Młody
Technik

Człowiek w

kosmosie

Styczeń

2001

Wraz z pojawieniem się na początku tego roku pierwszych mieszkańców na
pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej rozpoczyna się nowy etap w
zdobywaniu przestrzeni kosmicznej - człowiek na stałe zagości w kosmosie.

Rozpoczyna się nowy rozdział w historii ery kosmicznej - jest to czas odkryć,
innowacji i rozprzestrzeniania się cywilizacji ziemskiej do najdalszych
zakątków wszechświata. Historia pokazuje nam, że do tej pory podróże w
przestrzeń kosmiczną były rywalizacją pomiędzy państwami. Przyświecała im
chęć zapanowania nad księżycami, planetami i gwiazdami. Przyszłość rysuje się
w jaśniejszych kolorach, inna jest bowiem istota i znaczenie wypraw. W
przestrzeni kosmicznej przebywają ludzie, usiłujący dowiedzieć się, jak można
zaradzić chorobom nieuleczalnym w warunkach ziemskich. Wyprawy
kosmiczne pomogą w leczeniu osteoporozy i jej zapobieganiu, gdyż stan
nieważkości daje nowe możliwości badawcze.

W przestrzeni kosmicznej naukowcy nauczą się także opracowywać bardziej
wydajne systemy energetyczne. Podbój kosmosu, to dla ludzkości również
rodzaj walki z czasem - przykład dinozaurów jest istotną wskazówką, ponieważ
nawet jeden gigantyczny asteroid może zdziesiątkować życie na Ziemi. Los
ludzkości zależy od wypraw kosmicznych. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
jest kamieniem milowym w poszukiwaniu możliwości przeżycia poza Ziemią,
pośród gwiazd. Gwiezdny dom człowieka w przestrzeni kosmicznej stał się
rzeczywistością.

Pierwsze elementy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zostały zmontowane w
grudniu 1998 roku. Od tego czasu zainstalowana na wysokości 354 kilometrów
nad Ziemią, stale rozrastająca się struktura Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

co 90 minut okrąża Ziemię. Budowa stacji zostanie ukończona w końcu 2005
roku. Będzie ona trzecim, po Księżycu i Wenus, najbardziej świecącym
obiektem na nocnym niebie widocznym gołym okiem. Z bliska stacja będzie
wyglądać jak przemierzająca przestrzeń kosmiczną wielka, metalowa ważka z
pomalowanymi na biało cylindrami, podobnymi do odwłoka oraz w wielkimi,
rozpostartymi panelami baterii słonecznych wyglądającymi jak skrzydła. Stacja
ta, to największa jak do tej pory struktura zbudowana przez człowieka w
przestrzeni kosmicznej.

Jest to bezprecedensowe dzieło będące wynikiem międzynarodowej współpracy
16 państw. Na pokładzie stacji znajdą się m.in. japoński Eksperymentalny
Moduł (KIBO) z licznymi urządzeniami do badań z zakresu nauk
przyrodniczych, kanadyjski System Zdalnego Manipulatora, czyli robot
wyposażony w ramię, mogące przenosić wielkie ciężary. Wszystkie te projekty
ze "świata cudów" to efekt współpracy i wykorzystania technologii i
doświadczeń naukowców z takich krajów jak: Belgia, Brazylia, Kanada, Dania,
Francja, Niemcy, Włochy, Japonia, Holandia, Norwegia, Rosja, Hiszpania,
Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone.

W sytuacji, gdy terminy przytłaczają konstruktorów projektu, należy stwierdzić,
że stacja jest cudem techniki, inżynierii i nauki, która wprowadzi ludzkość w
nową erę badania przestrzeni kosmicznej. Stacja dysponuje sześcioma
laboratoriami, które zapewniają więcej powierzchni do [pracy, niż jakikolwiek
statek kosmiczny. Pośród doświadczeń, jakie zostaną przeprowadzone na stacji,
należy wymienić symulator pracy chirurga, który może posłużyć do szkoleń
przyszłych generacji lekarzy tych specjalności. Obiecujące są też testy
dotyczące metod leczenia nowotworów w warunkach mikrograwitacji bez
ryzyka ubocznych skutków dla pacjenta, perspektywy ulepszenia metod
leczenia cukrzycy, a także zwiększenia możliwości odkrywania zasobów ropy
naftowej przy pomocy technologii kosmicznych.

W drugiej części artykułu dowiecie się, jak ziemianie wykorzystują rezultaty
badań w kosmosie.

Czy już wiesz?

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna będzie największym obiektem
zbudowanym w przestrzeni kosmicznej. Jej wymiary to: 108,5 metra długości i
88,4 metra szerokości. Szerokość stacji odpowiada 1/3 wysokości Wieży
Eiffela.

Po zmontowaniu Międzynarodowa Stacja Kosmiczna będzie trzecim po
Księżycu i Wenus pod względem jasności obiektem na niebie.

MSK po zmontowaniu będzie ważyła około 453,6 tony. Jest to prawie tyle
samo, co waga siedmiu największych żyjących kiedykolwiek na Ziemi zwierząt
- dinozaurów Brachiosaurus, które ważyły po 70 ton każdy. Dla porównania -
samolot transportowy 747-400 zabiera maksymalnie na pokład 396 890
kilogramów ładunku.

Budżet całkowity MSK przewiduje wydatki rzędu 35 - 37 mld dolarów.

Jest to przedsięwzięcie przekraczające możliwości jednego kraju. MSK
powstaje w oparciu o środki i potencjał naukowy i techniczny 16 państw, wśród
których są Stany Zjednoczone, Kanada, Japonia, Rosja oraz państwa należące
do Europejskiej Agencji Przestrzeni Kosmicznej - Belgia, Dania, Francja,
Niemcy, Włochy, Holandia, Norwegia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria i
Wielka Brytania. Dodatkowo Brazylia i Włochy podpisały porozumienie
dotyczące udziału w finansowaniu przedsięwzięcia.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna zostanie umieszczona na orbicie oddalonej
od Ziemi o średnio 354 kilometry oraz będzie nachylona w stosunku do
równika pod kątem 5,1 stopnia.

Budowa MSK angażuje w agencjach kosmicznych ponad 100 000 ludzi oraz
setki firm - wykonawców i podwykonawców z całego świata. MSK będzie
używać systemu metrycznego, oficjalnym językiem będzie angielski (elementy
produkcji rosyjskiej będą miały także napisy po rosyjsku).

Czterokrotnie większa od stacji Mir, Międzynarodowa Stacja Kosmiczna będzie
posiadać panele baterii słonecznych o rozmiarach jednego akra, które zapewnią
dostawę energii elektrycznej dla działających na stacji sześciu laboratoriów.

Systemy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej będą kontrolowane przez
pięćdziesiąt dwa komputery, z ponad 400 000 liniami oprogramowania dla 16 z
nich, które będą się porozumiewać z 2000 czujników, rejestratorów i
"inteligentnych" paneli kontrolnych sprzętu.

Międzynarodowa załoga w liczbie siedmiu osób będzie zmieniać się średnio co
trzy do sześciu miesięcy. Powierzchnia mieszkalna i miejsce do pracy po
zakończeniu montażu wynosić będzie 1303 metry sześcienne, co odpowiada
mniej więcej objętości dwóch kabin pasażerskich samolotu Boeing 747.

Na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zostanie zamontowany
najdokładniejszy na świecie zegar - Primary Atomic Reference Clock in Space
(PARCS). Wytworzona na stacji mikrograwitacja pozwoli na dokonanie
pomiarów drgań atomu cezu 10-krotnie dokładniej , niż w atomowych zegarach
na Ziemi. Zegar ten będzie mógł służyć jako wzorzec. W jednym z zadań tego
projektu będzie uczestniczyć polskie Obserwatorium w Borowcu.

Monika Witan

Tekst na podstawie materiałów Discovery Channel, promujących program "We
wnętrzu Stacji Kosmicznej".