Energia kiełkowania - % nasion normalnie skiełkowanych w ciągu pewnego krótkiego okresu (3-10 dni). Mówi o 
zdolności nasion do szybkiego kiełkowania i jest wskaźnikiem dużej ich żywotności. 
 
Siła kiełkowania - % nasion normalnie skiełkowanych, w ciągu dłuższego czasu (5-28dni). Wskaźnik liczby nasion 
żywych o prawidłowo rosnących kiełkach. 
 
Herbicydy – związki fitotoksyczne, niszczące niepożądaną roślinność (totalne/selektywne) 
 
Regulatory wzrostu – fitohormony, czyli związki organiczne, które w b.małych ilościach stymulują lub hamują 
procesy wzrostu i rozwoju roślin (

auksyny, giberliny, 

cytokininy

, 

kwas abscysynowy

 i etylen).

 

 
Totipotencja – zdolność komórki do różnicowania się w dowolny rodzaj kom. 
 
Kiełkowanie epigeiczne – rodzaj kiełkowania w którym część podliścieniowa zarodka (hipokotyl), wydłuża się i 
powoduje wynoszenie liścieni nad powierzchnię gleby, np. fasola. Liścienie pełnią f.fotosyntetyzujące. 
 
Kiełkowanie hipogeiczne – rodzaj kiełkownia, w którym część nadliścieniowa zarodka (epikotyl), wydłuża się i 
liścienie pozostają w glebie. Z liścieni pobierane są subst. odżywcze do momentu wytworzenia liści, np. 
kasztanowiec, zboża. 
 

 

 

 

 

 

epikotyl 

 
 

liścienie 

 

 

 

 

 

 

hipokotyl 

 
 
Auksyny   (Odkryli: 1927-Chołodny i w 1928-Went) 
Pierwszą odkrytą auksyną jest IAA (kwas indolilo-3-octowy). Jest on syntezowany w merystemie wierzchołkowym 
pędu, młodych liściach, zarodku (oraz w małych ilościach w korzeniu). Transport IAA przez miękisz roślin ma 
unikatowy charakter. Jest on wolny (5-20 mm/h) i kierunkowy (polarny), jednak nie jest zależny od grawitacji. 
Ponadto IAA przemieszcza się szybko i bezkierunkowo poprzez floem/łyko (5-20 cm/h). 
 
Funkcje: 
- pobudzenie wzrostu elongacyjnego roślin. Mają one pośredni wpływ na rozciągliwość ścian komórkowych. 
- niezapłodnione kwiaty potraktowane auksyną IAA powiększają swoją zalążnię i przekształcają się w owoce nie 
posiadające nasion. 
- zapobiegają one opadaniu liści i owoców, biorą udział w naprawie zranień, a także tworzeniu zawiązków 
korzeniowych. 
- zbyt duże stężenie auksyn pobudza produkcję etylenu, co opóźnia wzrost rośliny. 
- 

Wpływają na szybkość wydłużania się komórek roślinnych, na tropimy( czyli zjawiska wyginania się pod wpływem 

różnych czynników łodyg i korzeni), stymulują otwieranie się pąków kwiatowych i liściowych oraz powstawanie 
bocznych korzeni.

 

DOŚW.: Odcięte wierzchołki koleoptyla umieszczano na bloczkach agarowych. Jeśli po kilku godzinach bloczek 
agarowy przykładano po jednej stronie pozbawionego wierzchołka koleoptyla następowało wygięcie w wyniku 
szybszego wzrostu tej strony. Substancją dyfundująca do bloczka agarowego okazał się kwas indolilo-3-octowy. 
 
Gibereliny 

Oznaczono je w następujący sposób: GA

1

, GA

2

…itd. Występują w: tkankach roślinnych, stożkach wzrostu, 

owocach, liściach, nasionach. Ich wpływ na rośliny jest dosyć zróżnicowany. Mogą powodować wydłużanie się 
łodyg, zwłaszcza w przypadku roślin karłowatych, mogą przyspieszać kwitnienie i aktywować enzymy, ale również 
pobudzają wiele procesów fizjologicznych.  
Są czynnikiem przyspieszającym kiełkowanie nasion. 
 
Cytokininy 
To regulatory wzrostu i rozwoju roślin będące pochodnymi puryn. W tkankach zmienionych chorobowo i w 
endospermie nasion występują w dużych ilościach. Pobudzają procesy fizjologiczne takiej jak: 

cytokineza

, 

organogeneza

, kiełkowanie, kwitnienie, a nawet rozgałęzianie się 

pędu

. Regulują ponadto transport, gospodarkę 

metabolitów (ich uruchamianie i nagromadzanie), przyspieszają syntezę białek i kwasów nukleinowych. 

 
Kwas abscysynowy (ABA) 
Substancja wzrostowa wykazująca działanie hamujące. Hamująco wpływa na wzrost roślin i zjawiska rozwojowe, w 
których udział biorą procesy wzrostowe. Hamuje również metaboliczną aktywność przejawianą przez tkanki roślinne, 
zwłaszcza merystematyczne. Ponadto oddziaływuje hamująco na podziały komórkowe i wzrost wydłużeniowy. 
Wpływa na spoczynek nasion i pąków, na ruchy szparek oraz odgrywa rolę w opadaniu liści i owoców. 
 
Etylen 
Jest hormonem roślinnym występującym w postaci gazowej. Jego działanie polega na przyspieszaniu procesu 
dojrzewania owoców, opadania liści i starzeniu się roślin. 
 

 

Etapy kiełkowania: 



 

faza imbibicji  

o 

intensywne pobieranie wody, pęcznienie 

o 

wzrost oddychania 



 

faza kataboliczna  

o 

mobilizacja substancji zapasowych 

o 

synteza odpowiednich fitohormonów 

o 

pęknięcie łupiny nasiennej 

o 

pojawienie się korzenia 

o 

pojawienie się łodyżki 



 

faza anaboliczna  

o 

rozwijanie się liści 

o 

synteza nowych składników komórkowych 

 
 
ETAPY ŻYCIA ROŚLIN: 
 
Stadium wegetatywne 

1.  Rozwój embrionalny 
2.  Kiełkowanie nasion (woda, O2, temp., *światło) 
3.  Wzrost wegetatywny 

 
Stadium generatywne 

4.  Okres dojrzałości płciowej (pąki kwiatów i kwitnienie) 
5.  Owocowanie (owoce i nasiona) 
6.  Starzenie się i śmierć rośliny