Energia kiełkowania - % nasion normalnie skiełkowanych w ciągu pewnego krótkiego okresu (3-10 dni). Mówi o
zdolności nasion do szybkiego kiełkowania i jest wskaźnikiem dużej ich żywotności.
Siła kiełkowania - % nasion normalnie skiełkowanych, w ciągu dłuższego czasu (5-28dni). Wskaźnik liczby nasion
żywych o prawidłowo rosnących kiełkach.
Herbicydy – związki fitotoksyczne, niszczące niepożądaną roślinność (totalne/selektywne)
Regulatory wzrostu – fitohormony, czyli związki organiczne, które w b.małych ilościach stymulują lub hamują
procesy wzrostu i rozwoju roślin (
Totipotencja – zdolność komórki do różnicowania się w dowolny rodzaj kom.
Kiełkowanie epigeiczne – rodzaj kiełkowania w którym część podliścieniowa zarodka (hipokotyl), wydłuża się i
powoduje wynoszenie liścieni nad powierzchnię gleby, np. fasola. Liścienie pełnią f.fotosyntetyzujące.
Kiełkowanie hipogeiczne – rodzaj kiełkownia, w którym część nadliścieniowa zarodka (epikotyl), wydłuża się i
liścienie pozostają w glebie. Z liścieni pobierane są subst. odżywcze do momentu wytworzenia liści, np.
kasztanowiec, zboża.
epikotyl
liścienie
hipokotyl
Auksyny (Odkryli: 1927-Chołodny i w 1928-Went)
Pierwszą odkrytą auksyną jest IAA (kwas indolilo-3-octowy). Jest on syntezowany w merystemie wierzchołkowym
pędu, młodych liściach, zarodku (oraz w małych ilościach w korzeniu). Transport IAA przez miękisz roślin ma
unikatowy charakter. Jest on wolny (5-20 mm/h) i kierunkowy (polarny), jednak nie jest zależny od grawitacji.
Ponadto IAA przemieszcza się szybko i bezkierunkowo poprzez floem/łyko (5-20 cm/h).
Funkcje:
- pobudzenie wzrostu elongacyjnego roślin. Mają one pośredni wpływ na rozciągliwość ścian komórkowych.
- niezapłodnione kwiaty potraktowane auksyną IAA powiększają swoją zalążnię i przekształcają się w owoce nie
posiadające nasion.
- zapobiegają one opadaniu liści i owoców, biorą udział w naprawie zranień, a także tworzeniu zawiązków
korzeniowych.
- zbyt duże stężenie auksyn pobudza produkcję etylenu, co opóźnia wzrost rośliny.
-
Wpływają na szybkość wydłużania się komórek roślinnych, na tropimy( czyli zjawiska wyginania się pod wpływem
różnych czynników łodyg i korzeni), stymulują otwieranie się pąków kwiatowych i liściowych oraz powstawanie
bocznych korzeni.
DOŚW.: Odcięte wierzchołki koleoptyla umieszczano na bloczkach agarowych. Jeśli po kilku godzinach bloczek
agarowy przykładano po jednej stronie pozbawionego wierzchołka koleoptyla następowało wygięcie w wyniku
szybszego wzrostu tej strony. Substancją dyfundująca do bloczka agarowego okazał się kwas indolilo-3-octowy.
Gibereliny
Oznaczono je w następujący sposób: GA
1
, GA
2
…itd. Występują w: tkankach roślinnych, stożkach wzrostu,
owocach, liściach, nasionach. Ich wpływ na rośliny jest dosyć zróżnicowany. Mogą powodować wydłużanie się
łodyg, zwłaszcza w przypadku roślin karłowatych, mogą przyspieszać kwitnienie i aktywować enzymy, ale również
pobudzają wiele procesów fizjologicznych.
Są czynnikiem przyspieszającym kiełkowanie nasion.
Cytokininy
To regulatory wzrostu i rozwoju roślin będące pochodnymi puryn. W tkankach zmienionych chorobowo i w
endospermie nasion występują w dużych ilościach. Pobudzają procesy fizjologiczne takiej jak:
, kiełkowanie, kwitnienie, a nawet rozgałęzianie się
. Regulują ponadto transport, gospodarkę
metabolitów (ich uruchamianie i nagromadzanie), przyspieszają syntezę białek i kwasów nukleinowych.
Kwas abscysynowy (ABA)
Substancja wzrostowa wykazująca działanie hamujące. Hamująco wpływa na wzrost roślin i zjawiska rozwojowe, w
których udział biorą procesy wzrostowe. Hamuje również metaboliczną aktywność przejawianą przez tkanki roślinne,
zwłaszcza merystematyczne. Ponadto oddziaływuje hamująco na podziały komórkowe i wzrost wydłużeniowy.
Wpływa na spoczynek nasion i pąków, na ruchy szparek oraz odgrywa rolę w opadaniu liści i owoców.
Etylen
Jest hormonem roślinnym występującym w postaci gazowej. Jego działanie polega na przyspieszaniu procesu
dojrzewania owoców, opadania liści i starzeniu się roślin.
Etapy kiełkowania:
faza imbibicji
o
intensywne pobieranie wody, pęcznienie
o
faza kataboliczna
o
mobilizacja substancji zapasowych
o
synteza odpowiednich fitohormonów
o
pęknięcie łupiny nasiennej
o
pojawienie się korzenia
o
pojawienie się łodyżki
faza anaboliczna
o
rozwijanie się liści
o
synteza nowych składników komórkowych
ETAPY ŻYCIA ROŚLIN:
Stadium wegetatywne
1. Rozwój embrionalny
2. Kiełkowanie nasion (woda, O2, temp., *światło)
3. Wzrost wegetatywny
Stadium generatywne
4. Okres dojrzałości płciowej (pąki kwiatów i kwitnienie)
5. Owocowanie (owoce i nasiona)
6. Starzenie się i śmierć rośliny