Kolokwium III
Tchawica
przewód o trójwarstwowej ścianie:
błona śluzowa pokryta nabłonkiem wielorzędowym walcowatym migawkowym (nabłonek dróg oddechowych) leżącym na grubej błonie podstawnej, wyróżnia się w nim komórki:
- migawkowe (urzęsione) – najliczniejsze, o kształcie walcowatym, z centralnie położonym jądrem
- kubkowe - dość liczne, zajmują całą szerokość nabłonka, część szczytowa jest poszerzona – zawiera śluzowe ziarna wydzielnicze
- podstawne (niezróżnicowane) – kształt piramidalny, spoczywają na błonie podstawnej
- szczoteczkowe – z licznymi mikrokosmkami
- ziarniste (endokrynowe układu APUD)
Blaszka właściwa błony śluzowej zbudowana z tkanki łącznej luźnej zawierającej dużo włókien sprężystych (zagęszczone tworzą blaszkę sprężystą), występują liczne naczynia włosowate, limfocyty i komórki plazmatyczne
błona podśluzowa (włóknisto-chrzęstna) zawiera gruczoły tchawicze śluzowo-surowicze, występują tu podkowiaste chrząstki szkliste, których końce połączone są mięśniem tchawicznym (m. gładki) i włóknami sprężystymi
narząd otacza łącznotkankowa przydanka zawierające skupiska komórek tłuszczowych
Płuco
narząd miąższowy o wyglądzie siateczki
miąższ stanowią pęcherzyki płucne oddzielone od siebie przegrodami międzypęcherzykowymi, których zrąb jest zbudowany z tkanki łącznej luźnej z fibroblastami, makrofagami śródmiąższowymi, włóknami kolagenowymi i sprężystymi oraz licznymi naczyniami włosowatymi
ścianę pęcherzyków tworzy nabłonek jednowarstwowy płaski (nabłonek oddechowy)
na błonie podstawnej nabłonka leżą komórki:
- pneumocyty typu I – komórki płaskie, uwypuklone jądro
- pneumocyty typu II – komórki zaokrąglone, mają kuliste i silnie wybarwione jadra
* pneumocyty typu III – u ludzi podobno nie ma
- makrofagi pęcherzykowe
na preparacie widoczne też odcinki drzewa oskrzelowego:
- oskrzela – występuje nabłonkiem wielorzędowym migawkowym (nabł dróg oddechowych), występują włóknista sprężyste, gruczoły śluzowo-surowicze, warstwa komórek mięśniowych gładkich o okrężnym przebiegu (bł. Reisessena), płytki chrzęstne ułożone nieregularnie
- oskrzeliki – o mniejszej średnicy niż oskrzela (nie przekracza 1mm), w ścianie nie mają płytek chrzęstnych ani gruczołów, nabłonek jest jednowarstwowy walcowaty lub szcześcienny, pojawiają się w nim komórki oskrzelikowi (Clary)
Naczynia włosowate i przedwłosowate
naczynia włosowate i przedwłosowate tworzą silnie rozgałęzioną sieć, należą do łożyska kapilarnego i składają się na mikrokrążenie, ich ściany zredukowane są do dwóch warstw: śródbłonka (nabłonek jednowarstwowy płaski) i otaczającej go blaszki podstawnej
naczynia przedwłosowate (prekapilary) – na zewnątrz od blaszki podstawnej występują pojedyncze (w małych naczyniach) lub ułożone w grupach po kilka (w prekapilarach o większej średnicy) komórki mięśniowe gładkie o okrężnym przebiegu, co daje efekt „krzyżowania się” jąder tych komórek z jądrami komórek śródbłonka, ułożonymi zgodnie z długą osią naczynia. W miejscach odejścia naczyń włosowatych obecne okrężnie ułożone miocyty gładkie – zwieracze przedwłosowe.
naczynia włosowate – na ich ścianę składają się:
- śródbłonek – zbudowany z komórek wielokątnych lub wydłużonych, ułożone są osią długą równolegle do przepływu krwi
- błona podstawna – zbudowana z dwóch blaszek: podstawnej, jednorodnej i siateczkowej z włókien siateczkowych
- perycyty (komórki przydanki) – spłaszczone komórki o gwiaździstym kształcie, leżą na zewnątrz naczynia, mają dwie główne wypustki od których odchodzą liczne i regularne wypustki drugorzędowe
Tętnica i żyła typu mięśniowego
ściana naczyń zbudowana z 3 warstw: błony wewnętrznej, środkowej, zewnętrznej (przydanki)
tętnica (średnica 0,3 – 10 mm)
- błona wewnętrzna – składa się na nią: komórki śródbłonka oddające w głąb ściany naczynia wypustki do miocytów gładkich błony środkowej
warstwa pośrednia - z włóknami kolagenowymi i nielicznymi włóknami sprężystymi i miocytami gładkimi
warstwa sprężysta wewnętrzna – najgrubsza z warstw błony, zawiera głównie włókna sprężyste o przebiegu okrężnym i podłużnym, które po utrwaleniu obkurczają się co powoduje charakterystyczne fałdowanie powierzchni wewnętrznej tętnicy
- błona środkowa – kilkadziesiąt warstw miocytów gładkich ułożonych okrężnie, włókna siateczkowate i nieliczne sprężyste
warstwa sprężysta zewnętrzna – w jej skład wchodzi bardzo dużo włókien sprężystych
- błona zewnętrzna – tkanka łączna właściwa luźna oraz naczynia naczyń i włókna autonomiczne
żyła
- błona wewnętrzna -
- błona środkowa – nieliczne komórki mięśniowe gładkie układają się w kilka pokładów o luźnym utkaniu poprzeplatanych włóknami kolagenowymi i sprężystymi
- błona zewnętrzna – najgrubsza, zbudowana z tkanki łącznej luźnej, występują liczne pęczki komórek mięśniowych gładkich o przebiegu podłużnym
cechami różnicującymi naczynia są:
- tętnice mają grubsze ściany, silnie rozwiniętą błonę środkową
- żyły mają cienkie ściany, szerokie światło, silnie rozwiniętą błonę zewnętrzną
- w żyłach warstwowość ścian jest bardziej zatarta, w tętnicach wyraźniejsza
- gęste pokłady włókien mięśniówki gładkiej w tętnicy dają się odróżnić od luźnego utkania miocytów w żyle, gdzie występuje więcej włókien łącznotkankowych
- występujące tylko w tętnicy fałdowanie powierzchni wewnętrznej po utrwaleniu włókien warstwy sprężystej wewnętrznej
- zastawki występują tylko w żyłach
Aorta
tętnica typu sprężystego
makroskopowo zauważalna stosunkowo cienka ściana w porównaniu ze średnicą naczynia
mikroskopowo widoczna trójwarstwowość ściany:
- błona wewnętrzna: stanowi ja pojedyncza warstwa spłaszczonych komórek śródbłonka pod którymi znajduje się błona sprężysta wewnętrzna
- błona środkowa: najgrubsza ze wszystkich, budują ją blaszki sprężyste składające się z włókien sprężystych, zawierają okienka
- błona zewnętrzna: zbudowana z tkanki łącznej właściwej, może zawierać naczynia naczyń
charakterystyczny dla tętnic typu sprężystego brak warstwy mięśniowej
Węzeł chłonny
makroskopowo ma kształt nerkowaty o pełnej, pozbawionej światła strukturze
otoczony łącznotkankową torebką, która wnika w głąb narządu jako beleczki
miąższ węzła tworzy tkanka łączna siateczkowata, w której znajdują się liczne limfocyty, makrofagi
miąższ nie przylega ściśle do torebki łącznotkankowej i przegród od niej odchodzących, w tych miejscach występują przestrzenie wypełnione luźnym utkaniem tkanki siateczkowatej - zatoki
w narządzie można wyróżnić część rdzenną, przykorową i korową
- kora w której występują charakterystyczne grudki chłonne pierwotne – z równomiernie rozmieszczonymi komórkami oraz wtórne – w ich części środkowej występuje przejaśnienie, czyli centrum reaktywne, zaś na ciemniejszym obwodzie jest pasmo zagęszczenia
- pas przykorowy tworzy tkanka limfoidalna rozproszona, jej granice są zatarte, występują tu zatoki przykorowe
- rdzeń utworzony przez pasma tkanki limfoidalnej – sznury rdzenne odchodzące od grudek chłonnych i leżące w przestrzeniach między przegrodami łącznotkankowymi i zatokami rdzennymi
Migdałek podniebienny
od strony powierzchni wolnej pokryty jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym, który wpuklając się w głąb tkanki limfoidalnej tworzy głębokie krypty
nabłonek w obrębie krypt jest nieciągły i silnie nacieczony limfocytami
krypta wraz z otaczającą tkanką limfoidalną w postaci pojedynczej warstwy grudek chłonnych tworzy mieszek
bezpośrednio pod nabłonkiem występują grudki chłonne wtórne (z centrami reaktywnymi)
migdałek od podłoża oddzielony jest łącznotkankową torebką, która oddziela jego struktury od otoczenia
cechy różnicujące:
- nabłonek wielowarstwowy płaski w podniebiennym, a wielorzędowy migawkowy (dróg oddechowych) w gardłowym
- występowanie łącznotkankowej torebki
- od innych narządów limfatycznych wyróżnia go tkanka nabłonkowa i występowanie krypt
Migdałek gardłowy
pokryty jest nabłonkiem wielorzędowym migawkowym (nabłonek dróg oddechowych), który jest silnie nacieczony limfocytami
nabłonek tworzy wpuklenia w postaci bruzd dające obraz pofałdowanej powierzchni
miąższ składa się z grudek chłonnych i licznych limfocytów leżących między nimi
cechy różnicujące:
- nabłonek wielorzędowy migawkowy, a nie wielowarstwowy płaski jak w migdałku podniebiennym
- brak krypt i torebki łącznotkankowej charakterystycznych dla podniebiennego
Grasica
narząd limfatyczno-nabłonkowy
otoczony łącznotkankową torebką od której w głąb narządu wnikają przegrody dzieląc go na niekompletne płaciki
podział na płaciki występuje tylko w części zewnętrznej, centralna część narządu jest wspólna i nosi nazwę pnia grasicy
zrąb grasicy utworzony jest z sieci nabłonkowych komórek o kształcie gwiaździstym, które mają jasną, kwasochłonną cytoplazmę
w płaciku wyróżnia się:
- część korową – obwodową, o silniejszym barwieniu, w jej skład wchodzi dużo limfocytów (tymocytów)
- część rdzenną – centralną, jaśniejszą, zawierającą mniejszą ilość limfocytów ale więcej słabo barwliwych komórek nabłonkowych zrębu, część z nich jest zdegenerowana - układają się w kuliste struktury zbudowane z koncentrycznie ułożonych, spłaszczonych komórek – ciałka grasicze (Hassala)
cechy różnicujące od innych narządów limfatycznych:
- ciałka grasicze
- nabłonkowy zrąb
- płaciki o jaśniejszym rdzeniu i ciemniejszej korze
- brak grudek chłonnych
Śledziona
otoczona torebką łącznotkankową od której odchodzą w głąb narządu liczne beleczki, które się rozgałęziają i łączą między sobą przenikając cały narząd
zrąb zbudowany z tkanki łącznej właściwej siateczkowatej
miąższ stanowią:
- miazga biała – tworzy ją tkanka limfoidalna rozproszona układająca się wokół tętnic środkowych jako okołotętniczkowe pochewki limfatyczne (PALS), oraz grudki chłonne skupione rozrzucone przypadkowo w masie śledziony, składają się z części rozmnażania (środkowej) i zagęszczania (obwodowej)
- miazga czerwona – tworzą ją liczne naczynia zatokowe i żyły nadające miazdze czerwonej wygląd gąbczasty , dookoła nich znajduje się wiele rodzajów komórek, m.in. elementy morfotyczne krwi układające się w postaci sznurów komórkowych / pasm śledzionowych (Billrotha)
cechy różnicujące:
- brak podziału na część korową i rdzenną
- grudki chłonne rozproszone w całym narządzie, a nie jak w węźle chłonnym tylko na obwodzie
Nerka
otoczona torebką łącznotkankową
na przekroju wyróżnia się korę nerkową oraz rdzeń nerkowy
zrąb zbudowany z tkanki łącznej właściwej luźnej, która podtrzymuje naczynia krwionośne, limfatyczne, miąższ nerki oraz komórki śródmiąższowe; zrąb rdzenia jest obfitszy niż kory
miąższ nerki składa się z nefronów, a one z: ciałka nerkowego, kanalika I i II rzędu i pętli nefronu
w korze nerki występują ciałka nerkowe – są to kuliste twory, złożone z kłębuszka naczyniowego i jego torebki (Bowmana);
- kłębuszek naczyniowy – utworzony z pętli naczyń włosowatych, widoczne liczne jądra komórkowe należą do komórek śródbłonka, komórek mezangialnych i podocytów
- torebka kłębuszka – składa się z warstwy ściennej (zb. z nabłonka jednowarstwowego płaskiego) i warstwy trzewnej, która pokrywa kłębuszek i stanowią ją komórki nabłonkowe zwane podocytami (nie dają się zróżnicować w tym powiększeniu); między obiema warstwami torebki jest przestrzeń śródtorebkowa
w ciałku nerkowym można wyróżnić:
- biegun naczyniowy – miejsce w którym wchodzi tętniczka doprowadzająca a wychodzi mniejsza tętniczka odprowadzająca
- biegun moczowy (kanalikowy) – miejsce odchodzenia od ciałka kanalika I rzędu, zwykle naprzeciwko bieguna naczyniowego
kanaliki I rzędu (proksymalne) – część kręta leży w korze, część prosta biegnie w promieniu rdzennym i kończy się w rdzeniu; kanalik ma niewielkie światło i grubą ścianą w której granice między komórkami są zatarte, są to komórki nabłonka jednowarstwowego sześciennego, z okrągłymi jądrami, rzadko rozmieszczonymi w ścianie; cytoplazma komórek jest kwasochłonna, na ich powierzchni występuje rąbek szczoteczkowy
kanaliki II rzędu (dystalne) – zbudowany z nabłonka jednowarstwowego sześciennego, jądra są gęściej ułożone niż w kanalikach I rzędu, niektóre uwypuklają się do światła kanalika; komórki nabłonka wykazują nieregularne kontury; kanaliki II rzędu są mniejsze niż I rzędu, ale mają większe światło
Moczowód
narząd o przekroju rurowatym, z charakterystycznym gwiaździstym światłem
widoczna trójwarstwowość ściany:
- błona śluzowa z nabłonkiem przejściowym, którego powierzchowną warstwę stanowią komórki baldaszkowate, w niektórych widocznie są 2 jądra (?), blaszkę właściwą jest tkanką włóknistą luźną, zawiera dużo włókien
- błona mięśniowa – w całości luźno utkana z grubą warstwą okrężną – zewnętrzną i cieńszą, podłużną wewnętrzną, granica między nimi jest zatarta
- przydanka – zb. z tkanki łącznej właściwej, zawiera naczynia krwionośne
Pęcherz moczowy
ściana składa się z 3 warstw
- błona śluzowa – wykazuje liczne fałdy, pokryta jest nabłonkiem przejściowym, który składa się z kilku warstw komórek sześciennych (urocyty), powierzchniowe komórki są duże, a niektóre mają po 2 jądra – są to komórki baldaszkowate; błonie śluzowej właściwej występują limfocyty i pojedyncze grudki chłonne
- błona mięśniowa – składa się z trzech nieciągłych warstw miocytów gładkich, które niekiedy wzajemnie się przenikają; w warstwie wewnętrznej i zewnętrznej komórki mają podłużny przebieg, a w środkowej okrężny; najgrubsza warstwa zewnętrzna
- przydanka - tkanka łączna właściwa z naczyniami
Przysadka mózgowa
otoczona torebką z tkanki łącznej luźnej
składa się z:
przysadki gruczołowej – stanowi większą część przysadki, makroskopowo widoczna jako silniej wybarwiona (?), składa się z:
- płata przedniego (część dalsza) – stanowi główną masę przysadki gruczołowej, zrąb zb. z tkanki łącznej właściwej luźnej, w której występują dwa rodzaje komórek: chromofobowe (barwnikooporne) i chromofilne (są większe) – o silnie barwiącej się cytoplazmie zasadochłonnej lub kwasochłonnej (więcej)
- części pośredniej – słabo rozwinieta, znajdują się tu komórki zasadochłonne, liczne cysty (po kieszonce Rathkego)
- części guzowej
przysadki nerwowej – zbudowana z bezmielinowych aksonów komórek nerwowych oraz komórek glejowych (pituicytów)
- płat tylny (wyrostek lejka) – struktury włókniste są aksonami neuronów podwzgórzowych, z rozdętymi zakończeniami mającymi wygląd zasadochłonnych wysp nazywanych ciałami (kulami) Herringa, natomiast jądra komórkowe należą do pituicytów
- szypuła lejka
- wyniosłość pośrodkowa
Nadnercze
makroskopowo widoczny charakterystyczny kształt wydłużonego trójkąta, albo czapki napoleońskiej
narząd otoczony torebką łącznotkankową, od której odchodzą odnogi tworzące zrąb
na przekroju widoczne 2 warstwy:
- zewnętrzna, kora – układająca się w 3 warstwy o neiwyraxnych granicach:
Warstwa kłębkowata – skł. się z walcowatych lub piramidowych komórek układające się z kłębki lub łukowate kolumny, mają okrągłe jądra i kwasochłonną cytoplazmę
Warstwa pasmowata – stanowi największą część kory, komórki są wielościenne, układają się w długie pasma leżące prostopadle do powierzchni kory, cytoplazma jest słabo zasadochłonna
Warstwa siatkowata – komórki mniejsze niż w poprzednich warstwach, łączą się ze sobą tworząc charakterystyczną sieć, cytoplazma jest kwasochłonna
- wewnętrzna, rdzeń – jest wyspą komórek otoczonych przez korę, jego zrąb stanowi tk. łączna właściwa luźna, podtrzymująca naczynia limfatyczne i komórki chromofinowe
Tarczyca, 2 BARWIENIA
narząd otoczony łącznotkankową torebką, która wnika w jego głąb tworząc zrąb
miąższ utworzony z pęcherzyków oraz leżących na ich obwodzie lub między nimi komórek C (komórki jasne)
między pęcherzykami jest tkanka łączna luźna, zawierająca naczynia krwionośne zatokowe, naczynia limfatyczne
pęcherzyki są najczęściej owalne, koliste lub wielokątne, ściana pęcherzyków zbudowana jest z nabłonka jednowarstwowego płaskiego (spoczynkowy) lub sześciennego (aktywny), światło jest wypełnione żelem – koloidem (tyreoglobuliną), który w barwieniu HE jest kwasochłonny, a w barwieniu azanem niebiesko-czerwony
Jądro ludzkie
na zewnątrz otoczone łącznotkankową osłonką białawą składającą się z zewnętrznej warstwy włóknistej i wewnętrznej naczyniowej o luźnym utkaniu od której odchodzą w głąb narządu przegrody dzielące miąższ na zraziki
w płacikach jest łącznotkankowy zrąb podtrzymujący składniki miąższu, czyli kanaliki plemnikotwórcze i komórki śródmiąższowe
kanaliki plemnikotwórcze (kręte, nasienne) – składają się na nie: nabłonek plemnikotwórczy z błoną podstawną, 3-5 warstw komórek mioidalnych, tkanka łączna właściwa luźna
nabłonek plemnikotwórczy jest rodzajem nabłonka wielowarstwowego, składa się z 2 rodzajów komórek:
- komórek podporowych (Sertolego) – duże, wysokie komórki rozciągające się od błony podstawnej do światła kanalika, mają owalne lub trójkątne jądra i jasną cytoplazmę (zwykle niewidoczną)
- komórek szeregu spermatogenezy znajdujące się w różnych stadiach spermatogenezy – spermatogonie położone są przy błonie podstawnej,
spermatocyty I rzędu - mają obfitą cytoplazmę i duże jądra, II rzędu są mniejsze (?),
spermatydy – położone najbliżej światła kanalika, mają spiczastą postać
komórki śródmiąższowe (Leydiga) – występują w grupach w tkance międzykanalikowej, komórki są duże, wieloboczne o kwasochłonnej cytoplazmie
Najądrze
zbudowane z głowy składającej się z przewodzików odprowadzających jądra oraz trzonu i ogona, które tworzy przewód najądrza
przewodziki odprowadzające – wysłane jednowarstwowym nabłonkiem, którego komórki są miejscami sześcienne (mają na wolnej powierzchni mikrokosmki), a miejscami walcowate (mają rzęski), wskutek różnej wielkości komórek powierzchnia nabłonka jest pofałdowana; nabłonek leży na błonie podstawnej, pod którą jest nieco tkanki łącznej właściwej
przewód najądrza – wysłany wielorzędowym (dwuwarstwowym) nabłonkiem walcowatym, na wolnej powierzchni komórki nabłonka mają stereocylia; między komórkami nabłonka znajdują się limfocyty, pod błoną podstawną występuje tkanka łączna właściwa z licznymi miocytami gładkimi układającymi się w warstwy, a na zewnątrz od nich sieć naczyń krwionośnych
w świetle przewodu najądrza mogą być plemniki
Nasieniowód
narząd rurowaty o nieregularnym świetle
trójwarstwowa ściana:
- błona śluzowa – wytwarza 4-5 podłużnych fałdów, wysłana nabłonkiem wielorzędowym walcowatym, część komórek posiada stereocylia
- błona mięśniowa – bardzo gruba, wyraźnie oddzielone od siebie 3 warstwy miocytów gładkich, z których wewnętrzna i zewnętrzna mają podłużny przebieg komórek, a środkowa – okrężny
- przydanka – z tkanki łącznej właściwej włóknistej z naczyniami krwionośnymi i wąskimi pęczkami włókien mięśniowych szkieletowych mięśnia dźwigacza jądra
Gruczoł krokowy
składa się z gruczołów pęcherzykowo-cewkowy
tkanka łączna włóknista otacza poszczególne gruczoły stanowiąc zrąb narządu
gruczoły są rozgałęzionymi cewkami zakończonymi rozszerzeniami – pęcherzykami
światło pęcherzyków jest często pofałdowane, ich wyściółkę stanowi dwuwarstwowy nabłonek walcowaty lub sześcienny
w świetle pęcherzyków gruczołu krokowego znajdują się kamyki sterczowe
gruczoły odprowadzają wydzielinę za pośrednictwem przewodów odprowadzających, które są wysłane nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, który w miejscach ujścia do cewki moczowej zmienia się w przejściowy
Plemniki
w budowie można wyróżnić główkę, wstawkę (?) i witkę
główka wybarwiona zasadochłonnie, witka zaś kwasochłonnie
główka ma kształt owalny, zawiera jądro i akrosom w postaci pęcherzyka pokrywającego przedni biegun jądra
wstawka łączy główkę z witką, jest nieco szersza niż witka
witka stanowi największą część plemnika
obok prawidłowo wykształconych plemników można wyróżnić też te o nieprawidłowej budowie, np. posiadające za krótką witkę
Jajnik
pokryty nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym (niekiedy płaskim)
pod nabłonkiem występuje łącznotkankowa błona biaława
na przekroju wyróżnia się: korę jajnika i rdzeń a granica między nimi jest zatarta
zrębem jest tkanka łączna właściwa luźna, szczególnie obfita w rdzeniu gdzie znajdują się naczynia krwionośne i limfatyczne
w korze występują pęcherzyki jajnikowe w różnych stadiach rozwojowych, na które składają się oocyty wraz z ich osłonkami, między nimi leżą pojedyncze miocyty gładkie
- pęcherzyki pierwotne – leżą tuż pod błoną białawą, w jego skład wchodzi oocyt I rzędu zahamowany w diktiotenie, położony centralnie, otoczony jest jedną warstwą płaskich komórek spoczywających na błonie podstawnej (komórki ziarniste)
- pęcherzyki wzrastające – są większe niż pierwotne, leżą głębiej w korze jajnika; warstwa komórek ziarnistych rozrosła się i tworzy warstwę ziarnistą ułożoną z wielu pokładów, w niektórych pęcherzykach w warstwie ziarnistej widoczne są przestrzenie lub wytworzone już jamy pęcherzyka; między oocytem a komórkami ziarnistymi występują tworząca się osłonka przejrzysta; w zewnętrznej części cytoplazmy oocytu znajdują się ziarna korowe; w tkance łącznej otaczającej pęcherzyk widoczna warstwa wewnętrzna osłonki pęcherzykowej, która zawiera dużo zaokrąglonoych komórek, oraz warstwa zewnętrzna w której występują komórki kształtu wrzecionowatego przenikające się z otaczającym zrębem
- pęcherzyk dojrzały (Graafa), zwykle o średnicy większej niż 1cm, środkową część zajmuje jama pęcherzyka, ją zaś otacza ściana pęcherzyka zbudowana z 3 warstw:
~ ziarnistej
~ wewnętrznej osłonki pęcherzyka
~ zewnętrznej osłonki pęcherzyka
Oocyt znajduje się w warstwie ziarnistej, w tym obszarze warstwa jest gruba i wystaje do światła jamy w postaci wzgórka jajonośnego. Oocyt otoczony jest osłonką przejrzystą i komórkami ziarnistymi tworzącymi wieniec promienisty.
Jajowód
przewód o nieregularnym świetle
trójwarstwowa ściana:
- błona śluzowa – wytwarza liczne fałdy, stosunkowo liczne i długie, że na przekroju tworzą labirynt (szczególnie w bańce), składa się z nabłonka jednowarstwowego walcowatego w skład którego wchodzą różne komórki: urzęsione (liczba zależy od fazy cyklu miesiączkowego), wydzielnicze, klinowate i między komórkami limfocyty
- błona mięśniowa – jest najgrubszą warstwą ściany, składa się z wewnętrznej – okrężnej i zewnętrznej – podłużnej warstwy miocytów gładkich
- błona surowicza – otacza jajowód od zewnątrz, pokryta nabłonkiem jednowarstwowym płaskim otrzewnej (mesothelium), pod nim znajduje się cienka warstwa tkanki łącznej; błona surowicza zachowuje ciągłość z więzadłem szerokim
Błona śluzowa macicy (endometrium)
w błonie śluzowej występuje jednowarstwowy nabłonek walcowaty z pojedynczymi komórkami migawkowymi
nabłonek zagłębia się w blaszkę właściwą błony tworząc gruczoły maciczne – proste, cewkowe
blaszka właściwa składa się z 2 warstw:
- czynnościowa – zmieniająca się w ciągu cyklu menstruacyjnego
- podstawna – zrębem jest tkanka łączna właściwa zawierająca komórki macierzyste z których odnawia się złuszczona warstwa czynnościowa, znajdują się w niej dna gruczołów macicznych, naczynia krwionośne, skupienia limfocytów
Kosmki łożyska
w małym powiększeniu widoczna olbrzymia liczba kosmków przeciętych w różnych płaszczyznach i różniących się średnicą, od dużych palowych do małych kosmków wolnych
kosmki pokryte są trofoblastem składającym się z wewnętrznej warstwy komórek cytotorofbalstu i szerszej, zewnętrznej zespólni – syncytiotrofoblastu
w niektórych kosmkach jądra syncytiotrofoblastu są ułożone nierównomiernie, a ich skupiska tworzą węzły
pozbawione jąder regiony cytoplazmy wytwarzają z położonymi blisko trofoblastu naczyniami płytki nabłonkowo-naczyniowe
zrąb (światło) kosmka wypełnia mezenchyma pierwotna z luźno rozrzuconymi komórkami mezenchymatycznymi o gwiaździstym kształcie oraz komórki Hofbauera, okrągłe lub owalne, o kwasochłonnej, piankowatej cytoplazmie, i okrągłym jądrze
w świetle obecne naczynia krwionośne, w niektórych widoczne erytrocyty
Pępowina
narząd, wewnątrz którego makroskopowo widoczne 3 struktury posiadające światło
zewnętrzną powierzchnię sznura pępowinowego pokrywa nabłonek owodniowy, jednowarstwowy sześcienny
sznur wypełnia tkanka łączna galaretowata (galareta Whartona)
w galarecie znużone są 2 tętnice pępkowe – ich światło jest zapadnięte, oraz żyła pępkowa – zawiera dużo pokładów mięśniowych o różnym układzie
Worek płodowy
W budowie worka płodowego wyróżnić można dwie powierzchnie:
- część płodową
- część matczyną
Do części płodowej należą:
- nabłonek owodniowy - jednowarstwowy sześcienny spoczywający na dość grubej błonie podstawnej;
- warstwa pośrednia owodni – z licznymi włókienkami tropokolagenu , a także zawieszonymi w istocie podstawowej fibroblastami kształtu gwieździstego i wrzecionowatego oraz fibrocytami;
- strefa graniczna;
- warstwa komórek trofoblastu
Do części matczynej należy doczesna z komórkami błony śluzowej macicy kształtu wrzecionowatego, pomiędzy którymi występują bardzo liczne naczynia krwionośne.