Podstawy zarządzania informacją

Forma zajęć: wykład

Rok akademicki: 2011/2012
Semestr: I

Liczba godzin: 20

Forma zaliczenia: egzamin

Rodzaj studiów: magisterskie
uzupełniające, I rok

Prowadzący: dr Adam Jachimczyk
Metody nauczania: wykład z wykorzystaniem komputera
Wymagania wstępne: brak

Opis przedmiotu: przedmiot wprowadza w zagadnienia zarządzania informacją. Wykład omawia
pojęcia zarządzania informacją i zarządzania wiedzą, charakteryzuje narzędzia wykorzystywane w
zarządzaniu informacją, nakreśla obszary badawcze zarządzania informacją, m.in. wybrane aspekty
ekonomiki informacji, polityki informacyjnej, etyki informacyjnej, audytu informacyjnego oraz zawo-
dów informacyjnych.

Cele przedmiotu: zapoznanie z teoretycznymi aspektami przedmiotu zarządzanie informacją. Po wy-
kładzie student powinien odróżnić pojęcia zarządzania informacją i zarządzania wiedzą, określić etapy
zarządzania informacją oraz znaczenie zarządzania informacją i wiedzą dla organizacji.

Tematyka zajęć:

1. Zarządzanie informacją: pojęcia i definicje: dane, informacja, wiedza, zarządzanie in-

formacją. Obszar badawczy zarządzania informacją. Cykl zarządzania informacją wg
Chun Wei Choo: identyfikacja potrzeb informacyjnych, nabycie informacji, organizacja
i przechowywanie informacji, produkty i usługi informacyjne, dystrybucja informacji,
wykorzystanie informacji. Środowisko zarządzania informacją wg J. Rowley. Cele za-
rządzania informacją - 2 godz.

Literatura:

- Babik, W. Informacja naukowa jako przedmiot zarządzania. W: Zarządzanie informacją w

nauce. Pod red. D. Pietruch-Reizes. Katowice 2008, s. 33-49.

- Choo Chun Wei. A process model of information management. Dostępny na WWW:

http://choo.fis.utoronto.ca/fis/imio/IMIO2.html.

- Choo Chun Wei. Information management for the intelligent organization: the art of scan-

ning the environment. Wyd. 3. 2002, s. 23-56.

- Macevičiūtė Elena, T.D. Wilson. The development of the information management re-

search area. Information Research 2002, vol. 7 no. 3. Dostępny na WWW:
http://informationr.net/ir/7-3/paper133.html.

- Rowley, J. Towards a framework for information management. “International Journal of

Information Management” 1998, vol. 18, no 5, s. 359-368.

- Rowley, J., R. Hartley. Organizing knowledge: an introduction to managing access to in-

formation. Wyd. 4. 2008, s. 3-7.

- Wilson, T. D. Information management. W: International encyclopedia of information and

library science. Ed. by J. Feather and P. Sturges. Wyd. 2. London, New York 2003, s. 263-
278.

2. Wywiad gospodarczy w kontekście zarządzania informacją. Definicje wywiadu gospo-

darczego. Metodologia wywiadu gospodarczego. Rodzaje źródeł informacyjnych wyko-

rzystywanych w wywiadzie gospodarczym. Kategorie wywiadu gospodarczego. Zastoso-
wania wywiadu gospodarczego. Obronny wywiad gospodarczy - 2 godz.

Literatura:

- Brody, R. Issues in defining competitive intelligence: an exploration. Dostępny na WWW:

http://scip.cms-
plus.com/files/JCIM/02.%20JCIM%204.3%20Brody%20%28WEB%29.pdf

- Kahaner, L. Competitive intelligence: how to gather, analyze, and use information to

move your business to the top. New York 1996.

- Materska, K. Pozyskiwanie informacji gospodarczych. w: Społeczeństwo informacyjne i

jego technologie : praca zbiorowa. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty oraz K. Materskiej i W.
Glińskiego, Warszawa 2004.

- Prior, V. Competitive intelligence: an introduction. Dostępny na WWW:

http://web.freepint.com/go/newsletter/197#feature.

- Vibert, C. An introduction to online competitive intelligence research: search strategies,

research case study, research problems, and data source evaluations and reviews. 2004.

- Weiss, A. A brief guide to competitive intelligence: how to gather and use information on

competitors. “Business Information Review” 2002, vol. 19, iss. 2.

3. Zarządzanie wiedzą. Początki koncepcji zarządzania wiedzą. Rodzaje wiedzy: wiedza

jawna i wiedza ukryta. Proces zarządzania wiedzą: lokalizowanie źródeł wiedzy, pozy-
skiwanie wiedzy, rozwijanie (generowanie), rozpowszechnianie wiedzy, wykorzystywanie
wiedzy, przechowywanie wiedzy. Metody generowania wiedzy: benchmarking, mapa
myśli, burza mózgów, metoda Kaizen, wideokonferencje. Model kreowania wiedzy wg
Nonaki i Takeuchiego: socjalizacja, eksternalizacja, kombinacja, internalizacja. Strate-
gie zarządzania wiedzą: strategia kodyfikacji i strategia personalizacji. Narzędzia zarzą-
dzania wiedzą. Cele zarządzania wiedzą. Zarządzanie wiedzą osobistą (Personal
Knowledge Management) - 2 godz.

Literatura:

- Jemielniak, D. Zarządzanie wiedzą - pojęcia podstawowe. W: Zarządzanie wiedzą. Red.

nauk. D. Jemielniak, A. K. Koźmiński. Warszawa 2008, s. 19-43.

- Klincewicz, K. Systemy i struktury gromadzenia wiedzy. W: Zarządzanie wiedzą. Red.

nauk. D. Jemielniak, A. K. Koźmiński. Warszawa 2008, s. 195-242.

- Krok, E. Zarządzanie wiedzą. W: Społeczeństwo informacyjne - problemy rozwoju. Pod

red. A. Szewczyk. Warszawa 2007, s. 172-236.

- Materska, K. Informacja w organizcjach społeczeństwa i wiedzy. Warszawa 2007, s. 161-

293.

- Razmerita L., K. Kirchner, F. Sudzina. Personal knowledge management: the role of Web

2.0 tools for managing knowledge at individual and organisational levels. “Online Infor-
mation Review” 2009, vol. 33, iss: 6, s.1021 - 1039.

- Rydz, A. Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą. W: Zarządzanie

wiedzą. Red. nauk. D. Jemielniak, A. K. Koźmiński. Warszawa 2008, s. 333-371.

- Solska, H. Zarządzanie wiedzą. W: Informatyka ekonomiczna: podręcznik akademicki.

Red. nauk. S. Wrycza. Warszawa 2010, s. 457-469.

4. Ekonomika informacji. Ujęcie podmiotowe i przedmiotowe ekonomiki informacji. Cechy

informacji. Informacja a inne dobra. Informacja jako kapitał. Rynek informacji. Infor-

macja jako towar. Cechy rynku informacyjnego. Regulacja rynku informacyjnego.
Koszt informacji. Siodło kosztów informacji. Asymetria rynku informacyjnego. Para-
doks informacji. Nabywca informacji. Popyt na informacje. Cena informacji. Dyferen-
cjacja cen. Pojęcie sektora informacyjnego. Metodyka sektora informacyjnego wg Pora-
ta i Machlupa. Cechy sektora informacyjnego w krajach rozwiniętych - 4 godz.

Literatura:

- Dziuba, D. T. Metody ekonomiki sektora informacyjnego. Warszawa 2007, s. 15-62.

- Oleński, J. Ekonomika informacji: metody. Warszawa 2003, s. 199-272.

- Shapiro, C., Varian, H. R. Potęga informacji: strategiczny przewodnik po gospodarce sie-

ciowej. Warszawa 2007, s. 54-66.

5. Narzędzia zarządzania informacją i wiedzą. Systemy ERP, CRM, CMS, Business Intelli-

gence. Architektura systemów zarządzania wiedzą. - 2 godz.

Literatura:

- Buchnowska, D. Systemy CRM. W: Informatyka ekonomiczna: podręcznik akademicki.

Red. nauk. S. Wrycza. Warszawa 2010, s. 373-403.

- Dudek, D. Opensourcowe systemy zarządzania treścią. W: Technologie i systemy komu-

nikacji oraz zarządzania informacją i wiedzą. Pod red. L. Kiełtyki. Warszawa 2008, s.
145-152.

- Lenart, A. Systemy ERP. W: Informatyka ekonomiczna: podręcznik akademicki. Red. na-

uk. S. Wrycza. Warszawa 2010, s. 341-372.

- Misiak, Z. Systemy elektronicznego obiegu dokumentów WFM. W: Informatyka ekono-

miczna: podręcznik akademicki. Red. nauk. S. Wrycza. Warszawa 2010, s. 429-454.

- Rawicz-Mańkowski, G. Systemy Business Intelligence. W: Informatyka ekonomiczna:

podręcznik akademicki. Red. nauk. S. Wrycza. Warszawa 2010, s. 404-428.

- Rydz, A. Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą. W: Zarządzanie

wiedzą. Red. nauk. D. Jemielniak, A. K. Koźmiński. Warszawa 2008, s. 333-371.

6. Polityka informacyjna. Znaczenie terminu polityka informacyjna. Obszary polityki in-

formacyjnej. Polityka informacyjna jako proces. Historia polityki informacyjnej. Prawo
regulujące politykę informacyjną - 2 godz.

Literatura:

- Browne, M. The field of information policy: 1. Fundamental concepts”Journal of Informa-

tion Science” 1997 vol. 23, no 4, 261-275.

- Browne, M. The field of information policy: 2. Redefining the boundaries and methodolo-

gies. “Journal of Information Science” 1997, vol. 23, no 5, s. 339-351.

- Orna, E. Information policies: yesterday, today, tomorrow. “Journal of Information

Science” 2008, vol. 34, no 4, s. 547-565.

- Rowlands, I. Information policy. W: International encyclopedia of information and library

science. Ed. by J. Feather and P. Sturges. Wyd. 2. London, New York 2003, s. 278-285.

- Rowlands, I. Understanding information policy: concepts, frameworks and research tools.

“Journal of Information Science” 1996, vol. 22, no 1, s. 13-25.

- Zawiyah M. Yusof, Mokmin Basri, Nor Azan M. Zin. Classification of issues underlying

the development of information policy. “Information Development” 2010, vol. 26, no 3, s.
204-213.

7. Etyka informacyjna. Definicja etyki informacyjnej. Historia etyki informacyjnej. Etyka

w nauce o informacji. Obszary zainteresowań etyki informacyjnej: dostęp do informacji,
własność intelektualna, prywatność, poufność, bezpieczeństwo informacji, cenzura. Ko-
deksy etyki zawodowej w profesjach informacyjnych. - 2 godz.

Literatura:

- Capurro, R. Ethical Challenges of the Information Society in the 21st Century. Dostępny

na WWW: http://www.capurro.de/EEI21.htm

- Froehlich, T. A brief history of information ethics. Dostępny na WWW:

http://www.ub.edu/bid/13froel2.htm

- Gwadera, M. Kwestie etyczne w nauce i praktyce informacyjnej - uczony, bibliotekarz, in-

fobroker. W : Studia z informacji naukowej i dyscyplin pokrewnych, pod red. E. Gondek i
D. Pietruch-Reizes. Katowice 2007, s. 262-282.

- Kostrewski B. J., Ch. Oppenheim. Ethics in information science. “Journal of Information

Science” 1979, vol. 1, no 5, s. 277-283.

- Smith, M. Information ethics. “Advances in Librarianship” 2001, vol. 25, s. 29-66.

- Sosińska-Kalata, B. Etyka w nauce o informacji. „Bibliotekarz” 2003, nr 9, s. 3-10.

- Stanula, M. Etyka w bibliotekoznawstwie i nauce o informacji - stan i rozwój badań w

Polsce (2001-2006). W : Od książki dawnej do biblioteki wirtualnej, pod red. D. Degen i
M. Fedorowicz. Toruń 2009, s. 79-94.

8. Audyt informacji. Definicja audytu informacyjnego. Cel i zadania audytu informacyjne-

go. Proces audytu: planowanie, zbieranie danych, analiza, ocena danych, raport z anali-
zy, wdrażanie zaleceń. Pojęcia pokrewne: mapowanie informacji, audyt komunikacyjny
- 2 godz.

Literatura:

- Botha H., J.A. Boon. The Information audit: principles and guidelines. “Libri” 2003, vol.

53, s. 23-28.

- DiMattia, S., L. Blumenstein. In search of the information audit: essential tool or cumber-

some process? “Library Journal” 1 marca 2000, s. 48-50.

- Henczel, S. The information audit as a first step towards effective knowledge manage-

ment: an opportunity for the special librarian. “INSPEL” 2000, vol. 34, no 3/4, s. 210-226.
Dostępny na WWW: http://forge.fh-potsdam.de/~IFLA/INSPEL/00-3hesu.pdf

- Materska, K. Audyt informacji w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego. W: Zarządzanie

informacją w nauce. Pod red. D. Pietruch-Reizes. Katowice 2008, s. 230-243.

9. Zawody informacyjne. Definicja zawodu informacyjnego. Charakterystyka profesji In-

formacyjnych. Edukacja profesjonalistów informacji. Organizacje zawodowe.

Literatura:

- Carr, D. Information professions. W: International encyclopedia of information and libra-

ry science. Ed. by J. Feather and P. Sturges. Wyd. 2. London, New York 2003, s. 285-293.

- Greer, R. C., R. J. Grover, S. G. Fowler. Introduction to the library and information pro-

fessions. London 2007.

- Materska, K. Czy profesje informacyjne mają przyszłość? ”EBIB Elektroniczny Biuletyn

Informacyjny

Bibliotekarzy

2002,

nr

8.

Dostępny

na

WWW:

http://ebib.oss.wroc.pl/2002/37/materska.php

Zagadnienia egzaminacyjne:

1. Pojęcia: dane, informacja, wiedza, wiedza jawna i wiedza ukryta, zarządzanie informacją, za-

rządzanie wiedzą, etyka informacyjna, audyt informacyjny, polityka informacyjna, wywiad
gospodarczy.

2. Cykl zarządzania informacją.

3. Model kreowania wiedzy wg Nonaki i Takeuchiego.

4. Strategie zarządzania wiedzą: strategia kodyfikacji i strategia personalizacji.

5. Narzędzia zarządzania wiedzą.

6. Ekonomika informacji. Ujęcie podmiotowe i przedmiotowe ekonomiki informacji. Rynek in-

formacji. Informacja jako towar. Koszt informacji. Asymetria rynku informacyjnego. Popyt na
informacje. Cena informacji. Dyferencjacja cen. Pojęcie sektora informacyjnego.

7. Etapy audytu informacyjnego.