NUMER 2 (11) 1992

OPOWIADANIA:

Ursula Le Guin ...........................................................................................

Opowieść żony

Jerzy Nowosad ....................................................................................Wzgórze wisielców

Fred Saberhagen ....................................................................................Skrzydła z cienia

Olgierd Dudek .................................................................................................Czas Siejby

Wiktor Wikiewic

z .................................................................................Sejmor Srebnołuski

David Brin.............................................................................................................. Te oczy

Lawrence Watt Ewans ...................................................

No i rzuciłem robotę u Harry’ego

FENIX - miesięcznik literacko

filmowy

Ursula Le Guin

Opowieść żony

Przełożyła Agnieszka Sylwanowicz

Był dobrym mężem, dobrym ojcem. Nie rozumiem tego. Nie wierzę. To się nie mogło

zdarzyć. Widziałam, jak to się stało, ale to nieprawda. Niemożliwe. Był zawsze łagodny.

Gdybyście go widzieli, jak się bawił z dziećmi, każdy, kto by go widział z dziećmi, wiedziałby,

że nie ma w nim ani śladu zła, że jest dobry do szpiku kości. Kiedy go po raz pierwszy

spotkałam, mieszkał jeszcze u matki, tam, nad jeziorem Spring Lake, i nieraz widywałam ich

razem, matkę i synów i myślę, że warto się zaznajomić z każdym, kto jest tak miły dla swojej

rodziny jak on. A potem zdarzyło się, że chodziłam po lesie i spotkałam go, kiedy wracał sam z

polowania. Niczego nie upolował, nawet myszy, ale go to wcale nie zmartwiło. Po prostu

dokazywał, ciesząc się rannym powietrzem. To jedna z rzeczy, które od razu w nim polubiłam.

Nie przejmował się, nie zrzędził i nie skamlał, kiedy coś mu się nie udawało. Zaczęliśmy więc

wtedy rozmawiać. I chyba wszystko się dobrze potoczyło, bo wkrótce już spędzał u mnie

prawie cały czas. A moja siostra powiedziała - bo widzicie, moi rodzice wyprowadzili się

ubiegłego roku na południe, zostawiając nam rodzinne gniazdo - więc moja siostra

powiedziała, niby drocząc się, ale poważnie:

- No cóż, jeżeli on ma zamiar tu bywać cały dzień i pół nocy, to dla mnie już chyba nie

będzie miejsca!

I wyprowadziła się kawałek dalej. Zawsze byłyśmy sobie naprawdę bliskie, ona i ja.

Takie rzeczy nigdy się nie zmieniają. Nie przetrwałabym tego nieszczęsnego okresu, gdyby nie

moja siostrzyczka.

No więc mieszkał tu. Mogę tylko powiedzieć, że był to szczęśliwy rok w moim życiu.

On był dla mnie po prostu dobry. Ciężko pracował, nie lenił się, a w dodatku był taki duży i

przystojny. Wszystkim imponował, wiecie, mimo jego młodego wieku. Nocne spotkania w

lesie; coraz częściej kazali mu i prowadzić śpiew. Miał taki piękny głos i zaczynał donośnie, a

inni przyłączali się do niego niskimi i wysokimi głosami. Dreszcz mnie przechodzi, kiedy teraz

o tym pomyślę, jak to słyszałam nocami, kiedy zostawałam w domu, nie szłam na spotkanie, bo

dzieci były jeszcze malutkie - ten śpiew wzbijający się w górę poprzez drzewa i światło

księżyca, letnie noce i księżyc w pełni. Nie usłyszę już nic równie pięknego. Już nigdy nie

zaznam takiej radości.

Mówią, że to z powodu księżyca. To wina księżyca, i krwi. Miał to we krwi jego ojciec.

Nigdy nie znałam jego ojca i teraz się zastanawiam, co się z nim stało. Pochodził aż z okolic

Whitewater i nie miał tu krewnych. Zawsze myślałam, że tam wróci, ale teraz już nie wiem. Coś

się o nim mówiło, jakieś pogłoski, opowieści, które zaczęły krążyć, kiedy to się stało z moim

mężem. To się ma we krwi, mówią, i może się nigdy nie ujawnić, ale jeśli już, to pod wpływem

zmiany księżyca. Zdarza się to zawsze na nowiu. Kiedy wszyscy są w domu i śpią. Takiego,

który ma przekleństwo we krwi, coś nachodzi, mówią, i on wstaje, bo nie może spać, i wybiega

w rozjarzone słońce, i wyrusza zupełnie sam - żeby znaleźć takich jak on. Może to i prawda, bo

mój mąż tak robił. Podnosiłam się i pytałam:

- Gdzie idziesz? A on odpowiadał:

- Och, na polowanie. Wrócę wieczorem.

I było to do niego niepodobne, nawet głos miał inny. Ale byłam taka śpiąca, nie

chciałam budzić dzieci, a on taki dobry i odpowiedzialny, nie do mnie należało pytać go

„dlaczego?" i „dokąd?" i takie inne.

Więc zdarzyło się tak może trzy albo cztery razy. Wracał późno, zmęczony i niemalże

zły jak na kogoś tak łagodnego -nie chciał nic mówić. Sądziłam, że każdy musi się od czasu do

czasu wypuścić, a gderanie nigdy nic nie pomogło. Ale naprawdę zaczęłam się martwić. Nie

tyle, że szedł, ile, że wracał taki zmęczony i obcy. Nawet pachniał dziwnie. Włosy mi się od

tego jeżyły. Nie mogłam wytrzymać i powiedziałam:

- Czym cię tak czuć? Cały pachniesz! A on odpowiedział:

- Nie wiem - wręcz opryskliwie i udał, że śpi. Ale zszedł na dół, kiedy myślał, że nie

widzę, i mył się i mył. Ale te zapachy zostały w jego włosach i naszym posłaniu przez wiele

dni.

A potem ta okropność. Trudno mi o tym mówić. Chce mi się płakać, kiedy muszę sobie

o tym przypomnieć. Nasza najmłodsza, maleństwo, moje szczeniątko, odwróciło się od swego

ojca. Z dnia na dzień. Wszedł, a ona się nagle zlękła i zesztywniała z szeroko roztwartymi

oczyma, a potem rozpłakała się i próbowała schować za mnie. Nie bardzo jeszcze mówiła, ale

powtarzała w kółko:

- Niech to sobie idzie!

Ten wyraz jego oczu, przez moment, kiedy to usłyszał. Nie chcę tego pamiętać. Nie

mogę zapomnieć. Wyrazu jego oczu, patrzących na własne dziecko.

Powiedziałam do małej:

- Wstydź się, co w ciebie wstąpiło! - karcąco, ale jednocześnie tuliłam ją do siebie, bo

też się przestraszyłam. Aż się trzęsłam ze strachu.

Odwrócił wtedy wzrok i powiedział coś jakby:

- Coś jej się przyśniło - i tym zbył sprawę. Albo starał się zbyć. Ja też. I naprawdę byłam

wściekła na małą, kiedy nadal przerażał ją śmiertelnie widok własnego taty. Ale nie mogła nic

na to poradzić, a ja nie miałam na to wpływu.

Trzymał się z dala przez cały ten dzień. Bo chyba już wiedział. Właśnie zaczynał się

nów.

Wewnątrz było gorąco i ciasno, i ciemno, i wszyscy już spaliśmy jakiś czas, kiedy coś

mnie zbudziło. Nie było go przy mnie. Kiedy się wsłuchałam, dobiegł mnie lekki ruch w

przejściu. Wstałam, bo dłużej nie mogłam już tego znieść. Weszłam w korytarz; było w nim

jasno od mocnego światła słonecznego wpadającego przez otwór. I zobaczyłam go stojącego na

zewnątrz tuż przy wejściu, w wysokiej trawie. Głowę miał zwieszoną. Usiadł, jakby znużony, i

spojrzał na swoje nogi. Tkwiłam bez ruchu wewnątrz i bacznie przyglądałam się - sama nie

wiem, dlaczego.

I zobaczyłam to, co on zobaczył. Przemianę. Najpierw zaszła w stopach. Wydłużały się,

każda stopa robiła się dłuższa, wyciągała się, palce się wyciągnęły, stopa wydłużała się coraz

bardziej, mięsista i biała. I już nie było na nich włosów.

Włosy zaczęły mu znikać na całym ciele. Jakby się spiekały na słońcu i już ich nie było.

Aż cały zrobił się biały, jak skóra na robaku. I odwrócił twarz. Zmieniała mu się w oczach.

Coraz bardziej i bardziej płaska, usta robiły się też płaskie i szerokie, zęby szczerzyły się,

płaskie i tępe, a nos był już tylko mięsistą naroślą z dziurkami nozdrzy, uszu nie miał, oczy

zrobiły się niebieskie - niebieskie w białych obwódkach - i wytrzeszczały się na mnie z tej

płaskiej, rozmiękłej, białej twarzy.

Stanął na dwóch nogach. Widziałam go, nie mogłam go nie widzieć, mojego ukocha-

nego, miłego, zmienionego w tę nienawistną postać.

Nie mogłam się ruszyć, ale kiedy tak kuliłam się w przejściu patrząc w dzień, drżałam i

trzęsłam się od warczenia, które nagle wybuchło w obłędne, straszne wycie. Wycie żalu i wycie

przerażenia i wycie jak zew. Inni też je usłyszeli, nawet przez sen i obudzili się.

A to patrzyło i rozglądało się badawczo, to, w co się przeobraził mój mąż, i przybliżyło

twarz do wejścia naszego domu. Mnie ciągle unieruchamiał śmiertelny strach, ale za mną dzieci

się obudziły i maleństwo skomlało. Wtedy obudził się we mnie gniew matki, zawarczałam i

poczołgałam się do przodu.

To coś ludzkiego rozejrzało się. Nie miało strzelby, jak ci z ludzkich siedzib. Ale

podniosło leżącą na ziemi grubą gałąź długą, białą stopą i wepchnęło jej koniec do naszego

domu, mierząc we mnie. Zmiażdżyłam jej koniec w zębach i zaczęłam pchać się do wyjścia, bo

wiedziałam, że człowiek zabije nasze dzieci, jeżeli mu się uda. Ale moja siostra już była blisko.

Widziałam, jak biegnie na człowieka z opuszczoną głową i zjeżoną grzywą na karku, z oczyma

świecącymi żółto jak zimowe słońce. Odwrócił się ku niej i zamachnął się gałęzią. Ale ja

wypadłam z wyjścia, oszalała z matczynego gniewu, a wszyscy inni też biegli już w

odpowiedzi na moje wołanie, zbierało się całe stado w tym upale i w jarzącym się blasku

południowego słońca.

Człowiek spojrzał po nas, przeraźliwie krzyknął i machnął gałęzią, którą trzymał. A

potem zerwał się i pobiegł w dół po zboczu, kierując się na uprzątnięte pola. Biegł na dwóch

nogach, skacząc i wymachując, a my za nim.

Byłam ostatnia, bo wciąż jeszcze miłość powściągała we mnie gniew i strach. Biegłam,

kiedy zobaczyłam, jak zwalają go z nóg. Zęby mojej siostry wpiły mu się w gardło. Dopadłam

ich, kiedy ta istota była już martwa. Inni cofali się od zwłok. Odpychał ich smak krwi i ten

zapach. Młodsi kulili się, a niektórzy płakali, moja siostra zaś pocierała pysk o przednie łapy,

aby pozbyć się tego smaku. Podeszłam blisko, bo myślałam, że jeśli ta rzecz jest martwa, to i

czar, przekleństwo musiało się wyczerpać i mój mąż wróci - żywy, czy choćby martwy, żebym

tylko mogła go ujrzeć, moją miłość, w jego prawdziwej, pięknej postaci. Ale tam leżał tylko

biały i zakrwawiony, nieżywy człowiek. Odstępowaliśmy od niego coraz dalej i dalej, aż

odwróciliśmy się i pobiegli z powrotem we wzgórza, z powrotem w lasy cienia i mroku, i

błogosławionej ciemności.

Jerzy Nowosad

WZGÓRZE WISIELCÓW

Z RAPORTÓW POLICJI

3 czerwca br., o godzinie 2.25, trzy kilometry na południe od

miejscowości Manowo, nocny patrol policji drogowej znalazł

porzucony samochód marki skoda favorit, numer rejestracyjny

KRA1543. Opuszczony pojazd stał z zapalonymi światłami na wąskiej

ścieżce, pięć metrów od głównej szosy. Śladów wypadku lub walki nie

stwierdzono. Jedynie na fotelu kierowcy odkryto kilkanaście kropli

czerwonej cieczy.

Samochód gwałtownie zwolnił, poczułem mocny przechył na prawą stronę.

Charakterystyczne klapanie z tyłu nie pozostawiało żadnych wątpliwości. Zmełłem między

zębami kilka nieprzyzwoitych słów, zjechałem na pobocze i wysiadłem. Przedtem spojrzałem

na zegarek. Kwadrans po pierwszej.

Wąska, leśna droga wychodziła z ostrego zakrętu na długą prostą. Dobrze widoczny w

światłach reflektorów drogowskaz błyszczał jeszcze świeżą farbą: grubą cyfrę 3 po nazwie

miejscowości raz po raz przysłaniała chybocąca gałąź akacji. Trzeba mieć prawdziwego pecha,

żeby złapać gumę trzy kilometry przed celem. Z zaciśniętych szczęk znów wycedziłem coś nie

przeznaczonego dla pensjonarek i otwarłem bagażnik. Wyciągnąłem klucz, latarkę, podnośnik.

Zapasowe koło rzuciłem na ziemię. Piętnaście minut po pierwszej w nocy nie jest porą, kiedy

rozsadza mnie chęć do pracy.

Ostatnia śruba zgrzytnęła niebezpiecznie. Najpierw nie mogłem jej odkręcić, potem

wlazła w klucz tak głęboko, że musiałem nim wyrżnąć o asfalt. Zobaczyłem tylko jak

wyskakuje. Spadła gdzieś poza kręgiem światła.

Założyłem koło zapasowe, przykręciłem trzy pozostałe śruby i wstałem. Omiotłem

latarką asfalt w pobliżu, potem trawę na skraju rowu. Śruba zniknęła. Zacząłem szukać

metodycznie, oświetlając wolno kolejne skrawki jezdni.

- Leży przy przednim kole, od wewnętrznej strony - usłyszałem zza pleców i jakby z

góry.

Czyjaś niespodziewana obecność w miejscu, co do którego jesteśmy przekonani, że

oprócz nas nikogo tam nie ma, zawsze wywołuje nieprzyjemną, gwałtowną reakcję. Aż do bólu

ścisnąłem w garści ciężki klucz i odwróciłem się.

Kiedy zatrzymywałem samochód, wolna od drzew przestrzeń po prawej stronie drogi

była ciemna. Teraz oświetlało ją niebieskawe, trupie światło bijące od ziemi. To, co w mroku

wziąłem za płaską polankę, w rzeczywistości było niewysokim pagórkiem. Na szczycie stał

drewniany podest, z niego wychodził gruby słup zakończony poprzeczką. Przypominał dużą

literę T bez połowy daszka. Z poprzeczki zwisał sznur zakończony pętlą. Ten sznur nie zwisał

luźno.

Wyglądał potwornie. Z pustych oczodołów wypływały strużki zakrzepłej krwi, skóra na

policzkach nosiła ślady ptasich dziobów. Na związanych z tyłu rękach spostrzegłem krwawe

bruzdy po kłach lub pazurach. Gwałtownie zabrakło mi oddechu.

- Niech pan nie robi takiej przerażonej miny. - Głos miał równie gruby i chropawy jak

słup, na którym dyndał. - To tylko charakteryzacja. Ostatnio nie powodzi mi się zbyt dobrze. W

ten sposób dorabiam do pensji.

Warstwa makijażu na jego straszliwej gębie czyniła z niej martwą maskę. Mówił prawie

nie ruszając ustami, a przynajmniej ja tego ruchu nie dostrzegłem.

- Kiedyś było tu szubieniczne wzgórze. Znajdzie je pan w przewodnikach pod nazwą

Wzgórza Wisielców. Ktoś wpadł na pomysł, żeby to wykorzystać i uatrakcyjnić tę trasę

turystyczną. Kierowcy autokarów stają tu pod byle pozorem, wtedy włączam światło na pięć

sekund. Na ogół wywiera to piorunujące wrażenie. Za te pięć sekund i godzinę przygotowań

dostaję więcej niż za tydzień pracy w macierzystej firmie. Czy pan już przykręcił to koło?

Ochłonąłem na tyle, żeby przytaknąć.

- Za kilka minut powinien nadjechać autokar z Torunia. Pana obecność...

- Tak. Oczywiście.

W biegu wrzuciłem przebitą oponę i klucze do bagażnika. Na koszmarną maskę

tamtego wypełzło coś, co u innych można by nazwać uśmiechem. Trupie światło zbladło i zgas-

ło.

Koła wykonały trzy obroty w miejscu, samochód skoczył do przodu z przeraźliwym

kwikiem gum. W nadziei, że przyniesie to odprężenie, wbiłem pustą fajkę w zęby i ssałem ją.

Zwolniłem dopiero przed wjazdem do wsi. Mój Boże, przecież na taki pomysł mógł wpaść

tylko kompletny idiota.

Z RAPORTÓW POLICJI.

Dotyczy sprawy samochodu skoda favorit, numer rejestracyjny

KRA1543.

Analiza

laboratoryjna

potwierdziła

podejrzenia

prowadzącego dochodzenie. Przekazane próbki zawierały pot

zmieszany z krwią grupy zero RH minus. Ponadto stwierdzono obecność

mikroskopijnych cząstek naskórka. Z dużą dozą prawdopodobieństwa

można przypuścić, że pochodziły z powiek.

Sandra zrobiła jedną z tych min, z której ni mniej, ni więcej wynika, że ktoś do kogo

mówisz nie wierzy ci, ale nie chce tego pokazać. W końcu stwierdziła:

- Gdybym cię nie znała, pomyślałabym, że prowadziłeś samochód po alkoholu.

Siedzieliśmy na pokrytym dzikim winem szerokim ganku; w domu duchota była nie do

zniesienia. Na zewnątrz, od czasu do czasu, lekki podmuch poruszał ciężkim, przesyconym

zapachem kwitnących lip powietrzem.

Sandra odkroiła kawałek ciasta i przeniosła na mój talerzyk. Przez chwilę patrzyła na

mnie z udaną uwagą.

- Nic z tego nie rozumiem. Zobaczyłeś szubienicę, na niej wisiał jakiś facet, który, jak

gdyby nigdy nic, zaczął z tobą rozmawiać?

-Tak.

Uśmiechnęła się pobłażliwie, z przesadnym namaszczeniem wrzuciła do filiżanki

kostkę cukru.

- Byłam dotąd całkowicie przekonana, że wisielcy to ludzie dość małomówni.

- Ja też - odparłem. - Ale ten służy podobno jako atrakcja turystyczna. Nie jest więc

prawdziwy.

Mąż Sandry również nie uwierzył. Rozłożył na kolanach szczegółową mapę

najbliższych okolic, niemal oskarżycielsko wbił palec w czarną nitkę szosy.

- Ten obszar należy do naszego nadleśnictwa. Przejeżdżam tamtędy kilka razy w

tygodniu. Gdyby na tym pagórku rzeczywiście coś stało, musiałbym o tym wiedzieć. Bez

naszego zezwolenia niczego nie wolno budować na terenach przyleśnych. Zresztą, czy ty wiesz

ile protestów wzbudziłaby taka... budowla?

- W porządku. - Podniosłem ręce do góry. - Poddaję się. Niczego nie widziałem.

Wszystko to wymyśliłem dla hecy.

Adrian wykrzywił twarz w zaczepnym uśmiechu, zwinął mapę.

- Adaś! Chodź, jedziemy na spacer.

Chłopak wyjrzał spod zielonych płacht liści rabarbaru. Podciągnął przydługie porcięta,

otrzepał podrapane kolana i podszedł do ojca.

-Autem?

- Autem.

- A mogę jechać z psiodu?

- Nie wiem, zapytaj pana Jurka.

- Panie Lulku, mogę?

- Oczywiście. A ty Sandra?

- Nie. Jedźcie sami. Muszę już zacząć przygotowania do

obiadu.

Zawróciłem samochód na podwórku, malcowi podsunąłem pod siedzenie grubą

poduszkę. We wstecznym lusterku zobaczyłem, że Sandra macha ręką. Przyhamowałem,

wychyliłem głowę przez drzwi.

- Stary, wstrętny łgarz! - zachichotała krótko i zniknęła w sieni.

Adrian ze sztuczną obojętnością wsadził papierosa w usta, potem podniósł jasny,

niewinny wzrok.

- To chyba nie było do mnie - powiedział głosem panienki, która zgadza, się setny raz, a

chce, żeby to uchodziło za pierwszy.

Zwykły, zielony pagórek, wysoki na około pięć metrów, bez drzew, cofnięty od szosy o

rzut kamieniem. Pusty. Stałem oparty o samochód i bezmyślnie gryzłem ustnik fajki.

- Wygląda na to - przyznałem niepewnie - że pod wpływem zmęczenia miewam zwidy.

Adrian podniósł z ziemi szyszkę i rzucił. Trafił w pień usychającej sosny.

- Jechałeś prawie sześćset kilometrów, ostatnie dwieście po zmroku. Trudno się dziwić

- odparł. - Chodźmy obejrzeć tę górkę. Może coś znajdziemy.

- Ale ja nigdy nie miewałem podobnych kłopotów - jęknąłem.

- No wiesz - usłyszałem pobłażliwą odpowiedź. - Po czterdziestce różnych rzeczy

należy się spodziewać.

Obeszliśmy wzgórze z drugiej strony. U podnóża rósł zagajnik olch, ułożony w szpaler

o kształcie litery S. Chłopiec myszkował po krzakach. Wytaszczył stamtąd omszały patyk,

wziął tęgi, aż zza pleców zamach; patyk przeleciał przez krzewy, usłyszałem plusk. Spojrzałem

pytająco na Adriana.

- Między olchami płynie strumień - odpowiedział. - Podobno są w nim jeszcze niczego

sobie klenie.

Brzdąc na dźwięk ostatniego słowa stracił zainteresowanie patykami. Podbiegł do mnie,

podniósł ręce do góry.

- Panie Lulku, kiedy pojedziemy na lyby? Przykucnąłem, on niby wstydliwie odwrócił

wzrok.

- Proponuję jutro przed południem.

- Tak - poparł mnie Adrian. - Dziś pan Jurek jest zmęczony. Całą noc jechał

samochodem.

- Fajnie - malec uśmiechnął się radośnie. Pobiegł na szczyt pagórka, w kółko

powtarzając: - Jutlo na lyby, na lyby jutlo.

Zawróciliśmy. Po szosie sunął ospale długi samochód załadowany pniami drzew.

Końce pni uderzały jednostajnie w jednię, podnosząc siwe chmury kurzu. W koronie akacji

przeraźliwie skrzeczała sroka.

Adrian zatrzymał się, popatrzył w ślad za synem.

- Słuchaj, czy ty, opowiadając tę historię z nocy, użyłeś określenia: Wzgórze

Wisielców?

I nie wzgórze po prostu, coś mi świta, że takie wzgórze, nie wiem, może góra, istniało

naprawdę. Gdzieś o tym czytałem. Ale tamto było chyba w pobliżu miasta, z całą więc

pewnością nie o ten pagórek chodzi. Adaś, co ty wyprawiasz?

Mały stał z przekrzywioną głową i komicznie zmarszczonym nosem.

- Tatuś, chodź tu. Stlaśnie cos cuchnie. Adrian mrugnął porozumiewawczo.

- Przyswoił nowe słowo i koniecznie musiał go użyć. Popatrz pod nogi! - zawołał do

syna. - Pewnie wdepnąłeś w cos brzydkiego. Chłopiec zakręcił się w kółko, obejrzał swoje buty

i odkrzyknął.

" Chodź tatuś! Buty mam ciste. To ta gola tak śmieldzi!

Weszliśmy na wzgórze. Dokładnie na szczycie poczułem nieprzyjemny, duszący odór.

Po minie Adriana poznałem, ze do niego też dotarła ta niesamowita woń. Niedowierzająco

pociągnął nosem.

- Rzeczywiście, zapach arcyniemiły.

- Tatuś, patś! Laz, dwa tśy - malec zrobił trzy kroki w bok - i tu już nie cuchnie. Obaj

zrobiliśmy to samo. Trzy kroki od szczytu woń zanikała. Laz, dwa tśy - brzydko pachnie. Laz,

dwa, tśy – ładnie pachnie. Tatuś, a co tak może nieładnie pachnieć?

Adrian wziął syna za rękę, zaczęliśmy schodzić ze wzgórza. Pewnie gdzieś w pobliżu

padło jakieś zwierzę. Taki odór wydziela rozkładające się ciało.

Sroka ucichła nagle, zatrzepotała skrzydłami i zginęła w zieleni. Po szosie, ciężko

posapując, sunęła kolejna ciężarówka z drewnem.

Od podnóża pagórka płynie zielonkawa, przeraźliwie zimna mgła. Ogarnia wolno

pierwszą szubienicę, drugą, trzecią... Wszystkie są zajęte. Wiszą na nich sine ciała z

przekrzywionymi głowami, z granatowych ust wystają długie, obrzmiałe języki. Dyndają

monotonnie, grube sznury skrzypią przejmująco. Nad wzgórze z dzikim wrzaskiem wzlatuje

wrona. Czuję na grzbiecie strugę lodowatego potu. Chcę stanąć, ale czyjeś mocne ręce po-

pychają mnie natarczywie. Mijam kolejnego powieszonego. Wybałuszone, szklane oczy patrzą

z niemym wyrzutem.

Ścieżka kończy się. Dotarłem do szczytu. Niepewnie unoszę głowę. .W słabej

poświacie księżyca widzę słup. Z poprzeczki zwisa grube, konopne powrósło. Odwracam

wzrok. Stok cały pokryła mgła, szczyt zostawiając wolny - jak centrum sceny, gdzie zaraz ma

wystąpić aktor grający główną rolę.

Ktoś łapie mnie za łokcie, podnosi. Staję na jakiejś brudnej skrzyni. Na szyi czuję

szorstkość sznura. Niewidzialne ręce zaciskają go. Brakuje mi oddechu. Cień podchodzi bliżej.

Widzę nogę. Lekko uniesiona do góry z całej siły kopie w to, na czym stoję.

-Nieee!!

Wyrywam się, pękają postronki na rękach. Spadam niżej, walę w coś barkiem, na

twarzy czuję bryźnięcie zimnego płynu.

Błysnęło światło. - Jurek, co się stało? Wolno, bardzo wolno otworzyłem oczy. .

Leżałem na podłodze zakutany w koc. Roztrzaskana szklanka spoczywała tuż obok mojej

głowy. Jej zawartość miałem na twarzy. Po prawej ujrzałem tapczan ze skopanym

prześcieradłem, nad sobą dwie zatroskane twarze.

Adrian wyciągnął rękę. Uchwyciłem ją i wstałem. Sandra pobiegła do kuchni, skąd

zaraz dobiegł syk czajnika. Wytarłem twarz chustką, zdjąłem mokrą od potu bluzę piżamy.

-Zły sen?

Pokiwałem głową. Kominkowy zegar na kredensie pokazywał czwartą rano.

- O czym?

-To wzgórze...

Adrian poprawił skotłowane prześcieradło, wyprostował poduszkę. Przysiadł na skraju

tapczanu, uspokajająco położył rękę na moim ramieniu.

- Niepotrzebnie tam wczoraj pojechaliśmy.

Z korytarza doszedł odgłos bosych, dziecięcych stóp. Zza obrzeża drzwi wyjrzała

pucołowata buzia w otoce sterczących na wszystkie strony, jasnych włosów.

- Pan Lulek nie śpi? Pan Lulek zaraz pójdzie spać, ale ty pójdziesz już. -Sandra prawie

wbiegła - do pokoju. Na stoliku postawiła szklankę świeżej herbaty, kilkoma szybkimi ruchami

przetarła podłogę.

Brzdąc pogardliwie wygiął usta.

- No dobzie. Tylko tak nie ksićcie głośno. I pamiętajcie o lybach.

- Pamiętamy. A teraz maszeruj do łóżka. Prawdziwi mężczyźni jeszcze śpią.

Adrian popatrzył na syna z rozbawieniem. Malec podciągnął spodnie piżamy aż pod

pachy, założył ręce z tyłu i dostojnie długim krokiem odszedł.

- Ja nie jestem plawdziwy, tylko mały - usłyszeliśmy z głębi korytarza.

Sandra odłożyła szmatę na tackę, obciągnęła szlafrok i usiadła z mojej drugiej strony.

- Chcesz coś na uspokojenie? Mam takie łagodne tabletki. Był czas, kiedy Adrian

bardzo ich potrzebował.

- Nie, dziękuję. To tylko nocny koszmar.

Pierwszy łyk gorącej herbaty przyniósł ulgę. Tych dwoje przyjaznych ludzi w

piżamach, ciepło ich bliskich ciał, różowiejące niebo za oknem wolno przywracały mi spokój.

- Opowiedz ten sen.

Spojrzałem zdziwiony. Myślałem, że ma ochotę na żart, ale Adrian mówił poważnie.

- Dlaczego?

- Znam cię już tyle lat i, jak pamiętam, nigdy nie miałeś z tym kłopotów. Zwykle spałeś

jak kamień bite osiem godzin. To była prawda. Dopiero on teraz mi to uświadomił.

- Nie, nie. - Sandra kategorycznie machnęła ręką. - Żadnego przypominania sennych

zmór. To najlepsza droga, żeby przyśniły się jeszcze raz. Czy ty nie słyszałeś jak on krzyczał?

Adrian przejechał palcami po rozwichrzonych włosach. Spojrzał na żonę

roztargnionym wzrokiem, przez jego twarz przemknął pełen zakłopotania uśmiech.

- Przecież wiesz, że nie. Ty mnie obudziłaś. Wstał.

- Chodźmy spać. Porozmawiamy rano. Objął Sandrę. wpół, podszedł do drzwi. Sandra

odwróciła głowę.

- Spróbuj zasnąć. Mimo wszystko. I śpij tak długo, jak tylko będziesz mógł.

Przypilnujemy Adasia, żeby tu nie wchodził. A jeśli znów... Jutro przeniesiemy cię do pokoju

od strony ogrodu.

Podziękowałem skinieniem głowy.

- Przepraszam za to całe zamieszanie.

- Śpij dobrze - odpowiedziała cicho i zgasiła światło. Zamknąłem oczy. Za oknem

wydarł dziób pierwszy kogut.

Z RAPORTÓW POLICJI.

Ustalenia: samochód marki skoda favorit, numer rejestracyjne

KRA1543, należy do Rudolfa Kempińskiego, zamieszkałego w Krakowie

przy ulicy Zamenhoffa 73. Kempiński jest z zawodu artystą

fotografikiem. Od dwóch miesięcy przebywa w Holandii, - gdzie

wykonuje prace zlecone przez amerykańskie pismo „National

Geographic".

Brzdąc pęczniał z dumy i radości. Siatkę z rybami dzielnie taszczył całą drogę, w domu

wspiął się na stołek i włożył je do zlewu.

- Mamuś, a tśy lyby to ja złapałem, wieś? Na ładnej buzi Sandry zagościł pełen

niedowierzania uśmiech. Spojrzała najpierw na syna, potem pytająco na nas.

- Naplawdę. Złowiłem tśy konie.

Adrian rozwiązał siatkę, zawartość wysypał do zlewu.

- Nie konie, synku, tylko okonie.

- No - potaknął Adaś. - Okonie. Tśy. Na lobaka. Fajnie biały, co nie, panie Lulku?

- Tak. Brały dobrze.

Sandra nie wierzyła dalej. Ostrożnie dotknęła pierwszej z brzegu ryby, okoń postawił

kolce i podskoczył.

- Ach, one jeszcze żyją?! - krzyknęła przestraszona.

- No pewnie - odparł poważnie malec. - Przecieś dopięło je złapaliśmy.

-1 teraz będzie kłopot. Kto je oskrobie?

- Jak to, kto? - Adrian powiesił siatkę na parapecie i wytarł ręce. - Panowie wędkarze.

Adaś stracił całą pewność siebie.

- Ja jeście tak tlochę nie umiem - powiedział cicho. - Ale pan Lulek ma taki specjalny

noś, to mozie...

Uśmiechnąłem się do niego przyjaźnie i pogłaskałem po głowie.

- Jakoś sobie poradzimy. Jedno jest pewne. Dziś na kolację będą okonie po kaszubsku.

- Umiesz przygotować takie danie? - Sandra, jak większość kobiet, powątpiewała w

męskie zdolności kulinarne.

- Ocenisz przy kolacji - odparłem.

- Rozumiem przez to, że dziś mam wolny wieczór — zaśmiała się rozbawiona,

błyskając drobnymi, białymi zębami.

Przeszliśmy do jadalni. Adaś wdrapał się na krzesło i ciekawie zajrzał do wazy.

- Lee - skrzywił buzię, Ściawiowa. Panie Lulku, lubi pan ściawiową?

- Lubię.

- A ja nie baldzo. Ale i tak pięć łyziek będę musiał zjeść. . - Zgadłeś.

Adrian sprawiedliwie odmierzył pięć dużych łyżek do talerza syna. Chłopiec krzywił

twarz niemiłosiernie, ale przeznaczoną mu porcję zmógł bez protestów. Po obiedzie popędził

na podwórze. Zacząłem nabijać fajkę.

- Chcesz kawę czy herbatę? - Adrian zebrał talerze, pytanie zadał już w progu pokoju.

Poprosiłem o herbatę. Przyniósł pełen dzbanek, który postawił na małym stoliku pod

oknem. Przesiedliśmy się na

fotele.

- Chcę was jeszcze raz przeprosić za to nocne zamieszanie.

Oboje zrobili takie miny, jakbym rzekł coś zupełnie bez sensu.

- Jakie zamieszanie? - Sandra patrzyła na mnie podejrzliwie. - Czy to jest twój nowy

żart?

- Żart? - powtórzyłem bezwiednie. - Nie. Zleciałem z tapczanu, wylałem herbatę na

podłogę, zaparzyłaś świeżą, chciałaś dać mi nawet jakieś tabletki na uspokojenie.

- Tabletki? - teraz ona powtórzyła mechanicznie za mną. -Owszem, mamy takie

tabletki, ale daję ci słowo honoru, że tej nocy nie wstawałam ani razu.

- Weszliście chwilę potem - powtórzyłem spokojnie - jak rymnąłem o podłogę.

Rozbiłem szklankę... Zaproponowałaś mi przeniesienie do pokoju od strony ogrodu...

Adrian ściągnął brwi, zmrużył oczy. Od kiedy go znam, zawsze tak robił, ilekroć miał

coś ważnego do powiedzenia.

- Jerzy, o czym ty mówisz?

Niską, ponurą izbę rozświetla jedno tylko łuczywo i kociołek z płonącym węglem. Stoję

pod ścianą. Ręce mam uniesione do góry, na przegubach czuję twardość żelaza. Dwa krótkie

łańcuchy nie pozwalają mi opuścić rąk. Wchodzi młody, około trzydziestoletni mężczyzna o

długich, prawie białych włosach. Zbliża się do mnie, rozkracza nogi i przekrzywia głowę.

- Zaczynamy od początku. Jak cię zwą?

- Herbert Piaśnik.

- Pieśnik czy Piaśnik?

- Piaśnik.

- Co robisz?

- Jestem kowalem.

- Gdzie twoja kobieta?

Milczę. Wali mnie na odlew w twarz z jednej i drugiej strony. Słodkawy smak krwi

wypełnia mi usta.

- Herbercie Piaśnik, pytam cię jeszcze raz: gdzie twoja żona?

Pluję mu w gębę z odległości jednego łokcia. Przemieszana z krwią ślina spływa po

pozbawionym zarostu, bladym policzku.

- Dawnoś już nią sobie łóżko wymościł. A ja ci niewygodny, bo wiem, gdzie ona jest.

Powoli, jakby z namysłem, wyciera twarz. W wodnistoniebieskich oczach widzę

własną śmierć. Odwracam głowę w stronę ciemnego kąta.

-Pal!

Z ławy podnosi się zwalisty człowiek w kapturze. Zakłada skórzane rękawice i sięga do

kociołka. Wielkie cęgi są na końcach prawie białe. Iskrzą w półmroku, gdy kat unosi je w górę.

-Nie! Nieee!

Spadam w ciemność. Zamiast gorąca, na plecach czuję chłód.

Unoszę powieki. Przez uchylone okno sączy się mglista poświata księżyca. Chłód na

plecach to chłód podłogi. Znów leżę obok tapczanu.

Wstaję, wdziewani kapcie. W łazience obmywam twarz zimną wodą. Przemierzania

korytarz, pukam do przymkniętych drzwi na końcu.. Cisza. Pukam mocniej. Nic. Lekko

popycham drzwi.

- Adrian - wołam cicho.

Nie odpowiada mi nikt. Szerokie łoże jest puste i zasłane. Wbiegam do pokoju obok. W

dziecinnym łóżku Adasia śpi pluszowy miś.

Z RAPORTÓW POLICJI.

Spis rzeczy znalezionych w samochodzie skoda favorit, numer

rejestracyjny KRA1543.

Bagażnik: koło zapasowe, podnośnik, osiem kluczy płaskich w

komplecie, dwa klucze nasadowe, puszka smaru do łożysk, pasek

klinowy. Wnętrze: koc w szkocka kratę, apteczka.

Skrytka: notes produkcji Spółdzielni Inwalidów „Świt" w

Grudziądzu. Ustalenie miejsca zakupu notesu jest niemożliwe. Są

dostępne w każdym kiosku na terenie kraju. Na pierwszej kartce

dokonano zapisu twardym długopisem. Kartka ta została wyrwana.

Odciśnięty na drugiej kartce tekst odczytano metodą podświetlania.

Zapis brzmiał następująco: Adrian, Manowo 300.

Stoję ogłupiały w ciemnym korytarzu. Zupełnie nie wiem, O co mam zrobić. Jeszcze

raz zaglądam do sypialni. Martwa cisza.

- Adrian! - teraz krzyczę już głośno.

Odpowiada mi jakiś pomruk. Nie rozumiem pojedynczych słów, ktoś jednak mamrocze

coś w pobliżu, z drugiego końca korytarza ktoś szeptem odpowiada. Cały dom wypełniają

nagle gorączkowe pomruki. Zapalam światło.

- Adrian?

Odgłosy milkną. Słyszę teraz ciche pojękiwanie. To głos kobiety. Światło znów

przymiera. Po omacku trafiam do jadalni.

Kobieta leży na stole. Długą spódnicę -zadartą ma aż pod szyję. Widzę jak miękkie

ciało na udach drga lekko w rytm ruchów, które wykonuje stojący przy stole mężczyzna.

- Sandra? Adrian? - pytam półgłosem. - Przepraszam. Nie wiedziałem...

Mężczyzna odwraca głowę. Mimo mroku widzę jego oczy. Są wodnistoniebieskie.

Długie, prawie białe włosy pot zlepił w długie strąki. Kobieta krzyczy przeraźliwie:

-Herbert!

W ten krzyk wplata się głośny, pogardliwy śmiech. Trzaskam drzwiami, wypadam z

domu. Śmiech staje się głośniejszy. Pędzę między drzewami, gałęzie walą mnie po głowie,

wreszcie wystający korzeń podcina mi nogi. Padam na twarz. Wyję z bólu, ale usiłuję wstać.

Podmuch wiatru zmienia zapach. Pamiętam go. Ciężki, trupi odór wypełnia mi nozdrza.

Dźwigam niezdarnie ciało, ból ze skaleczonej nogi dociera aż do mózgu. Przewracam się na

wznak. Od ziemi strzela w niebo niebieskawe światło.

Spuchnięte, sine wargi odsłaniają puste dziąsła. Ten człowiek się śmieje.

- Twoja kolej, Markhard! - słyszę.

Światło ciemnieje, obraz szubienicy zanika. Znów jestem w ogrodzie. Ból w nodze

ustaje. Wstaję i jak oszalały pędzę w stronę szosy.

Turek! Jurek! Cholera jasna, śpi zupełnie jak głaz! Jerzy!! J Lękliwie uniosłem powieki.

Poraził mnie jaskrawy blask, ale w obawie, że obraz zniknie, nie zamknąłem ich.

Chłód na twarzy był chłodem mchu, moje ramię muskała lekko gałązka niskiej choinki,

słońce grzało już mocno. Przy mnie klęczał Adrian.

- No, nareszcie. Kwadrans cię bez mała szarpię.

Obraz stał się wyraźny: na szosie stał odkryty, terenowy samochód nadleśnictwa, nie

opodal dwóch mężczyzn w mundurach z nieukrywaną ciekawością obserwowało całą scenę.

Usiadłem. Obolałe mięśnie gwałtownie zaprotestowały przeciw jakiemukolwiek

ruchowi. Mimowolnie stęknąłem. Adrian przysiadł obok. _

- Możesz mi wyjaśnić, co tutaj robisz? Szukam cię od dwóch godzin. Rano wszedłem

do twego pokoju. Tapczan pusty. Zbiegłem całą wieś w tę i z powrotem. Chciałem już dzwonić

na policję. Dopiero koledzy powiadają mi, że jakiś facet w piżamie śpi pod lasem.

Zwolna docierało do mnie wszystko, co mówił. Byłem w piżamie, boso, na

pokaleczonych nogach krew zdążyła już zakrzepnąć.

-Sen...

- Mój Boże, znowu?

- Biegałem po pustym domu, widziałem... Zza drzew wyłoniła się ciężarówka z

drewnem. Przy gaziku zwolniła, stanęła tuż za nim. Kierowca wyszedł z kabiny.

- Nie róbmy widowiska. Resztę opowiesz przy śniadaniu. .

Pomógł mi wstać, strzepnąłem trawę z kolan.

- Wiesz chociaż, gdzie jesteś?

Potaknąłem. Bez podnoszenia głowy wiedziałem. Ciężarówka z pniami stała dokładnie

w tym samym miejscu, w którym wymieniałem przebite koło.

Mieliśmy z przyjacielem zabawną przygodę, panie profesorze. - Adrian napełnił

szklaneczki lekkim winem. - Choć rano nie nazwałbym jej jeszcze zabawną.

Odpoczywaliśmy w wiklinowych fotelach, na wolnym od • drzew kawałku ogrodu.

Miejsce po drugiej stronie stolika zajmował starszy, może siedemdziesięcioletni mężczyzna.

Umoczył usta w winie, mlasnął i potrząsnął wspaniałą szopą gęstych, siwych włosów.

- Pyszne - mruknął z uznaniem.

Emerytowany nauczyciel licealny, przesympatyczny dziwak i oryginał - tak mi go

zapowiedział Adrian. Przyczłapał na popołudniową herbatkę.

- Wstałem przed siódmą, wszedłem do pokoju - Jurka nie ma. Nie ma go też w łazience,

w kuchni i na strychu. Ale, co ciekawsze, drzwi i okna była pozamykane od wewnątrz. Prze-

straszony nie na żarty pobiegłem do wsi. Nigdzie ani śladu. I wie pan, panie profesorze, gdzie

koniec końców go znalazłem? Spał w najlepsze pod tym pagórskiem, trzy kilometry za

Manowem.

- A wiem, wiem. - Stary pokiwał głową. - Wzgórze Wisielców.

Od ziemi popłynął nagły ziąb. Lodowe pająki pobiegły mi po plecach, ręce pokryła

gęsia skórka.

- Byłem przekonany - Adrian nie dawał za wygraną - że, Góra Wisielców znajdowała

się bliżej miasta.

- I słusznie. Nie na próżno, widzę, dałem ci na maturze piątkę z historii. - W głosie

starego nauczyciela zabrzmiała satysfakcja. - Oficjalna, jeśli tak można powiedzieć, miejska

szubienica stała na przedłużeniu obecnej ulicy Dąbrowskiego. Ale nie zwróciłeś uwagi na to, że

użyłem nazwy Wzgórze, a nie Góra.

Odstawiłem wino. Pierwszy łyk spowodował nieprzyjemny napływ mdłości. :

- Czy to znaczy... - głos uwiązł mi w ściśniętej krtani. - Czy to znaczy - powtórzyłem -

że miasto miało takich miejsc więcej?

- Właśnie - potaknął stary, - Przez pewien czas druga szubienica stała na rynku, potem

tuż za murami. Mało kto wie, że jeszcze w trzydziestych latach naszego stulecia, domek przy

ulicy Grodzkiej zamieszkiwali potomkowie ostatniego oprawcy Koszalina.

Z trudem opanowywałem szczękanie zębami.

- O ile przedtem dokuczał mi stały brak czasu, tak od przejścia na emeryturę mam go w

nadmiarze. Ale są też tego i dobre strony. Wertuję stare kroniki, dokumenty, pożółkłe

szpargały. Znalazłem w nich kilka uroczych legend, kilka ciekawostek. Ta rozbieżność w

nazwie pojawia się w połowie osiemnastego wieku; raz jest to Góra, raz Wzgórze Wisielców.

No cóż, mała góra może być wzgórzem. Jednak po czasie doszedłem do przekonania, że nie

chodzi tu o dwie nazwy tego samego miejsca, lecz o dwa różne miejsca. Opisuje kupiec

brandenburski: „Po prawej stronie gościńca wisielca spotkałem, całkiem świeżego, bo oczy

jeszcze miał, i zaraz potem kazałem konie pogonić, bowiem ludzie moi gadać poczęli, że zły to

znak. Jednakowoż po trzech godzinach szczęśliwie pod mury Koszalina dotarliśmy mimo

ciężkie wozy i konie zmęczone". Zwracam uwagę panów: trzy godziny. - Stary nauczyciel tęgo

pociągnął wina, oczy mu błysnęły. - Gdyby z końca dzisiejszej ulicy Dąbrowskiego jechał pod

mury miasta trzy godziny, oznaczałoby to tylko jedno: że sam ciągnął swoje wozy. Ale

policzmy to inaczej: w jakim tempie idzie koń wprzęgnięty w obciążoną mocno furę? Wiecie

panowie na czym to mierzyłem? Na furmankach z węglem. Ten zanikający już na naszych

ulicach pojazd porusza się z szybkością pięciu kilometrów na godzinę. A zatem; trzy godziny

razy pięć kilometrów daje dokładnie piętnaście kilometrów. Oczywiście, nie bez wpływu na

tempo marszu był Stan ówczesnych dróg. Ale to nie wszystko. W diariuszu podróżnym

jakiegoś młodego i bogatego narwańca z Poznania znalazłem takie oto zdanie: „Powieszony

był za szyję na górce niewielkiej, przy potoku". Przewertowałem wszystkie dostępne stare

mapy, rysunki, ryciny i opisy. W okolicach ulicy Dąbrowskiego nigdy nie płynął potok. A tu

płynie do dziś.

Stary mężczyzna zrobił efektowną pauzę i westchnął. W jego szklaneczce pokazało się

dno. Adrian sięgnął po butelkę.

- Napisałem na ten temat artykuł do naszej gazety. Nie wywołał żadnego

zainteresowania, prawdę powiedziawszy, zwrócili mi go. Udowodniłem w nim to właśnie, co

mówiłem przed chwilą; że Wzgórze i Góra to dwa różne miejsca. Góra była w pobliżu miasta,

Wzgórze zatem jest tutaj. Zapyta kto roztropnie: a po co koszalińskim łykom szubienica

odległa o trzy godziny marszu, kiedy przez długi czas mieli dwie pod nosem? Co byś zrobił

Adrianie, gdybyś chciał w majestacie prawa stracić człowieka lubianego czy popularnego, lub,

co gorsza, uważanego przez innych za niewinnego? Co byś zrobił, gdyby to mogło wywołać

burdy uliczne czy wręcz rozruchy?

- Wywiózłbym go z miasta.

- Właśnie.

Spojrzał na mnie w chwili, gdy żołądek podjechał mi na wysokość grdyki.

Bezskutecznie usiłowałem przełknąć ślinę. Oczy starego belfra zaokrągliły się ze zdziwienia.

- Co z tobą, młody człowieku? Zbladłeś dziwnie. Czyżby moje opowiadanie....?

- Nic takiego. - Przemagając kolejny napływ mdłości, wstałem od stolika.

-Przepraszam. Chwilowa niedyspozycja. Zacząłem przechadzać się między drzewami.

- Chcesz krople na żołądek? - Adrian zadał pytanie tonem tak swobodnym, jakby

chodziło o kolejną lampkę wina.

Zacisnąłem zęby. Samo przypomnienie smaku mięty wywołało ostre skurcze żołądka.

- Dziękuję. Nie. Zaraz mi przejdzie - wykrztusiłem.

Byłem pewien, że mdłości nie ustąpią. Odszedłem jeszcze kilkanaście kroków dalej.

Mogłem tylko oszczędzić przykrego widoku innym. Skoro spokojnie siedzieli przy stoliku, nie

czuli tego, co ja czułem.

- Jak pan, panie profesorze, wywnioskował, że chodzi o ten pagórek za Manowem?

Przecież takich górek z potokiem jest wokół Koszalina wiele.

Stary popatrzył na Adriana niemal z wdzięcznością. Mimowolnie popsułem mu

opowieść, jego wychowanek taktownie naprawił sytuację.

- To proste. - Nauczyciel podniósł szklaneczkę do ust, dyskretnie zerknął na mnie. -

Powiada opis: „Trzy kilometry za wsią, przy szlaku na południe". Oczywiście, według

współczesnych miar odległości.

- Ale droga na południe wiedzie znacznie bliżej.

- Teraz. Wtedy biegła tamtędy. - Szerokim gestem pokazał ścianę lasu.

Pierwszy atak torsji rzucił mną o płot. Uchwyciłem metalową siatkę, nisko pochyliłem

głowę. Dotknięcia pokrzyw nawet nie czułem.

- Jurek, cholera jasna, co z tobą? - Adrian biegł już w moją stronę.

- Ten smród - wycharczałem. - Ten diabelski smród ze wzgórza.

- Jaki smród? O czym ty mówisz?

Z RAPORTÓW POLICJI.

6 czerwca br., z Wojewódzką Komendę. Policji skontaktował się

telefonicznie Rudolf Kempiński, właściciel samochodu skoda

favorit, numer rejestracyjny KRA1543.. Złożył następujące

oświadczenie: na czas pobytu w Holandii oddał samochód w

użytkowanie swemu koledze i przyjacielowi, Jerzemu Markhardowi.

Ustalenia: Jerzy Markhard, urodzony 11.09.1951 w Warszawie, z

zawodu artysta plastyk, zamieszkały w Ogrodźieńcu, Podzamcze 315.

Koła turkoczą monotonnie po wyschłych koleinach. Podnoszę głowę. Od wschodu

niebo szarzeje, między wysokimi chmurami przebłyskują purpurowe smugi. Nad lasem

przelatuje stado przestraszonych, rozkrzyczanych wron.

Patrzę na swoje dłonie. Są sine.. Rzemienne postronki na przegubach kat zacisnął

mocno. Ich końce przeplótł przez żelazne kółka w burcie wozu i zawiązał w ciasne węzły.

Konie stąpają ciężko. Woźnica nie pogania ich. Wie, że pod górę i tak nie przyśpieszą.

Ci z tyłu, w siodłach, też nie używają ostróg. Do świtu jeszcze dużo czasu.

Odwracam głowę. Widzę stąd tylko wysoką wieżę kościoła i przymglony zarys murów.

Razem z popiskiwaniem kół oddalają się wolno, ale nieustannie.

Ten z białymi włosami jedzie tuż za wozem. Wodnistoniebieskie ślepia wlepił w las.

Unika mego wzroku, inni też uciekają z oczami. Robaczywe sumienia nie dają im patrzeć

wprost. Spluwam prosto pod kopyta koni.

Pagórek. Widzę, co stoi na szczycie. Dopiero ją postawiono. Z drewna wypływa jeszcze

sok. Ten w kapturze odwiązuje rzemienie, każe zejść z wozu. Dwaj jego pachołkowie brutalnie

wykręcają mi ręce do tyłu, znów postronki rżną przeguby aż do bólu. Popychają mnie do

przodu, idą obok ciasno, bacznie obserwując każdy ruch.

Szczyt. Człowiek w kapturze wyciąga z worka gruby powróz. Bierze zwój w lewą rękę,

prawą rozwija go trochę. Rzuca. Pętla zatacza łuk, spada na poprzeczkę szubienicy.

-Właź.

Niższy z pachołków zdejmuje kaftan i podchodzi do słupa. Jak chłopak na jarmarku za

pętem kiełbasy wspina się do góry, przekłada sznur przez hak i zjeżdża.

Z boku wychodzi starzec w habicie. Cicho mamrocze modlitwę. Przyklękam. Ujmuje

krzyż i podaje do ucałowania. Spoglądam w oczy starca, ale on też odwraca wzrok. Odchodzi

szybko i staje za wszystkimi.

Teraz zbliża się ten z białymi włosami. Z rękawa wyciąga jakieś pisanie i czyta:

- Herbercie Piaśnik, za to żeś kobietę swą życia pozbawił, zostaniesz powieszony. I

będziesz wisiał tak długo, dopóki ptactwo ci oczu nie wyje, dopóki na twojej twarzy choć kęs

ciała jeszcze będzie. Czy chcesz coś powiedzieć?

Kat stawia przede mną drewnianą skrzynkę. Pudło cuchnie zepsutymi rybami.

- Dobrze wiesz, Markhard - odpowiadam — że tej kobiety nie zabiłem, bo ona ci łóżka

grzeje w twoich domach w Jamnie albo Dunowie. I wy, którzy tam stoicie, też dobrze to wiecie,

bo on was kupił ze wszystkim. Ale jednego nie wiesz Markhard; póki ten świat istnieje, tobie

ani twoim bękartom spokoju nie dam. Wejdę w każde ludzkie ciało, rzecz albo zwierzę, wejdę

wszędzie, pomieszani ci czas, pomieszam rozum, a ciebie dopadnę. I was, którzyście warci

tylko po sztuce złota od głowy, też nękał będę.

Wodnistoniebieskie oczy znikają pod powiekami w grymasie wściekłości. Starzec w

habicie czyni znak krzyża.

- I w strachu ciągłym dokończycie dni swoje, bo bać się będziecie, że wyjrzę z

kamienia, z gąsiora pełnego, z mordy ulubionego psa, czy nawet z gładkiej buzi dziewki, kiedy

ją na noc który przygarnie.

Wąskie usta sinieją, usiłują coś powiedzieć, wreszcie białowłosy piskliwym głosem

wrzeszczy:

- Ciągnij!

Pachołkowie naciągają linę, człowiek w kapturze kopie w skrzynię.

-Nie! Nieee!!

Cisza. Pełen najgorszych obaw, ostrożnie otwieram oczy. Na ,zasłonach igrają cienie

drzew, wiatr lekko porusza firanami. Poprzecinany smugami światła sufit przypomina

wyglądem błyszczące kraty. Znów leżę na podłodze. Pod prawą ręką czuję wilgoć rozlanej

herbaty, lewą przygniatam sam sobą. Zegar na kredensie jednostajnie tyka.

Wstaję, wychodzę na korytarz, delikatnie odsuwam pierwsze drzwi. Sandra śpi

wsunięta głęboko pod pachę męża. Adrian odrzucił głowę na bok, lekko pochrapuje.

Zawracam. Bezgłośnie otwieram następne drzwi. Zwinięty w kłębek Adaś uśmiecha się przez

sen.

Postawiła przede mną filiżankę z kawą, przysiadła na oparciu fotela.

- Mam prośbę - powiedziała cicho. - Wiesz, że moja mama leży w szpitalu. Dziś jest

dzień odwiedzin. Poza tym chciałabym zrobić w jej mieszkaniu gruntowne porządki. Sama nie

dam rady, a Adasia nie mogę zabrać. Czy... czy nie mógłbyś wyjechać wieczorem?

Dziesięć po dziewiątej wsiedli do autobusu w stronę Koszalina.

- Panie Lulku! Panie Lulku! Nie ma mojego spławika!

Głos chłopca przywołał mnie do rzeczywistości. Bambusowa trzcina, którą używał jako

wędki, zgięła się jak koci grzbiet i sunęła do wody.

- Trzymaj mocno.

Lekko poluzowałem hamulec kołowrotka. Napięta żyłka z cichym popiskiwaniem

mechanizmu ruszyła na środek rzeki.

- Teraz spróbuj zwijać.

- Ale lyba, co nie, panie Lulku?

Kątem oka dostrzegłem ruch między drzewami. Ktoś szedł w naszą stronę.

- Panie Lulku, ona mi ucieka!

- Powolutku skręcaj wędkę.

-A jak pęknie?

- Nie powinna. Powolutku.

Malec postękiwał. Kostki jego drobnej ręki pobielały. Zacisnął zęby, raz popatrywał na

mnie, raz na wodę. Po chwili łeb ryby wyjrzał nad powierzchnię. Powietrze atmosferyczne

osłabiło jej ataki. Dała się ciągnąć, stawiając opór tylko swoim szerokim ciałem.

- No, no. Piękna sztuka.

Stary nauczyciel zdjął z głowy myckę uczynioną z chustki, przetarł nią twarz i ciężko

usiadł na trawie.

- Moje zużyte serce źle znosi upały. Zresztą, niewiele jest rzeczy, które ono jeszcze

dobrze znosi.

Mały pomarkotniał. Przykucnął przy miotającej się w kałuży wody rybie i obserwował

te podrygi jakby z żalem.

- Panie Lulku - zapytał nie podnosząc głowy. - Czy musimy ją zabić?

Pogłaskałem go po jasnej głowie.

- Nie. Postąpimy jak wędkarze sportowcy. Zmierzymy tylko i wypuścimy.

Wyjąłem z kieszeni miarkę i rozciągnąłem wzdłuż srebrzystego ciała.

- Czterdzieści sześć centymetrów.

Delikatnie wypiąłem haczyk i zepchnąłem rybę do wody. Majtnęła ogonem i tyleśmy ją

widzieli. Chłopiec tymczasem założył nową przynętę i zarzucił wędkę.

- Na podwólku i tak mi nikt nie uwięzi - westchnął.

- Jak to, nikt? - profesor aż podskoczył na trawie. - Przecież masz dwóch świadków.

- Tak - odparł malec. - Ale pan Lulek dziś wyjeździa, a pan ziadko do nas przychodzi.

- Wyjeżdża? Pokiwałem głową.

- Dlaczego? Wiosna w pełni, pogoda znakomita, ryby, jak widać, biorą dobrze.

Zupełnie nie rozumiem.

Nic nie odpowiedziałem. Stary pogmerał po kieszeniach koszuli; znalazł w nich dwa

pogniecione kartelusze. Założył okulary i studiował zapiski.

- Hm, szkoda - powiedział od niechcenia po chwili. - Odniosłem wrażenie, że ten

pagórek za wsią wzbudza pańskie zainteresowanie. A ja jeszcze coś znalazłem.

Posłyszałem szum własnej krwi. Odpłynęła z twarzy w ułamku sekundy. Stary niczego

nie zauważył, spokojnie mówił dalej:

- Wyliczyłem, że ta dodatkowa, nieoficjalna szubienica stała tu pięćdziesiąt, może

sześćdziesiąt lat. Pokrywa się to mniej więcej z okresem, kiedy miastem trzęsła potężna rodzina

Mark-hardów.

Adaś odwrócił wzrok od spławika, wyszczerzył w uśmiech v nieproporcjonalnie duże

do swej buzi zęby.

- Ale śmieśnie. Bo pan Lulek teś się naziwa Malkhald.

Z RAPORTÓW POLICJI.

Mimo szeroko zakrojonych poszukiwań w lasach wokół Manowa,

kierowcy samochodu skoda favorit, numer rejestracyjna KRA1543 nie

znaleziono. Psy tropiące traciły ślad na pobliskim wzgórzu.

Dżdżyło. Postawiłem kołnierz bluzy i poszedłem w stronę samochodu. Sandra i Adrian

stali w progu ze smętnymi minami.

Podróżną torbę wrzuciłem na tylne siedzenie. Termos z kawą zachlupotał głośno,

nylonowy woreczek z kilkoma kanapkami wypadł na podłogę. Podniosłem go i usiadłem. Z

poszycia fotela do mojej garderoby przeniknęła zimna wilgoć.

Przekręciłem kluczyk. Silnik mruknął niechętnie, zakrztusił się. Trochę pomogłem mu

pedałem gazu. Lampka ładowania akumulatora zgasła po krótkim namyśle. Zapaliłem główne

światła, wycieraczki niechętnie ruszyły po szybie. Zapiąłem pas.

Minąłem otwartą bramę, przez sto metrów samochód dygotał na kocich łbach. Przed

główną szosą zwolniłem. Była pusta. Opony kwiknęły boleśnie, wskazówka szybkościomierza

bez ociągania ruszyła w górę.

Odetchnąłem z ulgą. Rano położę się spać na swoim własnym łóżku, w dobrze mi

znanym domku, daleko stąd, bezpieczny. I nie będę miał żadnych snów. Swoją drogą,

powinienem pójść do lekarza. Takie koszmary... Mocniej przydusiłem pedał przyśpieszenia,

silnik ryknął głośniej. Wskazówka zamarła na liczbie 110.

W uchylonym okienku cicho gwizdał wiatr, wciskając do wnętrza woń ozonu i mokrego

listowia. Cienie drzew podrygiwały na mokrym asfalcie, rozproszone w wodzie światło

iskrzyło na wszystkie strony. Wyglądało to tak, jakby samochód pchał przed sobą długie,

świetliste kloce, a one szorując o podłoże, sypały setkami rozmigotanych iskier. Włączyłem

radio, wytrzymałem dziesięć taktów piosenki i wyłączyłem. Odpowiedź na pytanie, jak

głęboka jest jej miłość, dziś mnie nie ciekawiła wcale.

Stopę zdjąłem z pedału bez zastanowienia. Wskazówka szybkościomierza posłusznie

zjechała w dół. Na skraju drogi dojrzałem jasną plamę małej postaci. Przekręciłem włącznik

świateł przeciwmgielnych. Nisko nad asfaltem popełzło ostre, żółte światło. To było dziecko.

Dziecko? Wzdrygnąłem się. O tej porze? Nacisnąłem hamulec. Jednak dziecko.

Chłopiec. Zasmarkany, zapłakany i do cna przemoczony.

Minąłem go i zatrzymałem samochód kilka metrów dalej. Nawet nie próbował machać

rękami. Wątpię, czy przez łzy w ogóle coś widział. Wyskoczyłem na pobocze; wtedy poczułem

nieprzyjemny skurcz w gardle. Na szosie stał Adaś.

- Dziecko, na Boga, co ty tu robisz?

Skoczył jednym susem i zawisł mi na karku. Drobnym ciałem wstrząsały spazmy

płaczu i dreszcze. Był zziębnięty do szpiku kości.

- Panie Lulku, ja chcę do mamusi - wyjąkał, przemagając szczękanie zębów. - Do

mamusi!

Pobiegłem do samochodu. .; - Jak tu się znalazłeś? Uciekłeś z domu?

- Nie wiem. Ja tu się obudziłem. Jedziemy do mamusi? . Posadziłem go na tylnym

siedzeniu, opatuliłem kocem.

Sandra ułożyła syna do snu zanim wyjechałem. Mały, już w piżamie, uścisnął mi rękę

na pożegnanie z nietęgą miną. Nie powiedział tego, ale czułem, że ma do mnie żal. Obiecałem

mu biwak i łowienie ryb nad jeziorem. Mój wcześniejszy wyjazd zniweczył te plany.

Droga była tu za wąska, żeby zawrócić. Po kilkudziesięciu metrach dostrzegłem lukę

między drzewami. Ostrożnie zjechałem na lewe pobocze. Samochód podskoczył na krawędzi

asfaltu i bezszelestnie wjechał na trawę. Nagły skurcz mięśni szczęk spowodował, że jęknąłem

z bólu. W długich światłach ujrzałem wzgórze.

Nerwowym, niezdarnym ruchem wcisnąłem wsteczny bieg i puściłem sprzęgło. Silnik

zgasł. Przez uchyloną szybę wpłynął do samochodu ciężki, duszący odór rozkładającego się

ciała. Wdusiłem sprzęgło, rozdygotanymi palcami uchwyciłem kluczyk. Rozrusznik zagdakał

krótko i zamilkł. Coś za mną poruszyło się, w lusterku mignął długi cień. Gwałtownie

odwróciłem głowę.

Chłopiec stał na tylnym siedzeniu, podparty jedną ręką o dach. Miał teraz twarz

wielkiej, woskowej lalki, którą ktoś wrzucił do wody. Spoglądał w dół zimnym, szklistym

wzrokiem; sztywny, obcy, wrogi. Druga jego ręka wypłynęła w powietrze i od sufitu ruszyła w

stronę mojej twarzy. To nie była ręka dziecka; potężna, owłosiona łapa dorosłego mężczyzny, z

ostrymi jak brzytwy szponami zamiast paznokci, sunęła w dół jak na zwolnionym filmie, a ja

tylko rozdziawiłem szeroko usta, bo wrzask już nie mógł wyjść ze sparaliżowanej krtani. Dwa

rozcapierzone paluchy celowały w oczy, usiłowałem zasłonić twarz, ale nie miałem dość siły,

by unieść w obronnym geście ogromne kawały bazaltu, w które przemieniły się moje ręce.

- Twoja kolej, Markhard!! Będziesz dyndał tak długo, dopóki nie znajdziesz następnego

na swoje miejsce!! Następnego z tych, co warci byli po sztuce złota od głowy!

Nim ból przeszył mi czaszkę na wylot, wnętrze samochodu przepełnił potworny

śmiech, usłyszałem trzaśniecie drzwi, śmiech popłynął po lesie, odbijany wielokrotnym echem

powracał i znów niknął.

Cały świat pokryła jednolita czerń.

Z RAPORTÓW POLICJI.

Dane osobowe: Bukowy Adrian Krzysztof, urodzony w Gdańsku,

15.04.1954, wykształcenie wyższe, zamieszkały w Kumiałce koło

Sokółki, województwo białostockie. Fragmenty wywiadu.

Pytanie - Pan pracował w Nadleśnictwie Manowo koło Koszalina

na stanowisku nadleśniczego terenowego. Jak długo?

Odpowiedź - Pięć lat.

P - Czy Jerzy Markhard kiedykolwiek tam pana odwiedził?

O - Tak. Dwa razy.

P - Od jak dawna mieszka pan tutaj?

O - Od trzech lat.

P - Czy w ostatnim miesiącu wyjeżdżał pan do Koszalina?"

O - Nie.

P - Czy w ostatnim miesiącu w ogóle wyjeżdżał pan gdzieś na

dłużej?

O - Nie.

P - W samochodzie, którym jechał zaginiony, znaleźliśmy kartkę

z pana poprzednim adresem. Czy jest możliwe, że Markhard nie

wiedział o pana przeprowadzce tutaj?

O - Absurd. Zupełny absurd. Jerzy nie tylko doskonale o tym

wiedział, ale był tu już u mnie trzy razy. Zresztą... Proszę. To

są jego listy kierowane na mój obecny adres.

Robert Letyński cieszył się, mocno skądinąd zasłużoną, opinią niepohamowanego

konsumenta kobiet. Każda istota, która miała okrągłe biodra i choćby cień biustu, budziła jego

apetyt, niezależnie od urody i tuszy. Kochał wszystkie i chciał mieć wszystkie. Jedyną

przeszkodą na drodze tych tryumfalnych podbojów była żona Roberta; drobna, śliczna osóbka

o fiołkowych oczach i wiecznie rozmarzonym wyrazie twarzy. Niestety, w oczach Roberta to

urocze stworzenie miało jeden poważny feler - jego uroda nie ulegała przemianom; nie była raz

wspaniałą, dużą blondynką o rozfalowanym biuście, innym razem szczuplutką jak łania

brunetką, jeszcze innym - tłuściutkim, przemiłym rudzielcem o rozdygotanym, pulchnym

tyłeczku. Karina Letyńska wiedziała o słabościach męża, on wiedział, że ona wie, i to obojgu

odpowiadało. Ani jedno, ani drugie nie pragnęło rozwodu; tak było im dobrze i mimo wszystko

kochali się. To właśnie uczucie powodowało, że Robert Letyński starannie zachowywał pozory

wierności, a jego żona zupełnie dobrze udawała, że w tę wierność wierzy.

Właśnie owo zachowanie pozorów zmuszało Roberta do częstych kontaktów z

przyjaciółmi posiadającymi pospolite samochody. W mieście wielkości Koszalina jego

szaro-srebrny opel kadet 1.6D zbytnio rzucał się w oczy i zbyt wiele osób go znało; o ileż

bezpieczniej było przemknąć przez ulice zakurzonym polonezem czy rozklekotaną syreną.

Tego dnia los przeznaczył Robertowi mocno już wyeksploatowanego fiata 126, a jego

opel miał spędzić noc na cichym podwórku przy ulicy Lechickiej. Zaś dziewczyna, którą wiózł

z miasta, miała urodę, jaką może wyśnić nastolatek w arcyerotycznym śnie; gładka, śniada,

trochę wyzywająca w wyrazie twarz i, co Robert Letyński prowadząc samochód zauważył

kątem oka, idealnie brzoskwiniowa skóra na nogach.

W pierwszym zajeździe odbywało się wesele. Wolnych pokojów nie było, bo te w

całości wynajęto dla osłabionych gości. Do domków kampingowych w Byszynie pod

Białogardem przybyli łucznicy z całego kraju, w paru prywatnych pensjonatach dziwnym

trafem też były komplety. Robert Letyński jechał dalej, z przyjemnością obserwował długie

nogi dziewczyny i bez przyjemności jej coraz bardziej wydłużającą się minę. Wreszcie po

prostu zawrócił w stronę Koszalina i po kilkunastu minutach wjechał w las.

- Nareszcie - usłyszał szept przy uchu, a nieco niżej lekki zgrzyt zamka błyskawicznego

przy własnych spodniach.

Ta dziewczyna, a to już skonstatował trochę później, bez wątpienia nigdy nie hołdowała

zasadzie seksualnej dominacji mężczyzn i, zamiast on do niej, ona zabrała się do niego. Nieste-

ty, wiedza dziewczyny z zakresu motoryzacji przedstawiała wiele do życzenia. Ona zwyczajnie

nie wiedziała, że tego nie da się zrobić w samochodzie marki fiat 126p. Toteż bez słowa

wyciągnął partnerkę z auta, przytrzymując bieliznę w garści przeszli kilka kroków i zapadli w

wysokiej trawie.

Pierwsze minuty upłynęły kochankom w całkowitej harmonii. Dziewczyna reagowała

znakomicie, sama też demonstrowała nieliche umiejętności; noc zapowiadała się na jedną z

tych, do których mężczyźni chętnie wracają we wspomnieniach nawet po siedemdziesiątce.

Robert czuł przyjemność z obcowania z tą kobietą, przyjemność wyjątkową, dlatego też, kiedy

odwróciła głowę na bok i uniosła go na biodrach w powietrze, pomyślał nie bez satysfakcji, że

to jej trzeci orgazm. Zmienił zdanie dopiero wtedy; kiedy z przerażającym krzykiem zrzuciła

go z siebie i porwawszy torebkę, wyjąc jak potępieniec, zaczęła uciekać. Mężczyzna spojrzał za

biegnącą kobietą, potem na swój narząd płciowy, do którego przylgnęło kilka sosnowych igieł,

na samochód i wzruszył ramionami. Przedobrzyłem, pomyślał. I dopiero wtedy zauważył, że

po lewej stronie jest jasno. Od ziemi biło w górę niebieskawe światło. Podniósł wzrok wyżej i

już zupełnie bez udziału woli rozdziawił usta do wrzasku. Wtedy usłyszał uspokajający głos z

góry:

- Niech pan nie robi takiej przerażonej miny. To tylko charakteryzacja.

Fred Saberhagen

Skrzydła z cienia

Przekład ZBIGNIEW K. KRÓLICKI

Przekład

ZBIGNIEW K. KRÓLICKI

Podczas pierwszego i ostatniego zadania bojowego berserker ukazał się Malori'emu pod

postacią kapłana sekty, której Malori był członkiem z racji urodzenia na planecie Yaty. W

podobnej do snu wizji - niczym nie różniącej się od prawdziwej walki - ujrzał wysoką,

zakapturzoną postać stojącą na zdeformowanej ambonie i przeszywającą go złowrogim

spojrzeniem. Szerokie rękawy szaty spływające z uniesionych w górę ramion przypominały

ptasie skrzydła. Kapłan opuścił ręce; światła Wszechświata za witrażami okien przygasły i

Malori został wyklęty.

Mimo, że serce łomotało mu w piersi ze strachu przed klątwą, Malori zachował

przytomność na tyle by pamiętać o rzeczywistej naturze przeciwnika i o tym, że nie jest wobec

niego bezsilny. Na nogach ze snu szedł przez wieczność do ambony i demonicznego kapłana,

podczas gdy wokół pękały witraże obsypując go deszczem odłamków i mdlącego lęku. Szedł

krętą ścieżką, omijając te miejsca gładkiej posadzki gdzie kapłan szybkimi gestami stwarzał

warczące, kłapiące, kamienne paszcze pełne zębów. Malori'emu wydawało się, że ma

nieskończenie dużo czasu by zdecydować gdzie postawić stopy. Broń - pomyślał, jak chirurg

instruujący niewidzialnego pomocnika. Tu, w mojej prawej dłoni.

Od tych, którzy przeżyli podobne bitwy słyszał, że nieludzki przeciwnik pojawia się

każdemu w innej postaci; że człowiek musi przeżyć w trakcie walki koszmarne chwile.

Niektórym berserker pojawiał się jako rycząca bestia, innym jako diabeł, bóg lub człowiek. Dla

jeszcze innych był kwintesencją grozy; czymś nieznanym, niewidzialnym. Walka była

koszmarnym przeżyciem, podczas którego rządziła podświadomość, a trzeźwe myśli tłumił

delikatny impuls elektryczny. Oczy i uszy szczelnie zasłaniano by łatwiej wpływać na

świadomość, usta zatykano, by uniknąć odgryzienia języka, a nagie ciało utrzymywały w

bezruchu pola siłowe broniące go przed straszliwymi przeciążeniami, jakie wiązały się z

każdym manewrem jednoosobowego statku w czasie walki. Z tego koszmarnego snu nie

można się było obudzić; przebudzenie przychodziło dopiero po walce, przychodziło

dopiero ze śmiercią, zwycięstwem lub rozłączeniem.

We śnie Malori zacisnął dłoń na ostrym jak brzytwa, potężnym tasaku do mięsa. Oręż

ten był tak ogromny, że wydawał się o wiele za duży by go unieść. Sklep mięsny wuja na Yaty

został zniszczony, jak wszystko na tej planecie. Jednak znów miał W ręku tasak;

zwielokrotniony, idealnie nadający się do walki.

Chwycił go mocno oburącz i ruszył. W miarę jak podchodził, ambona stawała się coraz

wyższa. Wyrzeźbiony na niej zamiast anioła smok ożył, zionąc ogniem. Malori odbił płomienie

tarczą, która pojawiła się znikąd.

Za resztkami witraży światła Wszechświata prawie już dogasały. Stojąc u podstawy

ambony, Malori zamachnął się tasakiem, jakby próbując dosięgnąć stojącego wysoko kapłana.

Niespodziewanie, w ogóle o tym nie myśląc, zmienił w połowie drogi kierunek uderzenia i z

trzaskiem spuścił ostrze na drewnianą ambonę. Zatrzęsła się, ale wytrzymała cios. Kapłan

przeklął go.

Jednak zanim diabły zdołały dopaść Malori'ego, sen stracił swoją moc. W ułamku

sekundy rzeczywistego czasu kapłan stał się wyblakłą zjawą, a w chwilę później tylko

wspomnieniem. Malori, wracając do przytomności, unosił się łagodnie kołysany przez miękkie

fale, z zasłoniętymi wciąż oczami i zatkanymi uszami. Zanim pobitewne zmęczenie i brak

bodźców zewnętrznych zdołały go wprawić w stan psychozy, elektrody podłączone do czaszki,

zaczęły karmić mózg szpilkami dźwięków. To był najbezpieczniejszy sygnał jaki można

przesłać do umysłu człowieka, który mógł się znajdować w różnych stadiach szaleństwa.

Dźwięk przeszedł w ogłuszający ryk zmieszany z jaskrawobłękitnym światłem, w jakiś dziwny

sposób pozwalającym określić położenie wszystkich części ciała.

Pierwszą myślą Malori’ego po odzyskaniu przytomności było: „Właśnie walczyłem z

berserkerem i przeżyłem". Musiał zwyciężyć - a przynajmniej wymknąć się nieprzyjacielowi

-inaczej nie obudziłby się. To naprawdę niezłe osiągnięcie.

Berserkerzy nie przypominali żadnego z wrogów, z jakimi spotykali się kiedykolwiek

potomkowie mieszkańców Ziemi. Sprytni i inteligentni, nie byli jednak żywymi istotami. Te

maszyny, w większości statki wojenne, jako pozostałość jakiejś dawno zapomnianej

międzygwiezdnej wojny nosiły w swym podstawowym programie rozkaz niszczenia

wszelkiego życia - gdziekolwiek zdołają je odnaleźć. Yaty była jedną z wielu skolonizowanych

przez Ziemian planet, które zostały zaatakowane przez berserkerów - i jedną z

najszczęśliwszych, bo udało się ewakuować prawie wszystkich je j mieszkańców. Głęboko w

otchłani kosmosu, Malori oraz jego towarzysze walczyli w obronie „Hope" -jednego z

ogromnych statków ewakuacyjnych. „Hope" była kulą kilkukilometrowej średnicy, wy-

starczająco dużą by pomieścić znaczną część populacji planety. Teraz wszystkie jej poziomy

zajmowali mieszkańcy Yaty, pogrążeni w bezruchu ochronnych pól siłowych. Ciągłe zmiany

pola utrzymywały ich organizmy w stanie półsnu.

Podróż do innego, bezpiecznego sektora Galaktyki miała trwać kilka miesięcy,

ponieważ jej większą część - w kategoriach czasu — miało zająć trawersowanie wyciągniętego

ramienia mgławicy Taynarus. Tam gaz i pył były o wiele za gęste by statek mógł przeskoczyć

w nadprzestrzeń i podróżować z szybkością większą od światła. Nawet prędkości możliwe do

uzyskania w normalnej przestrzeni były znacznie ograniczone. Przy tysiącu kilometrów na

sekundę zarówno statek z ludzką załogą, jak i mechaniczny berserker roztrzaskałyby się o

obłoczek gazu daleko rzadszy niż mgiełka oddechu.

Taynarus był nie naniesioną na mapy plątaniną rozproszonej materii, przecinaną

tunelami stosunkowo pustej przestrzeni. Międzygwiezdny pył zasłaniał większość tego obszaru

przed promieniami pobliskich słońc. Przez ciemne mielizny, grzęzawiska i kanały mgławicy

leciały teraz „Hope" i eskortująca ją „Judith", ścigane przez stado berserkerów. Niektóre z tych

śmiercionośnych maszyn były nawet większe od „Hope", lecz te, które teraz wyruszyły w

pogoń miały o wiele mniejsze rozmiary. W przestrzeni tak gęstej od materii losy wyścigu

zależały nie tylko od szybkości, ale i od rozmiarów; im większy przekrój statku tym większy

opór i mniejsza prędkość.

„Hope", źle przystosowana do takich warunków (podczas gorączkowej ewakuacji nie

było innego wyboru) nie mogła liczyć na udaną ucieczkę przed mniejszymi i zwinniejszymi

wrogami. Dlatego też eskortująca ją „Judith" starała się przez cały czas trzymać pomiędzy

„Hope" a stadem prześladowców. „Judith" była statkiem-bazą dla gromadki małych pojazdów

bojowych, wysyłając je za każdym razem gdy nieprzyjaciel podszedł zbyt blisko i przyjmując

jeż powrotem na pokład, kiedy niebezpieczeństwo zastawało zażegnane. W chwili rozpoczęcia

ewakuacji tych jednoosobowych stateczków było piętnaście. Teraz zostało dziewięć.

Dźwiękowe zastrzyki aplikowane Malori'emu przez aparaturę biokontroli przycichły i

umilkły. Jego świadomość ponownie powróciła na swoje miejsce. Wiedział, że stopniowe

rozluźnianie się pola ochronnego świadczy o rychłym powrocie do świata rzeczywistości.

Gdy tylko jego myśliwiec, Czwórka, znalazł się w doku „Judith", Malori pośpiesznie

odłączył się od komputerowego systemu małego stateczku. Naciągnął luźny kombinezon i

wygramolił się z ciasnego wnętrza. Chudy i kościsty, ruszył niepewnym krokiem przez halę

hangaru, zauważając po drodze, że trzy czy cztery inne myśliwce także już wróciły i stoją na

swoich miejscach. Sztuczna grawitacja działała bez zarzutu, ale Malori potknął się i prawie

upadł, próbując szybko zejść po krótkiej drabince do kabiny dowodzenia.

Petrovich, dowódca „Judith" - krępy, niewysoki mężczyzna o kamiennej twarzy -

najwidoczniej czekał na niego.

- Czy - czy dostałem go? - wyjąkał niecierpliwie Malori, wpadając do kabiny. Na

pokładzie „Judith" niezbyt przestrzegano regulaminowego zwracania się, a Malori i tak był

cywilem. To, że w ogóle pozwolono mu wsiąść do myśliwca, stanowiło najlepszy dowód, że

znaleźli się w rozpaczliwej sytuacji.

Zmarszczywszy brwi, komandor odparł bez ogródek:

- Malori, byłeś beznadziejny. Zupełnie się do tego nie nadajesz.

Malori'emu wydało się, że świat nieco poszarzał. Do tej pory nie zdawał sobie sprawy

ile znaczyły dla niego ciche marzenia o sławie. Zdołał z siebie wydobyć tylko słabe i

niewyraźne:

- Ale... myślałem, że dobrze mi poszło... Próbował sobie przypomnieć coś z bitewnego

koszmaru. ' Chyba widział jakiś kościół...

- Dwóch ludzi musiało porzucić swoje cele ataku, żeby cię ratować. Widziałem filmy

robione automatycznymi kamerami. Krążyłeś swoją Czwórką wokół tego berserkera jakbyś

starał się nie zrobić mu żadnej krzywdy - powiedział Petrovich. Spojrzał na niego uważnie,

wzruszył ramionami i dodał trochę łagodniejszym tonem: - Nie mam zamiaru cię objeżdżać,

przecież nawet nie wiedziałeś co się dzieje. Po prostu stwierdzam fakty. Dzięki łasce

prawdopodobieństwa „Hope" znajduje się dwadzieścia parseków przed nami, ukryta głęboko w

chmurze formaldehydu. Gdyby nie ta osłona, dostaliby ją tym razem

- Ale... - Malori chciał coś powiedzieć, lecz dowódca po prostu poszedł sobie.

Nadlatywały kolejne pojazdy. Szczękały wsporniki, z cichym sykiem otwierały się luki;

Petrovich miał o wiele ważniejsze sprawy na głowie niż jałowe dyskusje. Malori przez dłuższą

chwilę stał bez ruchu, czując się oklapnięty, pobity i przygnębiony. Mimowolnie obrzucił

Czwórkę tęsknym spojrzeniem. Cylindryczny pojazd o średnicy niewiele większej od długości

ciała mężczyzny spoczywał w swojej metalowej kołysce, otoczony przez uwijających się

techników. Krótka lufa działka laserowego, wciąż rozgrzana od ognia, dymiła lekko w gęstej

atmosferze. Oto jego tasak do mięsa.

Żaden człowiek nie mógł kierować statkiem czy jakąkolwiek bronią z kompetencją

dorównującą dobrej maszynie. Ślimaczo powolne reakcje nerwowe i procesy myślowe

dyskwalifikowały ludzi jako bezpośrednich operatorów statków walczących z berserkerami.

Jednak podświadomość ludzka nie była tak ograniczona. Pewne jej procesy nie dawały się

powiązać z żadną aktywnością synaptyczną mózgu i niektórzy teoretycy utrzymywali, że

muszą one zachodzić poza czasem. Pogląd ten wprawiał w szał każdego fizyka - ale jeśli chodzi

o kosmiczne starcia, to hipoteza robocza okazała się całkiem użyteczna.

Bojowe komputery berserkerów połączone ze skomplikowanymi urządzeniami

randomizującymi zapewniały im iskrę geniuszu i przewagę nad przeciwnikiem, który chciałby

opierać swoją taktykę na statystycznym wyborze szansy powodzenia. Ludzie także używali

komputerów do kierowania swoimi statkami, lecz teraz osiągnęli przewagę nad najlepszymi

randomizerami, raz jeszcze posłużyli się swoimi mózgami, których pewne obszary były

najwidoczniej wolne od wszelkiego pośpiechu, pracując poza czasem, z szybkością, przy które

kwanty światła wydawały się nieruchomymi bryłami lodu.

Oczywiście, istniały pewne ograniczenia. Niektórzy ludzie (jak się teraz okazało,

Malori też się do nich zaliczał) po prostu nie nadawali się na pilotów; ich podświadomość

wyraźnie nie była zainteresowana tak przyziemnymi sprawami jak życie czy śmierć. A i dla

odpowiednich umysłów podświadome działania stanowiły wielkie obciążenie psychiczne.

Podłączenie do zewnętrznego komputera zawsze wprawiało ludzi w dziwny stan. Raz po raz

wracających z walki pilotów wyciągano z kabin ich statków w stanie katatonii lub

histerycznego podniecenia. Można im było przywrócić zdrowe zmysły, ale nie nadawali się już

potem do walki. Sposób ten był taką nowości, że o jego niedogodnościach przekonywano się

dopiero na pokładzie „Judith". Szybko zabrakło wyszkolonych pilotów, rezerwy skończyły się

także. Właśnie dlatego wysłano lana Malori'ego, historyka. Używając nawet takich

niewytrenowanych umysłów zawsze zyskiwało się trochę czasu.

Z pokładu operacyjnego Malori przeszedł do swojej małej, jednoosobowej kabiny. Nie

jadł już od dłuższego czasu, ale nie był głodny. Przebrał się i usiadłszy w fotelu popatrzył na

swoją koję, swoje książki, taśmy i skrzypce - ale nie próbował się przespać ani zająć czymś

konkretnym. Oczekiwał, że Petrovich wezwie go niebawem. Bowiem Petrovich nie miał się już

do kogo zwrócić.

Prawie uśmiechnął się, gdy głos z komunikatora wezwał go na spotkanie z komandorem

i pozostałymi oficerami. Malori potwierdził odbiór wezwania i wyszedł, zabierając ze sobą

oprawiony w imitację skóry pojemnik wielkości walizeczki, ale o nieco innym kształcie.

Wybrał go spośród kilkuset podobnych pojemników znajdujących się w pomieszczeniu

przylegającym do jego kabiny. Napis na etykietce głosił: Crazy Horse.

Petrovich podniósł wzrok i spojrzał na Malori'ego wchodzącego do małej salki

operacyjnej, gdzie gromada oficerów zgromadziła się już wokół stołu. Zauważył pojemnik i

skinął głową.

- Wygląda na to, że nie mamy innego wyjścia, historyku. Brakuje nam ludzi; będziemy

musieli użyć twoich pseudopostaci. Na szczęście mamy niezbędne urządzenia, instalowane na

wszystkich bojowych jednostkach.

- Myślę, że szansę powodzenia są niezłe - powiedział spokojnie Malori, zajmując

przeznaczone dla niego wolne miejsce i stawiając pojemnik na środku stołu. - Oczywiście, to

nie są prawdziwe podświadomości; ale -jak uzgodniliśmy to w trakcie poprzednich dyskusji -

dostarczą nam lepszych możliwości randomizowania niż moglibyśmy uzyskać innymi

sposobami. Każdy z nich ma unikalną, mimo, że sztuczną, osobowość.

Jeden z oficerów zabrał głos.

- Większość z nas nie była obecna podczas wspomnianych wcześniejszych dyskusji.

Czy mógłby nas pan trochę oświecić?

- Oczywiście - powiedział Malori i odchrząknął. - Te osoby, jak je nazywany, są

używane w komputerowych symulacjach problemów historycznych. Udało mi się zabrać ze

sobą z Yaty kilkaset takich osobowości. Wielu z nich to wojskowi.

Położył dłoń na leżącym przed nim pojemniku.

- To jest zrekonstruowana osobowość jednego z najlepszych dowódców kawalerii na

starożytnej Ziemi. Nie należy do grupy, którą wybraliśmy jako testową; przyniosłem go tylko

by pokazać jak taki model wygląda, gdyby to panów interesowało. Każda taka kaseta zawiera

około cztery miliony standardowych stron maszynopisu.

Inny oficer podniósł rękę.

- A w jaki sposób udało się dokładnie odtworzyć osobowość kogoś, kto musiał umrzeć

na długo przedtem nim wymyślono jakiekolwiek metody bezpośredniego zapisu?

- Rzecz jasna, nie możemy mieć stuprocentowej pewności. Opieramy się tylko na

przekazach historycznych i na tym co zdołamy wydedukować z komputerowych symulacji

minionych epok. To są tylko modele. Jednak w walce powinny się zachowywać tak samo jak w

trakcie dawnych bitew, w których uczestniczyli ci ludzie. Ich działania powinny się

charakteryzować agresywnością, zdecydowaniem.

Niespodziewany huk eksplozji poderwał wszystkich zgromadzonych na równe nogi.

Petrovich, który zareagował najszybciej, zdążył tylko wyskoczyć z fotela gdy drugi, o wiele

silniejszy wybuch wstrząsnął statkiem. Malori był już prawie przy drzwiach, biegnąc na

przydzielone mu stanowisko, kiedy zatrzymała go trzecia eksplozja. Wydawało się, że to

koniec Galaktyki; wokół fruwały szczątki mebli i waliły się grodzie. Malorie’mu przemknęła

przez głowę ostatnia jasna myśl o niesprawiedliwości losu zsyłającego teraz śmierć; a potem na

jakiś czas w ogóle przestał myśleć.

Powrót do przytomności był długim i nieprzyjemnym procesem. Malori zrozumiał, że

„Judith" nie została całkowicie zniszczona bo wciąż jeszcze oddychał, a sztuczne ciążenie

trzymało go rozciągniętego na podłodze. Może byłoby przyjemniej, gdyby grawitacja

wysiadła, bo jego ciało zamieniło się w jeden wielki kłębek pulsującego, promieniującego dzieś

pod czaszką bólu. Nie chciał umiejscawiać dokładniej jego źródła. Sama myśl o dotykaniu

własnej głowy była bolesna.

W końcu potrzeba wyjaśnienia sytuacji przemogła obawę. Malori podniósł głowę i

zaczął ją obmacywać. Tuż nad czołem miał wielki guz, a na twarzy zaschniętą krew z

niewielkich skaleczeń. Musiał dość długo leżeć bez przytomności.

Sala narad była zupełnie zniszczona, strzaskana i zasypana szczątkami mebli, wśród

których dostrzegł najpierw jedno skurczone ciało, potem drugie i następne. Czyżby tylko on

ocalał? Jedna ze ścian była rozdarta na całej długości, a stół, za którym przedtem siedział,

przestał istnieć. Lecz cóż to za duża, nieznanego typu maszyna stała na drugim końcu pokoju?

Większa od szafy na akta i o bardzo skomplikowanej budowie. Szczególnie dziwnie wyglądały

jej nogi; jakby mogły się poruszać...

Malori zamarł ze zgrozy, ponieważ maszyna naprawdę się poruszyła, obracając na

niego cały zespół wieżyczek i soczewek. Pojął, że widzi i jest widziany przez berserkera. Była

to jedna z mniejszych maszyn, używanych do zdobywania ludzkich statków i kierowania nimi.

- Chodź tu - powiedziała maszyny. Mówiła śmiesznym, skrzekliwym głosem; ta parodia

ludzkiej mowy powstała najwidoczniej w wyniku elektronicznej kompilacji zarejestrowanych

na taśmach głosów jeńców. - Nieprzydatny obudził się.

Wystraszony Malori pomyślał, że słowa są skierowane do niego, ale nie mógł się

ruszyć. Nagle, przez dziurę w rozszarpanej grodzi wszedł człowiek, którego Malori nigdy

przedtem nie widział na statku. Obszarpany i brudny mężczyzna miał na sobie zatłuszczony

kombinezon, który niegdyś mógł być jakimś mundurem.

- Widzę, panie - powiedział do maszyny. Mówił standardowym językiem

międzygwiezdnym, a ochrypły głos zdradzał ślady kulturalnego akcentu. Zrobił krok w

kierunku Maloriego. - Ty tam, rozumiesz co mówię?

Malori mruknął coś niewyraźnie, spróbował kiwnąć głową, wreszcie powoli podciągnął

ciało do pozycji półsiedzącej.

- Jest tylko pytanie - mówił mężczyzna, podchodząc bliżej -jak chcesz, żeby to się

odbyło; szybko czy powoli? Kiedy przyjdzie twój koniec - o tym mówię. Ja już dawno

zdecydowałem, że wolę skończyć szybko, lekko i nie tak zaraz. I że chciałbym się przedtem

jeszcze trochę zabawić.

Mimo wściekłego bólu pod czaszką Malori odzyskał już zdolność rozumowania i

zaczynał pojmować sytuację. Istniało krótkie słowo na określenie takich osobników jak ten

tutaj, którzy mniej lub bardziej chętnie wysługiwali się berserkerom. Słowo używane przez

same maszyny. Jednak w tym momencie Malori nie miał zamiaru wypowiadać go głośno.

-Wolę szybko i lekko - zdołał wykrztusić, mrużąc oczy z bólu i masując zdrętwiały

kark.

Mężczyzna przez chwilę przyglądał mu się w milczeniu.

- W porządku - powiedział wreszcie. Zwracając się do maszyny dodał zupełnie innym,

pokornym tonem: - Mogę z łatwością poradzić sobie z tym nieprzydatnym, panie. Jeżeli

zostawisz nas teraz samych, nie sprawi ci żadnych kłopotów.

Maszyna skierowała jeden z obiektywów na Swojego sługę.

- Pamiętaj - odezwała się - że trzeba przygotować jednostki pomocnicze. Czas ucieka.

Niepowodzenie zostanie ukarane nieprzyjemnym bodźcem.

- Będę o tym pamiętał, panie - rzekł z żarliwą pokorą mężczyzna.

Maszyna spoglądała przez moment na obu ludzi, po czym oddaliła się, krocząc z

nieoczekiwaną gracją na metalowych nogach. Malori usłyszał znajomy odgłos zamykającej się

śluzy.

- Jesteśmy teraz sami - powiedział mężczyzna, patrząc na niego z góry. - Możesz

nazywać mnie Greenleaf. Jeśli chcesz się ze mną bić, to zróbmy to od razu.

Był niewiele wyższy od Malori'ego, ale mocno zbudowany i mimo swego obszarpanego

wyglądu robił wrażenie twardego i niebezpiecznego przeciwnika.

- Dobrze, mądrze robisz. Wiesz co, szczęściarz i ciebie, chociaż jeszcze nie zdajesz

sobie z tego sprawy. Berserkerzy nie są tacy jak inni rządzący człowiekiem -jak rządy, partie,

korporacje i idee - nie wyciskają z niego wszystkich sił by potem zostawić go na pastwę losu.

Nie, kiedy maszyny już cię wykorzystają, to kończą z tobą szybko i bezboleśnie -jeśli dobrze

im służyłeś. Wiem. Widziałem jak to robiły z innymi. Czemu nie miałyby tego robić? One chcą

tylko naszej zagłady, a nie cierpienia.

Malori nic nie powiedział. Myślał o tym, że niedługo zdoła się podnieść.

Greenleaf (to nazwisko tak do niego nie pasowało , że zapewne musiało być

prawdziwe) manipulował przy małym aparaciku, który wyjął z kieszeni i trzymał na pół ukryty

w swojej wielkiej dłoni...

Zapytał:

- Ile statków eskorty, takich jak ten, idzie w osłonie „Hope"?

- Nie wiem - skłamał Malori. Nie było żadnego innego statku prócz „Judith".

- Jak się nazywasz? - pytający wciąż wpatrywał się w instrument.

- łan Malori.

Greenleaf kiwnął głową i bez śladu jakiejkolwiek emocji na twarzy zrobił dwa kroki

naprzód i kopnął MalorFego w brzuch, brutalnie i precyzyjnie.

- To za próbę oszukania mnie, lanie Malori - usłyszał jego głos dobiegający gdzieś z

daleka. - Musisz zrozumieć, że mogę nieomylnie stwierdzić kiedy mówisz prawdę, a kiedy nie.

No więc, ile jest statków eskorty?

Malori w końcu zdołał się podnieść, złapać oddech i wykrztusić:

- Tylko ten jeden.

Obojętnie czy Greenleaf rzeczywiście miał detektor kłamstwa, czy tylko udawał że ma,

zadając pytania, na które z góry znał odpowiedź, Malori postanowił mówić od tej pory samą

prawdę - o ile to będzie możliwe. Jeszcze parę takich kopniaków, a będzie zupełnie do niczego

i berserker zabije go. Stwierdził, że nie jest jeszcze gotów rozstać się z tym światem. Greenleaf

(ang.) - zielony liść

- Jakie stanowisko zajmowałeś na statku, Malori?

- Jestem cywilem.- Zawód?

- Historyk.

- To jak się tu znalazłeś?

Malori chciał się podnieść na nogi, lecz zaraz zdecydował, że opór nic tu nie da i opadł

z powrotem na podłogę. Wiedział, że jeśli zacznie zastanawiać się nad swoim położeniem, to

obrzydliwy strach uniemożliwi mu trzeźwe myślenie.

- Był taki projekt... Widzisz, zabrałem ze sobą z Yaty sporo tak zwanych modeli

historycznych, czyli kaset z zaprogramowanymi działaniami, których używa się do badań

przeszłości.

- Zdaje mi się, że słyszałem o takich rzeczach. Co to za projekt?

- Zamierzałem użyć osobowości postaci historycznych jako randomizerów dla

bojowych komputerów myśliwców.

- Aha - Greenleaf rozsiadł się wygodnie, przybierając godną minę mimo swych

brudnych łachmanów. - I jak się sprawują w walce? Lepiej niż podświadomość żywych

pilotów? Widzisz, maszyny wiedzą nawet o tym.

-Nie mieliśmy okazji by to sprawdzić. Czy wszyscy pozostali członkowie załogi nie

żyją? Greenleaf obojętnie skinął głową.

- Poszło wyjątkowo łatwo. Chyba zawiodły wasze urządzenia obronne. Cieszę się, że

znalazłem tu choć jednego żywego człowieka - w dodatku skorego do współpracy.

Spojrzał na kosztowny chronometr przymocowany do brudnego nadgarstka.

- Wstań lanie Malori. Mamy pracę do wykonania. Malori wstał i poszedł za nim na

pokład operacyjny.

- Maszyny i ja rozejrzeliśmy się tutaj trochę, kiedy leżałeś nieprzytomny, Malori.

Dziewięć małych myśliwców to za dobra broń by ją marnować. Maszyny są pewne, że

pochwycą „Hope", ale obawiają się trochę jej urządzeń obronnych - prawdopodobnie o wiele

silniejszych niż na tym pudle. Berserkerzy ponieśli już znaczne straty podczas tego pościgu, tak

więc zamierzają użyć tych dziewięciu stateczków jako oddziału pomocniczego... Niewątpliwie

znasz trochę historię wojskowości?

- Trochę.

Ta odpowiedź była pewnym niedomówieniem, ale została uznana za prawdziwą.

Wykrywacz kłamstwa - o ile istniał -został schowany do kieszeni. Jednak Malori nie zamierzał

ryzykować bardziej niż potrzeba.

- A więc pewnie wiesz w jaki sposób niektórzy generałowie starej Ziemi używali

oddziałów pomocniczych? Wysyłali je przed głównymi siłami swoich wojsk, tak by nie mogły

uciec i jako pierwsze starły się z wrogiem.

Wchodząc na pokład operacyjny, Malori nie dostrzegł znacznych zniszczeń. Dziewięć

małych stateczków oczekiwało w swych metalowych kołyskach, z uzupełnionymi zapasami

paliwa i broni. Zadbano o to natychmiast po powrocie z ostatniego zadania.

- Malori, obejrzałem już sobie te myśliwce i doszedłem do wniosku, że w żaden sposób

nie można nimi zdalnie sterować.

- To prawda. Muszą współpracować z umysłem człowieka lub urządzeniem

randomizującym.

- Ty i ja mamy je wysłać do walki jako oddział pomocniczy, lanie Malori - Greenleaf

znów spojrzał na zegarek. - Została nam godzina na wymyślenie sposobu jak to zrobić i tylko

kilka godzin na skończenie pracy. Im szybciej tym lepiej. Jeżeli się nie pośpieszymy, zapłacimy

za to - wydawał się bawić tą myślą Greenleaf. - Jak sądzisz, co powinniśmy zrobić?

Malori zamknął usta; już chciał coś powiedzieć, ale rozmyślił się. Greenleaf rzekł:

- Zainstalowanie na stateczkach jakichś osobowości należących do wojskowych

oczywiście nie wchodzi w rachubę, bo mogłoby się im nie spodobać, że gna się ich do walki jak

mięso armatnie. Zakładam, że większość z nich to urodzeni przywódcy. Jednak masz chyba

jakieś inne, bardziej uległe postacie?

Malori, ciężko oparty o pusty fotel oficera operacyjnego, zmusił się do ostrożnego

wyważenia odpowiedzi.

- Tak się składa, że mam tu kilka osób, które darzę szczególnym zainteresowaniem.

Chodź.

Wraz z kroczącym tuż za nim Greenleafem, Malori poszedł do swojej małej,

kawalerskiej kabiny. Wydało mu się niezwykłe, że nic się w niej nie zmieniło. Na koi leżały

jego skrzypce, a na stole taśmy i kilka książek. A tam, w swoich skóropodobnych pojemnikach

stały osobowości, które najbardziej lubił badać. Podniósł kasetę leżącą na samej górze.

- Ten człowiek był skrzypkiem; ja też tak lubię o sobie myśleć. Jego nazwisko nic ci nie

powie.

- Nigdy nie zajmowałem się muzykologią. Jednak powiedz mi o nim coś więcej.

- Mieszkał na Ziemi, w dwudziestym wieku. O ile wiem, był bardzo wierzący. Jeśli mi

nie ufasz, to możemy go podłączyć i zapytać co myśli o wojnie.

- Zróbmy tak.

Kiedy Malori pokazał mu właściwe gniazdko w konsoli komputera, Greenleaf sam

wepchnął wtyk.

- Jak się z nim kontaktować?

- Powiedz coś.

Greenleaf przemówił ostro do oprawionego w sztuczną skórę pojemnika.

- Nazwisko?

-Albert Bali.

Głos, jaki wydobył się z głośnika konsoli, bardziej przypominał ludzki głos niż

skrzeczenie berserkera.

- Co być powiedział, gdybym kazał ci z kimś walczyć, Albercie?

- Kiepski pomysł.

- Zagrasz nam na skrzypcach?

- Z przyjemnością.

Jednak z głośnika nie popłynęły żadne dźwięki.

- Potrzeba jeszcze paru połączeń, jeżeli naprawdę chcesz posłuchać muzyki - wtrącił się

Malori.

- Nie sądzę, żeby to było potrzebne - Greenleaf wyciągnął wtyczkę z gniazdka i zaczął

przeglądać pozostałe kasety, marszcząc brwi przy odczytywaniu nieznanych nazwisk. Było ich

dwanaście czy piętnaście. - Co to za jedni?

- Współcześni Alberta Balia. Tej samej profesji.

Malori pozwolił sobie opaść na koję i odpocząć nieco. Niewiele brakowało, by zemdlał.

Po chwili podniósł się i stanął obok Greenleafa, przy stercie pojemników z osobowościami.

- To model Edwarda Mannocka, który był ślepy na jedno oko i nie spełniał warunków

zdrowotnych stawianych w tym czasie przed kandydatami do służby wojskowej.

Wskazał inny pojemnik.

- Ten człowiek, o ile pamiętam, służył krótko w kawalerii, ale wciąż spadał z konia i

przeniesiono go do intendentury. A ten był cherlawym gruźlikiem i umarł nie skończywszy

dwudziestu trzech standardowych lat życia.

Greenleaf poniechał przeglądania kaset i jeszcze raz zmierzył Malori'ego spojrzeniem.

Malori poczuł, jak obolałe mięśnie brzucha napinają mu się w przewidywaniu ciosu. Czuł, że

nie zniesie drugiego tak silnego uderzenia...

- Dobrze - Greenleaf zmarszczył brwi i znów spojrzał na swój chronometr. Potem

podniósł wzrok i uśmiechnął się lekko. Dziwne, ale uśmiechnięty wyglądał na piekielnie

sympatycznego faceta. - Dobrze! Muzycy, jak sądzę, są antytezą wojskowości. Jeżeli maszyny

to zaaprobują, zainstalujemy ich i wyślemy myśliwce. lanie Malori, dostaniesz podwyżkę.

Jego miły uśmiech poszerzył się.

- Chyba właśnie kupiliśmy sobie następny standardowy rok życia; jeżeli rzecz się uda -

a myślę, że powinna.

Kilka minut później, gdy maszyna weszła na pokład, zgięty w ' uniżonym ukłonie

Greenleaf wyjaśnił jej cały plan, podczas gdy Malori stał z tyłu pobladły z przerażenia.

- Działajcie więc - zaaprobowała maszyna. - Jeżeli nie, to statek nieprzydatnych może

znaleźć schronienie w zbierającej się przed nami burzy.

Po czym berserker oddalił się spiesznie. Zapewne jego statek wymagał niezbędnych

napraw i konserwacji.

Mężczyznom praca szła bardzo sprawnie. Trzeba było tylko otworzyć kabinę myśliwca,

włożyć wyjętą z pojemnika kasetę z osobowością do zainstalowanego tam adaptera, połączyć

ze sobą parę kabli i uchwytów, a następnie znów zamknąć luk. Ponieważ szybkość odgrywała

w całym planie niebagatelną rolę, sprawdzanie ograniczono do zadania każdej osobowości

kilku krótkich pytań i wysłuchania równie krótkich odpowiedzi. Przeważnie dotyczyły one

banalnych spraw jak jedzenie czy picie. Wydawało się, że wszystko idzie doskonale, lecz

Greenleaf miał jeszcze obawy.

- Mam nadzieję, że ci wrażliwi dżentelmeni zniosą jakoś szok, kiedy zrozumieją

sytuację. Chyba dadzą sobie radę, co? Maszyny nie spodziewają się po nich cudów męstwa, ale

nie chcemy też by wpadli w katatonię.

Bliski zemdlenia Malori szerpał pokrywę luku Ósemki i prawie upadł gdy otworzyła się

niespodziewanie.

- Sądzę, że zrozumieją swoje położenie w ciągu paru sekund po starcie. Przynajmniej w

ogólnym zarysie. Chyba nie domyśla się, że otacza ich kosmiczna pustka. Ty chyba byłeś

wojskowym. Na pewno wiesz co robić z krnąbrnymi podwładnymi -zajmiesz się tym, jeżeli nie

zechcą podjąć walki.

Kiedy podłączyli osobowość do stateczku numer osiem i zadali mu jakieś pytanie,

usłyszeli w odpowiedzi:

- Życzę sobie, aby moją maszynę pomalowano na czerwono.

- Natychmiast, proszę pana - odparł szybko Malori, zamykając pokrywę luku i ruszając

do Dziewiątki.

- Co on mówił? - zmarszczył brwi Greenleaf, ale w tej samej chwili popatrzył na swój

chronometr i podążył za Malorim.

- Wydaje mi się, że mistrz podejrzewa iż zostanie umieszczony w jakimś pojeździe. A

jeżeli chodzi o to, dlaczego chce by był pomalowany na czerwono... - sapał Malori, mocując się

z lukiem Dziewiątki, i reszta odpowiedzi utonęła w niewyraźnym mruczeniu.

W końcu wszystkie myśliwce były gotowe. Greenleaf zamarł z palcem na przycisku

startowym. Po raz ostatni przewiercił wzrokiem Malori'ego.

- Odwaliliśmy dobrą robotę, zważywszy na tak krótki czas. Jeżeli ten pomysł sprawdzi

się choć częściowo, otrzymamy nagrodę.

Mówił z namaszczeniem, przyciszonym głosem.

- Lepiej, żeby się sprawdził - dodał. - Czy widziałeś kiedyś człowieka żywcem

obdzieranego ze skóry?

Malori trzymał się stalowej podpory, żeby nie upaść. Usłyszał cichy szmer śluz

powietrznych. Dziewięć myśliwców odleciało w przestrzeń i w tej samej chwili nad konsolą

oficera operacyjnego ukazał się holograficzny obraz sytuacji. W jego centrum znajdowała się

„Judith", przedstawiona jako duża zielona kula z dziewięcioma mniejszymi, krążącymi wolno i

niepewnie w pobliżu. Nieco dalej równy szyk czerwonych punktów reprezentował resztki stada

berserkerów, które tak długo i niestrudzenie ścigało „Hope" i jej eskortę. Berserkerów było co

najmniej piętnastu, zauważył w duchu Malori.

- Sztuka polega na tym - powiedział jakby do siebie Green-leaf - żeby bardziej obawiali

się swojego dowódcy niż nieprzyjaciela.

Wcisnął kilka klawiszy by przesłać swój głos do myśliwców.

- Uwaga jednostki od Jeden do Dziewięć! - warknął. -Jesteście w zasięgu rażenia

znacznie silniejszej od was jednostki i każda próba nieposłuszeństwa lub ucieczki będzie

karana.

Takie pranie mózgów trwało przez kilka minut, podczas których Malori zauważył

zmiany w obrazie holograficznym, świadczące o zbliżaniu się burzy zapowiadanej przez

berserkera. Gęsta chmura atomowych cząstek kierowała się w ten sektor przestrzeni,

przecinając drogę „Judith" i małej flocie czerwonych i zielonych punktów. „Hope",

niewidoczna ze względu na skalę odwzorowania, miała teraz szansę ucieczki - o ile berserkerzy

nie dopadną jej szybko.

Widoczność hologramu pogarszała się i Greenleaf zakończył swoją przemowę, bo nie

ulegało wątpliwości, że kontakt z myśliwcami się urwał. Zanim cały obraz zniknął w białej

zamieci, usłyszeli jeszcze urywane rozkazy rzucane skrzekliwym głosem berserkera i

skierowane do jednostek pomocniczych. Pościg za „Hope" jeszcze się nie zakończył.

Przez chwilę w kabinie było cicho; tylko od czasu do czasu dawały się słyszeć trzaski

zakłóceń. Na pokładzie operacyjnym puste kołyski czekały na powrót myśliwców.

-I tak - powiedział wreszcie Greenleaf. - Nie pozostaje nam nic innego jak czekać.

Uśmiech znowu pojawił się na jego twarzy, zmieniając ją zupełnie. Zdawał się dobrze

bawię całą sytuacją. Malori patrzył na niego z zainteresowaniem.

- Jak ci się udało tak dobrze przystosować?

- A czemu nie? - Greenleaf przeciągnął się i wstał od bezużytecznej już konsoli. -

Wiesz, kiedy nieprzydatny porzuca dawne, kiepskie życie; kiedy wie, że nie ma już powrotu -

wtedy nie jest to takie trudne. Od czasu do czasu trafiają się nawet kobiety -kiedy maszyny

biorą jeńców.

- Przydatny - rzekł Malori. Teraz wypowiedział na głos obraźliwy epitet; teraz już się

nie bał.

- W rzeczy samej, przydatny - Greenleaf wciąż się uśmiechał. - Wiesz co, wydaje mi

się, że ty wciąż patrzysz na mnie z góry. Siedzisz w tym równie głęboko jak ja, no nie?

- Żal mi cię.

Greenleaf parsknął śmiechem i z pobolewaniem potrząsnął głową.

- Nie ma powodu. Jestem przekonany, że mam przed sobą o wiele dłuższe i

szczęśliwsze życie niż jakakolwiek ludzka istota. Powiedziałeś, że jeden z tych mężczyzn

umarł mając dwadzieścia trzy lata. Czy w tych czasach tyle wynosiła przeciętna długość życia?

- No, w tym czasie, na kontynencie europejskim, tak. Szalała tam wtedy I wojna

światowa.

- Ale on umarł na jakąś chorobę - tak mówiłeś.

- Nie. Powiedziałem, że był chory na gruźlicę. Niewątpliwie ta choroba zabiłaby go w

końcu. Jednak on zginał w walce, w 1917 roku, w kraju zwanym Belgią. O ile pamiętam, jego

ciała nigdy nie znaleziono; salwa artylerii zniszczyła je doszczętnie razem z samolotem.

Greenleaf znieruchomiał:

- Samolot! Co ty mówisz?

Malori wyprostował się z niejakim trudem.

- Mówię, że Georges Guynemer - bo tak brzmiało jego prawdziwe nazwisko - zestrzelił

pięćdziesiąt trzy maszyny wroga zanim sam został zabity. Czekaj! - powiedział z nieoczeki-

waną siłą i stanowczością, tak że zbliżający się do niego groźnie Greenleaf zatrzymał się

zdziwiony. - Zanim zechcesz zrobić coś gwałtownego może powinieneś zastanowić się, która

ze stron wygra tę walkę w kosmosie.

- Walkę...?

- To tylko dziewięć statków przeciw piętnastu lub więcej maszynom, ale w tym

wypadku nie jestem pesymistą. Osobowości, które wysłaliśmy, nie dadzą się pozarzynać jak

cielęta.

Greenleaf spoglądał na niego przez chwilę, a później odwrócił się nagle i skoczył do

konsoli. Zakłócenia wciąż jeszcze uniemożliwiały odbiór i niczego nie można było zrobić.

Powoli opadł w wyściełany fotel.

- Coś ty narobił? - szepnął. - Ta zbieranina kalekich muzykantów... Przecież nie

kłamałeś?

- Och, każde moje słowo było prawdą. Oczywiście, nie wszyscy piloci I wojny

światowej byli inwalidami. Niektórzy cieszyli się doskonałym zdrowiem i dbali o nie wprost

fanatycznie. I wcale nie mówiłem, że oni wszyscy byli muzykami, chociaż chciałem, żebyś tak

myślał. Bali miał największe uzdolnienia muzyczne wśród asów lotnictwa, lecz i on był tylko

amatorem. Zawsze mówił, że nienawidzi swojego zajęcia.

Greenleaf zapadł w fotel i wydawał się kurczyć w oczach.

- Przecież jeden z nich był ślepy... To niemożliwe! ' - Jego wrogowie też tak myśleli,

wypuszczając go na początku wojny z obozu dla internowanych. Edward Mannock, ślepy na

jedno oko. Musiał oszukać komisję lekarską, żeby dostać się do wojska. Dramat tych ludzi

polegał na tym, że zabijali się wzajemnie. W tamtych czasach nie było maszyn, z którymi

można by walczyć; przynajmniej nie takich, które można by zaatakować samolotem. Bo ludzie

chyba zawsze walczyli z jakiegoś rodzaju berserkerami.

- Nie wiem, czy wszystko rozumiem – mówił, prawie błagal - nie Greenleaf.

- To znaczy, że wysłaliśmy osobowości dziewięciu pilotów?

- Dziewięciu najlepszych. Ich łączna liczba zwycięstw powietrznych wynosi przeszło

pięćset zestrzeleń. Takie liczby są zwykle przesadzone, lecz mimo to...

Zapadło długie milczenie. Wreszcie Greenleaf podniósł się wolno z fotela i spojrzał na

hologram. Kosmiczna burza cichła i obraz zaczął się poprawiać. Malori, który odpoczywał

siedząc na podłodze, także wstał - tym razem szybciej niż poprzednio. Z zamieci białych

płatków wyłonił się pojedynczy, świecący punkt, zdądżający w kierunku „Judith". Był

jasnoczerwony.

- No więc tak - rzekł Greenleaf, wyjmując z kieszeni krótki blaster. W pierwszym

odruchu skierował go na Malori'ego, lecz zaraz uśmiechnął się swoim miłym uśmiechem i

potrząsnął głową. - Nie, zostawmy cię maszynom. To będzie o wiele gorsze.

Kiedy usłyszeli szmer otwierającej się śluzy, Greenleaf podniósł broń i skierował lufę

ku skroni. Malori nie mógł oderwać oczu. Szczęknęły wewnętrzne drzwi śluzy i Greenleaf

nacisnął spust.

Malori jednym skokiem przebył dzielącą ich przestrzeń i wyrwał broń z bezwładnej

dłoni nim martwe ciało upadło na podłogę. Odwrócił się i wycelował w otwierające się drzwi.

Stanął w nich ten sam berserker, którego widział wcześniej, a przynajmniej tego samego typu.

Jednak w jego wyglądzie zaszły znaczne zmiany. Z jednego ramienia pozostał mu tylko kikut, z

którego spływały krople roztopionego metalu i zwisały przecięte przewody. Metalowy korpus

miał podziurawiony jak sito, a nad kopułą unosiła się aureola elektrycznego wyładowania.

Malori strzelił, lecz na maszynie nie wywarło to żadnego wrażenia. Mógł się domyślić,

że nie pozwoliliby Greenleafowi na posiadanie broni, którą można by użyć przeciw nim!

Pogruchotany berserker zignorował na razie Malori'ego; kolebiąc się przeszedł obok i pochylił

się nad prawie bezgłowym ciałem Greenleafa.

- Zdra-zdra-zdra-zdrada - skrzeknął. - Ostateczny nieprzyjemny ostateczny

nieprzyjemny b-b-bodziec.

W tej samej chwili Malori doskoczył od tyłu i wepchnął lufę blastera w jeden z jeszcze

gorących otworów w pancerzu maszyny, pozostawionych przez celne serie laserów Alberta

Balia lub któregoś z jego kolegów. Dwukrotnie nacisnął spust i berserker runął obok ciała

swego sługi. Aureola elektrycznego wyładowania zniknęła.

Malori cofnął się o parę kroków, po czym odwrócił się i jeszcze raz spojrzał na

hologram. Czerwona plamka oddalała się powoli od „Judith" - statek, którym przyleciał

berserker, był już tylko bezużyteczną kupą żelastwa.

Z dogasającej burzy atomowych wyładowań wyłonił się zielony punkcik. Minutę

później Ósemka wylądowała w doku, z lekkim wstrząsem zajmując swoje miejsce w kołysce. Z

lufy lasera unosił się gęsty dym. Stateczek był w kilku miejscach osmalony przez ogień

nieprzyjaciela.

- Zgłaszam cztery następne zestrzelenia - powiedziała osobowość, gdy tylko Malori

otworzył luk. - Dziś otrzymałem dobre wsparcie od pilotów mego skrzydła, którzy oddali życie

dla Ojczyzny. Mimo dwukrotnej przewagi liczebnej wroga odnieśliśmy druzgocące

zwycięstwo. Jednak muszę gorąco zaprotestować przeciw niedbalstwu obsługi; mój samolot

nie został jeszcze pomalowany na czerwono.

- Natychmiast się tym zajmę - mruczał Malori, odłączając osobowość od pokładowego

komputera. Czuł się trochę głupio, próbując ułagodzić model historyczny. Jednak obchodził się

z nim niezwykle delikatnie i ostrożnie przeniósł na biurko oficera operacyjnego, gdzie

oczekiwały puste pojemniki z etykietami głoszącymi wyraźnie:

ALBERT BALL WILLIAM AVERY BISHOP RENĘ PAUL FONCK GEORGES

MARIE BUYNEMER FRANK LUKĘ EDWARD MANNOCK CHARLES NUNGESSER

MANFRED VON RICHTOFEN WERNERVOSS

Wśród tej dziewiątki był Anglik, Amerykanin, Niemiec, Francuz. Był Żyd, skrzypek,

inwalida, Prusak, buntownik, anarchista, bibosz i katolik. Tych dziewięciu ludzi można było

nazwać jeszcze na wiele różnych sposobów, ale chyba tylko tym jednym słowem można było

objąć ich wszystkich - człowiek.

Od najbliższych żywych istot dzieliły go miliony kilometrów, lecz Malori nie czuł się

osamotniony. Delikatnie włożył kasetę do pojemnika dobrze wiedząc, że nie uszkodziłyby jej

nawet przeciążenia rzędu kilkuset g. Może znów włoży ją do kabiny Ósemki, kiedy spróbuje

dogonić „Hope"?

- Wygląda na to, że tylko my dwaj zostaliśmy, Czerwony Baronie.

Człowiek, na wzór którego wymodelowano tę osobowość, nie miał jeszcze dwudziestu

sześciu lat, kiedy zestrzelono go nad Francją po blisko osiemnastu miesiącach sukcesów i

sławy. Przedtem, w kawalerii, raz po raz spadał z konia.

OLGIERD DUDEK

CZAS SIEJBY

Problem tkwi

Nie w istocie rzeczy,

A w jej interpretacji

- to powiedziało

wielu ludzi.

Już od rana pielgrzymi schodzili do miasta do strony Złotej Góry i, mimo że była prawie

szesnasta, wciąż nowe grupy docierały na i tak już zatłoczony plac pod murami klasztoru. W

zasadzie piętnasty sierpnia był zawsze dniem, w którym przybywała najliczniejsza -

warszawska - pielgrzymka wiernych, lecz w tym roku pobite zostały chyba wszystkie

dotychczasowe rekordy. Łukasz, stojąc obok kościoła Najświętszej Maryi Panny, przyglądał

się falującemu żywiołowi ludzi. Przez megafony, na przemian z krzyżami wystające ponad

głowami tłumu, rozbrzmiewały głośne religijne pieśni. Grupy szły jedna za drugą i każda z nich

śpiewała na inną melodię, tak że co chwilę głosy zlewały się w ogłuszającą kakofonię

niezsynchronizowanych słów. Dodatkowym składnikiem, wyraźnie zagłuszającym ów gwar,

była audycja powitalna, nadawana z radiowęzła Jasnej Góry, przez głośniki rozmieszczone

wzdłuż ulic miasta. Kazania mieszały się tutaj z pieśniami i reklamami zagranicznych spon-

sorów, którzy sfinansowali tegoroczne obchody święta Matki Boskiej Częstochowskiej.

Łukasz ziewnął, zasłaniając usta pięścią, a potem wbił dłonie w kieszenie swych spodni.

Słoneczny żar lał się z nieba na rozpalone, betonowe chodniki, a nagrzane powietrze falowało

lekko niczym przezroczysta kurtyna. Chłopak czuł, że cała jego koszulka przesiąknięta jest

potem. W zasadzie miał najszczerszą ochotę iść sobie stąd, ale był ministrantem, a to oznacza

pewne przywileje i tym samym pewne obowiązki -chociażby jak ten dzisiejszy. Wiedział, że

ksiądz proboszcz nie kazałby mu czekać na takim skwarze, gdyby faktycznie nie potrzebował

jego pomocy. W końcu Łukasz nie był jakimś tam pierwszym lepszym nowicjuszem. Znał

samego księdza profesora Żytniewskiego i nawet dostał od niego na pamiątkę kilka książek o

teologii. Razem z nielicznymi, podobnymi mu wybrańcami bywał na wieczornicach religij-

nych, które organizowała kuria - w ogóle wśród ministrantów zaliczał się do starszyzny i to do

tej najbardziej wpływowej. Ostatnio na przykład powierzono mu opiekę nad dopiero co

powstałym kołem młodych katechetów. Był więc raczej wtajemniczonym człowiekiem do

zadań specjalnych i nikt nie zawracałby mu głowy rzeczą, którą może załatwić zwykły,

nastoletni adept. Dobrze o tym wiedział, gdy ocierał pot z czoła, zerkając niecierpliwie na

zegarek.

Rysiek spóźnił się, jak zwykle, o kwadrans. Przyszedł w firmowej czapeczce

McDonalda, wyrazem takiego szczęścia na twarzy, jakby za chwilę miał trafić bingo.

- No i czego się tak cieszysz? - Łukasz spojrzał na niego niechętnie. Miał już

wszystkiego po dziurki w nosie i drażniły go wszelkie przejawy radości na innych twarzach.

- Widziałem jankesów. Przyjechali takim błękitnym autokarem. Mówię ci, pełen

komfort: klimatyzacja, barek, telewizja. Mają kręcić jakiś film o kulcie maryjnym, ale

przyjechała też cała masa turystek. Mówię ci, taki towar że palce lizać.

-I to cię tak cieszy?

-Ksiądz prałat mówił, że Piotrek ma być przewodnikiem i tłumaczem grupy

młodzieżowej. Trzeba z nim pogadać...

- O rany! I tak panienki będą chciały połazić po rynku, a ich meni nie dopuszczą cię do

nich na odległość rzutu kamieniem.

- Stary! To są same panienki. Konkurencji zero. Jedna miała taką bluzeczkę, że jak się

pochyliła po torbę, to podwiało ją od spodu i pokazała całe cycuszki. Delicje, mówię ci, palce

lizać.

- Lepiej skocz po coś do picia - Łukasz oblizał spieczone wargi - z Piotrkiem pogadam

dzisiaj wieczorem.

- Widzisz? Od razu mówisz jak człowiek - Rysiek roześmiał się, a potem odwrócił na

pięcie i poszedł w stronę najbliższej budki z napojami. Kupił dwie puszki mrożonej coli.

Zdobył się : nawet na taki gest, że nie przyjął od Łukasza pieniędzy. - Ja stawiam - wyjaśnił

krótko.

Alejami wciąż szli pielgrzymi, a policjanci z trudem kierowali ruchem samochodów, co

chwilę formujących długie korki. Jakaś kobiecina w podeszłym wieku zasłabła i karetka

pogotowia musiała sforsować trawnik, niszcząc przy okazji klomb z kwiatkami. Łukasz z

lubością i namaszczeniem pochłonął zawartość puszki.

Lśniący srebrny mercedes ze znakami kurii zatrzymał się, zjeżdżając zupełnie na

chodnik.

- Zobacz... - Ryszard szturchnął Łukasza łokciem. Obydwaj spojrzeli w tym kierunku. Z

wnętrza wysiadł niski mężczyzna w świeżutkiej, starannie odprasowanej sutannie. Choć

wyglądał znacznie bardziej dostojnie, chłopcy poznali w nim wikariusza. Gdy poprawił długie

rękawy swej szaty, przywołał ich dyskretnym ruchem dłoni. Nie zwlekając podeszli do niego,

po czym przywitali się, całując tradycyjnie jego dłoń.

- Niech będzie pochwalony... - powiedzieli prawie równocześnie.

- Na wieki wieków... - uśmiechnął się.

- To ty masz na imię Łukasz? - spojrzał z życzliwością na ministranta.

- Tak wasza wielebność - chłopak opuścił skromnie wzrok.

- Wiem, wiem... brat Jan opowiadał mi o tobie. Przez długą chwilę milczał, z łagodnym

uśmiechem przyglądając się Łukaszowi, a potem spojrzał na Ryszarda.

- A ty synu? - spytał.

- Ja jestem Ryszard. Za rok rozpocznę nowicjat.

- Obyś wytrwał w swym zbożnym postanowieniu - westchnął, po czym sięgnął na tylne

siedzenie samochodu, biorąc leżącą na nim teczkę. Wyciągnął z niej dwie kopie dokumentów. -

Brat Jan mówił, że braliście już udział w takiej akcji, więc chyba nie muszę wam wyjaśniać

.szczegółów. Tutaj macie spisy mieszkańców z osiedla podlegającego parafii św. Zygmunta i

pełnomocnictwo od jego świątobliwości biskupa. Potrzebujemy pięćdziesięciu miejsc

noclegowych, dla pielgrzymów, którzy nie pomieszczą się w hotelu parafialnym. Gdyby ktoś

odmawiał, nie nalegajcie; spiszcie tylko która to rodzina. Musicie się pośpieszyć, aby zdążyć

przed osiemnastą. Listy zdacie w kancelarii parafialnej. Opaski też.

Wyciągnął z kieszeni dwie płócienne szarfy ze znakami służby pomocniczej laikatu, a

chłopcy założyli je każdy na swoją lewą rękę.

- Macie jakieś pytania?

- Nie.

- Nie.

- Zostańcie z Bogiem - poklepał Łukasza po ramieniu, a następnie wsiadł do

samochodu. Kierowca zamknął za nim ] drzwi i z zawodowo obojętną miną przeszedł na drugą

stronę ' wozu. Odjechali.

- Znowu nadkomplety... - Ryszard podrapał się w tył głowy.

- Trudno; trzeba będzie odwalić tę robotę - Łukasz wzruszył ramionami i poszli w strnę

ulicy św. Tomasza. Po drodze musieli minąć plac Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny,

przeciąć na skos ulicę św. Bartłomieja, a potem ulicą św. Jakuba dostać się na plac Jezusa

Chrystusa. Był to spory kawałek drogi. Zanim znaleźli się na miejscu, przejrzeli spisy, naradzili

się, od którego domu zaczną i postanowili, że będą chodzić razem. W sumie i tak mogli być

spokojni, że zdążą znaleźć te pięćdziesiąt miejsc noclegowych. Jeszcze nigdy nie zdarzyło się,

aby ktoś z mieszkańców odmówił. Wszyscy byli głęboko wierzącymi parafianami i wiedzieli,

że należy udzielić schronienia przybyszom. Kto postąpiłby inaczej, ten nie był godny, aby

należeć do parafii i nazywać siebie chrześcijaninem, No, a w kraju już od dawna nie było

żadnych niechrześcijan.

Pierwszy dom okazał się wysoką, zaniedbaną co nieco kamienicą. Środkiem cuchnącej

pleśnią bramy biegł rynsztok przykryty próchniejącymi deskami i dużą płytą dykty.

- Może pójdziemy dalej? - zaproponował Rysiek, niechętnie zaglądając do zaśmieconej

klatki schodowej.

- Coś ty, chce ci się?! - Łukasz minął go i po trzeszczących schodach zaczął wspinać się

do góry. - Wikary nie mówił w jakich warunkach ma być nocleg, no nie? - dodał, gdy Rysiek do

niego dołączył.

Zza pierwszych drzwi dobiegała głośna muzyka: telewizor albo radio. Łukasz zapukał

w grube, niemalowane drzwi. Nie było odpowiedzi, więc przycisnął taster dzwonka i trzymał

go do czasu, aż czyjeś człapanie zaczęło przybliżać się po tamtej stronie.

- Już idę, idę! - zasapał obcy głos, po czym drzwi uchyliły się lekko. W szczelinie

pojawiła się napuchnięta kobieca twarz o świdrujących, nieufnych oczkach.

- O co chodzi?

- My jesteśmy z parafii. Czy nie przenocowałaby pani kilku pielgrzymów? —

uśmiechnął się Łukasz.

- Nie ma miejsca - odpowiedziała niechętnie.

- Nawet jednego?

- Na wet jednego.

- A jak, jeśli można wiedzieć, godność pani? - Łukasz nie przestał się uśmiechać, a

Rysiek ostentacyjnie wyciągnął zza pleców listę mieszkańców i zawiesił nad nią dłoń z

długopisem. Kobieta dopiero teraz zauważyła opaski na rękach chłopaków. Jej twarz w jednej

chwili przybrała wyraz uległej pokory.

- Poczekaj... chwileczkę kochany. My jesteśmy prości ludzie; przepraszam, że nie

zaprosiłam panów do środka, ale różni chodzą teraz po domach - łańcuch przy zamku

zazgrzytał sucho i drzwi otworzyły się gościnnie na oścież.

- Proszę, niech panowie wejdą. Przepraszam, że nie posprzątane, ale nie spodziewałam

się. Proszę...

W mrocznym przedpokoju unosiły się nieświeże, kuchenne zapachy.

- No więc, jak będzie z tymi noclegami? - Łukasz zajrzał do bocznego pokoju, w którym

na podłodze bawiły się jakieś dzieci.

- Panowie; tutaj ciasno, nie ma łazienki, ciepłej wody.

- Nie szkodzi. Pielgrzymi przywykli do niewygód, dla nich nie będzie to kłopotem.

- Panowie są z naszej parafii, prawda? Podobno proboszcz zbiera na nowe witraże. My

jesteśmy biedni ludzie, ale dobrzy parafianie - kobieta wyciągnęła z kieszeni zmięty plik

pieniędzy i wcisnęła go w dłoń Łukasza. - To na te witraże.

Łukasz na pierwszy rzut oka ocenił datek na jakieś pięćdziesiąt nowych złotych.

- Ale to będzie duży witraż - zauważył. Kobieta bez słowa dodała dziesiątkę.

Zainkasował całą sumę, a potem uśmiechnął się szeroko.

- Ma pani rację; trzeba rozumieć ciężką sytuację parafian. Zostańcie z Bogiem.

- Z Bogiem - odpowiedziała kobieta. Gdy drzwi zamknęły się za ich plecami, wyciągnął

pieniądze, przeliczył dokładnie, a następnie podzielił na pół.

- Trzymaj, to dla ciebie: po trzy dychy na twarz - podał koledze jego część.

- Nieźle jak na początek - Rysiek chuchnął w pięść, a pieniądze schował do kieszonki

swej koszuli. Uwinęli się szybko. Po dwudziestu minutach mieli piętnaście miejsc dla

pielgrzymów i po dwieście złotych w garści.

- Jeszcze dwie kamienice i załatwione — Rysiek zatarł ręce, gdy wyszli z ostatniego

mieszkania. Praktycznie byli na poddaszu, lecz wyślizgane schody prowadziły jeszcze wyżej.

- Ciekawe co tam jest - Łukasz wszedł prawie do połowy ich wysokości.

- Pewnie strych... chodźmy stąd.

- Nie; tu są drzwi do mieszkania.

Weszli na górę. Tam w środku ktoś musiał pracować, bo słychać było nierównomierne

stukanie maszyny do pisania. Łukasz załomotał w drzwi. Stukanie ucichło.

- Kto? - to był głos dziewczyny.

- Posłańcy z Jeruzalem - roześmiał się Łukasz, szturchając kolegę pod żebro. Rysiek

parsknął śmiechem.

- Mieliście przyjść dopiero wieczorem. Stało się coś? - wysoka dziewczyna otworzyła

im, po czym nie czekając na wyjaśnienia, odwróciła się i poszła do pokoju. Zdezorientowani

ministranci popatrzyli po sobie, nie rozumiejąc sytuacji. Znów rozległo się stukanie maszyny.

Pierwszy z osłupienia otrząsnął się Rysiek.

- Wchodź! - wskazał ruchem głowy wnętrze mieszkania i wepchnął tam Łukasza.

- Jeżeli jesteście głodni, to w kuchni jest jeszcze trochę kawy i jakieś kanapki -

dziewczyna przerwała na chwilę pisanie.

- Możecie też otworzyć konserwę, ale jeśli poczekacie chwilę, aż skończę, to zrobi wam

coś lepszego.

- Nie, dziękujemy, nie trzeba - Łukasz podszedł do drzwi pokoju, rozglądając się wokół

ostrożnie. Duże pomieszczenie było prawie puste, jeśli nie liczyć gąszczu kabli zaścielających

podłogę, sporej liczby statywów i reflektorów oraz walających się wszędzie książek.

Pomalowane na biało mieszkanie pełniło rolę klubu, fotograficznego atelier i małej biblioteki.

Dziewczyna siedziała przy oknie, a cały stół zarzucony był luźnymi kartkami

zadrukowanego papieru. Niektóre, zmięte arkusze walały się po podłodze obok jej krzesła.

Pracowała w skupieniu, nie odwracając się w stronę drzwi, nawet gdy ministranci omal nie

przewrócili stojaka z projektorem filmowym. Łukasz . wyciągnął z półki jakąś pierwszą lepszą

książkę i przekartkował ją machinalnie.

- O rany, Feuerbach! - wyrwało mu się, gdy zobaczył tytuł.

- To egzemplarz jeszcze z osiemdziesiątego roku, ale Marian obiecał, że zdobędzie te

teksty w wydaniu oryginalnym — wyjaśniła mimochodem dziewczyna.

- Ale przecież to nielegalne - zdziwił się Łukasz.

Dziewczyna gwałtownym ruchem odwróciła głowę, a potem zerwała się z miejsca i

stanęła przy stole, jakby chciała zasłonić ciałem maszynę do pisania. Jej zielone oczy zrobiły

się niemal dwa razy większe.

- Kim wy jesteście!? - spytała przestraszony.

- To raczej ty powiedz kim jesteś - Łukasz zaczął przeglądać tytuły książek,

stwierdzając, że większość z nich od dawna jest na indeksie.

- Widziałeś to? - Ryszard odkrył pod gazetami duże zdjęcia aktów kobiecych. Zgodnie z

zarządzeniem synodu biskupów sprzed czterech lat wszelkie tego typu wydawnictwa podlegały

cenzurze kościelnej. Było to słuszne, bo swego czasu zachodnie pisma pornograficzne

usiłowały wejść na polski rynek wydawniczy. Na początku zadrukowywano na czarno tylko

zbyt bezwstydne zdjęcia kobiecych intymności, ale wkrótce całe kobiece ciało uległo takiemu

utajnieniu, że w pismach pornograficznych wszystko oprócz twarzy, dłoni i stóp musiało zostać

zasłonięte. Później zresztą spadł popyt na pisma tego typu, co stanowiło wyraźny dowód na

wzrost moralności w narodzie. Co prawda te tutaj zdjęcia były aktami, ale od czasu publicznego

spalenia galerii Venus i tego typu fotografie były uznawane za pornografię.. .

- Nieźle... - przyznał Łukasz.

- Tak, nieźle - Rysiek usiadł na krześle, zabierając się do przeglądania aktów, a

dziewczyna stała jak sparaliżowana. Łukasz podszedł do niej wsuwając ręce do kieszeni

spodni. Przez uchylone okno wpadały głosy religijnych pieśni, fotografie szeleściły w dłoniach

Ryśka, a poza tym panowała kamienna cisza. Przez dłuższą chwilę nikt nie odezwał się ani

słowem.

- Dziewczyna była zupełnie blada. Łukasz wpatrywał się w okno, - a potem odwrócił się

w jej stronę, zaplatając ramiona w teatralnym, wyrażającym całkowitą pewność siebie, geście.

- Ładne gniazdko sobie tutaj uwiliście - przysiadł na krześle, opierając nogi na biurku.

Zrobił to w czysto amerykańskim stylu. - Ksiądz Żytniewski bardzo się ucieszy, gdy będzie

mógł pooglądać sobie waszą biblioteczkę. Zgadzasz się ze mną siostrzyczko?

- Nie będę z tobą rozmawiała na ten temat. Nigdy nie rozmawiam ze sługusami.

- Harda sztuka - zauważył Rysiek, podchodząc do kolegi -...i w dodatku niezła.

Podał mu plik zdjęć, na których modelką była ta właśnie dziewczyna. Na jednym z nich

ktoś napisał dedykację: „Edycie - Mirek". Łukasz zauważył, że dziewczyna ma na lewej kostce

u nogi złoty łańcuszek. Taki, zakuty przez jubilera, noszony przez tancerki albo... chłopak

uśmiechnął się pod nosem.

- Kacerstwo, pornografia, amoralność - sporo jak na raz -gwizdnął.

- Nie twoja sprawa ministranciku! - odpowiadała z zajadłością godną tygrysicy, ale w

rzeczywistości drżała ze strachu.

Nad domem z ciężkim świstem wirnika przeleciał biały śmigłowiec ze znakami laikatu

katolickiego na kadłubie. Latał nisko nad miastem, kontrolując sytuację na ulicach.

Rysiek wyszedł, a z kuchni zaczęły dobiegać odgłosy przeglądanych naczyń. Później

rozległo się mlaskanie.

Zdjęcia były wspaniałej jakości, a dziewczyna rzeczywiście interesująca. Młoda, ładna i

dobrze zbudowana - jak to modelka.

- Jesteś bardzo nieuprzejma, Edyta - Łukasz schował zdjęcia do koperty, którą

wygrzebał ze stosu papieru na biurku. — To źle. Ja mógłbym zapomnieć o tym co tutaj

zobaczyłem, mógłbym też poprosić o to samo swojego kolegę, ale musiałabyś stać się trochę

milsza.

- Nie jestem dziwką!

- ...i nie o to mi chodzi.

- A o co?

- Wiesz; ja jestem takim dziwakiem, nienormalnym człowiekiem. Chciałbym

porozmawiać z tobą - zatoczył ręką szeroki gest, wskazując regały pełne książek - ...na ten

temat. Nic więcej tylko porozmawiać i zapomniałbym o całej tej sprawie. Czy to dużo?

- Wezmę sobie te zdjęcia. Są bardzo ładne. Mogę ci je oddać, ale musisz przyjść o

osiemnastej na plac Bohaterów Solidarności. Będę czekał pod pomnikiem Wałęsy.

Przyjdziesz?

- A czy mam inne wyjście?

- Prawdę mówiąc, nie - uśmiechnął się - to do zobaczenia i przepraszam, że

przeszkodziliśmy w pracy.

Zostawił dziewczynę stojącą bez słowa w pokoju, a sam wyszedł, zabierając ze sobą

Ryśka.

- O rany, co ci się stało? - oczy Ryszarda zrobiły się ze : zdziwienia idealnie okrągłe.

- Nic - zamknął za sobą drzwi, a potem spojrzała poważnie i na kolegę. - Zapamiętaj

sobie dokładnie co teraz powiem: niczego nie widziałeś, nigdzie nie byliśmy, nie było żadnej

dziewczyny. W ogóle zapomnij o tym strychu. Chcesz jeszcze o coś zapytać?

- Ale... te zdjęcia i książki!

- Powiedziałem: nie było żadnych zdjęć i książek.

Jego spojrzenie stało się zimne i przeszywające. Rysiek umilkł na chwilę. Wiedział, że z

Łukaszem nie ma sensu zadzierać. Był o wiele bliżej księdza Żytniewskiego, a w dodatku zbyt

dokładnie znał erotyczno-imprezowe wyczyny przyszłego adepta nowicjatu. Wystarczyłoby

jedno słowo...

- Dobra. Nie ma sprawy. Czego nie robi się dla starej przyjaźni... - wzruszył ramionami,

po czym uśmiechnął się.

- Porozmawiam z prałatem. Piotrek na pewno będzie miał coś ważnego do zrobienia, a

ty zastąpisz go przy tych panienkach.

Łukasz klepnął go po przyjacielsku w ramię.

- Dzięki, stary! - szeroki uśmiech rozlał się na twarzy Ryśka.

Plac Bohaterów Solidarności nie wyróżniał się niczym specjalnym. Masywny pomnik -

jedyna budowla na wybetonowanej, otoczonej kamienicami przestrzeni - raz w roku ściągał

młodzież z okolicznych szkół, na uroczystą akademię połączoną z symbolicznym składaniem

wiązanek kwiatów i zaciąganiem warty honorowej. Poczty sztandarowe, przemówienia - a

wszystko to poprzedzone tradycyjną mszą koncelebrowaną przez biskupa. Łukasz znał to

dobrze, bo sam wiele razy w tym uczestniczył, a jako siedmiolatek był ze swą szkołą przy

wmurowaniu kamienia węgielnego pod pomnik tego wąsatego mężczyzny. Podobał mu się

nawet ów przywódca, chociaż mylił go wtedy z kimś sprzed wojny. Teraz jednak właśnie tutaj

umówił się z Edytą. Tak jaka obiecał, przyniósł ze sobą jej zdjęcia, lecz ona spóźniała się, co go

wyraźnie denerwowało. Nie lubił takich sytuacji.

Przez megafony rozmieszczone na słupach rozlegał się natchniony głos: „A powiadam

wam, że każdemu, kto ma, będzie dane i obfitować będzie, a kto nie ma, i to, co ma, będzie od

niego odjęte. Wskażcie tych nieprzyjaciół moich, którzy nie chcieli, abym nad nimi panował,

przyprowadźcie tu i zabijcie w mej obecności".

Głos wibrował w zaułkach murów i bramach pomimo szumu jeżdżących wokół

samochodów. Łukasz nie zwracał na to uwagi, bo dobrze znał wszystkie przypowieści biblijne,

a poza tym przyzwyczaił się już do normalnych w tym mieście odgłosów.

Jakiś mężczyzna wysiadł z brązowozłotego volkswagena i zniknął w przeszklonych

drzwiach sklepu z dewocjonaliami. Po chwili pojawił się znów i zaczął wnosić do środka

figurki starannie opakowane w kolorowe kartony. To był już trzeci tego dnia rzut Matek

Boskich do sklepów. Mężczyzna przywiózł też koszulki z religijnymi napisami oraz nadrukami

twarzy Chrystusa i lizaki w kształcie krzyżyków. W mieście był duży ruch, więc wszystko

rozchodziło się w błyskawicznym tempie.

- Chciałeś się ze mną widzieć, prawda? - głos dziewczyny odezwał się zupełnie

niespodziewanie. Stała tuż za nim.

- Wyglądasz wspaniale - uśmiechnął się, obrzucając ją fachowym spojrzeniem.

Założyła krótką, ledwie osłaniającą piersi koszulę, krótkie spodenki oraz sandały, lecz wcale

nie wyglądała jak dziewczynka. Była młodą kobietą. Łukasz zastanowił się nawet, czy nie jest

przypadkiem starsza od niego. Nie przeszkadzałoby mu to jednak - zawsze imponowały mu

starsze dziewczyny.

- Czy tylko to chciałeś tai powiedzieć? - skrzywiła ironicznie usta.

-A jeśli tak?

- Jeśli tak, to mógłbyś już oddać zdjęcia.

- Proszę - podał jej kopertę.

- Czy... czy mogę już iść? - zaskoczył ją swym gestem i zdezorientował. Spojrzała na

niego niepewnie.

- Tak. Zgodnie z umową - rozłożył bezradnie ręce - ale jeśli miałabyś chwilę czasu, to

zapraszam do klubu. Napijemy się czegoś chłodnego i porozmawiamy.

- ...i oczywiście, jest to propozycja nie do odrzucenia. Łukasz uśmiechnął się. Tak czy

inaczej miał ją w ręku, ale postanowił nie wykorzystywać tego - na razie.

- Od tej chwili wszystko co powiesz, nie będzie użyte przeciwko tobie - powiedział

oficjalnie, po czym dodał - nie jestem taką świnią, jak myślisz.

- To gdzie jest ten klub? - spytała.

- Chodźmy, zaprowadzę cię.

Ruszyli powoli w stronę kościoła. Od czasu gdy kawiarnie zostały zamknięte ze

względu na deprawujący wpływ na młodzież, jedynymi miejscami spotkań stały się parafialne

kluby młodzieży katolickiej, prowadzone przez księży. Łukasz, jako ministrant, miał tam wstęp

wolny i bezpłatną obsługę. Do teatrów i filharmonii, które na fali przemian ustrojowych

dobrowolnie podporządkowały się Kościołowi, również mógł wchodzić zupełnie gratis.

Edyta szła tuż obok niego, ale milczeli, bo nie mógł znaleźć jakoś tematu do rozmowy.

Przyglądał się jej tylko ukradkiem. Miała długie, falujące ni to rude, ni to kasztanowo brązowe

włosy i gdyby zmieniła ich kolor, pewnie nie pasowałyby do urody oraz barwy jej ciała

równomiernie opalonego przez słońce. Chłopak widział na zdjęciach, że musiała opalać się bez

stanika.

- Zawsze jesteś tak rozmowną osobą? - spojrzenie jej zielonych oczu otrzeźwiło go

niczym zimny prysznic.

- Nie - westchnął - ale pierwszy faz widzę żywą ateistkę.

- Nie jestem ateistką.

- Jak to?

- Ateista to nie wierzący w ogóle. Ja nie wierzę w Kościół, i tylko tyle.

- Dziwne to... - mruknął.

Zatrzymali się przy bramie wiodącej na kościelny dziedziniec. Jak zwykle o tej porze

dnia w klubie nie było wielkiego Ś ruchu, lecz nawet gdyby był, Łukasz miał zawsze

zarezerwowane miejsce przy stoliku dla ministrantów. Tam właśnie usiedli. ; Zaraz też pojawił

się kelner i przyniósł dwie szklanki dobrze schłodzonego koktajlu.

- Masz tutaj niemałe przywileje - zauważyła dziewczyna.

- No cóż, pracuje się trochę - stwierdził nonszalancko. - To pewnie za to, co robiłeś

cztery lata temu - wychyliła mały łyk napoju, a potem ostrożnie odstawiła oszronioną j

szklankę.

- Nie rozumiem - spojrzał na nią uważnie.

- Byłeś organizatorem pikiet pod uczelnią. Domagaliście się przekazania budynków

politechniki na rzecz seminarium katolickiego. Później zresztą zrobiono to samo z innymi

uczelniami - wyjaśniła rozglądając się po wnętrzu klubu.

- Mieliśmy rację, bo i tak poziom polskich inżynierów był zbyt niski w porównaniu z

wykształceniem tych przyjeżdżających z Zachodu... ale skąd wiesz, że tam byłem?

- Studiowałam wtedy. Nie zdążyłam skończyć uczelni.

- Trzeba było iść do seminarium. Były ułatwienia.

- Kobieta ze święceniami kapłańskimi?! - roześmiała się. - Poza tym interesuje mnie

raczej świecka kariera.

- Więc nie rozumiem o co ci chodzi. Możesz pracować gdzie chcesz, prawda?

- Tak: w zakładzie jakiegoś biznesmena, obcego biznesmena, na stanowisku fizycznym.

- Ale za to w zakładzie o najwyższym standardzie produkcji. Supertechnologia i...

- ...i superkonsumpcja. To wszystko.

- Więc czego ty byś chciała? - zdenerwował się.

- I tak pewnie nie zrozumiesz - wzruszyła obojętnie ramionami.

Spojrzała w bok, a potem znów roześmiała się.

- Co się stało? - spytał skonsternowany.

- Przepraszam. Nie jestem częstym bywalcem takich klubów, więc nie wiedziałam, że

macie tak wysublimowane poczucie humoru.

Wskazała dyskretnie na plakat wiszący tuż obok dębowego krzyża. Łukasz spojrzał

tam, odwracając głowę. Pod wizerunkiem korony cierniowej było napisane:

Jezus oferuje ci: - zbawienie – uzdrowienie -uwolnienie Podczas ewangelizacji z

udziałem ks. dr Dudy.

- Co cię tak bawi? - nie zrozumiał.

- Forma - odpowiedziała, a widząc jego zdziwienie, zaczęła się znów śmiać. Tym razem

z niego.

- Przestań! - nie lubił, gdy dziewczyny śmiały się z niego. Zwłaszcza gdy były ładne.

- Przepraszam - spoważniała.

- Zawsze śmiejesz się z byle czego?

- Często. Lubię się śmiać. A ty zawsze jesteś poważny?

Nie odpowiedział, pociągając tęgi łyk ze szklanki. Zastanawiał się w jaki sposób

mógłby ją ujarzmić. Cały czas miał wrażenie, że wbrew wszystkiemu, ona w jakiś sposób

góruje nad nim - poczuciem humoru, intelektem, wiedzą, urodą. Musiał wymyślić natychmiast

coś, czym mógłby jej zaimponować. Nie lubił znajdować się w takiej sytuacji.

-Wiesz, gdybyś chciała, mógłbym wkręcić cię do koła katechetycznego. Jest dość

ciekawie: wyjazdy, biwaki, dyskoteki; mamy sporo ośrodków wypoczynkowych - wytarł usta

wierzchem dłoni.

- Zdobyłem parę kontaktów tu i ówdzie...

- Naprawdę?! A czego oczekujesz w zamian? - spojrzała na niego rozbawiona.

- Niczego - wzruszył ramionami.

- To iście chrześcijańska bezinteresowność - pokręciła głową niby z podziwem, po

czym sięgnęła po szklankę. Znów wyczuwał wyraźnie, że ona drwi z niego.

- Dlaczego jesteś tak... złośliwa? - spytał, dotknięty tym zachowaniem. Dziewczyna,

zaskoczona, w jednej chwili utkwiła w nim uważne spojrzenie.

- Przepraszam - spoważniała. - Nie powinnam zachowywać się w ten sposób, jeśli

przyjęłam dobrowolnie twoje zaproszenie, ale ty zupełnie nic o mnie nie wiesz.

- Więc opowiedz mi o sobie.

- Dobrze; lepiej żebyś wiedział na co się narażasz, publicznie pokazując się w moim

towarzystwie - przerwała na moment, zbierając myśli. - Dziesięć lat temu usunięto mnie z zajęć

katechetycznych ze względu na szczególną krnąbrność oraz nieprawomyślność. Z tych samych

powodów nie uzyskałam prawa do matury religijnej. Gdy miałam piętnaście lat cofnięto mi

warunkowe dopuszczenie do bierzmowania. Cztery lata temu po uroczystej ekskomunice

usunięto mnie z parafii, a moją kartotekę z danymi przejęła policja. Co miesiąc chodzę na

przesłuchanie i nie mogę zmienić pracy ani miejsca pobytu bez zezwolenia laikatu oraz policji.

Nie jestem tak grzeczną dziewczynką jak myślisz.

Napiła się, a potem milcząc zaczęła opuszkami palców wodzić po krawędzi szklanki.

Łukasz chciał coś powiedzieć, ale gdy nabrał powietrza, nie wiedział co byłoby odpowiednie

-westchnął tylko. Miała naprawdę ładne, smukłe palce. Musiały być bardzo uważne i delikatne.

- Właściwie sama nie wiem, dlaczego zgodziłam się przyjść tutaj. Nie istnieje nic, w

czym bylibyśmy podobni i praktycznie stanowimy dwa przeciwległe bieguny rzeczywistości.

Ta znajomość nie ma żadnego sensu - wyczytał w jej oczach coś na kształt rezygnacji. -

Dziękuję za to, że oddałeś mi te zdjęcia i zatuszowałeś całą sprawę. Jestem ci wdzięczna. Nie

każdy zdobyłby się na taki gest. A teraz najlepiej będzie dla nas obojga, jeśli zapomnimy o

całym tym wydarzeniu.

Wstała, a potem poprawiła swą koszulkę.

- Słuchaj, aleja... mnie to... - starał się pozbierać słowa, które jak spłoszone ptaki

zawirowały w jego umyśle.

- Do widzenia.

- Z Bo... do widzenia.

Jej uśmiech był zupełnie zimny. Minęła go łukiem i nie oglądając się wyszła z klubu.

Sprawozdawca CNN stał na rogu ulicy, a reflektory rozstawione za służbowymi

samochodami, zalewały jaskrawą bielą tłum pielgrzymów maszerujących ze śpiewem na

ustach. Kilku mężczyzn w kombinezonach ze znakami tej stacji poprawiało jakieś kable, a

kamerzyści skupili na sprawozdawcy obiektywy większości kamer.

- To niesamowite, to po prostu trudne do uwierzenia: te tłumy, te wiwatujące na cześć

Maryi tłumy wydają się ciągnąć w nieskończoność i wypełniają sobą całe miasto. To już nawet

nie religijna wiara, to miłosna ekstaza! - wykrzykiwał do mikrofonu podniecony spiker, a paru

ludzi z obsługi, którzy nie mieli akurat nic do zrobienia, jadło prażoną kukurydzę, patrząc

obojętnie na całe to widowisko.

Łukasz minął ich, przechodząc na drugą stronę ulicy. Kamienica, której strych

zmieniono na tajną pracownię fotograficzną była tylko parę kroków dalej, lecz chłopak nie

śpieszył się - nie miał po co. Wiedział, że nawet gdyby Edyta pracowała tego wieczoru, to i tak

nie miał żadnego pretekstu, aby ją odwiedzić. Nie próbował nawet. Wystarczyło mu to, że mógł

popatrzeć na okno, w którym czasem pojawiała się jej smukła sylwetka. Wiele wieczorów

spędził czekając na tę właśnie chwilę, lecz nigdy nie zdobył się na odwagę, aby podejść do niej,

gdy tuż przed świtem wymykała się z bramy. Nigdy też jej nie śledził. Czasem tylko

obserwował z niechęcią ludzi, którzy przychodzili do pracowni. Musieli być jej dobrymi

znajomymi, bo zwykle odprowadzali ją potem do domu.

Tego właśnie wieczoru Edyta nie była sama. Łukasz stanął w zaciemnionej wnęce

przeciwległej bramy, po czym zaczął w milczeniu wpatrywać się w okno. Głosy śpiewu były tu

na tyle przytłumione, że słychać było kroki przechodniów, mijających się obojętnie na

chodniku.

- Pan kogoś szuka? - przestraszył go natarczywy głos i snop świata nieoczekiwanie

rozrywający ciemność bramy. Wzdrygnął się, odwracając w tamtą stronę. W otwartych

drzwiach mieszkania stała jakaś nieprzyjemna, starsza kobieta.

- Nie, nie... ja tylko tak... - bąknął, starając się wymyślić na poczekaniu jakieś

usprawiedliwienie.

- Józek, chodź tutaj! - kobieta krzyknęła w stronę otwartych drzwi. - To znowu ten

przybłęda. Pewnie chce coś ukraść!

Łukasz zamierzał uciec i prawie wybiegł na ulicę, gdy nagle nadział się twarzą na

szeroki, masywny męski tors. Silne ramiona chwyciły go bezpardonowo za koszulę i w chwilę

potem był już w jasno oświetlonym przedpokoju. Oślepiony, zamrugał nerwowo oczami.

- Dziękuję panu, panie Pawlak. - Znowu tutaj przylazł i pewnie by nam uciekł -

rozpływała się w uśmiechach kobieta.

- Nie ma o czym mówić; taki tam chuchrak - ramiona uwolniły chłopaka z uścisku. Ów

Józek wyszedł z pokoju, wycierając ręką ślady tłuszczu, które zostały mu na ustach po

jedzeniu. Poplamioną podkoszulkę miał niedbale upchniętą za paskiem policyjnych spodni.

- Czego tutaj szukasz? - burknął zaraz po tym, gdy mu się czknęło.

- Niczego. Ja tylko tak... - cała krew odpłynęła z twarzy Łukasza.

- Co tylko tak!? - głos stał się jeszcze bardziej nieprzyjemny.

- No nic...

- Co nic!?

Z pokoju wychyliła głowę kilkunastoletnia dziewczyna o delikatnej, jakby jeszcze

dziecięcej twarzy. Przyglądała się z ciekawością Łukaszowi.

- Jak się nazywasz? - jej ojciec zaczął przeszukiwać bluzę swego munduru wiszącą

obok lustra.

- Ja naprawdę nic nie zrobiłem - głos chłopaka stał się prawie płaczliwy - ...w sąsiednim

domu mieszka moja dziewczyna. Chciałem tylko popatrzeć.

Cały płonął rumieńcami i czuł wściekłość pomieszaną ze wstydem, że musi im to

powiedzieć. Wolałby już rozebrać się do naga przed zgromadzeniem zakonnic niż przyznawać

się do tak osobistych spraw temu antypatycznemu człowiekowi. W dodatku tego wszystkiego

słuchała ta nastolatka. Wybuchnęła zaraz śmiechem.

- Takie bajdy to możesz wciskać swoim kumplom - zdenerwował się policjant.

- Kiedy ja naprawdę...

- No to jak ona wygląda?

Łukasz przełknął głośno ślinę - Jest wysoka, rudowłosa...

- Ja ją widziałam tato. Ona przychodzi wieczorami - wtrąciła się dziewczyna. - Ma na

imię Edyta, pracuje w barze u McDonalda i ma takie świetne czółenka na niskim obcasie. Jak ją

Ewka o nie spytała, to nie chciała powiedzieć skąd je ma. To podobno kacerka - one wszystkie

są takie.

Mężczyzna zastanowił się przez chwilę: wciąż nie mógł znaleźć notatnika, córka

mówiła na pewno prawdę, a w pokoju stygła kolacja. To ostatnie chyba przeważyło szalę.

- No dobrze, nie będziemy robić afery - wsunął ręce w kieszenie spodni - zjeżdżaj stąd i

nie pokazuj mi się więcej na oczy.

- Lowelas - dodał jeszcze, wybuchając śmiechem.

Drzwi były otwarte. Łukasz wypadł na ulicę jak pocisk. Z łomotem butów wbiegł do

przeciwległej bramy i dopiero tam, drżąc cały, oparł się o mur, aby ochłonąć nieco. Jeszcze

nigdy nie wyszedł na takiego idiotę jak przed chwilą - czuł się podle. Miejsce, z którego mógł

patrzeć na okno było „spalone”, a drugie takie samo nie istnieje. Przeganiał dłonią rozwiane

włosy.

Nie zauważył, kiedy na schodach zapłonęło światło, ale gdy ktoś wyszedł i spojrzał na

niego podejrzliwie, wskoczył jakby nigdy nic do klatki, udając, że przyszedł do kogoś. Nie miał

ochoty znów zwracać na siebie uwagi. Wspiął się aż na samą górę, pod drzwi, za którymi

stukała maszyna do pisania. Drzwi były, o dziwo, uchylone. Sączyła się zza nich wąska smużka

światła, znacząca jasną linią ciemność poddasza.

Chłopak po chwili wahania wsunął się po cichu do przedpokoju. Zmieniono zupełnie

umeblowanie, od czasu gdy był tutaj ostatnio. Podłoga zaskrzypiała, gdy stanął nieopatrznie na

pokrzywioną przez wilgoć deskę.

- Zapomniałeś czego? - Edyta przerwała pracę, wychodząc mu na spotkanie. Na

ucieczkę stało się za późno. Zobaczyła go i stanęła osłupiała.

- To ty!? - spojrzała na niego z niedowierzaniem, a w jej głosie zabrzmiała irytacja. -

Czego tutaj szukasz?

Nie wyglądała na szczęśliwą z powodu tego spotkania.

- Ja? Niczego - wydawał się być równie zaskoczony jak ona. Dopiero teraz ochłonął na

tyle, żeby zastanowić się nad tym, co robił od kilku minut. W sumie już od dawna chciał z nią

porozmawiać i był nawet zadowolony z tego, że znalazł się tutaj. Normalnie przyszłoby mu to z

dużymi oporami.

- Chciałbym z tobą porozmawiać - zamknął za sobą drzwi.

- Znowu węszysz? -jej ściągnięte brwi i surowy wyraz twarzy nie wróżyły niczego

dobrego. - Żytniewski cię nasłał?

- Nikt mnie nie nasłał - minął ją, wchodząc do pokoju; zniknęły lampy, książki oraz

zdjęcia, a mieszkanie przypominało normalny tego typu lokal.

- Więc czego chcesz?

- Szukałem ciebie.

- To miło - roześmiała się sucho. - Już mnie znalazłeś i co teraz?

- Teraz powiem ci co będziesz robiła jutro wieczorem - wziął w rękę kilka kartek

maszynopisu: ulotki; tak jak myślał.

- To interesujące... - zaplotła ramiona, opierając się biodrem o stół - więc co będę robiła

jutro wieczorem?

- Jutro wieczorem pójdziesz do kina.

- Z tobą?

- Tak.

To było trzykrotne głośne, teatralne: „ha, ha, ha!" - i nic.

- Uważasz, że to zabawne? - spytał naburmuszony.

- Zabawne!? To jest komiczne! - jeszcze nie widział tyle złośliwego okrucieństwa w

oczach dziewczyny. -1 co, myślałeś, że pójdę z tobą?! Jesteś ostatnią osobą, z którą miałabym

ochotę pójść do kina. Nie lubię wy chuchanych, dobrze ułożonych chłopczyków, którzy

trzymają się za sutanny swych proboszczów i co niedziela biegną do kościoła, aby przy okazji

spowiedzi donosić na swoich kolegów. Jeszcze dużo brakuje ci do tego, abyś był dla mnie

interesujący. Tak dużo, że nie jesteś sobie w stanie tego wyobrazić. A teraz idź już stąd i zostaw

mnie wreszcie w spokoju.

Wyszarpnęła z jego dłoni kartkę. Była tak blisko, że czuł ulotny, lawendowy zapach jej

włosów. Ich spojrzenia skrzyżowały się niczym klingi szpad.

- I pomyśleć, że nie wydałem cię, gdy była do tego okazja -skrzywił się.

- Aha! Więc o to ci chodzi; przyszedłeś po podziękowanie i nagrodę? Jesteś

wspaniałym i bohaterskim chłopcem Łukasz-ku. To tylko dzięki tobie nie wpadłam w ręce

policji - jej oczy zwęziły się w wąskie szparki. - Spędziłam więcej godzin w więzieniach

katolickich niż ty na modlitwie, więc nie zrobiłeś mi tak wielkiej łaski jak myślisz. Pewnie o

tym nie wiedziałeś, co?

- Mimo wszystko, jednak co nieco dla ciebie zrobiłem.

- Oooo tak, wiem! To jak mam ci się odwdzięczyć? Nikogo nie ma, a tutaj jest łóżko:

może masz na mnie ochotę? Nie krępuj się. Zasłonię firany i może być całkiem miło. Ile razy

chcesz; raz, dwa razy, a może masz siłę na trzy?

- Wystarczy mi raz - powiedział ze złością, a potem chwycił ją za ramię. Odtrąciła go.

- Idź stąd, słyszysz!? Idź stąd! - cofnęła się o krok.

- Nie. Sama mówiłaś, że będzie miło - chwycił ją silnie, przyciągając jak swoją

własność. Chciała się wyrwać, ale był mocniejszy. Zobaczył w jej oczach strach i bardzo mu się

to spodobało. Ładnie się bała, a w dodatku miała sprężyste, zgrabne ciało. Prężyła się w jego

ramionach jak schwytana przemocą kotka.

- Łukasz, zwariowałeś!? - wyrwała się, ale zasłonił sobą wyjście.

- No krzycz - roześmiał się - przybiegnie cała okolica, żeby poczytać twoje ulotki.

Przecież nie boisz się więzienia, prawda?

Szamotała się, ale nie miała żadnych szans. Złapał ją i jednym szarpnięciem rozdarł

bluzkę.

- Zaczekaj! Przepraszam cię, pójdę do tego kina - zaczęła płakać, lecz on przewrócił ją

na podłogę, a potem brutalnie zdarł z niej ubranie. Tak jak przypuszczał, nie krzyczała, choć ze

wszystkich sił starała mu się oprzeć. Drapała, kopała nogami, ale on dopiął swego - zgwałcił ją.

Gdy było już po wszystkim, puścił jej bezwładne, omdlałe uda i wstał zostawiając ją

zapłakaną na podłodze.

- Przyjemnie było - powiedział dociągając spodnie - może masz ochotę na ten drugi raz?

Skuliła się, oplatając ramionami kolana. Drżała na całym ciele, a do wilgotnych

policzków przykleiły się jej pojedyncze kosmyki włosów. Unikała jego wzroku. Zrobiło mu się

jej nawet żal.

- To ty jeszcze z nikim tego nie robiłaś!? — ze zdziwieniem zauważył krew.

- Ty... ty chamie! -jeszcze silniej zacisnęła uda.

- Wziął koc przewieszony przez oparcie krzesła i rzucił go jej.

- Okryj się - powiedział.

Spodziewał się obelg, ale ona bez słowa otuliła się pledem i przegubem dłoni zaczęła

wycierać łzy. Pociągała cicho przez nos, pochlipując. Łukasz zobaczył swoją twarz w lustrze.

Podrapała go do krwi; cztery wyraźne ślady po paznokciach ciągnęły się od brwi aż do ust.

- Kocica- mruknął. To było dziwne: nigdy nie sądził, że dziewczyna pozująca do zdjęć i

czytająca antyreligijne książki, może być dziewicą - no i w dodatku ten łańcuszek, który nosiła

na kostce; sporo słyszał na temat sposobu prowadzenia się takich dziewczyn. Nawet sam prałat

mówił o tym na zebraniu koła.

Za oknem megafon wygłaszał właśnie przypowieść o igrającej dziatwie. Chłopak

kucnął obok dziewczyny, przyglądając się jej z bliska. Odsunęła się w kąt utworzony przez

fotel i ścianę. Obserwowała uważnie każdy jego ruch, a w jej wilgotnych oczach błądziło

przerażenie. Wydała mu się o wiele bardziej atrakcyjna niż przedtem. Teraz to on był stroną

decydującą. Uśmiechnął się.

- Niezła z ciebie dziewczyna. Szkoda tylko, że taka nierozsądna.

Nakrył kocem jej kolano, a potem wstał i ruszył do wyjścia. Nie przypuszczał nawet, że

cały dom obstawiony był już przez służbę porządkową laikatu. Doszedł do połowy

przedpokoju, gdy drzwi otworzyły się z trzaskiem wyłamywanego zamka, a uzbrojeni

mężczyźni w oliwkowozielonych mundurach wpadli z impetem do pomieszczenia.

Świat zawirował, chłopak krzyknął, a potem leżał już na plecach, przygnieciony

ciężkim butem. Gdy mieszkanie zostało spenetrowane, pojawił się ksiądz Żytniewski,

proboszcz oraz wyglądający na przestraszonego Rysiek. Łukasz uniósł głowę, tak aby ich lepiej

widzieć. Z tyłu szedł jeszcze ten policjant w podkoszulce, który mieszkał w przeciwnej bramie,

oraz kilku cywilów.

- To on. Poznaję go - policjant wskazał na przygwożdżonego do ziemi chłopaka.

- Dziękuję panu - ksiądz Żytniewski zatrzymał się przy Łukaszu - zostanie pan

wezwany jako świadek.

- Oczywiście wasza wielebność - mężczyzna pocałował go w pierścień i kłaniając się

kilkakrotnie, wyszedł tyłem.

- To mój najlepszy ministrant, ręczę za niego - proboszcz wytarł pot z czoła. Dygotał

cały. - To jakaś kolosalna pomyłka.

- Ja też go znam, ale to nie powód, aby taki czyn uszedł mu na sucho. Jedynie sam Bóg

miałby prawo mu wybaczyć i nie jest to w mocy ludzkiej - gestem odwołał funkcjonariusza,

który trzymał obcas na klatce piersiowej chłopaka. - Ukorz się, synu -dodał w stronę leżącego.

Łukasz rzucił się błagalnie na kolana.

- Wasza wielbność, proszę o łaskę. Ona jest kacerką i to ona mnie sprowokowała -

przerażenie załamywało mu chwilami głos.

- Umilknij synu - ksiądz ojcowskim gestem położył dłoń na jego głowie - i wierz w bożą

sprawiedliwość, bo On jest sędzią surowym, ale sprawiedliwym. Niczym są wyroki ludzkie. A

teraz idź w pokorze.

Dwóch funkcjonariuszy założyło kajdanki na ręce Łukasza, po czym ujęto go pod pachy

i poprowadzono do radiowozu. Z pokoju wyprowadzono dziewczynę owiniętą w koc.

- No proszę, co za łów: sama przewodnicząca Krajówki Laickiej - gwizdnął przez zęby

jeden z cywilów, ale Żytniewski uciszył go jednym spojrzeniem.

- Dziękuję ci Ryszardzie za to, że wskazałeś nam to miejsce - położył dłoń na ramieniu

chłopaka - Otrzymasz ode mnie referencje, z którymi, jak sądzę zostaniesz bez problemu

przyjęty do nowicjatu.

- Dziękuję wasza wielebność - ministrant ucałował go w pierścień i wycofał się

podobnie jak policjant.

- Trzeba przekazać papiery Łukasza na policję i przeprowadzić weryfikację w jego

rodzinie. Zajmiesz się usunięciem go z parafii oraz zlikwidowaniem przywilejów dla niego i

rodziny, bracie Piotrze - Żytniewski spojrzał na proboszcza, który zgodził się przytakując bez

słowa.

- A ty? - pytanie skierowane było do dziewczyny.

- Ja cię nie ucałuję w pierścień - wykrzywiła usta w wyrazie pogardy.

- Jak możesz do jego wielebności... - oburzył się proboszcz, lecz ksiądz nakazał ciszę

uniesieniem ręki. Nikt nie śmiał teraz pisnąć nawet słówka. Ksiądz profesor Żytniewski, za

zaangażowanie w krzewieniu wiary, miał w niedługim czasie zostać beatyfikowany, a więc

stanowił dla wszystkich prawdziwy autorytet. Edyta mimowolnie poczuła się nieswojo.

- Jesteś oskarżona nie tylko o nieprawomyślność - ksiądz starannie dobierał słowa. -

Dodatkową twoją winą jest to, że naszego najlepszego ministranta namówiłaś do działalności

antykościelnej. Mamy świadka, który widział go, gdy całe noce spędzał pod twoim oknem,

spełniając rolę czujki. Starał się nawet wciągnąć do takiej samej działalności swego przyjaciela

Ryszarda, zmuszając go do milczenia. Jak widzę uprawiałaś z im stosunki pozamałżeńskie, aby

go zbałamucić. Jesteś już zupełnie zepsuta. Obydwoje odpowiecie w takim samym stopniu za

kacerstwo.

Nikt nie potrafił zrozumieć, dlaczego dziewczyna zaczęła się śmiać. To był dziki,

nieopanowany wybuch śmiechu.

Wiktor Wikiewicz

Sejmor Srebnołuski

Odprowadzało go kilku oberwańców z miasta, ślepy bard z karczmy i dwa gnomy, które

przyłączyły się po drodze. Żaden nie wiedział dokąd idą.

Zatrzymali się dopiero na skraju puszczy i przestępując z nogi na nogę, smutnymi

oczami patrzyli za nim, kiedy ruszył dalej. Długo mógł błąkać się w leśnej głuszy, lecz

puszczony wolno koń sam znalazł drogę do ostatniej w dolinie, ukrytej w gąszczu chaty. Jej

drzwi z zewnątrz podparte były kijem.

Sejomor podprowadził konia do źródła tuż przy kamiennym progu domu. Ciężko zsunął

się z siodła i przyklęknął, żeby zaczerpnąć wodę w dłonie.

Koń parsknął i zadarł głowę. Sejmor z przyzwyczajenia spojrzał na rękojeść

dwuręcznego miecza przy siodle.

- Napij się - usłyszał za sobą. - Całe życie piję z tego źródła, ale nie udało mi się

zaspokoić pragnienia.

Z lasu wrócił stary druid. Teraz drwiąco patrzył na Sejmora.

- Myślisz, że go pokonasz? - zapytał. Sejmor podniósł się z klęczek. Bez słowa poprawił

koniowi popręg i skoczył na siodło.

- Zabij go! Zabij! - słyszał za sobą kiedy wyjeżdżał z lasu.

Długo mu w uszach brzmiał złośliwy chichot, powtarzany przez drzewa i szeleszczące

trawy, szept - zabij! zabij! zabij! -pełen takiego napięcia, jakby ta jedna śmierć mogła wreszcie

zaspokoić pragnienie starego druida, a może wszystkich jego braci, od zamierzchłych czasów

żyjących samotnie w kurnych chatach, z dala od siedzib innych plemion.

Wreszcie cień drzew odpłynął wstecz i kopyta jego konia zastukały na suchej, spękanej

ziemi.

Wtedy zobaczył pierwsze kości wybielone przez wiatr i deszcze. Kredowobiała końska

czaszka patrzyła w niebo oczodołami pełnymi piasku, ślepymi jak oczy barda, który w

karczmie śpiewał legendę tej ziemi. Opodal końskich kości coś jeszcze błysnęło w ziemi, jakby

kilka miedzianych łusek z rozerwanej zbroi.

Dalej, w rozłamie skał prowadzących do wnętrza górzystej krainy, prawie na każdym

kroku spostrzegał rdzawe szczątki przemieszane z kośćmi. Czasem spod końskich kopyt

wytaczał się brązowy hełm albo z trzaskiem zapadała się przykryta piachem czaszka. Wreszcie

trudno było uczynić krok, nie następując na chrzęszczące gnaty, jak deszczem i słońcem

wybielone łuki, rzucone gdzie popadnie przez cofające się armie elfów; wszędzie leżały

rozprute zbroje, krasnoludzkie topory z wypróchniałymi styliskami, połamane miecze i

podobne do porzuconych żółwich skorup, powgniatane tarcze. Czasami na płytowych zbrojach

rozbłyskiwały złote zdobienia, to znów szlachetny kamień zapalał się niby zielone oko w

głowie węża albo krwawa łza na rękojeści złamanego miecza.

Sejmor niechętnie opuszczał wzrok. Zdał się na instynkt konia znajdującego drogę

przez pobojowisko wstępujące w chmury. Miał wrażenie, że gdzieś tam między niebem a

ziemią, od tysięcy lat trwa nieustająca bitwa, w której codziennie ginie tyIko jeden rycerz.

Sejmora nie roztkliwiał zbytnio los tych, którzy padli przed nim.

Nad skutymi mrozem wierzchołkami skał szukał cienia ogromnych skrzydeł, lecz

wszędzie tam panował doskonały bezruch i cisza. Tylko pod kopytami jego konia chrzęściły

kości tych, którzy padli w drodze, nie sięgnąwszy nawet cienia tej śmierci, która od tysiąca lat

spadała ze spokojnego nieba nad doliną.

Zauroczony ogromem białych urwisk i skał, podobnych do baszt starożytnego

zamczyska, Sejmor opuścił wzrok dopiero wtedy, gdy jego koń zatrzymał się przed wąską

bramą otwartą w niebotycznych murach.

Po raz pierwszy Sejmor położył dłoń na rękojeści miecza.

I wtedy zobaczył ostatniego trupa.

Leżał twarzą do ziemi, przysypany suchym śniegiem. W mroźnym powietrzu mógł

leżeć tak miesiąc, nawet dwa.

To musiał być prawdziwy olbrzym, pomyślał Sejmor. Potężne ciało okryte było

czarnym płaszczem, tylko prawa ręka, nienaturalnie odrzucona na bok, nie wypuściła

ogromnego miecza. Sejmor zwątpił czy sam mógłby takim mieczem władać nawet siłą obu

ramion.

Ścisnął konia kolanami, aż ten stęknął.i mimo oporu postąpił w półmrok szczeliny,

zdawałoby się, wiodącej do wnętrza ziemi.

Uderzenia kopyt wybiegały do przodu niecierpliwym echem, które przemykało pośród

stalaktytów i sopli zwieszonych ze stropu, po czym trwożnie wracało z kamiennych zapadni.

Sejmor zobaczył go wreszcie - bliżej niż obiecywała cisza. Potwornie wielki był,

większy niż wszystkie o nim legendy. Pokryty srebrną łuską ogromny smok leżał we wnętrzu

groty. W półmroku tylko jego grzbiet i boki płonęły dziwnie chwiejnym światłem,

Białosrebrzystym, jakby prócz łuski chronił go jeszcze magiczny pancerz.

Wystarczył jeden rzut oka na to cielsko wspaniałe, ze skrzydłami rozłożonymi szeroko

na kamiennej posadzce, i Sejmor poczuł zarazem ulgę i straszliwy żal.

Z mieczem w ręku powoli zsiadł, a raczej osunął się z konia, który natychmiast szarpnął

się wstecz.

Potem pochylił się nad ogromnym, guzowatym łbem, spoczywającym martwo na ziemi

usypanej drogocennymi klejnotami. Przytłumiona gorzkawa woń bijąca od stulonych nozdrzy

nie pozwalała określić, kiedy naprawdę ten olbrzym wydał ostatnie tchnienie. Niespodziewanie

drgnęła srebrzysta błona okrywająca jedno z wypukłych smoczych ślepi.

Sejmor stał skamieniały - w tym oku na pół otwartym była tylko śmierć, ta sama śmierć,

której nie dla siebie pragnął stary druid.

Sejmor usłyszał głos, chociaż nie drgnęły nawet nozdrza i spoczywający na kamieniu

smoczy pysk - może po prostu zrozumiał wyraz ślepi przyćmionych starością.

- Wiedziałem, że przyjdziesz... - Oko jeszcze zasnuło się białą mgłą.

- Czy mogę... - zapytał Sejmor ze ściśniętym gardłem. - Coś dla ciebie zrobić?

Wtedy przez wnętrze groty przebiegł szmer i jednoczesny dreszcz w kamiennej

posadzce, jakby to właśnie było ostatnie tchnienie tego, który umierał w ogromnej jamie pełnej

złota, szlachetnych kamieni i dziwnych ozdób, od których aż promieniowało magią.

- Wyjdź - usłyszał. -I spójrz... w dolinę... To było wszystko. Tylko skrzydła drgnęły i z

chrzęstem ostatecznie rozprostowały się na kamieniu.

Przed Sejmorem spoczywał potwornych rozmiarów smoczy trup. Zmarł ze starości -

nigdzie jego boków nie tknęła stal hartowana ludzką ręką.

Sejmor długo stał nad nim ze zwieszoną głową.

f Potem wyszedł przed grotę. Tam po raz pierwszy spojrzał w dół, skąd przybył. Ujrzał

dolinę tak, jak przez tysiące lat widział ją ten, którego już nie ma.

Zobaczył więc sine szczyty i skołtunioną mierzwę puszcz, gdzie druidy cierpliwie

czekają aż przyjdzie ich dzień; dalej - w rozjaśnieniu lasów i pól - świat ludzi i karłów, elfów i

gnomów. I pomyślał, że to ich jedyna wspólna droga - na

1

ten szczyt.

Kiedy to zrozumiał, obrócił się na pięcie i wrócił do wnętrza jaskini. Jego koń spokojnie

już stał obok smoczej padliny.

Depcząc rozsypane wokoło drogocenne kamienie Sejmor .wstąpił na to ogromne

cielsko, uniósł miecz - chwilę szukał wzrokiem jakiejś szczeliny między łuskami - potem

uderzył z góry i rozpłatał srebrzysty grzbiet...

A kiedy słońce znad horyzontu szkarłatnym okiem zajrzało w ciemnic smoczej jamy -

przywitał je na progu.

Siedział tam, w pancerzu ze srebrzystej łuski i w łuskowatym hełmie, nisko

spuszczonym na twarz. W mroźnym powietrzu ramiona okrywał mu płaszcz ze smoczego

skrzydła. Obok Stał jego koń - srebrnołuski cień na tle skutych lodem skał.

Siedział ogromny, z dwuręcznym mieczem na kolanach i nasłuchiwał dalekiego echa z

kamiennych rozpadlin, kędy nadchodził pierwszy z tych, którzy chcą mierzyć się z nim.

David Brin

TE OCZY

przełożył Krzysztof Sokołowski

... więc chcecie porozmawiać o latających spodkach? Wspaniale! Tego się właśnie obawiałem!

Tak to już bywa zawsze, kiedy Gadatliwy Larry szantażuje mnie tak długo, aż zgodzę się was

dopieścić, wy cholerni, niedospani maniacy, a potem wieje na Bimini. Chce, żebym przez dwa tygodnie

zadawał wam pytania na temat astronomii i kosmosu... no wiecie, czarne dziury i różne takie... ale

pierwszej nocy wszyscy chcą się kłócić na temat tego cholernego UFO...

Zaraz, zaraz, spokojnie... oczywiście, typowy ze mnie naukowiec, tkwiący w Wieży z Kości

Słoniowej i marzący wyłącznie o Represjonowaniu Niepokornych Umysłów. Czego tylko sobie życzysz,

przyjacielu. Przecież czujesz ten szlachetny pęd, w wyobraźni już ruszasz w bój, swobodny jeździec w

walce przeciw zamaskowanemu establishmentowi?

To się dziw. Ja też marzyłem o kontaktach z obcymi. Tak naprawdę to nawet teraz zajmuję się

badaniami...

Racja, SETI... Badania Pozaziemskiej Inteligencji... Nie, to nie to samo, co polować na UFO!

Osobiście nie wierzę, by ziemię odwiedzili kiedyś jacyś goście z najmniejszymi pretensjami do

inteligencji...

Oczywiście, szanowny panie. Jasne, ma pan szufladę pełną udokumentowanych przypadków, a

może nawet raz i drugi skontaktowali się z panem osobiście? Tak właśnie myślałem. Znamy się... moi

przyjaciele próbowali studiować te „fenomeny". Nad każdą relacją spędzali miesiące, a w końcu i tak

okazywało się, że to balon meteorologiczny, samolot, albo piorun kulisty...

Jasne, jasne... No właśnie, przyjaciele, ja widziałem piorun kulisty z bliska; mam bliznę na

nosie i stopione okulary, którymi mogę wam dowieść z jak bliska. Więc nie próbujcie mi tłumaczyć, że

to mit jak te wasze cholerne latające spodki!

***

Wszystkie nasze wysiłki tej nocy poświęciliśmy Anglii; koło Avebury wygniataliśmy złote

zboże w równe płaskie kręgi. To wspaniała praca, lassa światła na morzu zbóż. Mamy tu wspaniałe

kręgi. Jutro ludzie zobaczą je w gazetach i zaczną myśleć.

A w górze, nad głowami, wisi nasza jasna łódź z eteru, oblana przychylnym jej światłem

Matki-Księżyca. Smukły statek nosi na sobie gładki pancerz zaprojektoany tak, by okrywał go przed

oczami śmiertelnych.

Powinni nas widzieć. Ale niezbyt wyraźnie.

Fyrfalcon wzywa nas nagle:

- Krawędzie muszą się wyróżniać! Kręgi mają być doskonałe! Niech ci ich naukowcy bredzą o

„prawach natury"! Zdobędziemy sobie rano nowych wyznawców.

Kiedyś może nazywalibyśmy go „Królem". Ale przystosowaliśmy się do dzisiejszych czasów.

„Tak jest, kapitanie", krzyknęliśmy i wzięliśmy się do roboty. Gryffinloch, nasza nasłuchiwaczka, mówi

ze swej grzędy: „Gadają o nas w ludzkim radio! Chcecie posłuchać! ?

Potwierdzamy, pełni radości. Nienawidzimy ludzkiej techniki bardziej od wszystkiego na tym

świecie, ale kiedy służy nam, jest naczyniem przepełnionym słodką ironią.

***

Pora na drugie pytanie, kolego. Czy wyznawcy UFO aż tak różnią się od nas, astronomów

uzbrojonych w teleskopy, szukających znaków życia i przekonanych, że ono musi gdzieś tam być? I my,

i oni, szukamy czegoś nowego; marzymy, by to coś znaleźć...

A jednak... dzieli nas kwestia dowodów. Nauka - uczy by spodziewać się... by wymagać...

czegoś poza wspaniałymi tajemniczymi cudami. Jaki jest pożytek z układanki, której nie sposób ułożyć?

Jasne, jestem i będę spokojny. Ale nie przestanę wymagać od ; Wszechświata, by miał choć

odrobinę sensu!

***

Ten chłopak prowadzi nawet szybciej niżby chciał, prześlizguje się beztrosko przez zakręty

tylko po to, by zaimponować siedzącej tuż koło niego dziewczynie. Nie musi się aż tak starać! Ma

dziewczynę na widelcu! Dziewczyna podjęła decyzję kiedy noc była jeszcze młoda, a teraz siedzi na

fotelu pasażera udając, że to ją nic nie obchodzi. Słupy telefoniczne migają jej w oczach w rytmie

szaleńczo bijącego serca.

Kabriolet pnie się w górę, zalany księżycowym blaskiem. Nagie kolano dziewczyny muska rękę

chłopca; chłopiec wrzuca wyższy bieg. Kaszle, walcząc z siłą starszą niż jego gatunek i skręca niemal

zbyt późno; samochód dosłownie frunie ponad przepaścią! Czuję ich. Pożądanie już go ogłupiło.

Oczekiwanie ogłupiło ją.

Nie wiedzą, że się zbliżamy.

Samochód wjeżdża pod skalny nawis. Chłopak hamuje i obraca się ku dziewczynie. Dziewnicza

z nim igra, krótko; wie jak go podniecić. Nic w tym fascynującego, nic trudnego. Nadlatujemy zza ich

pleców; cieszy nas to zwykłe, proste pożądanie. Cofamy się, kryjemy tuż pod skalnym nawisem i

posuwamy się wzdłuż niego aż znajdujemy się pod ich samochodem.

Włączamy pulsujące światła - najwspanialszą szatę naszego statku. Wzlatujemy.

Nikt im nigdy nie uwierzy. Lecz zasiano dziś więcej niż jeden gatunek nasienia.

***

Jest .takie powiedzenie, które tu doskonale pasuje! „Brak dowodów nie jest dowodem braku".

No tak, SETI nie złapał sygnałów z tych kilku badanych przez nas gwiazd, ale to nie oznacza przecież,

że nikogo tam nie ma!

...No... Jasne. Jeśli pan nalega, to samo możemy odnieść do UFO

...tylko, że przecież SETI badała ten nieogarniony Wszechświat szukając fal radiowych;

prawdziwe polowanie na igłę w stogu siana., o ile trudniej jest wyjaśnić brak jakichkolwiek uczciwych

dowodów na lądowanie UFO na naszej Ziemi? W końcu to maleńka planetka. Jeśli były tu jakieś

stworki, jeśli przybyły tak dawno jak twierdzą niektórzy ludzie, to czemu, do cholery, nie zostawiły nic

do zbadania, dlaczego brak nam jakiś artefaktów o oczywiście kosmicznym pochodzeniu! Żebyśmy

chociaż znaleźć, powiedzmy, marsjański odpowiednik butelki po Coca-Coli!

***

Lecimy teraz nad wschodnią Kanadą, mamy patrol... tworzymy mikroskopijne czasowe

singularności w przypadkowo wybranych domach i kradniemy portfele, kluczyki do samochodów,

domowe drobiazgi. W międzyczasie niektórzy z nas sięgają w głąb snów śpiących kobiet i mężczyzn;

tych, którzy najlepiej poddają się snom.

Pracujemy, a Gryffinloch nagłaśnia audycję radiową. Bawi nas ta idiotyczna naukowa gadanina

o „przedmiotach pozostawionych przez obcych". Co za idiotyzm! Nie tworzymy w twardej,

nieustępliwej materii!

Nigdy w życiu nie trzymałem w dłoni butelki po Coca-coli. Nie możemy dotknąć czegoś, co

zrodziło się w płomieniu. Na-

vet te ludzkie dzieci, które kradniemy, by wychować między linami, cierpią stykając się z

utajonym ogniem w szkle i metalu. Człowiek wybudował swą próżną, nową cywilizację wokół czegoś

tak nędznego! I po co? Przecież miał nas! Czy żelazo potrafi rozgrzać kogoś tak, jak my? Ciekawi nas

inne ciepło. To, które rozpala serca.

***

Tak, jasne... Dla tych z was, którzy nie czytają magazynu Enąuirer, wyjaśniam: słuchacz pyta

mnie o najsłynniejszą z opowieści na temat UFO... opowieść o statku, który miał rozbić się w Nowym

Meksyku tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej. Przez czterdzieści lat „oni" studiowali ten statek,

ukryty w Bazie Wojsk Lotniczych Wright-Paterson.

Ludzie, czy w zwykłych, szarych obywatelach krew nie wrze aż do dziś! Oto mamy Te

Obrzydliwe Władze, po raz kolejny nie dopuszczające nas do swych sekretów!

Momencik, kolego. Załóżmy, że mamy tu to, co pozostało z rewelacyjnego nadprzestrzennego

statku kosmicznego gości z Algerdeberon Szesnaście. Czy ty sam dostrzegasz dziś rewelacyjne

technologie rodem z Ohio, przypominające jakieś, choćby najprostsze, techniki kosmiczne? No, może

oprócz automatycznych kas w supermarketach, niech ci będzie.

Daj spokój, czyżby nasz budżet wyglądał tak jak wygląda, gdyby...

Ach, tak. Top secret, tajemnica państwowa? No, to mam " kolejne pytanie. Jak myślisz, kto

przez ten cały czas studiował w sekrecie statek Obcych?

...rządowi inżynierowie? Jasne, jasne. A czy ty kiedyś w ogóle spotkałeś inżyniera, przyjacielu?

To nie pozbawiony twarzy robot z jakiegoś kretyńskiego filmu; przynajmniej większość z nich wygląda

zupełnie inaczej. To inteligentni Amerykanie jak ty i ja; mają żony, mężów i dzieci...

Ile tysięcy inżynierów pracowałoby nad tym statkiem Obcych od 1948 roku? Wyobraź sobie

wszystkich tych staruszków grających w golfa, grzebiących w silnikach samochodów, występujących

na balach dobroczynnych... i w każdej chwili walczących z pokusą wychlapania dziennikarzom

najlepszego materiału wszechczasów!

Każdy z nich? W dzisiejszej Ameryce? Daj spokój, przyjacielu. Dajmy sobie spokój z tą bzdurą

z hangaru 18 i wróćmy do UFO, o to przynajmniej warto się kłócić!

***

Marzę o tym, by spaść z nieba i pokazać temu radiowemu „naukowcowi" co to naprawdę

znaczy dowód. Zwarzę mleko, które stawiają na progu jego domu i sprawię, że w nocy będzie cierpiał

koszmary. Sprawię, że zginie mu portfel i długopisy.

Sprawię...

Nic nie sprawię. Dziś już jest nas za mało; me stać nas na samobójcze ryzyko. Nie mam

najmniejszej chęci, by nasze złote statki znikły jak rosa w świetle poranka. Fyrfalcon zdecydował: Mogą

nas zobaczyć tylko ci, którzy są w stanie nas zobaczyć. Mogą nas zobaczyć tylko ci mający giętkie

umysły; umysły wykształcone w starej szkole...

Spojrzałem na surową, nierówną powierzchnię Księżyca. Miejsce naszego wygnania, nasz azyl.

I nawet tam ścigają nas oni, ci Nowi Ludzie. Przezroczysta ściana ektoplazy pozostaje po tych z nas,

którzy odważyli się stanąć im na drodze. Nauczyliśmy się wiele tego dnia... nauczono nas, że astronauci

w niczym nie przypominają dawnych argonautów. .

Oczy, oczy ich astronautów promieniowały szalonym, sceptycznym blaskiem i nikt się mu nie

oparł...

***

Najwyraźniej nasz następny rozmówca pragnie powiedzieć coś o gościach, którzy odwiedzili

nas przed wiekami. Doskonale. Dokupuję. Pogadajmy o tych „bogach" w ich słynnych „rydwanach".

Ach tak, nauczyli starożytnych Egipcjan budować piramidy? Rany Julek, zmusili

peruwiańskich Inków do wydrapania na

skalistej równinie tych ich postaci? Żeby statki kosmiczne mogły

sobie znaleźć lądowiska, tak? Moim zdaniem można by w to nawet wierzyć... do chwili, gdy zapytasz się,

człowieku, po co?

Po jaką cholerę komuś potrzebne były takie lądowiska? Przecież mógłby mieć więcej! Czemu nie

otworzyć maleńkiej politechniki i czemu nie nauczyć naszych przodków jak mieszać cement? Kilka lekcji

elektroniki i moglibyśmy stworzyć lampy łukowe i radar, przeprowadzający Ich statki przez wszystko, od

deszczu do szarańczy!!!

...Co? Pojawili się, żeby nam pomóc? No, to wielkie dzięki, wy cholerni bogowie! Dzięki wam za to,

że nie wspomnieliście o spłukiwanych toaletach, prasie drukarskiej, demokracji i mikrobiologicznej teorii

chorób!

Dzięki wam za to, że zapomnieliście o ekologii i musieliśmy prawie zrujnować tę naszą Ziemię nim

skapowaliśmy o co chodzi. Niech was diabli... gdyby tylko któryś z was pokazał nam, jak wytworzyć proste

soczewki, to z resztą poradzilibyśmy sobie sami! Ilu nieszczęść, wynikających z prostej niewiedzy, mogli-

śmy uniknąć dzięki wam...

Macie ochotę, by przypisać Obcym takie osiągnięcia człowieka jak architektura i poezja, fizyka i

empatia? Ośmielę się stwierdzić, że obrażacie naszych nieszczęsnych przodków, co to wygrzebali się z błota,

a pięli w górę krok i spadali dwa, i osiągnęli tyle, że możemy wreszcie po nich sprzątać i patrzeć

Wszechświatowi w twarz... nie, przyjaciele. Jeśli kiedyś Ziemię odwiedzili obcy, to nie zawdzięczamy im

nic.

O co chodzi?... I ty też, przyjacielu!... Nie, nic nie mówiłem. Nie mam ochoty z tobą rozmawiać!

Jeśli chcesz czcić durnych, kretyńskich bogów z latających spodków, to twoja sprawa! Mamy kogoś na

linii...

***

Chociaż zaledwie rozumiemy zasady, bardzo lubimy ten współczesny wynalazek człowieka, radio.

Radio jest jak starożytny ogień, zapraszający do plotek, do opowieści.

Ale dziś wścieka mnie ten gość! Jego głos rozrywa fale powietrza palcami logiki ostrzejszymi od

szkła, twardszymi od żelaza. Pyta, dlaczego nie uczyliśmy ich rzeczy użytecznych; tych ludzi, którzy byli jak

wosk w naszych rękach!

Niewdzięczny łotr! Czym są sztuki, jakieś szkiełka, w porównaniu z tym, co ofiarowaliśmy niegdyś

ludzkości! Dar spojrzenia poza widzialne! Poczucie tajemnicy! Strach! Niech jedna noc wydaje się trwać

wiek - i prosty wieśniak za nic będzie miał grozę plagi i suszy!

Musimy zwalczyć to szaleństwo, nim nowy sposób myślenia wyzwoli ludzkość, wydobędzie ją z

zasięgu naszych ramion.

Nim ludzie nauczą się obchodzić bez nas.

Nasz kapitan jest zbyt ostrożny. Wymykam się w szalupie ratunkowej i wkrótce znajduję samotnego

podróżnika na pustej szosie. Oślepiam go moimi światłami i wplatani mu w sen obrazy podróży do dalekich

gwiazd. Z zapałem bada „gwiezdną mapę", którą mu pokazałem, zapamiętuje wzory opon na bagnie i wierzy,

że jest w nich zaklęta tajemnica Wszechświata. Nie muszę nawet starać się o oryginalność. Od lat tak

karmiliśmy naszych wyznawców, dopiero środki przekazu Nowej Ery pomogły nam w rozprzestrzenianiu

naszych wierzeń.

W jego oczach dostrzegam niezachwianą wiarę i oddalam się,. To dobra noc. Tę noc wypełnia stara

magia. Nie po raz pierwszy lecę przed siebie, zapładniając zieloną planetę tajemnicami, których potrzebuje

najbardziej.

Powinniśmy walczyć z zarazą pozbawiającą ludzi tego, co należy się im z urodzenia. Powinniśmy

zaspakajać najgłębiej -ukryty głód człowieka.

I nasz własny głód.

***

Nie, nie, proszę pani, ja z chęcią porozmawiam jeszcze o UFO. Ten wieczór i tak możemy spisać na

straty.

Ale mam zamiar was teraz zaskoczyć. Mam zamiar powiedzieć wam, że jako naukowiec nie mogę z

pełnym przekona

niem stwierdzić, że UFO nie istnieje. Akceptuję tę nieprawdopodobną możliwość, że

wokół nas dzieje się coś dziwnego. Być może rzeczywiście istnieją gdzieś jakieś dziwne istotki, które

objawiają się na Ziemi by przestawiać drogowskazy i powodować przerwy w dopływie elektryczności.

Może nawet porywają ludzi i zabierają ich na przejażdżki po Wszechświecie?

Jeden problem: dlaczego nikt z was, twierdzących, że spotkał się z istotami z gwiazd; dlaczego

żaden z was nie przekazał nam nigdy niczego prawdziwego i niepotwarzalnego, czego nauka jeszcze by

nie znała?

Dołączam do naszej wspaniałej Łodzi Wszechświata, otaczającej srebrnym pyłem miejsce,

które niegdyś nazywaliśmy domem. A teraz planeta ta drży od ciężaru ruchliwej, ciekawej, tęskniącej za

czymś ludzkości. Tęskniącej... gdyby tylko ta ludzkość wiedziała, co otrzymali od nas jej przodkowie. I

co moglibyśmy dać im, gdyby nam tylko pozwolili.

Pozwolili? Własne myśli zawstydzają mnie. Kto dał robakom prawo, by na coś „pozwalały"?

Niegdyś ludzie odwracali wzrok i drżeli ze strachu.

A teraz ciemną stronę Ziemi rozjaśnia blask miast. Turyści i „badacze", uzbrojeni w aparaty

fotograficzne, zadeptują nawet chronione „parki narodowe". Wieki minęły nim my, postaci z legend,

kontaktowaliśmy się z innymi, braterskimi ludami. Już dawno temu nasi bracia uciekli przed okiem

współczesnego człowieka lub zostali wdeptani w ziemię.

Może... czy to być może, że z jakichś powodów ludzie są na nas wściekli?

Lecz jest jeszcze inna, znacznie lepsza odpowiedź na tę całą, bzdurę z UFO. Przyjmijmy, że

istnieje bardzo niewielka szansa... być może udokumentowane przypadki oznaczają, że rzeczywiście tu

i ówdzie widziano małych srebrzystych ludzików w statkach kosmicznych. I co powiem? Nawet jeśli, to

i tak nie znamy przypadku kontaktu z Obcą Inteligencją!

Co to za zachowanie! Brzęczeć w uszy kierowcom wielkich ciężarówek, mordować bydło,

wygniatać kręgi na polach pszenicy, porywać ludzi i wtykać im igły w mózg... Czy tak zachowują się

istoty inteligentne?

Nie słyszałem, by ktoś kiedyś opisał to akurat tymi słowami.

Być może niektórzy z was, podświadomie, rzeczywiście się nami niepokoją.

A co najgorsze w tych ufoludkach... jeśli rzeczywiście istnieją, to nie chcą się z nami

kontaktować!

...Co? Oni się nas boją? Nas, którzy dotarliśmy zaledwie do tego parszywego maleńkiego

Księżyca i nie moglibyśmy dziś tam wrócić, nawet gdybyśmy chcieli? My wystraszyliśmy Obcych z

Gwiazd? Ha, ha. A ja śmiertelnie boję się żółwi w zoo!

***

Lecz my naprawdę boimy się was, wy prorocy nauki. Wychodzicie ze złych przesłanek.

Nauczyłbym was czegoś, tak... ale gdybym spróbował, spłonąłbym na miejscu.

***

Wiesz, co ci powiem, kolego? Zaryzykujmy eksperyment. Zakładasz, że ci Obcy są tak

cholernie cwani, prawda? W rzeczywistości pewnie nawet słuchają mnie teraz. Minęło tyle czasu, tacy

sprytni faceci z pewnością nauczyli się naszego języka, nie?

Fajnie. Więc przez chwilę, zamiast do was, moi ludzcy słuchacze, przemówię do tej tajemnej

publiki gdzieś na niebie.

Słuchajcie mnie, małe zielone ludzki, słuchające mego głosu gdzieś tam w tych waszych

wymyślnych statkach! Rzucam was wyzwanie! Wyjmijcie kosmiczne długopisy, podam wam numer

telefonu do Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie, Kalifornia. Możecie skorzystać z któregokolwiek z

satelitów komunikacyjnych wiszących na naszym niebie. Z pewnością wystarczy wam na to oleju w

głowie.

Gotowi? Notujcie: numer kierunkowy: 818. A później: 354-6 1 60. Zapisaliście?

Doskonale. Kiedy zgłosi się centrala JPL, poproście o „specjalną linię alfa" do mojego

przyjaciela, doktora Michaela Kleina. Zapisaliście? Odezwie się automatyczna sekretarka, ale nie

przejmujcie się. Będziecie musieli udowodnić, że nie należycie do grupy ludzkich dowcipnisiów, którzy

nas teraz słuchają - do pijaków i narkomanów korzystających z okazji - więc mam do was prośbę:

nagrajcie opis jakiegoś fenomenu, który sprawicie na niebie następnej nocy!

Mikę obiecał, że codziennie sprawdzi nagrania, i znajdzie kogoś do obserwacji. Fenomen

powinien być widoczny z Pasadeny o dziesiątej wieczorem i musi mieć zdecydowanie pozaziemski

charakter. Możecie pomalować na czerwono kratery Księżyca lub zrobić coś równie dobitnego.

I - oczywiście - jeśli uda się was zrobić coś odpowiednio „nieziemskiego" możecie przyjmować

zakłady, że zawiśniemy na telefonach oczekując następnej rozmowy.

***

Co za afront! Jeszcze nigdy żaden z tych szalonych nowych ludzi nie wyzwał nas tak otwarcie!

Daliśmy się ponieść uczuciom przy pracy! Połowa stada leży martwa, a połowa uciekła w szaleńczej

panice, nim Fyrfalcon rozkazał nam przerwać. Patrzymy na martwe zwierzęta. Farmer, właściciel tego

stada, nie będzie zadziwiony naszą wizytą. Będzie wściekły.

Przeklinamy cię, logiczny człowieku, człowieku nauki! Gdybyśmy tylko mogli, zwalilibyśmy

wieże, z których brzmi twój głos. Satelity spadałyby z nieba jak gwiazdy! Z pewnością przerwalibyśmy

ci te twoje jęki!

Ale w naszej naturze leży słuchać, gdy się o nas mówi. Tak było zawsze. Tak będzie, jak długo

żyje nasza rasa.

***

Oto moje wyzwanie dla was, goście z gwiazd w platynowych zbrojach. Dokonajcie

przekonywującej demonstracji, a JPL załatwi resztę! Mikę zdobędzie dla was wizy dyplomatyczne,

załatwi lądowiska, wynajmie gliniarzy do ochrony, zgromadzi dziennikarzy, zorganizuje konferencje...

czego tylko sobie życzycie! Zrobimy wszystko, by pierwszy kontakt był dla was doświadczeniem

miłym i jak najwygodniejszym.

Chcemy być eleganckimi gospodarzami. Chcemy się zaprzyjaźnić. Oprowadzić was po

mieście. Ofiarujemy was wszystko, o co mogą prosić uczciwi goście. A jeśli nikt nie odpowie na to

wyzwanie? Co to będzie znaczyło, no, kolego? Cóż, może to oznaczać, że UFO jest mitem! Z drugiej

strony, może ufoludki rzeczywiście istnieją i po prostu siedzą gdzieś w kącie; odrzucają to szczere

zaproszenie.

A jeśli tak, to przynajmniej ustaliliśmy sobie, kim są w rzeczywistości... obrzydliwymi

sukinsynami, które kochają robić nam wodę z mózgu! I mogę już tylko powiedzieć: spadajcie z nieba,

dupki! Zostawcie nas, żebyśmy wreszcie mogli swobodnie poszukać tam sobie kogoś, z kim warto

będzie pogadać.

No, tak. Właśnie w tej chwili nasz realizator, Ed, dał mi sygnał: nasza stacja musi nadać porcję

reklam. Przepraszam cię, Ed. Chyba trochę mnie poniosło. Ale o tej godzinie, o trzeciej rano, moim

zdaniem słucha nas akurat tylu ludzi, co potworków' z latających talerzy...

***

Nasz Pan Marzeń, Sylphshank, zajął się dziś manipulacjami w oszołomionych przez sen

umysłach ludzi. Opowiada nam o kobiecie, drzemiącej koło radia nadającego tę audycję. Gdy tylko

mógł, przekazał w jej mózg obraz swej własnej twarzy! Kobieta właśnie się obudziła. Ma zdumiewający

pomysł i, podniecona, dzwoni z nim do stacji radiowej!

Wspaniale! To powinno rozwścieczyć tego parweniusza, naukowca. Kiedy kobieta powie mu

już wszystko, powtórzymy przekaz jeszcze raz, i jeszcze raz, aż w końcu może ten człowieka będzie

musiał zamilknąć.

Przelecieliśmy

nad Kalifornię, ojczyznę naszych najwierniejszych przyjaciół i

najzacieklejszych wrogów. Jeden z odmień-

ców - z urodzenia człowiek - użył ukradzionej lampy lutowniczej, by na równinie koło San

Diego wypalić znaki „silników ładowniczych" i „wgniecenia". Jest grupa wiernych, która poświęciła to

pole swej religii. Często wynagradzamy ich podobnymi znakami.

Nasze wielkie łodzie o długich dziobach suną nad dąbrowami, pozbawione substancji jak sama

myśl. Niegdyś ich lśniące burty niewidoczne były dla ludzi. Teraz musimy chronić je przed ich

strasznymi oczami. Te oczy, ach...

***

No, wróciliśmy na antenę. Mówi profesor Don Liang w zastępstwie Gadatliwego Larry'ego,

który wziął sobie tak potrzebne wakacje od was, wy maniacy w ciężkim stadium bezsenności. Chcecie

pogadać o astronomii? O czarnych dziurach? O naturze wszechświata? No, to macie tu właściwego

człowieka! O, kolejny telefon.

Tak, proszę pani? Cholera... miałem nadzieję, że wyczerpaliśmy już ten temat...

Co? Hmmm... kiedy już pani o tym wspomniała... no, to rzuca zupełnie nowe światło na

zagadnienie. Rzeczywiście, dziwne, że Opisy tych naszych ufoludków są tak charakterystyczne i tak do

siebie podobne. Gładkie, wysokie czoła. Wielkie oczy. Długie palce...

***

Czy nie brzmi to państwu znajomo? I przyjrzyjmy się ich zachowaniu... drobne złośliwości,

mistyczne półprawdy... nie chcą spojrzeć w twarz uczciwemu człowiekowi...

Tak, proszę pani, chyba wpadła pani na jakiś trop. Ufoludki to elfy!

Nasza łódź z eteru drży. Głos mówi donośniej niż zwykle, rozprasza koncentrację.

Czwórka nastolatków mruga oczami, wpatrującymi się w światła naszej łodzi. Światła odbijają

się w ich twarzach. Mieliśmy ich w garści, lecz głos rozluźnił nasz uścisk. Zaniepokojona Gryffinloch

mruczy: „Nie powinniśmy próbować tylu na raz". .

- Głos nas zmylił - odpowiada Fyrfalcon. - Uważajcie...

- Któreś z nich się budzi! - krzyczę.

Na trzech twarzach ciągle widać ekstazę; młodzi stoją nie myśląc, akceptując. Lecz czwarta

twarz... z twarzy chudej dziewczyny-dziecka bije inny rodzaj blasku. Wstaje, oczy ma zwężone, usta

próbują wypowiedzieć słowa. Połączony z jej umysłem odbieram wysiłek jaki podejmuje by widzieć.

By naprawdę widzieć! Na co patrzę? Rany... jest przezroczyste, jakby naprawdę nigdy nie is...

- Uciekajmy! - krzyczy Fyrfalcon, jak my oślepiony tym zabójczym wzrokiem.

***

Późno już, lecz przyjmijmy sposób rozumowania słuchaczki i zobaczmy, dokąd nas

zaprowadzi.

Legendy mówią, że dawno, dawno temu świat dzieliły z nami elfy, krasnoludki i trolle... te

wszystkie barwne duszki, którymi nasi przodkowie straszyli dzieci, żeby trzymały się z dala od lasów.

Moja żona jest antropologiem i czytaliśmy naszym dzieciom bajki, które zebrała na całym

świecie. Były zabawne, wzruszające, nawet zachwycające. Lecz po chwili zaczynasz dostrzegać:

niewiele z tych magicznych stworków chciałbyś mieć za sąsiadów! Czasami piękne i podniecające,

postaci z baśni są małoduszne, mają skłonności do tyranii i reagują histerycznie na jakąkolwiek sugestię

podzielenia się swą wiedzą z nami, z biednymi ludźmi. Zawsze trzymają się z dala, za granicą

nieznanego. W dawnych czasach oznaczało to: poza kręgiem światła z ogniska.

I nagle coś się zmieniło. Ludzkość zaczęła rozszerzać krąg ogniska, a wszystkie magiczne

bestie nadal tkwiły w mroku. Yeti i Wielka Stopa. Elfy i potwory z Loch Ness. Ciągle mówiono, że

czyhają za kręgiem światła pochodni, latarki, sond i fotografii lotniczej...

Być może działo się tak, bo były tylko produktami naszej przegrzanej wyobraźni. Ale ja

spróbuję przedstawić inną hipotezę.

Wyobraźmy sobie, że dawno, dawno temu takie stworzenia rzeczywiście żyły i rzeczywiście

zachowywały się jak duszki z legend. Lecz pewnego dnia zaczęliśmy się od nich uwalniać, walczyć z

ignorancją, odpychać ich coraz dalej i dalej by zyskać kontrolę nad życiem...

***

Rozsypani w przestrzeni, kurczowo trzymając się szczątków łodzi, nawołujemy .się z dala...

My, rozbitkowie.

Młodzi ludzie przecierają teraz oczy, już przekonani, że byliśmy tylko halucynacją. Tak się

zdarza, gdy ludzie postrzegają nas w pewien sposób. Sceptycznie. Rozlecieliśmy się jak liście, jak

szczątki przerwanego snu. Być może wichry świata połączą kiedyś kilku z nas i zaczniemy wszystko od

nowa. Na razie mogę tylko dryfować. I wspominać.

Kilkanaście lat temu mieliśmy plan jak skończyć z tą plagą rozsądku. Kradliśmy ludzkie dzieci

i przenosiliśmy je na pewną wyspę na południu. A w ludzkim świecie powodowaliśmy „incydenty", na

ekranach radarów pojawiały się nieistniejące samoloty; próbowaliśmy rozpocząć wielką wojnę. Niech

ich szalony geniusz spali sam siebie we własnym ogniu, myśleliśmy. Niegdyś tak łatwo nam było

sprowokować wojnę między ludźmi...

Ale tym razem wszystko wyglądało inaczej. Być może takie było to ich nowe myślenie, a może

po prostu dostrzegli przepaść? W każdym razie uniknęli wojny. Ogarnęła nas rozpacz.

Rozpacz tak wielka, że zapomnieliśmy o wyspie. Kiedy w końcu polecieliśmy tam, dzieci nie

żyły.

Ci ludzie... jacy oni delikatni.

Jakim cudem coś tak delikatnego jest tak potężne?

Na dworze jest ciemno i wieje wiatr. Kontynuujmy tę opowieść o duchach aż do ostatecznych

granic.

Mówiliśmy o tym, jak baśniowe ludki wydawały się czyhać tuż za blaskiem płomienia, za

granicą naszego wzroku. Skoro Ziemię znamy już teraz całkiem dobrze, nieliczne pozostałe opowieści

mówią o śniegach Arktyki, o najgłębszych głębinach... i o Wszechświecie.

Nie potrafię sobie wyobrazić, by te stworzenia obawiały się | naszej broni... widzieliście kiedyś

myśliwego, wracającego z polowanie ze skalpem elfa u pasa? Mam taki pomysł... a co, jeśli wszystko

się zmieniło bo myśmy się zmienili? Co, jeśli współcześni ludzie niszczą stworzenia z baśni przez samo

to, że zbytnio się do nich zbliżają?

Śmiejecie się? Bardzo dobrze. Ale mimo wszystko, jaka to wspaniała hipoteza. W dzisiejszym

świecie zuchy marzące o stopniu zwiadowcy ganiają po lesie zaglądając w kąty, które f nasi przesądni

przodkowie pozostawiliby nietknięte. Zastanawialiście się kiedy, skąd ta zmiana?

Być może to tylko ciekawość.

A być może tropimy naturalnego wroga naszego gatunku! Być może dlatego w najdalszych

zakątkach Ziemi szukamy Yeti i Nessie. Być może dlatego wyrywamy się w Kosmos!

Być może jakąś częścią umysłu ciągle pamiętamy, jak potraktowali nas nasi baśniowi

przyjaciele? Być może, podświadomie, szukamy zemsty!

Potwory. Z naszej własnej planety wygnały nas te straszne, wodniostookie potwory.

Eksperyment wyrwał się spod kontroli. Teraz one polują na nas.

Jakże bym chciał, byśmy nigdy ich nie stworzyli!

Chłopcy i dziewczęta, czas nam się skończył. Niezależnie od | tego, jak ich nazwiemy: elfami

czy Obcymi, niezależnie od tego, czy istnieją, czy są kolejnym naszym ekstrawaganckim marzeniem,

nie widzę powodu, by jeszcze poświęcać im czas.

Jutro wieczorem zajmiemy się czymś bardziej interesującym... teorią Wielkiego Wybuchu,

gwiazdami neutronowymi i naszym poszukiwaniem prawdziwie inteligentnego życia, które gdzieś tam

musi przecież istnieć.

A na razie, dobranoc państwu. I dzień dobry.

Lawrence Watt Ewans

No i rzuciłem robotę u Harry’ego

przełożyła Ewa Bellert-Michalak

„U Harry'ego" to był miły bar i może nawet ciągle jest. Nie byłem tam ostatnio. Leży parę mil w

bok od autostrady 1-79, parę zjazdów na północ od Charleston, koło miejscowości zwanej Sutton.

Nieźle prosperował do czasu wybudowania autostrady z Charleston i pojawienia się barów szybkiej

obsługi tuż przy rozjeździe. Wtedy już nikomu nie chciało się nadkładać tych paru kilometrów do

Harry'ego. Miejscowi zastanawiali się, jak stary ciągnie jeszcze ten interes, a on całkiem dobrze sobie

radził. Przekonałem się o tym, kiedy zacząłem u niego pracować.

Dlaczego poszedłem pracować tam, a nie do jednego z barów szybkiej obsługi? No, bo moi

rodzice mieszkali w domku o kilka kroków od Harry'ego, nie w Sutton tylko właśnie przy drodze - w

środku niczego. W najbliższej okolicy był tylko lokal Harry'ego i nasz dom. Harry mieszkał na tyłach

restauracji. Tylko tam mogłem dojść w mniej niż godzinę, a samochodu nie miałem.

Miałem wtedy szesnaście lat i potrzebowałem roboty, bo mój stary był znowu bez pracy i jeśli

chciałem czegokolwiek dokonać, musiałem mieć swoje własne pieniądze. Matce nie przeszkadzało, że

używam jej samochodu, o ile wracał z pełnym bakiem i o ile nie trzymałem go zbyt długo. To była

zasada. No więc potrzebowałem jakiejś pracy, a w najbliższej okolicy znajdował się jedynie bar

Harry'ego.

Z początku .Harry twierdził, że ma pełną obsadę: siebie, dwóch kucharzy i dwóch ludzi za ladę.

Tamci pracowali za dnia, po dwóch na zmianie, a Harry zasuwał późną nocą zupełnie sam. Kręciłem się

tam trochę, bo nie miałem się gdzie podziać, i wyglądało to na całkiem łatwą robotę: ruch niewielki,

faceci głównie siedzą i opowiadają sobie świńskie kawały. Bardzo mi to pasowało.

Ale Harry uparcie twierdził, że nie potrzebuje żadnej pomocy. Może to była i prawda, ale żadna

logika nie mogła powstrzymać mnie od jeżdżenia samochodem matki. Błagałem go bardzo stanowczo,

naprzykrzałem mu się przez jakiś tydzień czy dwa i w końcu Harry postanowił zaryzykować i dać mi

szansę; miałem pracować od godziny duchów jako barman, kelner i odźwierny w jednej osobie.

Miałem pracować od północy do ósmej rano, ale żeby zdążyć do szkoły, wymogłem na nim

siódmą trzydzieści i dobiliśmy targu. Szkoła nie bardzo mnie obchodziła, ale rodzice chcieli, żebym

chodził. No i było to miejsce spotkań ze znajomymi, poznawania nowych dziewczyn, i tak dalej no

wiecie.

No i zacząłem pracę po nocach u Harry'ego. Zjawiłem się po raz pierwszy o północy, a Harry

dał mi fartuch i kapelusik, zupełnie jak z knajpki na starym filmie. Zresztą on też nosił takie same.

Miałem kelnerować i sprzątać, a nie gotować, więc nie wiem dlaczego chciał bym je zakładał, ale że mi

to dał, a ja potrzebowałem dolców, więc założyłem i udawałem, że nie widzę plam tłuszczu zastygłego

na fartuchu, ani nie czuję obrzydliwego zapachu padliny, jaki wydzielał. A Harry - zabawny facet, jak

tylko sięgnę pamięcią, wyglądał na pięćdziesiątkę. Wiecie, nie młody, ale też i nie starzejący się.

Niektórzy ludzie to potrafią. Wydaje się, że mogą tak ciągnąć bez końca. W każdym razie to on pokazał

mi, gdzie co jest w kuchni i na zapleczu, kazał czyścić wszystko, co czyszczenia wymagało i powtarzał

wielokrotnie, jakby się martwił, że będę sprawiał kłopoty:

- Nie zawracaj głowy klientom. Zbierz tylko zamówienia, przynieś jedzenie i nie przeszkadzaj.

Rozumiesz?

- Jasne - odpowiadałem. - Rozumiem.

- Dobra - on na to. - Przychodzą tu czasem dziwni faceci w nocy, ale w większości to dobrzy

klienci, więc nie spieprz roboty. Choć jeden się poskarży, jeden powie, że źle go podliczyłeś, stracisz

pracę, rozumiesz?

- No jasne - mówiłem, choć muszę przyznać, że łamałem sobie głowę nad tym, co zrobić, gdy

jakiś kutwa zwieje bez płacenia. Próbowałem nawet policzyć, za ile jedzenia warto by mi było zwrócić

forsę, żeby tylko nie stracić pracy, ale zaplątałem się w podatki i tym podobne, aż w końcu

postanowiłem zaczekać. Zobaczymy, jak mi się coś takiego przydarzy, jeśli w ogóle się przydarzy.

Potem Harry wracał do kuchni, a ja łapałem się za miotłę i sprzątałem od frontu, aż zjawiali się

kierowcy ciężarówek. Zamawiali hamburgery i kawę.

Na początku szło mi kiepsko, ale wkrótce się przyuczyłem. Przychodzili faceci, czasem z jedna

lub dwie kobiety, zamawiali coś, a Harry błyskawicznie to serwował. Zjadali, wycierali usta, szli do

klopa i odjeżdżali. Poza zamówieniem nie usłyszałem od nich jednego marnego słowa. Sam zresztą

odpowiadałem tylko: „Tak, proszę pana" lub „Tak, proszę pani" lub „Dziękuję bardzo. Proszę nas

znowu odwiedzić". Myślę, że ci kierowcy po prostu nie lubili barów szybkiej obsługi.

Tak przynajmniej było na początku od północy do jakiejś pierwszej, pierwszej trzydzieści.

Potem ruch malał. Myślę, że o takiej porze nie było już ciężarówek w drodze, albo kierowcy nie chcieli

zapuszczać się tak daleko od autostrady, albo zjedli już wcześniej obiad, czy coś takiego. W każdym

razie w tę pierwszą noc, około godziny drugiej, kiedy akurat zdawało mi się, że zrozumiałem, dlaczego

Harry powiedział, że nie potrzebuje pomocy na tej zmianie, z brzękiem dzwoneczka otworzyły się

drzwi.

Aż podskoczyłem. To wszystko przez ten dzwonek. Odwróciłem się, a potem zaraz spojrzałem

na Harry'ego, bo kątem oka przyuważyłem jego zafrasowany wyraz twarzy. A on przyglądał się mnie i

wcale nie patrzył na klienta.

W tym momencie zdałem sobie sprawę, dlaczego dzwonek tak mnie poderwał. Przecież nie

słyszałem, żeby ktoś podjeżdżał, a ki czort chciałby dymać pieszo do lokalu Harry'ego o drugiej nad

ranem, w górach Zachodniej Wirginii? Ze sposobu, w jaki Harry na mnie patrzył, pojąłem, że musi to

być jeden z tych szczególnych klientów, których nie wolno mi było wystraszyć.

No więc odwróciłem się i zobaczyłem niskiego człenia w bardzo ciężkim płaszczu

pozapinanym na eklery. A płaszcz, wiecie, zrobiony z takiego błyszczącego, srebrzystego materiału jaki

często noszą kierowcy wyścigowi na reklamach papierosów. Człenio miał jeszcze na sobie ocieplane

spodnie narciarskie z tego samego materiału, z mnóstwem kieszeni, i zdejmował właśnie kaptur. Twarz

przysłaniały mu wielkie, grube gogle, jakby właśnie wyszedł z zamieci. A przecież to kwiecień, od

wielu tygodni nie widziano już śniegu, na dworze jakieś dziesięć, piętnaście stopni.

Nie chciałem nic popsuć, więc udałem, że wszystko w porządku i rzekłem jak zwykle:

- Witam pana. Czy mogę coś podać? Spojrzał na mnie dziwnie i powiedział:

- Chyba tak.

- Chciałby pan zajrzeć do karty? - spytałem starając się zachować jak najgrzeczniej. Cholera, tu

chyba przesadziłem. Kierowcy składali zamówienia bez pomocy.

- Chyba tak - powtórzył, więc wręczyłem mu kartę.

Przejrzał ją i wskazał na zdjęcie hamburgera z serem, który swym wyglądem tak przypominał

wytwory Harry'ego jak Sly Stalone przypomina mnie. Zapisałem zamówienie i podałem kartkę

Harry'emu, a ten zasyczał:

- Nie zawracaj głowy facetowi.

Zrozumiałem wskazówkę i wróciłem do zamiatania. Hamburger był gotowy i właśnie

podawałem go gościowi, gdy na zewnątrz, od frontu, dał się słyszeć strzał jak z dubeltówki i przez okno

wlało się zielone światło. O mało co nie upuściłem talerza. Nie mogłem jednak wyjrzeć, bo klient

właśnie grzebał w kieszeniach w poszukiwaniu pieniędzy.

- Może pan zapłacić, kiedy pan zje - powiedziałem.

- Nie, teraz - odparł sucho. - Nie wykluczone, że będę musiał zaraz wyjść. Nie wiem, czy moje

pieniądze będą tu odpowiednie.

Facet mówił bez akcentu, ale z tego o pieniądzach wywnioskowałem, że jest obcokrajowcem.

Zaczekałem, aż wyciągnie garść dziwnych monet i stwierdziłem, że muszę je pokazać kierownikowi.

Dał mi tę swoją forsę i gdy ją niosłem do Harry-'ego, próbowałem jednocześnie wypatrzeć przez firankę

w oknie, skąd pojawiło się to zielone światło. W tym momencie drzwi otworzyły się i weszły trzy

kobiety. Pamiętacie, że ten człenio był okutany jak Eskimos, a one nie miały na sobie niczego poza

jeansami. Kobiety i do tego w kwietniu!

Miałem tylko szesnaście lat, więc naprawdę starałem się nie gapić. Pobiegłem z powrotem do

kuchni, by opowiedzieć Harry-'emu, co się dzieje, ale wszystko mi się wymieszało: pieniądze, zielone

światło, półnagie kobiety i chyba coś bzdurzyłem.

- Mówiłem ci, że miewam dziwnych klientów - on na to. — Obejrzyjmy forsę.

Wręczyłem mu monety, a on wybrał część i powiedział, że te weźmiemy. Zupełnie nie wiem,

czym się kierował, bo napisy na monetach wyglądały jak hieroglify i w ogóle ta forsa nie była do

niczego podobna. Dał mi resztę, a potem spojrzał w oczy i rzekł:

- Możesz obsłużyć te kobiety, chłoptasiu? To część twojej roboty. Nie wiedziałem, że dziś

przyjdą. Zresztą mówiłem ci, że miewam tu dziwnych ludzi. Możesz się tym zająć bez uszczerbku dla

innych klientów czy wolisz na tym zakończyć i poszukać sobie innej pracy?

A ja naprawdę chciałem dostać całą wypłatę, więc zacisnąłem zęby i mruknąłem:

- Nie ma problemu.

Czy w wieku lat szesnastu zdarzyło wam się kiedykolwiek obsługiwać stół, przy którym

siedziało sześć nagich cycków? Ich właścicielki śmiały się i żartowały w jakimś obcym języku, którego

nigdy dotąd nie słyszałem. Chyba tylko jedna z nich mówiła po angielsku, bo tylko ona składała

zamówienia. Jakoś sobie radziłem i gdy odchodziły, Harry prawie się do mnie uśmiechał.

Około czwartej ruch znowu zelżał, ale już koło czwartej trzydzieści czy też piątej zaczął

napływać poranny tłum. Między drugą a czwartą odwiedziło nas chyba sześciu klientów. Nie pamiętam

już dobrzejący oni byli, w większości nie tacy znów dziwni, ale tego pierwszego człenia i te trzy babki

zapamiętam na zawsze. No, może ci inni też byli dziwaczni, może nawet bardziej niż ten pierwszy facio,

ale sam fakt, że on był pierwszy, no i te kobiety... Tak, to musiało zrobić wrażenie na szesnastolatku,

nie? I nie chodzi o to, że były szczególnie piękne, bo i nie były, ot, takie sobie tam, ale nie przywykłem

do widoku dziewczyn bez bluzek.

Wyszedłem o siódmej trzydzieści zupełnie oszołomiony. Nie wiedziałem, cholera, co to

wszystko ma znaczyć. A jeżeli sobie to tylko wyobraziłem?

Wróciłem do domu, zmieniłem ubranie i złapałem autobus do szkoły. A może to dlatego, że nie

przywykłem do nocnej pracy, że byłem zmęczony i musiałem myśleć o szkole? Może dlatego uległem

takim dziwacznym złudzeniom?

Wróciłem do domu, pospałem do jedenastej, wstałem i znów do roboty. I, cholera, wszystko się

powtórzyło, tyle, że tym razem nie było półnagich kobiet. Wpierw przyszli zwykli kierowcy i cała

reszta, a gdy zniknęli, zaczęły zjawiać się te dziwolągi-

Szesnastolatek, wiecie, myśli, że poradzi sobie ze wszystkim. Przynajmniej ja tak myślałem i

starałem się zrobić wszystko, żeby klienci nie wywierali na mnie żadnego wrażenia. Nawet ci, co nie

całkiem wyglądali na istoty ludzkie. Harry przywykł do mojej obecności i szło mu z moją pomocą dużo

lepiej, więc po paru tygodniach było już jasne, że mogę zostać, ile będę chciał.

No i spodobało mi się, jak tylko przywykłem do nocnych godzin. W ciągu tygodnia nie

ocierałem się za bardzo o życie towarzyskie, ale tam, gdzie mieszkałem, też nie było to możliwe. Jednak

z pensją od Harry'ego i napiwkami mogłem sobie pozwolić na weekendy w dobrym stylu. Niektóre z

napiwków musiałem wozić do Charleston, do różnych jubilerów tak, żeby nikt nie zauważył, że ciągle

ten sam chłopak przynosi jakieś dziwne monety i ozdoby. Na szczęście Harry udzielił mi kilku

wskazówek. Robił przecież to samo od lat, z tą tylko różnicą, że odwiedził już każdego jubilera w

Charleston, Hungtington,

Wheeling, Washington w Pensylwanii i obszedł już pół Pittsburgha.

Zabawa była pyszna: wypatrywanie, co też się pojawi i zamówi hamburgera. Najlepiej

wspominam faceta, który przybył bez samochodu, bez żadnych świateł czy błysków, no, bez niczego

takiego. Miał na sobie metaliczną myśliwską kamizelkę, oplecioną drucikami, i średniowieczne rajtuzy

z, jak to Harry nazwał, sączkiem. Kamizelkę i włosy pokrywał mu śnieg tudzież rodzaj kleistego sosu. A

trząsł się, jakby tu była Arktyka, a nie Wirginia w środku lipca. Pod tą kamizelką pełzało mu jakieś

zwierzątko, ale nie pozwolił mi na nie spojrzeć. Z kształtu wzgórka wywnioskowałem, że mogła to być

łasica czy coś takiego. Mówił z najprzedziwniejszym w świecie akcentem, ale czuł się zupełnie

swobodnie i zamawiał bez patrzenia w kartę.

Kiedy już tam trochę popracowałem, Harry powiedział mi, że każdy inny pomocnik na pewno

pomieszałby mu szyki. Mogłem przecież pomyśleć, że zwariowałem, albo mogłem wezwać policję,

albo mogłem zacząć rozsiewać plotki o tym miejscu, a ja niczego takiego nie zrobiłem. I Harry to

doceniał.

Ależ to było łatwe! Myślałem sobie, że skoro Harry nie przejmuje się tymi ludźmi, dlaczego ja

miałbym się nimi przejmować. Nikogo to przecież nie obchodziło. Gdy ktoś pytał, potwierdzałem, że

późną nocą przychodzą do nas różni dziwacy, ale, nigdy nie informowałem jak bardzo dziwaczni.

Ale też nigdy nie przyjmowałem tego tak spokojnie jak Harry. On by nawet nie mrugnął, gdyby

latający spodek wylądował na parkingu. A ja tak, ja mrugałem, kiedy przybywały. Spodki przylatywały,

choć nie zdarzało się to zbyt często, ale musiałem naprawdę dołożyć wszelkich starań, żeby się wtedy

nie gapić. Większość klientów była bardziej rozsądna. Jeżeli przyjeżdżali w czymś dziwnym, chowali to

w lesie. Ale zawsze znalazło się kilku, którzy się nie przejmowali. Myślę, że jeżeli jakiś patrol policyjny

tu się zapuścił i widział te pojazdy, to i tak nie odważył się o nich zameldować. Przecież nikt by w to nie

uwierzył.

Spytałem kiedyś Harry'ego, czy ci wszyscy faceci przybywają z tego samego miejsca.

- Cholera ich wie - odparł.

Nigdy nie pytał, ani nie chciał, żebym ja to robił. Ale nie miał racji myśląc, że to ich wystraszy.

Czasem można zgadnąć, że ktoś chce pogadać, a niektórzy z nich chcieli. Więc z nimi rozmawiałem.

Miałem chyba siedemnaście lat, kiedy wreszcie ktoś mi powiedział, co się naprawdę dzieje.

Zanim zaczniecie zadawać głupie pytania, posłuchajcie. To nie byli żadni Marsjanie ani stwory

z kosmosu, czy coś takiego. Niektórzy, prawdę mówiąc, byli nawet z Zachodniej Wirginii. Tyle, że nie z

tej naszej Zachodniej Wirginii, tylko z wielu różnych Zachodnich Wirginii. Pisarze science fiction

używają w takim przypadku nazwy "światy równoległe". Inny wymiar, rzeczywistość alternatywna -

przeróżnie to określają.

Naprawdę wszystko trzyma się kupy. Kilkoro z nich mi to wytłumaczyło. Widzicie, cokolwiek

mogło się zdarzyć w całej historii wszechświata począwszy od Wielkiego Wybuchu aż do dzisiaj,

rzeczywiście gdzieś się wydarzyło. A każda z możliwych różnic oznacza inny wszechświat. Nie chodzi

o to, czy Napoleon przegrał pod Waterloo, czy wygrał, czy coś innego, czego tu nie zrobił. Cóż znaczy

Napoleon dla wszechświata? Betelguza ma w dupie całą Europę, z jej przeszłością, teraźniejszością czy

przyszłością. Ale każdy atom czy cząsteczka, gdy tylko miały okazję coś zrobić - rozbić się czy pozostać

razem, czy przemieścić się w tym kierunku zamiast w innym, czy cokolwiek innego - robiły to, każda w

innym wszechświecie. Wszechświaty te nie wypączkowały z siebie, wszystkie od początku były razem.

Po prostu nie istniała między nimi żadna różnica, aż do tego wydarzenia. A to oznacza, że są miliony

identycznych wszechświatów, w których różnice jeszcze nie pojawiły się. Jest nieskończona liczba

wszechświatów. Więcej - nieskończoność nieskończoności. Tak naprawdę trudno to pojąć. Jeśli

myślicie, że jesteście blisko, pomnóżcie to przez wiele miliardów. W nich jest wszystko.

A to oznacza, że w wielu z tych wszechświatów ludzie wy-koncypowali, jak przemieszczać się z

jednego do drugiego. Widocznie to nie takie trudne. Musi być na to dużo sposobów i stąd mieliśmy gości i w

strojach z ulicy, i w kombinezonach kosmicznych, i latające spodki.

Jest jednak pewien szkopuł. Jak można znaleźć jeden, określony wszechświat przy ich

nieskończonej liczbie? Szczególnie, gdy się wyjechało po raz pierwszy. Rzecz w tym, że nie można. Więc

odkrywcy wyjeżdżają i nie wracają. Może gdyby niektórzy wrócili, mogliby przyjrzeć się swoim

dokonaniom, zastanowić się, dokąd ich te poroże zaprowadziły, jak je na przyszłość planować, i temu

podobne. Ale nikt z przeze mnie pytanych o niczym takim nie słyszał. Jeżeli się gdzieś wyruszy, już się tam

pozostaje. Można skakać z jednego świata do drugiego albo osiedlić się na stałe w którymś z nich, ale do

domu już wrócić nie można. No, najwyżej się zbliżyć. Sporo się o tym dowiedziałem od pewnego starego

dziwaka. Opowiadałem mu o naszym świecie, streszczałem to, co widziałem w telewizji i wymieniałem

wszystkich mi znanych prezydentów. Bardzo mu się to podobało. Ale gdy zapytał mnie o religię, którą

wyznawał i okazało się, że nigdy o niej nie słyszałem, prawie się załamał. Chyba szukał świata takiego jak

jego własny i nasz był podobny, ale niewystarczająco. Gdy mi to tłumaczył, użył określenia „zasada

błądzenia po omacku". Jeżeli się chodzi w koło z zawiązanymi oczami, można wrócić niemal dokładnie na

miejsce startu, ale nigdy się idealnie nie utrafi. Zawsze będzie jakieś choćby minimalne odchylenie.

No więc miliony takich ludzi, często identycznych, podróżują ze świata do świata w poszukiwaniu

sobie tylko znanych celów i często na siebie wpadają. Wiedzą, czego szukać, więc wymieniają informacje i

niektórzy, jak mi mówili, próbują opracować sposoby nawigacji w tych swoich wędrówkach. Trochę już

opracowali i mogą odrobinę sterować.

Zastanawiałem się głośno, dlaczego tak wielu z nich zjawia się z Harry'ego. Spróbowała mi to

wytłumaczyć kobieta o szaro-niebieskim kolorze skóry wywołanym jakimś lekarstwem. Zachodnia

Wirginia, mianowicie, jest jednym z najlepszych miejsc do podróży między światami, a szczególnie nadają

się do tego góry wokół Sutton. Są mniej więcej w centrum wschodniej części Ameryki Północnej i niczego

tam nie ma. To znaczy żadnych dużych miast, żadnych baz wojskowych czy czegoś takiego, więc gdyby

wybuchła wojna atomowa - a na pewno w różnych światach wybuchło mnóstwo takich wojen, może nawet z

jeszcze gorszą bronią - chyba nikt nie kierowałby pocisków na Sutton. Nawet w tych rzeczywistościach,

gdzie nie Europejczycy odkryli Amerykę ale Chińczycy czy jacyś inni, nie ma żadnego powodu, żeby coś

budować w pobliżu Sutton. Specyfika tej okolicy ułatwia międzyświatowe przesiadki, ale nie bardzo mogłem

zrozumieć, na czym ona polega. Moja rozmówczyni wspomniała też coś o ziemskim polu magnetycznym,

ale nie wiedziałem, czy to część wyjaśnienia, czy jakieś porównanie.

Góry i lasy są dobrą kryjówką i dlatego nasz teren bardziej pasuje niż jakaś tam pustynia. W każdym

razie właśnie w tej okolicy wielu ludziom udaje się całkiem łatwo i bezpiecznie podróżować między

światami.

Co najdziwniejsze, z jakiegoś niewytłumaczalnego powodu, lokal Harry'ego, lub jego odpowiednik,

jest mniej więcej w tym samym miejscu w milionach różnych rzeczywistości. Więcej niż milionach, w

nieskończonej ich ilości. To nie zawsze jest „U Harry'ego". Jeden z klientów, na przykład, wołał na szefa Sal.

Ale to lub jakieś podobne miejsce zawsze istnieje i podróżnicy mogą tam jeść bez sprawiania kłopotu.

Rozniosło się, że „U Harry'ego" to miły, spokojny lokal z dobrymi hamburgerami. Nikt tu nikogo nie

zaczepia i można płacić złotem lub srebrem, jeśli się nie ma tutejszych pieniędzy, albo towarem lub czymkol-

wiek, co Harry mógłby wykorzystać. Łatwo tę budę znaleźć, bo, jak powiedziałem, istnieje w mnóstwie

wszechświatów, a ten teren nie różni się w nich specjalnie, o ile nie robi się skoku na wielką odległość.

Pewien facet powiedział mi, że „U Harry'ego" można spotkać w takim miejscu nawet jednego z moich

sobow

torów i widząc teraz mnie pomyślał, że znowu tam trafił, aż musiałem przysiąc, że oglądam go po

raz pierwszy. Przecież poznałbym go na końcu świata po tych śmiesznych oczach.

Nigdy, ale to nigdy, nie zdarzyła nam się żadna powtórka w interesach z innymi światami. Bo

też nikt nie znalazł jeszcze drogi powrotnej do naszej rzeczywistości. Przybywali do nas ludzie, którzy

słyszeli o Harrym od innych ludzi, w innym świecie. I, być może, niezupełnie o tym samym Harrym, ale

o jakimś miejscu w tej okolicy, gdzie można dobrze zjeść i wymienić doświadczenia.

Wiecie, to dziwne uczucie zdawać sobie sprawę, że gdy podaję hamburgera, miliardy takich jak

ja podają hamburgery miliardom innych.

Ci goście przybywają do Harry'ego żeby zjeść, wymienić informacje - tu lub na parkingu - i

odpocząć od tego, cokolwiek robią.

No więc przybywali, rozmawiali ze mną o tych wszechświatach, a ja miałem tylko

siedemnaście lat. To było coś jak w tych telewizyjnych reklamach namawiających do wstąpienia do ma-

rynarki „Poznaj świat!", tyle że raczej „Poznaj światy!", wszystkie, niejeden. Słuchałem łapczywie.

Mówili o światach, gdzie zeppeliny bombardowały Cincinnati w czasie III Wojny Światowej, o

miejscach, w których nigdy nie wyginęły dinozaury, a ssaki nie rozwinęły się więcej niż szczury, o

miastach zbudowanych z kolorowego szkła lub ciągnących się na wiele mil pod ziemią, o światach,

gdzie od broni biologicznej wyginęli wszyscy mężczyźni albo kobiety lub i jedni i drudzy. Ci faceci

opowiadali lepsze historie niż te, które się kiedykolwiek słyszało lub czytało. O światach, gdzie za

mówienie głośno groziła kara śmierci. Nie za to, co się powiedziało, ale za sam fakt mówienia głośno. O

światach, gdzie statki kosmiczne brały udział w wojnie przeciwko Arcturusowi. Piękne kobiety, dziwne

miejsca, cokolwiek się zamarzyło, wszystko tam było,, ale trzeba by wieczności, żeby to znaleźć.

Słuchałem tych opowieści przez wiele miesięcy. Skończyłem szkołę średnią, ale że nie miałem

możliwości pójścia na studia, zostałem u Harry'ego. Na życie wystarczało. Pogadywałem sobie z ludźmi

z innych światów, nawet wsiadałem do ich statków, maszyn czasu, czy jak je tam nazwiecie, i

rozmyślałem, jak by to było wspaniale tak sobie wędrować ze świata do świata. Jak tylko by się coś nie

spodobało, hop! I całkiem inny świat. W świecie, gdzie ani Europejczycy, ani Azjaci nie dotarli do

Ameryki, mógłbym się stać białym bogiem Indian, albo znalazłbym świat, gdzie maszyny wykonują

wszelkie prace, a ludzie tylko się bawią i odpoczywają. Nadeszły moje osiemnaste urodziny, a potem

minęły i ciągle nic nie wskazywało na to, żebym miał opuścić Zachodnią Wirginię. Myślałem o tym

coraz intensywniej. W końcu zacząłem wypytywać klientów. Wielu mówiło mi, żebym nie był głupi;

wielu nie chciało wcale rozmawiać; ale niektórzy uważali, że to świetny pomysł.

Którejś nocy pewien facet... Ale muszę wpierw wyjaśnić, że choć to wrzesień, upał był jak w

środku lata, nawet późną nocą. Moi znajomi rozproszyli się po świecie: poszli na studia, albo do pracy,

albo się pożenili, czasem zrobili i to, i to. Tatko pił na umór, rodzeństwo było w szkole. Zamiast w nocy

sypiałem w dzień, od ósmej rano do jakiejś czwartej po południu. Klimatyzacja u Harry'ego nie działała

i naprawdę miałem ochotę już to wszystko rzucić i znaleźć sobie jakiś lepszy świat. Więc gdy doleciało

mnie, że jeden z dwóch rozmawiających przy stoliku gości ma wolne miejsce w pojeździe, zacząłem się

przysłuchiwać, na ile mogłem w trakcie roznoszenia hamburgerów i coli.

Jednego z tych dwóch już widziałem. Przychodził bardzo często, odkąd zacząłem pracować u

Harry'ego. Wyglądał zwyczajnie, ale zjawiał się około trzeciej nad ranem i rozmawiał z dziwolągami

tak, jakby to byli jego starzy znajomi. Wywnioskowałem z tego, że sam też musiał być z innego świata,

nawet jeśli pozostawał w naszym. Potrafił przychodzić co noc przez tydzień lub dwa, potem zniknąć na

parę miesięcy, potem znowu zacząć się zjawiać, aż przyszło mi do głowy, że może udało mu się

rozgryźć problem nawigacji, o którym ci wszyscy ludzie tyle

gadali. Ale potem pomyślałem, że chyba nie

i że albo przestał skakać z jednego świata do drugiego, albo nie był to wcale jeden człowiek a kilku takich

samych. Ale gdy coś takiego się zdarzało, przychodziło dwóch lub trzech bliźniaczych facetów naraz, a tu

był zawsze tylko jeden, więc, tak jak mówiłem, albo wcale nie zmieniał światów, albo poznał tajniki

nawigacji lepiej niż ktokolwiek inny.

Gość, który z nim rozmawiał, był nowy. Nigdy go nie widziałem. Wielki, co najmniej metr

dziewięćdziesiąt, ciężki. Wszedł otrząsając śnieg i sadzę z plastikowej odzieży, wyszczerzył do mnie zęby w

uśmiechu i zamówił dwa z największych hamburgerów Harry'ego ze wszystkimi dodatkami. Pięć minut

później naprzeciwko niego usiadł nasz stały klient i wkrótce usłyszałem, jak przybysz opowiada mu o

wolnym miejscu na statku. Gotów był zabrać w podróż w poprzek czasu cokolwiek by kto chciał.

Pomyślałem więc, że to moja szansa i przynosząc hamburgery odezwałem się grzecznie:

- Przepraszam bardzo, ale niechcący podsłuchałem. Czy miałby pan miejsce dla pasażera?

Wielkolud zaśmiał się i odparł:

- No jasne, chłopcze. Właśnie mówiłem Joemu, że mógłbym go zabrać z całym towarem. I dla ciebie

też się znajdzie miejsce, jeśli mi się to opłaci.

- Mam pieniądze. Trochę zaoszczędziłem. A ile to wyniesie? Facet znowu się wyszczerzył, ale

zanim zdążył cokolwiek powiedzieć, wtrącił się Joe.

- Sid - powiedział. - Mógłbym cię przeprosić na minutę? Chciałbym przez chwilę porozmawiać z

tym młodzieńcem, zanim popełni wielki błąd.

- Jasne, proszę bardzo - zgodził się Sid.

Joe podniósł się i ryknął w kierunku Harry'ego:

- Będzie O.K. jeśli zabiorę barmana na parę minut?

Harry odkrzyknął, że będzie O.K. Nie miałem pojęcia, co to wszystko znaczy, ale dałem się zabrać i

wyszliśmy pogadać w samochodzie Joego.

To był prawdziwy samochód, stary ford, bagażówka. Robiony na zamówienie: aksamity, uchylone

okienka i inne bajery, a z tyłu mnóstwo rupieci, sprzęt campingowy, ubrania i inne rzeczy, ale ani śladu

jakiejś maszynerii czy czegoś takiego. Wiecie, ciągle nie byłem pewien, bo ci faceci potrafią naprawdę

świetnie zamaskować swoje pojazdy, ale ten z pewnością wyglądał jak zwykła bagażówka i według

właściciela nią był. Joe usiadł na miejscu kierowcy, ja obok i zwróciliśmy się do siebie twarzami.

- No, więc - zaczął - może wiesz, kim są ci wszyscy ludzie? To znaczy tacy jak Sid?

- Pewnie, że wiem - ja na to. - Są z innych wymiarów, światów równoległych czy jak je tam zwać.

Odchylił się, spojrzał na mnie surowo i rzekł:

- To już wiesz. A czy wiesz, że żaden z nich nie ma szansy na powrót do domu?

- I to wiem - odparłem butnie.

- I ciągle masz ochotę wybrać się z Sidem w podróż do innych wszechświatów? Wiedząc, że nigdy

już nie wrócisz do tego wszechświata?

- Tak jest, proszę pana. Tego świata mam już powyżej uszu. Nic mnie tu nie trzyma prócz kiepskiej

roboty w barze. Chcę zobaczyć coś z tego, o czym ci ludzie mówią, zamiast tylko słuchać o tym.

- Zobaczyć cuda i dziwy, hę?

-Tak!

- Zobaczyć budowle wysokie na sto pięter? Miasta przedziwnych świątyń? Ciągnące się tysiącami

mil oceany? Niebotyczne góry? Prerie i miasta, i dziwne zwierzęta, i jeszcze dziwniejszych ludzi?

To było dokładnie to, czego chciałem i lepiej nie mógłbym tego wyrazić.

- Tak - potwierdziłem. - O to właśnie chodzi, proszę pana.

- Całe życie tu żyłeś?

- W tym świecie? Oczywiście, że tak.

- Nie, mam na myśli Sutton. Całe życie tu żyłeś?

- Nno, tak - przyznałem. - Mniej więcej.

Przesunął się do przodu, złożył razem ręce, a głos jego przybrał na sile, jakby chciał wywrzeć na

mnie wrażenie swoją powagą.

- Chłopcze - powiedział. - Nie potępiam cię za to, że chcesz odmiany. Za Boga nie chciałbym

spędzić całego życia w tych górach. Ale posuwasz się niewłaściwą drogą. Wcale nie chcesz zabrać się z

Sidem.

- Taa? A czemuż by nie? Czy powinienem zbudować własny pojazd? Aleja nie umiem nawet

matce naprawić gaźnika.

- Nie o tym myślę. Chopcze, takie trzystumetrowe budowle możesz zobaczyć w Nowym Jorku

czy Chicago. Macie w swoim świecie oceany równie dobre jak gdzie indziej. Macie góry i morza, i

prerie, i całą resztę. Jestem tu już osiem lat sprawdzając u Harry'ego, czy ktoś już wie jak sterować w

pozaprzestrzeni i zabrać mnie do domu, i stwierdzam, że jest to cholernie interesujący świat.

- A statki kosmiczne i... Przerwał mi mówiąc:

- Zachciewa ci się statków kosmicznych? To jedź na Florydę i przyjrzyj się jak startuje

wahadłowiec. Człowieku, to dopiero statek kosmiczny! Może nie leci do innych światów, ale to

prawdziwy statek kosmiczny. Chcesz dziwnych zwierząt? Wybierz się do Australii albo Brazylii.

Chcesz dziwnych ludzi? Jedź do Nowego Jorku albo Los Angeles, albo gdziekolwiek. Chcesz miasta

wykutego w szczycie góry? Nazywa się Machu Picchu, chyba w Peru. Chcesz starożytnych,

tajemniczych ruin? Pełno ich w Grecji, we Włoszech, w Północnej Afryce. Niezwykłych świątyń?

Odwiedź Indie. W samym Benares powinno być ponad tysiąc świątyń. Zobacz Angkor Wat lub

piramidy, nie tylko egipskie, także te Majów. Najwspanialsze, przy tym wszystkim, jest to, że jeśli tylko

chcesz, możesz wrócić do domu. Nie musisz, ale możesz. Kto wie? Pewnego dnia może zatęsknisz za

rodzinnymi stronami? Większości ludzi to się zdarza. Mnie także. Że też, cholera, nie zobaczyłem

czegoś więcej w swoim świecie przed wyruszeniem do innych.

Gapiłem się na niego przez chwilę, aż w końcu wykrztusiłem:

- No, nie wiem.

Wydawało mi się, że to tak łatwo po prostu wskoczyć do pojazdu Sida i zniknąć na zawsze, a do

Nowego Jorku było pięćset mil. I nagle zdałem sobie sprawę, jaki jestem głupi.

- I nie zapominaj - ciągnął Joe - że jeśli stwierdzisz, że nie miałem racji, zawsze możesz wrócić

do Harry'ego i ruszyć z kimś w drogę. Oczywiście nie z Sidem, on już nigdy nie wróci, ale na pewno

kogoś znajdziesz. Większość skoczków między-światowych jest samotna. Opuścili wszystkich swoich

znajomych. Nie będziesz miał kłopotu ze znalezieniem towarzysza podróży.

No i to ostatecznie zadecydowało. Doszedłem do wniosku, że Joe ma rację i powiedziałem mu

to.

- No, dobra - on na to. - A teraz idź i spakuj swoje manatki, przeproś Harry'ego i tak dalej, a

potem podrzucę cię do Pittsburgha. Masz pieniądze na dalszą podróż, tak? Ci idioci ciągle jeszcze nie

wymyślili jak sterować, więc wracam do domu. Nie do mojego prawdziwego domu, ale tam gdzie

mieszkam w waszym świecie. I nie mam nic przeciwko pasażerowi.

Uśmiechnął się do mnie, a ja odpowiedziałem uśmiechem.

Następnego dnia, rano, musieliśmy czekać na otwarcie banku i on naprawdę nie miał nic

przeciwko temu. Przez całą drogę do Pittsburgha śpiewał hymny i pieśni wojenne ze swego świata. W

latach dwudziestych mieli tam drugą wojnę domową, bo jakiś fundamentalistyczny kaznodzieja

próbował obalić Konstytucję i ustanowić rząd kościelny. Powiedział mi, że od lat nie miał komu

zaśpiewać tych pieśni.

To było sześć lat temu i odtąd nie odwiedziłem już Harry'ego.

No więc to właśnie popchnęło mnie do podróży. A co was sprowadza do Benares?