www.tacho.com.pl

©

1

Tachograf i wykresówka –

informacje ogólne

Firma Uslugowo Handlowa METRO

70 – 010 Szczecin ul. Szczawiowa 53 b

tel. [phone] 091 48 20 132

www.tacho.com.pl

Materialy maja charakter wylacznie informacyjny

©

METRO

www.tacho.com.pl

©

2

Przepisy dotyczace tachografów:

??

PRAWO O RUCHI DROGOWYM

Dz. U. .Nr 98 z 1997 r. poz. 602 z pózniejszymi zmianami

??

PRAWO O MIARACH

Dz. U. .Nr 63 poz. 636 z pózniejszymi zmianami

??

UMOWA AETR

Dz. U. .Nr 94 z 1999 r. poz. 1086 z pózniejszymi zmianami

??

USTAWA O CZASIE PRACY KIEROWCÓW

Dz. U. .Nr 123 z 2001 r. poz. 1354 z pózniejszymi zmianami

??

ROZPORZADZENIE MINISTRA GOSPODARKI W SPRAWIE
WYMAGAN, JAKIM POWINNY ODPOWIADAC TACHOGRAFY
SAMOCHODOWE ORAZ WYKRESÓWKI

Dz. U. Nr. 230 z 2002 r. poz. 1929

Tachograf samochodowy - jest to przyrzad kontrolny przeznaczony do

wskazywania i automatycznego lub pólautomatycznego rejestrowania danych
dotyczacych ruchu pojazdów samochodowych oraz okresów pracy ich
kierowców rejestrowanych na przeznaczonej do tego wykresówce

Wykresówka - nalezy przez to rozumiec przyrzad pomiarowy, karte

przeznaczona do zapisywania i przechowywania danych dotyczacych ruchu
pojazdów samochodowych, wkladana do przyrzadu kontrolnego, na której sa
zapisywane w sposób ciagly informacje podlegajace rejestracji. Oznaczone sa
symbolami.:

1)

- czas prowadzenia pojazdu;

2)

- inne okresy pracy;

3)

- okres gotowosci do pracy;

4)

- przerwa w pracy i okres dziennego odpoczynku.

www.tacho.com.pl

©

3

Dobór wykresówki do tachografu

Na tabliczce znamionowej tachografu, w poblizu numeru fabrycznego znajduje
sie znak zatwierdzenia typu tachografu, nadany przez Unie Europejska. Znak ten
ma forme prostokata z wpisana litera "e" oraz cyfra oznaczajaca kraj
producenta. Obok prostokata znajduje sie liczba oznaczajaca konkretny typ
tachografu. Na odwrocie wykresówki nalezy odszukac znak zatwierdzenia typu
tachografu, w którym wzkreswka moze byc stosowana. Jezeli na tarczy jest znak
zgodny ze znakiem typu tachografu, a zakres pomiarowy tachografu jest zgodny
z zakresem pomiarowym wykresówki, to wykresówka moze byc stosowana w
tachografie.

www.tacho.com.pl

©

4

Zakladanie wykresówki

W celu zalozenia wykresówki nalezy otworzyc czolowe wieko tachografu

przekrecajac kluczyk w zamku i odciagajac je delikatnie do siebie.
Aby zalozyc wykresówke w tachografie na dwóch kierowców nalezy odchylic
plyte separacyjna rozdzielajaca i najpierw zalozyc wykresówke dla drugiego
kierowcy, a po zamknieciu plyty separacyjnej zalozyc wykresówke dla
pierwszego kierowcy, pamietajac o prawidlowym zalozeniu na trzpien
napedowy.


Kontrolka ostrzegawcza.

Kontrolka braku tarczy znajduje sie po srodku lub w prawej dolnej czesci

tachografu i sygnalizuje brak tarczy, nie zamkniecie tachografu lub uszkodzenie
tachografu.

Ustawienie zegara

Kierowca jest zobowiazany zadbac o prawidlowe ustawienie zegara tj.

takie, aby wskazanie i rejestracja byly zgodne z aktualnym czasem..
W tachografach przesuwanie wskazówek moze nastepowac tylko do przodu
(nie wolno cofac).


Uzywanie pokretel rodzaju czynnosci (okresów czasu procy)

Pokretla rodzaju czynnosci uzywane sa przez kierowce (kierowców) do

zarejestrowania wykonywanych czynnosci.

Normalnie przelacznik rodzaju pracy nalezy ustawic w pozycji

? (inne

czynnosci). Tachograf automatycznie przelacza sie na funkcje

?

(praca

kierowcy) gdy tylko pojazd zacznie sie poruszac. Analogicznie, gdy pojazd sie
zatrzyma tachograf automatycznie wraca do funkcji

? .

www.tacho.com.pl

©

5

Niezbedne jest, aby kierowca przestawil pokretlo rodzaju czynnosci na pozycje
„odpoczynek” w odpowiednim czasie, tj. np. po powrocie na baze.
Praktycznie oznacza to, ze kierowca wsiadajac do samochodu ustawia pokretlo
rodzaju czynnosci w polozeniu „inne czynnosci”, a wysiadajac z samochodu w
pozycji „odpoczynek”.
Wykresówka z tachografu pracujacego poprawnie ponizej:
Opis oznaczen na rysunku:
N – pole z zapisem predkosci
O – pole z zapisem pracy

P – pole z zapisem odleglosci

O – pole centralne z zapisem czasu pracy

R,S – skala czasu

www.tacho.com.pl

©

6

T

- przerwy w pracy i odpoczynek

U

- czas gotowosci do pracy

V

- inne okresy pracy

W

- czas prowadzenia pojazdu

Wypelnianie wykresówek

Kazdy typ tachografu ma przypisany typ (rodzaj) wykresówki, która moze

byc do niego zastosowana. Stosowanie innych, niz dopuszczono wykresówek
moze powodowac zla rejestracje predkosci lub prowadzic do uszkodzenia badz
zablokowania tachografu.
Wykresówka przed zalozeniem do tachografu powinna byc prawidlowo opisana.
Przyklad opisanej wykresówki:

www.tacho.com.pl

©

7

Przed wlozeniem do Przy rozliczaniu

tachografu

Najczesciej spotykane manipulacje przy tachografie

Rys. 1. Rys. 2. Jazda na otwartym tachografie

www.tacho.com.pl

©

8

Rys.4. Pisak predkosci rejestruje ponizej lini zerowej. Wygiecie pisaka w
celu obnizenia rejestracji predkosci

Rys.5. Podrobiony zostal zapis predkosci i czasu jazdy od 15.50 do 16.37

www.tacho.com.pl

©

9

Najczestsze uszkodzenia tachografu

Odlaczenie nadajnika impulsów

Odlaczenie zasilania tachografu

UWAGI

1. Tachograf moze byc stosowany tylko z wlasciwymi dla danego typu tarczami

rejestrujacymi (wykresówkami).

2. Stosowanie tarcz innych niz dopuszczone, jak równiez tarcz uszkodzonych

(pogietych z wyrobionym srodkiem) prowadzi do uszkodzenia tachografu.

3. Stosowanie tachografu uszkodzonego, bez tarcz rejestrujacych, jest

niedozwolone i karalne.

4. Kazde otworzenie tachografu jest rejestrowane na tarczy i dlatego musi byc

potwierdzone na odwrocie tarczy podpisem i wpisana godzina otwarcia. Do
otworzenia tachografu upowazniony jest wlasciciel lub osoba posiadajaca
odpowiednie upowaznienie.

5. Wykresówki powinny byc zakladane przed rozpoczeciem pracy.
6. Po wyjeciu wykresówki nalezy wpisywac na niej aktualny stan drogomierza i

odlozyc do akt.

7. Ustalenie przyczyny uszkodzenia tachografu nie stanowi problemu.

Nalezy o tym pamietac, zanim wykona sie jakakolwiek ingerencje w
mechanizmie urzadzenia.

www.tacho.com.pl

©

10

USTAWA O CZASIE PRACY KIEROWCÓW

Dz. U. .Nr 125 z 2001 r. poz. 1371 z pózniejszymi zmianami

Wybrane fragmenty

Art. 6.

Maksymalny czas prowadzenia pojazdu wynosi 9 godzin na dobe,

z mozliwoscia przedluzenia do 10 godzin, nie wiecej niz dwukrotnie w
kazdym tygodniu.

Calkowity czas prowadzenia pojazdu w kazdym okresie

dwutygodniowym nie moze przekroczyc 90 godzin.

W kazdej dobie kierowca wykorzystuje, co najmniej 11 godzin

nieprzerwanego odpoczynku. Odpoczynek moze byc skrócony nie wiecej
niz do 9 godzin i nie czesciej niz trzykrotnie w ciagu jednego tygodnia.
Równowazny okres odpoczynku kierowca ma obowiazek wykorzystac
przed uplywem nastepnego tygodnia.

Odpoczynek, o którym mowa w ust. 3, moze byc podzielony na

dwie lub trzy czesci. Jedna z tych czesci powinna wynosic, co najmniej 8
kolejnych godzin, a dobowy odpoczynek 12 godzin.

W przypadku prowadzenia pojazdu przez dwóch lub wiecej

kierowców, kazdy z nich wykorzystuje, co najmniej 8 godzin
nieprzerwanego odpoczynku w kazdym 30- godzinnym okresie.

Dobowy odpoczynek moze byc wykorzystany w pojezdzie, jezeli

pojazd znajduje sie na postoju i jest wyposazony w miejsce do spania.

Art. 7.

W kazdym tygodniu kierowca wykorzystuje odpoczynek w

wymiarze, co najmniej 45 kolejnych godzin. Odpoczynek moze byc
skrócony nie wiecej niz do 36 kolejnych godzin, jezeli zostanie udzielony
w miejscowosci gdzie znajduje sie siedziba pracodawcy lub w miejscu
zamieszkania kierowcy i nie wiecej niz do 24 kolejnych godzin, jezeli
zostanie udzielony w innym miejscu. Tygodniowy nieprzerwany
odpoczynek obejmuje dobowy odpoczynek przypadajacy w dniu, w
którym kierowca rozpoczal odpoczynek tygodniowy. Okres odpoczynku
niewykorzystany wskutek skrócenia, o którym mowa w ust. 1, kierowca
powinien wykorzystac nie pózniej niz przed uplywem trzeciego tygodnia
nastepujacego po tygodniu, w którym odpoczynek zostal skrócony.

Tygodniowy odpoczynek kierowca powinien wykorzystac nie

pózniej niz po szesciu dobowych okresach prowadzenia pojazdu.

Przelozenie tygodniowego odpoczynku do konca szóstego

dobowego okresu prowadzenia jest dopuszczalne w przypadku, gdy

www.tacho.com.pl

©

11

calkowity czas prowadzenia pojazdu nie przekracza maksymalnej normy,
odpowiadajacej szesciu dobowym okresom prowadzenia.

Art. 8.

Kazdy odpoczynek wykorzystany za skrócenie dobowego lub
tygodniowego okresu odpoczynku jest odbierany lacznie z innym
odpoczynkiem dobowym, co najmniej osmiogodzinnym i na zadanie
zainteresowanego kierowcy jest udzielany w miejscu parkowania
pojazdu lub w miejscu zamieszkania kierowcy.

Art. 9.

Dobowy okres odpoczynku kierowcy wykonujacego przewozy osób

lub rzeczy, który towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem
lub pociagiem moze byc przerwany nie wiecej niz jeden raz, przy
równoczesnym spelnieniu nastepujacych warunków:

a. czesc odpoczynku dobowego spedzonego na ladzie

kierowca wykorzystuje przed lub po czesci odpoczynku
dobowego wykorzystanego na pokladzie promu lub w
pociagu,

b. przerwa pomiedzy dwiema czesciami odpoczynku dobowego

powinna byc mozliwie najkrótsza i nie moze w zadnym
przypadku przekraczac jednej godziny przed wejsciem na
poklad lub zejsciem z pokladu, lacznie z czasem
przeznaczonym na formalnosci celne,

c. w czasie obu czesci odpoczynku dobowego kierowca

powinien korzystac z lózka lub miejsca do spania.

Dobowy okres odpoczynku przerwany w sposób okreslony w ust. 1

przedluza sie o dwie godziny.

Art. 10.

Po cztero i pólgodzinnym okresie prowadzenia pojazdu kierowca

wykorzystuje, co najmniej 45-minutowa przerwe, chyba, ze zaczyna
okres odpoczynku.

Przerwa, o której mowa w ust. 1, moze byc zastapiona przerwami

trwajacymi, co najmniej 15 minut kazda, wykorzystanymi w trakcie cztero
i pólgodzinnego prowadzenia pojazdu lub natychmiast po tym okresie.

W przewozach regularnych moze byc stosowana przerwa trwajaca

nie krócej niz 30 minut po okresie prowadzenia pojazdu nie
przekraczajacym czterech godzin, jezeli przerwa trwajaca powyzej 30

www.tacho.com.pl

©

12

minut zaklócalaby miejski ruch uliczny a kierowca nie ma mozliwosci
wykorzystania pozostalych 15 minut w ciagu czterech i pólgodziny
prowadzenia pojazdu przed przerwa 30-minutowa.

Podczas przerw, o których mowa w ust. 1-3, kierowca nie moze

wykonywac zadnej innej pracy; przerw tych nie wlicza sie do dobowego
okresu odpoczynku.

Czas oczekiwania i czas nie poswiecony prowadzeniu pojazdu,

spedzony w pojezdzie bedacym w ruchu, na promie lub w pociagu, nie
stanowi "innej pracy", o której mowa w ust. 4, i jest traktowany jako
przerwa w prowadzeniu.

W przypadku stosowania przerwy, o której mowa w art. 20 ust. 8,

przerwy wymienione w ust. 1-3, ulegaja odpowiedniemu skróceniu.

www.tacho.com.pl

©

13

Przykladowy wykres

www.tacho.com.pl

©

14

Przykladowe zabezpieczenie tachografu

www.tacho.com.pl

©

15

Rodzaje wykresów

Rys.1. Wykres tachografu automatycznie rejestrujacego parametry jazdy

Rys.2. Wykres tachografu mechanicznie rejestrujacego parametry jazdy