Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Wstêpne badania lekarskie:

q

osoba przyjmowana do pracy,

q

pracownicy m³odociani przenoszeni

na inne stanowiska pracy,

q

pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy,

na których wystêpuj¹ czynniki szkodliwe

dla zdrowia lub warunki uci¹¿liwe.

Okresowe badania lekarskie:

q

wszyscy pracownicy,

q

pracownicy zatrudnieni w warunkach

nara¿enia na dzia³anie substancji i czynników

rakotwórczych lub py³ów zw³ókniaj¹cych,

tak¿e po:
– zaprzestaniu pracy w kontakcie

z tymi substancjami, czynnikami, py³ami,

– rozwi¹zaniu stosunku pracy,

je¿eli zainteresowana osoba

zg³osi wniosek o objêcie takimi badaniami.

Kontrolne badania lekarskie:

q

pracownicy po niezdolnoœci do pracy trwaj¹cej

d³u¿ej ni¿ 30 dni, spowodowanej chorob¹.

PRACODAWCA

ponosi koszty badañ lekarskich

oraz inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej

nad pracownikami, niezbêdne ze wzglêdu na

warunki pracy.

Badania lekarskie (1)

Art. 229 Kodeksu pracy

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r.

w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej

opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów

przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.)

Badania lekarskie (2)

Czêstotliwoœæ pracowniczych badañ lekarskich

pracowników nara¿onych

na wybrane czynniki fizyczne

Lp.

Nazwa czynnika

Czêstotliwoœæ badañ

1. Ha³as

q

badania ogólne

– co 4 lata

q

badania

otolaryngologiczne

i audiometryczne przez

pierwsze 3 lata pracy

w ha³asie – co roku

q

nastêpne – co 3 lata

2. UltradŸwiêki ma³ej

czêstotliwoœci

q

co 2 lata

3. Drgania mechaniczne

(wibracja)

przekazywane

na koñczyny górne

q

pierwsze badanie

okresowe

– po roku pracy

q

nastêpne – co 3 lata

Lp.

Nazwa czynnika

Czêstotliwoœæ badañ

4. Promieniowanie

jonizuj¹ce,

promieniowanie

laserowe, oœwietlenie

niedostateczne

lub nadmierne,

mikroklimat zimny,

zwiêkszone lub

obni¿one ciœnienie

atmosferyczne

q

co 3 lata

q

w mikroklimacie

zimnym powy¿ej

45 roku ¿ycia

– co 2 lata

5. Promieniowanie

nadfioletowe

q

co 3 lata (u osób

powy¿ej 50 roku ¿ycia

nara¿onych na UV

powy¿ej 10 lat

– co 2 lata)

6. Promieniowanie

podczerwone

q

co 4 lata

q

powy¿ej 50 roku ¿ycia

– co 2 lata

7. Mikroklimat gor¹cy

q

co 3 lata

q

powy¿ej 45 roku ¿ycia

– co 2 lata

UWAGA:

Lekarz przeprowadzaj¹cy

badania profilaktyczne mo¿e wyznaczyæ

krótszy termin nastêpnego badania.

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r.

w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej

opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów

przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.)

Badania lekarskie (3)

Czêstotliwoœæ pracowniczych badañ lekarskich

pracowników nara¿onych na py³y

Lp.

Okreœlenie py³u

Czêstotliwoœæ badañ

3. Py³y nieorganiczne

zawieraj¹ce w³ókna

azbestu oraz py³

talku zawieraj¹cy

w³ókna azbestu

q

pierwsze

– po 3 latach pracy

q

nastêpne – co 2 lata

q

po 10 latach pracy

– co roku

4. Py³ zawieraj¹cy

metale twarde

(np. wolfram, kobalt)

q

pierwsze

– po roku pracy

q

nastêpne

– co 2÷4 lata

5. Py³ zawieraj¹cy

tworzywa sztuczne,

w tym sztuczne

w³ókna mineralne

q

co 4 lata

q

po 15 latach pracy

– co roku

6. Py³ organiczny

pochodzenia

roœlinnego

i zwierzêcego

q

pierwsze

– po roku pracy

q

nastêpne

– co 4 lata

UWAGA:

Lekarz przeprowadzaj¹cy badania profilaktyczne

mo¿e wyznaczyæ krótszy termin nastêpnego badania.

Lp.

Okreœlenie py³u

Czêstotliwoœæ badañ

1. Py³y nieorganiczne,

zawieraj¹ce

powy¿ej 10% wolnej

krzemionki

q

badania ogólne

– co 2 lata

q

przy zawartoœci SiO

2

powy¿ej 50% po 4 latach

nara¿enia – co roku

q

u nara¿onych

na ziemiê okrzemkow¹

i krzemionkow¹

– co roku

2. Py³y nieorganiczne

zawieraj¹ce

poni¿ej 10%

wolnej krzemionki,

py³y kopalñ wêgla

kamiennego,

py³y grafitu

q

co 4 lata

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r.

w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej

opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów

przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.)

Badania lekarskie (4)

Czêstotliwoœæ pracowniczych badañ lekarskich

pracowników nara¿onych na czynniki biologiczne

Lp. Czynnik biologiczny

Czêstotliwoœæ badañ

5. Promieniowce

termofilne,

grzyby pleœniowe

i inne pleœniowce

o dzia³aniu uczulaj¹cym

q

co 2÷3 lata

6. Pr¹tek gruŸlicy

q

co 2÷3 lata

7. Wirus kleszczowego

zapalenia mózgu

q

co 2÷3 lata

8.

Chlamydia psittaci

q

co 2÷3 lata

9.

Toxoplasma gondi

q

co 2÷3 lata

10.

Borrelia burgdorferi

q

co 2÷3 lata

UWAGA:

Lekarz przeprowadzaj¹cy badania profilaktyczne mo¿e

wyznaczyæ krótszy termin nastêpnego badania.

Lp. Czynnik biologiczny

Czêstotliwoœæ badañ

1. Wirus zapalenia

w¹troby typu B (HBV)

q

co 2÷4 lata

2. Wirus zapalenia

w¹troby typu C (HCV)

q

co 2÷4 lata

3. Ludzki wirus niedoboru

odpornoœci nabytej

(HIV)

q

co 2 lata

4. Pa³eczki

Brucella

abortus bovis

q

co 3÷5 lat

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Czêstotliwoœæ pracowniczych badañ lekarskich pracowników

nara¿onych na niekorzystne czynniki psychospo³eczne

Lp.

Okreœlenie czynnika

Czêstotliwoœæ badañ

1. Zagro¿enia wynikaj¹ce

ze sta³ego, du¿ego dop³ywu

informacji i gotowoœci

do odpowiedzi

q

co 2÷4 lata

2. Zagro¿enia wynikaj¹ce

z pracy na stanowiskach

decyzyjnych i zwi¹zanych

z odpowiedzialnoœci¹

q

co 2÷4 lata

3. Zagro¿enia wynikaj¹ce

z nara¿enia ¿ycia

q

co 2÷4 lata

4. Zagro¿enia wynikaj¹ce

z monotonii pracy

q

co 2÷4 lata

5. Prace wymagaj¹ce pe³nej

sprawnoœci psychoruchowej

q

co 3÷4 lata

q

powy¿ej 50 roku ¿ycia – co 2 lata

UWAGA:

Lekarz przeprowadzaj¹cy

badania profilaktyczne mo¿e wyznaczyæ

krótszy termin nastêpnego badania.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r.

w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej

opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów

przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.)

Badania lekarskie (5)

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r.

w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej

opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów

przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.)

Badania lekarskie (6)

Czêstotliwoœæ pracowniczych badañ lekarskich

pracowników nara¿onych na pracê:

q

zmianow¹,

q

na wysokoœci,

q

z du¿ym wydatkiem energetycznym,

q

w pozycji wymuszonej,

q

wymagaj¹c¹ ruchów monotypowych,

q

wymagaj¹c¹ sta³ego i d³ugotrwa³ego wysi³ku

g³osowego.

Lp.

Nara¿enie na

Czêstotliwoœæ badañ

3. Pracê na wysokoœci

powy¿ej 3 m

q

co 2÷3 lata

q

powy¿ej 50 roku

¿ycia – co roku

4. Pracê fizyczn¹

z wydatkiem

energetycznym

powy¿ej 1500 kcal/8h

dla mê¿czyzn

i powy¿ej 1000 kcal/8h

lub ponad 2 kcal/min

dla kobiet

q

co 5 lat

q

powy¿ej 45 roku

¿ycia – co 3 lata

5. Pracê w wymuszonej

pozycji

q

co 3÷5 lat

6. Pracê wymagaj¹c¹

ruchów monotypowych

q

ogólne

7. Pracê wymagaj¹c¹

sta³ego i d³ugotrwa³ego

wysi³ku g³osowego

q

co 5 lat

UWAGA:

Lekarz przeprowadzaj¹cy

badania profilaktyczne mo¿e wyznaczyæ

krótszy termin nastêpnego badania.

Lp.

Nara¿enie na

Czêstotliwoœæ badañ

1. Pracê zmianow¹

q

co 3÷5 lat

2. Pracê na wysokoœci

do 3 m

q

co 3÷5 lat

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r.

w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej

opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów

przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.)

Badania lekarskie (7)

Czêstotliwoœæ pracowniczych badañ lekarskich

pracowników nara¿onych

na wybrane czynniki toksyczne

Lp.

Okreœlenie czynnika

Czêstotliwoœæ badañ

5. Rtêæ i jej zwi¹zki

q

co roku

6. Czteroetylek o³owiu

q

co roku

7. O³ów i jego zwi¹zki

q

ustala lekarz

8. Izocyjanianowe zwi¹zki

q

po 6 miesi¹cach

pracy

q

nastêpne – 1÷2

razy w roku

9. Nikiel i jego zwi¹zki

q

co 2 lata

10. Zwi¹zki nitrowe

wêglowodorów,

np. nitrotolueny,

nitrobenzeny

q

1÷2 razy w roku

UWAGA:

Lekarz przeprowadzaj¹cy

badania profilaktyczne mo¿e wyznaczyæ

krótszy termin nastêpnego badania.

Lp.

Okreœlenie czynnika

Czêstotliwoœæ badañ

1. Ftalowy bezwodnik

q

po 6 miesi¹cach

pracy

q

nastêpne – co roku

2. Pestycydy

q

1 raz w roku

3. Benzen

q

pierwsze – po

6 miesi¹cach pracy

q

nastêpne – co roku

4. Benzo(a)piren,

czterochlorek wêgla,

fosfor bia³y i ¿ó³ty,

mieszaniny zawieraj¹ce

wielopierœcieniowe

wêglowodory

aromatyczne, np. pak,

smo³a, asfalty,

nitrogliceryna

i nitroglikol, chlorek winylu

q

co 1÷2 lata

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Obowi¹zki pracodawcy w razie choroby zawodowej

Zapewniæ realizacjê zaleceñ lekarskich

Niezw³ocznie

zg³osiæ w³aœciwemu organowi

Inspekcji Sanitarnej i w³aœciwemu inspektorowi

pracy

ka¿dy przypadek rozpoznanej choroby

zawodowej albo podejrzenia o tak¹ chorobê

Systematycznie analizowaæ przyczyny

chorób zawodowych

i innych chorób

zwi¹zanych z warunkami œrodowiska pracy

i na podstawie wyników tych analiz

stosowaæ w³aœciwe œrodki zapobiegawcze

Pracodawca powinien

Ustaliæ przyczyny

powstania choroby zawodowej

oraz

charakter i rozmiar zagro¿enia

t¹ chorob¹,

dzia³aj¹c w porozumieniu z w³aœciwym organem

Inspekcji Sanitarnej

Przyst¹piæ niezw³ocznie do usuniêcia czynników

powoduj¹cych powstanie choroby zawodowej

i zastosowaæ inne niezbêdne

œrodki zapobiegawcze

Prowadziæ rejestr zachorowañ

na choroby zawodowe i podejrzeñ o takie choroby

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Choroby zawodowe (1)

Copyright © 2003 by FORUM MEDIA Sp. z o.o.

1. Zatrucia
2. Goràczka metaliczna
3. Pylice p∏uc
4. Choroby wywo∏ane py∏em

azbestu

5. Przewlek∏e zapalenie oskrzeli
6. Astma oskrzelowa
7. Alergiczne zapalenie p´cherzyków

p∏ucnych

8. Ostre alergie

9. Byssinoza

10. Beryloza

11. Choroby p∏uc wywo∏ane py∏em

metali twardych

12. Zapalenie krtani o pod∏o˝u

alergicznym

13. Alergiczny nie˝yt nosa
14. Przedziurawienie przegrody

nosa dzia∏aniem substancji
˝ràcych

15. Przewlek∏e choroby narzàdu g∏osu

spowodowane nadmiernym

wysi∏kiem g∏osowym

16. Choroby wywo∏ane

promieniowaniem jonizujàcym

Choroby zawodowe (1)

Copyright © 2003 by FORUM MEDIA Sp. z o.o.

1. Zatrucia
2. Goràczka metaliczna
3. Pylice p∏uc
4. Choroby wywo∏ane py∏em

azbestu

5. Przewlek∏e zapalenie oskrzeli
6. Astma oskrzelowa
7. Alergiczne zapalenie p´cherzyków

p∏ucnych

8. Ostre alergie

9. Byssinoza

10. Beryloza

11. Choroby p∏uc wywo∏ane py∏em

metali twardych

12. Zapalenie krtani o pod∏o˝u

alergicznym

13. Alergiczny nie˝yt nosa
14. Przedziurawienie przegrody

nosa dzia∏aniem substancji
˝ràcych

15. Przewlek∏e choroby narzàdu g∏osu

spowodowane nadmiernym

wysi∏kiem g∏osowym

16. Choroby wywo∏ane

promieniowaniem jonizujàcym

1. Zatrucia
2. Gor¹czka metaliczna
3. Pylice p³uc
4. Choroby wywo³ane py³em azbestu
5. Przewlek³e zapalenie oskrzeli
6. Astma oskrzelowa
7. Alergiczne zapalenie pêcherzyków p³ucnych
8. Ostre alergie

9. Byssinoza
10. Beryloza
11. Choroby p³uc wywo³ane py³em metali twardych
12. Zapalenie krtani o pod³o¿u alergicznym
13. Alergiczny nie¿yt nosa
14. Przedziurawienie przegrody nosa dzia³aniem substancji ¿r¹cych
15. Przewlek³e choroby narz¹du g³osu spowodowane nadmiernym

wysi³kiem g³osowym

16. Choroby wywo³ane promieniowaniem jonizuj¹cym

Choroby zawodowe (1)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób

zawodowych, szczegółowych zasad postępowania (...) (Dz. U. Nr 132, poz. 1115)

Copyright © 2004 by Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o.

Aktualne przepisy dotycz¹ce

profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników

IV. SZKOLENIE PRACODAWCÓW I INNYCH OSÓB KIERUJ¥CYCH PRACOWNIKAMI

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób

zawodowych, szczegółowych zasad postępowania (...) (Dz. U. Nr 132, poz. 1115)

Choroby zawodowe (2)

Copyright © 2003 by FORUM MEDIA Sp. z o.o.

21. Obustronny trwa∏y ubytek s∏uchu 

typu Êlimakowego spowodowany 
ha∏asem

17. Nowotwory z∏oÊliwe powsta∏e

w nast´pstwie dzia∏ania czynników
Êrodowiska pracy

18. Choroby skóry

19. Przewlek∏e choroby uk∏adu

ruchu wywo∏ane sposobem
wykonywania pracy

20. Przewlek∏e choroby

obwodowego uk∏adu
nerwowego

22. Zespó∏ wibracyjny

23. Choroba dekompresyjna

24. Choroby wywo∏ane pracà

w warunkach podwy˝szonego
ciÊnienia atmosferycznego

25. Choroby wywo∏ane dzia∏aniem

wysokich albo niskich temperatur
otoczenia

26. Choroby uk∏adu wzrokowego

wywo∏ane czynnikami fizycznymi,
chemicznymi lub biologicznymi

17. Nowotwory z³oœliwe powsta³e w nastêpstwie

dzia³ania czynników œrodowiska pracy

18. Choroby skóry
19. Przewlek³e choroby uk³adu ruchu wywo³ane

sposobem wykonywania pracy

20. Przewlek³e choroby obwodowego uk³adu

nerwowego

21. Obustronny trwa³y ubytek s³uchu

spowodowany ha³asem

22. Zespó³ wibracyjny
23. Choroba dekompresyjna
24. Choroby wywo³ane prac¹ w warunkach

podwy¿szonego ciœnienia atmosferycznego

25. Choroby wywo³ane dzia³aniem wysokich

albo niskich temperatur otoczenia

26. Choroby uk³adu wzrokowego wywo³ane

czynnikami fizycznymi, chemicznymi

lub biologicznymi

Czynniki Êrodowiska pracy (5)

Copyright © 2003 by FORUM MEDIA Sp. z o.o.

PROMIENIOWANIE TERMICZNE

èród∏a promieniowania termicznego – stanowiska pracy w hutach,
odlewniach, walcowniach, kuêniach.

Ochrona: ekranowanie, parawany, os∏ony, okulary, maski (przy∏bice)

spawalnicze.

Promieniowanie termiczne (podczerwone)
obejmuje promieniowanie optyczne, którego
d∏ugoÊci fal wynoszà od 780 nm do 1 mm.



podczerwieƒ bliska – 780-1400 nm
(nanometrów)



podczerwieƒ Êrednia – 1400-3000 nm



podczerwieƒ daleka – 3000 nm – 1 mm

Negatywne oddzia∏ywanie na organizm,
zw∏aszcza na skór´ i oczy.
Nadmierna ekspozycja mo˝e powodowaç:



oparzenia



wysuszenie rogówki



stany zapalne t´czówek i spojówek



zapalenie brzegów powiek



uszkodzenia siatkówki



zaçm´

Choroby zawodowe (2)