J U L I A M I L L E R

SYSTEMOWE ZABURZENIA O

PODŁOŻU IMMUNOLOGICZNYM

RODZINNA GORĄCZKA

PSÓW RASY SHAR-PEI

•

choroba występuje zazwyczaj u psów młodych

(przed 18 miesiącem życia)

•

początkowo jedyne objawy to nawracająca (co

10-30 dni) wysoka gorączka (>39,4°C) i obrzęk

stawu/stawów (najczęściej skokowych)

•

gorączka ustępuje samoczynnie po 24-36 h

•

rzadziej: bolesność jamy brzusznej, wymioty,

łagodna biegunka

•

morfologia: neutrofilia, monocytoza, trombocytoza

•

biochemia: ↑ AP, ↑globulin, ↑GOT i GPT

RODZINNA GORĄCZKA PSÓW RASY

SHAR-PEI

•

choroba opisana TYLKO u tej rasy

•

wg statystyk występuje u blisko 25% osobników

•

charakterystycznie pofałdowana skóra, zwłaszcza

w okolicy karku, pyska i kończyn

www.completedogguide.com

www.vonwrinkles.com

www.moveoneinc.com

www.dogsbreed.net

RÓŻNE TYPY SHAR-PEI

http://www.plosgenetics.org/article/info:doi/10.1371/journal.pgen.1001332

PRAWDOPODOBNA PATOGENEZA CHOROBY

•

rasa selekcjonowana w kierunku charakterystycznego

fenotypu

•

pogrubienie skóry związane z odkładaniem się

glikozaminoglikanów , głównie kwasu hialuronowego

(GAG zbudowany z powtarzających się sekwencji disacharydowych)

•

zwiększona synteza kw. hialuronowego zależna od

aktywności genu HAS2 (HA synthesizing gene)

www.hyvitality.com

ht

tp:

//h

erot

hes

harpei

.bl

o

g

sp

o

t.co

m

PRAWDOPODOBNA PATOGENEZA CHOROBY

•

Shar-pei w typie „meatmouth”

(silnie pofałdowana skóra)

mają 2-4x wyższe poziomy kwasu hialuronowego

(HA) w surowicy niż psy innych ras

•

wynik nadekspresji enzymu syntetyzującego kwas

hialuronowy (HAS2) w fibroblastach

•

HA w dużej ilości deponowany w skórze i ścianie jelit

PRAWDOPODOBNA PATOGENEZA CHOROBY

•

biologiczna funkcja HA zależy od jego ilości, masy

cząsteczkowej i równowagi między procesami

wytwarzania i degradacji

•

uszkodzenie tkanek (= fragmentacja HA) wywołuje

reakcję układu immunologicznego (działanie

prozapalne: wytwarzanie cytokin

IL-1β

,

IL-6

, BOF w

tym

Surowiczego Amyloidu A

)

•

wysoki poziom HA powoduje silniejszą reakcję

•

fragmenty kwasu hialuronowego łączą się mi.in. Z

cząsteczkami CD44, które odpowiadają m.in. za

końcową fazę różnicowania komórek tucznych

(=wysoki poziom komórek tucznych w tkankach)

KONSEKWENCJE

•

wysoki poziom IL1β, IL-6:

efekt pirogenny

•

przewlekła stymulacja wytwarzania SAA: wysoki

poziom produktów rozpadu, w tym amyloidu:

amyloidoza wątroby i nerek

•

duża liczba komórek tucznych:

tendencja do tworzenia mastocytoma
skłonność do alergii skórnych
wysokie ryzyko IBD

INNE POWIKŁANIA

•

toksyczny wstrząs paciorkowcowy

•

choroba zakrzepowo-zatorowa naczyń krezki,

śledziony i płuc

•

DIC

PROGNOZA

•

choroba jest nieuleczalna, ale niektóre psy

dożywają > 10 lat, jeśli nie dojdzie do amyloidozy

•

ilość i intensywność ataków gorączkowych nie

koreluje z ryzykiem amyloidozy!

•

amylodoiza nerek i/lub wątroby: prognoza in faust

http://www.wvc.vetsuite.com

POSTĘPOWANIE

•

Główne cele:

-

postępowanie przeciwgorączkowe:

•

meloksikam lub

•

metamizol (250-500 mg/psa; sc.) lub

•

aspiryna (1 dz.: 200mg co 12h przez 3-5 dni.

Ewent. 1 dnia co 6h)

-

ograniczenie rozpadu kwasu hialuronowego

-

ograniczenie ilości amyloidu A

•

kolchicyna

POSTĘPOWANIE

•

kolchicyna:

-

blokowanie degranulacji mastocytów, w tym uwalniania

tryptazy rozkładającej SAA do amyloidu

-

zalecana dawka: 0.025-0.03 mg/kg 2 x dz.; (początkowo w

najniższej dawce 1 x dziennie, dawka stopniowo zwiększana

aż do najwyższej niepowodującej objawów ze strony p.pok.)

-

terapia prewencyjna, stosowana dożywotnio

-

nie stosować z cyklosporyną (↑ryzyka supresji szpiku)

DIETA

•

dieta uboga w cukry proste

(„skoki” glukozy sprzyjają tworzeniu HA)

•

wysoki stosunek kwasów omega3 : omega6

(900-1800mg EPA, 450-900mg DHA)

•

lecytyna (7,5 – 15 mg)

•

wit. C (250mg)

•

inne witaminy i minerały (koenzym Q 60mg; magnez 80-

160mg; methylkobalamina 1000mcg; vit. K2 25mcg) (preparat

Hyvitality, niedostępny w PL)

•

glukozamina i siarczan chondroityny (glukozamina stymuluje

tworzenie wysokocząsteczkowego HA i obniża aktywność

enzymu HAS2 i aktywność kom. tucznych)

INNE ZASADY POSTĘPOWANIA

•

monitoring hormonów tarczycy (HA może

hamować uwalnianie TRH, co skutkuje wtórna

niedoczynnością tarczycy)

•

probiotyki, unikanie zmian diety

•

higiena skóry i przewodów słuchowych (nawet co 2

tyg. u „zdrowego” psa)

•

rozważyć codzienne podawanie niskich dawek

aspiryny (20-40mg/psa);

•

unikanie stresu (wyjazdów, wystaw etc.)

MONITORING!!!

•

Funkcja nerek (PU/PD; spadek ciężaru właściwego

moczu; białkomocz mniej istotny, gdyż amyloid

odkłada się w rdzennej części nerek)

•

czujna obserwacja i szybkie reagowanie

•

obserwacja zwierząt hodowlanych, np. suk w

okresie okołoporodowym (stres częstym czynnikiem

wyzwalającym rzut gorączki)

•

co 3 miesiące: badanie moczu

•

co 6-12 miesięcy:

biochemia (nerki/wątroba),morfologia

SLE - PATOGENEZA

•

tworzenie przeciwciał autoreaktywnych (przeciwko

płytkom, erytrocytom, leukocytom) – II typ

nadwrażliwości

•

rzadko: Ab przeciwko kolagenowi typ VII

•

ok 10% przypadków: Ab anty-IgG (czynnik

reumatoidalny)

•

odkładanie się kompleksów immunologicznych w

tkankach (III typ nadwrażliwości), wiązanie kompleksów

przez trombocyty, erytrocyty

•

chemotaksja neutrofili

•

zaburzenia odporności komórkowej (możliwa

leukopenia, często podwyższony stosunek CD4/CD8,

związany głównie ze spadkiem CD8)

UKŁADOWY TOCZEŃ RUMIENIOWATY

•

brak dokładnych badań dotyczących

predyspozycji rasowych (przeważają psy

średnich/dużych ras; relatywnie często ON, Beagle,

Pudle, Owczarki Szetlandzkie i Collie)

•

w przeciwieństwie do SLE u ludzi brak predyspozycji

płciowych (wg niektórych badań przeważają

samce)

•

najczęściej psy w średnim wieku (średnia 5-6 lat)

SLE – CZYNNIKI RYZYKA

SLE – OBJAWY

•

BARDZO zróżnicowany obraz kliniczny

•

szereg objawów, które występują jednocześnie lub

pojawiają się w miarę rozwoju choroby

(jednoczesne występowanie min. 3 objawów

zazwyczaj w przypadkach zaawansowanych, ze

słabą prognozą)

SLE - OBJAWY

OBJAW KLINICZNY

% PSÓW

GORĄCZKA

≈100

NIEEROZYJNE POLYARTHRITIS

90,6

ZABURZENIA FUNKCJI NEREK

65,3

ZMIANY SKÓRNE i/lub na śluzówkach 60
SPLENOMEGALIA

49,3

ANEMIA HEMOLITYCZNA

13,3

TROMBOCYTOPENIA

4

LEUKOPENIA

20

MYOSITIS

8

PLEUROPERICARDITIS

8

OBJAWY NERWOWE

1,6

POLYNEURITIS

1,3

wg. Fournel et al. 1992

SLE – GŁÓWNE KRYTERIA

DIAGNOSTYCZNE

SLE – GŁÓWNE KRYTERIA

DIAGNOSTYCZNE

•

Anemia?

•

Trombocytopenia?

•

Hypoproteinemia/proteinuria?

•

Hiperbilirubinemia/bilirubinuria?

IMMUNODIAGNOSTYKA

•

Depozycja IC w skórze

•

Wycinek pobrany ze „zdrowej” skóry!

•

depozycja IC w nerkach (biopsja)

IMMUNODIAGNOSTYKA –

ANA W SUROWICY

GRUPA

negatywny

miano przeciwciał ANA

pozytywny

%

<256

256

1024

≥ 4096

%

psy z SLE (n=100)

0

10

35

26

29

100

psy z
prawdopodobnym SLE
(n=400)

0

8

17

50

25

100

psy chore na inne
choroby (n=56)

80,4

5,4

5,4

7,1

1,7

19,6

psy kontrolne (n=120)

84,2

9,2

5

0

1,6

15,8

FREKWENCJA I MIANO PRZECIWCIAŁ ANA U PSÓW

WG. MONIER ET AL. 1992

TEST COOMBSA

wg. Chabanne et al. 1999

PODSTAWOWE LEKI W TERAPII SLE

TERAPIA SLE: PATRZ TEŻ ARTYKUŁ Z

MAG.WET.

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA???

•

INNE MOŻLIWE PRZYCZYNY OBJAWÓW

WYSTĘPUJĄCYCH W DANYM PRZYPADKU….

•

SYSTEMOWE, WTÓRNE ZABURZENIA

IMMUNOLOGICZNE TŁA INFEKCYJNEGO ( Ehrlichioza,

Borelioza, Leishmanioza)

Chabanne et al.

Day MJ.

CHOROBA POSUROWICZA

•

związana z parenteralnym podaniem

obcogatunkowego białka i uogólnionym

odkładaniem się IC

•

objawy najczęściej po 5-10 dniach

•

apatia

, gorączka,

•

bolesność stawów, obrzęki kończyn,

•

sztywność mięśni

•

powiększenie węzłów chłonnych

•

rumieniowe i pokrzywkowe zmiany

skórne, świąd

•

hipoalbuminemia proteinuria

•

spadek apetytu, wymioty

SERUM-LIKE-SICKNESS

•

Po podaniu leków:

•

amoksycylina

•

cefaleksyna

•

cefaklor

•

sulfonamidy z trimetoprimem

LECZENIE

•

podtrzymujące/objawowe

•

przerwanie podawania surowicy

•

leki sterydowe, antyhistaminowe, przeciwbólowe

CHOROBA POSUROWICZA: PATRZ TEŻ

ARTYKUŁ W MAG.WET.

INNE ZESPOŁY ZABURZEŃ

IMMUNOLOGICZNYCH

•

Chłoniak/autoagresja (najczęściej IMTP, IMHA)

•

Grasiczak/Miastenia gravis/

myositis

(najczęściej u ON)

•

Niedobór IgA/Nadwrażliwość/Autoagresja

•

Zmniejszona ilośc IgA = zwiększona ekspozycja na alergeny i

czynniki infekcyjne (autaogresja spowodowana

reaktywnością krzyżową)