Budownictwo ogólne

FUNDAMENTY

dr in . Andrzej Dzi gielewski

Gł boko posadowienia zale y od nast puj cych czynników:

• Gł boko przemarzania gruntu

• Układ warstw no nych gruntu

• Podpiwniczenie budynku

Przemarzanie gruntu

W gruntach spoistych (jakimi s pyły, gliny i iły) mróz powoduje powstawanie

wysadzin, czyli przemieszcze gruntu pod wpływem zamarzaj cej w nim wody. Przemarzni te

grunty podnosz si z du sił , co mo e spowodowa przemieszczane si fundamentów

budynków. Aby ochroni obiekt przed takimi uszkodzeniami, oparcie jego fundamentów na

gruncie powinno znajdowa si poni ej granicy zamarzania.

Gł boko strefy przemarzania zale y od strefy klimatycznej. W Polsce wydzielono

cztery takie strefy.

Klasyfikacja (rodzaj):

• Ławy fundamentowe

• Stopy fundamentowe

• Płyty fundamentowe

• Posadowienie po rednie (słupy, pale, studnie)

Klasyfikacja (materiał):

• Betonowe

•

elbetowe

• Murowane (cegła, kamie , bloczki)

Ławy fundamentowe

Maj zwykle wysoko 30-40 cm i szeroko dostosowan do wielko ci obci enia i

no no ci gruntu - przewa nie od 60 do 80 cm dla budynków bez piwnic i minimum 80 cm dla

budynków podpiwniczonych (szeroko ławy zale y od grubo ci cian piwnic, które b d na niej

murowane).

Zbrojenie podłu ne i poprzeczne

Grunt obci ony budynkiem mo e osiada nierównomiernie - na przykład z powodu

wysadzin mrozowych lub podmycia fundamentów - powoduj c zginanie ław wzdłu ich osi. Aby

zwi kszy wytrzymało na zginanie, zbroi si je podłu nie gór i dołem, dwoma pr tami

rednicy 12-16 mm. Koszt takiego zbrojenia nie jest du y, a bez niego nawet niedu e ruchy

gruntu mog powodowa p kanie ław, a za nimi - cian domu. Je li obci enia z budynku s

du e, a grunt słaby to trzeba wykona ław jako elbetow , czyli zastosowa dołem zbrojenie

poprzeczne.

Wykonanie fundamentów

Najwła ciwiej jest zrobi wykopy fundamentowe szersze ni wymiary ław i wyło y

ich dno 5- do 10-centymetrow warstw chudego betonu. Nast pnie na stwardniałym chudym

betonie ustawia si deskowanie, montuje zbrojenie podłu ne (w ławach elbetowych wcze niej -

zbrojenie poprzeczne) i układa beton. Je li nie zrobi si chudego betonu, to na styku z podło em

gruntowym wie a mieszanka betonowa miesza si z gruntem i w tym wa nym dla trwało ci

fundamentów miejscu beton b dzie porowaty, o bardzo małej wytrzymało ci i odporno ci na

zamarzanie.

Innym sposobem wykonywania ław fundamentowych jest ich betonowanie

bezpo rednio w gruncie. Wykopy pod takie ławy wykonuje si zwykle nieco wi ksze ni w

projekcie, układa w nich zbrojenie podłu ne i betonuje fundament. Ławy udaj si znacznie

lepiej w gruntach gliniastych ni piaszczystych, ale i w tych pierwszych bardzo cz sto podczas

betonowania obrywaj si fragmenty wykopów i grunt miesza si z betonem. W sumie wi c

powstaje konstrukcja nie najlepszej jako ci (beton trudniej jest tutaj poprawnie uło y i zag ci

ni w deskowaniu) i niewiele ta sza (zu ycie mieszanki betonowej jest wi ksze ze wzgl du na

niedokładno ci w wykonaniu wykopów).

ciany fundamentowe

• Betonowe monolityczne

• Murowe z bloczków betonowych

Na ławach wykonuje si ciany fundamentowe, które wystaj 30-50 cm powy ej

terenu, zwykle do poziomu konstrukcji podłogi parteru. Ich szeroko wynosi od 25 do 45 cm i

zale y przede wszystkim od projektowanej grubo ci cian no nych. ciany fundamentowe mog

by betonowane w deskowaniach lub - co jest obecnie bardzo popularne - murowane z bloczków

betonowych.

ciany fundamentowe ociepla si styropianem od zewn trz lub od wewn trz. W

murowanych cianach trójwarstwowych styropian oddzielony jest od gruntu

12-centymetrow ciank z bloczków.

Nawet wtedy, gdy woda gruntowa jest nisko, ciany fundamentowe powinno si

zabezpieczy od zewn trz izolacj przeciwwilgociow , stosuj c przynajmniej jednokrotne

smarowanie lepikiem asfaltowym.

Pod parterowymi budynkami murowanymi mo na ciany fundamentowe wykonywa

bez ław, je li ich grubo jest wystarczaj ca do bezpiecznego przeniesienia obci e z budynku

na grunt. ciany takie betonuje si albo w cało ci w deskowaniu, albo powy ej terenu - w

deskowaniu, a poni ej terenu - bezpo rednio w gruncie.

ciany piwnic

ciany piwnic wykonuje si podobnie jak ciany fundamentowe budynków

niepodpiwniczonych. Je li piwnica nie b dzie ogrzewana, mo na ewentualnie nie wykonywa

termicznej izolacji cian.

W domach podpiwniczonych, na ławach fundamentowych zawsze wykonuje si

poziom izolacj przeciwwilgociow (najlepiej na całej ich szeroko ci), któr pó niej ł czy si na

zakład z poziom izolacj podłogi i pionow izolacj cian piwnic.

Izolacja przeciwwilgociowa piwnic, zarówno cian, jak i podłóg powinna by

wykonana solidnie i tworzy rodzaj wanny, która oddziela budynek od wilgoci gruntowej.

Izolacj t nale y szczególnie chroni przed uszkodzeniem podczas zasypywania wykopów.