PiU-W8-przebieg

21. grudzień 2006

P

RZEBIEG

WYKŁADU

Z

P

I

U

Niepamięć spontaniczna.

Niepamięć sugerowana – osoba jeszcze zahipnotyzowana, zanim się ją wyprowadzi z hipnozy
mówi, że po wyprowadzeniu z hipnozy nic nie będziesz pamiętał, a jak klasne to Ci się wszystko
przypomni.
Czy rzeczywiście hipnoza może być użyteczna w sprawach sądowych?
Świadek niepamiętający przestępcę...

Jeśli chodzi o podejżanego to dla niego jest rzeczą niezwykle ważną przypomnienie sobie alibi jest
ważne.
Dla ofiary ważne jest by przypomnieć sobie przestępcę.
Świadkowie – od nich czasami zależy wyrok.

Ze świadkami to jest tak, że sytuacja przestępstwa jest sytuacją silnie związaną emocjonalnie i
trudno to zapamiętać i zeznać jak to właściwie było. Często osoby mówią o zjawisku w bardzo
różny sposób.

Hipnoza jest często uwazana za technikę, która może wspomóc pamięć.

Przykłady autentycznych zdarzeń użycia hipnozy w kryminologii.

1) 1976. Kierowca autobusu – napad na autobus i porwanie dzieci. Przypomniał sobie on

numery rejestracyjne przestępców, którzy zostali potem złapani.

2) Porwanie dwóch dziewczynek z San Francisco. Porywacz powiedział dziewczynkom, że

materiał wybuchowy jest przy samochodzi i wybuchnie jak będą chciały uciekać. Starsza
była gwałcona. Potem je wypuścił. Dzieci miały problemy z chronologią zdarzeń. Podczas
hipnozy przypomniała sobie wiele szczegółów dotyczących samochodu. Samochód był
naprawiany w San Diego. Rozmowa porywacza z mechanikiem. Freon – nieznane słowo.
Kartą kredytową o określonych kolorach.

Hipnoza jest na ogół wykonywana w relaksującej, spokojnej atmosferze, bez pośpiechu, nacisku,
hipnoza sprzyja koncentracji nad przedmiotem sugestii. Osabienie krytycyzmu, więc często osoby
relacjonują więcej. Integralną częścią jest zaangażowanie w wyobrażenia i fantazje. Stan hipnozy
związany jest z większą sugestywnością, więc można też łatwiej wpływać na jej odpowiedzi.
Hipnotyzer też może wpływać na zachowanie i wprowadzać w błąd.
Hipnozę stosowali też policjanci po krótkim szkoleniu.. - tak nie powinno być.
Nawet jeśli się udaje zdobyć jakieś informacje. To zwiększa się również przekonanie osoby o tym,
że rzeczywiście zdarzenie miało miejsce i że dany fragment sytuacji właśnie tak wyglądał jak on to
pamięta... gorzej jeśli źle odpamięta.
Jeśli już hipnoza jest stosowana to powinno to być wyłączone z postępowania sądowego.

Definicje empiryczne i teoretyczne.

Empiryczne wiążą uczenie z dającymi się zaobserwować zdarzeniami w świecie fizycznym i są to
definicje operacyjne.

Strona 1 z 4

PiU-W8-przebieg

21. grudzień 2006

Operacjonizm – pogląd na naukę sformułowany przez Percy W. Bridgmana w książce „Logic of
modern physics”
Cechy definicji operacyjnych: „nazwać je definicjami, to tyle co powiedzieć, że dotyczą one pojęć,
a nie praw, a nazwać je oeracyjnymi, to wyeliminować z nich wszystko oprócz podstawowych
wielkości i manipulacji matematycznych”.

Edwin R. Guthrie – Zmiany w zachowaniu, które następują jako rezultat zachowania, będziemy
nazywali uczeniem.

Clarck Hull – psychologia uczenia skonstruował złożony system twierdzeń dotyczace uczenia i
zachowania, ale okazało się, że korzyść z poznania tego systemu była niewielka.

Uczenie – względnie stałe zmiany w zachowaniu i pomijają te zmiany, które są spowodowane
motywacją, zmęczeniem, adaptacją, dojrzewaniem czy innymi czynnikami o charakterze
fizjologicznym.

II) Definicje teoretyczne – próbują uchwycić rzeczywistą naturę uczenia i wskazują na warunki

niezbędne do jego zaistnienia.

Def.fizjologiczne – zmiany w układzie nerwowym
def. Poznawcze – związane bezpośrednio z procesem spostrzegania.
Def.ujmujące uczenie jako modyfikację zachowania, które już jest zawarte w repertuarze
aktywności organizmu.
Def.skojarzeniowe – zasada styczności, czyli kontyngencji. Wytwarzanie skojarzeń między
zdarzeniami w bliskiej odległości czasowej.

Techniki badania uczenia

–

technika badania reakcji ślinowych – zastosowana przez Pawłowa w badaniach nad odruchami
warunkowymi. Bodźcem bez.był pokarm, a bezwarunkowym było światło lub dźwięk.U ludzi
badał to Krasnogorski – przyssawka 1907roku, a BB był 1% roztwór kwasu cytrynowego.

–

Technika badania reakcji naczyniowo-ruchowych, gdzie używa się pretyzmografu, czyli aparatu
służącego do badania zmian objętości kończyn związany z badniem dopływu krwi. BB lód albo
termofor, a BW bodźce świetlne lub dźwiękowe

–

technika badania reakcji oddechowych – pneumograf, czyli aparat umieszczany na klatce
piersione, który reaguje na zmiany w oddychaniu. BB bodźce bólowe

–

oporu skóry, czyli skórno-galwaniczna – wydzielanie potu, dzięki czemu skóra zmienia swoją
oporność, BB był ból

–

reakcje źreniczne – zwężenie źrenic może być również przedmiotem warunkowania, można
uwarunkować zwężanie się źrednicy przez skojarzenie światła z dźwiękiem. Po ok.
400Skojarzeniach źrenica zwęża się na dźwięk

–

reakcji sercowo-naczyniowych, warunkuje się czynność serca, a rejestracja dokonuje się przez
tętno, BB może być ból lub ucisk na gałki oczne, kiedy pojawia się objaw oczno-sercowy
Aschnera (stopniowo naciska się na gałki i powoduje to zwolnienie akcji serca, ciśnienie krwi i
zwalnia oddech),, BW obraz lub dźwięk

–

zamiany progów czynnościowych EKG... też można warunkować zapis EKG

–

technika badania reakcji leukocytalnych, pod wpływem np. spożycia pokarmu liczba białych
cialek wzrasta tymczasowo i to też można uwarunkować

Strona 2 z 4

PiU-W8-przebieg

21. grudzień 2006

Urządzenia stosowane w badaniach nad uczeniem:

–

labirynty (badania zwierząt i ludzi)

–

pursuimetr (chodzi o to, że jest obracający się talerz z punktem podłączony do prądu i chodzi o
to by utrzymać kontakt z danym punktem (gramofon)

–

wizjer lustrzany (wzór w lustrze i coś ma z nim zrobić)

Rodzaje uczenia....

1) poznawcze (uczenie bezwzmocnieniowym)
2) oparte na wzmocnieniu (warunkowanie instrumentalne i klasyczne)

Wzmocnienie to każde zdarzenie, które zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji.
Wzmocnienie negatywne to nie kara, a wzmocnienie pozytywne to nie nagroda. Wzmacniamy
zachowania, a nagradzamy osobę. Wzmocnienie powinno mieć charakter motywujący. A nagradza
się np.pośmiertnie, więc nie może mieć charakteru motywacyjnego.

Wzmocnienie pozytywne i negatywne. W pozytywnych coś dodajemy, w negatywnych coś
odejmujemy.
Pozytywne – gdy reakcja jest wzmacniana przez dodanie czegoś do sytuacji. To coś nazywa się
pozytywnym czynnikiem wzmacniający (np. pokarm, pieniądze, pochwała, dobre oceny).
Lubimy ludzi, którzy pozytywnie wzmacniający

Negatywne – bodziec awersyjny=negatywny bodziec wzmacniający. Osoba się upija, aby lepiej
znieść stres. Ból głowy i środek przeciwbólowy.

Kara to zastosowanie bodźca awersyjnego, mogą to być bardzo różne bodźce (uwaga, fizyczna,
krytyka itp.).

Uczenie poznawcze:

–

spostrzeżeniowe – trwała zmiana w spostrzeganiu przedmiotów lub zdarzenia powstała w
wyniku wcześniejszych spostrzeżeń tej samej rzeczy lub rzeczy jej podobnych, na ogól zmiana
ta zakłada wyraźniejsze spostrzeganie

–

wstępne warunkowanie sensoryczne :

–

1etap : kojarzenie np. światło-dźwięk

–

2etap: warunkujemy organizm na jeden z tych bodźców (np. na światło) i wtedy kiedy
reakcja jest uwarunkowana na światło to stosujemy dźwięk

–

nabywanie wiedzy (występuje bez przerwy, info jak do nas docierają w sposób zamierzony lub
niezamierzony), wiedza jest przygotowaniem do reakcji tzn. Że jeżeli w tej chwili uczę się
języka obcego to te rzeczy nie przydadzą mi się teraz, ale później będą one bardzo przydatne.

Genetyczny przekaz – dziedziczność i środowisko.
Co tak naprawdę przynosimy ze sobą na świat, a co jest wyuczone.

Nie mówimy o tym, że zachowania są wyuczone. Chodzi o mechanizm zachowania, który mogą
mieć charakter dziedziczny albo wyuczone. Jak znam jakiś język to sam język jest wyuczony, ale
jeśli chodzi o mechanizm mowy nie jest on wyuczony, ale jest zależny od uczenia. Rodzę się z
pewnymi możliwościami nabycia mowy, ale mam predyspozycję do nabycia mowy, jeśli znajdę się
w środowisku przesycenia językiem. Wtedy opanowuje ten język. Ale jeśli przez jakiś czas dziecko

Strona 3 z 4

PiU-W8-przebieg

21. grudzień 2006

jest pozbawione relacji z językiem, to po upływie tego czasu to opanowanie języka nie jest już
możliwe. Jeśli do określonego czasu ptak przestanie latać, to potem już się tego nie nauczy.

John Locke

Tabula rasa – zmazana tablica (czysta)

„umysł jest...czystą kartą, nie zapisaną żadnymi znakami, nie ma on idei). Skąd ten ogromny zapas
obrazó, niemal nieskończenie różnorodnych, którymi nieustannie czynna, nieograniczona
wyobrażźnią ludzka zapełnia umysł. Skąd bierze się cały materiał dla rozumu i wiedzy.
Odpowiadam na to jednym słowem: z doświadczenial na nim parta jest cała nasza wiedza i z niego
ostatecznie się wyprowadza. „

Mikołaj Rejestracja
„bo się gołą tablicą ten nasz rozum rodzi, A co na niej napiszą, to już więc z tym chodzi” (150lat
przed Locke'u)

Strona 4 z 4