Wydolnośd fizyczna - zdolnośd organizmu do wykonywania wysiłków fizycznych o dużym ogólnym
koszcie energetycznym, z zaangażowaniem dużych grup mięśniowych, bez szybko narastającego
zmęczenia, a także zdolnośd do szybkiej likwidacji zmian zmęczeniowych po zakooczeniu pracy

-

sprawnośd funkcji zaopatrzenia tlenowego i możliwośd zużycia tlenu w tkankach

-

zasoby substratów energetycznych w mięśniach i innych tkankach

-

sprawnośd procesów wyrównujących zmiany w środowisku wewnętrznym organizmu

-

tolerancja zmian zmęczeniowych

Czynniki decydujące o wydolności

Zasoby substrató energetycznych w mięśniach i innych tkankach

-

bufory

-

płuca

-

nerki

-

równowaga kwasowo-zasadowa

-

glukoneogeneza w wątrobie - glikogen wątrobowy

-

utlenianie w mięśniach - glikogen mięśniowy

-

sprawnośd usuwania mleczanu

-

parowanie potu - główna rola eliminacji ciepła z organizmu

-

wyparowanie 1 litra potu -> 580 kcal
(nie należy wycierad ręcznikiem spoconej skóry!)

-

sprawna termoregulacja

Wyrównywanie zmian w środowisku wewnętrznym organizmu

-

egzogenne: ekspozycja na wysoką temperaturę

-

endogenne: wysiłek fizyczny

-

obciążenie ciepłem:

-

naczynioruchowy - skóra czerwona, gorąca, sucha

-

wydalanie potu - skóra wilgotna

-

2 etapy reakcji organizmu na ciepło:

Sprawna termoregulacja

-

maksymalna ilośd tlenu, jaka może byd pochłonięta przez organizm podczas maksymalnego
wysiłku fizycznego

-

wskaźnik wydolności tlenowej

-

VO2max jest wartością mniej więcej stałą

-

VO2max wartośd maksymalną osiąga ok. 20 roku życia, następnie z każdą dekadą życia obniża się

-

mężczyźni mają wyższy VO2max (> masa mięśniowa)

-

kobiety: ~2l

-

mężczyźni: ~3-4

-

L O2/min, ml O2/min

-

60-80 - atleta

-

40-59 - dobrze wytrenowany

-

30-39 - dobra kondycja ogólna

-

21-29 - słaba kondycja ogólna

-

< 20 - niska wydolnośd organizmu

-

ml O2/min/kg (wyeliminowanie wpływu masy ciała)

Pułap tlenowy

-

osiągnięcie fazy plateau poboru tlenu
tętno maksymalne

Maksymalny wysiłek fizyczny

Ćwiczenia 12

11 stycznia 2012
10:11

Fizjologia Strona 1

-

220 - wiek

-

208 - 0,7*wiek

-

tętno maksymalne

-

współczynnik wentylacji VE/VO2 = 40-50
(w spoczynku VE/VO2 = 20)

-

wysiłek testowy < 15 minut

-

układu oddechowego

-

układu krążenia

-

przepływu krwi przez mięśnie

-

metabolizmu mięśniowego

VO2max zależy od sprawności:

-

wynik obarczony minimalnym błędem

-

wysiłek maksymalny

-

osoby zdrowe, po badaniach lekarskich

-

metody bezpośrednie

-

wynik szacowany, błąd 10-20%

-

wysiłek submaksymalny

-

stosowane dla wszystkich (dzieci, osoby starsze)

-

metody pośrednie

Metody wyznaczania VO2max

-

ustabilizowany pobór tlenu (bądź obniżony)
pomimo wzrastającego obciążenia - faza plateau

-

stała wartośd tętna - HRmax

-

współczynnik oddechowy RER/RQ> 1 (1,1-1,5)

-

stężenie mleczanu > 8-10mmol/L (16-18 mmol/L)

Metody bezpośrednie

-

Test Astrand-Ryhming

-

Test Margarii

-

Odczyt wyniku z odpowiednich tabel

-

wyliczenie wartości ze wzorów arytmetycznych

-

Test PWC

170,150,130

Metody pośrednie

Fizjologia Strona 2