Źródła prawa

administracyjnego

Źródła prawa administracyjnego

Czym jest źródło prawa
administracyjnego?

To akt normatywny zawierający
obowiązujące normy prawne, mówiąc
inaczej - to akt stanowienia prawa
określony w Konstytucji w rozdziale
„Źródła prawa”

Źródła prawa administracyjnego

Czy system źródeł prawa w Polsce jest
zamknięty, czy otwarty?

- jakie są zalety zamkniętego systemu
źródeł prawa?
- jakie są zalety otwartego systemu źródeł
prawa?

Źródła prawa administracyjnego

Jak należy rozumieć pojęcie

SYSTEMU

źródeł

prawa?
- składa się na niego liczna grupa różnych
źródeł prawa, które pochodzą także od samej
administracji
- jest uporządkowany – co oznacza, że
wszystkie elementy systemu są znane
- jest tu pewna hierarchia
- katalog jest określony przez samo prawo
(Konstytucja)

Źródła prawa

administracyjnego

Prawo zewnętrzne a prawo wewnętrzne

ADMINISTRACJA

PRAWO WEWNĘTRZNE

OBYWATELE
PRAWO ZEWNĘTRZNE

Źródła prawa administracyjnego

PRAWO ZEWNĘTRZNE

PRAWO WEWNĘTRZNE

+ Konstytucja
+ Ustawa
+ Rozporządzenie

+ Uchwała Sejmu
+ Uchwała Prezesa
Rady Ministrów
+ Zarządzenie Ministra

KONSTYTUCJA

- Które państwa mają konstytucję
niepisaną?
- Jakie są zalety konstytucji niepisanej?

KONSTYTUCJA

Jakie znaczenie ma konstytucja dla prawa

administracyjnego?

●

wyraża zasadę legalności – działanie na

podstawie prawa + związanie prawem

●

zasada podziału władz – trójpodział
(a czwarta władza?- jaki ma wpływ na demokrację
bezpośrednią?)

●

określa system źródeł prawa

●

określa strukturę organów adm. publicznej oraz

podstawowe kompetencje

●

określa podstawowe zasady kontroli: TK, NIK, RPO

KONSTYTUCJA

Co to znaczy, że Konstytucję
stosuje się bezpośrednio?

USTAWA

●

Kto wydaje ustawy??

●

Po co wydaje się ustawy??

●

Co to oznacza, że ustawa nie może
obowiązywać wstecz??

USTAWA

●

Obowiązuje adresatów w sposób

bezpośredni!!!

●

Obowiązuje podmioty w sposób bezpośredni – w
szczególności organy administracji publicznej są
bezpośrednio związane ustawami, a ich działania
są legalne, gdy znajdują umocowanie w
obowiązujących
przepisach prawa

●

Ma moc samoistną

●

W przypadku kolizji prawa – ustawa ma

pierwszeństwo

●

Sprawy najważniejsze regulowane są w

drodze ustawowej

ROZPORZĄDZENIE

Kto wydaje??

1. Prezydent

2. Rada Ministrów

3. Prezes rady Ministrów

4. Minister kierujący działem
administracji rządowej

5. Przewodniczący komitetu
wchodzący skład Rady Ministrów

6. KRRITV

7. Przewodniczący Komitetu
Integracji Europejskiej

ROZPORZĄDZENIE

To źródło prawa będące jednocześnie
formą prawną działania administracji.

Są to akty wydawane na podstawie

upoważnień

ustawowych przez organy

władzy wykonawczej.

Zakaz

SUBDELEGACJI

ROZPORZĄDZENIE

Zapis Konstytucji – art. 94
 

1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane

w Konstytucji, na podstawie szczegółowego

upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej

wykonania. Upoważnienie powinno określać organ

właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw

przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące

treści aktu.

2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie

może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w

ust. 1, innemu organowi.

ROZPORZĄDZENIE

Upoważnienie ustawowe:

- pod względem podmiotowym – określa organ
właściwy do wydania

- pod względem podmiotowym – określa
zakres spraw przekazanych do uregulowania,
nie może mieć charakteru ogólnego

- pod względem treści – musi określać wytyczne
dotyczące treści aktu

UMOWA MIĘDZYNARODOWA

Umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą

wyrażoną w ustawie (art. 87-91 konstytucji)

KTO JE ZAWIERA??

Ratyfikuje Prezydent

Zawierane przez

Radę Ministrów

na podstawie

uprzedniej zgody

Parlamentu

- wolności lub prawa

obywatelskie wyrażone

w Konstytucji

- członkostwo w

organizacjach międzynar

- znaczne obciążenie

państwa pod względem

finansowym

MIEJSCE W HIERARCHII

- ma pierwszeństwo przed
ustawą, jeżeli nie da
się pogodzić postanowień

- konieczna publikacja
w Dzienniku Ustaw

KIEDY SĄ ZAWIERANE?

UMOWA MIĘDZYNARODOWA

Umowy międzynarodowe ratyfikowane bez uprzedniej

zgody wyrażonej w ustawie

Kto je zawiera?

Kiedy są

zawierane?

Miejsce w hierarchii

Ratyfikuje
Prezydent

Zawierane przez
Radę Ministrów

- inne przypadki
niż powyższe

- nie mają
pierwszeństwa przed
ustawami w przypadku
kolizji

- mają pierwszeństwo
przed aktami
wykonawczymi do
ustaw

UMOWA MIĘDZYNARODOWA

Umowy międzynarodowe niepodlegające ratyfikacji

Kto je zawiera?

Kiedy są

zawierane?

Miejsce w hierarchii

Zatwierdza Rada
Ministrów

Np:
- prawo celne
- prawo drogowe

- zobowiązują w
stopniu ogólnym do
pewnego zachowania
się organów
państowych

Prawo miejscowe

●

Kto wydaje???

●

W jakim celu służy prawo miejscowe?

●

Jakie są rodzaje??

●

Gdzie obowiązuje??

●

Czy musi być podstawa prawna??

●

Czy ktoś nadzoruje wydawanie aktów

prawa miejscowego??

Prawo miejscowe

Art. 94 Konstytucji
O rgany samorządu terytorialnego oraz terenowe
organy administracji rządowej, na podstawie i w
granicach upoważnień zawartych w ustawie,
ustanawiają akty prawa miejscowego
obowiązujące na obszarze działania tych
organów. Z asady i tryb wydawania aktów prawa
miejscowego określa ustawa.

Prawo miejscowe

Gmina: art. 40

1.  Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo
stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze
gminy. 
2.  Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać
akty prawa miejscowego w zakresie: 
1)  wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych, 
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych,  
3) zasad zarządu mieniem gminy, 
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń
użyteczności publicznej. 
3. W zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych
przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać
przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub
zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i
bezpieczeństwa publicznego. 
4. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą
przewidywać za ich naruszanie karę grzywny wymierzaną w trybie i
na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.

Prawo miejscowe

Powiat: art. 40, 41 i 42

1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu
stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu.
2. Akty prawa miejscowego stanowione są w szczególności w sprawach:
1) wymagających uregulowania w statucie,
2) porządkowych, o których mowa w art. 41,
3) szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu,
4) zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności
Publicznej

1. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach
powszechnieobowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rada
powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne
do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego
albo do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o
ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy.
w prawie o wykroczeniach.
określa rada powiatu.
dnia po ich ustanowieniu.
2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 1, mogą przewidywać
za ich naruszenie kary grzywny wymierzane w trybie i na zasadach określonych
w prawie o wykroczeniach

Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w art. 41, w przypadkach nie
cierpiących zwłoki, może wydać zarząd

Prawo miejscowe

I. Województwo: art. 9

Samorząd województwa, na podstawie upoważnień
ustawowych, stanowi akty prawa miejscowego
obowiązujące na obszarze województwa

II. Ustawa o administracji rządowej
w województwie: art. 39, 40

Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie wojewoda oraz
organy administracji niezespolonej stanowią akty prawa miejscowego
obowiązujące na obszarze województwa lub jego części.

1. W zakresie nieuregulowanym w ustawach lub innych przepisach
powszechnie obowiązujących wojewoda może wydawać rozporządzenia
porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub
mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.  

2. Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać, za naruszenie
ich przepisów, kary grzywny wymierzane na zasadach i trybie określonych
w prawie o wykroczeniach.

Prawo miejscowe

- jest wydawane przez określoną grupę
podmiotów, których obszar działania jest
ograniczony terytorialnie
- stanowione wyłączenie na podstawie
upoważnienia ustawowego
- oddziałuje władczo na podmioty poza
administracją
- zawiera normy o charakterze generalnym i
abstrakcyjnym
- podlega obowiązkowej publikacji

Akty prawa miejscowego

1/ Wydawane na podstawie ogólnego

upoważnienia – np. na podstawie ustawy o

samorządzie gminnym
2/ Wydawane na podstawie szczegółowych

ustaw prawa materialnego
3/ Wydawane w szczególnych przypadkach –

przepisy porządkowe

Akt prawa o największym stopniu

ogólności

- charakter wykonawczy

- konkretyzuje normy zawarte
w ustawie
najczęściej dotyczy
szczegółów technicznych

- może tworzyć własne normy
prawne, w celu wykonania
norm ustawowych
- nie może formułować norm
konkretnych i indywidualnych

- na podstawie ogólnego
upoważnienia ustawowego,
ale nie przewidującego że akt
ma daną ustawę wykonywać

- mają więc charakter źródeł
samoistnych

- specjalne – akty porządkowe

Ogłaszanie aktów normatywnych

●

W jakim celu ogłasza się akty

normatywne?

●

Co to jest vacatio legis?

●

Jaka jest różnica pomiędzy

pojęciem ogłoszenia, a pojęciem

wejścia w życie aktu?

●

Gdzie w internecie można

znaleźć akty normatywne?

●

Gdzie może udać się osoba

niemająca dostępu do

komputera, aby zapoznać się z

uchwałą rady gminy?

●

Jakie są rodzaje dzienników?