów spożywczych,
2) przeanalizować dane z etykiet pod kątem zawartości witamin,
3) sporządzić wykaz zawartości witamin w wybranych produktach,
4) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

zbiór etykiet produktów spożywczych,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Oblicz (uwzględniając 50% straty podczas obróbki) i porównaj z dzienną normą spożycia

zawartość witaminy C w swoim 1 dniowym jadłospisie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 osobowych (dobór grup na
zasadzie losowania). Nauczyciel powinien dodatkowo zaprezentować i omówić pokazy

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

multimedialne, filmy i foliogramy. Wykonanie ćwiczenia powinno być zakończone pogadanką
podsumowującą.

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia, poszerzyć go wiadomościami

z literatury uzupełniającej,

2) opisać swój 1 dniowy jadłospis,
3) wypisać dane (zawartość witaminy C w produktach) z tabel „Wartość odżywcza

wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”,

4) obliczyć zawartość witaminy C w produktach i potrawach,
5) obliczyć zawartość witaminy C w jadłospisie, uwzględniając 50% straty witaminy podczas

obróbki,

6) porównać zawartość witaminy C w swoim 1 dniowym jadłospisie, z dzienną normą

spożycia witaminy C wg „Norm żywienia dla ludności w Polsce”,

7) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”,

−

„Normy żywienia dla ludności w Polsce”

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny lub program do oceny sposobu
żywienia),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wyszukaj w literaturze lub w Internecie zdjęcia obrazujące objawy niedoboru i nadmiaru

spożycia witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz sprawdź w „Normach żywienia dla
ludności w Polsce” dzienne normy spożycia tych witamin.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze lub w Internecie zdjęcia obrazujące objawy niedoboru i nadmiaru

spożycia witamin rozpuszczalnych w tłuszczach,

2) sprawdzić w „Normach żywienia dla ludności w Polsce” dzienne normy spożycia witamin

rozpuszczalnych w tłuszczach,

3) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

„Normy żywienia dla ludności w Polsce”

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Składniki nieodżywcze i ich charakterystyka

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj nazwy substancji antyodżywczych i toksycznych do odpowiedniej grupy,

określ ich występowanie i działanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) Sporządzić wykaz substancji antyodżywczych i toksycznych,
2) przyporządkować nazwy substancji do odpowiedniej grupy,
3) przyporządkować substancjom ich występowanie i działanie,
4) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

gra dydaktyczna (układanka) – kartki do ułożenia (nazwy grup, nazwy substancji,
występowanie, działanie),

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Opracuj wykaz substancji celowo dodawanych do żywności dla 5 wybranych produktów,

na podstawie danych z ich etykiet.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 5 etykiet produktów spożywczych,
2) przeanalizować dane z etykiet pod kątem zawartości substancji celowo dodawanych do

żywności,

3) sporządzić wykaz substancji celowo dodanych w wybranych produktach,
4) wyszukać w literaturze i w Internecie informacje na temat roli poszczególnych substancji

w danym produkcie,

5) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

zbiór etykiet artykułów spożywczych,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Przemiana energii w organizmie człowieka. Bilans

energetyczny. Wartość energetyczna pożywienia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz i porównaj podstawową przemianę materii dla siebie i dla kolegi/koleżanki z grupy

z wykorzystaniem wzorów Harrisa-Benedicta.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać dane do obliczeń – masa ciała, wzrost, wiek, (swoje i kolegi/koleżanki),
2) obliczyć podstawową przemianę materii podstawiając odpowiednie dane do wzoru,
3) porównać otrzymane wyniki,
4) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Obliczyć całkowitą przemianę materii dla swojego organizmu metodą sumowania

wydatków energetycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obliczyć podstawową przemianę materii,
2) obliczyć swoiście dynamiczne działanie pożywienia,
3) wypełnić kartę aktywności dziennej (tabela 7, rozdział 4.5.1. Poradnika dla ucznia),

wprowadzić dane do arkusza kalkulacyjnego,

4) uzyskany całkowity koszt energetyczny czynności (w kcal/kg masy ciała) pomnożyć przez

masę swojego ciała,

5) zsumować wszystkie wydatki energetyczne,
6) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

karta aktywności dziennej,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wyszukaj receptury 5 potraw. Oblicz i porównaj na wykresie wartość energetyczną

1 porcji wybranych potraw.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać receptury 5 potraw,
2) wypisać dane z tabel „Wartość odżywcza podstawowych produktów spożywczych

i typowych potraw”,

3) obliczyć wartość energetyczną potraw,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) obliczyć wartość energetyczną 1 porcji wybranych potraw,
5) na podstawie wyników sporządzić wykres wartości energetycznych 1 porcji wybranych

potraw,

6) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

praca z materiałem drukowanym,

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

receptury,

−

tabele „Wartość odżywcza podstawowych produktów spożywczych i typowych potraw”,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny, program do oceny sposobu
żywienia),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Oblicz wartość energetyczną swojego 1 dniowego jadłospisu i porównaj z dzienną normą

na energię.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) spisać swój 1 dniowy jadłospis,
2) wypisać dane z tabel „Wartość odżywcza wybranych produktów i typowych potraw”,
3) obliczyć wartość energetyczną produktów i potraw,
4) obliczyć wartość energetyczną jadłospisu,
5) porównać wartość energetyczną jadłospisu z normą na energię wg „Norm żywienia dla

ludności w Polsce”,

6) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele „Wartość odżywcza wybranych produktów i typowych potraw”,

−

„Normy żywienia dla ludności w Polsce”,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny, program do oceny sposobu
żywienia),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 5

Scharakteryzuj skutki niezrównoważonego bilansu energetycznego organizmu na

podstawie zdjęć wyszukanych w literaturze lub Internecie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w dostępnych źródłach zdjęcia prezentujące skutki niezrównoważonego bilansu

energetycznego,

2) przeanalizować jakie skutki może wywołać dodatni bilans energetyczny,
3) przeanalizować jakie skutki może wywołać ujemny bilans energetyczny,
4) zapisać wnioski,
5) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Podział żywności na grupy i ich charakterystyka. Wpływ

procesów technologicznych na wartość odżywczą żywności
i potraw

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj receptury 5 potraw. Oceń wartość odżywczą 1 porcji każdej potrawy obliczając

zawartość składników odżywczych. Określ zawartość białka pełnowartościowego. Wskaż
potrawy, w których zachodzi uzupełnianie wartości odżywczej białka oraz przeanalizuj
potrawy pod kątem zachowania równowagi kwasowo-zasadowej i zawartości substancji
antyodżywczych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać receptury 5 potraw,
2) wprowadzić dane do programu komputerowego do oceny sposobu żywienia,
3) obliczyć wartość odżywczą 1 porcji każdej potrawy,
4) określić zawartość białka pełnowartościowego w potrawach,
5) wskazać potrawy, w których zachodzi uzupełnianie wartości odżywczej białka,
6) przeanalizować potrawy pod kątem zachowania równowagi kwasowo-zasadowej,
7) przeanalizować potrawy pod kątem zawartości substancji antyodżywczych,
8) przeanalizować wyniki i zapisać wnioski,
9) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny, program do oceny sposobu
żywienia),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Porównaj zawartość składników pokarmowych w 5 surowych i przetworzonych

produktach oraz w potrawach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 5 surowych produktów,
2) do wybranych produktów dobrać przetwory i potrawy z nich wykonane,
3) wprowadzić dane do programu komputerowego oceny sposobu żywienia,
4) obliczyć wartość odżywczą surowych i przetworzonych produktów spożywczych oraz

potraw,

5) przeanalizować wyniki i zapisać wnioski
6) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny, program do oceny sposobu
żywienia),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wyszukaj receptury 5 potraw, przeanalizuj wpływ procesów technologicznych na ich

wartość odżywczą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze i w Internecie receptury potraw,
2) przeanalizować receptury pod kątem zastosowanych procesów technologicznych,
3) określić wpływ procesów technologicznych na wartość odżywczą potraw,
4) zapisać wnioski,
5) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny),

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Znaczenie mikroorganizmów w żywieniu

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź obserwację mikroskopową wybranych mikroorganizmów powodujących

psucie żywności i wskaż produkty żywnościowe, dla których stanowią zagrożenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 5 preparatów drobnoustrojów,
2) przygotować mikroskop do przeprowadzenia obserwacji,
3) przeprowadzić obserwację mikroskopową,
4) wykonać schematyczny rysunek obserwowanych preparatów,
5) wskazać na podstawie literatury i wiadomości z Internetu produkty żywnościowe dla

których wybrane drobnoustroje stanowią zagrożenie,

6) zapisać wnioski,
7) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

mikroskop, preparaty mikroorganizmów,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Określ podatność na zepsucie w zależności od różnych czynników, wybranych losowo

10 produktów spożywczych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać losowo 10 produktów spożywczych,
2) przeanalizować

produkty

pod

kątem

czynników

sprzyjających

rozwojowi

mikroorganizmów,

3) sklasyfikować wybrane produkty na łatwopsujące, trudnopsujące i nie ulegające zepsuciu,
4) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kartki z nazwami produktów do losowania,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź obserwację mikroskopową 5 wybranych bakterii probiotycznych, wskaż

produkty żywnościowe, które są ich źródłem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 5 preparatów bakterii probiotycznych,
2) przygotować mikroskop do przeprowadzenia obserwacji,
3) wykonać schematyczny rysunek obserwowanych preparatów,
4) wskazać na podstawie literatury i wiadomości z Internetu produkty żywnościowe będące

źródłem wybranych bakterii,

5) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

mikroskop, preparaty bakterii probiotycznych,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj 5 produktów żywnościowych zawierających drobnoustroje o korzystnym

oddziaływaniu na zdrowie człowieka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić sposób realizacji

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp,

zwracać uwagę na przestrzeganie zasad użytkowania sprzętu dostępnego w pracowni, sprzętu
komputerowego, obsługi rzutnika pisma i materiałów biurowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać 5 produktów żywnościowych zawierających drobnoustroje,
2) scharakteryzować na podstawie literatury z Internetu produkty pod kątem zawartości

drobnoustrojów,

3) określić ich korzystny wpływ na zdrowie człowieka,
4) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

pogadanka.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmiennicze (arkusze papieru format A1 i A4, kolorowe pisaki),

−

komputer z oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma, drukarka,

−

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Zastosowanie żywności do
zaspokajania potrzeb organizmu”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 7, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. b, 5. d, 6. b, 7. d, 8. c, 9. a, 10. c, 11. d,
12. b, 13. d, 14. b, 15. a, 16. c, 17. d, 18. c, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Zdefiniować pojęcie makroelementów

2 Zdefiniować węglowodany przyswajalne

Określić wpływ składników żywności na
funkcjonowanie organizmu

Określić rolę składników mineralnych dla organizmu
człowieka

5 Scharakteryzować metabolizm cukrowców

Scharakteryzować przemiany energetyczne zachodzące
w organizmie człowieka

Określić wpływ procesów technologicznych na zmianę
wartości odżywczej żywności i potraw

Określić skutki żywienia niezbilansowanego,
niedoborowego

9 Określić skutki niedobory witaminy C

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić skutki żywienia niezbilansowanego,
nadmiernego

11 Określić skutki nadmiaru tłuszczów w diecie

Rozpoznać zagrożenia mikrobiologiczne pochodzące
ze źródeł pokarmowych

13 Określić skutki nadmiaru błonnika w diecie

Zinterpretować wpływ składników pożywienia na
utrzymanie homeostazy organizmu i jej zaburzenia

16 Zdefiniować pojęcie substancji antyodżywczej

17 Określić wartość energetyczną produktów

18 Określić skutki żywienia niezbilansowanego

19 Zdefiniować pojęcie białek prostych

Dokonać podziału żywności według wartości
odżywczej

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Wszystkie

zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna

odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej Karcie odpowiedzi.
6. Zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź

zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Makroelementami są

a) żelazo, fluor, jod.
b) wapń, żelazo, selen.
c) cynk, mangan fluor.
d) wapń, siarka, magnez.

2. Węglowodanami przyswajalnymi są

a) glukoza i fruktoza.
b) laktoza i błonnik.
c) skrobia i celuloza.
d) hemiceluloza i maltoza.

3. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe

a) są źródłem witamin.
b) są materiałem odżywczym dla mózgu.
c) zapobiegają miażdżycy.
d) mają zdolność wiązania wody.

4. Składniki mineralne pełnią w organizmie rolę

a) energetyczną.
b) budulcową i regulującą.
c) energetyczną i budulcową.
d) energetyczną, budulcową i regulującą.

5. Glukoza w cyklu Krebsa ulega przekształceniu do

a) wody z wytworzeniem energii.
b) dwutlenku węgla z wytworzeniem energii.
c) dwutlenku węgla i wody.
d) dwutlenku węgla i wody z wytworzeniem energii.

6. Przeciętnie wydatek energii na podstawową przemianę materii u dorosłego człowieka

wynosi
a) 0,5 kcal/1kg masy ciała.
b) 1,0 kcal/1kg masy ciała.
c) 1,5 kcal/1kg masy ciała.
d) 2,0 kcal/1kg masy ciała.

7. Białka pod wpływem temperatury ulegają

a) karmelizacji.
b) denaturalizacji.
c) dekstrynizacji.
d) denaturacji.

8. Niedobór wapnia w organizmie powoduje

a) anemię.
b) pelagrę.
c) osteoporozę.
d) beri-beri.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Niedobór witaminy C w organizmie powoduje chorobę

a) szkorbut.
b) kurzą ślepotę.
c) krzywicę.
d) osteomalację.

10. Nadmiar tłuszczów zwierzęcych w diecie sprzyja

a) anemii.
b) cukrzycy.
c) miażdżycy.
d) kurzej ślepocie.

11. Nadmiar błonnika pokarmowego w diecie powoduje

a) wymioty.
b) obrzęki.
c) bóle głowy.
d) biegunki.

12. Do zatrucia bakteryjnego Clostridium botulinum może dojść po spożyciu

a) mleka i przetworów.
b) mięsa i przetworów.
c) jaj.
d) produktów zbożowych.

13. Nośnikiem bakterii probiotycznych są produkty

a) zbożowe.
b) warzywne.
c) mięsne.
d) mleczne.

14. Potrawa, w której jest zachowana równowaga kwasowo-zasadowa to

a) pierogi z mięsem.
b) pierogi z owocami.
c) gulasz drobiowy.
d) pulpety drobiowe z ryżem.

15. Potrawą, w której zachodzi uzupełnianie białek niepełnowartościowych białkami

pełnowartościowymi
a) zupa mleczna z makaronem.
b) risotto jarskie.
c) sałatka owocowa.
d) kisiel mleczny.

16. Substancją antyodżywczą jest

a) amigdalina.
b) solanina.
c) kwas szczawiowy.
d) saponina.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Najwięcej energii dostarcza organizmowi człowieka produkt o składzie

a) 5 g węglowodanów, 2 g białka, 1 g tłuszczu.
b) 3 g węglowodanów, 2 g białka, 3 g tłuszczu.
c) 2 g węglowodanów, 6 g białka, 1 g tłuszczu.
d) 6 g węglowodanów, 2 g białka, 2 g tłuszczu.

18. Dodatni bilans energetyczny organizmu dorosłego człowieka prowadzi do

a) podatności na choroby.
b) spadku masy ciała.
c) nadwagi i otyłości.
d) Polepszenia stanu zdrowia.

19. Białkami prostymi są

a) globuliny i nukleoproteiny.
b) albuminy i skleroproteiny.
c) gliadyna i chromoproteiny.
d) albuminy i metaloproteiny.

20. Grupa mleka i przetworów mlecznych jest źródłem

a) wysokowartościowego białka i wapnia.
b) niskowartościowego białka i żelaza.
c) wysokowartościowego białka i żelaza.
d) niskowartościowego białka i wapnia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……..............................………………………………………………..

Zastosowanie żywności do zaspokajania potrzeb organizmu

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Zastosowanie żywności do
zaspokajania potrzeb organizmu”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 7, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. d, 4. a, 5. d, 6. a, 7. b, 8. a, 9. d, 10. a, 11. c,
12. b, 13. a, 14. a, 15. d, 16. b, 17. a, 18. c, 19. b, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Zdefiniować mikroelementy

2 Zdefiniować pojęcie węglowodanów nieprzyswajalnych

Określić wpływ składników żywności na
funkcjonowanie organizmu

4 Określić rolę witamin dla organizmu człowieka

5 Scharakteryzować metabolizm białek

Scharakteryzować przemiany energetyczne zachodzące
w organizmie człowieka

Określić wpływ procesów technologicznych na zmianę
wartości odżywczej żywności i potraw

8 Określić skutki niedoboru żelaza

9 Określić skutki witaminy A

10 Określić skutki nadmiaru białka w diecie

11 Określić skutki nadmiaru wody w organizmie

Rozpoznać zagrożenia mikrobiologiczne pochodzące
ze źródeł pokarmowych

Scharakteryzować żywność zawierającą drobnoustroje
o korzystnym oddziaływaniu na zdrowie człowieka

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zinterpretować wpływ składników pożywienia na
utrzymanie homeostazy organizmu i jej zaburzenia

16 Rozpoznać naturalną substancję toksyczną

17 Określić wartość energetyczną produktów

18 Określić skutki żywienia niezbilansowanego

19 Rozpoznać węglowodany proste

Dokonać podziału żywności według wartości
odżywczej

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

będą w teście.

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących zastosowania żywności do zaspokajania potrzeb

organizmu.

Wszystkie

zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej Karcie odpowiedzi.
6. Zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź

zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 2

1. Mikroelementami są

a) wapń, fosfor, magnez.
b) wapń, żelazo, selen.
c) żelazo, fluor, jod.
d) siarka, magnez, jod.

2. Węglowodanami nieprzyswajalnymi są

a) glukoza i fruktoza.
b) celuloza i hemiceluloza.
c) laktoza i skrobia.
d) maltoza i celuloza.

3. Cholesterol LDL wpływa na funkcjonowanie organizmu powodując schorzenia układu

a) ruchu.
b) nerwowego.
c) oddechowego.
d) krążenia.

4. Witaminy pełnią w organizmie rolę

a) regulującą.
b) budulcową.
c) energetyczną i budulcową.
d) energetyczną, budulcową i regulującą.

5. Aminokwasy w cyklu Krebsa ulegają przekształceniu do

a) wody z wytworzeniem energii.
b) dwutlenku węgla z wytworzeniem energii.
c) dwutlenku węgla i wody.
d) dwutlenku węgla i wody z wytwarzaniem energii.

6. Przeciętnie wydatek energii na podstawową przemianę materii u dorosłego człowieka

wynosi
a) 1 kcal/1 kg masy ciała.
b) 2 kcal/1 kg masy ciała.
c) 3 kcal/1 kg masy ciała.
d) 4 kcal/1 kg masy ciała.

7. Skrobia ogrzewana na sucho ulega

a) karmelizacji.
b) dekstrynizacji.
c) denaturacji.
d) koagulacji.

8. Niedobór żelaza w organizmie powoduje

a) anemię.
b) osteoporozę.
c) pelagrę.
d) beri-beri.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Niedobór witaminy A w organizmie powoduje

a) osteomalację.
b) krzywicę.
c) szkorbut.
d) kurzą ślepotę.

10. Nadmiar białka w diecie powoduje

a) przeciążenie nerek i wątroby.
b) przeciążenie przewodu pokarmowego.
c) odkładanie się białka w organizmie.
d) białaczkę.

11. Nadmiar wody w organizmie powoduje

a) biegunki.
b) otyłość.
c) obrzęki.
d) bóle głowy.

12. Do zatrucia bakteryjnego Salmonellą może dojść po spożyciu

a) warzyw.
b) jaj.
c) mleka.
d) pieczywa.

13. Bakterie probiotyczne należą do rodzaju

a) Lactobacillus i Bifidobacterium.
b) Escherichia i Lactobacillus.
c) Escherichia i Bifidobacterium.
d) Flavobacterium i Lactobacillus.

14. Potrawa, w której jest zachowana równowaga kwasowo–zasadowa to

a) zupa mleczna z makaronem.
b) pierogi z mięsem.
c) gulasz wołowy z kaszą.
d) pulpety drobiowe z ryżem.

15. Potrawa, w której będzie zachodziło uzupełnianie białek niepełnowartościowych białkami

pełnowartościowymi to
a) surówka z warzyw korzeniowych.
b) sałatka owocowa.
c) risotto jarskie.
d) pierogi z serem twarogowym.

16. Naturalną substancją toksyczną jest

a) kwas fitynowy.
b) solanina.
c) kwas szczawiowy.
d) awidyna.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Najwięcej energii organizmowi człowieka dostarcza produkt o składzie

a) 6 g węglowodanów, 1 g białka, 3 g tłuszczu.
b) 1 g węglowodanów, 7 g białka, 2 g tłuszczu.
c) 1 g węglowodanów, 5 g białka, 1 g tłuszczu.
d) 5 g węglowodanów, 1 g białka, 2g tłuszczu.

18. Ujemny bilans energetyczny u dorosłego człowieka prowadzi do

a) nadwagi.
b) otyłości.
c) spadku masy ciała.
d) poprawy stanu zdrowia.

19. Węglowodanami prostymi są

a) laktoza i maltoza.
b) glukoza i fruktoza.
c) laktoza i sacharoza.
d) glukoza i skrobia.

20. Grupa produktów zbożowych i suchych nasion strączkowych jest źródłem

a) białka pełnowartościowego i witamin z grupy B.
b) białka niepełnowartościowego i witaminy A.
c) węglowodanów i witaminy C.
d) węglowodanów i witamin z grupy B.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……..............................………………………………………………..

Zastosowanie żywności do zaspokajania potrzeb organizmu

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Brzozowska A. (red): Składniki mineralne w żywieniu człowieka. Wydawnictwo

Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 1999

2. Czerwińska D., Kołlajtis-Dołowy A., Kozłowska K., Pietruszka B.: Podstawy żywienia

człowieka. FORMAT–AB, Warszawa 2001

3. Gawęcki J. (red): Białka w żywności i żywieniu. Wydawnictwo Akademii Rolniczej

im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 1997

4. Gawęcki J. (red): Witaminy. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta

Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2000

5. Gawęcki J. (red): Współczesna wiedza o węglowodanach. Wydawnictwo Akademii

Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 1998

6. Gawęcki J., Hryniewiecki L. (red): Żywienie człowieka. Podstawy nauki ożywieniu.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998

7. Gawęcki J., Libudziasz Z. (red): Mikroorganizmy w żywności i żywieniu. Wydawnictwo

Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2006

8. Greting H., Gawęcki J.: Słownik terminów żywieniowych. Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2001

9. Holak E., Lewiński W., Łaszczyca M., Skirmuntt., Walkiewicz J.,; Biologia 2. Podręcznik

dla liceum ogólnokształcącego. Zakres rozszerzony. OPERON, Gdynia 2006

10. Kunachowicz H., Czarnowska-Misztal E., Turlejska H.: Zasady żywienia człowieka.

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000

11. Świderski F. (red): Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. Wydawnictwa Naukowo-

Techniczne, Warszawa 1999

12. Zalewski S. (red): Podstawy technologii gastronomicznej. Wydawnictwa Naukowo-

Techniczne, Warszawa 1997

13. www.nauka.rk.edu.pl
14. www.microbiology.univ.gda.pl
15. www.wedlinydomowe.pl
16. www.alergen.region-rabka.pl
17. www.pathcon.com
18. www.yakult.nl

Literatura metodyczna:

1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym,

Wyd. ITeE, Radom 2001

2. Kupisiewicz C.: Dydaktyka ogólna. OW Graf-Punkt, Warszawa 2000
3. Kupisiewicz C.: Podstawy dydaktyki. WSiP, Warszawa 2005
4. Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002
5. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „Żak”,

Warszawa 2003

6. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. cz.I i II.

Wyd. ITeE, Radom 1999

7. Symela K.(red.): Skuteczność kształcenia modułowego w Polsce w systemie szkolnej

i pozaszkolnej edukacji zawodowej. Wyd. ITeE, Radom 2003

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
dietetyk 321[11] z1 02 u
dietetyk 321[11] z1 02 u
dietetyk 321[11] z1 02 u
dietetyk 321[11] z1 06 n
dietetyk 321[11] z1 04 n
dietetyk 321[11] z1 01 n
dietetyk 321[11] o1 02 u
dietetyk 321[11] z1 04 u
dietetyk 321[11] z2 02 n
dietetyk 321[11] z3 02 u
dietetyk 321[11] z4 02 n
dietetyk 321[11] z2 02 u
dietetyk 321[11] z1 03 n
dietetyk 321[11] z1 03 u
dietetyk 321[11] z3 02 n
dietetyk 321[11] o1 02 n
dietetyk 321[11] z1 06 u

więcej podobnych podstron