Za rozwiàzanie
wszystkich zadaƒ
mo˝na otrzymaç
∏àcznie
60 punktów
.
PRZYK¸ADOWY ARKUSZ
EGZAMINACYJNY Z GEOGRAFII
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy: 150 minut
Instrukcja dla zdajàcego
1. Sprawdê, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron (zada-
nia 1–25). Ewentualne braki zg∏oÊ przewodniczàcemu zespo∏u
nadzorujàcego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym.
3. Pisz czytelnie. U˝ywaj d∏ugopisu/pióra tylko z czarnym tu-
szem/atramentem.
4. Nie u˝ywaj korektora, a b∏´dne zapisy wyraênie przekreÊl.
5. Pami´taj, ˝e zapisy w brudnopisie nie podlegajà ocenie.
6. Podczas egzaminu mo˝esz korzystaç z o∏ówka, gumki (wy∏àcznie
do rysunków) oraz linijki.
˚yczymy powodzenia!
Autor: Bernard Stark
Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzór oryginalnego arkusza maturalnego.
Geografia. Poziom rozszerzony
Do rozwiàzania zadaƒ 1–5 wykorzystaj za∏àczonà barwnà map´ okolic Parku Narodowego
„UjÊcie Warty” oraz w∏asnà wiedz´.
Zadanie 1. (1 pkt)
Oblicz ró˝nic´ wysokoÊci mi´dzy punktem A i najwy˝szym wzniesieniem znajdujàcym si´
w tym samym kwadracie.
Miejsce na obliczenia
Odpowiedê: .................................................................................................................................
Zadanie 2. (1 pkt)
Oblicz ró˝nic´ czasu s∏onecznego mi´dzy po∏udnikiem przechodzàcym przez ¸ugi Gó-
rzyckie a po∏udnikiem przechodzàcym przez muzeum w miejscowoÊci S∏oƒsk.
Miejsce na obliczenia
Odpowiedê: .................................................................................................................................
Zadanie 3. (2 pkt)
Na podstawie mapy i w∏asnej wiedzy uzupe∏nij nast´pujàce zdania:
W Starym Kostrzynie znajduje si´ drogowe przejÊcie graniczne z .........................................
......................................... jest miejscowoÊcià po∏o˝onà przy po∏udniowej granicy Parku
Narodowego „UjÊcie Warty”, w której znajduje si´ fort.
Park Narodowy „UjÊcie Warty” znajduje si´ na terenie województwa ..................................
M∏yn wodny przedstawiony na mapie znajduj´ si´ nad rzekà .................................................
2
w w w. o p e r o n . p l
Zadanie 4. (2 pkt)
Korzystajàc wy∏àcznie z mapy, podaj trzy argumenty potwierdzajàce, ˝e S∏oƒsk jest ko-
rzystnà miejscowoÊcià dla ruchu turystycznego.
1. …..............................................................................................................................................
2. …..............................................................................................................................................
3. …..............................................................................................................................................
Zadanie 5. (4 pkt)
Porównaj obszary po∏o˝one w kwadratach A3 i D1, ustalajàc po dwa najbardziej ró˝nicu-
jàce je kryteria (warunków naturalnych i zagospodarowania).
Warunki naturalne:
Zagospodarowanie:
Geografia. Poziom rozszerzony
3
w w w. o p e r o n . p l
K
Krryytte
erriia
a
R
Ró
ó˝˝n
niicce
e m
mii´
´d
dzzyy o
ob
bsszza
arra
am
mii A
A3
3 ii D
D1
1
K
Krryytte
erriia
a
R
Ró
ó˝˝n
niicce
e m
mii´
´d
dzzyy o
ob
bsszza
arra
am
mii A
A3
3 ii D
D1
1
Geografia. Poziom rozszerzony
Zadanie 6. (4 pkt)
Plan Êcie˝ki dydaktycznej „Mokrad∏a”
Informacje:
Âcie˝ka piesza o d∏ugoÊci ok. 1 km. Na trasie 8 przystanków:
1. „Pradolina”
– sposób powstania pradoliny oraz obserwacja jej fragmentów z chyrzyƒ-
skiej wie˝y widokowej.
2. „Historia Chyrzyna i pompowni”
– historia osady Chyrzyno i umiejscowionej tu prze-
pompowni wody.
3. „Mokrad∏a – zbiorniki wody s∏odkiej”
– w∏aÊciwoÊci retencyjne terenów podmok∏ych
i ich znaczenie dla przyrody i cz∏owieka.
4. „Bioró˝norodnoÊç”
– bogactwo gatunkowe na przyk∏adzie Parku Narodowego „UjÊcie
Warty”. Po czym poznaç obecnoÊç zwierzàt na danym terenie? Tropy i inne Êlady.
5. „Skarby z terenów podmok∏ych”
– o wykorzystaniu roÊlin i materia∏ów pochodzàcych
z terenów podmok∏ych w gospodarce i kulturze cz∏owieka.
6. „RoÊliny zbiorników wodnych”
– pospolite roÊliny zbiorników wodnych, ich rola w pro-
cesie samooczyszczania wody.
7. „Ptaki wodne i b∏otne”
– Park Narodowy „UjÊcie Warty” jako obszar obj´ty konwencjà
RAMSAR oraz NATURA 2000. Opis gatunków ptaków spotykanych w pobli˝u Êcie˝ki.
8. „U˝ytkowanie terenów podmok∏ych”
– formy u˝ytkowania rekreacyjnego i turystyczne-
go terenów podmok∏ych na przyk∏adzie Parku Narodowego „UjÊcie Warty” oraz wyni-
kajàce z tego problemy.
èród∏o: www.pnujsciewarty.gov.pl
4
w w w. o p e r o n . p l
Na podstawie w∏asnej wiedzy oraz powy˝szego planu wykonaj polecenia.
a) Podaj nazw´ pradoliny przechodzàcej przez PN „UjÊcie Warty”.
......................................................................................................................................................
b) Podaj numery trzech przystanków edukacyjnych, które majà charakter ekologiczny.
......................................................................................................................................................
c) Podaj, w jakim kierunku przebiega ostatnia cz´Êç trasy (przystanki 6–8)?
......................................................................................................................................................
d) Oblicz d∏ugoÊç cz´Êci Êcie˝ki dydaktycznej mi´dzy przystankami 6–8. Wynik podaj
w metrach.
Miejsce na obliczenia
Odpowiedê: ..............................................................................................................................
Zadanie 7. (2 pkt)
Oblicz wysokoÊç S∏oƒca po pó∏nocnej stronie nieba w Sydney (34° 33’S) w po∏udnie
22 czerwca.
Miejsce na obliczenia
Odpowiedê: ..............................................................................................................................
Geografia. Poziom rozszerzony
5
w w w. o p e r o n . p l
Geografia. Poziom rozszerzony
Zadanie 8. (3 pkt)
Na schematycznym rysunku przedstawiajàcym ruch obiegowy Ziemi:
a) zaznacz na orbicie strza∏kà kierunek ruchu obiegowego Ziemi,
b) w odpowiednich miejscach na orbicie wpisz nazwy pór roku (dotyczàce pó∏kuli pó∏nocnej),
c) zaznacz punkty: A – aphelium i P – peryhelium.
Zadanie 9. (4 pkt)
Na rysunkach przedstawiono dwa oÊrodki ciÊnienia atmosferycznego.
a) Zaznacz, w odpowiednich miejscach literami: W – wy˝, N – ni˝.
b) Narysuj strza∏kami kierunki wiatrów w tych oÊrodkach na pó∏kuli po∏udniowej.
c) Podaj przyczyn´ odchylenia kierunku wiatru.
…………………………………………………………………………………………………..
d) Nazwij metod´ kartograficznego przedstawiania ciÊnienia atmosferycznego na mapach
synoptycznych.
…………………………………………………………………………………………………..
6
w w w. o p e r o n . p l
152,1 mln km
147,1 mln km
985
990
995
1000
1000
995
990
985
Zadanie 10. (2 pkt)
Uzupe∏nij schemat obrazujàcy podzia∏ ska∏ magmowych ze wzgl´du na sk∏ad chemiczny
magmy. Przyporzàdkuj po jednym z podanych przyk∏adów ska∏ do poszczególnych ich ro-
dzajów.
Przyk∏ady ska∏: andezyt, bazalt, gabro, granit, ryolit, sjenit
Zadanie 11. (3 pkt)
Na rysunku przedstawiono odcinek Êrodkowego biegu rzeki.
Nazwij formy oznaczone numerami i opisz dzia∏anie, w wyniku którego one powstajà.
Geografia. Poziom rozszerzony
7
w w w. o p e r o n . p l
ska∏y magmowe
przyk∏ad ska∏y
przyk∏ad ska∏y
przyk∏ad ska∏y
2a
1
2b
Geografia. Poziom rozszerzony
1. Nazwa: ………………………………………..
Dzia∏alnoÊç: …………………………………………………………………………………...
2. Nazwa: ………………………………………..
Dzia∏alnoÊç:
a) ………………………………………………………………………………………..…...….
b) ………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 12. (3 pkt)
Najbardziej charakterystycznymi formami terenu, powsta∏ymi wskutek akumulacji eolicz-
nej, sà wydmy.
Pod rysunkiem przedstawiajàcym dwa rodzaje wydm napisz ich nazwy, typ klimatu,
w którym powstajà, oraz wyjaÊnij przyczyn´ ich odmiennego kszta∏tu.
A
B
a) nazwa wydmy:
………………………………………………………
b) typ klimatu:
………………………………………………………
8
w w w. o p e r o n . p l
kierunek wiatru
c) wyjaÊnienie ró˝nicy w kszta∏cie wydmy:
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 13. (1 pkt)
Na podstawie poni˝szej mapki wybierz dwa prawid∏owe uzupe∏nienia zdania spoÊród po-
danych.
Linia na mapie przedstawia:
a) granic´ zasi´gu zlodowacenia ba∏tyckiego (Wis∏y),
b) granic´ zasi´gu zlodowacenia Êrodkowopolskiego (Odry),
c) granic´ oddzia∏ywania Morza Ba∏tyckiego na klimat Polska,
d) granic´ wyst´powania jezior polodowcowych w Polsce,
e) wschodnià granic´ wyst´powania buka.
Geografia. Poziom rozszerzony
9
w w w. o p e r o n . p l
Geografia. Poziom rozszerzony
Zadanie 14. (2 pkt)
Wybrze˝e to znajduje si´ na skraju obszaru górskiego lub wy˝ynnego, rozci´te jest przez
g∏´bokie doliny rzeczne b´dàce obecnie zatokami. Zatoki te przewa˝nie zachowujà kie-
runek prostopad∏y do przebiegu wybrze˝a. Powsta∏y one w wyniku podnoszenia si´ pozio-
mu wód morskich lub obni˝enia làdu.
ZakreÊl wÊród wymienionych typów wybrze˝a ten, który odnosi si´ do powy˝szego opisu,
i podaj miejsce jego wyst´powania.
A. riasowe
B. fiordowe
C. limanowe
D. szkierowe
1. Norwegia
2. Ukraina
3. Irlandia
4. Finlandia
Zadanie 15. (2 pkt)
Na podstawie podanych opisów rozpoznaj i nazwij typy gospodarki rolnej.
a) Sposób gospodarowania polegajàcy na wielkoobszarowej uprawie roÊlin w systemie
monokulturowym (np. kawa, kakao). Wymaga wysokich nak∏adów kapita∏u, mechaniza-
cji i nawo˝enia. Wyst´puje g∏ównie w strefie goràcej.
………………………………………………………………………………......………………
b) Typ gospodarki rolnej, w której produkcja przeznaczona jest tylko na w∏asne potrzeby.
Przewa˝a uprawa roÊlin, zw∏aszcza zbó˝, roÊlin okopowych i stràczkowych, ale tak˝e ho-
dowane jest byd∏o, owce, kozy, wielb∏àdy czy nawet renifery. Jego nazwa zwiàzana jest
z koniecznoÊcià przemieszczania si´ wraz ze stadami ze wzgl´du na zmian´ warunków kli-
matycznych.
…………………………………………......……………………………………………………
c) Dobre efekty produkcji rolnej uzyskuje si´ dzi´ki wysokim plonom roÊlin uprawnych
oraz zwi´kszonej mlecznoÊci i masie mi´snej zwierzàt hodowlanych. To typ rolnictwa na-
stawionego na produkcj´ przeznaczonà na sprzeda˝. Jest charakterystyczne dla paƒstw
wysoko rozwini´tych o du˝ej g´stoÊci zaludnienia, ale o niewielkiej iloÊci u˝ytków rolnych
przypadajàcych na jednà osob´.
…………………………………………………………………………………………......……
d) Gospodarka rolna prowadzona w krajach posiadajàcych rozleg∏e obszary u˝ytków rol-
nych, gdzie nie ma koniecznoÊci osiàgania bardzo wysokich plonów oraz intensyfikacji ho-
dowli zwierzàt. Bardzo du˝e zbiory sà osiàgane dzi´ki uprawie na ogromnych obszarach,
a produkcja mi´sa, mleka lub we∏ny zwiàzana jest z du˝à liczbà zwierzàt hodowlanych. Rol-
nictwo tego typu jest zmechanizowane, nie u˝ywa si´ du˝ej iloÊci nawozów sztucznych.
………………………………………………………………………………......………………
10
w w w. o p e r o n . p l
Zadanie 16. (4 pkt)
Uzupe∏nij dane w tabeli, obliczajàc przyrost naturalny, saldo migracji, przyrost rzeczywi-
sty oraz liczb´ ludnoÊci Polski w dniu 31 grudnia 2005 roku.
Miejsce na obliczenia
Do rozwiàzania zadaƒ 17–19 wykorzystaj poni˝sz tekst êród∏owy.
Transport drogowy sta∏ si´ jednym z najwi´kszych zagro˝eƒ cywilizacyjnych. Zanieczysz-
czenie powietrza, ska˝enie wody, emisja ha∏asu, zajmowanie coraz wi´kszej powierzchni
terenu, wypadki drogowe wià˝à si´ z kosztami ponoszonymi co roku przez mieszkaƒców
naszej planety – obecnego i przysz∏ych pokoleƒ.
W roku 1995 w Polsce jeêdzi∏o ponad 7,5 mln samochodów osobowych, ci´˝arowych, au-
tobusów, a tak˝e motocykli i skuterów. Po dziewi´ciu latach, w roku 2004 w Polsce jeêdzi-
∏o niemal 15,3 mln pojazdów, w tym 14,3 mln samochodów osobowych i ci´˝arowych,
czyli najwi´kszych trucicieli Êrodowiska. W roku 2005 sprowadzono 830 tys. samochodów
osobowych, które sà pojazdami starymi, ponad 50% z nich ma wi´cej ni˝ 11 lat. Ka˝dego
dnia wiele milionów silników spalinowych w Polsce emituje do atmosfery szkodliwe dla
przyrody i cz∏owieka gazy.
Geografia. Poziom rozszerzony
11
w w w. o p e r o n . p l
Bilans ludnoÊci Polski w 2005 roku
Stan ludnoÊci w dniu 31.12.2004
38 174 000
Urodzenia ˝ywe
356 tys.
Zgony
363 tys.
Przyrost naturalny
Imigracja
9 tys.
Emigracja
19 tys.
Saldo migracji zagranicznych
Przyrost rzeczywisty
Stan ludnoÊci w dniu 31.12.2005
Geografia. Poziom rozszerzony
Nieprawid∏owe podejÊcie do problemów transportowych w Polsce sprawi∏o, ˝e przewa˝a-
jàca wi´kszoÊç przewozów pasa˝erskich i towarowych w Polsce odbywa si´ w transporcie
drogowym. W roku 2001 PKP przewioz∏o 332 mln pasa˝erów, a w tym samym czasie sa-
mochodami podró˝owa∏o 900 mln pasa˝erów.
G´stoÊç linii kolejowych w Polsce wynosi 6,73 km/100 km
2
i chocia˝ wcià˝ si´ zmniejsza,
nadal zaliczana jest do najwy˝szych w Europie. Mimo rozwini´tej sieci linii kolejowych
w Polsce przeci´tny mieszkaniec kraju odbywa kolejà Êrednio 7 przejazdów rocznie. Dla
porównania Austriak odbywa 22 przejazdy, a Holender i Niemiec po 20 przejazdów. S∏a-
be zainteresowanie Polaków transportem kolejowym wynika z tego, ˝e czas przejazdu
kolejà na niektórych liniach o przestarza∏ym taborze i infrastrukturze jest du˝o d∏u˝szy
ni˝ pokonanie tej samej trasy samochodem, a niska cz´stotliwoÊç po∏àczeƒ nie do zaak-
ceptowania. Dla pasa˝erów bardzo wa˝ny jest tak˝e standard us∏ug i bezpieczeƒstwo
w pociàgach. Wprowadzenie monitoringu i ochrony w pociàgach Warszawskiej Kolei
Dojazdowej zwi´kszy∏o liczb´ pasa˝erów korzystajàcych z tego Êrodka komunikacji.
Akcyza p∏acona przy zakupie paliwa (równie˝ dla lokomotyw spalinowych) trafia wy∏àcz-
nie na infrastruktur´ drogowà, a nie kolejowà. Tereny kolejowe obcià˝one sà podatkiem
od nieruchomoÊci, a grunty pod drogami nie. Taka sytuacja powoduje, ˝e transport kole-
jowy jest dro˝szy, a Polacy wybierajà samochód jako taƒszy Êrodek komunikacji mi´dzy
miastami. W Polsce takie czynniki, jak ukszta∏towanie powierzchni kraju, rozmieszczenie
miast (w tym kilku aglomeracji liczàcych powy˝ej 500 tys. mieszkaƒców) sà wyjàtkowo
sprzyjajàce komunikacji kolejowej. Tylko z∏a polityka transportowa powoduje, ˝e marno-
wana jest szansa na rozwój kolei.
Wed∏ug raportów Krajowej Rady Bezpieczeƒstwa Ruchu Drogowego straty z tytu∏u
kosztów wypadków drogowych wynios∏y w 2003 roku 16,3 miliarda z∏otych. Wed∏ug PKP
taka kwota wystarczy∏aby do zmodernizowania 4500 km sieci kolejowej.
Na podstawie artyku∏u Bartosza Sucheckiego, „Zielone Mazowsze” 25.04.2006
Zadanie 17. (2 pkt)
Na podstawie powy˝szego tekstu sformu∏uj trzy argumenty istotne ze wzgl´dów spo∏ecz-
nych, przemawiajàce za koniecznoÊcià zmian w polityce transportowej Polski w zakresie
zwi´kszenia transportu kolejowego kosztem transportu drogowego.
1. ………………………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………………………
3. ………………………………………………………………………………………………
12
w w w. o p e r o n . p l
Zadanie 18. (2 pkt)
Korzystajàc wy∏àcznie z tekstu, podaj trzy przyczyny niekorzystnego rozwoju kolejowych
przewozów pasa˝erskich w Polsce.
1. ………………………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………………………
3. ………………………………………………………………………………………………
Zadanie 19. (1 pkt)
Uzasadnij, dlaczego transport samochodowy jest powszechniej wykorzystywany do prze-
wozu towarów ni˝ transport kolejowy. Podaj dwa argumenty.
1. ………………………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………………………
Zadanie 20. (3 pkt)
Na podstawie konturowej mapy Polski rozpoznaj charakterystyczne dla obszarów ozna-
czonych numerami od 1 do 5 typy gleb oraz rodzaje pod∏o˝a. Wype∏nij tabel´.
Geografia. Poziom rozszerzony
13
w w w. o p e r o n . p l
N
Nrr n
na
a
m
ma
ap
piie
e
T
Tyyp
p g
glle
eb
byy
R
Ro
od
dzza
ajj p
po
od
d∏∏o
o˝˝a
a
1
2
3
4
5
Geografia. Poziom rozszerzony
Zadanie 21. (1 pkt)
Sformu∏uj wniosek potwierdzajàcy zale˝noÊç istniejàcà mi´dzy liczbà zatrudnionych
w I sektorze (rolnictwo) i III sektorze (us∏ugi) gospodarki a poziomem rozwoju gospodar-
czego paƒstwa.
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 22. (4 pkt)
Na mapie konturowej przedstawiono kraje Europy.
a) Na podstawie opisów rozpoznaj nazwy krajów i wpisz je w miejsca wykropkowane.
A – najlepiej rozwini´te gospodarczo paƒstwo powsta∏e z rozpadu by∏ej Jugos∏awii, jako
jedyne unikn´∏o wojny domowej w latach dziewi´çdziesiàtych XX wieku
................................................................
B – wysoko rozwini´ty kraj o jednym z najwy˝szych PKB w Europie w przeliczeniu na
1 mieszkaƒca, jego g∏ównym bogactwem naturalnym jest ropa naftowa
................................................................
14
w w w. o p e r o n . p l
C – kraj przyj´ty do UE razem z Polskà, wytwarzajàcy blisko 80% energii elektrycznej
w elektrowniach jàdrowych
................................................................
D – paƒstwo, które przez ostatnie pó∏ wieku by∏o jednym z najszybciej rozwijajàcych si´
gospodarczo krajów Europy, osiàga najwy˝sze na kontynencie dochody z turystyki
................................................................
b) Zaznacz na mapie kraje opisane w podpunkcie a), wpisujàc na ich obszarach odpo-
wiednio litery: A, B, C, D.
Zadanie 23. (2 pkt)
Jednym z najwa˝niejszych globalnych problemów Êrodowiskowych jest efekt cieplarniany.
Wymieƒ trzy skutki globalnego ocieplenia dla Êrodowiska przyrodniczego.
1. …..............................................................................................................................................
2. …..............................................................................................................................................
3. …..............................................................................................................................................
Zadanie 24. (3 pkt)
Na podstawie danych z tabeli opisz zmiany, które dokona∏y si´ w strukturze zatrudnienia
ludnoÊci Polski w latach 1990–2004 oraz podaj trzy przyczyny tych zmian.
èród∏o: „Ma∏y Rocznik Statystyczny Polski 2005”, GUS
Geografia. Poziom rozszerzony
15
w w w. o p e r o n . p l
1990
1997
2004
pracujàcy (w tys. osób)
16280
15940,8
12737
w tym (w %):
rolnictwie i leÊnictwie
27
26
17
przemyÊle
28
24
23
budownictwie
8
6
5
us∏ugach
37
44
55
Geografia. Poziom rozszerzony
Zmiany w strukturze zatrudnienia:
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
Przyczyny zmian:
1. …..............................................................................................................................................
2. …..............................................................................................................................................
3. …..............................................................................................................................................
Zadanie 25. (2 pkt)
Rozpoznaj opisane choroby i zapisz ich nazwy poni˝ej.
Jest to najcz´stsza na Êwiecie choroba zakaêna, na którà co roku zapada ponad 220 mln
osób, a umiera 1–3 mln (sà to g∏ównie paroletnie dzieci z Czarnej Afryki). Zachorowania
poza terenami tropikalnymi i subtropikalnymi endemicznego wyst´powania tej choroby
spotykane sà u osób powracajàcych z tych regionów, a tak˝e sporadycznie w pobli˝u lot-
nisk i portów, gdzie zostajà zawleczone komary z rodzaju
Anopheles.
................................................................
Po raz pierwszy oficjalnie rozpoznano jà w Ameryce w 1981 roku, choç znacznie wcze-
Êniej pojawia∏y si´ podobne przypadki, których nierozpoznano. W nast´pnych latach cho-
roba ta szybko rozprzestrzeni∏a si´ na ca∏ym Êwiecie. Do najwi´kszej liczby nowych zaka-
˝eƒ dochodzi obecnie w regionie Afryki Subsaharyjskiej i Karaibów. W niektórych
paƒstwach afrykaƒskich odsetek osób chorujàcych na nià przekroczy∏ 40% ludnoÊci.
Do chwili obecnej nie wynaleziono skutecznego lekarstwa zwalczajàcego t´ chorob´.
................................................................
Zaproponuj trzy skuteczne sposoby dzia∏ania, które umo˝liwi∏yby ograniczenie wzrostu
zachorowaƒ na te choroby.
1. …..............................................................................................................................................
2. …..............................................................................................................................................
3. …..............................................................................................................................................
16
w w w. o p e r o n . p l