Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych

(311502)

Technicy i inny

ś

redni personel

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych (311502)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-085-6 (85)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

7

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

8

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

8

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Kontrolowanie jako

ś

ci wyrobów mechanicznych Kz1...... 10

3.2. Wspieranie rozwoju wyrobów mechanicznych Kz2 ......... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ........................................................................................ 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

311502 Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych

Grupa Wielka 3 – Technicy i inny

ś

redni personel (w Mi

ę

dzynaro-

dowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 4).

Grupa elementarna 3115 – Technicy mechanicy (w Mi

ę

dzynarodo-

wym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie
3115 Mechanical engineering technicians).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 28.1. Produkcja ma-
szyn ogólnego przeznaczenia.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie z wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 5 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 2,

ś

rednie – 3, w tym produkcyjne – 5),

przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Halina

Ś

ledziona – ekspert niezale

ż

ny, były pracownik Zakładów

Starachowickich Star S.A., rzecznik patentowy, były dyrektor
CKP w Starachowicach,

•

Tomasz Mucha – Tchibo Manufacturing Poland w Markach

k. Warszawy,

•

Zbigniew Pianka – Imperial Tobacco Polska Manufacturing S.A.

w Radomiu,

•

Katarzyna Sławi

ń

ska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB

w Radomiu.

Ewaluatorzy:

•

Dariusz Jadczyk – Regionalna Organizacja Pracodawców w Cz

ę

-

stochowie,

•

Marek Olsza – Zespół Szkół Technicznych w Mikołowie.

5

Recenzenci:

•

Włodzimierz Grochal –

Ś

wi

ę

tokrzyskie Centrum Innowacji

i Transferu Technologii w Kielcach,

•

Igor Lange – Ministerstwo Gospodarski w Warszawie.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Jacek W

ę

sierski (przewodnicz

ą

cy) – Stowarzyszenie Naukowo-

-Techniczne In

ż

ynierów i Techników w Warszawie,

•

Norbert Bro

ż

ek – Zwi

ą

zek Zawodowy In

ż

ynierów i Techników

w Warszawie,

•

Renata Pawłowska – Zwi

ą

zek Pracodawców Warszawy i Ma-

zowsza w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

15.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych ocenia zgodno

ść

wyro-

bów mechanicznych z dokumentacj

ą

techniczn

ą

, analizuje przyczyny

zaistniałych niezgodno

ś

ci i sporz

ą

dza wnioski koryguj

ą

ce.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych sprawdza zgodno

ść

kształtu, wymiarów, warunków technicznych wykonania oraz rodzaj
i jako

ść

zastosowanego materiału z dokumentacj

ą

techniczn

ą

wyrobu.

W pracy u

ż

ywa uniwersalnych i specjalistycznych urz

ą

dze

ń

kontrolno-

-pomiarowych. Na podstawie uzyskanych wyników analizuje i formułuje
wnioski i zalecenia. Do zakresu pracy kontrolera nale

ż

y równie

ż

spraw-

dzenie, czy wykonany wyrób spełnia zało

ż

on

ą

funkcj

ę

. Miejscem pracy

kontrolera jako

ś

ci wyrobów mechanicznych jest najcz

ęś

ciej przedsi

ę

-

biorstwo produkcyjne o profilu mechanicznym, a tak

ż

e placówka ba-

dawcza. Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych mo

ż

e pracowa

ć

zarówno w obszarze produkcji gotowych wyrobów, jak te

ż

przy wyko-

nywaniu prototypów wyrobów. Jest kreatywny i konsekwentny w reali-
zacji zada

ń

, korzysta z obcoj

ę

zycznych

ź

ródeł informacji.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych mo

ż

e pracowa

ć

w po-

mieszczeniu wydzielonym w wydziale produkcyjnym, a tak

ż

e w hali

produkcyjnej. Podczas pracy posługuje si

ę

przyrz

ą

dami kontrolno-

-pomiarowymi, dokładnymi urz

ą

dzeniami do bada

ń

i pomiarów. Pracu-

j

ą

c w zamkni

ę

tych pomieszczeniach produkcyjnych, mo

ż

e by

ć

nara

ż

o-

ny na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia takich jak hałas,
wibracje, zapylenie. Na stanowisku pracy mog

ą

wyst

ę

powa

ć

równie

ż

zagro

ż

enia mechaniczne, pochodz

ą

ce od ruchomych elementów ma-

szyn i urz

ą

dze

ń

, jak równie

ż

zagro

ż

enie pora

ż

enia pr

ą

dem elektrycz-

nym. Praca kontrolera wyrobów mechanicznych mo

ż

e przebiega

ć

w systemie jedno-, dwu- lub trzyzmianowym. Mo

ż

e pracowa

ć

samo-

dzielnie jak i w zespole.

7

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Kontroler wyrobów mechanicznych powinien by

ć

osob

ą

dokładn

ą

,

mie

ć

dobry wzrok i słuch, odró

ż

nia

ć

barwy. Niekiedy sprawno

ść

narz

ą

-

du słuchu umo

ż

liwia ocen

ę

pracy wyrobów mechanicznych. Bardzo

wa

ż

na jest zdolno

ść

koncentracji, a tak

ż

e odporno

ść

na stres

i umiej

ę

tno

ść

pracy pod presj

ą

czasu. Specyfika zawodu wymaga

uzdolnie

ń

technicznych, organizacyjnych, komunikatywno

ś

ci i samo-

kontroli. Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych powinien by

ć

inno-

wacyjny, otwarty na wszelkie nowo

ś

ci techniczne.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych powinien posiada

ć

co

najmniej wykształcenie na poziomie technika o specjalno

ś

ci mechani-

ka. Osoba podejmuj

ą

ca prac

ę

w tym zawodzie mo

ż

e równie

ż

posiada

ć

wykształcenie

ś

rednie ogólnokształc

ą

ce oraz potwierdzone egzaminem

kwalifikacje zawodowe wyodr

ę

bnione w zawodzie technik mechanik.

W szczególnych przypadkach kontroler powinien by

ć

przeszkolony

w zakresie obsługi specjalistycznego sprz

ę

tu – urz

ą

dze

ń

kontrolno-

-pomiarowych i badawczych.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Kontroler wyrobów mechanicznych korzysta z nowoczesnych na-

rz

ę

dzi kontrolno-pomiarowych, jak i projektowych (programy kompute-

rowe), aktualizuje wiedz

ę

i doskonali umiej

ę

tno

ś

ci zawodowe, uczestni-

czy w szkoleniach i seminariach z zakresu nowoczesnych urz

ą

dze

ń

kontrolno-pomiarowych oraz systemów jako

ś

ci. Nauk

ę

mo

ż

e kontynu-

owa

ć

na studiach na wydziale in

ż

ynierii mechanicznej, kierunek zarz

ą

-

dzanie i in

ż

ynieria produkcji, specjalizacja zarz

ą

dzanie jako

ś

ci

ą

. W wy-

niku podwy

ż

szania kompetencji zawodowych mo

ż

e awansowa

ć

na

stanowisko specjalisty ds. kontroli jako

ś

ci, kierownika działu zgodnie

z kryteriami awansu zawodowego przyj

ę

tymi w przedsi

ę

biorstwie.

8

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Organizowanie stanowiska pracy, w tym przestrzeganie zasad
BHP, ochrony ppo

ż

. i ochrony

ś

rodowiska. (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2.

Kontrolowanie zgodno

ś

ci wykonanego wyrobu mechanicznego

z dokumentacj

ą

techniczn

ą

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Sprawdzanie działania wyrobu mechanicznego i ocena jego
zgodno

ś

ci z dokumentacj

ą

techniczn

ą

i zamówieniem klienta

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4.

Ocenianie jako

ś

ci materiałów do produkcji wyrobów mechanicz-

nych i sporz

ą

dzanie wniosków koryguj

ą

cych (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z5.

Analizowanie procesu technologicznego wykonania wyrobów
mechanicznych i sporz

ą

dzanie wniosków dla poprawy jako

ś

ci

wyrobów (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z6.

Analizowanie dokumentacji technicznej wyrobów mechanicznych
oraz sporz

ą

dzanie wniosków dla poprawy jako

ś

ci wyrobów (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z7.

Testowanie prototypów i sporz

ą

dzanie wniosków w celu poprawy

jako

ś

ci nowych wyrobów (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z8.

Nadzorowanie pracy pracowników w zakresie kontroli jako

ś

ci

wyrobów i sprz

ę

tu pomiarowo-kontrolnego (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Kontrolowanie jako

ś

ci wyrobów mechanicznych (potrzebne do

wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z8).

Kz2 – Wspomaganie rozwoju wyrobów mechanicznych (potrzebne do

wykonywania zada

ń

: Z1, Z6, Z7).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z8).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 4

wła

ś

ciwym dla wykształcenia

ś

redniego w Europejskiej i Polskiej Ramie

Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawo-
du w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (grupa wielka 3 i jej odpo-

wiednik w ISCED 2011).

9

Osoba wykonuj

ą

ca zawód kontrolera jako

ś

ci wyrobów mechanicz-

nych:
1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, procesy i poj

ę

cia ogólne w za-

wodzie kontroler jako

ś

ci wyrobów mechanicznych; zna i rozumie

podstawowe fakty, poj

ę

cia i zale

ż

no

ś

ci w zawodzie oraz w szerszym

zakresie elementarne uwarunkowania prowadzonej działalno

ś

ci

w bran

ż

y mechanicznej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji za-

da

ń

i rozwi

ą

zywania problemów poprzez wybieranie podstawowych

metod, narz

ę

dzi, materiałów i informacji: potrafi wykonywa

ć

zadania

według ogólnej instrukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach; umie

rozwi

ą

zywa

ć

typowe problemy, odbiera

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi,

tak

ż

e bardzo proste wypowiedzi w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z8 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Kontrolowanie jako

ś

ci wyrobów mechanicznych

Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z kontrolowaniem jako

ś

ci

wyrobów mechanicznych nowych
i po naprawie, w szczególno

ś

ci

zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska w zakresie kontro-

lowania jako

ś

ci wyrobów me-

chanicznych;

−

normy techniczne i zasady
rysunku technicznego w wyro-
bach mechanicznych;

−

konstrukcje wyrobów mecha-
nicznych;

−

półfabrykaty wyrobów mecha-
nicznych;

−

procesy technologiczne wyro-
bów mechanicznych;

−

manualne i komputerowe me-
tody pomiaru i badania jako

ś

ci

wyrobów mechanicznych;

−

narz

ę

dzia i przyrz

ą

dy kontrol-

no-pomiarowe stosowane przy
wyrobach mechanicznych;

−

zasady wykonywania bada

ń

i pomiarów kontrolnych wyro-
bów mechanicznych;

−

zasady u

ż

ytkowania kontrolo-

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania według okre

ś

lonej

instrukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach, w szczególno

ś

ci w za-

kresie kontrolowanych wyrobów
mechanicznych, w szczególno

ś

ci

potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii,

ochrony

ś

rodowiska w zakresie

kontrolowania wyrobów mecha-
nicznych;

−

stosowa

ć

dokumentacj

ę

tech-

niczn

ą

danego wyrobu mecha-

nicznego;

−

oblicza

ć

ła

ń

cuchy wymiarowe

na podstawie dokumentacji wy-
robu;

−

ocenia

ć

jako

ść

półfabrykatu;

−

ocenia

ć

jako

ść

obróbki r

ę

cznej

dorabianych elementów;

−

ocenia

ć

jako

ść

obróbki mecha-

nicznej elementów;

−

ocenia

ć

jako

ść

monta

ż

u ele-

mentów, podzespołów wyrobu
mechanicznego;

−

dobiera

ć

metody pomiaru i ba-

dania jako

ś

ci wyrobu mecha-

nicznego;

−

posługiwa

ć

si

ę

przyrz

ą

dami

i urz

ą

dzeniami do sprawdzania

11

wanych wyrobów mechanicz-
nych;

−

zasady pisania wniosków ko-
ryguj

ą

cych w doniesieniu do

wyrobów mechanicznych.

jako

ś

ci wyrobów mechanicz-

nych;

−

wykonywa

ć

próbne urucha-

mianie wyrobu mechaniczne-
go;

−

ocenia

ć

wizualne i pomiarowe

zgodno

ś

ci wyrobu mechanicz-

nego z dokumentacj

ą

tech-

niczn

ą

;

−

sprawdza

ć

poprawno

ść

działa-

nia urz

ą

dze

ń

kontrolno-pomia-

rowych wyrobów mechanicz-
nych;

−

sporz

ą

dza

ć

wnioski koryguj

ą

ce

w odniesieniu do wyrobów me-
chanicznych;

−

sprawowa

ć

nadzór nad pracow-

nikami

w

zakresie

kontro-

li/jako

ś

ci wyrobów i sprz

ę

tu kon-

trolno-pomiarowego

stosowa-

nym przy wyrobach mechanicz-
nych.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z4, Z7 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wspieranie rozwoju wyrobów mechanicznych Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z udzielaniem wsparcia
technicznego w zakresie bada

ń

i rozwoju wyrobów mechanicz-
nych lub testowanych prototypów
w kierunku poprawy jako

ś

ci pro-

jektowanych wyrobów, w szcze-
gólno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska w zakresie wspie-

ranie rozwoju wyrobów me-
chanicznych;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania według okre

ś

lonej

instrukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach, w zakresie wsparcia
technicznego oraz bada

ń

i rozwo-

ju wyrobów mechanicznych lub
testowanych prototypów w kierun-
ku poprawy jako

ś

ci wyrobów

w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii,

ochrony

ś

rodowiska w zakresie

wspieranie

rozwoju

wyrobów

mechanicznych;

12

−

trendy rozwojowe i badawcze
w zakresie produkowanych wy-
robów mechanicznych;

−

zało

ż

enia projektowe planowa-

nych wdro

ż

e

ń

a kontrola jako-

ś

ci wyrobów mechanicznych;

−

rozwi

ą

zania prototypowe pla-

nowane w przedsi

ę

biorstwie;

−

metody testowania prototypów.

−

identyfikowa

ć

trendy rozwojowe

w

zakresie

produkowanych

i kontrolowanych wyrobów me-
chanicznych;

−

analizowa

ć

zało

ż

enia projek-

towe i udziela

ć

wskazówek

w odniesieniu do wyrobów me-
chanicznych;

−

analizowa

ć

wyniki bada

ń

te-

stowych w kierunku poprawy
jako

ś

ci wyrobu mechanicznego

i sporz

ą

dzania wniosków;

−

wskazywa

ć

niezb

ę

dne uspraw-

nienia dla poprawy jako

ś

ci wy-

robu mechanicznego;

−

uczestniczy

ć

w opracowywaniu

i kontroli próbnych serii,

−

identyfikowa

ć

wady i zalety wy-

robów mechanicznych zwi

ą

za-

nych z popraw

ą

ich jako

ś

ci;

−

okre

ś

la

ć

wskazania od popra-

wy jako

ś

ci wyrobów mecha-

nicznych.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za realizacj

ę

powierzonych zada

ń

w za-

kresie kontroli jako

ś

ci wyrobów mechanicznych,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach,

−

post

ę

puje zgodnie z etyk

ą

podczas kontroli jako

ś

ci wyrobów mecha-

nicznych,

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za jako

ść

skontrolowanych wyrobów mecha-

nicznych.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu kontrolera ja-

ko

ś

ci wyrobów mechanicznych przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 311502 Kontroler jako

ś

ci

wyrobów mechanicznych

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.