Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 1 z 10

....................................
kod pracy ucznia

.............................................

pieczątka nagłówkowa szkoły

PRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY

DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

ETAP SZKOLNY

Drogi Uczniu,
witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się
prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.

•

Arkusz liczy 10 stron i zawiera 25 zadań.

•

Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest
kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś komisji
konkursowej.

•

Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

•

Pisz tylko czarnym lub niebieskim długopisem lub piórem.

•

W każdym zadaniu podane są cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Tylko jedna jest poprawna.

•

Wybierz ją i wpisz znak X zaznaczając odpowiednią literę
w teście.

•

Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi,
ale jeżeli się pomylisz, otocz błędną odpowiedź kółkiem
i zaznacz inną.

•

Nie używaj korektora i kalkulatora.

•

Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań.

•

Brudnopis nie podlega ocenie.

Pracuj samodzielnie

.

Powodzenia!

Czas pracy:

60 minut

Liczba punktów

możliwych

do uzyskania:

25

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 2 z 10

Zadanie 1. (0-1 pkt)

Atomowa jednostka masy jest równa 0,166 x

10

-23

g. Masa cząsteczki azotu wynosi:

A. 14 u

B. 2,324

.

10

-23

g

C. 4,648

.

10

-23

u

D. 4,648

.

10

-23

g

Zadanie 2. (0-1 pkt)
O tym, jaki to pierwiastek decyduje:

A. liczba elektronów walencyjnych

B. liczba masowa

C. liczba protonów w jądrze atomu

D. liczba neutronów w jądrze atomu

Zadanie 3. (0-1 pkt)
Izotopy to atomy tego samego pierwiastka różniące się :

A. liczbą protonów

B. liczbą neutronów

C. liczbą elektronów

D. odpowiedzi A i B są poprawne

Zadanie 4. (0-1 pkt)
Jądra najcięższych izotopów są:

A. zazwyczaj nietrwałe

B. zazwyczaj trwałe

C. ulegają rozpadowi promieniotwórczemu

D. odpowiedzi A i C są poprawne

Zadanie 5. (0-1 pkt)
Do klasyfikacji metali nie można zastosować jednego z wymienionych kryteriów :

A. przewodnictwo cieplne

B. przewodnictwo elektryczne

C. twardość

D. rozpuszczalność w wodzie

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 3 z 10

Zadanie 6. (0-1 pkt)

Amalgamat to stop:

A. srebra z rtęcią

B. sodu z rtęcią

C. żelaza z rtęcią

D. odpowiedzi A i B są prawidłowe

Zadanie 7. (0-1 pkt)
Którą z wymienionych substancji należy podziałać na blaszkę żelaza, aby

otrzymać jony żelaza:

A. zasadą sodową

B. gorącym powietrzem

C. tlenkiem żelaza

D. rozcieńczonym kwasem solnym

Zadanie 8. (0-1 pkt)
Odważono po 1g czterech gazów: wodoru, tlenu, azotu, tlenku węgla(IV).

Najmniejszą objętość zajął :

A. azot

B. tlenek węgla (IV)

C. tlen

D. wodór

Zadanie 9. (0-1 pkt)
Z 22,4dm

3

tlenu (mierzonego w warunkach normalnych) całkowicie

przereaguje:

A. 2g wodoru

B. 4g wodoru

C. 44,8 dm

3

wodoru

D. odpowiedzi B i C są prawidłowe

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 4 z 10

Zadanie 10. (0-1 pkt)

Do całkowitego spalenia 3g węgla wystarczy 5,6dm

3

tlenu. 3g węgla ulegną

całkowitemu spaleniu w zamkniętym naczyniu wypełnionym powietrzem
o objętości :

A. 5,6 dm

3

B. 16,8dm

3

C. 20dm

3

D. 30dm

3

Zadanie 11. (0-1 pkt)
Zawartość procentowa tlenu w lapisie wynosi:

A. 28,2%

B. 63,5%

C. 8,2%

D. 60%

Zadanie 12. (0-1 pkt)

Rozpuszczalność cukru w temperaturze 70 o C wynosi 310g/100g H

2

O. W 82g

nasyconego roztworu w tej temperaturze znajduje się :

A. 22g cukru

B. 60g cukru

C. 20g wody

D. 60g wody

Zadanie 13. (0-1 pkt)
Oranż metylowy barwi się na kolor czerwony w :

A. czystej wodzie

B. roztworze wodorotlenku sodu

C. roztworze soli kamiennej

D. kwasie solnym

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 5 z 10

Zadanie 14. (0-1 pkt)

Podczas reakcji tlenku miedzi (II) z węglem otrzymano gaz, który wprowadzono
do wody wapiennej. Strącił się biały osad. Osad wysuszono i podziałano na
niego kwasem solnym. Zaczął gwałtownie wydzielać się gaz. Gazem tym jest:

A. chlorowodór

B. para wodna

C. tlenek węgla (II)

D. tlenek węgla (IV)

Zadanie 15. (0-1 pkt)
Na drewno padła kropla kwasu. Po chwili pojawiło się w tym miejscu brunatne
zabarwienie. Kwasem tym był:

A. stężony kwas solny

B. stężony kwas siarkowy (VI)

C. rozcieńczony kwas solny

D. rozcieńczony kwas siarkowy(VI)

Zadanie 16. (0-1 pkt)
Do probówki z tlenkiem miedzi (II) dodano kwasu siarkowego (VI) i mieszaninę
ogrzano. Które zdanie poprawnie opisuje obserwacje:

A. czarny osad zniknął, a roztwór przyjął barwę niebieską

B. tlenek miedzi (II) rozpuścił się w kwasie, wydzielał się bezbarwny gaz

C. czarny osad zmienił barwę na niebieską

D. nie zaszły widoczne zmiany

Zadanie 17. (0-1 pkt)

Podczas dysocjacji elektrolitycznej azotanu (V) potasu rozerwaniu ulega wiązanie

A. potas-azot

B. potas-tlen

C. azot-tlen

D. tlen-tlen

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 6 z 10

Zadanie 18. (0-1 pkt)

Z ilu jonów zbudowana jest cząsteczka fosforanu (V) magnezu:

A. 10

B. 2

C. 3

D. 5

Zadanie 19. (0-1 pkt)
Jakie jony pozostaną w roztworze po zmieszaniu roztworu azotanu(V) srebra

z roztworem kwasu solnego, gdy oba roztwory zawierają taką samą liczbę
cząsteczek:

A. kationy srebra i aniony azotanowe (V)

B. kationy wodoru i aniony chlorkowe

C. kationy srebra i aniony chlorkowe

D. kationy wodoru i aniony azotanowe (V)

Zadanie 20. (0-1 pkt)

Jeżeli do 2 moli H

2

SO

4

wprowadzi się 2 mole NaOH to odczyn powstałego

roztworu będzie:

A. zasadowy

B. obojętny

C. kwaśny

D. kwaśny, ale po ogrzaniu zmienia się na obojętny

Zadanie 21. (0-1 pkt)
Aby otrzymać 48% roztwór kwasu siarkowego (VI) z roztworu tego kwasu

o stężeniu 96% i o gęstości d=1,836g

.

cm

-3

, nie należy:

A. do 100g wody dodać 100 g kwasu

B. do 200g wody dodać 200g kwasu

C. do 50g kwasu dodać 50g wody

D. do 300 cm

3

wody dodać 300g kwasu

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 7 z 10

Zadanie 22. (0-1 pkt)

Roztwór kwasu rozcieńczono niewielką ilością wody. Jakie jest pH roztworu
rozcieńczonego:

A. 7

B. mniejsze niż 7

C. większe niż 7

D. 6

Zadanie 23. (0-1 pkt)

Podczas wykonywania doświadczeń zawsze należy zachować ostrożność.
W którym zestawie znajdują się substancje szczególnie niebezpieczne
w bezpośrednim kontakcie:

A. brom, azot, fosfor biały

B. fosfor biały, brom, chlor

C. chlor, brom, siarka

D. wodór, chlor, azot

Zadanie 24. (0-1 pkt)
Uzdatnianie wody to szereg etapów i metod. Metodami chemicznymi są:

A. filtracja

B. adsorpcja na węglu aktywnym

C. chlorowanie i ozonowanie

D. gotowanie

Zadanie 25. (0-1 pkt)
Ochrona powietrza to obowiązek każdego z nas. Emisji zanieczyszczeń

powietrza nie można ograniczyć przez:

A. montaż filtrów na kominach

B. odsiarczanie węgla

C. stosowanie benzyny bezołowiowej

D. stosowanie benzyny ołowiowej

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 8 z 10

BRUDNOPIS

(nie podlega ocenie)

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

U

K Ł A D O K R E S O W Y P I E R W I A S T K Ó W C H E M I C Z N Y C H

1

18

1

1

H

wodór

1,01

2

12

Mg

magnez

24,31

13

14

15

16

17

2

He

hel
4,0

2

3

Li

lit

6,94

4

Be

beryl

9,01

5

B

bor

10,81

6

C

węgiel

12,01

7

N

azot

14,01

8

O

tlen

16,0

9

F

fluor

19,0

10

Ne

neon

20,18

3

11

Na

sód

22,99

12

Mg

magnez

24,31

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Al

glin

26,98

14

Si

krzem

28,09

15

P

fosfor

30,97

16

S

siarka

32,06

17

Cl

chlor

35,45

18

Ar

argon
39,95

4

19

K

potas

39,10

20

Ca

wapń

40,08

21

Sc

skand

44,96

22

Ti

tytan

47,88

23

V

wanad

50,94

24

Cr

chrom

51,99

25

Mn

mangan

54,94

26

Fe

ż

elazo

55,85

27

Co

kobalt

58,93

28

Ni

nikiel
58,69

29

Cu

miedź

63,55

30

Zn

cynk

65,38

31

Ga

gal

69,72

32

Ge

german

72,59

33

As

arsen

74,92

34

Se

selen

78,96

35

Br

brom

79,9

36

Kr

krypton

83,8

5

37

Rb

rubid

85,47

38

Sr

stront
87,62

39

Y

itr

88,91

40

Zr

cyrkon

91,22

41

Nb

niob

92,91

42

Mo

molibden

95,94

43

Tc

technet

96,90

44

Ru

ruten

101,07

45

Rh

rod

102,91

46

Pd

pallad

106,42

47

Ag

srebro

107,87

48

Cd

kadm

112,41

49

In

ind

114,82

50

Sn

cyna

118,69

51

Sb

antymon

121,75

52

Te

tellur

127,60

53

I

jod

126,91

54

Xe

ksenon

131,29

6

55

Cs

cez

132,91

56

Ba

bar

137,33

La-Lu

57-71

72

Hf

hafn

178,49

73

Ta

tantal

180,95

74

W

wolfram

183,85

75

Re

ren

186,21

76

Os

osm

190,2

77

Ir

iryd

192,2

78

Pt

platyna

195,08

79

Au

złoto

196,97

80

Hg

rtęć

200,59

81

Tl

tal

204,38

82

Pb

ołów

207,2

83

Bi

bizmut
208,98

84

Po

polon

208,98

85

At

astat

209,99

86

Rn

radon

222,02

7

87

Fr

frans

223,02

88

Ra

rad

226,03

Ac-Lr

89-103

104

Rf

rutherford

261,1

105

Db

dubn

262,11

106

Sg

seaborg

263,12

107

Bh

bohr

262,12

108

Hs

has

265,1

109

Mt

meitner

266,1

110

Uun

111

Uuu

112

Uub

114

Uuq

57

La

lantan

138,91

58

Ce

cer

140,12

59

Pr

prazeodym

140,91

60

Nd

neodym

144,24

61

Pm

promet

144,91

62

Sm

samar

150,36

63

Eu

europ

151,96

64

Gd

gadolin

157,25

65

Tb

terb

158,93

66

Dy

dysproz

162,5

67

Ho

holm

164,93

68

Er

erb

167,26

69

Tm

tul

168,93

70

Yb

iterb

173,04

71

Lu

lutet

174,97

89

Ac

aktyn

227,03

90

Th

tor

232,04

91

Pa

protaktyn

231,04

92

U

uran

238,03

93

Np

neptun
237,05

94

Pu

pluton

244,06

95

Am

ameryk

243,06

96

Cm

kiur

247,07

97

Bk

berkel

247,07

98

Cf

kaliforn

251,08

99

Es

einstein

252,08

100

Fm

ferm

257,09

101

Md

mendelew

258,1

102

No

nobel
259,1

103

Lr

lorens

260,1

liczba atomowa

masa atomowa [u]

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

T

A B E L A R O Z P U S Z C Z A L N O Ś C I N I E K T Ó R Y C H S O L I

I W O D O R O T L E N K Ó W W W O D Z I E

I.

Szereg aktywności metali

K

Na

Li

Ca Mg Al Mn Zn

Fe

Sn

Pb

H

2

Cu Hg Ag Au Pt

R

O Z P U S Z C Z A L N O Ś Ć N I E K T Ó R Y C H S U B S T A N C J I

W Z A L E Ż N O Ś C I O D T E M P E R A T U R Y

Rozpuszczalność [ g / 100 g H

2

O ]

Substancja

0

o

C

20

o

C

40

o

C

60

o

C

80

o

C

100

o

C

KNO

3

13,6

31,9

62,9

109,0

170,9

242,4

K

2

CO

3

158,5

167,3

181,4

202,7

230,9

268,6

K

2

SO

4

8,53

11,0

14,8

18,4

21,5

24,0

CuSO

4

24,0

35,5

53,2

81,8

131,2

139,5

NaCl

35,6

35,9

36,4

37,1

38,0

39,0

NH

4

Cl

29,4

37,1

45,8

55,3

65,7

77,0

CH

3

COONa

79

111

192

139

153

170

C

12

H

22

O

11

179

204

238

288

363

488

OH

-

Cl

-

NO

3

-

S

2-

SO

3

2-

SO

4

2-

CO

3

2-

PO

4

3-

CH

3

COO

-

Li

+

R

R

R

R

R

R

R

N

R

Na

+

R

R

R

R

R

R

R

R

R

K

+

R

R

R

R

R

R

R

R

R

NH

4

+

R

R

R

R

R

R

R

R

R

Ag

+

N

N

R

N

N

T

N

N

R

Mg

2+

N

R

R

−

N

R

N

N

R

Ca

2+

T

R

R

R

N

T

N

N

R

Cu

2+

N

R

R

N

−

R

N

N

R

Ba

2+

R

R

R

R

N

N

N

N

R

Zn

2+

N

R

R

N

N

R

N

N

R

Pb

2+

N

T

R

N

N

N

N

N

R

Fe

2+

N

R

R

N

N

R

N

N

R

Fe

3+

N

R

R

N

−

R

−

N

−

Al

3+

N

R

R

−

−

R

−

N

R

R – substancja rozpuszczalna; T – substancja trudno rozpuszczalna; N – substancja

praktycznie nierozpuszczalna; − oznacza, że substancja nie została otrzymana lub

rozkłada się w wodzie