„Osocze bogatopłytkowe:
nowe rozwiązanie w medycynie estetycznej”
„PRIME” 06/2013r
Daniel Sister bada materiały naukowe, proces przygotowania i mechanizm działania
formacji osocza bogatopłytkowego do zastosowań w medycynie estetycznej.
W ciągu ostatnich 20 lat, popyt na zabiegi kosmetyczne wśród
naszego starzejącego się społeczeństwa ewoluował. Nastąpił wzrost
zainteresowania pacjentów poszukiwaniem mniej inwazyjnych
procedur odmładzania twarzy. Postęp wiedzy i techniki, oraz
wprowadzenie miękkich wypełniaczy tkankowych dających coraz
bardziej długotrwałe efekty doprowadziły do zwiększenia
akceptacji w stosunku do zabiegów kosmetycznych. Coraz więcej
pacjentów poszukuje procedur mniej inwazyjnych niż zabiegi
chirurgiczne. Osocze bogatopłytkowe (PRP) jest autologicznym
koncentratem ludzkich płytek krwi w małej objętości osocza. Jest to
bezpieczna forma leczenia, a dzięki zawartym w osoczu czynnikom
wzrostu, może stanowić idealną alternatywę dla wielu procedur.
Wymagania naszego starzejącego się społeczeństwa zmieniły się znacząco w ciągu ostatnich kilku dekad, wraz z
pacjentami z wyżu demograficznego wchodzącymi w wiek około 60 lat, którzy chcą wyglądać tak młodo i zdrowo jak to
możliwe. Wymagania te wiążą się z pragnieniem większości pacjentów poszukiwania mniej inwazyjnych procedur
odmładzania twarzy.
Postęp wiedzy i techniki, oraz wprowadzenie miękkich wypełniaczy tkankowych dających coraz bardziej długotrwałe
efekty doprowadziły do zwiększenia aprobaty w stosunku do zabiegów kosmetycznych w całym społeczeństwie Coraz
więcej pacjentów poszukuje procedur mniej inwazyjnych niż zabiegi chirurgiczne. Jednakże, Sclafani twierdzi, że „nie
został jeszcze wynaleziony idealny wypełniacz tkanek miękkich” taki, który bezszwowo scala się z otaczającymi go
tkankami, jest łatwy w aplikacji, tani, łatwo dostępny i trwały. Obecnie dostępne wypełniacze tkanek miękkich mogą ulec
zwyrodnieniu, wywołać reakcję organizmu na ciała obce wraz z enkapsulacją komórek, mogą też być bardzo kosztowne”.
Obecnie wiadomo, że starzenie się twarzy, nie jest tylko wynikiem grawitacji, zaniku ciała tłuszczowego okolicy
jarzmowej, i/lub braku kolagenu, ale jest to skomplikowany proces obejmujący różne elementy twarzy, zachodzący
efektem kaskadowym.
1
Proces ten wpływa na cztery główne warstwy twarzy - kostną, mięśniową, tłuszczową i skórną, a ich zmiany zachodzą
w obu kierunkach równocześnie: z zewnętrznej warstwy skóry do wewnątrz, w kierunku kości, a także od strony kości
za zewnątrz, w kierunku skóry. Wszelkie zmiany w którejś z warstw oddziałują na kolejną warstwę stopniowo
wpływając na efekty starzenia.
Najbardziej istotna zmiana w pierwszej warstwie w czaszce, występuje w otworach twarzy. Nos i oczodoły powiększają
się z wiekiem aż o 20%; oczodoły powiększają się z czasem, a kość podoczodołowa, tuż pod okiem, przemieszcza się
do tyłu. W związku z tym, wszystkie inne struktury (mięśnie, tkanka tłuszczowa i tkanka skórna) zaczynają opadać i
zsuwać się z powierzchni cofającej się kości. Grawitacja częściowo przyczynia się do tego efektu, ale jedynie w
połączeniu ze zmianami zachodzącymi w czaszce.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, w rzeczywistości mięśnie twarzy z wiekiem napinają się, a nie wiotczeją. Można
to zaobserwować w wiązadłach mięśnia szerokiego szyi, które rozciągają się z od brody do obojczyka i z wiekiem stają
się coraz bardziej widoczne. W podobny sposób powstają kurze łapki oraz głęboko osadzone zmarszczki pionowe na
czole, tzw. lwie bruzdy. Jednocześnie, ilość tłuszczu w ciele tłuszczowym na twarzy obniża się z wiekiem dając
złudzenie wychudzonej twarzy, co powoduje nie tylko straty objętościowe, lecz także brak skutecznych funkcji
nawilżających i sprężystych. Komórki fibroblastów wytwarzające elastynę, kolagen i kwas hialuronowy (HA) działają
najlepiej, gdy są do pewnego stopnia rozciągnięte. W rezultacie zmniejszonej ilości tłuszczu oraz mniejszej
rozciągliwości, skóra staje się obwisła, a jej funkcje słabną.
Ostatecznie, proces starzenia się twarzy jest złożonym efektem kaskadowym, w którym każdy element twarzy
wpływa i oddziałuje na inny.
Czym jest osocze bogatopłytkowe?
Osocze bogatopłytkowe (PRP) jest autologicznym koncentratem ludzkich płytek krwi w małej objętości osocza.
Zabiegi z użyciem osocza bogatopłytkowego są procedurami interdyscyplinarnymi opartymi o dużą ilość literatury
fachowej z zakresu medycyny kosmetycznej, implantologii stomatologicznej, okulistyki, ortopedii oraz medycyny
sportowej.
Osocze, które zawiera 55% zawartości krwi składa się głównie z wody (90% objętości), zawiera także rozpuszczone
białka, glukozę, jony minerałów, hormony, dwutlenek węgla (osocze jest głównym nośnikiem transportu produktów
wydalania), płytki krwi oraz krwinki. Stanowiąc koncentrat płytek krwi, jest jednocześnie koncentratem siedmiu
podstawowych białkowych czynników wzrostu, które okazały się być aktywnie wydzielane przez płytki krwi w celu
stymulacji gojenia ran. Wspomniane czynniki wzrostu obejmują trzy izomery czynnika wzrostu aktywowanego przez
płytki krwi. Istnienie wszystkich wymienionych czynników wzrostu w płytkach krwi zostało udowodnione, lecz, aby
czynniki zaczęły działać, płytki krwi muszą zostać pobudzone do pracy. Po aktywacji, płytki uwalniają ziarenka alfa, w
których przechowywane są czynniki wzrostu.
2
Ponadto, aktywowane trombocyty zawierają na swojej powierzchni wiele molekuł sygnalizacyjnych takich jak: CD9,
CD-W17, CD41, CD42a-d, CD51, CD-W60, CD61, CD62P, CD63. Ponieważ skoncentrowane płytki krwi są
zawieszone w małej ilości osocza, PRP jest czymś więcej niż tylko koncentratem płytek krwi. PRP zawiera także trzy
białka spełniające rolę białek adhezyjnych w krwi dla osteokondukcji oraz działających jako macierz kostna, macierz
tkanki łącznej i migracji nabłonka. Wspomniane białka adhezyjne składają się z fibryny, fibronektyny oraz
witronektyny.
Rozwój, morfologia i rozmieszczenie płytek krwi.
Płytki krwi to cytoplazmatyczne fragmenty megakariocytów (rodzaj białych krwinek), które tworzą się w szpiku
kostnym, są okrągłe lub owalne, o średnicy około 2 µm. Mają trójblaszkową błonę komórkową z powierzchnią
pokrytą receptorami glikoproteinowymi leżącą na powierzchni, częściowo przeplatającą się i wchodzącą w głąb
podwójnej warstwy fosfolipidów i cholesterolu.
Płytki krwi nie mają jądra, ale zawierają organelle i struktury takie jak mitochondria, mikrotubule i ziarenka (α, δ i λ).
W każdej płytce krwi istnieje około 50-80 ziarenek alfa, a każde z nich jest związane błoną jednostki i utworzone
podczas dojrzewania megakariocytów. Ziarenka mają około 200-500 nm średnicy i zawierają ponad 30 bioaktywnych
białek, z których wiele ma zasadniczą rolę w hemostazie i/lub naprawie tkanek.
Cytoplazma płytek krwi zawiera otwarty system kanalików, który zwiększa chłonność efektywnej powierzchni
właściwej do przyjmowania agonistów i uwalniania wydzieliny efektorowej. Obszar znajdujący się pod błoną
zawiera mikrofilamenty aktynowe i miozynowe, które pośredniczą w zmianach morfologicznych. Komórki te
zawierają cykl kwasu cytrynowego i wykorzystują glukozę poprzez szlak pentozofosforanowy i glikolityczny. Ich
funkcja jest ściśle związana z ich aktywnością metaboliczną.
Przygotowanie osocza bogatopłytkowego.
Pobiera się małą objętość krwi (najlepiej 20 ml) przez nakłucie od pacjenta i wstrzykuje się ją do odpowiedniego
rozmiaru probówki w celu wirowania. Stężenie płytek krwi (czynników wzrostu) będzie zależeć od:
•
Całościowej ilości użytej krwi
•
Efektywność odzysku płytek krwi
•
Końcowej objętości osocza, w którym zawieszone są płytki krwi.
Z tych powodów, aby zwiększyć wartość przyspieszenia, które ma znaczenie dla aktywacji cieczy, lepiej jest używać
probówek szerokich i krótkich. Ważne jest również, aby wybrać współczynnik stężenia mniejszy niż 4 w celu uniknięcia
zbyt wysokiego końcowego stężenia, co byłoby szkodliwe ze względu na duże ryzyko przedwczesnej aktywacji.
3
Samoaktywacja w takich przypadkach jest zwykle wynikiem wzrostu stężenia i agregacji płytek krwi, który
następuje po ich nadmiernej bliskości względem siebie.
Ustalono, że nadmierne przyspieszenie zmniejsza integralność błony płytek. W niektórych z nich następuje wtedy
aktywacja. Wobec tego, dla wartości większej niż 400 G, aktywuje się 5% płytek krwi, natomiast dla wartości 3000
G aktywowanych będzie 40-70% płytek.
Wyniki uzyskane z wykorzystaniem systemów używających podwójne wirowanie są podobne do tych, które
wykorzystują pojedyncze wirowanie, ale zastrzyki są bardziej bolesne i mogą powodować stan zapalny. Jest to
wina współczynnika ilości płytek krwi, leukocytów i osocza, a także zwiększonej ilości zabiegów. Ponadto, nawet
jeśli pożądane stężenie jest wyższe, wzrasta także ryzyko samoaktywacji. Bogatopłytkowe osocze zawiera duże
ilości mikrocząsteczek komórkowych, w tym aneksyny V + mikrocząstki, które zostają utracone w różnym stopniu,
gdy bogatopłytkowe osocze jest podwójnie wirowane w celu usunięcia płytek krwi.
Należy unikać rozdrobnienia płytek krwi podczas obróbki próbek, ponieważ zakłóca to proces aktywacji, w wyniku
czego następuje zerwanie struktury trzeciorzędowej niektórych białek wydzielniczych. W rezultacie, takie
rozdrobnienie podczas obróbki może spowodować uwolnienie wysokich poziomów białek z zaburzeniami
aktywności biologicznej. Integralność błony płytek krwi może zostać zachowana poprzez użycie niewielkich sił
grawitacyjnych w trakcie wirowania. Czynniki wzrostu uwalniane z aktywowanych płytek krwi stymulują i
modulują proces gojenia ran w tkankach miękkich oraz twardych.
Istnieje wiele różnych zestawów do wytwarzania osocza bogatopłytkowego, ale niektóre z nich zawierają trombiny
pochodzenia ludzkiego lub wołowego i w związku z tym produkt końcowy nie może być uznany za autologiczny.
Inne zestawy używają chemicznego bufora w celu oddzielenia osocza i czerwonych krwinek i w związku z tym nie
wytwarzają klarownego osocza bogatopłytkowego. Rozdzielenie powinno nastąpić za pomocą metod fizycznych,
nie chemicznych.
Jak to działa?
Powszechnie wiadomo, że proces gojenia ran jest złożony i
zazwyczaj składa się z trzech faz: stanu zapalnego, regeneracji i
odbudowy. Pewna ilość białek zawarta jest w ziarenkach alfa
płytek krwi. Białka te należą do rodziny czynników wzrostu,
cytokinów i chemokinów, które są określane jako białka wydzielnicze. Mają one zasadnicze znaczenie w realizacji
całego zabiegu, ponieważ każdy etap procesu gojenia jest pod wpływem określonych czynników wzrostu/
cytokinów. Niektórzy badacze sugerowali, że osocze bogatopłytkowe powinno osiągnąć trzy do pięciokrotnego
wzrostu stężenia płytek krwi powyżej wartości podstawowej.
„Powszechnie wiadomo, że proces
gojenia ran jest złożony i zazwyczaj
składa się z trzech faz: stanu
zapalnego, regeneracji i odbudowy”
4
Ze względu na obecność wysokich stężeń czynników wzrostu, poza szeroko stosowanym użyciem do przyspieszenia
gojenia się ran, osocze bogatopłytkowe jest także używane w szerokim zakresie do zabiegów chirurgicznych oraz
klinicznych. Istnieje istotny dowód w postaci badań klinicznych potwierdzający jego wykorzystanie w innych
dziedzinach medycyny. Znaczne stężenie płytek krwi w porównaniu ze zwykłą krwią z pewnością stanowi
wyjątkowe źródło czynników wzrostu. Po wstrzyknięciu podskórnym, wspomniane białka oraz czynniki wzrostu
wchodzą w interakcję z komórkami podstawnymi w tkance podskórnej, w tym z fibroblastami, komórkami
śródbłonka i podskórnymi komórkami macierzystymi. Osocze bogatopłytkowe jest również stosowane w dziedzinie
chirurgii estetycznej do stymulacji naskórka oraz głębokich warstw skóry. Udowodniono, że stosowanie osocza
bogatopłytkowego wzmacnia skórę oraz zwiększa jej objętość.
Fitzpatrick opublikował badania potwierdzające, że miejscowe stosowanie czynników wzrostu stymuluje
odmłodzenie skóry twarzy, która uległa fotostarzeniu, poprawiając jej wygląd kliniczny i wywołując ponowną
syntezę kolagenu. Inne badania wykazały, że osocze bogatopłytkowe rzeczywiście wywołuje zwiększoną ekspresję
regulatorów cyklu komórkowego G1, kolagenu typu I oraz metaloproteinazy macierzy zewnątrzkomórkowej
(MMP) 1 w ludzkich fibroblastach skóry.
Komórki, osteoblasty, fibroblasty, komórki śródbłonka i komórki naskórka pobudzają receptory błonowe komórek
do stymulacji czynników wzrostu w osoczu bogatopłytkowym. Wspomniane receptory transbłonowe indukują
aktywację wewnętrznej endogennej sekwencji sygnałowej białka, która powoduje odblokowanie normalnej
sekwencji genu w komórce, takiej jak: proliferacja komórek, tworzenie macierzy, produkcja osteoidów, synteza
kolagenu. Znaczenie tego procesu jest takie, że czynniki wzrostu
osocza bogatopłytkowego nie są nigdy wprowadzane do komórki
lub jej jądra, nie są mutagenne i działają poprzez stymulację
prawidłowego gojenia, lecz proces ten następuje o wiele szybciej.
Dlatego osocze bogatopłytkowe nie ma zdolności indukowania
powstawania nowotworów i żaden tego typu przypadek nigdy nie
został stwierdzony.
Koncentrat płytek krwi
Bogatopłytkowe osocze musi zostać wytworzone w stanie niezakrzepłym i powinno być wykorzystywane na
implancie, płacie skóry, ranie lub skórze w ciągu 10 minut od początku powstania skrzepu. Istnieje zależny od
dawki związek między koncentratem płytek krwi, proliferacją ludzkich, dorosłych mezenchymalnych komórek
macierzystych, proliferacją fibroblastów i produkcją kolagenu typu I. Sugeruje to, że zastosowanie autologicznego
osocza bogatopłytkowego może poprawić gojenie się ran dla tkanek miękkich i twardych, jak wykazano w
kontrolowanych badaniach na zwierzętach.
„Osocze bogatopłytkowe musi zostać
wytworzone w stanie niezakrzepłym i
powinno być wykorzystywane na implancie,
płacie skóry, ranie lub skórze w ciągu 10
minut od początku powstania skrzepu.”
5
Następne pytanie dotyczy wystarczającej do zabiegu liczby płytek krwi. Wystarczająca odpowiedź komórkowa
na koncentrat płytek krwi rozpoczyna się, gdy osiągnięty zostaje poziom przekroczenia wartości bazowej
ilości płytek krwi cztero lub pięciokrotnie.
Podobne badania przeprowadzone przez Lui i innych wykazały, że proliferacja Gibroblastów i produkcja
kolagenu typu I zostały również zwiększone przez koncentrat płytek krwi, a odpowiedź była zależna od pH, z
najlepszą reakcją występującą w bardziej kwaśnym poziomie pH.
Osocze bogatopłytkowe szybko zyskuje zainteresowanie na całym świecie, lecz przepisy zdrowotne różnią się
w poszczególnych krajach, co czyni generalizację procesu bardziej skomplikowaną i często droższą. Na
przykład, w Korei możliwe jest przeprowadzenie badania na jednej połowie twarzy, co nie jest możliwe w
Wielkiej Brytanii, a we Włoszech, proces może być przeprowadzany tylko w klinice/szpitalu z obecnym na
miejscu hematologiem.
Przegląd literatury fachowej
Przy użyciu osocza bogatopłytkowego, istotne są różne metody stosowane podczas wytwarzania go, ponieważ
wpływają one na jakość produktu. Aktywacja płytek krwi jest wymagana dla uwolnienia czynników
wzrostowych, ale metoda aktywacji może wpływać na otrzymaną matrycę, dostępność czynnika wzrostu i
gojenie. Co więcej, niektóre metody wzbogacają leukocyty oraz płytki krwi, ale inne cechują się małą liczbą
leukocytów. Leukocyty pełnią ważne role w procesie gojenia i połączenie ich działania z PRP prowadzi do
zwiększenia koncentracji płytek krwi. Generalnie, poziomy transformującego czynnika wzrostu TGF-‐1 i
płytkopochodnego czynnika wzrostu PDGF są wyższe w preparatach zawierających leukocyty w porównaniu z
ubogim w leukocyty osoczem bogatopłytkowym.
Literatura fachowa opublikowana w okresie od marca 2001 do marca 2011 roku została omówiona przez
Davisa i innych, a metaanaliza badań ran przewlekłych wykazała, że terapia osoczem bogatopłytkowym jest
preferowana w celu osiągnięcia całkowitej regeneracji. Systematyczne badanie ran skórnych wykazało
poprawę w całkowitej i częściowej regeneracji ran w porównaniu ze sterowanym leczeniem ran.
W badaniach kwalifikowalnych, zidentyfikowano i leczono za pomocą osocza bogatopłytkowego trzy główne
rodzaje ran: rany otwarte, przewlekłe i ostre rany chirurgiczne z pierwotnym zamknięciem oraz ostre rany
chirurgiczne z połowicznym zamknięciem. Głównym rezultatem badań było kompletne zagojenie. W badaniach ran
przewlekłych i ostrych, pełne zamknięcie ran było bardziej prawdopodobne w przypadku ran leczonych terapią
bogatopłytkowego osocza.
6
W innym badaniu stwierdzono, że odsetek całkowitego zagojenia w przypadku owrzodzeń skóry leczonych za
pomocą osocza konsekwentnie wzrósł w porównaniu z przypadkami kontrolnymi. Z innych badań na temat terapii
PRP wyciągnięto takie same wnioski.
Z jednego z badań wysunięto bardzo daleko idące wnioski, twierdząc, w oparciu o metaanalizę i naukowe dowody
dotyczące spójnych korzystnych wyników, że PRP jest zalecaną formą terapii w przypadku leczenia ran.
Przeprowadzono w sumie 15 badań klinicznych z randomizacją i 25 badań kliniczno-kontrolnych. Trzydzieści sześć
publikacji wykazało korzystne wyniki z użyciem PRP. Dostępne artykuły zostały podzielone na trzy tematy związane
z chirurgią plastyczną: gojenie ran, przeszczep tkanki tłuszczowej i przeszczep kości. Carter i inni opisali wysoce
korzystny wpływ PRP dla wielu wskazań, w tym lepszy wskaźnik szybszego gojenia się ran, zwiększoną
przeżywalność przeszczepów tłuszczowych oraz poprawę regeneracji przeszczepu kości.
Remodeling tkanek
Autologiczne osocze bogatopłytkowe szybko zyskało zainteresowanie w wielu dziedzinach medycyny. W jednym
badaniu, skutki aktywowanego osocza bogatopłytkowego (aPRP) i aktywowanego osocza ubogiego w płytki krwi
(aPPP) zostały przeanalizowane w odniesieniu do remodelingu macierzy zewnątrzkomórkowej (ECM). Jest to proces,
który wymaga aktywacji skórnych fibroblastów, co jest niezbędne do odmłodzenia wieku skóry. Zarówno aPRP, jak i
aPPP stymulowały prolifikację komórek, osiągając najwyższą wartość prolifikacji rzędu 5% aPRP. Dodatkowo,
zarówno aPRP oraz aPPP zwiększyły uwolnianie kolagenu typu I, białka MMP-1 oraz mRNA w ludzkich
fibroblastach skóry.
Zarówno aPRP, jak i aPPP stymulują remodeling tkanek w starzejącej się skórze i mogą być stosowane w
dermatologii estetycznej jako leczenie uzupełniające razem z laserami do odmładzania skóry. Pomimo tego, że
optymalne stężenie płytek krwi nie jest jasne, zakłada się, że obecne metody przygotowywania osocza wymagają ok.
300-700% nasycenia płytkami krwi, z ciągłym zwiększaniem stężenia płytek krwi aż do wartości większej niż
1.000.000 płytek. Czynniki te są znane z właściwości regulacyjnych procesów, w tym procesu migracji komórek,
adhezji, proliferacji i różnicowania oraz stymulowania gromadzenia macierzy pozakomórkowej skóry poprzez
wiązanie jej z konkretnymi receptorami na powierzchni komórek.
W skórze, która jest stale narażona na działanie promieniowania UVB, degeneracja kolagenu i zaburzenia depozycji
tkanki sprężystej są wynikiem utraty strukturalnej integralności macierzy pozakomórkowej skóry, co powoduje
powstawanie zmarszczek. Sprężystość skóry również ulega zmniejszeniu. W jednym z badań, aPRP i aPPP wykazały
znaczny wzrost proliferacji fibroblastów w stosunku do grupy kontrolnej leczonej surowicą. Komórki wystawione na
działanie 5% lub 10% aPRP wykazywały również znacznie wyższe wskaźniki proliferacji niż komórki kontroli
dodatniej. Wyniki te wskazują, że aPRP i aPPP stymulują proliferację fibroblastów. Z drugiej strony, uwolnienie
łańcuchów a1 i a2 kolagenu typu I było zwiększone w komórkach wystawionych na działanie 5% aPRP lub aPPP (w
porównaniu z kontrolą negatywną), co sugeruje, że zarówno PRP i PPP wykazują zdolność do indukowania produkcji
kolagenu.
7
Takie stymulowanie syntezy kolagenu na nowo może zrekompensować defekty powstające w wyniku fragmentacji lub
utraty kolagenu w skórze poddanej fotostarzeniu i w przypadku starzejącej się skóry. Nagromadzenie nowo
wyprodukowanego kolagenu może poprawić strukturalną integralność macierzy pozakomórkowej skóry i stymulować
fibroblasty do wytwarzania większej ilości kolagenu. Podobnie, indukcja MMP-1 w skórze poddanej fotostarzeniu
może ułatwić usunięcie fragmentów kolagenu, które uszkadzają tkankę macierzystą skóry, tym samym zapewniając
lepszą podstawę dla depozycji nowego kolagenu. W nowszym badaniu, wstrzyknięcie PRP w twarz i szyję w celu
rewitalizacji uzyskało dobre rezultaty.
Rezultaty terapii z użyciem osocza bogatopłytkowego
Odkryto, że PRP w połączeniu z laserem frakcyjnym zwiększa zadowolenie pacjentów i elastyczność skóry oraz
zmniejsza rumień. Ponadto, terapia zwiększyła długość połączenia skórno-naskórkowego, ilość kolagenu i
fibroblastów. Terapia PRP z laserem frakcyjnym jest efektywną terapią skojarzoną służącą do odmładzania skóry.
Zdolność PRP do zwiększania elastyczności skóry może zostać wyjaśniona proliferacją keratynocytów i fibroblastów
oraz produkcją kolagenu.
W badaniu mającym na celu ocenę skuteczności pojedynczej dawki autologicznej bogatopłytkowej macierzy
fibrynowej (PRFM) do korekty głębokich bruzd nosowo-wargowych (NLFs), pobrano krew od 15 osób dorosłych,
oraz wyprodukowano autologiczną bogatopłytkową macierz fibrynową używając firmowego systemu. Następnie
mieszaninę wstrzyknięto do skóry właściwej i w głębsze warstwy skóry poniżej bruzd nosowo-wargowych. Osoby
badane zostały sfotografowane przed i po leczeniu; bruzdy były oceniane przez lekarza przed i po leczeniu za pomocą
skali oceny zmarszczek (WAS), a pacjenci oceniali swój wygląd podczas każdej wizyty kontrolnej za pomocą skali
poprawy estetyki (GAIS). Byli oni poddawani ocenie w 1, 2, 6, i 12 tygodniu po zakończeniu leczenia.
Celem terapii wszystkich pacjentów była maksymalna (nie nadmierna) korekta, ze średnią redukcją w skali oceny
zmarszczek sięgającą 2,12 +/- 0,56. Żaden z pacjentów nie odnotował żadnych zwłóknień, nieprawidłowości,
stwardnień, ograniczenia ruchu, lub grudkowatości. Autor badania stwierdził, że bogatopłytkowa macierz fibrynowa
(PRFM) może zapewnić istotne długoterminowe zmniejszenie głębokich bruzd nosowo-wargowych bez użycia
materiałów obcych. PRFM posiada znaczny potencjał do stymulowanego zwiększenia objętości skóry. (Uwaga: W
narzędziu stosowanym w tym badaniu wykorzystuje się trombiny, aby uzyskać silniejszy efekt siatki fibrynowej, a
zatem produkt nie może być określony jako stuprocentowo autologiczny.)
Obiektywne wyniki
Badanie przeprowadzone przez Amgara i innych jest jednym z bardzo nielicznych badań koncentrujących się
wyłącznie na obiektywnych wynikach terapii osoczem bogatopłytkowym. W przeprowadzonym badaniu użyto
parametrów biometrycznych dla naukowo możliwych do pomiaru sposobów oceny wyników zastosowania
zastrzyków osocza bogatopłytkowego. Nawilżenia skóry dokonano po kompensacji poziomu wilgotności otoczenia.
8
Nawodnienie wyrażono w standardowym indeksie. Anizotropia mierzy
rozkład mikrolinii w wartości 360, co zostaje wyrażone w procentach. Po
oznaczeniu obrzęku skóry, na powierzchni skóry mogła zostać
zaobserwowana liczba mikrolinii. Zarys i umiejscowienie
wspomnianych mikrolinii, dwuwymiarowo we wszystkich kierunkach
(360), świadczy o młodej skórze. Im starsza skóra, tym bardziej linie
zmieniają położenie i stają się równoległe.
Badaniem objęto 37 pacjentów przez okres 3 tygodni po leczeniu z użyciem PRP, oraz 27 przez dodatkowe 10
tygodni po leczeniu. Pozytywny efekt przeciwstarzeniowy został oceniany poprzez zmierzenie wartości anizotropii
uzyskując dane odpowiednio -24,1% i -16,9%. Dodatkowo, analiza przekrojowa zawierająca wstępne odczyty
anizotropii wykazała dalszą poprawę. Korelaty anizotropii plasowały się odpowiednio na poziomach -33% i -39,7%,
w przypadku leczenia skierowanego do pacjentów, którzy najbardziej skorzystali z zabiegu (anizotropia> 30%).
Badanie wykazało także, że skutki jednorazowego leczenia za pomocą PRP mogą się utrzymywać przez okres do 10
miesięcy.
W innym badaniu, w którym użyto PRP oraz frakcyjną terapię laserową w celu odmłodzenia skóry, wysokie stężenie
PRP indukowało ponadregulację kolagenu typu I oraz uwolnienie MMP-1 i MMP-2 w ludzkich fibroblastach skóry.
Leczenie z użyciem indukowało wzrost uwolnienia regulatorów cyklu komórkowego G1, kolagenu typu I i MMP-1,
tym samym przyspieszając proces gojenia się ran. Ablacyjny laserowy resurfacing skóry laserem frakcyjnym CO2
jest obiecującą terapią w leczeniu blizn trądzikowych, pomimo tego, że używana technika jest związana z
wydłużeniem trwania rumienia i obrzęku, które mogą mieć wpływ na codzienne życie pacjentów. Leczenie za
pomocą PRP po ablacyjnym laserowym resurfacingu skóry zwiększa tempo naprawy skóry zniszczonej laserem oraz
synergistycznie poprawia wygląd kliniczny blizn potrądzikowych.
Znacznie szybsze odzyskiwanie przeznaskórkowo utraconej wody (TEWL) odnotowano w grupie pacjentów
leczonych za pomocą PRP. Wskaźniki rumienia i melaniny były niższe niż w grupie kontrolnej. Próbki pobrane
metodą biopsji, w grupie leczonej z użyciem PRP, wykazały grubsze wiązki kolagenu niż w grupie kontrolnej.
Wyniki badania histologicznego przeprowadzonego przez Sclafaniego i innych potwierdzają dane z obserwacji
klinicznych stwierdzające rozrost tkanki miękkiej.
Już w 7 dni po zakończeniu leczenia, odnotowano aktywowane fibroblasty i nowe pokłady kolagenu, które były
widoczne przez cały czas trwania badania. Powstawanie nowych naczyń krwionośnych zostało zauważone do 19
dnia. Również w tym czasie, zauważono śródskórne zbiory adipocytów oraz stymulację podskórnych adipocytów.
Wstrzyknięcie PRFM w głębokie warstwy skóry właściwej i naskórek stymuluje wiele zmian komórkowych, które
mogą zostać wykorzystane do późniejszego zastosowania.
„Dzięki zgromadzonej wiedzy na temat
procedury, mamy obecnie najbardziej
kompletną, wszechstronną i aktywną
metodę odmładzania skóry oraz terapię”
9
Wnioski
Od 1950 roku, czyli od momentu odkrycia czynników wzrostu i szybkiego rozwoju medycyny estetycznej,
przeprowadzono dużą liczbę badań oraz opublikowano wiele wyników. Będąc lekarzami, nieustannie poszukujemy
zabiegów bezpiecznych i skutecznych. Dzięki zgromadzonej wiedzy na temat opisanej procedury, obecnie
posiadamy najbardziej kompletną, wszechstronną i aktywną metodę leczniczą stosowaną do odmładzania skóry i
terapii przeciwstarzeniowych.
Wypełniacze skóry zastąpią utraconą z wiekiem objętość, a lasery będą oddziaływać na kolagen. Jednakże, ze
względu na fakt, że procesy starzenia się twarzy powoduje nie tylko ubytek kolagenu i siły grawitacyjne, ale także
resorpcja kości, dostępność naturalnej, bezpiecznej i skutecznej terapii z użyciem osocza bogatopłytkowego jest w
stanie oddziaływać na wszystkie aspekty starzenia (łącznie z utratą kości).
References
1.
Sclafani AP. Platelet-rich fibrin matrix for improvement of deep nasolabial folds. J Cosmet Dermatol 2010; 9(1): 66–71
2.
Marx RE, Carlson ER, Eichstaedt RM, Schimmele SR, Strauss JE, Georgeff KR. Platelet-rich plasma: Growth factor
enhancement for bone grafts. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1998; 85(6): 638–46
3.
Kevy S, Jacobson M. Preparation of growth factors enriched autologous platelet gel. Proceedings of the 27th Annual
Meeting of Service Biomaterials, April 2001
4.
Conley CL. Hemostasis. In: Mountcastle VB. ed, Medical Physiology. St. Louis: Mosby, 2004
5.
Welsh WJ. Autologous platelet gel: Clinical function and usage in plastic surgery. Cosmetic Derm 2000; 11: 13
6.
Marx RE. Platelet concentrate: A strategy for accelerating and improving bone regeneration. In: Davies JE. ed, Bone
Engineering. Toronto: University of Toronto, 2000
7.
Caro CD, Pedley TJ, Schroter RC et al. The Mechanics of the Circulation. Oxford: Oxford University Press, 1978
8.
Harrison P, Cramer EM. Platelet alpha-granules. Blood Rev 1993; 7: 52–62
9.
Anitua E, Andia I, Ardanza B, Nurden P, Nurden AT. Autologous platelets as a source of proteins for healing and tissue
regeneration. Thromb Haemost 2004; 91(1): 4–15
10. Bagamery K, Kvell K, Barnet M, Landau R, Graham J. Are platelets activated after a rapid, one-step density gradient
centrifugation? Evidence from flow cytometric analysis. Clin Lab Haematol 2005; 27(1): 75–7
11. Gonshor A. Technique for producing platelet-rich plasma and platelet concentrate: background and process. Int J
Periodontics Restorative Dent 2002; 22(6): 547–57
12. Zimmermann R, Jakubietz R, Jakubietz M et al. Different preparation methods to obtain platelet components as a source of
growth factors for local application. Transfusion 2001; 41(10): 1217–24
13. Filardo G, Kon E, Pereira Ruiz MT et al. Platelet-rich plasma intra-articular injections for cartilage degeneration and
osteoarthritis: single- versus double-spinning approach. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2012; 20(10): 2082–91
14. Bhanot S, Alex JC. Current applications of platelet gels in facial plastic surgery. Facial Plast Surg 2002; 18(1): 27–33
Laboratorium Estetyki L.E.A Futur
oficjalny dystrybutor szwajcarskich zestawów do osocza
bogatopłytkowego Regeneris
10