1

Nasza klasa „0”

część 3

styczeń – luty

2

STYCZEÑ, TYDZIEÑ I

1

2

3

4

5

TREŒCI

PROGRAMOWE

TEMAT

TYGODNIA

DZIEÑ

TYGODNIA

TEMAT

DNIA

AKTYWNOή

I DZIA£ALNOŒÆ

DZIECKA

Nasza edukacja ma-
tematyczna
Rytmy w organizacji
przestrzeni i czasu
– Dostrzeganie ryt-

micznej organizacji
czasu w sta³ych nas-
têpstwach dnia i
nocy, pór roku, dni
tygodnia, miesiêcy;

• nazywanie kolejno

pór roku, dni tygo-
dnia, miesiêcy;
okreœlanie aktualnej
pory roku, miesi¹-
ca, dnia tygodnia,

• zwrócenie uwagi na

kalendarze, ich rolê
w okreœlaniu dni ty-
godnia, miesiêcy

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 35).

Lata, miesi¹-
ce, tygodnie

1

2

3

Kalendarze

Mój tydzieñ

A czas p³ynie

• Ulubione potra-

wy Janka -
wprowadzenie
litery j: ma³ej
i wielkiej, dru-
kowanej i pisa-
nej na podsta-
wie wyrazów:
jajko, Janek.

• Zapoznanie

z ró¿nymi ro-
dzajami kalen-
darzy.

• S³uchanie wier-

sza J. Brzechwy

Tydzieñ.

• Mój tydzieñ –

wykonanie w³as-
nej ksi¹¿eczki
o wydarzeniach
minionego ty-
godnia.

• Zabawy przy

piosence Rok.

• Gimnastyka

buzi i jêzyka -
æwiczenia arty-
kulacyjne.

3

STYCZEÑ, TYDZIEÑ I

6

7

8

9

CELE

OGÓLNE

CELE

OPERACYJNE

KSI¥¯KA, CZ. 2
KARTY PRACY,

CZ. 2

ZAJÊCIA

RUCHOWE

– zapoznanie z li-

ter¹ j: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– zwrócenie uwa-

gi na budowê
kalendarzy i ich
charakterystycz-
ne elementy

– zapoznanie z na-

zwami dni tygo-
dnia

– wykonanie ksi¹-

¿eczek o zajê-
ciach dzieci

– realizacja ró¿-

nych tematów
rytmicznych z
wykorzystaniem
ró¿nych przybo-
rów

– rozwijanie pra-

wid³owej wymo-
wy g³osek cz, c

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê j: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wyjaœnia budowê

kalendarza

– wymienia kolejno

nazwy dni tygo-
dnia

– przedstawia w for-

mie plastycznej ty-
dzieñ ze swojego
¿ycia

– ilustruje piosenkê

ruchem

– mówi wyraŸnie

s. 52-55
nr 25, 26

s. 56, 57
nr 27

nr 28

• Æwiczenia poranne –

zestaw XVI (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowo-na-

œladowcza Bitwa na
œnie¿ki (u³o¿ona przez
autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw V (u³o¿one
przez autora).

4

4

5

1

Rozmowy
liczb

Rok ma
dwanaœcie
miesiêcy

W karnawale
same bale

• Æwiczenia licz-

bowe Jak liczby
ze sob¹ rozma-
wia³y.

• Zabawa dydak-

tyczna na okreœ-
lanie logicznej
wartoœci zdañ
Prawda czy
fa³sz?

• S³uchanie

opowiadania

J. Papuziñskiej

Baϖ o dwuna-
stu miesi¹cach.

• Nasz kalendarz

– wspólne wy-
konanie kalen-
darza.

• Pawe³ i jego

strój karnawa-
³owy – wprowa-
dzenie litery
p: ma³ej i wiel-
kiej, drukowa-
nej i pisanej na
podstawie wy-
razów: plama,
Pawe³.

• Rozmowa na

temat karnawa-
³u i tradycji
z nim zwi¹za-
nych.

To ja
– Uczestniczenie

w dzia³aniach po-
zwalajcych na po-
znanie swoich mo¿-
liwoœci:

• wykazywanie siê

inicjatyw¹ w sytu-
acjach nowych, nie-
znanych

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 18).

Karnawa³

STYCZEÑ, TYDZIEÑ II

5

– rozpoznaje i nazy-

wa poznane cyfry

– odró¿nia zdania

prawdziwe od fa³-
szywych

– wymienia nazwy

miesiêcy

– wykonuje elemen-

ty wspólnej ca³oœci

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê p: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wymienia tradycje

zwi¹zane z karna-
wa³em

– utrwalenie po-

znanych cyfr

– okreœlanie war-

toœci logicznej
zdañ

– zapoznanie

z nazwami mie-
siêcy

– wykonanie w

grupach wspól-
nego kalendarza

– zapoznanie z li-

ter¹ p: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– rozwijanie zain-

teresowania kar-
nawa³em i tra-
dycjami z nim
zwi¹zanymi

s. 58, 59
nr 29

nr 30, 31

s. 60-64
nr 32

• Æwiczenia poranne –

zestaw XVII (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowa Kulig

(u³o¿ona przez autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw V (u³o¿one
przez autora).

STYCZEÑ, TYDZIEÑ II

6

2

3

4

5

1

STYCZEÑ, TYDZIEÑ III

Kim bêdê na
balu?

Coraz wiêcej
masek

Weso³e zaba-
wy na balu
karnawa³o-
wym

Nasz bal

Podwieczorek
u dziadka
Wiktora

• Wykonanie mas-

ki karnawa³o-
wej.

• Zabawy przy

piosence Ko-
stiumowy bal.

• Zabawy pod ha-

s³em Na stoisku
z maskami kar-
nawa³owymi.

• Uk³adanie gry

matematycznej
Kto bêdzie
pierwszy?

• Nasz bal karna-

wa³owy – zaba-
wy, tañce przy
muzyce.

• Na balu – malo-

wanie farbami
plakatowymi.

• Zabawy jêzy-

kowe – G³oski
i sylaby.

• Podwieczorek

u dziadka Wik-
tora – wprowa-
dzenie litery
w: ma³ej i wiel-
kiej, drukowa-
nej i pisanej na
podstawie wy-
razów: woda,
Wiktor.

Nasze rodziny
– Organizowanie

œwi¹t o charakterze
rodzinnym:

• przygotowanie pro-

gramu artystyczne-
go, samodzielne
(lub z pomoc na-
uczyciela) wykona-
nie upominków,

Odwiedzili
nas babcia
i dziadziuœ

7

STYCZEÑ, TYDZIEÑ III

– wykonanie for-

my u¿ytkowej

– rozwijanie po-

czucia rytmu

– wprowadzenie

dodawania jako
przybywania
elementów

– uk³adanie w ze-

spo³ach gry ma-
tematycznej

– aktywne uczest-

niczenie w pro-
ponowanych za-
bawach

– wyra¿anie prze-

¿yæ i doœwiad-
czeñ w ekspresji
plastycznej

– æwiczenia anali-

zy i syntezy s³u-
chowej

– zapoznanie z li-

ter¹ w: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wykonuje maskê

karnawa³ow¹

– rozpoznaje i wy-

klaskuje przebiegi
rytmiczne znanych
piosenek

– dodaje w zakresie 7

– wspólnie uk³ada

grê matematyczn¹

– bawi siê z innymi

dzieæmi

– przedstawia

w sposób plastycz-
ny swój bal karna-
wa³owy

– dzieli s³owa na sy-

laby i g³oski

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê w: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

s. 65
nr 33

s. 66, 67
nr 34

nr 35

nr 36, 37

s. 68-72
nr 38

• Æwiczenia poranne –

zestaw XVIII (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowo-naœla-

dowcza Co robi babcia
i dziadek? (u³o¿ona
przez autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw V (u³o¿one
przez autora).

8

2

3

4

5

wspólna zabawa
z przyby³ymi goœæmi

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 12).

Drzewo gene-
alogiczne

Robimy pre-
zenty

Przyjêcie dla
babci i dziad-
ka

Dla babci
i dziadka

• Rozmowa na

temat babæ
i dziadków
dzieci.

• Nauka wiersza
W. Chotomskiej
Wiersz dla babci.

• Wykonanie

drzewa gene-
alogicznego ro-
dziny dzieci.

• Nauka piosenki

Piosenka dla
babci i dziadka.

• Upominek dla

babci i dziadka
– wykonanie
prezentu z oka-
zji Dnia Babci
i Dziadka.

• Zabawa dydak-

tyczna Przyjê-
cie dla babci
i dziadka.

• Przygotowanie

s³odkiego po-
czêstunku na
spotkanie
z babciami
i dziadkami.

• S³uchanie opo-

wiadania
W. Bartosza
Uœmiechniêta
Pani Sama.

• Zabawa dydak-

tyczna Koloro-
we figury.

9

– zachêcanie do

pozyskiwania
informacji na te-
mat dzieciñstwa
cz³onków rodziny

– pamiêciowe opa-

nowanie utworu
literackiego

– wyjaœnienie zna-

czenia drzewa
genealogicznego

– nauka piosenki

– rozwijanie

sprawnoœci ma-
nualnej

– dodawanie i po-

równywanie
liczb w zakresie 7

– zachêcanie do

sprawiania blis-
kim niespodzia-
nek

– wypowiada siê

na temat treœci
opowiadania

– utrwalenie zna-

jomoœci figur
geometrycznych

– wymienia wiado-

moœci dotycz¹ce
dzieciñstwa cz³on-
ków rodziny

– recytuje wiersz

– rysuje drzewo ge-

nealogiczne swojej
rodziny

– œpiewa piosenkê

– wykonuje samo-

dzielnie upominek

– dodaje i porównuje

liczby w zakresie 7

– sprawia bliskim

niespodziankê

– mówi ca³ymi zda-

niami

– nazywa poznane

figury geometrycz-
ne

s. 73
nr 39, 40, 41

s. 74, 75
nr 42, 43, 44

s. 76, 77
nr 45, 46

s. 78, 79, 80
nr 47, 48

10

LUTY, TYDZIEÑ I

1

2

3

4

5

TREŒCI

PROGRAMOWE

TEMAT

TYGODNIA

DZIEÑ

TYGODNIA

TEMAT

DNIA

AKTYWNOή

I DZIA£ALNOŒÆ

DZIECKA

Nasza miejscowoϾ,
nasz region
– Nazywanie swojej

miejscowoœci, po-
znawanie jej histo-
rii, wa¿niejszych
zabytków i miejsc.

– Poznanie legend,

opowieœci zwi¹za-
nych ze swoj¹ miej-
scowoœci¹, regionem.

– Tworzenie planu

osiedla, swojej
miejscowoœci.

– Zorganizowanie k¹-

cika regionalnego,
wzbogacenie go
o eksponaty wyko-
nane w przedszkolu
i przyniesione z do-
mu;

• s³uchanie nagrañ

zespo³ów ludowych
ze swojego regionu,
poznanie przyœpie-
wek, obrzêdów, tañ-
ców, gwary.

– Wykonanie albu-

mów o swojej miej-
scowoœci, regionie

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 20–21).

Mój dom,
moja miejsco-
woϾ

1

2

3

4

Moje osiedle

Domy i domki

Poznajemy
swój region

Poznajemy
cyfrê 8

• Rower Renaty –

wprowadzenie li-
tery r: ma³ej
i wielkiej, druko-
wanej i pisanej na
podstawie wyra-
zów: rower, Re-
nata.

• W najbli¿szej

okolicy - spacer
po osiedlu (swo-
jej miejscowoœci).

• S³uchanie wier-

sza D. Gellner

Domek

• Zabawa dydak-

tyczna Domy
dawniej i dziœ.

• Zapoznanie

z herbem, wa¿-
niejszymi miej-
scami, zabytkami
charakterystycz-
nymi dla danej
miejscowoœci
oraz strojami da-
nego regionu.

• Wspólne wyko-

nanie albumu
pt. Moja miej-
scowoϾ.

• Zabawy mate-

matyczne Po-
ciêty obrazek.

11

LUTY, TYDZIEÑ I

6

7

8

9

CELE

G£ÓWNE

CELE

OPERACYJNE

KSI¥¯KA, CZ. 3
KARTY PRACY,

CZ. 3

ZAJÊCIA

RUCHOWE

– zapoznanie z li-

ter¹ r: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– utrwalenie swo-

jego adresu

– wyjaœnienie ró¿-

nych znaczeñ
s³owa dom

– porównywanie do-

mów dawniejszych
i dzisiejszych

– przybli¿enie cha-

rakterystycznych
miejsc danej
miejscowoœci

– rozwijanie

sprawnoœci ma-
nualnej

– wprowadzenie

zapisu cyfrowe-
go liczby 8

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê r: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– podaje swój adres

– wymienia ró¿ne

znaczenia s³owa
dom

– rozpoznaje domy

zbudowane daw-
niej lub dziœ

– wymienia wybrane,

charakterystyczne
miejsca swojej
miejscowoœci

– wspólnie wykonuje

album o swojej
miejscowoœci

– rozpoznaje i nazy-

wa cyfrê 8

s. 3-7

s. 8, 9
nr 1, 2

s. 10, 11
nr 3

s. 12, 13
nr 4

• Æwiczenia poranne –

zestaw XIX (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa orientacyjno-

porz¹dkowa Z domu
do domu (u³o¿ona
przez autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw VI (u³o¿o-
ne przez autora).

12

5

1

2

Czy znamy te
legendy?

Poznajemy
Fryderyka
Chopina

Warszawski
dzieñ

• Zabawa dydak-

tyczna Tworzy-
my kolekcje.

• Poznanie legen-

dy o swojej
miejscowoœci.

• Rysujemy nasz¹

miejscowoϾ -
wyra¿anie swo-
ich obserwacji
poprzez plasty-
kê.

• Nowe narty

Norberta -
wprowadzenie
litery n: ma³ej
i wielkiej, dru-
kowanej i pisa-
nej na podsta-
wie wyrazów:
narty, Norbert.

• Poznanie cieka-

wostek z ¿ycia
F. Chopina, s³u-
chanie fragmen-
tów wybranych
utworów.

• S³uchanie le-

gendy W. Cho-
tomskiej Legen-
da o Warsie
i Sawie.

• Wykonanie ma-

³ej mapy Polski.

Jesteœmy Polakami
– Podawanie nazwy

naszego kraju, sym-
boli narodowych:
flagi, god³a, hymnu.

– Wskazanie Polski na

mapie Europy, na-
zwanie (odczytanie
nazw) jej s¹siadów.

– Poznanie poprzez

literaturê pochodze-
nia nazwy stolicy
Polski – Warszawy,
jej herbu i wa¿niej-
szych miejsc

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 21).

Polska w Europie
– Wyjaœnienie zna-

czenia zdañ: Jesteœ-
my Polakami, Jes-
teœmy Europejczy-

Mieszkamy
w Europie

LUTY, TYDZIEÑ II

13

– tworzenie nazw

nadrzêdnych

– poznanie legend

zwi¹zanych
z danym regio-
nem

– przedstawienie

w pracy swoich
obserwacji

– zapoznanie z li-

ter¹ n: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– przybli¿enie po-

staci i muzyki
F. Chopina

– poznanie herbu,

nazwy i jej
pochodzenia
oraz wybranych
zabytków War-
szawy

– rozwijanie

sprawnoœci ma-
nualnej

– podaje nazwê nad-

rzêdn¹ do poda-
nych nazw

– dostrzega w legen-

dzie kolejnoϾ
zdarzeñ

– przedstawia plas-

tycznie wybrane
miejsce ze swojej
miejscowoœci

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê n: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– stosuje s³owa: pia-

nista, kompozytor

– wyjaœnia pocho-

dzenie nazwy sto-
licy

– wype³nia wed³ug

wzoru kontury
mapy Polski

nr 5, 6, 7

s. 14-17
nr 8

s. 18
nr 9

• Æwiczenia poranne –

zestaw XX (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowa La-

taj¹ce or³y (u³o¿ona
przez autora).

• Zabawa ruchowa Pod-

ró¿ po Europie (u³o¿o-
na przez autora).

• Æwiczenia gimna-

styczne – zestaw VI
(u³o¿one przez autora).

LUTY, TYDZIEÑ II

14

3

4

5

1

LUTY, TYDZIEÑ III

kami.

– Poznanie nazw wy-

branych pañstw na-
le¿¹cych do Unii
Europejskiej;

• zapoznanie z cha-

rakterystycznymi
zwyczajami, trady-
cjami, poznanie ba-
œni wybranych
pañstw nale¿¹cych
do UE,

• poznanie flagi UE,
• poznanie wa¿niej-

szych za³o¿eñ UE
(np. integracja miê-
dzy narodami)

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 22).

Nasze bezpieczeñ-
stwo na co dzieñ
– Œwiadome i konse-

kwentne unikanie
sytuacji zagra¿aj¹-
cych bezpieczeñ-
stwu.

– Uœwiadomienie nie-

bezpieczeñstw wy-
nikaj¹cych z nie-

Jesteœmy Po-
lakami

Kraje europej-
skie

Baœnie innych
narodów

Œnie¿ne zaspy

• S³uchanie wier-

sza Cz. Janczar-
skiego Barwy
ojczyste i legen-
dy M. Or³onia
O Lechu i Bia-
³ym Orle.

• Wykonanie fla-

gi naszego kra-
ju.

• Rozmowa o Eu-

ropie oraz kra-
jach nale¿¹cych
do Unii Euro-
pejskiej.

• Uk³adanie gry

matematycznej
Podró¿ po Eu-
ropie.

• Poznanie baœni

francuskiej Lis
i wêgorze.

• Zabawy przy

piosenkach in-
nych narodów.

• Co ukrywa œnie¿-

na zaspa? –
wprowadzenie
litery z: ma³ej
i wielkiej, dru-
kowanej i pisa-
nej na podsta-
wie wyrazów:
zaspa, Zenek.

Zabawy na
œniegu

15

– rozpoznaje nasze

god³o

– wykonuje flagê

Polski

– wyjaœnia skrót

UE; zna wybrane
pañstwa, które do
niej nale¿¹; wie,
jak wygl¹da flaga
UE; s³ucha jej
hymnu

– uk³ada w zespole

grê matematyczn¹

– okreœla myœl prze-

wodni¹ utworu

– bawi siê przy pio-

senkach innych
narodów

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê z: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

s. 19

s. 20, 21
nr 10

s. 22, 23

s. 24-27
nr 11

– zapoznanie

z symbolami na-
rodowymi

– rozwijanie

sprawnoœci ma-
nualnej

– poznanie flagi,

hymnu UE oraz
nazw krajów,
które do niej
nale¿¹

– rozwijanie my-

œlenia

– zapoznanie z ba-

œni¹ wybranego
kraju Europej-
skiego

– podejmowanie

zabaw przy pio-
senkach innych
narodów

– zapoznanie z li-

ter¹ z: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

• Æwiczenia poranne –

zestaw XXI (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa orientacyjno-

porz¹dkowa Buch
w œnie¿ny puch (u³o¿ona
przez autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw VI (u³o¿one
przez autora).

LUTY, TYDZIEÑ III

16

2

3

4

5

Bezpiecznie
bawimy siê na
œniegu

Zimowe sko-
jarzenia

Zimowe ra-
chunki

Ubieramy siê
ciep³o

• Spacer w okoli-

cy przedszkola
(szko³y).

• Opowiadanie

na podstawie
utworu J. Kuse-
go Trzy czerwo-
ne serca.

• Zabawy na

œniegu – malo-
wanie akwarel¹
z dodatkiem
bia³ej pasty do
zêbów na gra-
natowym tle.

• Tworzenie

mapy skojarzeñ
do wyrazu
zima.

• Zabawy przy

piosence Zima.

• Zabawa dydak-

tyczna Zimowe
zadania.

• Rozmowa

o ró¿nych ro-
dzajach spor-
tów zimowych.

• S³uchanie opo-

wiadania
D. Niewoli Œliz-
gawka.

• Zabawy z pio-

senk¹ Ba³wan-
kowa piosenka.

przestrzegania za-
kazów:

• bawienia siê

w miejscach niedo-
zwolonych, np.:
przy ruchliwej uli-
cy, na zamarzniê-
tym stawie

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 52).

Dbamy o nasze
zdrowie
– Ubieranie siê odpo-

wiednio do warun-
ków atmosferycz-
nych wystêpuj¹-
cych w danej porze
roku (zapobieganie
przegrzaniu i zmar-
zniêciu).

– Czêste przebywanie

na œwie¿ym powie-
trzu:

• uczestniczenie

w spacerach, zaba-
wach i æwiczeniach
ruchowych

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 45, 45).

17

– zachêcanie do

korzystania
z ruchu na œwie-
¿ym powietrzu

– ukazanie nie-

bezpieczeñstw
gro¿¹cych pod-
czas zabaw na
œniegu

– wyra¿anie swo-

ich prze¿yæ
i spostrze¿eñ
w ekspresji plas-
tycznej

– rozwijanie ak-

tywnoœci twór-
czej

– rozwijanie po-

czucia rytmu

– rozwi¹zywanie

i uk³adanie za-
dañ tekstowych

– zapoznanie

z wybranymi
sportami zimo-
wymi

– ukazywanie

konsekwencji
nieprzestrzega-
nia zakazów do-
tycz¹cych za-
baw zimowych

– rysowanie do

wys³uchanego
tekstu

– bawi siê na œniegu

– bezpiecznie bawi

siê zim¹

– maluje zabawy na

œniegu

– podaje skojarzenia

do wyrazu zima

– rozpoznaje piosen-

ki po ich rytmie

– uk³ada i rozwi¹zuje

zadania tekstowe

– wymienia wybra-

ne nazwy sportów
zimowych

– wymienia skutki

niebezpiecznych
zabaw zim¹

– rysuje ba³wana

wed³ug tekstu

s. 28
nr 12

s. 29, 30, 31

s. 32, 33
nr 13

nr 14, 15

18

STYCZEŃ

I tydzień:

Mijają dni, miesiące

Dzień 1.

Kalendarze

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ j: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹;

–

zapoznanie z ró¿nymi rodzajami kalendarzy, zwrócenie uwagi na ich budowê i charaktery-
styczne elementy.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê j: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹;

–

wyjaœnia budowê kalendarza.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 25, 26, cz. 2, Nasza klasa 0, cz. 2, s. 52-55, obrazki
przedmiotów, których nazwy rozpoczynaj¹ siê t¹ sam¹ g³osk¹, alfabet demonstracyjny, alfabet
ruchomy, nakrywki, sylweta ch³opca, kartoniki z literami, obrazki przedmiotów, których na-
zwy mo¿na u³o¿yæ z poznanych przez dzieci liter, tamburyn, d³uga wst¹¿ka.

Przebieg dnia

I

1.

Zabawa rozwijaj¹ca analizê i syntezê s³uchow¹ Jaka g³oska?

•

Wyodrêbnianie w s³owie pierwszej g³oski (ma³e zespo³y).
Dzieci otrzymuj¹ obrazki przedmiotów oznaczone cyfr¹ 1, a pasuj¹ce do nich pary obraz-
ków oznaczone cyfr¹ 2 nauczyciel rozk³ada na stoliku obrazkiem ku do³owi. Dzieci po
kolei wybieraj¹ dowolny obrazek. Jeœli jego nazwa zaczyna siê tak¹ sam¹ g³osk¹ jak ten,
który trzymaj¹ w rêce, wymawiaj¹ wyraŸnie pierwsz¹ g³oskê i k³ad¹ obrazki obok siebie.
Jeœli jednak graj¹cy nie znalaz³ odpowiedniej pary (np. ma w rêku cebulê, a wybra³ kozê),
odk³ada obrazek na stolik, a nauczyciel miesza go z innymi. Wygrywa to dziecko, które
pierwsze odszuka pasuj¹ce obrazki, przegrywa to, któremu zosta³ obrazek bez pary. (Pro-
ponowane obrazki: cytryna – cebula, fotel – farby, drabina – dom, krowa – koza, góra –
gniazdo, pasek – palto, lustro – latarka, ogórek – oko, ³opata – ³y¿ka,pude³ko – parasol,
sopel – stó³, wazon – worek, indyk – ig³a, szelki – szafa, ¿aba – ¿elazko, rower – rak,
zegarek – zamek, motyl – maki, czapka – czosnek, kot – kret, noga – narty...)

2.

Liczenie ba³wanków – wpisywanie odpowiednich liczb, odczytywanie zapisów – Karta
pracy nr 25, cz. 2
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVI.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Stój – idŸ.
Po us³yszeniu has³a IdŸ, dzieci spaceruj¹ po sali w ró¿nych kierunkach. Jeœli us³ysz¹ has³o
Stój, musz¹ siê zatrzymaæ. Ponownie zaczynaj¹ chodziæ, zmieniaj¹c kierunek, po us³ysze-
niu has³a IdŸ. Pocz¹tkowo has³a podaje nauczyciel, a nastêpnie same dzieci.

•

Æwiczenie tu³owia Najpiêkniejszy uk³on.
Dzieci witaj¹ siê z kolegami stoj¹cymi w ich pobli¿u, wykonuj¹c wymyœlony przez siebie uk³on.

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœniowych Ubieramy siê na zimowy spacer.
Dzieci naœladuj¹ zak³adanie butów, kurtki, czapki, szalika, rêkawiczek.

19

•

Æwiczenia równowagi Brodzimy po g³êbokim œniegu.
Chodz¹ po sali, unosz¹c wysoko kolana.

•

Podskoki Zmarzniête wróbelki.
Dzieci wykonuj¹ drobne skoki obunó¿ w ró¿nych kierunkach i naœladuj¹ æwierkanie.

•

Æwiczenie uspakajaj¹ce.
Maszeruj¹ parami zgodnie ze wskazówkami nauczyciela: po obwodzie ko³a, od... (podanie
imion prowadz¹cych dzieci), id¹ przez œrodek sali, na prawo, przez œrodek sali, na lewo, po
obwodzie ko³a itp.

II

Ulubione potrawy Janka – wprowadzenie litery j: ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej na
podstawie wyrazów: jajko, Janek.

1.

Zabawa Poznajemy Janka.
Nauczyciel ods³ania sylwetê ch³opca przypiêt¹ do tablicy.

•

Dzieci odgaduj¹ imiê ch³opca, które nauczyciel wypowiedzia³ z podzia³em na g³oski.

•

Omawiaj¹ wygl¹d ch³opca: kolor w³osów, oczu, rodzaj ubrania, jego kolorystykê...

•

Nauczyciel za pomoc¹ gestów pokazuje, co ch³opiec lubi robiæ. Dzieci odgaduj¹ i naœladuj¹
pokazane czynnoœci, np. p³ywanie, jazda na rowerze, gra w pi³kê, czytanie ksi¹¿ek itp.

•

Odgadywanie ulubionej potrawy Janka po rozwi¹zaniu zagadki.

Ma skorupkê tak jak orzech,
ale bardzo, bardzo cienk¹,
na œniadanie zjeœæ je mo¿esz
raz na twardo, raz na miêkko. (jajko)

2.

Analiza dŸwiêkowa s³ów: jajko i Janek, podzia³ na sylaby, g³oski, zbudowanie schematu
i modelu s³ów.

•

Rozpoznanie pierwszej g³oski – wyszukiwanie s³ów, w których wystêpuje ona na pocz¹t-
ku, w œrodku, na koñcu.

3.

Propozycje potraw dla Janka z wykorzystaniem jajek (pomys³y dzieci).

4.

Zapoznanie z wygl¹dem litery j drukowanej i pisanej, ma³ej i wielkiej.

5.

Zabawa Przedstawiamy siê.
Wypowiedzi dzieci, przedstawienie siê jako pokazana przez nauczyciela litera, np. Jestem
wielka litera J - drukowana...

6.

U³o¿enie z alfabetu ruchomego napisu jajko, zast¹pienie nakrywek w wyrazie Janek po-
znanymi literami.

7.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa U³ó¿ wyrazy.
Dzieci otrzymuj¹ kartoniki z poznanymi literami. Poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym
na tamburynie. Podczas przerwy nauczyciel pokazuje obrazek, a dzieci ze swoich liter
uk³adaj¹ na pod³odze pasuj¹cy do niego podpis, np. jama, jajka, olej, lejek, kajak...

8.

Æwiczenia na wprowadzenie liter j – Nasza klasa O, cz. 2. s. 52–55.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: jajko, Jan.

•

Podanie zdrobnienia do s³owa Jan (Janek).

•

Otaczanie pêtl¹ wyrazu Jan. Wskazywanie imion rozpoczynaj¹cyc siê sylab¹ Jo.

•

S³uchanie wiersza, omówienie jego treœci. Zaznaczanie w tekœcie litery j.

•

Wklejanie w ko³ach obrazków, odszukanych we wk³adce, których nazwy rozpoczynaj¹ siê
g³osk¹ j, koñcz¹ i maj¹ j¹ w œrodku.

•

£¹czenie liniami obrazków z odpowiednimi napisami.

20

•

Przyklejanie pod obrazkami odszukanych we wk³adce zdañ.

•

Pisanie po œladach a potem samodzielnie liter j (chêtne dzieci).

•

Czytanie tekstu; odpowiadanie na pytanie w nim postawione.
Zabawa ruchowa Bitwa na œnie¿ki.
Dzieci naœladuj¹ lepienie kul œniegowych i rzucanie nimi w kolegów.
Kolorowe kalendarze – zapoznanie z ró¿nymi rodzajami kalendarzy.

1.

Rozwi¹zywanie zagadki Co ukry³am w pude³ku?
Nauczyciel stawia przed dzieæmi tekturowe pude³ko, w którym znajduj¹ siê prezenty dla
dzieci. Dzieci rozwi¹zuj¹ zagadkê i odgaduj¹, co ono zawiera.
Od pocz¹tku roku gubi kartek wiele,
czarne w dni powszednie, czerwone w niedziele.
Mieszkaj¹ w nim miesi¹ce, tygodnie i dnie
O co dziœ was pytam? Kto odgad³ i wie? (kalendarz)

2.

Zabawa Ogl¹damy kalendarze.
Nauczyciel wyjmuje z pude³ka ró¿ne kalendarze: œcienne, reklamowe, kieszonkowe, biu-
rowe, do zrywania kartek, z notatnikami, dla dzieci...

•

Dzieci ogl¹daj¹ kalendarze, swobodnie wypowiadaj¹ siê na temat ich wygl¹du, budowy,
elementów dekoracyjnych, porównuj¹ je ze sob¹, okreœlaj¹ czy maj¹ cechy wspólne oraz
do czego s³u¿¹ kalendarze.

3.

Ekspresja s³owna Co by by³o, gdyby nie by³o kalendarzy?
Dzieci koñcz¹ zdanie Gdyby nie by³o kalendarzy, to...

4.

Sprawdzenie w wybranych przez dzieci kalendarzach oznaczenia dzisiejszego dnia, okreœlanie,
a nastêpnie sprawdzenie jaki dzieñ by³ wczoraj, a jaki bêdzie jutro.

5.

Wspólne wyeksponowanie kalendarzy w miejscu wybranym przez dzieci, zachêcanie do
ich ogl¹dania i prowadzenia rozmów na ich temat.

6.

Ozdabianie przez dzieci kartki z aktualn¹ dat¹ obrysowan¹ od szablonu (wykorzystanie
w pracy elementów pasuj¹cych do aktualnej pory roku).
Zabawa ruchowa Rano, wieczór, po³udnie.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Na przerwê i has³o,
nazwê pory dnia wypowiedzian¹ przez nauczyciela, dzieci naœladuj¹ czynnoœci, które wy-
konuj¹ rano, w po³udnie lub wieczorem (przed rozpoczêciem zabawy dzieci wypowiadaj¹
siê, co mo¿na robiæ w tych porach dnia).

III

1.

Liczenie rysunków przedmiotów w pêtlach. Wpisywanie odpowiednich liczb i znaków –
Karta pracy nr 26, cz. 2.

2.

Zabawa Chodzimy wed³ug wzoru.
Nauczyciel uk³ada na dywanie ró¿ne wzory ze wst¹¿ki, np. spiralê, zygzaki, fale, korony...
Dzieci poruszaj¹ siê po wzorze i okreœlaj¹ kierunki podczas wykonywania poszczegól-
nych ruchów. Nastêpnie chêtne dzieci same wymyœlaj¹ i uk³adaj¹ wzory, a potem poru-
szaj¹ siê po nich, okreœlaj¹c kierunek ruchu.

Dzień 2.

Mój tydzień

Cele ogólne:
–

zapoznanie z nazwami dni tygodnia,

–

rozwijanie sprawnoœci manualnych.

21

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia nazwy dni tygodnia we w³aœciwej kolejnoœci,

–

przedstawia w formie plastycznej tydzieñ ze swojego ¿ycia.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 27 cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 56, 57, historyjka obraz-
kowa Co robi³ Tomek?, wiersz J. Brzechwy Tydzieñ, kartoniki z liczbami i z kropkami, napisy
z nazwami dni tygodnia, pastele olejne, litery, klej, wst¹¿eczka, dziurkacz, kartoniki z sylaba-
mi, kr¹¿ki, rymowanka Bia³a pani.

Przebieg dnia

I

1.

Rozwijanie umiejêtnoœci czytania, utrwalanie poznanych liter – ³¹czenie rysunków z od-
powiednim wyrazem na kole – Karta pracy nr 27, cz. 2.

2.

S³uchanie krótkiego opowiadania nauczyciela, uk³adanie obrazków zgodnie z kolejnoœci¹
zdarzeñ.
Tomek ma 6 lat i tak jak wy chodzi do przedszkola (zerówki szkolnej). Dzisiaj ma urodziny
i przyniós³ cukierki, aby poczêstowaæ pani¹, kolegów i kole¿anki z grupy. Przedwczoraj
kupi³ je razem z mam¹ w sklepie, a wczoraj wieczorem – w³o¿y³ do torebki w kwiaty i po-
stawi³ na stole, aby ich nie zapomnieæ zabraæ. Jutro przyjd¹ do Tomka zaproszeni na s³od-
ki poczêstunek koledzy, a pojutrze babcia z dziadkiem i psem Azorem na urodzinowy tort.
Na pewno dostanie od nich wspania³e prezenty.

•

Okreœlanie o ilu dniach z ¿ycia Tomka opowiada³ nauczyciel.

•

Zwrócenie uwagi na wydarzenia, które ju¿ mia³y miejsce, a które siê dopiero wydarz¹.

•

Uk³adanie obrazków zgodnie z kolejnoœci¹ zdarzeñ.

3.

Wyjaœnienie pojêæ: przesz³oœæ, przysz³oœæ.
Tworzenie przez dzieci krótkiego opowiadania z zastosowaniem okreœleñ: dzisiaj, wczo-
raj, przedwczoraj, jutro, pojutrze. Zwracanie uwagi na prawid³owe u¿ywanie tych okreœleñ
czasu.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVI (patrz: przewodnik..., s. 18–19).

II

S³uchanie wiersza J. Brzechwy Tydzieñ.

1.

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat Co to jest tydzieñ?

2.

S³uchanie wiersza.
Tydzieñ dzieci mia³ siedmioro:
- Niech siê tutaj wszystkie zbior¹.
Ale przecie¿ nie tak ³atwo
radziæ sobie z liczn¹ dziatw¹:
Poniedzia³ek ju¿ od wtorku,
poszukuje kota w worku
Wtorek Œrodê wzi¹³ pod brodê:
- chodŸmy sitkiem czerpaæ wodê.
Czwartek w górze ig³¹ grzebie
i zaszywa dziury w niebie.
Chcieli pracê skoñczyæ w pi¹tek,
a to ledwie by³ pocz¹tek.
Zamyœli³a siê Sobota:

22

To¿ dopiero jest robota.
Poszli razem do Niedzieli,
tam porz¹dnie odpoczêli.
Tydzieñ drapie siê w przedzia³ek”
- No, a gdzie jest Poniedzia³ek?
Poniedzia³ek ju¿ od wtorku
poszukuje kota w worku...
I tak dalej...

3.

Rozmowa na temat wiersza.
Okreœlanie, co dzieci robi³y w poszczególne dni tygodnia.

4.

Wspólna recytacja wiersza.
Nauczyciel recytuje ponownie wiersz. W miejscach wystêpowania nazw dni tygodnia za-
trzymuje siê, a dzieci wyraŸnie wymawiaj¹ ich nazwy, zwracaj¹c uwagê na prawid³ow¹
kolejnoϾ.

5.

Omówienie, którym z kolei dniem tygodnia s¹ jego poszczególne dni: poniedzia³ek – pierw-
szym, wtorek – drugim...

6.

Zabawa Który to dzieñ?

•

Nauczyciel podaje nazwy dni tygodnia w odpowiedniej kolejnoœci, a dzieci podnosz¹ do
góry kartoniki z odpowiedni¹ cyfr¹.

•

Nauczyciel wymawia nazwy dni tygodnia w zmienionej kolejnoœci, dzieci podnosz¹ karto-
niki z odpowiedni¹ cyfr¹, okreœlaj¹c¹, którym on jest dniem tygodnia.

•

Nauczyciel pokazuje kartonik z okreœlon¹ liczb¹ kropek (1-7), a dzieci zespo³owo, a po-
tem indywidualnie podaj¹ nazwê odpowiedniego dnia tygodnia.
Zabawa rytmiczno-ruchowa Ca³y tydzieñ.
Dzieci klaszcz¹ w rêce, wymawiaj¹c rytmicznie nazwy poszczególnych dni tygodnia z po-
dzia³em na sylaby, poniedzia³ek, wtorek... Nastêpnie obracaj¹ siê drobnymi krokami wokó³
w³asnej osi, mówi¹c To jest ca³y, a na s³owo tydzieñ wykonuj¹ dwa podskoki w miejscu.

7.

Indywidualne prezentacje kolejnych dni tygodnia z wymyœlonym przez dzieci gestem (ka¿-
demu z dni tygodnia towarzyszy inny ruch, gest).

8.

Ogl¹danie, co robi¹ dzieci Pana Tygodnia przedstawione na obrazkach, opisywanie wyko-
nywanych przez nie czynnoœci, pos³ugiwanie siê nazwami dni tygodnia. Czytanie ca³o-
œciowe wyrazów, nazw dni tygodnia umieszczonych we wk³adce. Przyklejanie pod obraz-
kami dzieci odpowiednich nazw dni tygodnia – Nasza klasa O, cz. 2, s. 56, 57.

9.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa Dni tygodnia.
Dzieci losuj¹ kartonik z nazwami dni tygodnia, takie same napisy umieszczone s¹ w wi-
docznych miejscach sali. Dzieci odszukuj¹ w³aœciwy kartonik i siadaj¹ pod nim. Odmiana
zabawy: dzieci podczas przerwy szukaj¹ innych dzieci, które maj¹ taki sam kartonik jak
one (przy powtórzeniach zabawy zamieniaj¹ siê kartonikami).
Mój tydzieñ – wykonanie w³asnej ksi¹¿eczki o wydarzeniach minionego tygodnia.

1.

Wypowiedzi na temat zabaw, zajêæ, przyjemnych i nieprzyjemnych wydarzeñ minionego
tygodnia.

2.

Zaproponowanie wykonania ksi¹¿eczki zawieraj¹cej tydzieñ z ¿ycia ka¿dego z dzieci.

•

Rysowanie pastelami olejnymi na kartkach tego, co wydarzy³o siê lub co dzieci chcia³yby,
aby siê wydarzy³o w minionym lub przysz³ym tygodniu.

•

Przyklejanie w prawym dolnym rogu kartki z obrazkami poszczególnych dni tygodnia
kartonika z odpowiedni¹ cyfr¹ – okreœlaj¹c¹ kolejnoœæ wystêpowania danego dnia.

23

•

Uk³adanie z liter, wed³ug wzoru, równowa¿nika zdania Mój tydzieñ i naklejanie go na
ok³adce ksi¹¿eczki wykonanej z kolorowego kartonu i ozdobionej przez dzieci.

•

Po³¹czenie ok³adki i poszczególnych stron ksi¹¿eczki, wst¹¿eczk¹ przewleczon¹ przez
wykonane dziurkaczem otworki.

•

Prezentacje powsta³ych ksi¹¿eczek zachêcanie do dzielenia siê z innymi swoimi prze¿yciami.

•

Zorganizowanie wystawy w k¹ciku dla rodziców.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw V z butelkami plastikowymi (wed³ug K. WlaŸnik).
Ka¿de dziecko otrzymuje plastikow¹ butelkê.

1.

Przek³adanie butelki z rêki do rêki – z przodu, z ty³u, nad g³ow¹, pod kolanem, stoj¹c
w miejscu, nastêpnie w chodzie i w biegu w ró¿nych kierunkach.

2.

Podrzuty butelki w górê i chwyty obur¹cz, jednor¹cz lub dowolnym sposobem. Po opano-
waniu chwytów mo¿na wykonywaæ dodatkowe zadania przed chwytem: klaœniêcie w d³o-
nie z przodu, z ty³u, zataczanie d³oñmi m³ynka, wykonanie przysiadu z dotkniêciem pod³o-
¿a, obrotem wokó³ siebie w prawo, w lewo...

3.

W staniu lub siadzie skrzy¿nym – podbijanie butelki d³oñmi, a nastêpnie toczenie jej po
wyci¹gniêtych ramionach (æwiczyæ na zmianê podbijanie i toczenie).

4.

W staniu, butelka wzniesiona w górê trzymana obur¹cz – puszczanie butelki i ³apanie,
zanim dotknie pod³o¿a.

5.

Stanie w rozkroku, butelka w prawej lub lewej rêce – sk³on w przód i zataczanie kó³ do-
oko³a jednej i drugiej stopy – rysujemy leniwe ósemki (ruch powinien byæ ci¹g³y, przeka-
zywanie butelki z rêki do rêki zrêczne).

6.

W siadzie skrzy¿nym, butelka na kolanach trzymana obur¹cz – wznos butelki w górê i g³ê-
boki sk³on w przód.

7.

Siad skrzy¿ny, butelka na g³owie, podtrzymana palcami r¹k – skrêty tu³owia w lewo i w pra-
wo; po kilku powtórzeniach æwiczenia wykonaæ kilka rzutów i chwytów butelki.

8.

Siad rozkroczny, butelka w górze trzymana obur¹cz – skrêtosk³on do prawej stopy i próba
prze³o¿enia przez ni¹ butelki. Wyprost i wykonanie skrêtosk³onu do lewej stopy. Æwiczenie
powtarzamy kilka razy, zwracaj¹c uwagê na trzymanie butelki obur¹cz i niezginanie kolan.

9.

Siad klêczny, butelka przed kolanami, d³onie na butelce – odsuwanie butelki szybkim ru-
chem w przód i przesuwanie do kolan. W czasie wykonania æwiczenia nie unosiæ siê z piêt.

10. Le¿enie przodem, butelka z przodu w odleg³oœci wyci¹gniêtych r¹k lub pod czo³em – sk³on

tu³owia w ty³, z jednoczesnym uniesieniem butelki (wytrzymaæ sk³on), a nastêpnie powrót
do pozycji wyjœciowej.

11. Le¿enie przodem, butelka w jednej rêce – przekazywanie butelki ruchem okrê¿nym z rêki

do rêki przed twarz¹ i za plecami w jednym i w drugim kierunku (ca³y czas rêce proste
w ³okciach).

12. Le¿enie ty³em, butelka za g³ow¹ w po³o¿eniu poziomym trzymana obur¹cz – jednoczesny

wznos nóg i r¹k i d¹¿enie do spotkania stóp z butelk¹, a nastêpnie powrót do pozycji
wyjœciowej.

13. Le¿enie ty³em, butelka miêdzy stopami pionowo, rêce wzd³u¿ tu³owia – przeniesienie nóg za

g³owê (le¿enie przewrotne) i dotkniêcie butelk¹ pod³o¿a. Powtórzyæ æwiczenie kilka razy.

14. Siad prosty podparty lub le¿enie ty³em, butelka miêdzy stopami (pionowo) – kr¹¿enie

obunó¿ w prawo i w lewo, nastêpnie krótki odpoczynek i powtórzenie æwiczenia.

15. Siad prosty podparty, butelka w pozycji poziomej le¿y na nogach – wznos nóg – butelka

toczy siê w stronê brzucha – opuszczenie nóg i uniesienie bioder w podporze na rêkach –
butelka toczy siê w kierunku stóp. Æwiczenie nale¿y wykonaæ spokojnie, bez poœpiechu.
Nie rezygnowaæ i powtórzyæ kilka razy.

24

16. Siad skulny podparty, stopy na butelce – toczenie butelki palcami stóp w przód i w ty³,

nastêpnie przetaczanie butelki miêdzy stopami od prawej do lewej, zwiêkszaj¹c stopniowo
odleg³oœæ.

17. Siad skulny podparty, butelka miêdzy stopami – rzuty butelki stopami, chwyty rêkami

dowolnym sposobem. Æwicz¹cy próbuj¹ równie¿ le¿¹ce butelki postawiæ za pomoc¹ tylko
stóp. Æwiczyæ na zmianê: rzuty i chwyty oraz ustawienie butelek.

18. Butelka z ty³u, trzymana obur¹cz w dole – w biegu próba dotkniêcia butelki palcami stóp

lub piêtami.

19. Postawa, butelka le¿y na pod³o¿u – ró¿ne formy przeskoków przez butelkê: obunó¿ i jed-

nonó¿ w przód, w ty³, w bok, z pó³obrotami.

20. Siad skrzy¿ny, butelka na g³owie poziomo, podtrzymana palcami r¹k – prowadz¹cy podaje

rytm na tamburynie, który dzieci staraj¹ siê zapamiêtaæ, a na sygna³ wystukuj¹ go o pod³o-
gê butelkami (mo¿e to byæ melodia znanej piosenki).

III

1.

Utrwalanie poznanych liter, tworzenie wyrazów z sylab (ma³e zespo³y).
Nauczyciel rozk³ada na stole kartoniki z sylabami utworzonymi z poznanych liter. Dzieci
losuj¹ dowoln¹ sylabê, odczytuj¹ j¹ i proponuj¹, jak¹ sylabê mo¿na by³oby do niej do³o-
¿yæ, aby powsta³ wyraz. Odszukuj¹ tak¹ sylabê wœród tych na stole, uk³adaj¹ z nich wyraz
i odczytuj¹ (proponowane wyrazy: medal, domy, Tomek, Tola, olej, lejek, lato, luty, lama,
lasy, jajko, jama, kotlet, smoki, sito, sala, sosy...).
Zabawa ruchowa Z domu do domu.
Dzieci rozk³adaj¹ w ró¿nych miejscach sali kolorowe kr¹¿ki i siadaj¹ na nich. Na has³o
Z domu, spaceruj¹ pomiêdzy kr¹¿kami, na has³o Do domu, musz¹ jak najszybciej usi¹œæ na
swój kr¹¿ek.

2. Zabawy z rymowank¹ Bia³a pani.

Przyjecha³a bia³a pani z kraju dalekiego.
Piêkna suknia na niej z mrozu i puchu srebrnego.
B³yszcz¹ na sukience, gwiazdeczki malutkie
a na g³owie moc kryszta³ków w koronie leciutkiej.

•

Odgadniêcie O kim mówi zagadka (zima).

•

Powtarzanie tekstu za nauczycielem jak echo.

•

Mówienie z ró¿n¹ dynamik¹ g³osu: cicho, g³oœno; coraz g³oœniej, coraz ciszej.

•

Mówienie w ró¿nym tempie: wolno, szybko; jeden wers wolno, drugi szybko.

•

Rytmizowanie z wykorzystaniem naturalnych czynnoœci ruchowych: klaskanie, tupanie,
kroki do przodu, do ty³u, podskoki, obroty...

Dzień 3.

A czas płynie i płynie

Cele ogólne:
–

realizacja ró¿nych tematów rytmicznych z zastosowaniem przyborów,

–

rozwijanie prawid³owej wymowy g³osek c, cz.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

ilustruje piosenkê ruchem,

–

rozró¿nia g³oski w s³owach, prawid³owo je wymawia.

25

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 28, cz. 2, piosenka Rok, fragment wiersza J. Brzechwy
Entliczek – pêtliczek, U. Smoczyñska-Nachtman Kalendarz muzyczny w przedszkolu, obrazki
lub okazy naturalne ró¿nych zegarów, bêbenek, nagrania muzyki wokalnej, pi³ki, obrêcze, drew-
niane kr¹¿ki, opaski Roku i czterech Por Roku, flamastry.

Przebieg dnia

I

1.

Ogl¹danie ró¿nych zegarów dawnych i wspó³czesnych z wykorzystaniem obrazków i na-
turalnych okazów, np. klepsydra, budzik, zegarek na rêkê, zegarek kieszonkowy, zegar
z kuku³k¹, zegar z kurantem, zegar s³oneczny... Dzielenie siê spostrze¿eniami na temat ich
przeznaczenia i wygl¹du, prawid³owe nazywanie, naœladowanie odg³osów jakie mog¹ wy-
dawaæ, np.: bim-bam, cyk, cyk, cyk, tik, tik, tik, tik, tak, tik tak, dzyñ, dzyñ...

2.

Æwiczenia s³uchowe Zegarze, która godzina?
Wybrane dziecko jest zegarem, odwraca siê ty³em do pozosta³ych dzieci i po us³yszeniu
pytania Zegarze, zegarze, która godzina?, wybija t¹ godzinê, uderzaj¹c dowoln¹ liczbê
razy (w zakresie 10) w bêbenek. Dzieci uwa¿nie s³uchaj¹ i po liczbie uderzeñ, odgaduj¹
która jest godzina.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVI (patrz: przewodnik..., s. 18–19).

II

Zabawy przy piosence Rok.

1.

S³uchanie muzyki wokalnej z nagrañ p³ytowych – rozpoznawanie g³osów mêskich, kobie-
cych, dzieciêcych oraz zespo³u chóralnego (p³yta CD).

2.

S³uchanie piosenki Rok (muz. K. Komiñska, s³. D. Komiñski).

I.

Karuzela, karuzela,
która nigdy nie staje,
wiezie cztery psotne panny,
ka¿da inn¹ niesie bajê.
Kiedy wielki pan Rok Stary
rysowa³ panny w kole,
powiedzia³ naszym psotnicom
jakie, jakie s¹ ich role.

26

Ref.: Wiosna, lato, jesieñ, zima,

i tak ci¹gle, ci¹gle w ko³o.
Czy ty znasz te ma³e psotki,
co œmiej¹ siê z nas weso³o?

II.

Wiosna daje piêkne kwiaty,
letnie s³onko pra¿y,
jesieñ szumi cicho liœæmi,
zima bia³e ma pejza¿e.
A tymczasem te psotnice
na z³oœæ swojemu panu,
wszystko ci¹gle tak mieszaj¹,
chc¹ narobiæ ba³aganu.

Ref.: Wiosna, lato...
III.

Wiosna czasem sypnie œniegiem,
lato psoci na pla¿y,
jesieñ uda, ¿e jest wiosn¹,
a zima œnieg z gór wypra¿y.

3.

Rozmowa na temat piosenki.

•

Okreœlanie iloœci zwrotek, tempa, nastroju.

–

O czym opowiada piosenka?

4.

Zabawa rytmiczna Pory roku.
Przy melodii zwrotek, dzieci poruszaj¹ siê swobodnie po sali. Kiedy us³ysz¹ melodiê re-
frenu, zatrzymuj¹ siê, rytmicznie wymawiaj¹ tekst refrenu i klaszcz¹ w rêce. Przy powtó-
rzeniach zabawy, mówi¹ tekst i uderzaj¹ o uda, a nastêpnie mówi¹ go, uderzaj¹c o pod³ogê.

5.

Rozpoznawanie melodii piosenki.
Nauczyciel wybiera czworo dzieci – to s¹ pory roku, które ustawia w czterech rogach sali
(pory roku oznaczone s¹ symbolicznie kolorowymi opaskami: zielona – wiosna, ¿ó³ta –
lato, czerwona – jesieñ, bia³a – zima). Pozosta³e dzieci spaceruj¹ po sali przy muzyce.
Kiedy us³ysz¹ melodiê zwrotki piosenki, ustawiaj¹ siê za por¹ roku, któr¹ najbardziej lubi¹,
a nastêpnie wszystkie razem, cichutko skanduj¹ z podzia³em na sylaby nazwê pory roku,
za któr¹ stoj¹.

6.

Realizacja tematów rytmicznych z zastosowaniem pi³ek, obrêczy i drewnianych kr¹¿ków
(wed³ug U. Smoczyñskiej-Nachtman).

•

Z pi³kami, temat:

takt 1. – cztery ruchy przek³adania lub przerzucania pi³ki z rêki do rêki,
takt 2. – na raz rzut pi³ki w górê i schwytanie jej, na trzy odbicie pi³ki o pod³ogê i schwytanie jej.

•

Z obrêczami, temat:

takt 1. – uderzanie o pod³ogê obrêcz¹ trzyman¹ w obu rêkach,
takt 2. – obrót z obrêcz¹ uniesion¹ nad g³ow¹.

27

•

Z drewnianymi kr¹¿kami, temat:

takt 1– dzieci z kr¹¿kami stoj¹ w du¿ym kole, w œrodku znajduje siê jedno z dzieci. Oba
takty zostaj¹ wykonane przez dziecko stoj¹ce w œrodku w dowolny sposób (np. stukanie
palcami w kr¹¿ek trzymany nad g³ow¹, przy pod³odze, uderzanie kr¹¿kiem o kolana, stu-
kanie nim o pod³ogê itp.). Dzieci stoj¹ce w kole obserwuj¹ kolegê i powtarzaj¹ rytm, wy-
konuj¹c go w ten sam sposób. Ka¿dy solista stoj¹cy w œrodku wykonuje podany rytm
w inny sposób.

7.

Zabawa ilustracyjna do piosenki Rok.
Nauczyciel wybiera dzieci do roli Roku i czterech Pór Roku (opaski). Rok staje w œrodku
a Pory Roku tworz¹ ma³e kó³eczko dooko³a niego. Pozosta³e dzieci, tworz¹ wokó³ nich
du¿e ko³o.

•

Przy s³owach Karuzela... do baje (pierwsza czêœæ I zwrotki), Rok stoi a Pory Roku tañcz¹
wokó³ niego, trzymaj¹c siê za rêce. Dzieci w kole poruszaj¹ siê w przeciwnym kierunku
ni¿ Pory roku.

•

Przy s³owach Kiedy... do ich role (druga czêœæ I zwrotki), Rok naœladuje rysowanie, a po-
zosta³e dzieci przykucaj¹.

•

Podczas refrenu Pory Roku tañcz¹ wokó³ Roku, a pozosta³e dzieci dalej pozostaj¹ w pozy-
cji kucznej i wystukuj¹ rytm refrenu, uderzaj¹c rêkami o kolana.

•

Przy s³owach II zwrotki Wiosna daje piêkne kwiaty, dziewczynka – Wiosna opuszcza ko³o,
naœladuj¹c rozrzucanie kwiatów; lato s³oñcem pra¿y, Lato opuszcza ko³o, naœladuj¹c rêko-
ma s³oneczko; jesieñ szumi cicho liœæmi, Jesieñ opuszcza ko³o i naœladuje rêkoma ga³êzie
poruszaj¹ce siê na wietrze; zima bia³e ma pejza¿e, Zima opuszcza ko³o, naœladuj¹c malo-
wanie elementów krajobrazu.

•

Przy s³owach A tymczasem te psotnice, na z³oœæ swojemu panu, Pory Roku trzymaj¹c rêce
na biodrach, ko³ysz¹ siê na boki; wszystko ci¹gle tak mieszaj¹, chc¹ narobiæ ba³aganu,
Pory Roku wykonuj¹ przed sob¹ m³ynek rêkami z góry na dó³.

•

Podczas drugiego refrenu – Rok stoi a dzieci tañcz¹ wokó³ niego. Pory Roku tworz¹ w³a-
sne ko³o i te¿ tañcz¹.

•

Podczas III zwrotki dzieci przykucaj¹, a Wiosna prowadzi pozosta³e pory roku wê¿ykiem
pomiêdzy dzieæmi, które kolejno siê podnosz¹; Rok stoi, ko³ysze siê na boki i trzyma siê za
g³owê.

•

Ostatni refren wszyscy tañcz¹ w ma³ych kó³eczkach.
Æwiczenia artykulacyjne Gimnastyka buzi i jêzyka.

1.

Æwiczenia usprawniaj¹ce jêzyk i wargi.

•

Kotki pij¹ mleczko – poruszanie jêzykiem, naœladowanie picia z miski.

•

Dobre mleczko – mlaskanie, cmokanie.

•

Kotki oblizuj¹ swój pyszczek – oblizywanie dolnej i górnej wargi, usta szeroko otwarte.

•

Kotki licz¹ swoje z¹bki – przesuwanie jêzykiem po zêbach górnych i dolnych, ruchem
okrê¿nym.

•

Kotki uœmiechaj¹ siê – uœmiech w¹ski i szeroki z pokazywaniem zêbów.

•

Kotki miaucz¹ – miauczenie ciche, g³oœne, krótkie – miau, miau, miau; przeci¹gane – miau-
uuuuu, miauuuuu...

28

2.

Nauczyciel wymawia podobnie brzmi¹ce s³owa, a dzieci okreœlaj¹, czym one siê ró¿ni¹,
np. taczki – tacki, kasa – kasza, sale – szale, goniec – koniec, siedzi – sieci, moczy – toczy,
dzieñ – cieñ, moc – mocz.

3.

Powtarzanie za nauczycielem g³osek c, cz w po³¹czeniu z samog³oskami: ca, co, ce, cu, cy,
cza, czo, cze, czu, czy – wolno, a potem coraz szybciej.

•

Powtarzanie na przemian: ca, cza, co, czo, ce, cze, cu, czu, cy, czy.

•

Wypowiadanie przez chêtne dzieci s³ów zawieraj¹cych te g³oski w ró¿nych miejscach –
powtarzanie ich przez grupê, np. cukier, cukierek, cytryna, koc, moc, pa³ac, klocki, owca,
zaj¹c, kotwica, tablica; czapka, czajnik, czekolada, kaczka, haczyk, uczeñ, liczyd³a, p³acz,
miecz, klucz, poczta, warkocz.

•

Recytowanie za nauczycielem fragmentów wiersza J. Brzechwy Entliczek – Pêtliczek, kla-
skanie w miejscach, w których dzieci us³ysz¹ g³oskê cz.

Entliczek-pêtliczek, czerwony stoliczek,
a na tym stoliczku, pleciony, koszyczek,
w koszyczku, jab³uszko, w jab³uszku robaczek,
a na tym robaczku czerwony kubraczek.

•

Poruszanie siê po obwodzie ko³a, podczas wymawiania g³oski cz ugiêcie kolan i klaœniêcie.

•

S³uchanie zdañ wypowiadanych przez nauczyciela, okreœlanie, w których s³owach ukry³a
siê g³oska c, a w których cz. Kiedy dzieci us³ysz¹ w s³owie g³oskê c, podnosz¹ rêce do
góry, kiedy cz – dotykaj¹ pod³ogi, np.
Na œcianie wisi czarna tablica. Dziewczynka ma w torebce cztery cukierki. Ch³opczyk lubi
cytryny. Uczeñ pisze na tablicy. Jacek kupuje p¹czki. W ³azience Celiny jest czysto. Ch³o-
piec ca³y czas p³acze. Na czarnej tacy s¹ owoce. W torebce s¹ czerwone czereœnie...

•

Nauka wyliczanki, rytmizowanie tekstu.

Kaczka Kwaczka siedzi w cieniu
czeka sobie na kamieniu
czy zobaczy kaczka Kwaczka
klocki, które owca ma³a
pod kocykiem gdzieœ schowa³a?
Mo¿e tak, mo¿e nie!
Kaczko, Kwaczko rozchmurz siê.

4.

Kolorowanie tylko tych rysunków, których nazwy zawieraj¹ g³oskê cz – Karta pracy nr 28,
cz. 2.

III

1.

Uk³adanie zdañ z podanymi s³owami: czas, rok, tydzieñ, pory roku.
Zabawa ruchowa przy piosence Rok (patrz: przewodnik..., s. 27).

2.

Zabawa Jaka to pora roku?
Dzieci sk³adaj¹ kartkê na cztery równe czêœci; w ka¿dej æwiartce rysuj¹ drzewo tak jak
wygl¹da ono wiosn¹, latem, jesieni¹ i zim¹. Nastêpnie przecinaj¹ kartki wzd³u¿ linii zagiê-
cia. Nauczyciel zabiera wszystkie powsta³e karty i miesza je, a dzieci kolejno je odkrywaj¹
i odgaduj¹, jaka pora roku przedstawiona jest na danym obrazku.

29

Dzień 4.

Rozmowy liczb

Cele ogólne:
–

utrwalanie poznanych cyfr,

–

okreœlanie wartoœci logicznej zdañ.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa poznane cyfry,

–

odró¿nia zdania prawdziwe od fa³szywych.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 29, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 58, 59, wiersz A. Galicy
Tydzieñ ma siedem dni, T. Fiutowska, I. Dudziñska W co i jak siê bawiæ?, metalowa puszka,
kr¹¿ki, liczmany, rymowanka Szkolne stopnie, kartoniki z liczbami, kontury cyfr na papierze
kolorowym, klej, no¿yczki, paski papieru, flamastry, zdania do okreœlania wartoœci logicznej,
zimowe obrazki.

Przebieg dnia

I

1.

Utrwalenie nazw dni tygodnia i kolejnoœci, w jakiej wystêpuj¹ z wykorzystaniem wiersza
A. Galicy Tydzieñ ma siedem dni.

Tydzieñ ma siedem dni
zna je mama, znasz je ty.
Poniedzia³ek, wtorek, œroda
czwartek, pi¹tek i sobota.
A w niedzielê razem z mam¹
powtórzymy znów to samo.

2.

Rysowanie co dzieci chcia³yby robiæ w poszczególnych dniach tygodnia. Numerowanie
kolejnych dni tygodnia – Nasza klasa O, cz. 2, s 58, 59.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVI (patrz: przewodnik..., s. 18–19).

II

Æwiczenia liczbowe Jak liczby ze sob¹ rozmawia³y.

1.

Zabawa Pos³uchaj uwa¿nie i policz.

•

Nauczyciel odwraca siê ty³em do dzieci i wrzuca do puszki okreœlon¹ liczbê kasztanów,
guzików. Dzieci licz¹ po cichu wpadaj¹ce do puszki kasztany (guziki) i uk³adaj¹ przed
sob¹ tyle samo liczmanów, a obok nich k³ad¹ kartonik z odpowiednia liczb¹. W celu spraw-
dzenia, dzieci wysypuj¹ z puszki liczmany i licz¹. Kto ma tyle samo, to znaczy, ¿e prawi-
d³owo wykona³ zadanie.

2.

S³uchanie rymowanki, ilustrowanie jej przez dzieci kartonikami z odpowiednimi cyframi.

Kiedy pani chce oceniæ, jak siê uczy Jaœ lub Franek
stopnie stawia do dziennika z³e lub dobre, wedle zalet.

Tu jedynka, a tam dwójka, trojka z czwórk¹ daj¹ nurka,
pi¹tka, szóstka pewnie wiecie, to najlepsze stopnie w œwiecie.
Martwi trochê siê siódemka: O niej nikt ju¿ nie pamiêta?
Bo siódemki drogie dzieci, dziœ w dzienniku nie znajdziecie.

30

3.

Zabawa matematyczna z elementem dramy Rozmowy liczb.
Dzieci dziel¹ siê na zespo³y, przygotowuj¹ce krótk¹ scenkê – rozmowy pomiêdzy wyloso-
wanymi liczbami (trzymaj¹ je w rêkach, ale w taki sposób, aby inne dzieci spoza ich zespo³u,
nie mog³y zobaczyæ, jaka cyfra siê na nich znajduje), które spotka³y siê w przedszkolu. Dzie-
ci opisuj¹ wygl¹d poznanych i wybranych do rozmowy liczb, ale nie podaj¹ ich nazw. Pozo-
sta³e dzieci s³uchaj¹ poszczególnych prezentacji i uk³adaj¹ w ich trakcie kartoniki z cyframi,
które rozpozna³y. Nastêpnie dzieci wystêpuj¹ce w scenkach, ods³aniaj¹ swoje kartoniki, a od-
gaduj¹cy sprawdzaj¹, czy prawid³owo rozpoznali jakie liczby ze sob¹ rozmawia³y.

4.

Zabawa O jakiej liczbie myœlê.
Na tablicy przypiête s¹ kartoniki z cyframi 1 – 7. Nauczyciel prosi dzieci o odgadniêcie,
o jakiej liczbie poda³ informacje, np. Ta liczba jest mniejsza o 1 od 5, a wiêksza o 1 od 3 –
co to za liczba? Dzieci odgaduj¹ i podnosz¹ do góry kartonik z odpowiedni¹ cyfr¹.

5.

Wycinanie z kolorowego papieru cyfr po konturach narysowanych przez nauczyciela. Na-
klejanie na papierowym pasku od najwiêkszej do najmniejszej i ozdabianie paska wed³ug
pomys³ów dzieci.
Zabawa ruchowa Kolorowe cyferki.
Nauczyciel rozk³ada na dywanie obrêcze oznaczone cyframi od 1 do 7. Dzieci losuj¹ kolo-
rowe kartoniki z cyframi od 1 do 7. Poruszaj¹ siê po sali przy muzyce. Podczas przerwy
w grze, odszukuj¹ obrêcz z tak¹ sam¹ cyfr¹, jak ta na ich kartoniku. Przy powtórzeniach
zabawy nauczyciel zmienia oznaczenie obrêczy.
Zabawa dydaktyczna na okreœlanie logicznej wartoœci zdañ Prawda czy fa³sz? (wed³ug
T. Fiutowskiej, I. Dudziñskiej).
Nauczyciel dzieli dzieci na dwa równoliczne zespo³y, które siedz¹ naprzeciwko siebie.
Uczestnicy w ka¿dym zespole maj¹ przed sob¹ kr¹¿ki: w jednym zespole niebieskie, w dru-
gim czerwone. Nauczyciel ma jeden kr¹¿ek czerwony i jeden niebieski. Mówi, ¿e za chwi-
lê zostanie zaczarowany w srokê, która bêdzie mówiæ prawdê i k³amstwa. Umawia siê
z dzieæmi, ¿e jeden zespó³ bêdzie podnosi³ do góry kr¹¿ki wtedy, kiedy sroka bêdzie mó-
wi³a prawdê, a drugi – kiedy bêdzie to k³amstwo. Jeœli ktoœ, w którymœ zespole pomyli siê
i uzna prawdê za k³amstwo lub odwrotnie, oddaje swój kr¹¿ek. Wygrywa zespó³, który po
zakoñczeniu zabawy zachowa wiêcej kr¹¿ków.

Prawda to czy plotka?
niebieska jest stokrotka, jaskó³ka zjada ¿aby,
w piaskownicy chodz¹ kraby, na gruszy rosn¹ gruszki,
mama z m¹ki robi kluski, sól jest bardzo s³odka,
bocian mo¿e piæ ze spodka, sosna zawsze jest zielona,
woda w morzu jest s³ona, poci¹g jedzie po szynach,
w orkiestrze gra dru¿yna, wêgiel jest czarny,
krowa daje mleko, Wis³a jest rzek¹,
s³oñce tylko latem œwieci, samolot w kosmos leci,
pingwiny to ptaki, w ogrodzie rosn¹ buraki,
wieloryb jest ssakiem, nietoperz jest ptakiem.

Nauczyciel odpowiedzi poprawne potwierdza podniesieniem kr¹¿ka czerwonego, a b³êd-
ne niebieskiego. Po podliczeniu kr¹¿ków zostaje wy³oniony zwyciêski zespó³. Dzieci wy-
mieniaj¹ siê kr¹¿kami i teraz ten zespó³, który podnosi³ kr¹¿ki przy zdaniach prawdziwych
bêdzie podnosi³ je przy fa³szywych. Zabawa zaczyna siê od nowa.

31

Prawda to czy plotka?
suczka urodzi³a kotka, grzebieñ jest do czesania,
lodówka jest do prania, Wawel jest w Krakowie,
czapkê nosi siê na g³owie, trójk¹t ma trzy boki,
karze³ jest wysoki, lizaki s¹ na patyku,
kwiaty rosn¹ w wazoniku, m¹ka jest czarna,
w k³osach s¹ ziarna, na nogach siê nosi buty,
dzieñ tygodnia to jest luty, je¿ pod ziemi¹ ¿yje,
myszka siê ogonem myje, na skrzypcach siê smykiem gra,
kaczka trzy nogi ma, grzyby na polu rosn¹,
wiosna jest zawsze wiosn¹, sosna pachnie sosn¹.

Po podliczeniu kr¹¿ków, zostaje wy³oniony zwyciêzca.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw V (patrz: przewodnik..., s. 23–24)

III

1.

Rysowanie przedmiotów, których nazwy rozpoczynaj¹ siê podanymi sylabami – Karta pracy
nr 29, cz. 2.

2.

Zabawa rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ dostrzegania okreœlonych cech przedmiotów Dotknij czegoœ.
Dzieci spaceruj¹ po sali, na polecenie nauczyciela dotykaj¹ okreœlonych przedmiotów, np.
Dotknij czegoœ: okr¹g³ego, du¿ego, g³adkiego, ma³ego, ¿ó³tego, drewnianego, czerwone-
go itp.

3.

Zabawa rozwijaj¹ca spostrzegawczoœæ Uk³adamy obrazki.
Uk³adanie w ca³oœæ zimowych obrazków pociêtych na czêœci – opowiadanie, co przedstawiaj¹.

Dzień 5.

Dzień 5.

Dzień 5.

Dzień 5.

Dzień 5.

Rok ma dw

Rok ma dw

Rok ma dw

Rok ma dw

Rok ma dwanaście miesięc

anaście miesięc

anaście miesięc

anaście miesięc

anaście miesięcyyyyy

Cele ogólne:
–

zapoznanie z nazwami miesiêcy,

–

wykonywanie w zespo³ach wspólnego kalendarza.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia nazwy miesiêcy,

–

wykonuje elementy wspólnej ca³oœci.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 30, 31, cz. 2, opowiadanie J. Poraziñskiej Baœñ o dwuna-
stu miesi¹cach, T. Fiutowska, I. Dudziñska W co i jak siê bawiæ?, przys³owia o miesi¹cach,
materia³y do wykonania kalendarzy, obrazki przedmiotów zwi¹zanych z miesi¹cami, pi³ka,
zagadki.

Przebieg dnia

I

1.

Zaznaczanie w ka¿dym szeregu takiego samego znaku jak we wzorze – Karta pracy nr 30,
cz. 2.

2.

Zabawa utrwalaj¹ca nazwy dni tygodnia oraz rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ tworzenia rymów
Rymy na karuzeli (wed³ug T. Fiutowskiej, I. Dudziñskiej). Dzieci wymawiaj¹ kolejno na-
zwy dni tygodnia i uk³adaj¹ do nich rymy,np.
poniedzia³ek – wa³ek, anta³ek, marsza³ek, kawa³ek,

32

wtorek – worek, korek, borek, amorek, motorek,
œroda – woda, broda, komoda, nagroda, moda, k³oda, soda,
czwartek – Bartek, kartek,
pi¹tek – wrz¹tek, k¹tek, pocz¹tek, w¹tek,
sobota – robota, wrota, kapota, marnota,
niedziela – karuzela, kamera, Manuela, opera.
Nastêpnie dzieci siadaj¹ na krzese³kach ustawionych w ko³o, a nauczyciel siedzi w œrodku.
Na umówiony sygna³, wyraŸnie i rytmicznie mówi po kolei nazwy dni tygodnia, a dzieci
w tym samym czasie przesiadaj¹ siê rytmicznie z krzes³a na krzes³o. Kiedy powie Stop,
dziecko siedz¹ce naprzeciwko niego wypowiada nazwê tego dnia tygodnia, który prowa-
dz¹cy wymieni³ jako ostatni.

•

Odmiana zabawy: nauczyciel na sygna³ Karuzela, w myœli wypowiada nazwy dni tygo-
dnia, a dzieci przesiadaj¹ siê z krzes³a na krzes³o. Dziecko, które wykona na karuzeli pe³ny
obrót, to znaczy usi¹dzie naprzeciwko nauczyciela mówi Stop. Nauczyciel wymawia wte-
dy g³oœno nazwê tego dnia, na którym przerwane zosta³o mówienie w myœli, a dziecko,
które zatrzyma³o karuzelê wymyœla wypowiedŸ rozpoczynaj¹c¹ siê nazw¹ podanego dnia
tygodnia i koñcz¹c¹ takim s³owem, ¿eby siê z nim rymowa³o, np. wtorek – dziurawy wo-
rek, czwartek – ma du¿o kartek; poniedzia³ek – zjad³ sera kawa³ek; œroda – mówi, ¿e jest
m³oda; sobota – usta ma jak wrota; niedziela – krêci siê jak karuzela; pi¹tek – to dobry
pocz¹tek... (g³ównym kryterium zabawy jest u³o¿enie prostej wypowiedzi ze s³owami ry-
muj¹cym siê z nazw¹ dnia tygodnia. Nie ma wiêkszego znaczenia logiczny sens wypowie-
dzi. Im go mniej, tym mo¿e byæ œmieszniej i weselej). Za prawid³owe odpowiedzi dzieci
otrzymuj¹ punkty. Wygrywa to, które zbierze ich najwiêcej. Przed powtórzeniem zabawy
dzieci spaceruj¹ lub biegaj¹ dooko³a krzese³, na sygna³ prowadz¹cej siadaj¹ na dowolnym
krzeœle i zabawa zaczyna siê od nowa.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVI (patrz: przewodnik..., s. 18–19).

II

S³uchanie opowiadania ilustrowanego sylwetami postaci na podstawie utworu J. Poraziñ-
skiej Baœñ o dwunastu miesi¹cach.

1.

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat pór roku, miesiêcy, tygodni, dni, zwrócenie uwagi
na cyklicznoœæ ich wystêpowania.

2.

S³uchanie opowiadania.
By³a w chacie gospodyni. Mia³a córkê i mia³a pasierbicê. Pasierbica by³a dobra, a córka
by³a dokucznica. Ludzie na sierotkê mówili: ³adniutka, a na córkê – brzydula. Wiêc maco-
cha sierotki strasznie nie lubi³a. Tak umyœli³a sobie: - Pozbêdê siê jej, do lasu wyœlê... mo¿e
tam przepadnie! Nadszed³ grudzieñ. Spad³y œniegi i przyszed³ mróz, a srogie wichury po
polach pêdzi³y i tumanami œniegu miota³y. Raz wo³a macocha sierotkê i mówi:
– IdŸ mi zaraz w las i nazbieraj fio³ków. Jak ich nie uzbierasz, to siê tu nie pokazuj, bo ciê
do izby nie wpuszczê.
A¿ siê biedna sierotka za g³owê chwyci³a: – A gdzie ja w tym œniegu fio³ki znajdê?
– Szukaj, gdzie chcesz. Albo dziœ do wieczora fio³ki przyniesiesz, albo siê nie pokazuj
w cha³upie...
Co by³o robiæ. Wziê³a dziewczynka chustkê i posz³a w las. Idzie, idzie lasem i wcale nie
wie, gdzie tu mo¿na fio³ki znaleŸæ. Nawet na wiosnê ich tu nie widzia³a. Usz³a spory kawa-
³ek. A¿ tu widzi: ogieñ siê pali, a dooko³a ognia dwunastu mê¿czyzn siedzi. A mo¿e to
rozbójnicy? Iœæ tam czy nie iœæ? Ale oœmieli³a siê i ku siedz¹cym idzie. A jak podesz³a

33

bli¿ej, pozna³a, ¿e to bracia Miesi¹ce. Przywita³a ich. Odpowiedzieli jej i pytaj¹: – Który
z nas najbardziej ci siê podoba?
– Wszyscy podobacie siê mi, boœcie wszyscy potrzebni.
Spojrzeli bracia po sobie, spodoba³a im siê ta grzeczna odpowiedŸ i pytaj¹: – Po coœ tu
przysz³a dziewczynko?
– Macocha kaza³a mi fio³ków nazbieraæ, ale gdzie ich zim¹ szukaæ?
– E, nie martw siê, mo¿e i znajdziesz...
Usiad³ Kwiecieñ na miejscu Grudnia. Zaraz œnieg zacz¹³ topnieæ, zazieleni³y siê borówko-
we, jagodowe krzaczki, a ptaszki zaczê³y œpiewaæ. Z g³êbi lasu powia³ dech œwie¿y, kwit-
n¹c¹ czeremch¹ pachn¹cy.
– IdŸ, sierotko, za tê pierwsz¹ sosnê, fio³ków poszukaj.
Idzie dziewczyna, patrzy... a tam a¿ modro od kwiatków! Rwie, rwie... pó³ koszyka na-
rwa³a. Przykry³a mchem kwiaty, ¿eby nie zmarz³y. I wróci³a do ogniska, Kwietniowi
podziêkowaæ.
– IdŸ¿e w spokoju do domu. A jak bêdziesz znów w potrzebie, przyjdŸ do nas.
Biegnie sierotka do domu, a nadziwiæ siê nie mo¿e, ¿e wcale teraz zimna nie czuje. Us³y-
sza³a macocha, ¿e dziewczyna do sieni wchodzi, wysz³a z izby i wo³a: – Jeœli nie masz
fio³ków wynocha!
– Mam, mam, popatrzcie! – wo³a dziewczynka i stawia koszyk na stole...
W izbie zapachnia³o jak w ogrodzie wiosn¹. – Naprawdê, fio³ki prawdziwe – mamrocze
macocha i poj¹æ nie mo¿e, gdzie je sierotka znalaz³a – W lesie by³y?
Minê³o trzy dni, mróz jeszcze bardziej siê nasili³, wichry jeszcze siê bardziej nasro¿y³y,
i macocha wo³a do sierotki: Biegnij mi zaraz w las, nazbieraj tam poziomek, ¿eby by³y
piêkne i dojrza³e. A jak nie znajdziesz to nie wracaj!
– Gdzie ja biedna teraz poziomki znajdê – myœli sierotka. – Pójdê do Miesiêcy, mo¿e i po-
mog¹. Ale czy do nich dojdê? Idzie, idzie, wiatr j¹ szarpie, mróz na wylot przejmuje, ale
jakoœ dosz³a do lasu i dwunastu braci.
I Grudzieñ mówi: – To ty dziewczyno. Có¿ teraz chcia³abyœ mieæ?
– Poziomek bym chcia³a piêknych, dojrza³ych – szepcze nieœmia³o sierota.
– To siê zrobi... to siê zrobi... – mówi Grudzieñ.
Wsta³ ze swego siedziska, a na jego miejsce przyszed³ m³ody Czerwiec. Dooko³a œnieg
staja³, g³ogowe krzaki stanê³y w ró¿owym kwieciu, ptaki zape³ni³y las muzyk¹.
– IdŸ dziewczynko za tê sosnê poszukaj!
Idzie dziewczynka, a na polanie za sosn¹ a¿ czerwono od poziomek! Zaczê³a je zbieraæ i do
dzbanka sypaæ. Zerwa³a liœæ paproci, dzbanek nakry³a i z wielk¹ radoœci¹ posz³a Czerw-
cowi podziêkowaæ.
– Teraz idŸ spokojnie do domu. A jak bêdziesz czegoœ potrzebowa³a, to przyjdŸ do nas.
Idzie dziewczyna do domu i tak jak za pierwszym razem wcale jej nie zimno i droga nieda-
leka. Us³ysza³a macocha, ¿e dziewczyna wchodzi do sieni, wysz³a z izby i wo³a: – Jeœli nie
masz poziomek... Ale poziomki pachn¹ jak na leœnej polanie, gdy je czerwcowe s³oñce
grzeje. Na wieczerzê matka z córk¹ poziomki zjad³y. Sierocie nic nie da³y.
Minê³o kilka dni. Gospodyni myœli: – G³upia by³am, ¿e chcia³am fio³ków. ¯e chcia³am
poziomek. Kwiatki zwiêd³y, poziomki siê zjad³o. Teraz ka¿ê sierocie przynieœæ z lasu tala-
rów. Wiêc mówi do dziewczyny: – Leæ do lasu i przynieœ talarów. ¯eby by³y ciê¿kie, ze
szczerego srebra. Jak ich nie znajdziesz, to siê nie pokazuj!
Zima by³a sroga – wko³o le¿a³y œniegi, mróz trzyma³..., a z³a macocha znów kaza³a sierot-

34

ce iœæ do lasu - aby przynieœæ talarów. Biedna sierotka idzie i znów przed braæmi Miesi¹-
cami staje.
– Talarów kaza³a macocha przynieœæ, aby by³y ze szczerego srebra.
Poduma³, poduma³ Grudzieñ, a¿ mówi:
– Przychyl siê, weŸ sobie wêgielków z ogniska. Nie bój siê. A jak jeszcze raz ciê macocha
wyœle to ju¿ do niej nie wracaj, u nas zostañ. W naszej zagrodzie bêdziesz mieszka³a,
gospodarkê bêdziesz nam prowadzi³a.
Dziewczynka kupkê wêgielków zebra³a, podziêkowa³a i wraca. Ale bardzo siê boi, ¿e jej
wêgielki dziurê w zapasce wypal¹. Wesz³a do sieni, a macocha wo³a: - Masz talary, du¿o
ich masz? Nie œmie sierotka o tych wêgielkach powiedzieæ. Wytrz¹sa je z zapaski... A tu
brzdêk, brzdêk, brzdêk... srebrne talary lec¹ i dŸwiêcz¹, i b³yszcz¹, a¿ w ca³ej izbie poja-
œnia³o. Rzuci³a siê macocha z córk¹! Talary zagarniaj¹, ogl¹daj¹, licz¹...
– Tyleœ tylko przynios³a? A gdzie masz wiêcej? Mo¿e gdzieœ pod œniegiem schowa³aœ? Leæ
zaraz i wszystkie przynieœ! Owinê³a siê sierotka chustk¹,i posz³a w las, i wiêcej nie wróci-
³a. Do dwunastu Braci Miesiêcy na s³u¿bê przysta³a. Czeka³a macocha do póŸnej nocy.
Czeka³a ca³y ranek, ca³y dzieñ i znowu ca³y wieczór. Sierotki nie widaæ... Tak mówi do
córki: – Nie wiadomo, co siê z ni¹ sta³o. Mo¿e w polu zamarz³a. Teraz ty pójdziesz!
– Chcesz, ¿ebym i ja przepad³a?
– Nie b¹dŸ g³upia! Tamta co na sobie mia³a? Letni¹ sukienkê i chustkê.
A ciebie w ko¿uch odziejê i w buty po kolana. Nie bój siê, nie poczujesz zimna, a talarów
przyniesiesz. Potrafi³a tamta, potrafisz i ty.
– Mo¿e potrafiê. Jeszcze wiêcej przyniosê.
Posz³a córka. A dzieñ by³ piêkny. Wiatr usta³. S³oñce przez mg³ê œwieci³o, sypa³ œnie¿ek
drobniutki i suchy. Posz³a córka w pole, wesz³a w las. Ciep³o jej, weso³o. A rozgl¹da siê
dooko³a, gdzie te talary le¿¹. A coœ siê tam w lesie jarzy i migoce. Pewnie te bogactwa tak
jaœniej¹! Biegnie dziewczyna, o ma³e œwierczki œniegiem przysypane siê potyka i przewra-
ca. Przybieg³a! Patrzy, a to ognisko, a dooko³a ognia dwunastu braci siedzi. Pozna³a, ¿e to
bracia Miesi¹ce. Ale wielce by³a rozgniewana, ¿e siê tak tym ogniem oszuka³a. Myœla³a, ¿e
to talary œwiec¹, a tu ot co!
– Dzieñ dobry, dziewczynko. A mo¿e nam powiesz, kto my jesteœmy? – zawo³a³ Grudzieñ
A córka ze z³oœci¹: – Ten to Marzec – k³apie szczêk¹ jak starzec. A ten Maj – tylko mu kij
¿ebraczy daj. A ten Luty – ma koœlawe buty. Stary Grudzieñ – najwiêkszy leñ... I tak d³ugo
jeszcze Miesi¹com przygadywa³a, a¿ siê bracia rozgniewali. Podniós³ siê Grudzieñ, a na
jego miejsce usiad³ Luty. Dopiero jak nie zacznie siê sroga zima! Zacz¹³ wiaæ wicher,
pochwyci³ tumany œniegu i rozhula³ siê zamieci¹. Myœli córka: – Trzeba do domu uciekaæ!
Ale drogê znaleŸæ trudno, a mróz coraz silniejszy i zaspy coraz wiêksze. I nie znalaz³a
talarów w lesie, i droga do domu daleka... Bo nie znajdzie szczêœcia ten, co nie¿yczliwoœæ
w sercu nosi.

3.

Rozmowa na temat opowiadania.
Wypowiedzi dzieci na temat postêpowania macochy i jej córki, porównanie ich z postaci¹
sierotki. Poszukiwanie okreœleñ cech charakteru poszczególnych postaci. Nazywanie mie-
siêcy, o których by³a mowa, okreœlanie z jak¹ por¹ roku s¹ one zwi¹zane.

4.

Zabawa Miesi¹ce.
Dzieci stoj¹ w kole, nauczyciel rzuca do nich pi³kê, a one podaj¹ nazwy miesiêcy, które
znaj¹ i okreœlaj¹, z któr¹ por¹ roku s¹ one zwi¹zane.

5.

Zabawa Miesi¹ce i pory roku.

35

Nauczyciel ods³ania cztery obrazki ilustruj¹ce poszczególne pory roku. Dzieci zastana-
wiaj¹ siê, które miesi¹ce nale¿¹ do ka¿dej z nich; przypinaj¹ swoje kartoniki pod w³aœci-
wym obrazkiem (np. zima: grudzieñ, styczeñ, luty; wiosna: marzec, kwiecieñ maj, lato:
czerwiec, lipiec, sierpieñ; jesieñ: wrzesieñ, paŸdziernik, listopad). Licz¹, po ile miesiêcy
nale¿y do poszczególnych pór roku.

6.

Ekspresja s³owna Co by siê sta³o, gdyby miesi¹ce siê pomiesza³y.
Zwrócenie uwagi dzieci na cyklicznoœæ i niezmiennoœæ wystêpowania miesiêcy i pór roku,
chocia¿ warunki pogodowe nie zawsze do nich pasuj¹.
Zabawa ruchowa Miesi¹ce i przys³owia.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie tamburyna. Podczas przerwy odwracaj¹ siê w kierun-
ku nauczyciela, który rytmicznie wypowiada wybrane przys³owia dotycz¹ce miesiêcy. Dzieci
powtarzaj¹ je z wykorzystaniem: klaskania, tupania, podskoków itp. Np.
Kiedy styczeñ najostrzejszy, wtedy roczek najp³odniejszy. Idzie luty podkuj buty. W marcu
jak w garncu. Kwiecieñ plecieñ, bo przeplata, trochê zimy, trochê lata. W maju jak w raju.
Czerwiec temu siê zieleni, kto siê do pracy nie leni. Gdy w lipcu upa³y, wrzesieñ doskona-
³y. Jeœli w sierpniu gor¹co wszêdzie, zima d³uga bêdzie. Gdy we wrzeœniu plucha, bêdzie
jesieñ sucha. PaŸdziernik chodzi po kraju, wygania ptaki z gaju. W listopadzie go³o w sa-
dzie. Jak siê grudzieñ zaczyna, taka bêdzie zima.
Nasz kalendarz – wykonywanie w zespo³ach elementów do wspólnego kalendarza.

1.

Zabawa Kto jest na tym zdjêciu?
Rozpoznawanie dzieci w ró¿nych okresach ich ¿ycia. Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi,
obrazem ku do³owi, zdjêcia przyniesione przez dzieci, z ró¿nych okresów ich ¿ycia. Dzie-
ci, wybieraj¹ dowolne zdjêcie i próbuj¹ odgadn¹æ, kogo ono przedstawia.

2.

Ogl¹danie przyniesionych zdjêæ, zwrócenie uwagi na ró¿nice w wygl¹dzie dzieci w ró¿-
nych etapach ich ¿ycia. Uk³adanie zdjêæ chronologicznie, zwrócenie uwagi na up³ywaj¹cy
czas.

3.

Podkreœlenie znaczenia dla ka¿dego dziecka i jego rodziny dnia urodzin. Podawanie przez
dzieci daty swoich urodzin, sprawdzanie, ile dzieci i które urodzi³y siê w tym samym dniu.
Zabawa ruchowa Urodzinowe miesi¹ce.
Dzieci stoj¹ w kole. Nauczyciel wspólnie z dzieæmi wypowiada zdanie A kto siê... (tu
podaje nazwy kolejnych miesiêcy), np. urodzi³ w styczniu, niech z nami... (dzieci podaj¹
propozycjê czynnoœci, jak¹ maj¹ wykonaæ dzieci urodzone w tym miesi¹cu), np. zaklasz-
cze, podskoczy, potupie itp.

4.

Wykonanie przedszkolnego kalendarza w celu œledzenia jego up³ywu czasu.

•

Podzia³ dzieci na 12 ma³ych zespo³ów,

•

okreœlenie miesi¹ca, którego kartkê do kalendarza ka¿dy zespó³ wykona, zwrócenie uwagi
na elementy charakterystyczne dla danego miesi¹ca,

•

rozdanie kartonowych kartek w kolorach poszczególnych pór roku, np. zima – bia³e, wio-
sna – zielone, lato – ¿ó³te, jesieñ – pomarañczowe, z narysowan¹ na œrodku ramk¹, w któ-
rej powstanie obrazek zwi¹zany z danym miesi¹cem (dzieci mog¹ same zdecydowaæ czy
bêd¹ ozdabia³y swoj¹ kartkê elementami zwi¹zanymi z danym miesi¹cem, czy te¿ bêdzie
to kalendarz bajek, zabawek, przyrodniczy, motoryzacyjny lub inny); oraz napisanych przez
nauczyciela na paskach papieru, nazw miesiêcy i dat zgodnie z prawdziwym kalendarzem,

•

przyklejanie przez zespo³y nazwy miesi¹ca na górze kartki, na œrodku strony, a paska z da-
tami na dole strony,

•

wykonanie w ramce ozdabiaj¹cego kartkê obrazka ka¿dego miesi¹ca z wykorzystaniem

36

pasteli olejnych, flamastrów, elementów wyciêtych przez dzieci z kolorowego papieru,

•

prezentacje poszczególnych kartek do kalendarza,

•

u³o¿enie kartek chronologicznie od stycznia do grudnia,

•

do³o¿enie ok³adki z napisem, np. Nasz kalendarz lub Kalendarz grupy..., ozdobionej do-
wolnymi elementami wykonanymi przez ka¿de dziecko z grupy (kalendarz najlepiej bin-
dowaæ, wtedy jego kartki najlepiej siê odwracaj¹),

•

umieszczenie kalendarza w k¹ciku przyrody, œledzenie mijaj¹cych dni, miesiêcy i pór roku.

III

1.

Liczenie kropek na rysunkach kostek domina, ³¹czenie ich z odpowiednimi cyframi – Kar-
ta pracy nr 31, cz. 2.

2.

Zabawa dydaktyczna Z jakim miesi¹cem kojarz¹ siê te przedmioty.
Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi obrazki ró¿nych przedmiotów, roœlin. Zadaniem dzieci
jest wybranie dowolnego z nich i okreœlenie, z jakim miesi¹cem mu siê kojarzy i dlaczego.
Zabawa ruchowa z elementem toczenia Od stycznia do grudnia.
Dzieci stoj¹ w krêgu. Podaj¹ sobie pi³kê, tocz¹c j¹ do wybranego kolegi i podaj¹c nazwê
kolejnego miesi¹ca.

3.

Rozwi¹zywanie zagadek o miesi¹cach. Zwrócenie uwagi, co one ze sob¹ przynosz¹.

Kto odpowie szybko mi,

W tym miesi¹cu, jak w garncu,

który miesi¹c ma najmniej dni? (luty)

nieustanna zmiana
s³oñce grzeje w po³udnie,
a mróz szczypie z rana. (marzec)

Ten miesi¹c, krótko siê nazywa

Jaki to miesi¹c zamyka szko³y

a ca³y œwiat zieleni¹ okrywa. (maj)

i daje w wakacje urlop weso³y. (czerwiec)

W miesi¹cu tym s³oneczko dogrzewa, Co to za miesi¹c, który niesie
a na ka¿dym polu zbo¿e dojrzewa.

grzyby i wrzosy liliowe w lesie.

(sierpieñ)

(wrzesieñ)

Ostatni listek ju¿ z drzewa opad³

Choinkê przynoszê,

bo nadszed³... (listopad)

lubi¹ mnie ludzie,
na wigiliê proszê
nazywam siê... (grudzieñ)

II tydzień:

Karnawał

Dzień 1.

W karnawale same bale

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ p: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

rozwijanie zainteresowañ karnawa³em i tradycjami z nim zwi¹zanymi.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê p: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹

–

wymienia tradycje zwi¹zane z karnawa³em.

37

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 32, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 60 – 64, obrazki dzieci
w strojach karnawa³owych, trójk¹t, tamburyn, bêbenek, sylweta ch³opca, opowiadanie Karna-
wa³owy strój Paw³a, obrazki do rebusu fonetycznego, alfabet demonstracyjny, alfabet rucho-
my, bia³e, czerwone i niebieskie nakrywki, w³óczka, kontur balonu, ciekawostki na temat kar-
nawa³u z ksi¹¿ki B. Ogrodowskiej Kr¹g³y Rok, kartoniki z sylabami, paski bibu³y karbowanej.

Przebieg dnia

I

1.

Ogl¹danie obrazka przedstawiaj¹cego bal karnawa³owy. Liczenie dzieci przebranych za
królewny i Harrego Pottera. Czytanie tekstu obrazkowo-wyrazowego, po wklejeniu odpo-
wiednich cyfr okreœlanie Ile jest rysunków królewny?, Ile jest rysunków H. Pottera? –
Nasza klasa O, cz. 2, s. 64.

2.

Æwiczenia spostrzegawczoœci Za kogo przebra³y siê dzieci?
Nauczyciel ods³ania tablicê, na której przypiête s¹ poprzecinane na po³owy i pomieszane
obrazki dzieci w strojach karnawa³owych. Zadaniem dzieci jest wyjaœniæ, co do siebie nie
pasuje i dlaczego. Nastêpnie musz¹ dopasowaæ sylwety postaci i okreœliæ, za kogo prze-
bra³y siê dzieci.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVII.

•

Zabawa na powitanie Witamy siê ró¿nymi czêœciami cia³a.
Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie tamburyna. Podczas przerwy w grze, nauczyciel mówi, jaki-
mi czêœciami cia³a dzieci siê witaj¹, np. Witamy siê ³okciami; witamy siê kolanami; witamy
siê stopami... i dzieci dotykaj¹ siê tymi czêœciami cia³a.

•

Æwiczenie ramion Prasujemy strój na bal.
Naœladuj¹ prasowanie ¿elazkiem, naprzemiennie praw¹ i lew¹ rêk¹.

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœniowych Zak³adamy stroje balowe.
Dzieci naœladuj¹ wk³adanie elementów balowych strojów, o których mówi nauczyciel.

•

Æwiczenie tu³owia Prosimy do tañca.
Spaceruj¹ po sali, k³aniaj¹ siê osobom, które chcia³yby zaprosiæ do tañca.

•

Æwiczenie pamiêci ruchowej Przegl¹damy siê w lustrze.
Dzieci ustawiaj¹ siê w parach, jedno dziecko pokazuje ruchy, drugie je naœladuje.

•

Æwiczenia nóg Idziemy na bal.
Maszeruj¹ po obwodzie ko³a. Naœladuj¹ sposób poruszania siê postaci, za któr¹ przebra³o
siê dane dziecko.

II

Pawe³ i jego strój karnawa³owy – wprowadzenie litery p: ma³ej i wielkiej, drukowanej
i pisanej na podstawie wyrazów: plama, Pawe³.

1.

Uk³adanie imienia ch³opca z wybranych g³osek z nazw obrazków.
Nauczyciel prezentuje sylwetê ch³opca i prosi dzieci, aby odgad³y jego imiê, rozwi¹zuj¹c
rebus fonetyczny. Dzieci nazywaj¹ przedmioty przedstawione na obrazkach. Ró¿nicuj¹
okreœlone cyframi g³oski i uk³adaj¹ imiê, np. aparat – 2 g³oska; lampa – 5 g³oska; worek –
1 g³oska; kubek – 4 g³oska; ko³o – 3 g³oska – imiê ch³opca Pawe³.

2.

S³uchanie opowiadania nauczyciela Karnawa³owy strój Paw³a.
W przedszkolu Paw³a mia³ odbyæ siê bal karnawa³owy. Ch³opiec nie móg³ doczekaæ siê
tego dnia, poniewa¿ mama uszy³a mu piêkny strój ZORRO. Czarne spodnie, bluzka i pele-
ryna ju¿ od kilku dni wisia³y na wieszaku w jego pokoju. Dzisiaj tatuœ obieca³ ch³opcu, ¿e
razem zrobi¹ tekturowy kapelusz i maskê, bez których strój by³by niekompletny. Pawe³

38

z niecierpliwoœci¹ spogl¹da³ na drzwi, w których mia³ pojawiæ siê tata wracaj¹cy z przy-
chodni, w której pracowa³. Tak bardzo chcia³ ju¿ usi¹œæ do pracy i przejrzeæ siê jak wygl¹-
da w ca³ym stroju. To dopiero zdziwi¹ siê jego koledzy. A pani... Pewnie go nie pozna.
Rozmyœlania ch³opca przerwa³a mama, która zawo³a³ go do kuchni na obiad. Ch³opiec
postanowi³ za³o¿yæ pelerynê i zaskoczyæ mamê. Nieoczekiwanie wbieg³ do kuchni. Zupe³-
nie nie zauwa¿y³, ¿e mama akurat stawia szklanki z kompotem na stole. Zderzy³ siê z ni¹.
Szklanka w rêkach mamy podskoczy³a, a znajduj¹cy siê w niej kompot wiœniowy chlupn¹³
prosto na pelerynê Paw³a. Ch³opiec przestraszy³ siê. Zacz¹³ przepraszaæ za swoj¹ nieuwa-
gê, a mama, widz¹c jego zdenerwowanie, nie potrafi³a z³oœciæ siê na syna. Wiedzia³a jak
bardzo nie mo¿e doczekaæ siê swojego balu. Przytuli³a go mocno i poczu³a, ¿e jego pelery-
na jest mokra. Oboje spojrzeli na strój i zobaczyli du¿¹, ciemn¹ plamê. W oczach Paw³a
pojawi³y siê ³zy. No, tak. Wszystko przepad³o. Przecie¿ nie mo¿e w stroju z plam¹ pojawiæ
siê na balu. Co to by³by za ZORRO? Co robiæ?...

3.

Wymyœlanie sposobów rozwi¹zania problemu Paw³a.
Zabawa ruchowa Du¿e i ma³e plamy.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie tamburyna. Podczas przerwy w grze, rysuj¹ w powie-
trzu ma³e i du¿e, ró¿nych kszta³tów plamy.

4.

Ró¿nicowanie pierwszej g³oski w s³owach Pawe³ i plama.

•

Szukanie s³ów, w których g³oska p wystêpuje na pocz¹tku, w œrodku i na koñcu,

•

uk³adanie schematów i modeli tych s³ów.

5.

Pokaz nowych liter (ma³a, wielka drukowana i pisana), opisywanie ich wygl¹du, okreœla-
nie do czego s¹ podobne.

•

Uk³adanie na dywanie konturów liter z kolorowej w³óczki,

•

zast¹pienie nakrywek w schematach poznanymi literami,

•

uk³adanie po³¹czeñ litery p z poznanymi samog³oskami, g³oœne odczytywanie otrzyma-
nych sylab.

6.

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 2, s. 60-63.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: plama, Pawe³.

•

Otaczanie pêtl¹ wyrazu Pawe³. Liczenie imion dziewczynek, a potem ch³opców. Porówny-
wanie ich liczby.

•

S³uchanie wiersza. Zaznaczanie na niebiesko wszystkich liter p w tekœcie.

•

Dzielenie nazw obrazków na g³oski. £¹czenie liniami obrazków maj¹cych tyle samo g³o-
sek w swoich nazwach.

•

Otaczanie zielon¹ pêtl¹ liter p, a niebiesk¹ wszystkich wielkich liter. Do której pêtli nale¿¹
wielkie litery p?

•

Czytanie po³¹czeñ litery p z samog³oskami, czytanie wyrazów rozpoczynaj¹cych siê liter¹ p.

•

Rozwi¹zywanie krzy¿ówki poprzez wklejanie odszukanych we wk³adce liter z nazw ob-
razków. Odczytanie has³a.

•

Pisanie po œladach, a potem samodzielnie liter p (chêtne dzieci).

•

Czytanie tekstu wyrazowo-obrazkowego o kolorowych plamach.

•

Czytanie wyrazów utworzonych z po³¹czenia sylab.
Zabawa ruchowa Wielkoludy i krasnoludki
Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy. Jedna to – wielkoludy, poruszaj¹ siê one przy dŸwiê-
kach bêbenka, robi¹c du¿e kroki. Przy dŸwiêkach trójk¹ta, poruszaj¹ siê krasnoludki, bie-
gaj¹c leciutko na paluszkach. Co pewien czas nauczyciel zamienia dzieciom role.
Rozmowa na temat karnawa³u i tradycji z nim zwi¹zanych.

39

1.

Podanie skojarzeñ do s³owa Karnawa³.
Dzieci podaj¹ swoje propozycje okreœleñ karnawa³u, a nauczyciel zapisuje je na konturach
du¿ego balonu.

2.

Zapoznanie z ciekawostkami na temat karnawa³u (wed³ug B. Ogrodowskiej).
Kolebk¹ zabaw karnawa³owych s¹ W³ochy. Karnawa³em (zapustami, ostatkami), nazywa-
no czas liczony od Nowego Roku, a¿ do wtorku poprzedzaj¹cego Œrodê Popielcow¹, czyli
okres rozpoczêcia Wielkiego Postu. Czas ten up³ywa³ na ucztach, zabawach, weso³ych
pochodach, balach, maskaradach. Europejskie zabawy karnawa³owe maj¹ swe pocz¹tki
w staro¿ytnych obrzêdach ku czci boga Dionizosa – boga ¿ycia i s³oñca, patrona roœlin
i kwiatów, a zw³aszcza krzewów winnych i wina. Wielkie uczty i bale maskowe odbywa³y
siê na dworach królewskich, szlacheckich dworach, domach bogaczy. Do ulubionych pol-
skich rozrywek nale¿a³y szlacheckie kuligi. Sanna od dworu do dworu, przy dŸwiêkach
muzyki i dzwonieniu janczarów. W ka¿dym kolejnym dworze uczestników kuligu czeka³
suty poczêstunek, w ka¿dym odbywa³y siê tañce. A kiedy wszyscy ju¿ siê najedli, rozgrzali
i wytañczyli na znak dany przez wodzireja, kulig rusza³ w drogê do nastêpnego dworu.
Weso³y, huczny i gwarny by³ tak¿e karnawa³ ch³opski – ludowe zapusty. W wiejskich karcz-
mach do póŸnej nocy gra³a muzyka, a ludzie gromadzili siê na tañce. We wszystkich do-
mach, stosownie do posiadanych zasobów, weso³o ucztowano. Tradycj¹ sta³ siê zwyczaj
obfitego jedzenia, zw³aszcza w ostatni czwartek karnawa³u, zwany t³ustym. W tym dniu
zjadano wiele obficie kraszonego jad³a: t³ustej kaszy ze skwarkami, kapusty z miêsem i s³o-
nin¹, boczku oraz kie³basy a tak¿e s³odkich racuchów, p¹czków czy chrustu (faworki).
Chrust i p¹czki po dzieñ dzisiejszy s¹ ulubionym przysmakiem karnawa³owym. Zgodnie
z tradycj¹ w t³usty czwartek nie mo¿e zabrakn¹æ p¹czków na ¿adnym stole. T³usty czwar-
tek by³ jednak tylko pocz¹tkiem i wstêpem do zabaw oraz szaleñstw, które mia³y siê odby-
waæ w ostatki – trzy ostatnie dni karnawa³u. Goszczono siê wtedy, tañczono i ucztowano.
Po ulicach wsi i miasteczek chodzili w tanecznych korowodach ró¿ni przebierañcy. By³y
wœród nich postacie zwierzêce: koza, konik, niedŸwiedŸ, bocian, ¿uraw, byli Cyganie, dzia-
dy, dziadówki, aptekarze, policjanci, ¿o³nierze, czarne, skacz¹ce diab³y i wiele innych po-
staci. Pojawienie siê Zapusta w wysokiej czapie z dzwoneczkami i towarzysz¹c¹ mu œwit¹,
który porusza³ siê najczêœciej na koniku z drewnian¹ g³ow¹ i tu³owiem wykonanym ze
starej skrzynki bez dna lub kosza z pasami, które jeŸdziec wiesza³ sobie na ramionach, by³o
has³em do rozpoczêcia najbardziej szalonych zabaw i psot ostatkowych. By³o równie¿ jed-
nak zapowiedzi¹ bliskiego ju¿ koñca karnawa³u. Znakiem nieuchronnego koñca karnawa-
³u by³y znane w wielu regionach Polski obrzêdy niszczenia ró¿nych postaci symbolizuj¹-
cych czas zapustny. Niszczono kuk³y s³omiane symbolizuj¹ce muzykantów, co mia³o ozna-
czaæ koniec muzyki i tañców. Wszystkie zabawy zapustne koñczy³y siê o pó³nocy. Z wybi-
ciem zegara, do karczmy lub izby wbiega³ ch³op z rybim szkieletem lub œledziem wyciêtym
z papieru, zawieszonym na wysokim patyku. Obwieszcza³ w ten sposób, ¿e rozpoczyna siê
Wielki Post, ¿e trzeba zakoñczyæ tañce, schowaæ instrumenty muzyczne, a obfite jedzenie
zast¹piæ ¿urem z ¿ytniej maki, ziemniakami i œledziami. Rozpoczyna³ siê czas ciszy i sku-
pienia, czas przygotowania do œwi¹t wielkanocnych.
Zabawa ruchowa Kulig.
Dzieci przykucaj¹ w rozsypce na dywanie. Wybrany przez nauczyciela wodzirej, porusza
siê miêdzy dzieæmi i dotyka, zapraszaj¹c do do³¹czenia siê do niego (jak wagoniki poci¹-
gu). Wodzirej gra na janczarach, prowadz¹c kulig. Kiedy zbierze wszystkie dzieci, wybiera
nowego wodzireja i zabawa siê powtarza.

40

III

1.

£¹czenie wyrazów z odpowiednimi rysunkami – Karta pracy nr 32, cz. 2.

2.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa Uk³adanki sylabowe.
Dzieci losuj¹ kartoniki z sylabami. Poruszaj¹ siê w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze,
³¹cz¹ siê w pary z innymi dzieæmi w taki sposób, aby trzymane przez nie kartoniki z syla-
bami tworzy³y znany wyraz, który wszystkie dzieci odczytuj¹. Przy powtórzeniach zaba-
wy dzieci zamieniaj¹ siê kartonikami. Proponowane wyrazy: motyl, patyk, jajka, smoki,
mleko, pole, pasek, laska.

3.

Zwijanie pasków pociêtej bibu³y karbowanej, robienie serpentyny.

Dzień 2.

Kim będę na balu?

Cele ogólne:
–

wykonanie formy u¿ytkowej,

–

rozwijanie poczucia rytmu.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wykonuje maskê karnawa³ow¹,

–

rozpoznaje i wyklaskuje przebiegi rytmiczne znanych piosenek.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 33, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 65, przedmioty zwi¹za-
ne z karnawa³em, wyrazy do czytania ca³oœciowego, rozsypanka literowa, sylwety baœniowych
postaci i pasuj¹ce do nich rekwizyty, maska, baloniki, nagranie muzyki tamecznej, piosenka
Kostiumowy bal, teksty zagadek, szablony masek karnawa³owych, kolorowy karton, elementy
zdobnicze, gumka, konfetii, cekiny, czapka karnawa³owa, serpentyny.

Przebieg dnia

I

1.

Porównywanie liczby baloników i serpentyn. Wpisywanie odpowiednich znaków – Nasza
klasa O, cz. 2, s. 65.

2.

Wyszukiwanie wœród zgromadzonych na stole przedmiotów tych, które zwi¹zane s¹ z ba-
lem karnawa³owym, np. maska, czapka, serpentyny, konfetti, balon, cekiny.

•

Prawid³owe nazywanie tych przedmiotów, okreœlanie do czego s³u¿¹ i jak¹ rolê spe³niaj¹
na balu,

•

ca³oœciowe czytanie wyrazów: bal, serpentyna, balon, maska,

•

uk³adanie z rozsypanki literowej wyrazów: maska, opaska, mapa, pole, laska...
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVII (patrz: przewodnik..., s. 37).

II

Wykonanie maski karnawa³owej.

•

Nauczyciel proponuje wykonanie masek na bal. Pokazuje dzieciom przyk³adowe szablony
do odrysowania kszta³tu maski, np. miœ, kotek, s³onko, wiewiórka (maska zakrywa frag-
ment czo³a, posiada otwory na oczy, koñczy siê na wysokoœci nosa. Górna jej czêœæ zawie-
ra uszy charakterystyczne dla danego zwierz¹tka. W przypadku s³onka – promienie).

•

Dzieci wybieraj¹ szablon, który im siê podoba, obrysowuj¹ go na kartonie w odpowied-
nim kolorze.

•

Wycinaj¹ maskê po linii konturowej, nauczyciel pomaga wyci¹æ otwory na oczy.

•

Ozdabiaj¹ maskê elementami wyciêtymi z b³yszcz¹cej folii samoprzylepnej, smaruj¹ kle-

41

jem i posypuj¹ brokatem, dorysowuj¹ flamastrami elementy zdobnicze wed³ug w³asnych
pomys³ów.

•

Wspólne z nauczycielem przyczepiaj¹ zszywkami do maski gumkê utrzymuj¹c¹ maskê na
twarzy.

•

Prezentuj¹ maski w marszu przy muzyce.

•

Wykonuj¹ w maskach improwizacje ruchowe przy muzyce tanecznej.
Zabawa ruchowa Taniec z balonikiem.
Dzieci dobieraj¹ siê w pary. Otrzymuj¹ jeden balonik na parê. Tañcz¹ przy muzyce, trzy-
maj¹c go miêdzy g³owami (bez u¿ycia r¹k). Para, która zgubi balonik, odpada. Wygrywaj¹
te dzieci, które najd³u¿ej tañczy³y z balonikiem.
Zabawy przy piosence Kostiumowy bal.

1.

Rozpoznawanie przebiegów rytmicznych znanych piosenek.
Nauczyciel wyklaskuje rytmy, dzieci rozpoznaj¹, z jakiej piosenki pochodz¹, wyklaskuj¹
je wspólnie z nauczycielem, œpiewaj¹c fragment piosenki.

2.

S³uchanie piosenki Kostiumowy bal (s³. E. Luteñska, muz. Z. Stankiewicz).

I.

Laleczko moja prêdziutko wstañ,
bo dziœ w przedszkolu wspania³y bal.
Sukienkê now¹, ró¿ow¹ w³ó¿,
biegnijmy, biegnijmy ju¿.

42

Ref.: La, la, la, la, la, la, la, la,

kapela walca weso³o gra!
La, la, la, la , la, la, la, la,
kapela walca ju¿ gra.

II.

Z cygank¹ górnik, z Kopciuszkiem miœ,
zgodnie w kó³eczko wiruj¹ dziœ.
I kominiarczyk z królow¹ ró¿
w takt walca krêc¹ siê ju¿!

Ref.: La, la, la...
III.

Pajacyk tylko pozosta³ sam,
szuka tancerki wœród strojnych dam.
Korowód barwny p³ynie wœród sal,
bo kostiumowy to bal.

Ref.: La, la, la...
3.

Rozmowa na temat piosenki.
Okreœlanie tempa i nastroju piosenki, zwrócenie uwagi na powtarzaj¹ce siê elementy. Wy-
powiedzi dzieci na temat postaci, które bawi³y siê na balu, ich strojów, zachowania.

4.

Æwiczenia emisyjne.
Powtarzanie fragmentów melodii na sylabach: na, ta, ma.
Zabawa ruchowa Szukamy partnera na bal.
Dzieci spaceruj¹ po sali przy melodii zwrotek piosenki. Kiedy us³ysz¹ melodiê refrenu,
ko³ysz¹ siê z nogi na nogê, a nastêpnie k³aniaj¹ w kierunku partnera, z którym chcia³yby
zatañczyæ. Przy powtórzeniu melodii zwrotki, spaceruj¹ w parach. Podczas refrenu, staj¹
z partnerem naprzeciwko siebie, odchodz¹ od siebie jednym krokiem i wykonuj¹ uk³on.
Potem dochodz¹ do siebie jednym krokiem i wykonuj¹ uk³on, a nastêpnie podaj¹ sobie
rêce i tañcz¹ w kó³eczko.

5.

Æwiczenie pamiêci s³uchowej Co jest nie tak?
S³uchanie fragmentów znanych piosenek o zmienionym tekœcie, wyszukiwanie i popra-
wianie b³êdów przez dzieci.

6.

Utrwalenie kroku walca przy melodii piosenki. Taniec w dwóch wspó³œrodkowych ko³ach,
a nastêpnie w parach po obwodzie ko³a.

7.

Æwiczenia s³uchowe Wysoko – nisko.
Dzieci siedz¹ na dywanie, kiedy us³ysz¹ melodiê w rejestrze wysokim, klaszcz¹ nad g³ow¹,
kiedy w niskim, uderzaj¹ d³oñmi o pod³ogê, a gdy us³ysz¹ melodiê w rejestrze œrednim –
nie wykonuj¹ ¿adnych ruchów.

8.

Improwizacje taneczne przy piosence, indywidualnie, w parach lub wiêkszych zespo³ach.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw V (patrz: przewodnik ..., s. 23–24).

III

1.

Rozwi¹zywanie i uk³adanie zagadek Kim jestem?
Dzieci rozwi¹zuj¹ zagadki, odgaduj¹, za jakie postacie przebra³y siê dzieci na bal karna-
wa³owy, odszukuj¹ pasuj¹ce obrazki.

Œmiesznie skacze w dó³ lub w górê,

Na czerwonych skrzyde³kach

gdy poci¹gniesz go za sznurek. (pajac)

b³yszcz¹ czarne kropki.
Wiosn¹ budzi siê do
s³onka malutka... (biedronka)

43

Jestem delikatny

Cia³o zbroja kryje, w d³oni miecz

skrzyde³ka mam jak p³atki.

i tarcza, w turniejach wystêpuje,

W promieniach s³oñca latam

czy to mu wystarcza? (rycerz)

i przysiadam na kwiatach. (motyl)

W piêknej sukni i w koronie,

Potwór to bajkowy, mo¿e mieæ

trzyma ber³o i siedzi na tronie. (królewna)

i cztery g³owy,
ryczy, ogniem zionie,
ma ³uski na ogonie. (smok)

2.

Uk³adanie zagadek.
Dzieci opisuj¹ wygl¹d postaci, za któr¹ mo¿na przebraæ siê na bal karnawa³owy, bez poda-
wania jej nazwy. Koledzy z grupy odgaduj¹, kim jest ta postaæ.
Zabawa ruchowa Na balu przebierañców.
Dzieci naœladuj¹ ró¿ne postacie tañcz¹ce na balu, zgodnie z poleceniem nauczyciela, np.
Na balu by³y biedroneczki..., rycerze...., smoki...

3.

Rysowanie po œladach baloników. Liczenie ich i dorysowywanie kolorowych nitek. Czyta-
nie pytañ i odpowiadanie na nie – Karta pracy nr 33, cz. 2.

Dzień 3.

Coraz więcej masek

Cele ogólne:
–

wprowadzenie dodawania jako przybywania elementów,

–

rozwijanie umiejêtnoœci wspó³dzia³ania.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

dodaje w zakresie 7,

–

wspólnie uk³ada grê matematyczn¹.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 66–67, Karta pracy nr 34, cz. 2, elementy stroju
wró¿ki i Zorro, kartoniki z cyframi i znakami matematycznymi, maski karnawa³owe, liczmany,
sylwety balonów, kolorowe chustki, nagranie muzyki tanecznej, kredki z przywi¹zanymi kawa³-
kami we³ny, du¿a chusta, bia³e i niebieskie kwadraty, arkusz du¿ego szarego papieru, kostka do
gry, dzia³ania matematyczne, napis Start, sylweta skrzyni, koperty z zagadkami w œrodku dla
ka¿dego zespo³u, serpentyny, obrazki przedmiotów o nazwach z ró¿n¹ liczb¹ g³osek, bêbenek.

Przebieg dnia

I

1.

Ogl¹danie rysunków. Uzupe³nianie (wklejanie) brakuj¹cych wyrazów w zdaniach – Karta
pracy nr 34, cz. 2.

2.

Æwiczenie spostrzegawczoœci Zgubione buty.
Dzieci siedz¹ w krêgu na dywanie, jedno odchodzi na bok, kilkoro zdejmuje po jednym
bucie i uk³ada je w œrodku. Dzieci siedz¹ tak, aby nogi z butami by³y schowane. Zadaniem
szukaj¹cego jest odgadniêcie do kogo nale¿¹ buty le¿¹ce na dywanie.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVII (patrz: przewodnik..., s. 37).

II

Zabawy pod has³em Na stoisku z maskami karnawa³owymi.

1.

Zabawa matematyczna Stroje balowe.

44

Nauczyciel ods³ania tablicê, na której umieszczone s¹ elementy stroju wró¿ki: czapki, ró¿d¿-
ki, sukienki. Proponuje, aby dzieci odgad³y, ile dziewczynek ma zamiar przebraæ siê za
wró¿ki na bal.

•

Dzieci segreguj¹ elementy stroju wed³ug rodzaju, licz¹ i umieszczaj¹ pod nimi kartonik
z odpowiedni¹ cyfr¹. Jest 7 – sukienek, 6 – czapek i 5 – ró¿d¿ek.

•

Dzieci okreœlaj¹ liczbê dziewczynek, które chc¹ przebraæ siê za wró¿ki (7).

•

Okreœlaj¹, czy ka¿da wró¿ka ma kompletny strój (5), a jeœli nie, to czego im brakuje (cza-
pek i ró¿d¿ek).

•

Zastanawiaj¹ siê, ile trzeba dorobiæ czapek (1), ile ró¿d¿ek (2), pokazuj¹ to za pomoc¹
kartoników z cyframi.

2.

Zabawa dydaktyczno – ruchowa Dope³niamy do 7.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze zatrzymuj¹ siê i patrz¹
na nauczyciela, który pokazuje obrazek z okreœlon¹ liczb¹ masek, kapeluszy i peleryn,
charakterystycznych dla stroju Zorro. Dzieci licz¹ elementy na obrazku, odszukuj¹ i usta-
wiaj¹ siê pod odpowiedni¹ cyfr¹, odpowiadaj¹c¹ liczbie brakuj¹cych elementów, aby 7
dzieci w takim stroju mog³o wybraæ siê na bal. Np. na obrazku nauczyciela mamy 4 kape-
lusze, dzieci ustawiaj¹ siê pod cyfr¹ 3; na obrazku mamy 5 masek, dzieci ustawiaj¹ siê pod
cyfr¹ 2 (kartoników z cyfr¹ jednego rodzaju jest kilka).

3.

Zabawa Pomieszane maski.
Nauczyciel proponuje dzieciom, aby odwiedzi³y stoisko z maskami karnawa³owymi. Od-
s³ania tablicê, na której przypiête s¹ sylwety trzech pó³ek. Prosi dzieci, aby na ka¿dej pó³ce
umieœci³y maski jednego rodzaju, np. na pierwszej maski kotków (3), na drugiej maski
kwiatków (4), a na trzeciej maski misiów (5), które pomieszane le¿¹ w pude³ku.

•

Dzieci umieszczaj¹ maski, licz¹ maski ka¿dego rodzaju i przy sylwecie pó³ki umieszczaj¹
odpowiedni kartonik z cyfr¹.

•

Nauczyciel otwiera jeszcze jedno pude³ko, w którym znajduj¹ siê maski, które dopiero
dostarczono do sklepu (s¹ one takiego samego rodzaju, ale w innym kolorze: kotki – 4;
kwiatki – 3; misie – 2).

•

Dzieci umieszczaj¹ na sylwetach pó³ek dodatkowe maski. Okreœlaj¹, ile ich przyby³o i w nie-
wielkiej odleg³oœci od pierwszego kartonika z cyfr¹ umieszczaj¹ ten, który odpowiada
liczbie masek, które do³o¿y³y.

•

Nauczyciel zwraca uwagê dzieci, ¿e liczba masek na ka¿dej pó³ce wzros³a (przyby³o ich).
Dzieci licz¹, ile ich jest teraz na ka¿dej pó³ce razem (musi byæ wszêdzie po 7) i w niewiel-
kiej odleg³oœci od dwóch poprzednich kartoników umieszczaj¹ kartonik z cyfr¹ 7.

•

Nauczyciel wyjaœnia, ¿e dzia³anie matematyczne, w którym elementów przybywa nazywa
siê dodawaniem i mo¿na je zapisaæ za pomoc¹ znaków matematycznych. Demonstruje
kartoniki ze znakiem „+” i „=” i wyjaœnia, co oznaczaj¹.

•

Dzieci nazywaj¹ znaki i umieszczaj¹ je w odpowiednich miejscach pomiêdzy kartonikami
z cyframi.

•

Wspólnie z nauczycielem odczytuj¹ powsta³e dzia³ania matematyczne.

4.

Zabawa Liczymy baloniki.
Nauczyciel przypina na tablicy ró¿ne kombinacje z sylwet balonów w dwóch kolorach,
dzieci uk³adaj¹ najpierw liczbê balonów za pomoc¹ liczmanów, a nastêpnie pod nimi uk³a-
daj¹ z cyfr i znaków matematycznych odpowiednie dzia³anie i wynik. G³oœno je odczytuj¹.
Zabawa ruchowa Taniec z chustkami.
Improwizacje z chustkami przy muzyce tanecznej.
Uk³adanie gry matematycznej Kto bêdzie pierwszy?

45

1.

Æwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej Kto szybciej?
Nauczyciel rozdaje dzieciom kredki z przywi¹zanymi do nich takiej samej d³ugoœci kawa³-
kami we³ny. Na sygna³ dzieci nawijaj¹ we³nê na kredkê. Wygrywa to, które zrobi to naj-
szybciej.

2.

Zabawa Kogo ukry³em?
Jedno dziecko odchodzi na bok, pozosta³e siedz¹ w krêgu. Nauczyciel przykrywa kilkoro
blisko siedz¹cych du¿¹ chustk¹ (lub chust¹ animacyjn¹). Zadaniem szukaj¹cego jest od-
gadniêcie, które dzieci zosta³y zakryte i rozpoznanie ich poprzez dotykanie przez chustê.

3.

Uk³adanie gry Kto bêdzie pierwszy?
Zaproponowanie przez nauczyciela u³o¿enia gry, w której dzieci bêd¹ musia³y dotrzeæ jak
najszybciej do skrzyni ze skarbami, po drodze rozwi¹zuj¹c zadania matematyczne.

•

Dzieli dzieci na zespo³y. Ka¿dy zespól otrzymuje du¿y arkusz szarego papieru, napis Start,
sylwetê skrzyni, bia³e i niebieskie kwadraty z dzia³aniami matematycznymi na dodawanie
w zakresie 7 oraz kostkê do gry.

•

Dzieci przyklejaj¹ kwadraty na papierze, tworz¹c wymyœlon¹ przez siebie trasê drogi od
startu do skrzyni.

•

Poruszaj¹ siê tras¹ o tak¹ liczbê pól, ile oczek wypadnie na kostce. Jeœli stan¹ na niebie-
skim kwadracie, musz¹ rozwi¹zaæ znajduj¹ce siê tam dzia³anie. Je¿eli rozwi¹¿¹ je prawi-
d³owo, przesuwaj¹ siê o 2 pola do przodu, jeœli nie, cofaj¹ siê o 2 pola (dzia³ania zapisane
s¹ w taki sposób, ¿e brakuje raz jednego sk³adnika, raz drugiego a jest wynik; lub s¹ oba
sk³adniki, a nie ma wyniku; lub nie ma dwóch sk³adników, a jest tylko wynik).

•

Zespó³, którego dziecko jako pierwsze dojdzie do skrzyni, wygrywa.

•

Do skrzyni przyklejona jest koperta, w której znajduj¹ siê kartoniki z literami. Na odwro-
cie kartoników z literami umieszczone s¹ cyfry od 1–7. Jeœli dzieci u³o¿¹ je prawid³owo od
najmniejszej liczby do najwiêkszej i odwróc¹ kartoniki, to odczytaj¹, co znajduje siê w skrzy-
ni, np. O-2, Y- 4, M- 1, I- 7, T- 3, L- 5, K- 6 (motylki).
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw V (patrz: przewodnik ..., s. 23–24).

III

1.

Æwiczenia w dodawaniu w zakresie 7 – Nasza klasa O, cz. 2, s. 66-67.

•

Liczenie kredek po prawej i lewej stronie, odczytywanie dzia³ania.

•

Liczenie balonów po prawej i po lewej stronie. Wklejanie odpowiednich liczb odszuka-
nych w wk³adce. Odczytanie dzia³añ.
Zabawa ruchowa Wiruj¹ce serpentyny.
Dzieci maszeruj¹ po sali z serpentyn¹ w rêce. Kiedy us³ysz¹ muzykê, tañcz¹, wykonuj¹c
serpentyn¹ w rytm muzyki wymyœlone przez siebie ruchy.

2.

Æwiczenia analizy i syntezy s³uchowej Tyle g³osek, ile uderzeñ.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi obrazki przedmiotów o nazwach 3, 4, 5 i 6-g³osko-
wych. Uderza okreœlon¹ liczbê razy w bêbenek, a dzieci licz¹ uderzenia i odszukuj¹ spoœród
obrazków te, których nazwa sk³ada siê z takiej liczby g³osek, ile us³ysza³y uderzeñ (dzieci
mog¹ równie¿ podawaæ swoje s³owa, które sk³adaj¹ siê z takiej liczby g³osek).

Dzień 4.

Wesołe zabawy na balu karnawałowym

Cele ogólne:
–

aktywne uczestniczenie w proponowanych zabawach,

–

obserwowanie swoich mo¿liwoœci na tle innych.

46

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

bawi siê z innymi dzieæmi,

–

obserwuje i bada swoje mo¿liwoœci podczas podejmowania ró¿nych zadañ.

Œrodki dydaktyczne: balony, bibu³a, rekwizyty do konkursów, zespó³ muzyczny lub nagrania
muzyki mechanicznej, przebrania na bal, Karta pracy nr 35, cz. 2, chusta animacyjna, bibu³ko-
we gwiazdki, pêk kluczy.

Przebieg dnia

I

1.

Zabawa Zabawy z balonami.

•

Nadmuchiwanie balonów, rysowanie na nich markerami ozdób wed³ug pomys³ów dzieci.

•

Uk³adanie balonów zgodnie z poleceniami nauczyciela: za sob¹, przed sob¹, z boku z pra-
wej strony, z lewej strony; podnoszenie ich do góry, opuszczanie w dó³; podrzucanie i chwy-
tanie.

2.

Tworzenie listy atrybutów Jaki jest balonik?
Dzieci siedz¹ w krêgu, podaj¹ sobie kolejno balonik i koñcz¹ zdanie Balonik jest...
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVII (patrz: przewodnik..., s. 37).

II

Nasz bal karnawa³owy – zabawy i tañce przy muzyce. Uczestnictwo w proponowanych
konkursach, np.

•

Korowód przebierañców – przemarsz przy muzyce, prezentacja strojów balowych, wybór
najciekawszego stroju przez dzieci (podanie propozycji, ustawienie siê za tym dzieckiem,
którego strój najbardziej mi siê podoba, liczenie g³osów, wy³onienie zwyciêzcy).

•

Taniec na gazecie – taniec w parach na roz³o¿onej gazecie, któr¹ stopniowo sk³ada siê na
coraz mniejsze kawa³ki. Wygrywa para, która nie spadnie z gazety i wykonuje ruchy ta-
neczne.

•

Baœniowe zagadki – rozwi¹zywanie zagadek o baœniowych postaciach.

Na podwórku je têpiono,

Jak mia³a na imiê

Lata na miotle

kto powie dlaczego?

panieneczka ma³a,

i dziwne strawy

Gdy doros³o, to ³abêdzie

co w ³upinie orzeszka

gotuje w swym kotle.

przyjê³y je tak jak swego.

pod p³atkami spa³a.

(czarownica)

(Brzydkie kacz¹tko)

(Calineczka)

•

Usi¹dŸ na krzeœle – dzieci poruszaj¹ siê przy muzyce, wokó³ krzese³ek ustawionych w ko-
le. Na przerwê w grze, jak najszybciej musz¹ usi¹œæ na najbli¿szym krzese³ku. Liczba
krzese³ jest zawsze o jedno mniejsza ni¿ liczba uczestników. Kto nie usi¹dzie na krzeœle,
odpada z zabawy. Przy kolejnych powtórzeniach, zawsze jedno krzes³o zostaje zabrane.

•

Rozpoznajemy znane g³osy – rozpoznawanie g³osów zwierz¹t z wiejskiego podwórka lub
g³osów postaci z dzieciêcych dobranocek.

•

Rysujemy z zawi¹zanymi oczami – rysowanie siebie, flamastrem na du¿ym arkuszu papie-
ru z zawi¹zanymi oczami, ogl¹danie powsta³ego dzie³a.

•

Poruszamy siê za Ÿród³em dŸwiêku – kilku nauczycieli spaceruje po sali, poruszaj¹c d³oni¹
zaciœniêt¹ w pieœæ. Niektórzy z nich w d³oni maj¹ ukryte ma³e dzwoneczki wydaj¹ce dŸwiêk.
Dzieci poruszaj¹ siê za tymi osobami, które maj¹ dzwoneczki wydaj¹ce dŸwiêki.

•

Kto szybciej – w pewnej odleg³oœci od dzieci znajduj¹ siê du¿e samochody, do których

47

doczepione zosta³y sznurki przywi¹zane do patyków. Zadanie dzieci polega na jak naj-
szybszym przyci¹gniêciu samochodu do siebie poprzez nawijanie sznurka na patyk.

•

Nasze prezentacje – œpiewanie do mikrofonu poznanych piosenek lub recytacja wierszy.

•

Czarodziejskie pude³ko – wyci¹ganie z pude³ka z zawi¹zanymi oczami ma³ych zabawek,
owoców lub warzyw, rozpoznawanie ich i nazywanie.

•

Jab³ko na sznurku – próba zjedzenia jab³ka zawieszonego na sznurku, bez u¿ycia r¹k.

•

Pociêty obrazek – jak najszybsze u³o¿enie obrazka pociêtego na czêœci.

•

Kto szybciej wypije – picie napoju przez s³omki. Wygrywa osoba, która to zrobi najszyb-
ciej.

•

Odszukaj podpis – odczytywanie i uk³adanie podpisów pod obrazkami.

•

Wêdruj¹ca pi³eczka – dzieci ustawione w krêgu podaj¹ sobie pi³kê przy muzyce. Na przerwê
w grze, to dziecko, które trzyma pi³kê, odpada z zabawy.

•

Ogl¹damy nasze panie – ogl¹danie teatrzyku lub inscenizacji wierszy znanych autorów
w wykonaniu nauczycieli pracuj¹cych w przedszkolu.

III

1.

Ilustrowanie rozwi¹zanych rebusów – Karta pracy nr 35, cz. 2.
Zabawa ruchowa Tañcz¹ce gwiazdki z wykorzystaniem chusty animacyjnej, folii malar-
skiej lub kawa³ka materia³u.
Dzieci trzymaj¹ chustê. Nauczyciel wk³ada na jej œrodek gwiazdki wyciête z bibu³ki. Dzie-
ci poruszaj¹ chust¹ z ró¿nym natê¿eniem, obserwuj¹c taniec gwiazdek (mog¹ poruszaæ siê
równie¿ po obwodzie ko³a).

2.

Æwiczenie s³uchowe Zginê³y klucze.
Jedno dziecko le¿y w œrodku ko³a z zamkniêtymi oczami. Przed nim le¿y pêk kluczy. Wy-
brane dziecko ostro¿nie zabiera klucze i wraca na swoje miejsce. Wszyscy k³ad¹ rêce za
plecami i wo³aj¹ Klucze zginê³y. Zadaniem szukaj¹cego jest okreœliæ, kto zabra³ klucze.
Dziecko, które je posiada, co pewien czas porusza nimi za plecami.

Dzień 5.

Nasz bal

Cele ogólne:
–

wyra¿anie prze¿yæ i doœwiadczeñ w ekspresji plastycznej,

–

æwiczenia analizy i syntezy s³uchowej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

maluje sceny realne,

–

prawid³owo dzieli s³owa na g³oski i sylaby.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 36, 37, cz. 2, maski karnawa³owe, farby plakatowe, pêdz-
le, kolorowy papier rysunkowy, bêbenek, grzechotka, pi³ka, obrazki przedmiotów i pasuj¹ce
do nich schematy s³ów, paski bibu³ki, nagrania muzyki tanecznej.

Przebieg dnia

I

1.

Kolorowanie wybranego rysunku: dziewczynki przebranej za królewnê lub ch³opca prze-
branego za spajdermena – Karta pracy nr 36, cz. 2.

2.

Wypowiedzi dzieci na temat balu karnawa³owego w przedszkolu. Dzielenie siê swoimi
wra¿eniami dotycz¹cymi przebrañ dzieci, atmosfery, muzyki, proponowanych konkursów.

48

Zwrócenie uwagi na to, co dzieciom siê podoba³o, co mo¿na by³oby zmieniæ, o czym po-
myœleæ w przysz³ym roku.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVII (patrz: przewodnik..., s. 37).

II

Na balu – malowanie farbami plakatowymi, wyra¿anie swoich prze¿yæ w ekspresji pla-
stycznej.

1.

Zabawa Jakie postacie bawi³y siê na balu?
Dzieci naœladuj¹ gestem, mimik¹ ró¿ne postacie i zwierz¹tka baœniowe. Pozosta³e dzieci
odgaduj¹, kto bawi³ siê na balu.

2.

Zabawa Ukryte maski.
Dzieci odwracaj¹ siê ty³em do nauczyciela, który chowa w ró¿nych miejscach sali maski
karnawa³owe. Na sygna³, dzieci rozbiegaj¹ siê po sali i szukaj¹ masek. Nastêpnie je licz¹,
okreœlaj¹, gdzie je znalaz³y i kogo one przedstawiaj¹.

3.

Malowanie farbami na kolorowym tle wybranym przez dzieci.

•

Omówienie jakie elementy i proporcje powinny posiadaæ malowane postacie.

•

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Prezentacja powsta³ych prac, wypowiedzi autorów na ich temat.

•

Zorganizowanie wystawy w k¹ciku dla rodziców.
Zabawa ruchowa Misie i laleczki.
Ch³opcy to misie, poruszaj¹ siê oni, naœladuj¹c taniec niedŸwiadków (ciê¿ko), przy dŸwiê-
kach bêbenka. Dziewczynki to laleczki, naœladuj¹ one taniec laleczek (lekko). Dla nich
sygna³em do ruchu jest grzechotka.
Zabawy jêzykowe G³oski i sylaby.

1.

Zabawa Dokoñcz s³owo.
Dzieci stoj¹ w kole, nauczyciel rzuca do nich kolejno pi³kê, mówi¹c sylabê, do której
dzieci maj¹ do³o¿yæ inn¹ tak, aby powsta³o s³owo. Zabawê poprzedza rymowanka Rzucam
ci pi³eczkê i mówiê czêœæ s³owa, a ty odrzuæ do mnie i powiedz jego drug¹ po³owê.

2.

Zabawa Co to za s³owo?
Nauczyciel (nastêpnie chêtne dzieci) wypowiada s³owa z podzia³em na g³oski, dzieci do-
konuj¹ ich syntezy i podaj¹ ca³e s³owa.

3.

Zabawa Podziel na sylaby.
Dzieci losuj¹ obrazki przedmiotów, dziel¹ ich nazwy na sylaby, dodaj¹c prosty ruch (kla-
skanie, podskoki, tupanie...), pozosta³e powtarzaj¹ sylaby i dodany ruch.

4.

Zabawa Dopasuj schemat do obrazka.
Nauczyciel ods³ania obrazki przedmiotów. Zadaniem dzieci jest dopasowaæ do ka¿dego
obrazka odpowiadaj¹cy mu schemat s³owa, narysowany na pasku papieru.

5.

Æwiczenia s³uchowe W jêzyku robotów.
Dzieci mówi¹ kilka zdañ w jêzyku robotów, czyli z podzia³em na sylaby, np. jak maj¹ na
imiê, co lubi¹ robiæ, jak spêdzaj¹ czas z rodzicami itp.

6.

Æwiczenia s³uchowe Uk³adamy s³owa na okreœlon¹ g³oskê.
Nauczyciel wymienia jakieœ s³owo i prosi dzieci, aby u³o¿y³y s³owa, np. na jego drug¹
g³oskê (s³owo nora – dzieci uk³adaj¹ s³owa rozpoczynaj¹ce siê g³osk¹ o).

7.

Zabawa Pomieszane sylaby.
Nauczyciel podaje s³owa, w których s¹ poprzestawiane sylaby, dzieci podaj¹ ich prawid³o-
we brzmienie; nastêpnie same zadaj¹ podobne zagadki kolegom. Np. mek – do (domek),
dy-lo (lody), ko- mle (mleko)...

49

III

1.

Kolorowanie serpentyn. Odczytywanie, poprzez ³¹czenie liter ukrytych w nich wyrazów,
imion dzieci: Adela, Aleksy, Kasia, Kamila – Karta pracy nr 37, cz. 2.
Zabawa ruchowa Taniec z bibu³k¹.
Improwizacje taneczne przy muzyce z paskiem bibu³ki. Na przerwê, uk³adanie z bibu³ki
kszta³tów poznanych liter.

2.

Zabawy z rymowank¹ W karnawale same bale, na nich bawisz siê wspaniale.

•

Wypowiadanie ciche i g³oœne, ze wzrastaj¹cym i malej¹cym natê¿eniem g³osu,

•

z ró¿n¹ intonacj¹: weso³o, smutno, z p³aczem, ze z³oœci¹,

•

œpiewanie na melodie wymyœlone przez dzieci,

•

rytmizowanie, ilustrowanie ruchem wed³ug pomys³ów dzieci.

III tydzień:

Odwiedzili nas babcia i dziadziuś

Dzień 1.

Podwieczorek u dziadka Wiktora

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ w: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

zachêcanie do pozyskiwania informacji na temat dzieciñstwa cz³onków rodziny.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê w: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹

–

wymienia wiadomoœæ dotycz¹ce dzieciñstwa cz³onków rodziny.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 68–72, Karta pracy nr 38, cz. 2, kontur serca,
flamaster, fotografia dziadka, zdjêcia babæ i dziadków dzieci, alfabet demonstracyjny, alfabet
ruchomy, bia³e i kolorowe nakrywki, kartoniki z literami, paski kolorowej bibu³ki.

Przebieg dnia

I

1.

Ogl¹danie zdjêæ babæ i dziadków, rodziców i dzieci. Nazywanie cz³onków rodziny ze zdjêæ
umieszczonych w ko³ach. Koñczenie serduszkowo-kwiatowego szlaczka – Nasza klasa O,
cz. 2, s. 72.

2.

Tworzenie listy atrybutów Babcia i dziadek – poszukiwanie jak najwiêkszej liczby okreœleñ
przymiotnikowych, okreœlaj¹cych wygl¹d i cechy charakteru babci i dziadka. Zapisywanie
ich na konturach serca pod has³ami: babcia, dziadek.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVIII.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Babcia czy dziadek?
Na has³o Babcia, maszeruj¹ dziewczynki, na has³o Dziadek – ch³opcy, a na has³o Wnuczê-
ta, wszystkie dzieci biegaj¹ w ró¿nych kierunkach sali.

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœniowych Pielêgnujemy kwiaty dla dziadków.
Naœladuj¹ sadzenie kwiatków w doniczce i ich podlewanie.

•

Æwiczenie wyprostne Kwiaty rosn¹.
Dzieci powoli podnosz¹ siê z pozycji przysiadu do wspiêcia na palce.

•

Podskoki Cieszymy siê, ¿e kwiaty uros³y.
Podskakuj¹ wokó³ w³asnej osi i w ró¿nych kierunkach.

•

Æwiczenia tu³owia Pomagamy Dziadkowi pi³owaæ drzewo.

50

Dzieci ustawione parami w rozkroku, twarzami do siebie. Jedno dziecko krzy¿uje rêce
i podaje je do partnera. Napinaj¹ i przeci¹gaj¹ ramiona, naœladuj¹c przecinanie drzewa.

•

Æwiczenie uspokajaj¹ce.
Maszeruj¹ parami, powtarzaj¹c rymowankê Babcia i dziadek, kochaj¹ nas, babcia i dzia-
dek maj¹ dla nas czas. Na s³owa Nas i Czas, klaszcz¹ w rêce. Dzieci stoj¹ce od wewn¹trz
tworz¹ ko³o wewnêtrzne, stoj¹ce na zewn¹trz – zewnêtrzne. Ko³a poruszaj¹ siê w przeciw-
nych kierunkach, dzieci powtarzaj¹ rymowankê, a nastêpnie zmieniaj¹ kierunek ruchu.

II

Podwieczorek u dziadka Wiktora – wprowadzenie litery: w ma³ej i wielkiej, drukowanej
i pisanej, na podstawie wyrazów: woda, Wiktor.

1.

Ogl¹danie umieszczonego na tablicy zdjêcia starszego mê¿czyzny, okreœlanie kogo mo¿e
on przedstawiaæ (dziadka).

•

Podawanie imion mêskich rozpoczynaj¹cych siê g³osk¹ w (Wies³aw, Witold, Wac³aw, Win-
centy, Wiktor).

2.

Opowiadanie nauczyciela U dziadka Wiktora.
Pan przedstawiony na fotografii to dziadek Wandy. Ma na imiê Wiktor. Bardzo lubi, kiedy
wnuczka go odwiedza. Czytaj¹ wtedy razem ksi¹¿ki, chodz¹ na d³ugie spacery. A czasami
objadaj¹ siê wafelkami i winogronami, które oboje uwielbiaj¹. Pewnego dnia dziadek za-
prosi³ wnuczkê na wspania³y podwieczorek. Przygotowa³ wafle waniliowe, krem czekola-
dowy i oczywiœcie winogrona. Nie zapomnia³ tak¿e o wodzie mineralnej, o nowym smaku,
któr¹ zamierza³ poczêstowaæ Wandê. Dziadek wiedzia³, ¿e po takiej uczcie na pewno za-
chce jej siê piæ. Postawi³ przed dziewczynk¹ trzy szklanki z wod¹ i zaproponowa³ rozpo-
znawanie jej smaku. Wanda bardzo lubi³a takie zagadki. Spróbowa³a wody z pierwszej
szklanki i od razu stwierdzi³a, ¿e ma smak cytrynowy, woda w drugiej szklance smakowa³a
jak pomarañcze, a w trzeciej... Dziewczynka nie wyczu³a ¿adnego smaku. Pomyœla³a, ¿e
musi wypiæ wiêcej. Wody w szklance ubywa³o, a Wanda w dalszym ci¹gu nie wyczuwa³a jej
smaku. Cmoka³a, robi³a dziwne miny, a dziadek uœmiecha³ siê pod w¹sem. Dopiero kiedy
w szklance nie by³o ju¿ nic, dziewczynka zrozumia³a, ¿e dziadek sp³ata³ jej figla. Woda
w trzeciej szklance po prostu by³a wod¹, bez ¿adnych dodatków a Wanda myœla³a, ¿e to
ona nie potrafi rozpoznaæ jej smaku. Oboje z dziadkiem zaczêli siê œmiaæ. Wieczór up³yn¹³
w weso³ej atmosferze. Wandzie nawet uda³o siê wygraæ z dziadkiem w warcaby, z czego
by³a bardzo dumna.

3.

Æwiczenia s³uchowe Co wspólnego maj¹ te s³owa?
Nauczyciel wypowiada wybrane s³owa wystêpuj¹ce w opowiadaniu, dzieci okreœlaj¹, co
wspólnego je ³¹czy (w ka¿dym wystêpuje g³oska w): woda, Wiktor, Wanda, wnuczka, wa-
fle, winogrona, warcaby.

•

Dzieci podaj¹ przyk³ady s³ów, w których g³oska w wystêpuje na pocz¹tku, w œrodku i na
koñcu.

4.

Analiza i synteza s³ów: woda, Wiktor.
Dzieci dziel¹ s³owa: woda, Wiktor na sylaby i g³oski, uk³adaj¹ ich schematy i modele.

5.

Pokaz litery w ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej.

•

Omówienie wygl¹du liter, poszukiwanie podobieñstw do innych.

•

Pisanie liter w palcem w powietrzu i na dywanie.

6.

U³o¿enie z liter wyrazu woda, zast¹pienie nakrywek w wyrazie Wiktor poznanymi literami.

7.

Czytanie po³¹czeñ litery w z samog³oskami: wa, wo, we, wi, wy; czytanie sylab, dodawanie
nastêpnej, aby powsta³y wyrazy, np. wa – kacje, wo – da, we – sele, wy – prawa...

51

8.

Uk³adanie z poznanych liter podpisów do obrazków: wata, mewa, lwy, kiwi, pawie, kowal.
Zabawa ruchowa Ma³a i wielka litera.
Dzieci losuj¹ kartoniki z poznanymi literami, wielkimi i ma³ymi, drukowanymi. Poruszaj¹
siê po sali w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze, dobieraj¹ siê w pary, ma³a i wielka litera
drukowana danego rodzaju, np. w, W; m, M, s, S..., a nastêpnie podskakuj¹ w kó³eczkach.
Przy powtórzeniach zabawy zamieniaj¹ siê literami

9.

Æwiczenia w ksi¹¿ce Nasza klasa O, cz. 2, s. 68–71.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: woda, Wiktor.

•

S³uchanie odczytanych przez nauczyciela imion. Otaczanie pêtl¹ wyrazu Wiktor.
Liczenie imion dziewczynek, a potem ch³opców. Porównywanie ich liczby.

•

S³uchanie wiersza. Zaznaczenie na niebiesko w tekœcie, wszystkich liter w.

•

Dzielenie na g³oski nazw obrazków. Rysowanie pod nimi modeli.

•

Czytanie sylab, po³¹czeñ litery w z samog³oskami, a tak¿e wyrazów rozpoczynaj¹cych siê
tymi sylabami.

•

Skreœlanie co drugiej litery w ci¹gu liter. Odczytanie wyrazów powsta³ych z pozosta³ych
liter i po³¹czenie ich z odpowiednimi obrazkami.

•

Czytanie tekstu pod ilustracj¹.

•

Pisanie po œladach, a potem samodzielnie liter w (chêtne dzieci).

•

Rozwi¹zywanie rebusów (klaser, treser, królowa, serwetka, wieloryb).

•

Czytanie wyrazów powsta³ych z po³¹czenia sylab.
Zabawa ruchowa Kwiatek dla babci i dziadka.
Dzieci swobodnie tañcz¹ przy muzyce z paskiem bibu³ki. Na przerwê w muzyce, uk³adaj¹
na dywanie z bibu³ki kszta³t wymyœlonego kwiatka.
Rozmowy na temat babæ i dziadków dzieci.

•

Zachêcanie do wypowiedzi na temat wspólnych spotkañ z dziadkami, ich ulubionych za-
jêæ, sposobów spêdzania czasu z wnukami.

•

Podkreœlenie roli dziadków we wspó³czesnej rodzinie.

•

Zwrócenie uwagi na czêsto podesz³y wiek babci i dziadka, mo¿liwoœæ wystêpowania cho-
rób, mniejsz¹ sprawnoœæ i wydolnoœæ ich organizmów.

•

Zachêcanie do pomocy, podawanie przyk³adów takiej pomocy.

•

Uwra¿liwianie na potrzeby ludzi starszych, dostrzeganie ich w najbli¿szym otoczeniu,
zwracanie uwagi na w³aœciwe odnoszenie siê do nich, okazywanie szacunku.

•

Poszukiwanie ró¿nych okreœleñ nazw: babcia, dziadek (babcia, babunia, babuleñka... dzia-
dziuœ, dziadulek…).

•

Zachêcanie do uzyskiwania informacji na temat dzieciñstwa babæ i dziadków.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw V (patrz: przewodnik ..., s. 23–24).

III

1.

Koñczenie rysowania obrazka dla babci i dziadka wed³ug wzoru – Karta pracy nr 38, cz. 2.
Zabawa ruchowa Wyszywamy serwetê dla babci i dziadka.
Dzieci ustawiaj¹ siê dooko³a dywanu i skacz¹ obunó¿, na jednej nodze lub krzy¿uj¹c nogi,
wokó³ brzegu dywanu z zachowaniem bezpiecznych odleg³oœci.

2.

Æwiczenie spostrzegawczoœci Literka do literki.
Segregowanie pomieszanych liter przez dzieci, uk³adanie ich w jednym rzêdzie, zgodnie
ze wzorem: ma³a i wielka drukowana, ma³a i wielka pisana.

52

Dzień 2.

Drzewo genealogiczne

Cele ogólne:
–

pamiêciowe opanowanie utworu literackiego,

–

wyjaœnienie znaczenia drzewa genealogicznego.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

recytuje wiersz indywidualnie i zespo³owo,

–

rysuje drzewo genealogiczne swojej rodziny.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 73, karty pracy nr 39–41, cz. 2, wiersze: W. Cho-
tomskiej Wiersz dla babci, T. Fiutowskiej Kim jestem?, zdjêcia babæ i dziadków, diagram krzy-
¿ówki, obrazki i wyrazy do niej, albumy ze zdjêciami rodzinnymi, przyk³adowe drzewo gene-
alogiczne, kubeczki z wod¹, rozsypanka literowa.

Przebieg dnia

I

1.

Wyszukiwanie takich samych rysunków kwiatów, kolorowanie ich jednakowo – Karta pracy
nr 39, cz. 2.

2.

Rozmowy swobodne na temat Jaka jest moja babcia?, Jaki jest mój dziadek?

3.

Zabawa Rozpoznajemy babcie i dziadków.
Dzieci rozk³adaj¹ na dywanie obrazem ku do³owi przyniesione przez siebie zdjêcia babæ
i dziadków. Kolejno wybieraj¹ jedno zdjêcie, ogl¹daj¹ je i próbuj¹ odgadn¹æ, czyj¹ babci¹
lub dziadkiem jest osoba na nim przedstawiona. Wyjaœniaj¹ swój wybór, t³umacz¹c dla-
czego tak s¹dz¹. Jeœli prawid³owo odgadn¹, zostaj¹ nagrodzone brawami.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVIII (patrz: przewodnik…, s. 49–50).

II

Nauka wiersza W. Chotomskiej Wiersz dla babci.

1.

Rozwi¹zanie krzy¿ówki.
Nauczyciel proponuje, aby dzieci odgad³y, jaki prezent otrzymaj¹ dziadkowie od wnuków.

•

Dzieci prawid³owo nazywaj¹ prezentowane obrazki.

•

Uk³adaj¹ pasuj¹ce do nich wyrazy, zgodnie ze wskazaniem kolejnej cyfry w diagramie
krzy¿ówki.

•

Odczytuj¹ powsta³e rozwi¹zanie: piesek.
Obrazki i wyrazy: 1. mapa, 2. wilk, 3. leki, 4. pas, 5. ekran, 6. maki.

2.

S³uchanie wiersza.

Z okazji Œwiêta Babci
ja dzisiaj Babciê nauczê
jaka powinna byæ wnuczka
i jaki powinien byæ wnuczek.

Po pierwsze, proszê Babci-
ja ju¿ od dawna uwa¿am,
¿e nic tak wnucz¹t nie zdobi,
jak piêkny uœmiech na twarzach.

Uœmiech jest dobry na co dzieñ,
a nie wy³¹cznie od œwiêta,

53

wiêc wnuczek ma siê uœmiechaæ,
a wnuczka ma byæ uœmiechniêta.

3.

Wypowiedzi dzieci na temat jego treœci.

4.

Nauka wiersza fragmentami, metod¹ ze s³uchu.

•

Rytmizowanie wiersza z jednoczesnym wyklaskiwaniem jego rytmu.

•

Recytacje indywidualne i zespo³owe.

5.

Swobodne wypowiedzi dzieci dotycz¹ce ich pomys³ów na prezenty z okazji Œwiêta Babci
i Dziadka.
Zabawa ruchowo-naœladowcza Co robi babcia i dziadek?
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze, nauczyciel podaje
has³o Babcia lub Dziadek, a dzieci naœladuj¹ czynnoœci, jakie mog¹ oni wykonywaæ.
Wykonanie drzewa genealogicznego rodziny dzieci.

1.

S³uchanie wiersza T. Fiutowskiej Kim jestem?

Dla mamy jestem synem.
Dla taty te¿.
Dla ciebie jestem bratem
- to dobrze wiesz.
Dla prababci jestem prawnukiem.
Dla babci i dziadka wnukiem bez „pra”.
Kim jestem dla innych?
Ha!
Dla Tomka jesteœ koleg¹.
On dla ciebie te¿.
Dlaczego? Nie mówi
przecie¿ do mnie kolego.
No wiesz?
Dla pani w przedszkolu
jesteœ starszym zuchem...
Dobrze, ¿e ju¿ dla nikogo
nie jesteœ... maluchem.

2.

Wypowiedzi dzieci na temat treœci wiersza, wyjaœnienie pojêæ: prababcia, pradziadek.

3.

Prezentowanie przez dzieci cz³onków rodzin z wykorzystaniem przyniesionych albumów
ze zdjêciami; zwrócenie uwagi na stopieñ pokrewieñstwa.

4.

Wyjaœnienie, co to jest drzewo genealogiczne; jakie jest jego znaczenie; podkreœlenie war-
toœci wiedzy na temat swoich korzeni w ¿yciu dziecka.
Pokaz przyk³adowego drzewa genealogicznego, np. rodziny nauczyciela.

5.

Wykonanie portretów cz³onków rodziny, wyciêcie ich i wklejenie w odpowiednie miejsca
na drzewie genealogicznym. Kolorowanie drzewa – karty pracy nr 40–41, cz. 2.

III

1.

Ozdabianie laurki dla babci i dziadka – Nasza klasa O, cz. 2, s. 73.
Zabawa ruchowa Podwieczorek dla dziadków.
Dzieci ustawione w dwóch rzêdach naprzeciwko siebie. Kolejne dzieci musz¹ zamieniæ siê
miejscami, przenosz¹c na kr¹¿ku plastikowy kubek wype³niony wod¹.

2.

Uk³adanie z rozsypanki literowej zaproponowanych wyrazów, np. koty, soki, listy, leki,
mleko…

54

Dzień 3.

Robimy prezenty

Cele ogólne:
–

nauka piosenki,

–

wykonywanie upominku dla babci i dziadka.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

œpiewa piosenkê,

–

sprawia bliskim przyjemnoϾ.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2 , s. 74–75, karty pracy nr 42– 44, cz. 2, przedmioty
kojarz¹ce siê z babci¹ lub dziadkiem, piosenka Piosenka dla Babci i Dziadka, nagranie walca,
kalendarz, inscenizacja D. Gellner Prezenty dla babci, sylwety do inscenizacji, materia³y do
wykonania upominku.

Przebieg dnia

I

1.

Uzupe³nianie (³¹czenie) liter w wyrazach. Ilustrowanie wyrazów – Karta pracy nr 42, cz. 2.

2.

Zabawa æwicz¹ca pamiêæ Ulica babci i dziadka.
Siedmioro dzieci tworzy uliczkê. Staj¹ obok siebie, a ka¿de trzyma w rêku za plecami jakiœ
przedmiot kojarz¹cy siê z babci¹ lub dziadkiem, np. okulary, gazetê, szpulkê nici, k³êbek
we³ny, klucz, pude³ko po lekach, foremkê do ciastek... Wybrane dziecko idzie wzd³u¿ uliczki,
a stoj¹ce na niej dzieci pokazuj¹ mu trzymane przez siebie przedmioty, które po chwili
ponownie chowaj¹ za plecami. Kiedy gracz dojdzie do koñca uliczki, nazywa przedmioty,
np. Adaœ ma okulary, Kasia ma szpulkê nici... (co pewien czas zmieniamy kolejnoœæ u³o¿e-
nia przedmiotów lub zamieniamy je innymi). Wygrywa dziecko, które zapamiêta³o wszystkie
przedmioty w odpowiedniej kolejnoœci.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVIII (patrz: przewodnik…, s. 49–50).

II

Nauka piosenki Piosenka dla Babci i Dziadka.

1.

Zabawy z gam¹ C-dur.

•

Nauczyciel œpiewa tekst S³onko wschodzi i zachodzi na melodiê gamy: S³onko wschodzi
coraz wy¿ej, a zachodzi coraz ni¿ej.

•

Okreœlanie, co dzieje siê z melodi¹, kiedy S³onko wschodzi, a co kiedy zachodzi (melodia
najpierw siê wznosi, a potem opada).

•

Pokazywanie rêk¹ kierunku linii melodycznej.

•

Wspólne powtarzanie tekstu, podnoszenie siê z przysiadu do stania i powolne opadanie do
przysiadu.

2.

Zabawa rytmiczna Bêbenek i ko³atka.
Nauczyciel uderza w bêbenek w rytmie æwierænut, dzieci klaszcz¹ w rêce. Na ko³atce wy-
stukuje rytm ósemek, dzieci rytmiczne uderzaj¹ rêkami o kolana. Zwracaj¹ uwagê na ró¿-
nice rytmu. Nastêpnie nauczyciel tylko pokazuje instrument, a dzieci wykonuj¹ odpowied-
nie ruchy.

•

Odmiana zabawy – kiedy nauczyciel gra na bêbenku, dzieci maszeruj¹ po obwodzie ko³a,
kiedy na ko³atce, biegaj¹ w ró¿nych kierunkach.

3.

S³uchanie piosenki Piosenka dla Babci i Dziadka (s³. i muz. H. Freund).

55

Kiedy siê budzê w œrodku nocy lub nie potrafiê wi¹zaæ kapci,
to nie obejdzie siê bez pomocy kochanej Babci.
A kiedy k³opot jakiœ mam, gdy trudna jest zagadka,
o pomoc proszê mówiê wam, mojego Dziadka.
Bo Dziadek i Babcia zawsze maj¹ dla nas czas,
bo babcia i dziadek kochaj¹ nas.

4.

Wypowiedzi dzieci na temat nastroju, tempa piosenki.

•

Zwrócenie uwagi na to, jacy s¹ Babcia i Dziadek, w czym dzieciom pomagaj¹.

5.

Powtarzanie fragmentów tekstu za nauczycielem w podanym rytmie.

6.

Powtarzanie fragmentów melodii na sylabach na, ta, la, pokazywanie rêk¹ kierunku linii
melodycznej.

56

7.

Zabawa rytmiczna Babcia i dziadziuœ.
Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze, œpiewaj¹ fragment piosenki
od s³ów Bo Dziadek...do ...kochaj¹ nas i wyklaskuj¹ jej rytm.

8.

Nauka piosenki fragmentami, metod¹ ze s³uchu.

9.

Œpiew zespo³owy i indywidualny.

10. Zabawa Ilustrujemy piosenki ruchem.

Dzieci tworz¹ dwa wspó³œrodkowe ko³a. Œpiewaj¹ piosenkê i poruszaj¹ siê w ko³ach, w prze-
ciwnych kierunkach. Przy s³owach Bo dziadek ... do kochaj¹ nas, ko³a siê zatrzymuj¹.
Dzieci z wewnêtrznego ko³a odwracaj¹ siê twarzami do tych z zewnêtrznego. Podaj¹ sobie
rêce, tworz¹c pary. Tañcz¹ w ma³ych kó³eczkach ze zmian¹ kierunku.
Zabawa taneczna Tañczymy walca – utrwalanie kroku walca przy muzyce.
Upominek dla babci i dziadka – wykonanie prezentu z okazji Dnia Babci i Dziadka.

1.

Pokazanie przez nauczyciela w kalendarzu dni: 21 i 22 stycznia.
Dzieci okreœlaj¹, kto obchodzi œwiêto w tych dniach. Jeœli nie wiedz¹, nauczyciel napro-
wadza je zagadk¹

Nied³ugo wa¿ne œwiêta mamy,
obchodz¹ je mama
i tata waszego taty i mamy.

(babcia i dziadek)

2.

Podanie propozycji, w jaki sposób mo¿na uczciæ Dzieñ Babci i Dziadka.

3.

Inscenizacja z wykorzystaniem sylwet wed³ug utworu D. Gellner Prezenty dla babci.

Narrator: Co to za ha³as? Sk¹d tyle krzyku?

Ka¿dy coœ niesie w swoim koszyku.
Ka¿dy jest taki strasznie przejêty...

Dzieci:

Bo my dla babci i dziadka mamy prezenty!

Dziecko 1. To, z³ota rybka choæ jeszcze ma³a,

bêdzie ¿yczenia babci spe³nia³a.
Niech p³ywa rybka w przejrzystej wodzie
i trzy ¿yczenia niech spe³nia co dzieñ.

Dziecko 2. A ja przynoszê buty bajkowe.

Lekkie, wygodne, siedmiomilowe.
Takie akurat na dziadka nogê,
¿eby do sklepu skraca³y drogê!

Dziecko 3. A ja stoliczek bajkowy mam,

który siê zawsze nakrywa sam.
Na tym stoliczku na zawo³anie,
zjawia siê obiad albo œniadanie

Dziecko 4. A tu jest babciu, dziadziusiu ksi¹¿ka z bajkami.

Wszystkie dzieci: Mo¿ecie j¹ wnukom, czytaæ czasami.

4.

Rozmowa dotycz¹ca pomys³ów na prezenty dla dziadków dzieci z inscenizacji.

5.

Zaproponowanie wykonania upominku dla swoich bliskich, np. Kolorowy lampionik.

•

Wype³nianie na folii farbami ¿elowymi do malowania na szkle konturów kwiatów lub
innych kompozycji przygotowanych przez nauczyciela.

•

Po wyschniêciu przeniesienie wzorów na szklanki po Nutelli, umieszczenie w œrodku œwiecz-
ki do podgrzewaczy.

6.

Wykonanie Brokatowego s³oiczka.

•

Umieszczenie na denku odwróconego s³oiczka (ma³y s³oik po majonezie lub koncentracie

57

pomidorowym) kawa³ka plasteliny oklejonej zielon¹, ponacinan¹ w paseczki foli¹.

•

W³o¿enie do plasteliny kawa³ka s³omki do napoju; przyklejenie po bokach liœci z folii
samoprzylepnej (podwójnie z³o¿onych); wykoñczenie s³omki ma³ym sztucznym kwiat-
kiem (³¹czenie plastelin¹).

•

Wsypanie do s³oiczka niewielkiej liczby brokatu; zalanie wod¹. Poruszanie s³oiczka po-
woduje wznoszenie siê i opadanie brokatu.

7.

Wykonanie wybranej pracy przez dzieci.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw V (patrz: przewodnik..., s 23–24).

III

1.

Ogl¹danie, obrazków przedstawiaj¹cych zachowanie dzieci wzglêdem babci lub dziadka.
Przyklejanie obok nich wyrazów (wk³adka) tak lub nie w zale¿noœci od aprobaty lub dez-
aprobaty ich zachowania. Ocenianie zachowania babci – Nasza klasa O, cz. 2, s. 74–75.
Zabawa ruchowa przy piosence Piosenka dla Babci i Dziadka (patrz: przewodnik..., s. 56).

2.

Wycinanie pokolorowanych rysunków. Wklejanie ich na drugiej karcie wed³ug instrukcji
(na, pod, obok, w, za...) – karty pracy nr 43–44, cz. 2.

Dzień 4.

Przyjęcie dla babci i dziadka

Cele ogólne:
–

dodawanie i porównywanie liczb w zakresie 7,

–

zachêcanie do sprawiania bliskim niespodzianek.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

dodaje i porównuje liczby w zakresie 7,

–

sprawia najbli¿szym niespodziankê.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 76–77, karty pracy nr 45, 46, cz. 2, wiersz E. Œnie¿-
kowskiej-Bielak Popo³udnie z babci¹, elementy zdobnicze, kod obrazkowo - cyfrowy, tekturowe
talerzyki, sylwety: ciastek, owoców, cukierków, kartoniki z cyframi i znakami matematycznymi,
du¿a kostka do gry, produkty do pieczenia ciastek, foremki o ró¿nych kszta³tach, woreczki.

Przebieg dnia

I

1.

Dzielenie nazw rysunków na g³oski i ³¹czenie ich z odpowiedni¹ cyfr¹ – Karta pracy nr 45, cz. 2.

2.

Zabawy z wierszem E. Œnie¿kowskiej- Bielak Popo³udnie z babci¹.

Dzieci:

Zima za oknem, mróz trzyma srogi,

Naœladuj¹ padaj¹cy œnieg,
krzy¿uj¹ rêce na piersiach,
ko³ysz¹ siê na boki,

a ja tu z babci¹ lepiê pierogi.

wskazuj¹ na siebie;
naœladuj¹ lepienie pierogów,

Z kapust¹, z serem lub z rodzynkami,

rytmicznie klaszcz¹ w rêce
i uderzaj¹ o uda,

to jest mój przysmak nad przysmakami.

g³aszcz¹ brzuch,

Wszystkie frykasy, sami to wiecie,

zataczaj¹ rêkami ko³a przed sob¹,

babcia przyrz¹dza najlepiej w œwiecie.

najpierw jednym palcem wskazuj¹cym,
wskazuj¹ przed sob¹, a potem drugim,

58

Z babuni¹ gotujê, piosenki z ni¹ œpiewam,

jedn¹ rêk¹ tworz¹ garnek, druga
naœladuje mieszanie w nim,

gdy jestem z babuni¹ œwiat œmiechem

obracaj¹ wokó³ w³asnej osi.

rozbrzmiewa.

3.

Zabawa Echo.
Nauczyciel mówi po jednym wersie wiersza, dzieci jak echo cicho lub g³oœno powtarzaj¹
go za nim.

•

Rytmizuj¹ kolejne fragmenty z równoczesnym rytmicznym wystukiwaniem o jedno kola-
no, drugie i oba.

•

Dopowiadaj¹ fragmenty wiersza w miejscach, w których nauczyciel przerywa recytacjê.

•

Recytuj¹ kolejne wersy z podzia³em na dziewczynki i ch³opców (jeden wers dziewczynki,
jeden ch³opcy).

•

Recytuj¹ wiersz – kiedy nauczyciel k³adzie palec na ustach, dzieci kolejny wers powta-
rzaj¹ w myœlach, kiedy opuszcza palec – mówi¹ g³oœno.

•

Recytuj¹ wiersz ze wzrastaj¹cym lub malej¹cym natê¿eniem g³osu w zale¿noœci od wskazania r¹k
nauczyciela (jeœli jego d³onie rozchodz¹ siê – coraz g³oœniej, jeœli siê schodz¹ – coraz ciszej).
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVIII (patrz: przewodnik..., s. 49–50).

II

Zabawa dydaktyczna Przyjêcie dla babci i dziadka.

1.

Zabawa Przygotowujemy serwetki na przyjêcie – utrwalanie poznanych cyfr, zastêpowanie
cyfr elementami zdobniczymi wed³ug kodu.
Nauczyciel ods³ania na tablicy du¿y prostok¹t – serwetkê i elementy zdobnicze, np. gwiazdki,
ko³a, choinki, listki... oraz kod obrazkowo – cyfrowy. Na serwecie w ró¿nych miejscach
poprzypinane s¹ cyfry. Po wyjaœnieniu jak nale¿y rozumieæ kod obrazkowo- cyfrowy, dzieci
w miejsce cyfr przypinaj¹ elementy zdobnicze zgodnie z kodem, np. 3 – ksiê¿yce, 4 – ko³a,
2 – choinki, 5 – gwiazdki, 6 – s³oneczka; 7 – listki.

2.

Zabawa Przygotowujemy s³odki poczêstunek.
Nauczyciel ustawia przed dzieæmi 7 talerzyków jednorazowych i sylwety ró¿nych ciastek
tortowych.

•

Dzieci uk³adaj¹ ciastka na talerzykach tak, aby na ka¿dym by³a ich inna liczba. Licz¹ ciastka
i uk³adaj¹ pod talerzykami kartoniki z cyfr¹, odpowiadaj¹c¹ liczbie ciastek na danym talerzu.

•

Uk³adaj¹ talerzyki w taki sposób, aby na pierwszym by³o najmniej ciastek, a na siódmym najwiê-
cej. Okreœlaj¹, stosuj¹c liczebniki porz¹dkowe, ile ciastek znajduje siê na kolejnych talerzach.

•

Porównuj¹ relacje pomiêdzy liczb¹ ciastek na zaproponowanych przez nauczyciela lub
wybranych przez dzieci talerzykach, uk³adaj¹ je za pomoc¹ kartoników z cyframi i znaka-
mi matematycznymi.

•

Nauczyciel dok³ada na wybrane talerzyki sylwety owoców i cukierków – dzieci okreœlaj¹,
co siê zmieni³o. Obliczaj¹, ile smako³yków znajduje siê na kolejnych talerzykach. Uk³a-
daj¹ dzia³ania matematyczne na dodawanie i rozwi¹zuj¹ je, np. 2 ciastka + 4 jab³ka = 6
smako³yków; 1 ciastko + 6 cukierków = 7 smako³yków.

3.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa Prezenty.
Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze, wybrane dziecko rzuca kostk¹
(oczka w liczbie 5 i 6 zaklejone), liczy oczka i ustawia tyle dzieci, ile oczek wypad³o – to
prezenty od niego. Drugie dziecko rzuca kostk¹ i dok³ada do stoj¹cych dzieci tyle swoich,
ile oczek wypad³o – to prezenty od niego. Pozosta³e dzieci uk³adaj¹ odpowiednie dzia³anie
na dodawanie z kartoników z cyframi i znakami matematycznymi, które otrzyma³y w ko-

59

pertach przed rozpoczêciem zabawy. Podaj¹ rozwi¹zanie, którym jest odpowiedŸ na pyta-
nie Ile wszystkich prezentów dostali dziadkowie od wnucz¹t?

4.

Æwiczenia w dodawaniu – Nasza klasa O, cz. 2, s. 76–77.

•

Kolorowanie serduszek wed³ug podanego wzoru. Liczenie ich i wklejanie odpowiednich liczb.

•

Liczenie obrazków kwiatków, wklejanie odszukanych w wk³adce dzia³añ. Uk³adanie zadañ.
Przygotowanie s³odkiego poczêstunku na spotkanie z dziadkami.

1.

Zabawa animacyjna przy muzyce S³odkie ciasteczka.
Dzieci siedz¹ na dywanie, naœladuj¹ przy muzyce gesty nauczyciela. Ucieraj¹ ciasto w misce.
Wycieraj¹ rêce o fartuszek. Wbijaj¹ jajka, lewa rêka siêga za prawe ramiê, zabiera jajko – hop;
uderzenie o ramiê – rozbicie jajka, stuk; wlewanie jajka do miski, chlup; wyrzucenie skorupek
za siebie – siup. Zagniatanie ciasta, wa³kowanie, ozdabianie, czêstowanie s¹siadów.

2.

Ogl¹danie i nazywanie przygotowanych produktów, zaproponowanie samodzielnego wy-
konania ciastek z wykorzystaniem plastikowych foremek o ró¿nych kszta³tach.

3.

Obserwacja wyrabiania ciasta przez nauczyciela lub kucharkê.

4.

Wykonanie ciasteczek.
Rozp³aszczaj¹ otrzymany kawa³ek ciasta, wycinaj¹ foremk¹ wybrany kszta³t, ozdabiaj¹
orzechami, uk³adaj¹ na wysmarowanej t³uszczem blaszce.

•

Piek¹ ciastka w przedszkolnej kuchni, ozdabiaj¹ je po wystygniêciu kolorowym lukrem
lub polew¹ czekoladow¹.

•

Uk³adaj¹ ciastka na tacach, zabezpieczaj¹ plastikowymi pokrywami, jedz¹ je na spotkaniu
z dziadkami.
Przepis na kruche ciasteczka: sk³adniki: 1 kg m¹ki, 2 kostki mas³a lub margaryny, 2 szklan-
ki œmietany, 1 szklanka cukru, 5 ¿ó³tek, cukier waniliowy, olejek waniliowy, ma³y proszek
do pieczenia, t³uszcz do wysmarowania blaszki, foremki o ró¿nych kszta³tach, orzechy,
kolorowy lukier, polewa czekoladowa. Mas³o posiekaæ z m¹k¹ i ¿ó³tkami, dodaæ pozosta³e
sk³adniki i dobrze wyrobiæ. Rozwa³kowaæ lub rozp³aszczaæ kawa³ki rêk¹ i wycinaæ ró¿ne
kszta³ty ciastek. Piec na z³oty kolor. Po ostudzeniu ozdabiaæ.

III

1.

£¹czenie kropek wed³ug wzoru (wed³ug M. Frostig, D. Horne) – Karta pracy nr 46, cz. 2.
Zabawa ruchowa Zamieñ woreczek.
Dzieci stoj¹ w dwóch rzêdach naprzeciwko siebie. Pierwsze osoby w rzêdach maj¹ w rêce
woreczki w ró¿nych kolorach. Biegn¹ w swoim kierunku i kiedy siê spotykaj¹, zamieniaj¹
siê woreczkami. Potem dobiegaj¹ do dziecka stoj¹cego na pocz¹tku rzêdu, oddaj¹ mu wo-
reczek i id¹ na koniec nowego rzêdu. Dziecko, które otrzyma³o woreczek, zaczyna zadanie
od pocz¹tku.

2.

Ekspresja s³owna.
Koñczenie zdania Co by by³o, gdyby nagle zniknê³y wszystkie babcie i dziadziusiowie.

Dzień 5.

Dla babci i dziadka

Cele ogólne:
–wypowiadanie siê na temat treœci opowiadania,
–utrwalanie znajomoœci figur geometrycznych.
Cele operacyjne:
Dziecko:
–wypowiada siê na temat treœci opowiadania,
–nazywa poznane figury geometryczne.

60

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 78–80, karty pracy nr 47, 48, cz. 2, opowiadanie
W. Bartosza Uœmiechniêta pani Sama, klocki w kszta³cie figur geometrycznych, figury geome-
tryczne wyciête z kolorowego papieru, klej, ozdobne kartki,

Przebieg dnia

I

1.

Czytanie tekstu wyrazowo - rebusowego – Nasza klasa O, cz. 2, s. 78.

2.

Wypowiadanie siê na temat swoich babæ i dziadków. Koñczenie zdañ Lubiê swoj¹ babciê
(dziadka), poniewa¿...; zapisywanie wypowiedzi dzieci przez nauczyciela, odczytanie ich
na spotkaniu z dziadkami. Odgadywanie, który wnuk (wnuczka) tak powiedzia³.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XVIII (parz: przewodnik…, s. 49–50).

II

S³uchanie opowiadania W. Bartosza Uœmiechniêta Pani Sama.

1.

Wypowiedzi dzieci, jak rozumiej¹ pojêcie samotnoœæ, podawanie przyk³adów uczuæ i za-
chowañ osób samotnych.

2.

Zapoznanie z treœci¹ utworu.
Usi¹dŸ sobie wygodnie... Nie s³uchaj tego, co siê dzieje za oknem. Teraz jesteœmy tylko we trójkê.
Ja, ty i ta ma³a ksi¹¿eczka, która chce ci opowiedzieæ zupe³nie prawdziw¹ historiê. W pewnym
niewielkim domku mieszka pani Sama. Czy Sama to jej nazwisko? Tego nie wiem dok³adnie.
Wiem tylko, ¿e tak o niej siê mówi. Mo¿e to dlatego, ¿e mieszka w domku zupe³nie samotnie. Sama
wiêc o wszystko musi siê troszczyæ. ¯eby króliki mia³y œwie¿¹ trawê. ¯eby p³ot nie by³ dziurawy.
¯eby pies mia³ dobr¹ budê i ¿eby drewno do palenia zawsze by³o por¹bane. Chcesz teraz pewno
wiedzieæ, jak ta pani wygl¹da? Jest nie bardzo wysoka, jak wszystkie prawie babcie, ma siwe
w³osy, nosi fartuch bia³o-niebieski i co najwa¿niejsze – ma zawsze uœmiechniête oczy.
Siada wiêc pani Sama na ³awce przed domem, patrzy na drogê, po której je¿d¿¹ wozy pe³ne
siana, terkocz¹ traktory, dzieci id¹ do szko³y. Siedzi sobie na tej ³awce i uœmiecha siê do wszyst-
kich. Ale ludzie, którzy mijaj¹ jej domek bardzo siê spiesz¹ i rzadko, bardzo rzadko ktoœ siê
zatrzymuje na drodze, ¿eby z pani¹ porozmawiaæ. Dzieci id¹ce do szko³y te¿ rzadko tutaj przy-
staj¹. Czasem przy jej nogach, na trawie k³adzie siê stare psisko, wygrzewa siê na s³oñcu –
i psimi oczami te¿ uœmiecha siê do wszystkich. Pani Sama ma ko³o swego domu ma³y ogródek,
w którym rosn¹ ró¿ne jarzyny, obok jarzyn kwiaty, a tu¿ przy p³ocie – stara jab³onka.
Na podwórku jest studnia. Ze studni trzeba wiadrem ci¹gn¹æ wodê i podlewaæ roœliny, które
rosn¹ w ogródku. Wiadra z wod¹ s¹ ciê¿kie,a rêce pani Samej zmêczone. Ale i wtedy jej oczy
umiej¹ siê uœmiechaæ. Pewnego dnia jak co dzieñ, jecha³y drog¹ wozy, terkota³y traktory, dzieci
sz³y do szko³y. Wszyscy przechodnie spogl¹dali na domek, przyzwyczajeni, ¿e na ma³ej ³awecz-
ce ujrz¹ babciê w bia³o-niebieskim fartuchu. Ale pani Samej nie by³o przed domem. I kiedy
nastêpnego dnia wozy znowu jecha³y, znów terkota³y traktory, a dzieci wraca³y ze szko³y, przed
domkiem te¿ nie by³o samotnej pani. Wtedy pierwszy traktor zatrzyma³ siê przed domkiem, za
traktorem stan¹³ wóz i dzieci biegn¹ce ze szko³y. A na podwórku drewno le¿a³o nie por¹bane,
wiadro na wodê by³o puste. Psisko ze smutnymi oczami siedzia³o na progu, kwiaty w ogródku
opuœci³y p³atki i nawet jab³ka na jab³once nie by³y tak rumiane. I w³aœnie ten pan, co zatrzyma³
wóz i ten, co zatrzyma³ traktor, i dzieci, które przy traktorze stanê³y – weszli na podwórko. Coœ
miêdzy sob¹ poszeptali, nad czymœ siê naradzili... Zaczê³a siê krz¹tanina. Ten pan, co jecha³
traktorem naci¹gn¹³ a¿ dziesiêæ wiader wody ze studni. A dziewczynki podla³y w ogródku ja-
rzyny i kwiaty. Ch³opcy posprz¹tali ca³e podwórko. I ten pan, co jecha³ wozem nar¹ba³ du¿o
drewna. I tamten pan, co jecha³ traktorem drewno to pouk³ada³. I ch³opcy naprawili dach
starej, psiej budy. I dziewczynki zerwa³y wszystkie chwasty w ogródku. Stare psisko zamerda³o
ogonem, jab³ka na jab³once znowu by³y rumiane, a kwiaty popodnosi³y wszystkie swoje p³atki.

61

Siedzi wiêc pani Sama znowu na ³aweczce... Ale kiedy teraz ko³o jej domu przeje¿d¿a drog¹
wóz, pan co wóz prowadzi – wchodzi zawsze do ogrodu, uœmiecha siê i r¹bie drewno. A kiedy
przeje¿d¿a drog¹ traktor, ten pan co traktor prowadzi, wchodzi na podwórze i wyci¹ga ze
studni du¿o wiader wody. Dzieci wracaj¹ce ze szko³y te¿ wchodz¹ do tego domu, uœmiechaj¹
siê do pani i pomagaj¹ zrobiæ to i owo. Tak jest ka¿dego dnia. Pani, która tak piêknie do
wszystkich siê uœmiecha – przesta³a ju¿ byæ samotna. I to ca³a historia.
O uœmiechniêtej pani, co nie jest ju¿ samotna, i o panu z wozem i o panu z traktorem,
i o dzieciach, co weso³o biegn¹ drog¹ ze szko³y. A wiesz, o czym jeszcze by³a ta krótka
historia? No, pomyœl chwileczkê... Ju¿ wiesz?

3.

Rozmowa na temat opowiadania.

•

Zwrócenie uwagi na: wygl¹d i zachowanie babci, postêpowanie ludzi wobec staruszki,
przyczynê zmiany ich zachowania.

•

Poszukiwanie cech pani i pomagaj¹cych jej ludzi, wczeœniej i póŸniej.

•

Dzieci podaj¹ swoje przemyœlenia o czym, oprócz tego co us³ysza³y, by³a opowiedziana
przez nauczyciela historia.
Zabawa ruchowa Przeœlij uœmiech.
Dzieci stoj¹ w kole. Wybrane dziecko podchodzi do dowolnego kolegi, uœmiecha siê do
niego najpiêkniej jak potrafi i zamienia z nim na miejsca. Dzieci przekazuj¹ sobie uœmie-
chy do chwili, a¿ wszystkie ten uœmiech otrzymaj¹.

4.

Zabawa pantomimiczna Pomagamy w pracach domowych.
Chêtne dzieci pokazuj¹ za pomoc¹ gestów, w jaki sposób mo¿na pomagaæ babci i dziadko-
wi, pozosta³e odgaduj¹, co to za czynnoœci i naœladuj¹ je.

5.

Rozwi¹zanie krzy¿ówki (kwiaty). Wklejanie liter, nazw obrazków w odpowiednie miejsca. Ryso-
wanie rozwi¹zania krzy¿ówki. Koñczenie rysowania szlaczka – Nasza klasa O, cz. 2, s. 79.
Zabawa ruchowa Serce dla dziadków.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie muzyki. Na przerwê w grze podaj¹ sobie rêce i pró-
buj¹ tak siê ustawiæ, aby utworzyæ ze wszystkich dzieci kszta³t du¿ego serca.
Figurowy obrazek – komponowanie obrazka z figur geometrycznych.

1.

Pokazanie poznanych figur geometrycznych.

•

Dzieci rozpoznaj¹ figury i je nazywaj¹.

•

Rysuj¹ w powietrzu obiema rêkami kszta³t pokazanej figury (nauczyciel pokazuje w jaki
sposób), jednoczeœnie wypowiadaj¹c jej nazwê z podzia³em na sylaby.

•

Dzieci uk³adaj¹ w zespo³ach, wed³ug wzoru, kompozycje z klocków w kszta³cie figur geo-
metrycznych (rysunek nauczyciela).

•

Samodzielnie tworz¹, wed³ug w³asnych pomys³ów, kompozycjê z figur geometrycznych
wyciêtych z kolorowego papieru.

•

Naklejaj¹ j¹ na kolorowy karton z ozdobnymi brzegami (wyciêty no¿yczkami z z¹bkami).

2.

Ogl¹danie powsta³ych prac, wypowiedzi autorów na ich temat.

3.

Opowiadanie historyjki obrazkowej – Nasza klasa O, cz. 2, s. 80.

III

1.

£¹czenie sylab w wyrazy poprzez kolorowanie na ten sam kolor tworz¹cych je kartoni-
ków. Odczytanie otrzymanych wyrazów – Karta pracy 47, cz. 2.

2.

Rysowanie drogi dziadka i wnuczka – Karta pracy nr 48, cz. 2.

3.

Dzieñ Babci i Dziadka w przedszkolu – spotkanie z dziadkami dzieci z grupy.
Prezentowanie wierszy i piosenek; tañczenie walca przy muzyce z babci¹ i dziadkiem;
sk³adanie ¿yczeñ, wrêczanie wykonanych upominków; wspólne rozmowy przy herbacie
i upieczonych przez dzieci ciasteczkach.

62

LUTY

I tydzień:

Mój dom, moja miejscowość

Dzień 1.

Moje osiedle

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ r: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

poznanie najbli¿szej okolicy; utrwalenie adresu swojego zamieszkania.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê r: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

podaje adres swojego zamieszkania.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 3, s. 3–7, ilustracje, widokówki miejscowoœci, w któ-
rej mieszkaj¹ dzieci, alfabet demonstracyjny, alfabet ruchomy, obrazek roweru pociêty na czê-
œci, obrazki i cyfry do rebusu fonetycznego, kartoniki z poznanymi literami, bia³e, niebieskie
i czerwone nakrywki, obrazki do uk³adania podpisów, szarfy, plan osiedla, wizytówki z imio-
nami dzieci.

Przebieg dnia

I

1.

Ogl¹danie ilustracji, widokówek przedstawiaj¹cych miejscowoœæ, w której mieszkaj¹ dzieci;
przypomnienie jej nazwy. Rozpoznawanie i nazywanie miejsc na ilustracjach, widoków-
kach; rozmowy swobodne na temat adresu zamieszkania dzieci oraz adresu przedszkola;
wspólne wykonanie gazetki pod has³em Moje miasto.

2.

Zabawy z rymowank¹ Miasto swoje znamy, miasto swe kochamy.
Wypowiadanie jej cicho, g³oœno; rytmizowanie z prostym ruchem zaproponowanym przez
dzieci, np. z klaskaniem, tupaniem, podskokami..., œpiewanie na wymyœlon¹ przez dzieci
melodiê.

3.

Ogl¹danie obrazków domów dawnych i dzisiejszych. S³uchanie ich nazw. Wyjaœnienie, co
zmieni³o siê w wygl¹dzie domów i dlaczego – Nasza klasa 0, cz. 3, s. 3.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIX.

•

Zabawa na powitanie Witamy siê ró¿nymi czêœciami cia³a.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze, witaj¹ siê z innymi
tak¹ czêœci¹ cia³a, której nazwê wymienia nauczyciel, np. Witamy siê ³okciami, witamy siê
kolanami...

•

Æwiczenia du¿ych grup miêœniowych Poka¿cie, to co powiem.
Nauczyciel wymienia nazwy czêœci cia³a, czêœci sali, a dzieci je pokazuj¹. Najpierw nazwy
wymienia powoli, a potem coraz szybciej. Np. Poka¿cie kolana, stopy, sufit...

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Dzieci na spacer.
Na has³o Dzieci na spacer, dzieci spaceruj¹ po sali. Has³o Dzieci do domu, jest sygna³em
do opuszczenia dywanu i zajêcia miejsc pod œcianami.

•

Æwiczenia równowagi Kto potrafi?
Dzieci dotykaj¹ prawym ³okciem lewego kolana i odwrotnie, wytrzymuj¹ chwilê w tej
pozycji; próbuj¹ utrzymaæ cia³o na piêtach z jednoczesnym lekkim sk³onem tu³owia do
przodu.

63

•

Podskoki Kto podskoczy najwy¿ej?
Dzieci podskakuj¹ obunó¿ w miejscu z klaœniêciem nad g³ow¹.

•

Maszeruj¹ po obwodzie ko³a ze œpiewem znanej piosenki.

II

Rower Renaty – wprowadzenie litery r: ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej na podsta-
wie wyrazów: rower, Renata.

1.

Uk³adanie z czêœci obrazka, nazywanie przedmiotu, który przedstawia (rower).

2.

Analiza s³uchowa s³owa rower.
Podzia³ na g³oski; uk³adanie nowych s³ów na kolejne g³oski s³owa rower. Podzia³ na sy-
laby. Uk³adanie nowych s³ów na pierwsz¹ i drug¹ sylabê, np. ro – gi, ro – ga- le, wer – sal-
ka, wer – te – py...

3.

Uk³adanie schematu i modelu s³owa rower.

4.

Rebus fonetyczny Kto jest w³aœcicielem roweru?
Dzieci dziel¹ na g³oski nazwy przedmiotów przedstawionych na obrazkach; z kolejnych
s³ów wybieraj¹ g³oski oznaczone cyframi i uk³adaj¹ imiê w³aœciciela roweru (pod obrazka-
mi przypiête s¹ cyfry, okreœlaj¹ce, któr¹ g³oskê z s³owa nale¿y wyodrêbniæ), np. obrazki:
worek – 3, telefon – 4, banan – 5, rama – 2, kotlet – 6, zamek – 2 – Renata.

5.

Analiza dŸwiêkowa s³owa Renata – podzia³ na sylaby i g³oski.

6.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa U³ó¿ podpis.
Dzieci otrzymuj¹ kartoniki z literami, poruszaj¹ z nimi siê w rytmie tamburyna. Na prze-
rwê w grze, nauczyciel pokazuje obrazek, a dzieci uk³adaj¹ podpis, np. listek, worek, dom-
ki, pasek, lokomotywa...

7.

Pokaz nowych liter; opisanie ich wygl¹du; porównanie z innymi. Podawanie nazw przed-
miotów, do których s¹ podobne; wyszukanie ich wœród liter; pisanie palcem w powietrzu
i na dywanie.

8.

Zabawa Co lubi¹ litery?
Losowanie litery r, ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej, przedstawienie siê jako ta litera
i podanie przyk³adu produktu lub czynnoœci, rozpoczynaj¹cych siê g³osk¹ r, np. Jestem
ma³a litera r drukowana i lubiê ryby; Jestem wielka litera r pisana i lubiê rysowaæ...

9.

U³o¿enie wyrazu rower pod obrazkiem roweru. Zast¹pienie nakrywek poznanymi literami
w wyrazie Renata (przypomnienie pisowni imion).

10. Æwiczenia na wprowadzenie litery r oraz utrwalenie poznanych liter – Nasza klasa O,

cz. 3, s. 4–7.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: rower, Renata.

•

Otaczanie pêtl¹ imienia Renata. Uk³adanie rymów do podanych imion.

•

S³uchanie wiersza. Zaznaczenie w tekœcie liter r.

•

Czytanie sylab, po³¹czeñ litery r z samog³oskami; czytanie wyrazów rozpoczynaj¹cych siê
tymi sylabami.

•

Czytanie wyrazów utworzonych z sylab.

•

Zaznaczenie w wyrazach na pomarañczowo – sylabê ra, na zielono – sylabê ro.

•

Czytanie tekstu wyrazowo-obrazkowego.

•

Pisanie liter r po œladach, a potem samodzielnie (chêtne dzieci).

•

Czytanie wyrazów ukrytych w pl¹taninkach (Co widzia³ ch³opiec, podczas jazdy rowerem
z rodzicami?).
Zabawa ruchowa Z domu do domu.
Dzieci rozk³adaj¹ na pod³odze kolorowe szarfy, to ich domy. Na has³o Z domu, poruszaj¹
siê pomiêdzy szarfami, na has³o Do domu, jak najszybciej musz¹ odnaleŸæ swój dom.

64

Spacer po swojej miejscowoœci, osiedlu.

•

Ogl¹danie i porównywanie budynków mieszkalnych.

•

Zwrócenie uwagi na budownictwo jedno - i wielorodzinne.

•

Zachêcanie do obserwacji zmian jakie zasz³y w najbli¿szej okolicy.

•

Poznawanie nazw mijanych ulic.

•

Przestrzeganie zasad bezpieczeñstwa i przepisów ruchu drogowego.

III

1.

Poznanie planu osiedla, na którym mieszkaj¹ dzieci. Odszukiwanie ulic i budynków ogl¹-
danych podczas spaceru. Umieszczanie na planie, w miejscu zamieszkania dzieci, wizytó-
wek z ich imionami.
Zabawa ruchowa Spacer krêt¹ uliczk¹.
Nauczyciel wybiera dwoje dzieci. Jednemu z nich zawi¹zuje oczy, drugie jest przewodni-
kiem, który prowadzi pierwsze dziecko po uliczce utworzonej z pozosta³ych dzieci. Na-
uczyciel podaje okreœlenia kierunku, np. prosto, w prawo, w lewo, a zadaniem przewodni-
ka jest przeprowadzenie kolegi do koñca uliczki.

2.

Æwiczenia twórcze Nowe ulice.
Zamiana nazw ulic swojego osiedla (miejscowoœci), na nazwy pochodz¹ce od owoców
(np. Cytrynowa, Bananowa) lub s³odyczy (np. Czekoladowa, Herbatnikowa).

Dzień 2.

Domy i domki

Cele g³ówne:
–

wyjaœnianie ró¿nych znaczeñ s³owa dom,

–

porównywanie domów wybudowanych dawniej i dziœ.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wyjaœnia ró¿ne znaczenia s³owa dom,

–

rozpoznaje domy dawniejsze i dzisiejsze.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 1, 2, cz. 3, Nasza klasa O, cz. 3, s. 8, 9, wiersze:
A. Kamieñskiej Pan Dymek, D. Gellner Domek, ró¿ne rodzaje klocków, sylweta domu, kartono-
we figury geometryczne do utworzenia sylwety domu, woreczki z grochem, bêbenek, gazety.

Przebieg dnia

I

1.

Zabawy konstrukcyjne w ma³ych zespo³ach. Budowanie ró¿nych domów z klocków; po-
równywanie powsta³ych budowli; stosowanie pojêæ: wysoki, niski, wy¿szy, ni¿szy.

•

Zachêcanie do kupna powsta³ego domu poprzez reklamowanie swoich budowli. Poszuki-
wanie jak najwiêkszej liczby argumentów przekonuj¹cych potencjalnych klientów do za-
interesowania siê danym budynkiem.

2.

Szukanie i wyjaœnianie ró¿nych znaczeñ s³owa dom.
Zapisywanie propozycji dzieci (przez nauczyciela) wokó³ has³a Dom, napisanego na kart-
ce w kszta³cie domu, np. budynek, mieszkanie, miejsce w którym mo¿na odpocz¹æ, spotkaæ
siê z bliskimi, rodzina, gniazdo, szczêœcie rodzinne, ognisko domowe...

3.

Odszukiwanie we wk³adce wyrazów i wklejanie ich w odpowiednie miejsca w zdaniach –
Nasza klasa O, cz. 3, s. 8.

65

Æwiczenia poranne – zestaw nr XIX (patrz: przewodnik..., s. 62–63).

II

S³uchanie wiersza D. Gellner Domek.

1.

Tworzenie z elementów przygotowanych przez nauczyciela sylwety domu (elementy
w kszta³cie figur geometrycznych wyciête z kolorowego kartonu); nazywanie sk³adaj¹-
cych siê na ni¹ figur geometrycznych, liczenie ich; okreœlanie, których jest wiêcej, których
mniej, a których tyle samo.

2.

S³uchanie wiersza.

By³y w mieœcie domki ma³e,
z³ote, srebrne oraz bia³e.
Tylko jeden szaro- bury,
strasznie brzydki i ponury,
Wiêc od rana do wieczora,
pusty sta³ bez lokatora.
A¿ siê w koñcu dom zbuntowa³:
- Sam siê bêdê remontowa³!
Wzi¹³ drabinê i wiaderko, przyniós³ pêdzel i lusterko.
Przed lusterkiem siê malowa³, farby sobie nie ¿a³owa³.
No i patrzcie! Ju¿ przed drzwiami stoj¹ ludzie z walizkami.
I doko³a s³ychaæ wrzaski:
- Domek w kó³ka! Domek w paski! Na kominie kwiatki bzu!
Chcemy wszyscy mieszkaæ tu!
A dom na to:
Takie t³umy?
Przecie¿ ja nie jestem z gumy!

3.

Rozmowa na temat wiersza.

–

Jak wygl¹da³ dom?

–

Co zrobi³, ¿eby to zmieniæ?

–

Czy wzbudzi³o to zainteresowanie nim?

4.

Tworzenie kilkuzdaniowych wypowiedzi na temat wygl¹du w³asnego domu (liczba po-
mieszczeñ, kolorystyka, wyposa¿enie, osoby, które w nim mieszkaj¹).
Zabawa ruchowa Budujemy wspólny dom.
Dzieci spaceruj¹ po sali, podrzucaj¹c i ³api¹c woreczki z grochem. Na uderzenie w bêbe-
nek, z woreczków – cegie³ek, uk³adaj¹ na dywanie kszta³t wymyœlonego domu tak, aby
woreczki wszystkich dzieci tworzy³y wspóln¹ ca³oœæ.

5.

Wyjaœnienie etapów budowania domu, nazywanie zawodów z t¹ prac¹ zwi¹zanych (archi-
tekt, murarz, elektryk, glazurkarz, malarz, dekorator...), podzia³ ich nazw na sylaby.

6.

Æwiczenia klasyfikacyjne Z których klocków zbudowano domy?
Kolorowanie rysunków domków i klocków, z których zosta³y one zbudowane, na te same
kolory – Karta pracy nr 1, cz. 3.
Zabawa ruchowa Gazetowe domki.
Dzieci rozk³adaj¹ na pod³odze gazety, to s¹ ich domy. Poruszaj¹ siê w rytmie tamburyna. Na
przerwê w grze, wracaj¹ do swojego domu. Nauczyciel przy ka¿dym powtórzeniu zabawy
zabiera po kilka gazet tak, ¿e liczba dzieci w domach zagêszcza siê, musz¹ one siê œciskaæ,
przytulaæ, aby wszyscy, którzy chc¹ przebywaæ w danym domu siê w nim zmieœcili.

66

Zabawa dydaktyczna Domy dawniej i dziœ.

1.

Poszukiwanie jak najwiêkszej liczby okreœleñ domów, wyjaœnianie ich: jednorodzinny,
wielorodzinny, towarowy, dla ptaków, bliŸniak, kempingowy, z kart, wczasowy, opieki...

2.

Przypomnienie wygl¹du domów budowanych dawniej, nazywanie ich i porównywanie
z dzisiejszymi budynkami.

3.

Rytmizowanie tekstu Dobry domek w³asny, chocia¿ trochê ciasny. Ilustrowanie go ruchem
wed³ug pomys³ów dzieci.

4.

Ogl¹danie zdjêæ ró¿nych domów: ze wsi, z ma³ej miejscowoœci, du¿ej metropolii. Dostrze-
ganie ró¿nic w wygl¹dzie tych budynków mieszkalnych. Koñczenie rysowania szlaczka –
Nasza klasa O, cz. 3, s. 9.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw VI (wed³ug Wychowanie w Przedszkolu 2/1999).

1.

Zadanie: wyczucie w³asnego cia³a.

•

Reagowanie na przerwê w muzyce.
Przy dŸwiêkach muzyki p³yn¹cej z magnetofonu dzieci naœladuj¹ ruchy wê¿a: rozci¹gaj¹
siê, pr꿹, krêc¹ g³owami. Kiedy muzyka milknie, wê¿e zwijaj¹ siê w k³êbek (chowaj¹
g³owê w ramiona i obejmuj¹ rêkami zgiête kolana).

2.

Zadanie: wyczucie rytmu i p³ynnoœci ruchu.
Inscenizacja ruchowa Bal krasnoludków. Dzieci dziel¹ siê na trzy grupy: duszki, skrzaty,
krasnale. Przy akompaniamencie w rytmie pó³ut duszki zbieraj¹ poziomki. Przy akompa-
niamencie w rytmie ósemek – tañcz¹ krasnale, a przy akompaniamencie w rytmie æwieræ-
nut – skrzaty drepcz¹, ruszaj¹ g³owami, uderzaj¹ d³oñmi o uda, próbuj¹ naœladowaæ ró¿ne
codzienne czynnoœci.

3.

Zadanie: wyczucie przestrzeni, wspó³dzia³anie z partnerem.
Dzieci æwicz¹ parami, nauczyciel akompaniuje na pianinie.

•

Dzieci zwrócone s¹ twarzami do siebie i trzymaj¹ siê za rêce. Kiedy nauczyciel gra wyso-
kie dŸwiêki, podskakuj¹ obunó¿.

•

Dzieci zwrócone s¹ twarzami do siebie. Jedno dziecko z pary wykonuje ró¿ne czynnoœci,
a drugie je naœladuje.

4.

Zadanie: kszta³towanie zwinnoœci.
Ka¿de dziecko otrzymuje laskê i wykorzystuj¹c j¹, naœladuje ró¿ne czynnoœci: zamiatanie,
³owienie ryb, trzepanie dywanów, kopanie do³u w ziemi, odkurzanie, podpieranie siê itp.

5.

Zadanie: pog³êbianie oddechu.
Dzieci otrzymuj¹ piórka i staraj¹ siê utrzymaæ je w powietrzu, dmuchaj¹c na nie. Podczas tego
æwiczenia dzieci mog¹ poruszaæ siê po ca³ej sali, przykucaæ, wykonywaæ sk³ony boczne itp.

6.

Zadanie: wyczucie przestrzeni i czasu.
Reagowanie na wysokie, œrednie i niskie dŸwiêki. Kiedy nauczyciel gra wysokie dŸwiêki,
dzieci wyci¹gaj¹ siê ku górze, a¿ do wyskoku. Kiedy nauczyciel zaczyna graæ œrednie
i niskie dŸwiêki, dzieci powoli przechodz¹ do przysiadu, a nastêpnie do siadu i le¿enia.

III

1.

Æwiczenie koncentracji uwagi i rysowania zgodnego z opisem s³ownym. Ilustrowanie tre-
œci wiersza A. Kamieñskiej Pan Dymek.

Kreska, kreska, kó³eczko,
rysujê tu s³oneczko.
Pod s³oneczkiem jest dom.
Oto on.

67

Rysujê okna, dach,
komin czarny a¿ strach.
Z komina leci dym.
Dym ma nos, oczy, minê.
to nie dym.
To pan Dymek.

Zabawa ruchowa Po równiutkiej dró¿ce (wed³ug K. WlaŸnik).
Dzieci stoj¹ na jednej linii przy œcianie. Zapamiêtuj¹ swoje miejsca. Id¹ na spacer zgodnie
z wierszem mówionym przez nauczyciela, naœladuj¹c ruchy, o których jest w nim mowa.

Dzieci:

Id¹ dzieci równ¹ drog¹,

maszeruj¹ w rytmie wiersza,

po kamyczkach iœæ nie mog¹,

wykonuj¹ 3 podskoki w miejscu, a potem

po kamyczkach hop, hop, hop,

przysiad podparty,

do do³eczka skok.
Pora wracaæ. Kto siê znu¿y,

maszeruj¹ w rytmie wiersza,

ten odpocznie po podró¿y.

biegn¹ na swoje miejsce.

Dom ju¿ blisko... nogi w ruch.
Kto zwyciê¿y – ten jest zuch!

Nauczyciel wykonuje wszystkie ruchy z dzieæmi, akcentuje ostatni wers, aby przyspieszyæ
zajmowanie miejsc.

2.

Kolorowanie dolnej czêœci strony na niebiesko, a górnej – na czerwono. Kolorowanie le-
wej czêœci strony na zielono, a prawej – na ¿ó³to – Karta pracy nr 2, cz. 3.

Dzień 3.

Poznajemy swój region

Cele ogólne:
–

przybli¿anie charakterystycznych miejsc danej miejscowoœci,

–

rozwijanie sprawnoœci manualnej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa wybrane miejsca charakterystyczne dla w³asnej miejscowoœci,

–

wspólnie wykonuje album o swojej miejscowoœci.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 3, s. 10–11, Karta pracy nr 3, cz. 3, nagrania przy-
œpiewek ludowych zespo³ów charakterystycznych dla danego regionu, obrazek herbu danej
miejscowoœci, obrazki ró¿nych herbów, pocztówki, ilustracje miejsc charakterystycznych dla
danej miejscowoœci, stemple z ziemniaków owiniête materia³em o wyraŸnej fakturze, farby,
eksponaty do k¹cika regionalnego, papier kolorowy, no¿yczki, serwetki charakterystyczne dla
danego regionu.

Przebieg dnia

I

1.

Odczytanie imion dzieci ukrytych w pl¹tanince. S³uchanie nazw domów i rysowanie ich –
Karta pracy nr 3, cz. 3.

2.

S³uchanie nagrañ zespo³ów ludowych z w³asnego regionu, zwrócenie uwagi na ich tema-
tykê, wystêpuj¹c¹ gwarê i instrumenty ludowe.

68

3.

Nauka wybranej przyœpiewki lub zabawy ze œpiewem charakterystycznej dla danego re-
gionu, np. region œwiêtokrzyski – przyœpiewka Go³¹beczek przylata.

Go³¹beczek przylata,
listek w dzióbku przynosi.
Go³¹beczek da temu,
kto go ³adnie poprosi.

Dzieci tworz¹ ko³o wi¹zane. W œrodku ko³a wybrane dziecko – go³¹beczek, trzyma w rêku
ga³¹zkê lub zielone listki. Dzieci chodz¹ po kole i œpiewaj¹, a przy s³owach piosenki Kto
go ³adnie poprosi, zatrzymuj¹ siê, k³aniaj¹ go³¹beczkowi, a on wybiera dziecko z ko³a,
ofiarowuje mu ga³¹zkê i razem tañcz¹.
Lub przyœpiewka A u mojej pani matki. Dwoje wybranych dzieci tworzy z uniesionych r¹k
bramê, a reszta ustawia siê w d³ugi ³añcuch, który musi przez t¹ bramê przejœæ.

Wszyscy œpiewaj¹:
A u mojej pani matki
przed sieni¹, przed sieni¹,
czerwieni¹ siê jab³uszeczka
czerwieni¹, czerwieni¹.
Urwa³a je Marysieñka
dwanaœcie, dwanaœcie.
Zanios³a je na zameczek
staroœcie, staroœcie.
Pan starosta jab³uszeczkom
bardzo rad, bardzo rad,
zaprosi³ ci Marysieniê
na obiad, na obiad.
Liczy, liczy te jab³uszka
po stole, po stole,

69

a Marysia ju¿ ucieka
przez pole, przez pole!
Dzieci dalej mówi¹:
Pierwsze przepustne,
drugie kapustne,
trzecie darowane,
czwarte za g³owê z³apane!

i opuszczaj¹ rêce tworz¹ce bramê. Zatrzymane dziecko, musi powiedzieæ do kogo chce
pójœæ i wskazaæ na jedno z pary dzieci, tworz¹cych bramê. Dzieci wczeœniej umawiaj¹ siê,
które bêdzie diab³em, a które anio³em. Jeœli dziecko wska¿e anio³a, zostaje przez niego
przytulone, jeœli diab³a – ucieka, a diabe³ je goni.

II

Zapoznanie z herbem, wa¿niejszymi miejscami, zabytkami charakterystycznymi dla danej
miejscowoœci oraz strojami danego regionu.

1.

Pokazanie herbu miejscowoœci, z której pochodz¹ dzieci.

2.

Poszukiwanie odpowiedzi na to pytanie Co to jest herb?
Zwrócenie uwagi jak on wygl¹da; z jakich elementów siê sk³ada; co one oznaczaj¹. Wyjaœnie-
nie znaczenia herbu dla danej miejscowoœci; wymienienie miejsc, w jakich mo¿na go spotkaæ.

3.

Zabawa rozwijaj¹ca spostrzegawczoœæ i szybk¹ reakcjê Rozpoznaj swój herb.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze, nauczyciel pokazuje
obrazki ró¿nych herbów oraz co pewien czas obrazek herbu miejscowoœci, z której po-
chodz¹ dzieci. Jeœli pokazuje herby innych miast, dzieci stoj¹ i nie poruszaj¹ siê, jeœli jest
to herb ich miejscowoœci, przykucaj¹ i klaszcz¹ w rêce.

4.

Zabawa Co to za miejsca?
Dzieci wybieraj¹ pocztówki lub ilustracje u³o¿one przed nimi obrazem ku do³owi. Rozpo-
znaj¹ i nazywaj¹ miejsca, budowle, zabytki, które te obrazki przedstawiaj¹.

5.

Ogl¹danie obrazków par dzieciêcych ubranych w stroje regionalne i umieszczonych na
konturowej mapie Polski. Otaczanie pêtl¹ pary z w³asnego regionu, omówienie ich stroju –
Nasza klasa O, cz. 3, s. 10-11.
Zabawa ruchowa ze œpiewem przy poznanej przyœpiewce (patrz: przewodnik..., s. 68).
Wspólne wykonanie albumu pt. Moja miejscowoœæ.

1.

Rozwi¹zywanie zagadek o wybranych miejscach charakterystycznych dla danej miejsco-
woœci. Nauczyciel opisuje wybrane miejsce, zabytek, a dzieci odgaduj¹ co to jest, i odszu-
kuj¹ pasuj¹cy obrazek, widokówkê.

2.

Zapoznanie ze sposobem wykonania albumu reklamuj¹cego miejscowoœæ, w której miesz-
kaj¹ dzieci i zachêcaj¹cego do jej odwiedzania.
Wypowiedzi dzieci na temat wygl¹du albumu i jego treœci.

3.

Wykonanie pracy przez dzieci.

•

Naklejaj¹ na kartkach (wczeœniej ozdobionych stemplami z ziemniaków owiniêtych mate-
ria³em o wyraŸnej fakturze, np. sztruks, koronka, szare p³ótno...), widokówek przedsta-
wiaj¹cych dan¹ miejscowoœæ.

•

Przyklejaj¹ pod widokówkami podpisy (przygotowanych przez nauczyciela), mówi¹ce, co
one przedstawiaj¹ oraz imion dzieci, które dan¹ stronê wykona³y.

•

£¹cz¹ kartki wykonane indywidualnie w jedn¹ ca³oœæ, za pomoc¹ wst¹¿eczki przewleczo-
nej przez dziurki wykonane dziurkaczem.

70

•

Do³¹czaj¹ kartonow¹ ok³adkê z herbem miejscowoœci pokolorowanym przez chêtne dziec-
ko i tytu³em albumu Moja miejscowoœæ.

4.

Prezentacja albumu w k¹ciku dla rodziców, a nastêpnie umieszczenie go w k¹ciku regio-
nalnym zorganizowanym w sali przedszkolnej.

III

1.

Zorganizowanie w sali k¹cika regionalnego, zwi¹zanego z regionem,z którego pochodz¹
dzieci. Zagospodarowanie go eksponatami charakterystycznymi dla danego regionu przy-
niesionymi przez dzieci (np. wyroby ceramiczne, figurki drewniane, gliniane, bibu³kowe
kwiaty, ksi¹¿ki o regionie, elementy strojów ludowych, serwetki, wycinanki...).

•

Zachêcanie do wzbogacania k¹cika o nowe elementy w ci¹gu roku szkolnego.
Zabawa ruchowa przy poznanej przyœpiewce (patrz: przewodnik..., s. 68).

2.

Wykonanie papierowej serwetki.

•

Pokaz sposobu sk³adania papieru kolorowego i wycinania poszczególnych elementów.

•

Ogl¹danie powsta³ych serwetek, zwrócenie uwagi na symetrycznoœæ wzorów powsta³¹ dziêki
odpowiedniemu z³o¿eniu papieru.

•

Porównywanie powsta³ych serwetek, z serwetkami charakterystycznymi dla danego regio-
nu (zdjêcia, obrazki, oryginalne serwetki), zwrócenie uwagi na powtarzaj¹ce siê wzory,
elementy zdobnicze oraz kolorystykê.

Dzień 4.

Poznajemy cyfrę 8

Cele ogólne:
–

poznanie zapisu cyfrowego liczby 8,

–

tworzenie nazw nadrzêdnych.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa cyfrê 8,

–

podaje nazwê nadrzêdn¹ wybranych przedmiotów.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 3, s. 12–13, Karta pracy nr 4, cz. 3, kostka z obrazka-
mi, sylwety liter do obrysowania, flamastry, obrazek miejscowoœci, w której mieszkaj¹ dzieci,
no¿yczki, kartoniki z cyframi i znakami matematycznymi, sylwety dzieci z dzia³aniami mate-
matycznymi, sylwety domów o ró¿nej liczbie okien, szarfy, obrêcze, obrazki przedmiotów do
tworzenia kolekcji, domino obrazkowo – liczbowe, karty matematyczne, du¿e klocki, plasteli-
na, kartoniki z cyframi 1–8 w kolorze czerwonym i niebieskim.

Przebieg dnia

I

1.

Zabawa rozwijaj¹ca wyobraŸniê i umiejêtnoœæ tworzenia opowiadania z podanymi s³owa-
mi Kostka z obrazkami.
Nauczyciel nakleja na boki du¿ej kostki obrazki przedmiotów, roœlin, lub zwierz¹t. Dzieci
kolejno rzucaj¹ kostk¹. Uk³adaj¹ krótk¹ historyjkê z nazw¹ wylosowanego obrazka. Ko-
lejne dzieci dok³adaj¹ swoje zdania, w których wystêpuj¹ nazwy przedmiotów wylosowa-
ne przy kolejnych rzutach kostk¹ i tworz¹ dalsz¹ czêœæ opowiadania, tworz¹cego pewn¹
logiczn¹ ca³oœæ.

2.

Obrysowywanie flamastrami od szablonu literowego nazwy swojej miejscowoœci wed³ug
wzoru. Ozdabianie liter wed³ug pomys³ów dzieci.

71

Æwiczenia poranne – zestaw nr XIX (patrz: przewodnik..., s. 62–63) .

II

Zabawy matematyczne Pociêty obrazek.

1.

Æwiczenie analizy i syntezy wzrokowej.
Nauczyciel pokazuje dzieciom obrazek przedstawiaj¹cy miejscowoœæ, w której mieszkaj¹.
Dzieci rozpoznaj¹ i nazywaj¹ przedstawione na nim miejsce. Nauczyciel proponuje wspólne
u³o¿enie tego obrazka z kilku czêœci, które powstan¹, kiedy go rozetnie.

•

Nauczyciel tnie obrazek na kolejne kawa³ki, dzieci licz¹ je i pokazuj¹ kartoniki z cyfr¹
odpowiadaj¹c¹ liczbie pociêtych kawa³ków zgodnie z pytaniem nauczyciela Ile kawa³ków
odciê³am?- 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.

•

Kiedy nauczyciel odetnie siódmy kawa³ek, prosi dzieci, aby okreœli³y, ile jest wszystkich
kawa³ków z tym, który trzyma w rêce (8).

•

U³o¿enie na tablicy obrazka w taki sposób, aby pomiêdzy poszczególnymi kawa³kami by³a
niewielka przerwa. Liczenie przez dzieci wszystkich kawa³ków, okreœlenie z ilu u³o¿y³y
obrazek.

2.

Pokaz wygl¹du cyfry 8.
Pisanie jej na dywanie i w powietrzu, uk³adanie z w³óczki; przypiêcie pod kartonikiem z t¹
cyfr¹.

3.

Æwiczenia w dodawaniu Kto pierwszy odwiedzi³ to miejsce?
Nauczyciel uk³ada sylwety 6 ró¿ni¹cych siê kolorami ubranek dzieci, które podczas space-
rów po mieœcie ogl¹da³y miejsce przedstawione na wczeœniejszym obrazku. Na ubrankach
dzieci znajduj¹ siê dzia³ania matematyczne na dodawanie, które po rozwi¹zaniu, pozwol¹
przedszkolakom okreœliæ, w jakiej kolejnoœci dzieci w tym miejscu przebywa³y.

•

Dzieci rozwi¹zuj¹ dzia³ania, obliczaj¹c je za pomoc¹ liczmanów lub w pamiêci, doczepiaj¹
na ubrankach sylwet odpowiadaj¹c¹ wynikowi cyfrê. Np. 1 + 1 = 2; 1 + 3 = 4; 3 + 2 = 5; 4
+ 2 = 6; 3 + 4 = 7; 5 + 3 = 8.

•

Uk³adaj¹ sylwety dzieci zgodnie ze wzrastaj¹c¹ liczb¹ poszczególnych wyników, i okre-
œlaj¹, które z nich przyby³o w omawiane miejsce pierwsze, drugie, trzecie... ósme.

•

Stosuj¹c liczebniki porz¹dkowe, okreœlaj¹, które z kolei dziecko mia³o ubranie w danym
kolorze, np. W czerwonym ubraniu by³o dziecko trzecie; W zielonym drugie...

4.

Æwiczenia matematyczne Porównujemy liczbê okien.
Nauczyciel przypina do tablicy po dwie sylwety domków z ró¿n¹ liczb¹ okien.

•

Dzieci licz¹ okna w ka¿dym domku, uk³adaj¹ odpowiadaj¹ce ich liczbie kartoniki z cyframi.

•

Okreœlaj¹ relacje zachodz¹ce miêdzy liczbami, wstawiaj¹ miêdzy nie odpowiedni znak
matematyczny: <, > , = .
Zabawa ruchowa Odszukaj pasuj¹c¹ liczbê.
Dzieci losuj¹ kartoniki z liczbami 1- 8. Poruszaj¹ siê po sali przy muzyce. Na przerwê
w grze, odszukuj¹ i ustawiaj¹ siê pod plansz¹ z kó³kami, których liczba odpowiada cyfrze,
któr¹ maj¹ na kartoniku.

5.

Æwiczenia na wprowadzenie zapisu cyfrowego liczby 8 – Nasza klasa O, cz. 3, s. 12–13.

•

Liczenie korali.

•

Liczenie monet 1 z³otowych, liczenie wróbli na obrazku drzewa.

•

Pisanie po œladach, a potem samodzielnie cyfry 8.

•

Rysowanie w pêtli tylu wróbli, ile wskazuje kostka i napisana liczba.

•

£¹czenie liniami oœmiu obrazków wróbli z ka¿dym karmnikiem.

•

Kolorowanie na niebiesko co ósmej kuli œniegowej.

72

Zabawa ruchowa Ruchoma ósemka.
Dzieci wspólnie z nauczycielem uk³adaj¹ z szarf na dywanie du¿ych rozmiarów 8. Poru-
szaj¹ siê w niewielkich odstêpach po jej kszta³cie, w wymyœlony przez siebie sposób.
Zabawa dydaktyczna Tworzymy kolekcje.
Nauczyciel rozk³ada na dywanie du¿o obrazków ró¿nego rodzaju. Uk³ada przed dzieæmi
cztery obrêcze, mówi¹c, jakie sklepy one przedstawiaj¹. Na has³o, dzieci rozchodz¹ siê,
wyszukuj¹c spoœród obrazków te, które bêd¹ towarami pasuj¹cymi do poszczególnych
sklepów i wk³adaj¹ obrazki do odpowiednich obrêczy, np. sklep meblowy – obrazki mebli:
szafa, rega³, pó³ka, wersalka, stó³, krzes³o...; sklep z zabawkami – obrazki zabawek: lalka,
miœ, kaczka, s³oñ, klocki, samochód...; sklep odzie¿owy – obrazki ró¿nych czêœci ubrañ…

•

Podawanie nazw nadrzêdnych do towarów w poszczególnych sklepach. Wymienianie nazw
znajduj¹cych siê w obrêczach artyku³ów:szafa, wersalka, stó³... to meble; spódnica, bluz-
ka, sweter... to ubrania...

•

Odczytywanie wyrazów, tworzenie pasuj¹cych do nich nazw nadrzêdnych, np. chleb, bu³-
ki – pieczywo – Karta pracy nr 4, cz. 3.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw VI (patrz: przewodnik ..., s. 66).

III

1.

Zabawy utrwalaj¹ce poznane cyfry Znamy te cyfry.
Uk³adanie domina obrazkowo – liczbowego:

•

rozszerzenie zakresu kart matematycznych – rysowanie lub wycinanie elementów, których
liczba odpowiada cyfrze umieszczonej na karcie,

•

wykonywanie ruchów wed³ug pomys³ów dzieci, których liczba odpowiada pokazanej przez
nauczyciela lub wylosowanej przez dziecko cyfrze,

•

dope³nianie w pude³kach patyczków zgodnie ze wskazaniem okreœlonej cyfry,

•

modelowanie cyfr z plasteliny, zgodnie z okreœlon¹ liczb¹ elementów narysowanych na
papierze lub u³o¿onych z liczmanów przed dzieæmi.
Zabawa ruchowa Budujemy wie¿e.
Dzieci stoj¹ w dwóch rzêdach. Przed nimi znajduj¹ siê du¿e klocki. Dzieci losuj¹ kartoniki
z cyframi (1-8) w kolorze czerwonym lub niebieskim. Na sygna³, dzieci z obu rzêdów
kolejno biegn¹ do swoich klocków i uk³adaj¹ z nich wie¿ê. Po u³o¿eniu wie¿ jeœli maj¹
cyfrê czerwon¹, dostawiaj¹ elementy, jeœli niebiesk¹, tyle elementów musz¹ od³o¿yæ. Po
zakoñczeniu zabawy ka¿dy zespó³ liczy klocki, z których sk³ada siê jego wie¿a. Wspólnie
okreœlaj¹, gdzie jest ich wiêcej, gdzie mniej i o ile.

Dzień 5.

Czy znamy te legendy?

Cele ogólne:
–

poznawanie legend zwi¹zanych z danym regionem,

–

wyra¿anie swoich obserwacji w ekspresji plastycznej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

dostrzega w legendzie wystêpuj¹c¹ kolejnoœæ zdarzeñ,

–

wykonuje obrazek przedstawiaj¹cy wybrane miejsce w swojej miejscowoœci.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 5, 6, 7, cz. 3, wiersz Cz. Janczarskiego O domu i wêdrów-
ce, legenda charakterystyczna dla danego regionu, ilustracje do legendy, bêbenek, widokówki

73

danej miejscowoœci, kartki ze znakiem zapytania, pi³ka, pastele olejne, kolorowy karton, mate-
ria³y do ozdobienia ramek, sylwety przedmiotów przeciête na po³owy.

Przebieg dnia

I

1.

Rysowanie nad cyframi odpowiedniej liczby figur; wpisywanie wyników dodawania. Ko-
lorowanie okreœlonej liczby figur geometrycznych – karty pracy nr 5-6, cz. 3.

2.

Zabawy z tekstem wiersza Cz. Janczarskiego O domu i wêdrówce.

Wracaj¹ bociany z dalekiej podró¿y.
Tu gniazdo rodzinne najlepiej im s³u¿y.
Pies wraca do budy, choæ biega³ pó³ nocy,
i merda ogonem, i patrzy nam w oczy.
A pszczo³a co lata wœród kwiatów po lesie,
do ula z daleka pachn¹cy miód niesie.
Jaœ wraca z przedszkola do domu, do mamy.
Z teatru i z kina do domu wracamy.
Przyjemnie wêdrowaæ po drogach dalekich-
lecz w domu, wœród swoich - najmilej, najlepiej!

•

Okreœlanie o jakich domach by³a w wierszu mowa.

•

Dopowiadanie przez dzieci fragmentów wiersza w miejscach zatrzymania recytacji na-
uczyciela.

•

Rytmizowanie fragmentów za nauczycielem z klaskaniem, tupaniem, uderzaniem o kolana
lub pod³ogê.

•

Poszukiwanie wyra¿eñ bliskoznacznych do s³owa dom: domek, domeczek, chatka, miesz-
kanie, lokal...

•

Koñczenie zdania Lubiê swój dom, bo...
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIX (patrz: przewodnik…, s. 62–63).

II

Poznanie legendy o danej miejscowoœci.

1.

Zabawa utrwalaj¹ca nazwê swojej miejscowoœci Podskocz.
Nauczyciel wymienia doœæ szybko nazwy ró¿nych przedmiotów, miêdzy nimi podaje tak-
¿e nazwê miejscowoœci, w której mieszkaj¹ dzieci. Kiedy dzieci j¹ us³ysz¹, musz¹ podsko-
czyæ. W pozosta³ych przypadkach nie ruszaj¹ siê z miejsca.

2.

S³uchanie opowiadania nauczyciela ilustrowanego obrazkami.

•

Wyjaœnienie niezrozumia³ych s³ów, zwrotów.

3.

Odpowiadanie na pytania nauczyciela dotycz¹ce treœci legendy.
Zwrócenie uwagi na wystêpuj¹c¹ w niej kolejnoœæ zdarzeñ, uk³adanie pomieszanych obraz-
ków we w³aœciwej kolejnoœci, umieszczanie pod nimi kartoników z odpowiednimi cyframi.

4.

Opowiadanie legendy przez chêtne dzieci.

5.

Ilustrowanie ruchem fragmentów legendy. Odgadywanie przez pozosta³e dzieci, jakie wy-
darzenia dzieci przedstawiaj¹.
Zabawa ruchowa Cicho – g³oœno.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie bêbenka. Na przerwê w grze, powtarzaj¹ tekst Miasto
swoje znamy – miasto swe kochamy, z odpowiednim natê¿eniem g³osu, cicho, jeœli nauczy-
ciel ma palec na ustach, g³oœno – kiedy go tam nie ma.
Rysujemy nasz¹ miejscowoœæ – wyra¿anie swoich obserwacji w ekspresji plastycznej.

74

1.

Zabawa Spacer po naszej miejscowoœci.
Dzieci maszeruj¹ parami po sali. Zatrzymuj¹ siê w oznaczonych znakiem zapytania kilku
miejscach, gdzie nauczyciel ukry³ widokówki (zdjêcia) przedstawiaj¹ce miejscowoœæ, w któ-
rej mieszkaj¹. Dzieci szukaj¹ ukrytych widokówek, a po ich znalezieniu opowiadaj¹, co
przedstawiaj¹.

2.

Wypowiedzi dzieci na temat Co najbardziej podoba mi siê w mojej miejscowoœci.
Nauczyciel rzuca pi³kê do kolejnych dzieci, a one udzielaj¹ odpowiedzi na to pytanie,
uzasadniaj¹c swój wybór.

3.

Rysowanie pastelami olejnymi wybranych przez dzieci miejsc ze swojej miejscowoœci.

•

Naklejanie obrazków na œrodku wiêkszego arkusza kolorowego kartonu.

•

Ozdabianie powsta³ej ramki ró¿nymi technikami, np. wycinanie i naklejanie kolorowych
kó³eczek dooko³a obrazka; naklejanie dooko³a cienkiego wa³eczka plasteliny w kszta³cie
fali lub zygzaka; naklejanie dooko³a pasków kolorowej tektury falistej; stemplowanie kro-
peczek, patyczkiem kosmetycznym maczanym w farbie…

•

Ogl¹danie powsta³ych prac.

•

Zorganizowanie wystawy pod has³em Moja miejscowoœæ.

III

1.

Wycinanie wyrazów, uk³adanie z nich zdañ i przyklejanie pod odpowiednimi rysunkami –
Karta pracy nr 7, cz. 3.
Zabawa ruchowa Odszukaj brakuj¹c¹ po³owê.
Dzieci losuj¹ po³owy sylwet ró¿nych przedmiotów. Poruszaj¹ siê przy muzyce. Na prze-
rwê w grze, szukaj¹ dziecka, które posiada drug¹ czêœæ posiadanej przez niego sylwety.

2.

Æwiczenie twórcze.
Wypowiedzi dzieci na temat Co by by³o, gdyby...

•

w naszej miejscowoœci usch³y wszystkie roœliny?

•

w œrodku miasta wyl¹dowa³ statek kosmiczny?

•

z chmur pada³a gor¹ca czekolada?

II tydzień:

Mieszkamy w Europie

Dzień 1.

Poznajemy Fryderyka Chopina

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ n: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

przybli¿enie dzieciom postaci i muzyki wybitnego polskiego pianisty i kompozytora F. Cho-
pina.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê u: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

wie kim by³ F. Chopin; zna wybrane jego utwory.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa, cz. 3, s. 14–17, Karta pracy nr 8, cz. 3, wiersz Cz. Janczar-
skiego ¯elazowa Wola, przedmioty wydaj¹ce dŸwiêki, instrumenty perkusyjne, sylweta ch³op-
ca, bêbenek, rebus fonetyczny, obrazek nart, alfabet demonstracyjny, alfabet ruchomy, bia³e,
niebieskie i czerwone nakrywki, kartoniki z literami, obrazki do napisów, zapis nutowy wybra-
nego utworu F. Chopina, portret F. Chopina, sylwety nut, piêciolinia, ilustracja dworku w ¯ela-
zowej Woli, nagranie muzyki F. Chopina, rozsypanka sylabowa i wyrazowa.

75

Przebieg dnia

I

1.

S³uchanie i rozpoznawanie dŸwiêków:

•

dochodz¹cych zza okna, dobiegaj¹cych spoza sali, z przedszkola,

•

tworzonych w sali przez nauczyciela i chêtne dzieci, np. otwieranie i zamykanie drzwi,
chodzenie, przesuwanie krzes³a po pod³odze, jazda samochodem, przesypywanie klocków
w pude³ku, zgniatanie woreczków foliowych, poruszanie pude³kiem ze szpilkami...

•

wydawanych przez znane dzieciom instrumenty perkusyjne.

2.

Zabawa Skojarzenia.
Nauczyciel podaje ró¿ne nazwy, a dzieci mówi¹ do nich skojarzenia, np.
pianista – pan, pianino, muzyka...; kompozytor – twórca, utwór, piosenka...;
muzyk – instrument, granie, wystêp...; artysta – scena, aktor, wystawa...;
koncert – publicznoœæ, brawa, orkiestra...; melodia – œpiew, piosenkarka, dŸwiêki...
Æwiczenia poranne – zestaw nr XX.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Pada œnieg.
Dzieci spaceruj¹ po sali, kiedy us³ysz¹ dŸwiêk dzwonka, zatrzymuj¹ siê i rytmicznie powta-
rzaj¹ tekst Œnieg, œnieg, pada œnieg, pada œnieg, œnieg, œnieg i ilustruj¹ go ruchem (najpierw
wolno, a potem coraz szybciej). Przy s³owach œnieg, dzieci klaszcz¹ w rêce, przy s³owach
pada, naœladuj¹ palcami r¹k padanie œniegu. DŸwiêk dzwonka jest sygna³em do ponownego
ruchu.

•

Zabawa usprawniaj¹ca du¿e grupy miêœniowe Wiruj¹ce œnie¿ynki.
Dzieci z rêkami w górze obracaj¹ siê wokó³ w³asnej osi, stopniowo opuszczaj¹ rêce i opa-
daj¹ do przysiadu.

•

Zabawa z elementem skoków G³odne ptaszki.
Poruszaj¹ siê po sali podskokami w pozycji kucznej, co jakiœ czas stukaj¹ zgiêtym palcem
o pod³ogê – ptaszki próbuj¹ wydobyæ jedzenie spod œniegu.

•

Æwiczenie tu³owia i ramion Rozgrzewamy siê na mrozie.
Naprzemiennie krzy¿uj¹ ramiona z zarzucaniem r¹k na plecy, masuj¹ zmarzniête czêœci
cia³a, chuchaj¹ w z³¹czone d³onie.

•

Zabawa Szukam przyjaciela.
Dzieci swobodnie maszeruj¹ po sali w ró¿nych kierunkach, na uderzenie w bêbenek, do-
bieraj¹ siê parami i maszeruj¹ za nauczycielem. Dwa uderzenia w bêbenek s¹ sygna³em do
ponownego marszu.

II

Nowe narty Norberta – wprowadzenie litery n: ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej na
podstawie wyrazów: narty, Norbert.

1.

Pokaz sylwety ch³opca.

•

Odgadniêcie jego imienia po rozwi¹zaniu rebusu fonetycznego. Dzieci podaj¹ nazwy ob-
razków, z ich ostatnich g³osek uk³adaj¹ imiê ch³opca, np. balon, oko, mur, garb, czereœnie,
rower, kot (Norbert).

2.

S³uchanie opowiadania o marzeniach Norberta.
Norbert bardzo lubi zimê. Czêsto spêdza czas na dworze, bawi siê na œniegu i uprawia
sporty zimowe. W lutym s¹ jego urodziny i ch³opiec marzy, ¿e dostanie w prezencie nowy
sprzêt sportowy, a jaki – odgadniecie, rozwi¹zuj¹c zagadkê:

D³ugie w¹skie deski,

76

zakrzywione noski.
Byœ po œniegu jeŸdziæ móg³
musisz przypi¹æ je do nóg. (narty)

•

Sk³adanie w ca³oœæ pociêtego obrazka nart. Wypowiedzi dzieci na temat przedstawionych
na nim nart.

3.

Zabawa Jaka to g³oska?
Nauczyciel wymienia ró¿ne s³owa, dzieci podaj¹ g³oskê, która ³¹czy je wszystkie, np. nar-
ty, kran, nosek, Norbert, wanna, nuty, noc, plan, kino...

4.

Analiza dŸwiêkowa s³ów: narty, Norbert.

•

Podzia³ ich na sylaby i g³oski,

•

poszukiwanie przez dzieci s³ów, w których g³oska n wystêpuje w ró¿nych pozycjach,

•

u³o¿enie schematów i modeli s³ów: narty, Norbert,

5.

Pokaz litery n drukowanej i pisanej, ma³ej i wielkiej. Opisanie jej wygl¹du, porównanie
z innymi.

•

Pisanie litery n w powietrzu i na plecach kolegi w parach.

•

Zast¹pienie nakrywek, poznanymi literami.
Zabawa ruchowa Jaka to litera?
Dzieci losuj¹ jedn¹ literê i poruszaj¹ siê po sali w rytmie tamburyna. Na przerwê w grze,
zatrzymuj¹ siê, odwracaj¹ w kierunku nauczyciela, który pokazuje nowe litery (drukowa-
na lub pisana, ma³a lub wielka). Te dzieci, które maj¹ tak¹ sam¹ literê, podnosz¹ kartonik
do góry i stoj¹, wszystkie pozosta³e przykucaj¹.

6.

Æwiczenia na wprowadzenie litry n – Nasza klasa O, cz. 3, s. 14–17.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: narty, Norbert.

•

Liczenie imion ch³opców, a potem dziewczynek. Porównywanie ich liczby.

•

S³uchanie wiersza (fragment) Cz. Kuriaty Zima. Zaznaczenie w tekœcie litery n.

•

Wklejanie wewn¹trz prostok¹ta obrazków odszukanych we wk³adce, których nazwy za-
wieraj¹ g³oskê n w œrodku lub na koñcu. Wklejanie na zewn¹trz prostok¹ta obrazków
odszukanych we wk³adce, których nazwy rozpoczynaj¹ siê g³osk¹ n.

•

Czytanie sylab, po³¹czeñ litery n z samog³oskami oraz wyrazów rozpoczynaj¹cych siê
tymi samymi sylabami.

•

Czytanie krótkiego tekstu o nartach i sankach.

•

£¹czenie liniami trójk¹tów z literami od najmniejszego do najwiêkszego. Odczytanie wy-
razu.

•

Skreœlanie w krzy¿ówce (wykreœlance) liter tworz¹cych nazwy obrazków. Z pozosta³ych
liter (po przek¹tnej), odczytanie has³a (narty).

•

Pisanie po œladzie, a potem samodzielnie liter n (chêtne dzieci).

•

Czytanie wyrazów utworzonych z sylab.
Zabawa ruchowa JeŸdzimy na nartach.
Naœladowanie sposobu poruszania siê na nartach.
Poznanie ciekawostek z ¿ycia F. Chopina, s³uchanie fragmentów wybranych utworów.

1.

Ogl¹danie zapisu nutowego wybranego utworu Fryderyka Chopina.
Zwrócenie uwagi, w jaki sposób zapisuje siê utwór muzyczny i jakich znaków siê do tego
celu u¿ywa.

•

Pokaz wygl¹du ca³ej nuty, pó³nuty, æwierænuty i ósemki, wskazanie na ich wartoœci po-
przez klaskanie z liczeniem razem z nauczycielem.

•

Rozpoznawanie poszczególnych nut, uk³adanie ich sylwet na piêciolinii zgodnie ze wzorem.

77

•

Rysowanie w powietrzu i na dywanie klucza wiolinowego.

2.

S³uchanie wiersza Cz. Janczarskiego ¯elazowa Wola (w tle muzyka Chopina).

Stary dworek-
s³oñce zagl¹da do okien,
szumi¹ cicho wierzby p³acz¹ce.
Tutaj mieszka³ pan Szopen,
kiedy by³ ma³ym ch³opcem.
Wieczorem w parku
œpiewaj¹ s³owiki
i ¿aby w zielonej Utracie.
S³ucha³ kiedyœ ma³y Szopen tej muzyki,
zbiera³ nuty.
Teraz nut tych s³uchacie.
P³yn¹ z fortepianu
jakby znajome g³osy.
Czy wiatr na klawiszach swawoli?
Wszystkie nuty jak krople rosy,
krople rosy
z ¯elazowej Woli.

3.

Swobodne wypowiedzi dzieci inspirowane wierszem.

•

Dzielenie siê wiadomoœciami o F. Chopinie,

•

zwrócenie uwagi na nastrój s³uchanego utworu,

•

ogl¹danie portretu pianisty.

4.

Poznanie wa¿niejszych wydarzeñ z ¿ycia wielkiego pianisty i kompozytora.
Fryderyk Franciszek Chopin urodzi³ siê w ¯elazowej Woli, zmar³ w Pary¿u. Przyszed³ na
œwiat w bardzo muzykalnej rodzinie. Jego matka Justyna lubi³a graæ na fortepianie, a oj-
ciec Miko³aj by³ wyk³adowc¹ literatury francuskiej w kilku warszawskich szko³ach. On
tak¿e piêknie gra³ na skrzypcach. Fryderyk mia³ trzy siostry: Izabellê, Ludwikê i Emiliê,
sam by³ drugim dzieckiem z kolei. Ju¿ jako ma³e dziecko Fryderyk zasiada³ do fortepianu
i gra³ zas³yszane melodie, dlatego rodzice zatrudnili mu nauczyciela muzyki Wojciecha
¯ywnego z Czech. Po pewnym czasie ma³y Chopin przewy¿szy³ zdolnoœciami i umiejêtno-
œciami swojego nauczyciela, który by³ jego przyjacielem. Zadedykowa³ mu nawet swój
s³ynny Polonez As-dur. Maj¹c 7 lat, Fryderyk zadebiutowa³ jako kompozytor. Powsta³ wte-
dy Polonez g-moll i Polonez B-dur. Pierwszy publiczny wystêp odby³ siê w 1818 r. w pa³a-
cu Radziwi³³owskim, Fryderyk mia³ wtedy 8 lat. Prasa opisa³a go wówczas jako “cudowne
dziecko”. Chopin grywa³ u ksiêcia Konstantego, a od cara otrzyma³ pierœcieñ z brylan-
tem. W Pary¿u otrzyma³ równie¿ propozycjê zostania nadwornym kompozytorem carskim.
Jednak Chopin pierœcieñ sprzeda³, a propozycjê odrzuci³. W latach 1823-26 pobiera³ na-
ukê w Liceum Warszawskim, gdzie pracowa³ jego ojciec. W tym okresie zwiedza³ Polskê.
Wraz z siostr¹ Emili¹ pisa³ tak¿e dla zabawy wiersze i komedie. Posiada³ tak¿e talent
malarski i aktorski. Studiowa³ w Warszawskiej Szkole G³ównej Muzyki, zwi¹zanej z Uni-
wersytetem Warszawskim, gdzie uczy³ siê harmonii. Z lekcji instrumentu by³ zwolnio-
ny, poniewa¿ zauwa¿ono jego nieprzeciêtny dar do gry na fortepianie. Okres ten charakte-
ryzuje siê fascynacj¹ muzyk¹ ludow¹. Powstaj¹ wtedy sonaty i mazurki oparte na moty-
wach ludowych. Ju¿ wtedy jego nauczyciele uznawali go za geniusza muzycznego. Lata

78

1829-31 by³y okresem pierwszej mi³oœci Chopina do œpiewaczki Konstancji G³adkowskiej
oraz sukcesem kompozytorskim. Powstaj¹ wtedy koncerty fortepianowe f-moll i e-moll.
Kolejne lata Chopin spêdza w Pary¿u, gdzie koncertuje i odnosi wielkie sukcesy. Zarabia
lekcjami muzyki, daj¹c lekcje wybitnym osobistoœciom oraz du¿o komponuje. Zarêcza siê
z Mari¹ Wodziñsk¹, niezwykle uzdolnion¹ muzycznie i malarsko, ale jej rodzina sprzeci-
wia siê ich zwi¹zkowi, uznaj¹c Chopina za zbyt chorowitego kandydata na mê¿a (Fryde-
ryk zaczyna chorowaæ na gruŸlicê). Chopin rzuca siê w ramiona kolejnej mi³oœci do star-
szej od siebie o 6 lat i dominuj¹cej nad nim George Sand. Wspólnie z jej dzieæmi uciekaj¹
na Majorkê, ale deszczowa pogoda oraz wojna trwaj¹ca w Hiszpanii Ÿle wp³ywaj¹ na
Chopina. Jego choroba wzmaga siê. Tu powstaj¹ Preludia. Po powrocie do Francji Fry-
deryk jest ju¿ bardzo chory, kaszl¹c wypluwa ogromne iloœci krwi. Nie uk³ada mu siê z przy-
jació³k¹ i podejmuj¹ decyzje o rozstaniu. Stan jego zdrowia pogarsza siê, wpada w depre-
sjê. Daje ostatni koncert w Pary¿u i wyje¿d¿a ze swoj¹ uczennic¹ Szkotk¹ Jane Sterling do
Anglii i Szkocji. Podró¿ ta wyczerpuje jednak jego si³y. Jest w coraz gorszym stanie. Pisze
dwa ostatnie mazurki f-moll i g-moll. Nie opuszczaj¹ go przyjaciele, ale ma problemy
finansowe. Otrzymuje pewn¹ sumê pieniêdzy od szkockich przyjació³ek, które organizuj¹
dla niego paryski wieczór muzyki, który bardzo podnosi go na duchu. Umar³ w paŸdzierni-
ku 1849 r. Zosta³ pochowany na cmentarzu Pere Lachaise w Pary¿u. Na pogrzebie na jego
proœbê wykonano Requiem d-moll Mozarta i jego Marsz ¯a³obny. Jego serce zosta³o spro-
wadzone do koœcio³a œw. Krzy¿a w Warszawie.

5. S³uchanie wybranych fragmentów utworów F. Chopina, wypowiedzi dzieci na ich temat,

nadawanie im tytu³ów.

6.

Ilustrowanie muzyki ruchem – improwizacje ruchowe przy wybranym utworze F. Chopina.

III

1.

Kolorowanie pól na kolory kojarz¹ce siê z odczytanym zdaniem, np. Mam kiwi i truskaw-
ki (zielony, czerwony) – Karta pracy nr 8, cz. 3.

2.

Zabawa rozwijaj¹ca spostrzegawczoœæ Kompozytor.
Dzieci siedz¹ w kole, jedno odchodzi na bok, a z pozosta³ych nauczyciel wybiera kompo-
zytora, czyli dziecko, które bêdzie pokazywa³o proste ruchy rêkami, np. klaskanie, uderza-
nie o ró¿ne czêœci cia³a, pstrykanie..., a pozosta³e bêd¹ je naœladowaæ. Odgaduj¹cy wraca
do ko³a i obserwuj¹c dzieci, musi odgadn¹æ, kto jest kompozytorem. Jeœli zgadnie, zamie-
niaj¹ siê miejscami i zabawa toczy siê dalej.

3.

Æwiczenia indywidualne w czytaniu sylab, wyrazów i prostych zdañ.

Dzień 2.

Warszawski dzień

Cele ogólne:
–

przybli¿enie wiadomoœci o Warszawie (nazwa, herb, wa¿niejsze miejsca, zabytki),

–

rozwijanie sprawnoœci manualnych.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wyjaœnia pochodzenie nazwy stolicy Polski,

–

wype³nia wed³ug wzoru kontur mapy Polski.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 9, cz. 3, Nasza klasa O, cz. 3 s. 18, wiersz J. Laskowskie-
go Syrenka, legenda W. Chotomskiej Wars i Sawa, piosenka Tramwajem po Warszawie, ilustra-
cje, widokówki, albumy o Warszawie, kolorowy karton, klej flamastry, historyjka obrazkowa do

79

legendy, mapa Polski, herb Warszawy i kilku wybranych miast, kartonowe kontury mapy Polski,
plastelina, wzór do demonstracji, obrysowane na papierze kolorowym elementy syrenki, no¿ycz-
ki, rozsypanka literowa, klocki.

Przebieg dnia

I

1.

Ogl¹danie widokówek, ilustracji oraz albumów o Warszawie.

2.

Wspólne wykonanie gazetki tematycznej. Naklejanie widokówek na kolorowy karton, ozda-
bianie flamastrami powsta³ych ramek. Przypinanie ich do tablicy umieszczonej w widocz-
nym miejscu, zgodnie z propozycjami dzieci.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XX (patrz: przewodnik…, s. 75).

II

S³uchanie legendy W. Chotomskiej Legenda o Warsie i Sawie.

1.

Wyjaœnienie pojêcia Warszawa – stolic¹ Polski.
Zwrócenie uwagi na najwa¿niejsze urzêdy pañstwowe znajduj¹ce siê w stolicy i ich rolê
dla ca³ego kraju. Pokazanie ich na ilustracjach, np. budynek Sejmu, Pa³ac Prezydencki,
Urz¹d Rady Ministrów, Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Zabawa ruchowa Warszawskie go³êbie.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali, naœladuj¹c lot ptaków. Na dŸwiêk tamburyna zatrzymuj¹ siê
i klaszcz¹c w rêce rytmizuj¹ tekst, Warszawskie go³êbie wysoko lataj¹ i stolicê Polski z góry
podziwiaj¹.

2.

S³uchanie legendy z wykorzystaniem historyjki obrazkowej.
Dawno, bardzo dawno temu nad brzegiem Wis³y mieszka³ m³ody rybak Wars. Któregoœ
dnia, gdy szed³ nad rzekê, by zarzuciæ sieci, us³ysza³ piosenkê:

Siedem fal mnie strze¿e
i siedem b³yskawic.
Kto siê ich nie lêka,
niech siê tutaj zjawi.

Piosenkê œpiewa³a dziewczyna. G³os mia³a tak piêkny, s³odki i dŸwiêczny, ¿e Wars nie
zawaha³ siê ani chwili:
– Nie bojê siê niczego! – zawo³a³. Wskoczy³ do swojej ³odzi i pop³yn¹³. Ledwo jednak odbi³
od brzegu, rozpêta³a siê straszliwa burza.
– Roztrzaskamy ci wios³a! – sycza³y b³yskawice.
– Porwê twoje sieci na strzêpy! – rycza³ wicher.
– Zatopimy ³ódŸ! – grozi³y fale.
Ale Wars p³yn¹³ tak szybko, ¿e ani wicher, ani fale, ani b³yskawice nie mog³y go dogoniæ.
Kiedy by³ ju¿ na œrodku rzeki, wœród wzburzonych fal ujrza³ dziwn¹ postaæ: pó³rybê -
pó³dziewczynê. By³a to Syrena. Zdziwi³ siê Wars. Podp³yn¹³ bli¿ej. Wyci¹gn¹³ rêkê. Syrena
poda³a mu tarczê i miecz.
I nagle... zmieni³a siê w piêkn¹ dziewczynê.
– Na imiê mam Sawa – powiedzia³a. – Teraz ty broñ mnie, rzeki i miasta.
A potem by³o jak w bajce:
¯yli d³ugo i szczêœliwie.
Dzielny Wars i piêkna Sawa.

80

Ros³o miasto nad Wis³¹-
dzielna, piêkna Warszawa.
Fale p³yn¹ jak dawniej...
Wiatr powtarza piosenkê.
Jaki herb ma Warszawa?
Syrenkê.

3.

Uk³adanie historyjki i opowiadanie legendy.
Zwrócenie uwagi od czyich imion powsta³a nazwa Warszawa, kto znajduje siê w herbie
tego miasta i dlaczego ma miecz i tarczê.

4.

Poznanie usytuowania miasta na mapie Polski. Przypiêcie w tym miejscu nazwy Warszawa.

5.

Ogl¹danie herbów kilku miast Polskich. Wybór herbu Warszawy, opisanie jego wygl¹du.

6.

Kolorowanie herbu Warszawy – Karta pracy nr 9, cz. 3.
Zabawa ruchowa przy piosence Tramwajem po Warszawie (s³. H. Pietrusiewicz, muz. F. Ry-
bicki).

81

I.

Ruch w Warszawie tak jak zwykle
pêdz¹ auta, motocykle,
jedzie tramwaj za tramwajem,
na przystanku ka¿dym staje.

Ref.: Hej¿e, panie konduktorze!

Czy w tramwaju miejsca s¹?
Proszê wsiadaæ! Ju¿ ruszamy!
Przez warszawskich ulic sto! (bis).
Dzyñ, dzyñ, dzyñ...

II.

Tramwaj jedzie, my ciekawie
przygl¹damy siê Warszawie.
Domy, mosty, stadion du¿y
ogl¹damy w tej podró¿y.

Ref.: Hej¿e, panie konduktorze...

•

Dzieci siedz¹ w kole. Dwoje tworzy tramwaj, pierwsze to motorniczy, drugie konduktor.
Podczas œpiewania pierwszej zwrotki, tramwaj porusza siê dooko³a, za plecami siedz¹-
cych dzieci.

•

Podczas refrenu tramwaj zatrzymuje siê, a te dzieci, przy których zatrzyma³ siê wstaj¹,
odwracaj¹ w stronê konduktora i œpiewaj¹ pytanie. Hej¿e, panie konduktorze... miejsca s¹.
Konduktor odpowiada, œpiewaj¹c proszê wsiadaæ... ulic sto. Przy powtórzeniu wszystkie
dzieci œpiewaj¹, a te które wsta³y do³¹czaj¹ siê do tramwaju i staj¹ za motorniczym.
Konduktor zajmuje miejsce na koñcu. Przy s³owach dzyñ, dzyñ... tramwaj jedzie dooko³a,
dzieci, które siedz¹ w kole, rytmicznie uderzaj¹ rekami o kolana.

•

Podczas drugiej zwrotki przebieg zabawy jest taki sam. Za ka¿dym razem do tramwaju
do³¹cza siê coraz wiêcej dzieci.
Wykonanie ma³ej mapy Polski.

1.

Poznanie po³o¿enia geograficznego Polski na podstawie mapy.

•

Wskazywanie granic, zwrócenie uwagi na kolorystykê poszczególnych regionów naszego
kraju; góry, wy¿yny, niziny, wody, pokazywanie i nazywanie najd³u¿szych rzek (Wis³a,
Odra), najwiêkszych miast le¿¹cych nad Wis³¹ (Kraków, Gdañsk), odczytywanie na mapie
niektórych nazw: Tatry, Ba³tyk, odczytywanie nazw pañstw s¹siaduj¹cych z Polsk¹.

2.

Ogl¹danie mapy Polski. Wklejanie w odpowiednich prostok¹tach odszukanych we wk³ad-
ce nazw: Ba³tyk, Wis³a, Odra, Gdañsk, Kraków, Warszawa. U³o¿enie pod map¹ z liter
(wk³adka) napisu To jest mapa Polski – Nasza klasa O, cz. 3, s. 18.

82

3.

Pokaz gotowej mapy; zapoznanie ze sposobem jej wykonania.

•

Modelowanie z cienkiego wa³eczka plasteliny po narysowanym œladzie drogi Wis³y na
przygotowanych przez nauczyciela kartonowych konturach mapy,

•

wype³nianie plastelin¹ zgodnie z kolorystyk¹ na wzorze: gór, nizin i wy¿yn,

•

zaznaczenie Warszawy i swojego miasta.

4.

Ogl¹danie powsta³ych prac.

•

Zorganizowanie wystawy.

III

1.

Wykonanie Warszawskiej syrenki.
Wycinanie po liniach konturowych, narysowanych przez nauczyciela na papierze koloro-
wym, poszczególnych elementów syrenki i naklejanie na kartkach. Uk³adanie z rozsypanki
literowej i przyklejanie podpisu syrenka.

2.

Ilustracja ruchowa wiersza J. Laskowskiego Syrenka.
Nauczyciel wybiera dziecko, które otrzymuje opaskê z napisem syrenka. Wchodzi ono do
œrodka ko³a, a pozosta³e dzieci ilustruj¹ wiersz.

Dzieci:

Stoi Syrenka

wskazuj¹ rêk¹ na syrenkê,

nad Wis³¹,

rysuj¹ w powietrzu falê,

s³oñce w jej oczach

wskazuj¹ rêk¹ w górê,

zab³ys³o.

machaj¹ palcami r¹k wyci¹gniêtych do góry,

Warszawskie dzieci tu przysz³y,

maszeruj¹ po obwodzie ko³a,

stanê³y na brzegu Wis³y.

zatrzymuj¹ siê, zwracaj¹ twarzami w kierunku
syrenki,

Kiwaj¹ Syrenie rêk¹:

kiwaj¹ rêk¹ w kierunku syrenki,

„Jak¿e siê miewasz, Syrenko”

k³aniaj¹ siê.

3.

Uk³adanie zdañ z podanymi s³owami.
Nauczyciel podaje s³owa, a dzieci uk³adaj¹ z nimi zdania. Zapisuj¹ liczbê s³ów w zdaniu
za pomoc¹ klocków. Proponowane s³owa: Warszawa, syrena, stolica, mapa, Tatry, Wis³a,
Ba³tyk…
Zabawa ruchowa przy piosence Tramwajem po Warszawie (patrz: przewodnik…, s. 80–81).

Dzień 3.

Jesteśmy Polakami

Cele ogólne:
–

zapoznanie z symbolami narodowymi,

–

wykonanie flagi polskiej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje polskie god³o i flagê,

–

wykonuje flagê Polski.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 3, s. 19, wiersz Cz. Janczarskiego Barwy ojczyste,
legenda M. Or³onia O Lechu i Bia³ym Orle, fragment wiersza A. Bernat Dom, elementy do
zabawy Statki, flaga polska, nagranie hymnu pañstwowego, bêbenek, flagi wybranych pañstw
europejskich, bia³e i czerwone kartki, papier toaletowy, klej, kontury flagi, farby, rozsypanka
literowa Co to jest Polska?

83

Przebieg dnia

I

1.

Zabawa matematyczna Statki.
Nauczyciel wybiera kilkoro dzieci, które bêd¹ kapitanami statków p³ywaj¹cych po Ba³ty-
ku. Ka¿dy z nich otrzymuje tabliczkê, któr¹ wiesza na szyi. Na jednej stronie tabliczki
narysowana jest okreœlona liczba kó³ek, a na drugiej odpowiadaj¹ca tej liczbie cyfra. Ta-
bliczka ka¿dego kapitana okreœla inny zbiór liczbowy (np. 4, 5, 6, 7, 8). Tabliczki ozna-
czaj¹ numery statków. Pozosta³e dzieci s¹ pasa¿erami. Otrzymuj¹ oni bilety – kartoniki
z liczbami po jednej, a kó³kami po drugiej stronie, które odpowiadaj¹ numerom statków.
Pasa¿erowie odszukuj¹ kapitana swojego statku i ustawiaj¹ siê za nim. Kapitanowie spraw-
dzaj¹ czy pasa¿erowie wsiedli do w³aœciwych statków, to znaczy czy ka¿dy z nich ma na
bilecie tyle kó³ek, ile kapitan na swojej tabliczce. Jeœli ktoœ siê pomyli³, musi odszukaæ
w³aœciwy statek. Na has³o Statki w morze, kapitanowie ze swoimi pasa¿erami poruszaj¹
siê po sali. Has³o Statki do portu, zaprasza kapitanów do powrotu na poprzednie miejsca.
Pasa¿erowie schodz¹ na l¹d. W tym czasie kapitanowie zamieniaj¹ siê tabliczkami i od-
wracaj¹ je na drug¹ stronê, teraz widoczne s¹ cyfry. Pasa¿erowie musz¹ ponownie odszu-
kaæ swój statek i zabawa przebiega jak poprzednio. Po powrocie do portu, nastêpuje zmia-
na kapitanów i wymiana biletów miêdzy pasa¿erami.
O tym, która strona tabliczki jest ods³oniêta, decyduje kapitan.

•

Po zabawie dzieci losuj¹ kartki, na których napisana jest liczba i narysowanych jest kilka
prostych statków. Musz¹ je policzyæ i dorysowaæ brakuj¹ce statki tak, aby by³o ich tyle, ile
wskazuje liczba.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XX (patrz: przewodnik…, s. 75).

II

S³uchanie wiersza Cz. Janczarskiego Barwy ojczyste i legendy M. Or³onia O Lechu i Bia-
³ym Orle.

1.

S³uchanie wiersza.

Powiewa flaga
gdy wiatr siê zerwie.
A na tej fladze
biel jest i czerwieñ.
Czerwieñ – to mi³oœæ,
biel – serce czyste...
Piêkne s¹ nasze
barwy ojczyste.

2.

Ogl¹danie flagi, wypowiedzi dzieci na temat jej wygl¹du, zwrócenie uwagi na kolejnoœæ
wystêpuj¹cych w niej kolorów oraz ich znaczenie.

3.

Wypowiedzi dzieci na temat kraju, w którym mieszkaj¹: nazwa, obowi¹zuj¹cy jêzyk, miesz-
kaj¹cy w nim naród (Polska, jêzyk polski, Polacy), rozumienie zwrotów Jesteœmy Polaka-
mi, Mieszkamy w Polsce, Mówimy po polsku.

•

Tworzenie przez analogiê okreœleñ w stosunku do innych krajów Europejskich, np. Anglia
- jêzyk angielski, Anglicy; Niemcy - jêzyk niemiecki, Niemcy; Rosja - jêzyk rosyjski, Rosja-
nie, Francja – jêzyk francuski, Francuzi...

4.

S³uchanie legendy.

84

Strudzona by³a dru¿yna Lecha. Ile to ju¿ dni wêdrówki mieli poza sob¹? Ile wykarczowa-
nych drzew? Ile przebytych brodów rzecznych? Ile zwierzyny pad³o pod strza³ami z ³uków
i ostrzami oszczepów? Ile ognisk rozpalono po drodze? Któ¿ to zliczy? Szli tak, by znaleŸæ
miejsce na za³o¿enie grodu, by znaleŸæ ziemiê, na któr¹ sprowadz¹ ¿ony i dzieci, aby osi¹œæ
tu na zawsze. Odpoczywali w³aœnie po kolejnym, mêcz¹cym dniu wêdrówki. Czêœæ wojów
leg³a w cieniu roz³o¿ystych dêbów, czêœæ poi³a strudzone konie, czêœæ przygotowywa³a
jad³o na wieczerzê. Od rozpalonych ognisk szed³ zapach dymu i pieczonego miêsiwa. Lech
sta³ na skraju puszczy, wodzi³ wzrokiem po rozci¹gaj¹cej siê przed nim równinie i zamyœli³
siê g³êboko. Mo¿e wspomina³ braci: Czecha i Rusa, z którymi rozsta³ siê niedawno? Oni
równie¿ poszli szukaæ sposobnego miejsca na osiedlenie. A mo¿e wraca³ myœlami do zie-
mi, z której wyszli, w której pozostawili swoich wspó³plemieñców? A mo¿e rozwa¿a³, czy
by nie osi¹œæ w³aœnie tu, na tej równinie na skraju puszczy? Przecie¿ puszcza w zwierzynê
bogata, ziemia zda siê urodzaj zapowiadaæ, a jeziora rybê wszelk¹ obiecuj¹. Ale ziemi, na
której maj¹ rodziæ siê ich dzieci i wnuki, nie wybiera siê pochopnie. To jest ziemia na
zawsze. Mo¿e wiêc s¹ ziemie piêkniejsze, bogatsze, bezpieczniejsze? Myœla³ byæ mo¿e nad
tym Lech, wodz¹c wzrokiem po równinie i bezchmurnym niebie. Nagle ptak nieznany poja-
wi³ siê nad jego g³ow¹. Po³yskiwa³ biel¹ szeroko rozpostartych skrzyde³. Potem zatoczy³
³uk nad wiekowym dêbem, rosn¹cym na skraju puszczy, na niewielkim wzgórzu. Lech, za-
ciekawiony ptakiem i jego dziwnym lotem, zbli¿y³ siê do drzewa i ujrza³ w nim gniazdo
wielkie i wychylaj¹ce siê z niego g³ówki bia³ych piskl¹t. Otwarte dziobki prosi³y o pokarm.
Bia³opióry ptak przysiad³ na skraju gniazda i troskliwie je karmi³. O¿ywi³ siê nagle Lech,
rozchmurzy³o siê jego czo³o i gromkim g³osem wojów do siebie przywo³a³. A gdy przy nim
stanêli, powiedzia³:
– Tu zostaniemy. Tu bêdzie nasze gniazdo. A ten bia³y ptak, karmi¹cy pisklêta – naszym
znakiem. A gród, który zbudujemy Gnieznem nazwiemy. Ucieszyli siê wojowie, ¿e zakoñ-
czy³a siê ich uci¹¿liwa wêdrówka, ¿e miejsca swego doszli i g³oœnym “hura!” postanowie-
nie Lecha poparli.
I w ten sposób bia³y orze³ sta³ siê ptakiem królewskim na ziemi Lecha, i tak dosz³o do
powstania pierwszego grodu, póŸniej Gnieznem zwanego.

5.

Rozmowa na temat legendy: wyjaœnienie niezrozumia³ych s³ów i zwrotów. Wypowiedzi dzieci
na temat naszego god³a. Pokaz na ilustracjach jak zmienia³o siê god³o; omówienie jego wy-
gl¹du obecnego. Zwrócenie uwagi w jakich miejscach mo¿na spotkaæ god³o pañstwowe.

6.

S³uchanie fragmentów melodii hymnu pañstwowego oraz dwóch innych melodii. Rozpo-
znanie, która melodia jest naszym hymnem pañstwowym. Wyjaœnienie w jakich sytuacjach
hymn jest grany i jak nale¿y zachowaæ siê podczas jego grania.

•

S³uchanie wersji wokalno – instrumentalnej hymnu w postawie na bacznoœæ; podanie jego
nazwy (Mazurek D¹browskiego).

•

Czytanie ca³oœciowe wyrazów: flaga, god³o umieszczonych pod zdjêciami.

•

Ogl¹danie zdjêæ przedstawiaj¹cych Polaków s³uchaj¹cych hymn w znacz¹cych dla nich
sytuacjach – Nasza klasa O, cz. 3, s. 19.
Zabawa ruchowa Lataj¹ce or³y.
Dzieci biegaj¹ po sali przy dŸwiêkach tamburyna z rozpostartymi w bok ramionami, naœladuj¹c
sposób poruszania siê lataj¹cego or³a. Na przerwê w grze, przykucaj¹, l¹duj¹ w gnieŸdzie.
Wykonanie flagi naszego kraju.

1.

Ogl¹danie flag wybranych pañstw europejskich, opisywanie ich wygl¹du, nazywanie ja-
kiego kraju s¹ symbolem; wybór spoœród nich flagi polskiej.

85

2.

Uk³adanie polskiej flagi.
Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy. Jedna otrzymuje kartki w kolorze bia³ym, druga
w kolorze czerwonym. Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie bêbenka. Na przerwê w grze,
uk³adaj¹ jedn¹ wspóln¹ flagê, zwracaj¹ uwagê na kolejnoœæ wystêpuj¹cych w niej kolorów.

3.

Zapoznanie ze sposobem wykonania flagi.

•

Pokaz gotowej flagi wykonanej prze nauczyciela,

•

omówienie poszczególnych etapów wykonywania pracy (wyklejanie rysunku flagi przy-
gotowanego przez nauczyciela zwiniêtym w ruloniki papierem toaletowym, malowanie go
na odpowiednie kolory farbami).

•

Ogl¹danie powsta³ych prac.

•

Zorganizowanie wystawy.

III

1.

Rytmizowanie fragmentu wiersza A. Bernat Dom.
Zwrócenie uwagi, ¿e ca³a Polska jest nasz¹ ojczyzn¹ i to jest nasz wspólny dom.

Na ziemi jest wiele i wiosek i miast,
jak wiele, któ¿ zliczy je, kto?
Jedno miejsce jest nasze, by prze¿yæ swój czas,
o miejscu tym mówi siê dom.
Na ziemi, na ziemi, to ka¿dy z nas wie,
jest miejsce, jest miejsce, gdzie dobrze mu jest!

•

Rytmizacja tekstu z klaskaniem, tupaniem podczas maszerowania,

•

wypowiadanie go ciche i g³oœne, szybkie i wolne,

•

poszukiwanie przez dzieci odpowiedzi na pytanie Co to jest Polska?
Spisywanie propozycji dzieci wokó³ has³a u³o¿onego z rozsypanki literowej i naklejonego
na arkuszu papieru.

2.

Uk³adanie zdañ o swojej ojczyŸnie, próby œpiewania ich na melodie wymyœlone przez
dzieci.
Zabawa ruchowa Lataj¹ce or³y (patrz: przewodnik…, s. 84).

Dzień 4.

Kraje europejskie

Cele ogólne:
–

poznanie flagi i hymnu Unii Europejskiej oraz nazw krajów, które do niej nale¿¹,

–

rozwijanie myœlenia krytycznego.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wyjaœnia skrót UE; zna wybrane pañstwa, które do niej nale¿¹; wie jak wygl¹da flaga UE;
s³ucha jej hymnu,

–

wspó³pracuj¹c w zespole, uk³ada grê matematyczn¹.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 10, cz. 3, Nasza klasa O, cz. 3, s. 20–21, globus, diagram
krzy¿ówki, obrazki z numerami, napisy lub litery do ich u³o¿enia, mapa Europy, obrazki cha-
rakterystycznych miejsc lub symboli wybranych krajów europejskich, rozsypanka literowa,
flaga i hymn Unii Europejskiej, grzechotka, ko³atka, materia³y do wykonania gry matematycz-
nej Podró¿ po Europie, æwiczenie graficzne Flaga UE.

86

Przebieg dnia

I

1.

Ogl¹danie globusa; wyjaœnienie czym jest i do czego s³u¿y; wspólne z nauczycielem od-
czytywanie nazw kontynentów, jakie siê na nim znajduj¹.

•

Zabawa z globusem Wêdrówka po œwiecie.
Wprawianie globusa w ruch, zatrzymywanie palcem przez chêtne dzieci, odczytywanie
w jakie miejsce dziecko dotar³o.

2.

Rozwi¹zywanie krzy¿ówki, udzielenie odpowiedzi na pytanie Na jakim kontynencie znaj-
duje siê Polska?
Dzieci podaj¹ nazwy przedmiotów przedstawionych na obrazkach, odszukuj¹ pasuj¹ce do
nich napisy, które umieszczaj¹ w diagramie krzy¿ówki zgodnie z kolejnoœci¹ przyporz¹d-
kowanych do nich cyfr (mog¹ uk³adaæ je równie¿ z liter). Odczytuj¹ rozwi¹zanie Europa,
(zwrócenie uwagi, ¿e nazwy kontynentów zapisujemy wielk¹ liter¹).
1. s e r ; 2. u l e; 3. p o r y; 4. o k o; 5. p a s e k; 6. z a m e k.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XX (patrz: przewodnik…, s. 62–63).

II

Rozmowa o mapie Europy oraz krajach nale¿¹cych do Unii.

1.

Ogl¹danie mapy Europy. Zwrócenie uwagi na jej wielkoœæ, kszta³t.
Samodzielne lub z pomoc¹ nauczyciela odczytywanie nazw pañstw europejskich.

2.

Poznanie ciekawostek o wybranych krajach europejskich. Ogl¹danie charakterystycznych
dla nich budowli, symboli, np. wie¿a Eiffla – Francja; Krzywa Wie¿a w Pizie, Koloseum –
W³ochy, Akropol – Grecja, wiatraki, tulipany – Holandia, zegar Big Ben, królowa El¿bieta
– Anglia, torreador, corrida – Hiszpania…

3.

Uk³adanie z rozsypanki literowej nazw wybranych pañstw europejskich oraz nazwy kon-
tynentu Europa.

4.

Wyjaœnienie skrótu UE; zapoznanie z nazwami pañstw nale¿¹cych do Unii Europejskiej
(Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Austria, W³ochy, Wielka Brytania, Ir-
landia, Dania, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Finlandia, Szwecja, Cypr, Czechy, Estonia,
Litwa, £otwa, Malta, Polska, S³owacja, S³owenia, Wêgry). Ogl¹danie i opisywanie flagi;
s³uchanie hymnu; wyjaœnienie, co da³o Polakom przyst¹pienie do UE.

5.

Odczytywanie wybranych nazw pañstw europejskich. Odszukanie ich z boku stron wœród
napisanych wyrazów. Pisanie po œladach (litery pisane) wybranych nazw pañstw europej-
skich – Nasza klasa O, cz. 3, s. 20–21.
Zabawa ruchowa Podró¿ujemy po Europie.
Nauczyciel dzieli dzieci na trzy grupy, ka¿da z nich bêdzie zwiedza³a Europê innym œrod-
kiem lokomocji. DŸwiêki tamburyna s¹ sygna³em dla samochodów. Dzieci z tej grupy
biegaj¹ po sali, naœladuj¹c rêkami krêcenie kierownic¹ i wydaj¹c odg³osy samochodów
(brum, brum, brum). DŸwiêki grzechotki to sygna³ do poruszania poci¹gu. Dzieci z tej
grupy ustawiaj¹ siê w poci¹g za wyznaczonym dzieckiem i przemieszczaj¹ siê po sali,
naœladuj¹c odg³osy poruszaj¹cego siê poci¹gu (puf, puf, puf). DŸwiêk ko³atki jest sygna-
³em dla samolotów. Dzieci z trzeciej grupy z roz³o¿onymi w bok ramionami naœladuj¹ lot
samolotem, wydaj¹c odpowiednie odg³osy (wrrrr, wrrrr, wrrrr). Przy powtórzeniu zaba-
wy dzieci poruszaj¹ siê, naœladuj¹c inny przydzielony ich grupie œrodek lokomocji.
Uk³adanie gry matematycznej Podró¿ po Europie.

•

Nauczyciel proponuje dzieciom zaprojektowanie i wykonanie gry, w trakcie, której dzieci
bêd¹ podró¿owa³y po Europie. Wyrusz¹ z Estonii i obliczaj¹c dzia³ania matematyczne,

87

dotr¹ do Irlandii, wykonuj¹c po drodze zaproponowane przez dzieci zadania.

•

Nauczyciel dzieli dzieci na zespo³y i zapoznaje z zasadami gry.

•

Ka¿dy zespó³ otrzymuje arkusz szarego papieru, bia³e papierowe kwadraty, z dzia³aniami
matematycznymi na dodawanie w zakresie 8:
(1 + 2, 1 + 3, 1 + 4, 1 + 5, 1 + 6, 1 + 7, 2 + 1, 2 + 2, 2 + 3, 2 + 4, 2 + 5, 2 + 6, 3 + 1, 3 + 2,
3 + 3, 3 + 4, 3 + 5, 4 + 1, 4 + 2, 4 + 3, 4 + 4, 5 + 1, 5 + 2, 5 + 3), kwadraty bez dzia³añ
(oko³o 15), papierowe kó³ka z nazwami krajów europejskich oraz liczbami mówi¹cymi,
w jakiej kolejnoœci maj¹ je umieœciæ na trasie, nakrêtki po napojach do wykonania pion-
ków do gry i du¿¹ kostkê do gry.

•

Dzieci uk³adaj¹ i naklejaj¹ drogê podró¿y wed³ug w³asnego pomys³u od startu, czyli pañ-
stwa Estonia oznaczonego numerem 1, do mety Irlandia – oznaczonego numerem 6 z bia-
³ych kwadratów z dzia³aniami matematycznymi, kwadratów bez dzia³añ i kó³ z nazwami
mijanych krajów, umieszczaj¹c je po drodze zgodnie z kolejnymi numerami: Litwa 2, Pol-
ska 3, Malta 4, Dania 5 (nazwy pañstw zosta³y tak dobrane, aby sk³ada³y siê z poznanych
liter, które dzieci mog¹ samodzielnie przeczytaæ).

•

Gracze zaczynaj¹ grê w miejscu wskazanym przez liczbê oczek wyrzuconych na kostce,
np. 3 oznacza pole trzecie. Jeœli znajduje siê tu dzia³anie matematyczne, nale¿y je rozwi¹-
zaæ i przesun¹æ siê do przodu pionkiem (wykonanym z zakrêtki po napoju z wklejonym
w œrodek kó³kiem w kolorze wybranym przez ka¿dego gracza) o tyle pól, jaki jest wynik
dodawania. Jeœli dzia³anie obliczone zostanie nieprawid³owo, gracz cofa siê o tak¹ liczbê
pól. Jeœli na polu nie ma dzia³ania matematycznego, gracz czeka kolejkê, a nastêpnie rzuca
kostk¹, i przesuwa siê o tyle pól, ile wskazuje wyrzucona na niej liczba oczek.

•

Po drodze gracze mijaj¹ okreœlone kraje, których nazwy musz¹ przeczytaæ i wykonaæ tyle
zadañ wymyœlonych przez pozosta³ych graczy, aby ich liczba odpowiada³a numerowi pañ-
stwa, które minê³y w swojej podró¿y. Jeœli zatrzymaj¹ siê na polu oznaczonym nazw¹ pañ-
stwa, wykonuj¹ tylko jedno zadanie poniewa¿ musz¹ mieæ czas na zwiedzenie tego kraju.

•

Grê wygrywa ten gracz, który jak najszybciej pokona trasê od startu do mety.

III

1.

Rozszyfrowywanie nazw pañstw (Polska, Litwa, Dania, Estonia), uk³adanie ich i przykle-
janie w odpowiednich polach (litery wyciête z do³u kartki) – Karta pracy nr 10, cz. 3.
Zabawa ruchowa Europa.
Dzieci stoj¹ w rozsypce. Nauczyciel lub chêtne dziecko spaceruje miêdzy nimi. Wymawia
nazwy poznanych pañstw, dotykaj¹c kolejnych dzieci, które musz¹ przykucn¹æ. Jeœli doty-
kane dziecko us³yszy nazwê Europa, nie zmienia swojej pozycji, nadal stoi. Jeœli siê po-
myli, odpada z zabawy.

2.

Æwiczenie graficzne: rysowanie po œladzie, kolorowanie obrazka flagi UE wed³ug wzoru.

Dzień 5.

Baśnie innych narodów

Cele ogólne:
–

zapoznanie z baœni¹ wybranego kraju europejskiego,

–

podejmowanie zabaw przy piosenkach innych narodów.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

okreœla myœl przewodni¹ utworu,

–

bawi siê przy zaproponowanych piosenkach innych narodów.

88

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 3, s. 22, 23, baœni francuska Lis i wêgorze, obrazek
wie¿y Eiffla, litery do u³o¿enia napisu lis, arkusz papieru, mapa Europy, wybrane piosenki
innych narodów opracowane wed³ug U. Smoczyñskiej-Nachtman: Kwoka, Idzie raczek – nie-
boraczek, Puszysty kot, rozsypanka sylabowa.

Przebieg dnia

I

1.

S³uchanie wiersza o Polsce i Unii Europejskiej. Wypowiadanie siê na jego temat – Nasza
klasa 0, cz. 3, s. 22.

Polska to dom, dom wielu serc.
Mieszkam ja tam i mieszkaæ chcê.
To tutaj swe korzenie mam,
nie rzucê ich, nie pójdê w œwiat.
Do Unii te¿ nale¿eæ chcê.
To drugi dom, wiêc cieszê siê.
Dwa domy mam tak bliskie mi,
w jednym chcê ¿yæ, w drugim chcê byæ.

2.

Ogl¹danie zdjêæ z ró¿nych czêœci Europy i Polski. £¹czenie liniami zdjêæ z Polski z napi-
sem Polska, a zdjêæ z Europy z napisem Inne kraje Europy – Nasza klasa O, cz. 3, s. 22.

3.

Nauka powitania w wybranych jêzykach.
Dobry den, ahoj – po czesku,
Guten tag – po niemiecku,
Good morning – po angielsku,
Buenos dias – po hiszpañsku,
Bonjour – po francusku,
Arivederci – po w³osku,
Zdrastwujtie – po rosyjsku.
Zabawa ruchowa Przywitaj siê w podanym jêzyku.
Dzieci spaceruj¹ po sali przy muzyce marszowej. Na przerwê w grze, zatrzymuj¹ siê i wi-
taj¹ przez podanie rêki z jak najwiêksz¹ liczb¹ osób, wymawiaj¹c s³owa powitania w jêzy-
ku podanym przez nauczyciela.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XX (patrz: przewodnik…, s. 75).

II

S³uchanie baœni francuskiej Lis i wêgorze ze zbioru Opowieœci na ca³y rok – bajki o zwie-
rzêtach.

1.

Zabawa Co znajduje siê na obrazku?
Na tablicy znajduje siê obrazek zas³oniêty kartk¹ pociêt¹ na kawa³ki oznaczone cyframi.
Dzieci zdejmuj¹ zgodnie z kolejnymi cyframi czêœci zas³aniaj¹ce obrazek i odgaduj¹, co
on przedstawia (wie¿a Eiffla) i z jakim pañstwem kojarzy siê ta budowla (Francja).

2.

S³uchanie bajki francuskiej.

•

Dzieci dziel¹ s³owo Francja na g³oski i na sylaby, a nastêpnie s³uchaj¹ opowiadania nauczyciela.
By³ sobie bardzo przebieg³y rudy lis, którego nazywano Renard. By³ tak sprytny, tak m¹-
dry, ¿e ca³y swój wolny czas spêdza³ na wymyœlaniu coraz to nowych podstêpów. Jego
sierœæ, od czubków uszu a¿ po ogon by³a gêsta, tak niezwykle puszysta, ¿e nigdy nie widzia-
no lisa z równie piêkn¹ kit¹ i równie g³adkim i miêkkim futrem. Renard mieszka³ z ¿on¹

89

Hermin¹ i z trzema ma³ymi sprytnymi liskami w leœnej gêstwinie, w obszernej i bezpiecznej
norze. Jej wejœcie by³o ca³kowicie schowane miêdzy pl¹tanymi korzeniami dêbu, najwiêk-
szego w ca³ym lesie. A goœcinna nora dobrze ich chroni³a przed ch³odem surowej zimy,
która panowa³a w tym rejonie. Ale trzeba by³o coœ jeœæ. Przez jakiœ czas lisia rodzina ¿y³a
z od³o¿onych w czasie lata zapasów, ale przyszed³ dzieñ, w którym Hermina zobaczy³a
pust¹ spi¿arniê, ca³kiem pust¹!
Gdy we wszystkich brzuchach zaczê³o burczeæ, Renard postanowi³ wyjœæ z nory, ¿eby zdo-
byæ po¿ywienie dla rodziny.
Po wyjœciu z nory przemierza³ truchtem moczary pokryte lodem, w³óczy³ siê po zamarzniê-
tych polach, a¿ doszed³ na skraj g³ównej drogi. Skulony, ¿eby nikt go nie widzia³, uwa¿nie
rozejrza³ siê dooko³a. PóŸniej po³o¿y³ siê pod p³otem i czeka³, co siê wydarzy.
Na drodze pojawi³ siê wózek dwóch handlarzy ryb, którzy wieŸli na targ piêkny ³adunek
œledzi, wêgorzy i œwie¿ych, zaledwie z³owionych sardynek.
Przebieg³y lis natychmiast opracowa³ plan zagarniêcia tej wybornej zdobyczy. Nie zauwa-
¿ony, schowany za p³otem, z ca³¹ szybkoœci¹ rzuci³ siê przed siebie. Gdy uzna³, ¿e dosta-
tecznie wyprzedzi³ wózek, gwa³townie skrêci³, wbieg³ na œrodek drogi i po³o¿y³ siê. Za-
mkn¹³ oczy, zacisn¹³ zêby i znieruchomia³, udaj¹c martwego. Jeden z handlarzy zobaczy³
rozci¹gniêtego na ziemi lisa i pokaza³ go drugiemu.
– Zobacz, jaki piêkny lis le¿y na œniegu na œrodku drogi!
– Szybko, zbierzemy go, nim nas ktoœ ubiegnie – gor¹czkowa³ siê jego towarzysz.
– Sprzedamy skórê po dobrej cenie: sierœæ jest gêsta i nadzwyczajnego koloru!
Zatrzymali konia zeszli z wózka.
– Martwy – powiedzia³ pierwszy handlarz ryb, szczypi¹c mocno lisa w szyjê.
– Naprawdê martwy. Ale mamy szczêœcie!
– Co za skóra... jak z jedwabiu! – zauwa¿y³ drugi, przewracaj¹c zwierzê.
– Dostaniemy za niego pewnie z³ot¹ monetê. Po³o¿ymy go na wózku! – Doda³ pierwszy.
Umieœcili lisa miêdzy koszami pe³nymi ryb i zadowoleni z niespodziewanej okazji wsiedli
na wózek. Zaciêli z bata i koñ ruszy³ w drogê.
– Wieczorem œci¹gniemy z niego skórê – poszturchiwali siê ³okciami z zadowolenia.
– Ju¿ jutro zawieziemy go na targ! Schowany na dnie wózka Renard z trudem powstrzymy-
wa³ siê od œmiechu, s³uchaj¹c piêknych s³ów handlarzy. Byli tak zajêci rozmow¹, ¿e spryt-
ny lis, czuj¹c siê ca³kiem bezpiecznie, zacz¹³ ob¿eraæ siê rybami.
By³ tak g³odny, ¿e bez wahania rzuci³ siê na kosz. Zjad³ ze smakiem co najmniej trzydzieœci
ryb surowych i zimnych, bez soli i bez pieprzu.
A póŸniej? Czy ktoœ móg³by pomyœleæ, ¿e lisisko pozostawi resztê koszy? O nie? Lis odkry³ nastêp-
ny i... co za radoœæ! Kosz by³ pe³en t³ustych wêgorzy, nanizanych na sznurek jak naszyjniki.
Chytry lis zanurzy³ spiczasty pysk, na³o¿y³ na szyjê trzy sznury, najwiêksze i naj³adniejsze,
i omota³ siê nimi od g³owy a¿ po nogi. Uzna³, ¿e nadszed³ czas, aby wróciæ do domu.
Wyskoczy³ z wózka i chichocz¹c szyderczo, zacz¹³ krzyczeæ:
– Wszystkiego najlepszego, drodzy panowie, wszystkiego najlepszego! – wzi¹³ nogi za pas.
Na ten widok handlarze ryb zaczêli przecieraæ oczy. Jak to siê sta³o? Lis, który przed
chwil¹ by³ martwy, zwia³ im sprzed nosa, zabieraj¹c najlepsze wêgorze, a na dodatek
wyœmiewaj¹c ich?
Rozwœcieczeni rzucili siê, ¿eby z³apaæ lisa spryciarza...ale by³o ju¿ za póŸno! Renard znikn¹³
w lesie wraz ze wspania³¹ zdobycz¹.
– Biada nam - jêcza³ pierwszy handlarz ryb, nie mog¹c siê uspokoiæ.
– Jacy byliœmy g³upi, ¿eby daæ siê oszukaæ jakiemuœ lisowi!

90

– Obrabowani – lamentowa³ drugi – Opró¿ni³ nam dwa kosze, przeklête zwierzê! ¯eby
przynajmniej zdech³ z niestrawnoœci!
Tymczasem Renard, zdrowy i w doskona³ym humorze, pêdzi³ do swojej nory. Gdy tam
wreszcie dotar³, zosta³ powitany podskokami i okrzykami radoœci. Ca³a wyg³odnia³a ro-
dzina podziwia³a jego sprytny podstêp.
Trzy lisi¹tka, z rozdziawion¹ buzi¹ i oczami wielkimi jak latarnie, d³ugo ogl¹da³y t³uste, srebrne
wêgorze, przygotowane przez mamê na kolacjê. Jakie one piêkne! Jakie musz¹ byæ smaczne!
Mama Herminia, uœmiechaj¹c siê z zadowoleniem nakrywa³a do sto³u, a najzdolniejszy
synek dmucha³ miechem na palenisko, ¿eby zwiêkszyæ ogieñ. Niebawem wêgorze by³y upie-
czone i smakowity zapach rozszed³ siê po ca³ym mieszkaniu. Szczêœliwa rodzina lisów
jad³a kolacjê do póŸna w nocy.
Z pe³nymi brzuchami mogli z ³atwoœci¹ na jakiœ czas zapomnieæ o œniegu i o ch³odzie.

3.

Wypowiedzi dzieci na temat wystêpuj¹cych w baœni bohaterów, ich wygl¹du, postêpowa-
nia, zwrócenie uwagi na porê roku i panuj¹ce w niej warunki pogodowe; poszukiwanie
myœli przewodniej utworu.

4.

Szukanie jak najwiêkszej liczby okreœleñ lisa, zapisywanie ich przez nauczyciela wokó³ napisu
lis, u³o¿onego z liter i przyklejonego przez dzieci na du¿ym arkuszu papieru. Np. sprytny, rudy,
przebieg³y, g³odny, troskliwy, m¹dry, pomys³owy, kochaj¹cy, zapobiegliwy, szybki...

5.

Ogl¹danie mapy Europy; wspólnie z nauczycielem wskazywanie i odczytywanie znajduj¹-
cych siê na niej pañstw; zwrócenie uwagi na kraj, z którego pochodzi³a opowiadana baœñ;
porównywanie wielkoœci wybranych pañstw z Polsk¹.

6.

Zabawa Reklamujemy swój kraj.
Uk³adanie w parach dialogów turysty z Europy z Polakiem; opisywanie ciekawych miejsc,
jakie warto odwiedziæ w naszym kraju, zachêcanie do ich zwiedzania.
Zabawa ruchowa Sprytny lis.
Dzieci-lisy, poruszaj¹ siê po sali na czworaka przy dŸwiêkach tamburyna.Na przerwê w grze,
przewracaj¹ siê na plecy. Uginaj¹ rêce w ³okciach, a nogi w kolanach i chwilê wytrzymuj¹
bez ruchu w tej pozycji, aby nie daæ siê z³apaæ rybakowi, któremu skrad³y ryby. Dziecko-
rybak, które spaceruje pomiêdzy lisami, wybiera tego, który siê poruszy i przy powtórze-
niu zabawy, szukaj¹ ju¿ lisów razem. Liczba rybaków przy ka¿dym powtórzeniu zabawy
zwiêksza siê o lisy, które siê poruszy³y. Wygrywaj¹ te dzieci, które jak najd³u¿ej wytrzy-
maj¹ bez ruchu.
Zabawy przy piosenkach innych narodów (opracowanie wed³ug U. Smoczyñskiej-Nachtman).

1.

Piosenka w³oska La Pollaiola Kwoka (s³owa polskie A. Bernat, akompaniament W. Kaleta).

91

I.

Chodzi w kó³ko kwo- kwo- kwoka,
z kurcz¹t swoich nie spuszcza oka,
Gda-gda-gdacze, dzio-dzio-dziobie,
chce kurcz¹tko wybraæ sobie.

II. Tego nie chcê, bo nie fruwa,

to za t³uste, a to ³obuziak,
to za ma³e, to zaspane -
a to moje ukochane.

Dzieci wi¹¿¹ ko³o, do œrodka wchodzi wybrane dziecko-kwoka. Dzieci id¹ w praw¹ stronê
i œpiewaj¹ piosenkê, kwoka wêdruje w przeciwn¹ stronê. Ko³o zatrzymuje siê, dzieci pusz-
czaj¹ rêce i przykucaj¹.
Kwoka œpiewa drug¹ zwrotkê piosenki i wskazuje d³oni¹ na kurcz¹tka, których nie chce
wybraæ. Przy s³owach a to moje ukochane, podaje rêkê wybranemu dziecku, zaprasza je do
œrodka, obejmuje serdecznie i œciska.
Dzieci w kole wstaj¹ i podaj¹ sobie rêce. W œrodku wêdruje kwoka z jednym kurcz¹tkiem.
Przy powtórzeniach zabawy wybierze sobie kolejne kurcz¹tka. Podczas I zwrotki kwoka
z wybranymi kurcz¹tkami porusza siê wko³o w przeciwn¹ stronê ni¿ ko³o pozosta³ych dzieci.
Przy II zwrotce, szuka nastêpnego kurcz¹tka, a jej wybrane ju¿ dzieci spaceruj¹ rz¹dkiem
za ni¹ (przy powtórzeniach zabawy liczba kurcz¹t w œrodku ko³a wzrasta).

2.

Piosenka hiszpañska Desde pequenita – Idzie raczek – nieboraczek (s³. polskie J. Mackie-
wicz, akompaniament A. Szaliñski).
Dzieci ustawiaj¹ siê w kole wi¹zanym. Bêd¹ sz³y przez ca³y czas w rytmie æwierænut (dwa
kroki w takcie).

92

I.

Idzie raczek – nieboraczek,

II.

Idzie raczek – nieboraczek

malutki rak.

malutki rak.

On br¹zowy ma kubraczek,

On br¹zowy ma kubraczek

jak ka¿dy rak.

jak ka¿dy rak.

Co robi rak

Co robi rak?

w zielonym tataraku?

w zielonym tataraku?

Malutki rak,

Czy wiecie jak,

gdy szczypie robi znak.

jak œmiesznie chodzi rak?

Tak, tak,

Tak, tak,

jak uszczypnie zrobi znak.

ty³em chodzi ma³y rak.

Tak, tak,

Tak, tak,

jak uszczypnie, zrobi znak.

ty³em chodzi ma³y rak.

Takty 1–4.
W ustawieniu przodem do œrodka ko³a dzieci posuwaj¹ siê w prawo krokiem dostawnym:
na raz krok praw¹ nog¹ w prawo, na dwa dostawienie lewej nogi itd. W czwartym takcie
na dwa lewa noga przytupuje tu¿ obok prawej (w tekœcie piosenki jest w tym miejscu
pauza).
Takty 5–8.
Dzieci krokiem dostawnym jak wy¿ej poruszaj¹ siê w lew¹ stronê. Na raz w takcie pi¹tym
przypada krok lewej nogi w lew¹ stronê. W takcie ósmym na dwa przytupuje w miejscu
prawa noga.
Takty 9–12.
Dzieci w du¿ym kole, nie puszczaj¹c r¹k, odwracaj¹ siê plecami do kierunku ruchu i id¹
ty³em w praw¹ stronê (8 kroków).
Takty 13–16.
Odwracaj¹ siê przodem do kierunku ruchu i id¹ siedmioma krokami w praw¹ stronê. Przy
s³owach tak, tak – klaszcz¹ dwa razy, nastêpnie id¹ czterema krokami do œrodka ko³a,
ponownie dwa razy klaszcz¹ (s³owa tak, tak) i czterema krokami wracaj¹ na miejsce w ko-
le. Przy drugiej zwrotce zabawa przebiega tak samo.

3.

Piosenka angielska A Pussy cat – Puszysty kot (s³. polskie M. Komorowska, akompania-
ment W. Kaleta).

93

Puszysty kot, ³aciaty kot (3 razy)
raz przyjaciela mia³
i Bingo on siê zwa³.
B... I... N... G... O, B... I... N... G... O, B... I... N... G... O...
I Bingo on siê zwa³,
B... I... N... G... Oooo...
B... I... N... G... Oooo
B... I... N... G... Oooo.

Dzieci ustawiaj¹ siê parami i staj¹ na obwodzie ko³a. Œpiewaj¹ pierwsz¹ czêœæ piosenki do
s³ów i Bingo on siê zwa³ (8 taktów) id¹ dooko³a, swobodnie ko³ysz¹c podanymi sobie
rêkami w przód i w ty³. Przy dalszej czêœci piosenki zabawa ma nastêpuj¹cy przebieg:

B... I... N... G... O...

Dzieci w parach zatrzymuj¹ siê, zwracaj¹ przodem do
siebie, podaj¹ sobie rêce,

B... I... N... G... O...

krzy¿uj¹ rêce i œpiewaj¹ kolejne litery imienia kota
rytmicznie,

B... I... N... G... O...

poruszaj¹ rêkami na przemian w przód i w ty³, jakby
pi³owa³y drewno,

I Bingo on siê zwa³

obracaj¹ siê dooko³a podskokami, po czym zatrzymuj¹
siê, puszczaj¹c rêce,

B...

dzieci stoj¹ce wewn¹trz ko³a podaj¹

I...

praw¹ rêkê stoj¹cym na zewn¹trz, witaj¹ siê z nimi
i wymawiaj¹c kolejne g³oski, stopniowo przechodz¹ do

N...

nastêpnych dzieci, podaj¹c im rêce,

G...
Ooo...

przy wymawianiu tej g³oski ostatni raz przesuwaj¹ siê
o jedno miejsce w przód, obejmuj¹ dziecko, do którego
dosz³y i g³oœno wo³aj¹ Ooo. Z dzieckiem, przy którym siê
zatrzyma³y, tworz¹ parê i z nowym partnerem zabawa
zaczyna siê od pocz¹tku.

94

(Nale¿y pamiêtaæ, ¿e poruszaj¹ siê wy³¹cznie dzieci znajduj¹ce siê wewn¹trz ko³a. Ze-
wnêtrzne stoj¹ i tylko podaj¹ d³oñ kolejno przesuwaj¹cym siê kolegom. Nowy partner
znajdowaæ siê bêdzie zawsze o cztery miejsca dalej. Po kilku powtórzeniach zabawy dzie-
ci powinny zamieniæ siê miejscami, to znaczy zewnêtrzne powinny przejœæ na wewnêtrzn¹
stronê ko³a).

III

1.

Ogl¹danie flagi UE i wybranych pañstw europejskich. Rysowanie w prostok¹tach flagi
Polski i wybranego kraju europejskiego – Nasza klasa O, cz. 3, s. 23.
Zabawa ruchowa przy wybranej piosence (patrz: przewodnik…, s. 90–93).

2.

Zabawa Do jakiego kraju pojad¹ dzieci na wycieczkê?
Nauczyciel wymawia nazwy wybranych krajów europejskich bez pierwszej g³oski – dzieci
odgaduj¹, o jaki kraj chodzi, np. . elgia, . ania, .iszpania, .osja, .olandia, . recja...

•

Uk³adaj¹ nazwy wybranych krajów z kartoników z sylabami: Da-nia; Pol-ska; Irla-ndia;
E-sto-nia; Lit-wa; Mal-ta.

III tydzień:

Zabawy na śniegu

Dzień 1.

Zaspy śnieżne

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ z: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

zachêcanie do korzystania ze œwie¿ego powietrza.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê z: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

podejmuje zabawy na œniegu.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 11, cz. 3, Nasza klasa 0, cz. 3, s. 24-27, wiersz H. O¿o-
gowskiej Kto to?, obrazki sprzêtu sportowego, historyjka obrazkowa Niezwyk³a przygoda, ilu-
stracje œnie¿nych zasp, cienki drucik, alfabet demonstracyjny, alfabet ruchomy, bia³e, niebie-
skie i czerwone nakrywki, nagranie muzyki tanecznej.

Przebieg dnia

I

1.

Uk³adanie rymów do s³ów zwi¹zanych z zim¹. Nauczyciel wypowiada kolejne s³owa, a dzie-
ci podaj¹ propozycje innych s³ów, które siê z nimi rymuj¹, np. zima – malina, pierzyna...;
sopelki – szelki, karmelki...; ba³wanki – panki…

2.

Zabawa rozwijaj¹ca analizê i syntezê s³uchow¹ Z górki na pazurki.
Nauczyciel rozsypuje przed dzieæmi poprzecinane na po³owy obrazki sprzêtu, jaki mo¿na
u¿ywaæ do zabaw na œniegu. Zadaniem dzieci jest:

•

dopasowaæ poszczególne elementy,

•

podzieliæ nazwy przedmiotów przedstawionych na obrazkach na sylaby i g³oski,

•

okreœliæ, które s³owo sk³ada siê z najwiêkszej liczby g³osek i u³o¿yæ obrazki we w³aœciwej
kolejnoœci pod odpowiednimi cyframi (sanki, narty, ³y¿wy, ba³wan),

•

podaæ nazwy osób, które u¿ywaj¹ okreœlony sprzêt: sanki – saneczkarz; narty – narciarz,
³y¿wy – ³y¿wiarz...

95

Æwiczenia poranne – zestaw nr XXI.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Przykucnij.
Dzieci biegaj¹ w ró¿nych kierunkach z wymijaniem siê. Na uderzenie w bêbenek, przyku-
caj¹.

•

Æwiczenie ramion i tu³owia Odgarniamy œnieg przed domem.
Dzieci wykonuj¹ skrêty tu³owia z ruchami ramion naœladuj¹cymi odgarnianie szufl¹ œnie-
gu na boki.

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœniowych Otrzepujemy siê ze œniegu.
Naœladuj¹ otrzepywanie ze œniegu ró¿nych czêœci garderoby.

•

Zabawa w parach Lepimy œniegowe figury.
Modeluj¹ z cia³a partnera wymyœlone figury.

•

Zabawa bie¿na Uciekam – goniê.
W parach, jedno dziecko staje za drugim. Na has³o Uciekasz, pierwsze dziecko, naœladuj¹c
jazdê na nartach, odbiega od partnera, który siê nie porusza. Na has³o Gonisz, drugie dziec-
ko biegnie po zapamiêtanych œladach, naœladuj¹c partnera, dobiega i ponownie staje za
nim. Co pewien czas nastêpuje zmiana.

•

Zabawa uspakajaj¹ca.
Dzieci maszeruj¹ po obwodzie ko³a z rytmicznym wymawianiem rymowanki: Maszeruj¹
dzieci, po œniegu bielutkim, rozgrzewaj¹ nó¿ki w bucikach cieplutkich. Tupi¹ g³oœno tup,
tup, tup, (g³oœne tupanie) œnieg siê sypie spod ich stóp.

II

Co ukrywa zaspa œnie¿na? – wprowadzenie litery z: ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej
na podstawie wyrazów: zaspa, Zenon.

1.

Opowiadanie nauczyciela Niezwyk³a przygoda z wykorzystaniem historyjki obrazkowej.
By³ piêkny zimowy dzieñ. Œwieci³o s³oñce, a w jego promieniach srebrzyœcie mieni³ siê
œnieg. Otuli³ on drzewa, domy i górkê w parku, która jak co roku zaprasza³a do uprawia-
nia sportów zimowych. Zenek, Zosia i Zygmunt postanowili pozje¿d¿aæ na nartach, które
dostali na gwiazdkê. Uznali, ¿e to najlepsza okazja do wypróbowania nowego sprzêtu. Nie
mogli zrobiæ tego wczeœniej, poniewa¿ zima nie rozpieszcza³a narciarzy opadami œniegu.
Droga na górkê zajê³a im dos³ownie chwilê. Nowe narty na nogach piêknie odbija³y siê od
œwie¿ego œniegu i sunê³y miêciutko po stoku. Pierwszy zjecha³ Zenek. Mkn¹³ szybko i wkrótce
znikn¹³ z pola widzenia swoim przyjacio³om. Jakie¿ by³o ich zdziwienie, kiedy po zjecha-
niu na dó³, nie spotkali tam swojego kolegi. Przecie¿ nie móg³ znikn¹æ? Zygmunt i Zosia
zaniepokojeni rozgl¹dali siê dooko³a. Ich uwagê przyku³a du¿a zaspa œnie¿na pod pobli-
skim drzewem. Podeszli bli¿ej i nagle..., zaspa zaczê³a poruszaæ siê. Jakie¿ by³o ich zdzi-
wienie, kiedy wygramoli³ siê z niej Zenek ca³y obsypany œniegiem. Wygl¹da³ zupe³nie jak
œniegowy ba³wanek. Dzieci przestraszy³y siê, czy nie spotka³o go coœ z³ego. Wszystko jed-
nak by³o w porz¹dku. A jak to siê sta³o, ¿e Zenek wyl¹dowa³ w zaspie? OdpowiedŸ na to
pytanie jest ca³kiem prosta. Zje¿d¿aj¹c z górki, Zenek przeje¿d¿a³ obok oœnie¿onego drze-
wa. Rozpêdzony uderzy³ w nie kijkiem od nart, straci³ równowagê i przewróci³ siê. Ponie-
wa¿ uderzenie by³o silne, ca³y œnieg, który znajdowa³ siê na ga³¹zkach drzewa spad³ na
ch³opca, okrywaj¹c go jak puchow¹ pierzynk¹. Ot i ca³a tajemnica. Dzieci jeszcze d³ugo
wspomina³y przygodê Zenka, œmiej¹c siê z jego zabawnego wygl¹du podczas wygrzeby-
wania spod œnie¿nej zaspy. Ca³e szczêœcie, ¿e spotkanie z ni¹ skoñczy³o siê szczêœliwie.

2.

Rozmowa na temat opowiadania; u³o¿enie pomieszanych obrazków historyjki zgodnie z ko-
lejnoœci¹ zdarzeñ; zwrócenie uwagi na g³oskê, jak¹ rozpoczyna³y siê imiona dzieci oraz
s³owo zaspa.

96

3.

Wyjaœnienie zjawiska powstawania œnie¿nych zasp, ogl¹danie ich na ilustracjach.
Zabawa ruchowa Przedzieramy siê przez œnie¿ne zaspy.
Dzieci naœladuj¹ brodzenie po g³êbokim œniegu oraz przedzieranie siê przez du¿e zaspy.

4.

Poszukiwanie s³ów rozpoczynaj¹cych siê g³osk¹ z.
Nauczyciel proponuje, aby dzieci poda³y, co ukrywa zaspa, mog¹ byæ to s³owa rozpoczy-
naj¹ce siê tylko tak¹ sam¹ g³osk¹ jak s³owo zaspa.

5.

Podzia³ s³ów: zaspa, Zenek na sylaby i g³oski.

•

U³o¿enie schematów i modeli tych s³ów.

6.

Pokaz litery z, omówienie jej wygl¹du, modelowanie litery z cienkiego drucika.

7.

U³o¿enie z alfabetu ruchomego napisów: zaspa, Zenek, pod pasuj¹cymi obrazkami.

8.

Æwiczenia na wprowadzenie litery z – Nasza klasa O, cz. 3, s. 24-27.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: zaspa, Zenon.

•

S³uchanie imion dzieci. Otaczanie pêtl¹ imienia Zenon. Wskazywanie imion rozpoczyna-
j¹cych siê tak¹ sam¹ sylab¹, jak to imiê.

•

S³uchanie wiersza. Zaznaczanie w tekœcie liter z.

•

Czytanie po³¹czeñ litery z z samog³oskami oraz czytanie wyrazów z tymi sylabami.

•

£¹czenie tekstów z odpowiednimi ilustracjami.

•

Czytanie wyrazów. Wskazywanie ró¿nic pomiêdzy nimi.

•

Rozwi¹zywanie krzy¿ówki. W miejsce pól oznaczonych 1, wklejanie liter tworz¹cych wyraz
zamek. Miejsca wklejania innych wyrazów (liter je tworz¹cych), wskazuj¹ wyniki doda-
wania. Odczytanie rozwi¹zania.

•

Pisanie po œladach, a potem samodzielnie litery z (chêtne dzieci).

•

Czytanie wyrazów w ramkach. Podkreœlanie tych, które rymuj¹ siê z wyrazami obok ramek.
Zabawa ruchowa Buch w œnie¿ny puch.
Dzieci spaceruj¹ po sali. Na has³o Teraz buch w œnie¿ny puch, bior¹ zamach, wyskakuj¹
w górê i w przód, jakby skaka³y w œnie¿n¹ zaspê.
Spacer w okolicach przedszkola.

•

Obserwacja œniegu i warunków atmosferycznych.

•

Ogl¹danie i porównywanie zasp œnie¿nych przy drogach.

•

Chodzenie po œladach kolegów, lepienie i rzucanie œnie¿kami do celu
(np. pieñ drzewa), toczenie kul œniegowych – konkurs na najwiêksz¹ kulê.

III

1.

S³uchanie wiersza H. O¿ogowskiej. Rozwi¹zanie zagadki O kim jest mowa w wierszu.

Na podwórku ju¿ od rana,
dziwny goœæ zawita³.
Nie rusza siê nic nie mówi,
o nic siê nie pyta.
Twarz okr¹g³a, nos – kartofel,
oczy – dwa wêgielki,
szyi nie ma, nóg nie widaæ,
a jak beczka wielki.
Koszyk stary jak kapelusz
ma na czubku g³owy.
Kto to taki? Czy ju¿ wiecie?
To... (ba³wan œniegowy!).

97

•

Ponowna recytacja utworu przez nauczyciela, ilustracja ruchowa jego treœci wed³ug pomys³ów
dzieci.

2.

Wycinanie pokolorowanych elementów ba³wana. Uk³adanie ich na kartce i przyklejanie –
Karta pracy nr 11, cz. 3.

3.

Improwizacje ruchowe przy muzyce, indywidualne i w wiêkszych zespo³ach.

4.

Zabawy z wykorzystaniem kinezjologii edukacyjnej.

•

Przeci¹gamy siê – dzieci dobieraj¹ siê w pary i staj¹ naprzeciwko siebie.
Wypowiadaj¹ rymowankê, jednoczeœnie klaszcz¹c w d³onie partnera, a nastêpnie podaj¹
naprzemienne d³onie i przeci¹gaj¹ siê Prawa, prawa, lewa, lewa. Przeci¹gamy siê.

•

Wahad³o zegara – g³owê opuszczaj¹ w dó³; powoli poruszaj¹ ni¹ od jednego ramienia do
drugiego z wypowiadaniem s³ów: biiiim-baaam,biiim-baaaam…

•

Æwicz tak jak ja – wykonuj¹ æwiczenia zgodnie z rymowank¹, wspólnie z nauczycielem.
Najpierw kostki dotykamy – naprzemiennie dotykaja rêkami kostek u nóg, Teraz rêkami w po-
wietrzu bazgramy – rysuj¹ obiema rêkami w powietrzu równoczeœnie ró¿ne kszta³ty, Oczy
patrz¹ na nasz kciuk, co ósemkê robi znów – kreœl¹ kciukiem leniw¹ ósemkê, wodz¹ za ni¹
wzrokiem, Drugim kciukiem æwiczmy te¿, on siê bawiæ z nami chce.

Dzień 2.

Bezpiecznie bawimy się na śniegu

Cele ogólne:
–

ukazanie niebezpieczeñstw gro¿¹cych podczas zabaw na œniegu,

–

rozwijanie umiejêtnoœci wyra¿ania swoich prze¿yæ i spostrze¿eñ w ekspresji plastycznej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

bezpiecznie bawi siê zima,

–

maluje zabawy na œniegu.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 3, s. 28, Karta pracy nr 12, cz. 3, opowiadanie
J. Kusego Trzy czerwone serca, wiersz T. Kubiaka Taniec z termometrem, teksty zagadek i pa-
suj¹ce do nich obrazki, litery w kopertach, obrazki dzieci bawi¹cych siê na œniegu, napisy: tak,
nie, nagranie muzyki marszowej, granatowe kartki, farby akwarelowe, bia³a pasta do zêbów,
ró¿ne rodzaje termometrów lub ich ilustracje.

Przebieg dnia

I

1.

Rozwi¹zywanie i uk³adanie zagadek o tematyce zimowej. Nauczyciel mówi zagadki, a dzieci
podaj¹ ich rozwi¹zania i odszukuj¹ pasuj¹cy obrazek. Potem próbuj¹ same uk³adaæ zagadki.

Nie maj¹ wcale kó³,

Kiedy mróz szczypie,

choæ same pêdz¹ w dó³.

mokry œnieg prószy,

Lecz musisz mieæ mocny sznurek,

one os³oni¹,

aby je wci¹gn¹æ na górê. (sanki)

zmarzniête uszy. (nauszniki)

Gdy jest mróz na dworze

W dó³ zbocza jad¹ dwie w¹skie deski,

chêtnie je za³o¿ê.

zostawiaj¹c na œniegu d³ugie, p³ytkie kreski. (narty)

Na nich po lodzie
pêdziæ bêdê móg³,
jakbym skrzyd³a
mia³ u nóg. (³y¿wy)

98

Oczy wêgielki,

Niestraszny mróz wielki,

Kiedy mróz na dworze

z marchwi nos wielki.

podczas mroŸnej zimy,

szyjê ci okryæ pomo¿e. (szalik)

Na œniegu stoi,

kiedy te siostrzyczki

s³oñca siê boi. (ba³wan)

na rêce w³o¿ymy. (rêkawiczki)

2.

Æwiczenia w czytaniu Pomieszane literki.
Dzieci otrzymuj¹ w kopercie litery w dwóch kolorach. Zadanie polega na u³o¿eniu z nich
nazw sprzêtu, który s³u¿y do jazdy ze œniegowej górki: sanki (litery w jednym kolorze),
narty (litery w drugim kolorze) i narysowanie pasuj¹cych do napisów obrazków.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XXI (patrz: przewodnik..., s. 95).

II

S³uchanie opowiadania J. Kusego Trzy czerwone serca.

1.

Ocenianie zachowania dzieci Dobrze czy Ÿle?
Nauczyciel pokazuje obrazki dzieci bawi¹cych siê na œniegu, np.: dzieci lepi¹ce ba³wana
w ogrodzie i przy ulicy; dzieci je¿d¿¹ce na sztucznym lodowisku i na zamarzniêtym stawie
w parku; dzieci zje¿d¿aj¹ce z górki na placu zabaw i z górki w pobli¿u ulicy; dzieci rzuca-
j¹ce œnie¿kami w samochody jad¹ce ulic¹ i w œcianê na placu zabaw; dzieci doczepiaj¹ce
sanki do samochodu i kulig za saniami. Dzieci wyra¿aj¹ swoje opinie na temat postêpowa-
nia bawi¹cych siê na nich dzieci. Oceniaj¹, czy zabawy te s¹ bezpieczne, czy nie. Segre-
guj¹ obrazki na dwie grupy pod napisami: tak, nie.

2.

S³uchanie opowiadania.
Noc¹ mróz œci¹³ ka³u¿e. Kazik, Tomek i Zdzich trzej przyjaciele z jednego podwórka i przed-
szkola wracali do domu. Postanowili pójœæ drog¹ d³u¿sz¹ i przy okazji sprawdziæ, czy
pobliski staw ju¿ pokry³ siê lodem. Zamarza³ ka¿dej zimy. Ale sprawdziæ trzeba. Szli w¹sk¹
dró¿k¹, wzd³u¿ szkolnego parkanu. Tu¿ za boiskiem skrêcili w kierunku niewielkiego wznie-
sienia, które zas³ania³o lasek i staw po³o¿ony obok niego.
– Na pomoc! Ratunkuuuuuu!
Stanêli, nads³uchuj¹.
– Ratunku! Naaaa pooomooo.. – wo³anie powtórzy³o siê.
Spojrzeli po sobie, bez zbêdnych s³ów ruszyli tam, sk¹d nadal s³ychaæ by³o dramatyczne
wo³anie. Po krótkim biegu znaleŸli siê na wzgórzu, z którego ju¿ widaæ by³o zamarzniêty
staw, na lodzie czarn¹ plamê wody, a w niej dwie kolorowe czapeczki... Tomek bez waha-
nia rzuci³ komendê:
– Dawaæ szaliki!
Zwi¹zane razem trzy szale utworzy³y sznur, który próbowali rzuciæ znajduj¹cym siê w wo-
dzie malcom. Niestety, ten zrobiony na poczekaniu „sprzêt ratunkowy” okaza³ siê za krót-
ki. Opuœcili bezradnie rêce. To na nic, sami nie dadz¹ rady... Wtedy nieoczekiwanie na
pobliskiej szosie ukaza³ siê czerwony stra¿acki samochód. Wraca³ z akcji? Œpieszy³ do
ognia? Czy takim jak oni ch³opcom, wolno go zatrzymaæ? W desperackim odruchu krzyk-
nêli jednak niemal równoczeœnie:
– Na pomoc!... – Zaczêli wymachiwaæ rêkami
Samochód przejecha³ jeszcze kilkanaœcie metrów drog¹ i gwa³townie skrêci³ w lewo. Wi-
docznie kierowca us³ysza³, a byæ mo¿e i dojrza³, co siê dzieje na lodzie, bo przeorawszy
zaœnie¿one pole, zjecha³ nad sam staw. Posz³y w ruch stra¿ackie drabiny. Ch³opcy w gra-
natowych mundurach u³o¿yli je, jak pomost ³¹cz¹cy brzeg z lodow¹ pu³apk¹. Po nim wy-
ci¹gniêto zdrêtwia³ych malców z topieli. Teraz szybko do domów! Samochód zawróci³ ku

99

szosie i na sygnale popêdzi³ do wioski. Nazajutrz do przedszkola przyszed³ komendant
miejscowej stra¿y po¿arnej i opowiedzia³ o wczorajszym zdarzeniu wszystkim dzieciom.
Wszystkie dzieci podziwia³y Tomka, Kazika, i Zdzicha. Na znak tego, ¿e mo¿na na nich
liczyæ w ka¿dej chwili i sytuacji, pani wrêczy³a im czerwone serca z napisami: „Na mnie
zawsze mo¿esz liczyæ”. Pani przypomnia³a dzieciom, ¿e bawiæ siê wolno tylko na specjal-
nie do tego przygotowanym lodowisku.

3.

Wypowiedzi dzieci na temat wys³uchanego utworu; uœwiadomienie koniecznoœci wybie-
rania bezpiecznych miejsc do zabaw; przestrzeganie przed œlizganiem siê na zamarzniê-
tych naturalnych zbiornikach wodnych; ukazanie konsekwencji niew³aœciwych zachowañ.

4.

Zabawa naœladowcza Nasze lodowisko.
Nauczyciel proponuje wykonanie w³asnego lodowiska, zwraca uwagê na to, co potrzebne
bêdzie do jego powstania (bezpieczne miejsce, woda i mróz, który zamieni j¹ w lód). Dzie-
ci naœladuj¹: zamiatanie œniegu z boiska, rozwijanie wê¿a, pompowanie wody, polewanie
boiska wod¹ z wê¿a, œlizganie siê po lodzie.

5.

Æwiczenia w czytaniu Odgadujemy, kto jeŸdzi³ na lodowisku.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi sylwety kry lodowej, na kawa³kach której znajduj¹ siê
sylaby. Zadanie dzieci polega na z³o¿eniu kawa³ków lodu w taki sposób, aby utworzy³y
jedn¹ wiêksz¹ krê i odczytaniu znajduj¹cych siê na niej sylab, które utworz¹ imiona dzieci
bawi¹cych siê na lodowisku, np. Ta-ma-ra; Do-ro-ta; Ja-rek; To-mek.

6.

Rysowanie drogi dzieci do górki. Odczytywanie kto znajdzie siê tam najszybciej – Karta
pracy nr 12, cz. 3.
Zabawa ruchowa Rozgrzewamy siê na mrozie.
Dzieci spaceruj¹ po sali przy muzyce marszowej. Na przerwê w grze, zatrzymuj¹ siê i po-
kazuj¹, w jaki sposób mo¿na chroniæ siê przed zimnem na mrozie; tupi¹, chuchaj¹ w d³o-
nie, podskakuj¹, rozcieraj¹ zmarzniête czêœci cia³a.
Zabawy na œniegu – malowanie akwarel¹ z dodatkiem bia³ej pasty do zêbów na granato-
wym tle.

1.

Zagadki pantomimiczne W co mo¿na siê bawiæ na œniegu?
Dzieci bez u¿ywania s³ów demonstruj¹ ruchem ró¿ne zabawy na œniegu, pozosta³e odga-
duj¹, jakie to zabawy.

2.

Zabawa plastyczna Ukryty obrazek.
Dzieci kolejno zamalowuj¹ niebiesk¹ farb¹ przypiêty do tablicy niewidoczny obrazek (za-
bawy dzieci na œniegu narysowane przez nauczyciela œwiec¹). Stopniowo pojawiaj¹ siê
bawi¹ce na œniegu dzieci. Wypowiedzi przedszkolaków na temat zabaw na œniegu przed-
stawionych na obrazku. Dzielenie siê swoimi doœwiadczeniami, opowiadanie, jakie zaba-
wy sprawiaj¹ dzieciom najwiêcej przyjemnoœci, gdzie i z kim je podejmuj¹.

3.

Wyra¿anie swoich doœwiadczeñ w ekspresji plastycznej. Zaproponowanie malowania na
granatowych kartkach akwarel¹ zmieszan¹ z bia³¹ past¹ do zêbów.

•

Zapoznanie ze sposobem mieszania akwareli z past¹ do zêbów.

•

Zwrócenie uwagi na rozplanowanie powierzchni kartki.

•

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Ogl¹danie powsta³ych prac, wypowiedzi autorów na ich temat.

•

Zorganizowanie wystawy prac.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw VI (patrz: przewodnik ..., s.).

III

1.

Historyjka obrazkowa Zabawy na œniegu.

100

Ogl¹danie obrazków, opowiadanie co przedstawiaj¹, opowiadanie historyjki. Nadanie jej
tytu³u – Nasza klasa O, cz. 3, s. 28.
Zabawa ruchowa Rozgrzewamy siê na mrozie (patrz: przewodnik..., s. 99).

2.

Zapoznanie z ró¿nymi rodzajami termometrów z wykorzystaniem wiersza T. Œliwiaka,
ilustracji i okazów naturalnych.

Powiedz, proszê czemu chodzisz w takim grubym swetrze,
drogi panie, mi³y panie, panie termometrze?
Gdybym nie mia³ tego swetra, zmarz³bym tu okropnie.
Przecie¿ zima, straszny mróz tu, minus dziesiêæ stopni.
Nie wiedzia³em, termometrze, ¿eœ ty taki piecuch.
Zatañcz z nami wko³o, to ci bêdzie cieplej nieco.
O, nie mogê, gdyby s³upek rtêci poszed³ w górê,
urz¹dzi³aby mi zima straszn¹ awanturê.

3.

Omówienie roli termometru i jego przydatnoœci w wielu sytuacjach ¿yciowych; zwrócenie
uwagi na ró¿ne rodzaje termometrów, zapoznanie z ich wygl¹dem oraz sposobem dzia³a-
nia (np. termometr do mierzenia temperatury cia³a – gor¹czki, termometr k¹pielowy – do
mierzenia temperatury wody, termometr pokojowy – do mierzenia temperatury wewn¹trz
mieszkania, termometr zaokienny – do mierzenia temperatury na dworze). Uœwiadomie-
nie, ¿e z termometrem nale¿y obchodziæ siê bardzo ostro¿nie, poniewa¿ jest kruchy i deli-
katny, a w przypadku jego st³uczenia nale¿y bardzo uwa¿aæ, gdy¿ znajduj¹ca siê w nim
rtêæ jest substancj¹ truj¹c¹.

4.

Sprawdzenie temperatury w sali przedszkolnej i za oknem.

5.

Uœwiadomienie dzieciom, ¿e nale¿y ubieraæ siê zim¹ zgodnie ze wskazaniami termometru
zewnêtrznego a nie subiektywn¹ ocen¹ warunków pogodowych obserwowanych przez okno.

Dzień 3.

Zimowe skojarzenia

Cele ogólne:
–

rozwijanie aktywnoœci twórczej,

–

rozwijanie poczucia rytmu.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

podaje propozycje skojarzeñ do wyrazu zima,

–

rozpoznaje piosenki po us³yszeniu ich rytmu.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 3, s. 29–31, wiersz J. Ratajczaka Œnie¿ynki, flama-
stry, chusta animacyjna, bia³a bibu³ka, obrazki przedstawiaj¹ce pory roku, rozsypanka litero-
wa do u³o¿enia nazw pór roku, du¿y arkusz papieru z has³em Zima to..., piosenka Zima,
bêbenek, trójk¹ty, szaliki, tekturowe pude³ko, U. Smoczyñska-Nachtman Zabawy i æwicze-
nia przy muzyce.

Przebieg dnia

I

1.

Æwiczenie twórcze Œnie¿ynki.
S³uchanie wiersza J. Ratajczaka z zamkniêtymi oczami, próby wyobra¿ania sobie p³atków
œniegu opisanych w utworze. Opowiadanie o swoich wyobra¿eniach.

101

Lec¹ niezmordowane
w czapeczkach futrzanych.
Zaciskaj¹ pi¹stki w biegu,
miasta i wioski kryj¹ pod œniegiem.
Wokó³ kominów kr¹¿¹,
lecz rozgrzaæ siê nigdy nie zd¹¿¹.
Zagl¹daj¹ do okien,
niczym gwiazdki wysokie,
z rozp³aszczonymi na szybach noskami,
dr¿¹ i gin¹
porwane przez zamieæ.

•

Rysowanie swoich wyobra¿eñ flamastrami, wycinanie œnie¿ynek i zawieszanie na nitkach
nad k¹cikiem przyrody.

2.

Zabawa z chust¹ animacyjn¹ i bia³¹ bibu³k¹ porwan¹ na ma³e kawa³eczki przez dzieci
A œnieg pada i pada.
Nauczyciel wspólnie z dzieæmi rozk³ada chustê na œrodku sali, a dzieci wsypuj¹ na ni¹
skrawki bibu³ki. Podnosz¹ chustê do góry i faluj¹ ni¹ najpierw lekko, a potem coraz moc-
niej, obserwuj¹c unosz¹ce siê nad ni¹ p³atki œniegu. Kiedy wszystkie p³atki znajd¹ siê na
pod³odze, dzieci zbieraj¹ je i zabawa powtarza siê od pocz¹tku.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XXI (patrz: przewodnik..., s. 95).

II

Tworzenie mapy skojarzeñ do wyrazu zima.

1.

Æwiczenia w czytaniu Pory roku.
Nauczyciel prezentuje dzieciom obrazki przedstawiaj¹ce cztery pory roku.
Dzieci:

•

nazywaj¹ pory roku przedstawione na obrazkach,

•

okreœlaj¹ przewa¿aj¹c¹ w nich kolorystykê,

•

uk³adaj¹ z liter nazwy poszczególnych pór roku i przypinaj¹ je pod obrazkami (wiosna –
litery zielone; lato – ¿ó³te; jesieñ – czerwone; zima– bia³e).

2.

Okreœlenie przez dzieci nazwy obecnej pory roku i jej cech charakterystycznych zaobser-
wowanych w przyrodzie.

3.

Æwiczenia twórcze Nasze skojarzenia.
Zapisywanie przez nauczyciela skojarzeñ dzieci do wyrazu zima na du¿ym arkuszu papie-
ru wokó³ odczytanego przez nie has³a Zima to... Dorysowywanie przez dzieci flamastrami
kolorowych strza³ek ³¹cz¹cych has³o z podanym przez dziecko i zapisanym przez nauczy-
ciela wyrazem.
Umieszczenie powsta³ej mapy pojêciowej w widocznym miejscu sali.

4.

Uzupe³nianie luk w wyrazach literami z wk³adki. Odczytywanie ich i ilustrowanie. Koñ-
czenie rysowania szlaczka – Nasza klasa O, cz. 3, s. 29.
Zabawy przy piosence Zima.

1.

Rozpoznawanie piosenek po us³yszeniu ich rytmu. Nauczyciel wystukuje na bêbenku ryt-
my wybranych, poznanych piosenek, dzieci odgaduj¹, jaka to piosenka, nuc¹ jej melodiê
lub œpiewaj¹ fragment i wyklaskuj¹ razem z nauczycielem podany rytm.

2.

Zabawa Rozpoznajemy metrum (wed³ug U. Smoczyñskiej-Nachtman).
Dzieci dobieraj¹ siê po dwoje, troje lub czworo i formuj¹ ma³e kó³eczka, podaj¹c sobie
rêce. Podczas miarowo granych æwierænut przykucaj¹, nie roz³¹czaj¹c r¹k. Zmiana akom-

102

paniamentu na metryczny (w metrum, dwu- trzy-lub czteromiarowym), zaprasza do ruchu
poszczególne kó³ka. Podczas metrum czteromiarowego wstaj¹ i kr¹¿¹ dooko³a kó³ka czte-
roosobowe, metrum trzymiarowe jest sygna³em do ruchu dla kó³ek trzyosobowych, kó³ka,
w których jest po dwoje dzieci, reaguj¹ na metrum dwumiarowe (dzieci najpierw s³uchaj¹
akompaniamentu w poszczególnym metrum, aby mog³y go póŸniej rozpoznaæ). Pojawie-
nie siê rytmu punktowego (ósemka z kropk¹ szesnastka), jest has³em do podskoków dla
wszystkich dzieci. Kiedy us³ysz¹ ponownie rytm æwierænut, wracaj¹ na swoje miejsca,
wi¹¿¹ kó³eczka i przykucaj¹, jak na pocz¹tku zabawy.

3.

S³uchanie piosenki Zima (s³. E. Szymañski, muz. T. Mayzner).

I.

Dzieci:

Fiu, fiu, fiu, gwi¿d¿e wiatr,

ustawione w kole, naœladuj¹ grê na flecie,

gwi¿d¿e wiatr na ca³y œwiat.
Leci, leci przez zagony,

biegaj¹ w miejscu,

tañczy wko³o jak szalony!

obracaj¹ siê wokó³ w³asnej osi,

Ani wiatru, ani zimy,

wykonuj¹ m³ynek rêkami od góry do do³u,

my siê wcale nie boimy,

przecz¹ palcem wskazuj¹cym przed sob¹,

bo na wiatr, na wiaterek,

ko³ysz¹ siê na boki, rêce maj¹ na biodrach,

ty masz futro ja sweterek,

wskazuj¹ na kolegê, potem na siebie,

Hu, ha! Hu, ha!

klaszcz¹ w rêce.

Niechaj sobie dmucha (bis)

k³aniaj¹ siê,

103

II.

Pada œnieg, pada œnieg,

naœladuj¹ palcami r¹k padaj¹cy œnieg,

pada noc¹ i we dnie.
Tyle œniegu napada³o,

zataczaj¹ rêkami ko³a przed sob¹,

wszêdzie czysto, wszêdzie bia³o.

wskazuj¹ rêk¹ na prawo, na lewo,

Ani wiatru, ani zimy,

wykonuj¹ m³ynek rêkami od góry do do³u,

my siê wcale nie boimy,

przecz¹ palcem wskazuj¹cym przed sob¹,

bo na œniegu ka¿dy wszêdzie,

utworz¹ w parach saneczki, biegaj¹ po kole,

saneczkami jeŸdziæ bêdzie
Oj da dana,

podskakuj¹ w kó³eczkach w parach w jedn¹
i drug¹ stronê,

œniegu po kolana (bis).

III.

Trach, trach, trach, trzeszczy mróz,

maszeruj¹ po kole z klaskaniem w rêce,

jak upadniesz, bêdzie guz!

przykucaj¹, trzymaj¹ rêkami g³owy,
kiwaj¹ siê na boki,

Oj chuchaj¹ w rêce ludzie

chuchaj¹ w zmarzniête d³onie,

tupi¹ , tup, tup, tup po grudzie.

maszeruj¹ w miejscu z tupaniem,

Ani wiatru , ani zimy,

wykonuj¹ m³ynek rêkami od góry do do³u,

my siê wcale nie boimy,
bo na lodzie jest uciecha,

naœladuj¹ jazdê na ³y¿wach po kole,

gdy na ³y¿wach mo¿na jechaæ.
W lewo, w prawo,

zwracaj¹ siê twarzami do œrodka ko³a,
œlizgaj¹ nogami w lewo,
dostawiaj¹ praw¹, œlizgaj¹ nogami
w prawo – dostawiaj¹ lew¹,

mkniemy sobie ¿wawo. (bis)

obracaj¹ siê wokó³ w³asnej osi.

4.

Wypowiedzi dzieci na temat piosenki, jej tempa, nastroju, liczby zwrotek, powtarzaj¹cych
siê elementów, oznak zimy i zabaw na œniegu, o których opowiada.

5.

Powtarzanie za nauczycielem wybranych fragmentów melodii na sylabach: na, na, na, ta:
ta, ta, la, la, la.

•

Rytmizowanie fragmentów: Fiu, fiu, fiu, gwi¿d¿e wiatr, gwi¿d¿e wiatr na ca³y œwiat; Pada
œnieg, pada œnieg, pada noc¹ i we dnie; Trach, trach, trach, trzeszczy mróz, jak upadniesz
bêdzie guz – najpierw z klaskaniem, tupaniem, podskokami, a nastêpnie z wykorzystaniem
wybranych instrumentów perkusyjnych.

6.

Zabawa rytmiczna Nie boimy siê zimy.
Dzieci przy akompaniamencie pierwszych 8 taktów piosenki poruszaj¹ siê po sali najpierw
w parach (jedno stoi za drugim, trzyma rêce na ramionach partnera), naœladuj¹c jazdê san-
kami. Na przerwê zatrzymuj¹ siê, odwracaj¹ twarzami do siebie i klaszcz¹ najpierw w swoje
rêce, a nastêpnie w praw¹ rêkê partnera, w swoje i w lew¹ rêkê partnera, wymawiaj¹c tekst
Ani wiatru, ani zimy, my siê wcale nie boimy. Przy powtórzeniu melodii, naœladuj¹ jazdê na
³y¿wach, a na przerwê, szukaj¹ nowego partnera i ponownie wyklaskuj¹ powy¿szy tekst.

7.

Tworzenie akompaniamentu na trójk¹cie.
Przypomnienie wygl¹du, brzmienia i sposobu gry na trójk¹cie. Nauczyciel odwraca siê ty-
³em do dzieci, œpiewa fragment piosenki i akompaniuje na trójk¹cie. Dzieci rozpoznaj¹ i na-
zywaj¹ instrument, na którym gra³, przypominaj¹, w jaki sposób wydobywa siê z niego dŸwiêki.

104

8.

Indywidualnie i zespo³owo akompaniowanie na trójk¹tach do piosenki œpiewanej przez
nauczyciela i chêtne dzieci.
Zabawa ruchowa przy piosence Zima (patrz: przewodnik..., s. 102-103).
Zabawy na placu przedszkolnym, np. œnie¿ne obrazki – wytupywanie na œwie¿ym œniegu
ró¿nych kszta³tów wed³ug pomys³ów dzieci; rzeŸby œniegowe – lepienie w ma³ych zespo-
³ach fantastycznych postaci ze œniegu; œnie¿ny berek – berkiem zostaje dziecko trafione
kulk¹ œnie¿n¹ przez aktualnego berka.

III

1.

Rysowanie w pêtlach okreœlonych liczb¹ figur spe³niaj¹cych podany warunek: kolor, kszta³t,
wielkoœæ – Nasza klasa O, cz. 3, s. 30–31.

2.

Zabawa rozwijaj¹ca spostrzegawczoœæ Czyj to szalik.
Nauczyciel do du¿ego pude³ka wk³ada szaliki dzieci i miesza je. Nastêpnie wyjmuje je
pojedynczo i pyta Czyj to szalik? Zadaniem dzieci jest rozpoznanie swojego szalika oraz
zapamiêtanie wygl¹du szalików kolegów, poniewa¿ w drugiej czêœci zabawy to dzieci bêd¹
wyci¹ga³y szaliki z pude³ka i okreœla³y, do kogo dany szalik nale¿y. Za b³êdn¹ odpowiedŸ
bêd¹ dawa³y fant, który po zakoñczeniu zabawy trzeba bêdzie wykupiæ, wykonuj¹c zada-
nie zaproponowane przez w³aœciciela nierozpoznanego szalika.
Zabawa ruchowa przy piosence Zima (patrz: przewodnik..., s. 102).

Dzień 4.

Zimowe rachunki

Cele ogólne:
–

rozwi¹zywanie i uk³adanie zadañ tekstowych,

–

zapoznanie z wybranymi sportami zimowymi.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozwi¹zuje i uk³ada zadania z treœci¹,

–

podaje przyk³ady sportów zimowych.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 13, cz. 3, Nasza klasa O, cz. 3, s. 32, 33, wiersz K. Ko-
miñskiej Przyjecha³a do nas zima, wiersz J. Korczakowskiej Kto chce jeŸdziæ razem ze mn¹, ilustra-
cja przedstawiaj¹ca krajobraz zimowy, sylwety do zadañ tekstowych, kartoniki z liczbami i znaka-
mi matematycznymi, liczmany, ilustracja przedstawiaj¹ca dzieci bawi¹ce siê na œniegu, rozsypanka
literowa, film o zawodach sportowych uprawianych zim¹, ilustracje sportów zimowych z czaso-
pism, napisy nazw pór roku, opowieœæ ruchowa Nasze zabawy na œniegu.

Przebieg dnia

I

1.

£¹czenie kropek wed³ug wzoru – Karta pracy nr 13, cz. 3.

2.

Zabawy z tekstem wiersza K. Komiñskiej Przyjecha³a do nas zima.

•

Nauka wiersza.

Zima, zima wko³o,

Œnie¿ki lec¹ wko³o,

bawcie siê weso³o.

bawmy siê weso³o.

Sanki, ³y¿wy mówiê wam,

Rzucasz ty i rzucam ja,

du¿o uciech daj¹ nam.

niech zabawa ci¹gle trwa.

105

•

S³uchanie wiersza, dopowiadanie s³ów w miejscach przerw recytacji nauczyciela.

•

Wypowiadanie tekstu ciche, g³oœne; ze wzrastaj¹cym i malej¹cym natê¿eniem g³osu zgod-
nie ze wskazaniem r¹k nauczyciela; wolne i szybkie; z ró¿n¹ intonacj¹ g³osu.

•

Œpiewanie tekstu na melodie wymyœlone przez dzieci.

•

Ilustracja ruchowa wiersza wed³ug pomys³ów dzieci.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XXI (patrz: przewodnik..., s. 95).

II

Zabawa dydaktyczna Zimowe zadania.

1.

Nauczyciel ods³ania zimow¹ ilustracjê, opowiada historiê i przypina do niej sylwety dzieci.
By³ piêkny zimowy dzieñ. Ania i Basia postanowi³y pobawiæ siê na œniegu (przypiêcie
sylwet dziewczynek). Na taki sam pomys³ wpadli Kamil, Bartek i Szymon (przypiêcie syl-
wet ch³opców). Obliczcie, ile dzieci bawi³o siê na œniegu?

•

Dzieci licz¹ sylwety dziewczynek – zapisuj¹ je za pomoc¹ kartonika z liczb¹, licz¹ sylwety
ch³opców – zapisuj¹ je za pomoc¹ kartonika z liczb¹.

•

Okreœlaj¹, co trzeba zrobiæ, aby obliczyæ, ile dzieci bawi siê na œniegu.

•

Uk³adaj¹ dzia³anie matematyczne z wykorzystaniem kartoników z liczbami i znakami
matematycznymi i obliczaj¹ je: 2 + 3 = 5.

•

Nauczyciel kontynuuje opowiadanie:
Zabawom dzieci przygl¹da³y siê ptaszki. Na jednym drzewie usiad³o ich tyle (przypiêcie
sylwet 5 ptaków), a na drugim tyle (3). Obliczcie, ile wszystkich ptaków przygl¹da³o siê
zabawom dzieci?

•

Dzieci uk³adaj¹ za pomoc¹ liczmanów ptaki siedz¹ce na pierwszym drzewie, a nastêpnie
na drugim, okreœlaj¹, po ile ptaków siedzi na ka¿dym z drzew.

•

Zastêpuj¹ liczmany kartonikami z liczbami, uk³adaj¹ dzia³anie matematyczne i obliczaj¹
je: 5 + 3 = 8.

•

Nauczyciel kontynuuje opowiadanie ilustruj¹c go:
Dzieci postanowi³y porzucaæ œnie¿kami. Ania ulepi³a 2 œnie¿ki, Basia 2, a Kamil 4. Oblicz-
cie, ile wszystkich œnie¿ek ulepi³y dzieci?

•

Dzieci uk³adaj¹ za pomoc¹ liczmanów kolejne œnie¿ki lepione przez dzieci, zastêpuj¹ licz-
many liczbami, uk³adaj¹ dzia³anie matematycznei obliczaj¹ je: 2 + 2 + 4 = 8.
Zabawa ruchowa Oblicz.
Dzieci poruszaj¹ siê przy muzyce. Na przerwê w grze, odwracaj¹ siê w stronê nauczyciela,
który pokazuje na kartce dzia³anie matematyczne. Dzieci obliczaj¹ je. Szukaj¹ na sali kar-
tonika z odpowiednim wynikiem i ustawiaj¹ siê pod nim. G³oœno odczytuj¹ wspólnie z na-
uczycielem dzia³anie i podaj¹ jego wynik.

2.

Wspólne uk³adanie zadañ.
Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi sylwety ba³wanków, a nastêpnie sanek i nart. Proponuje,
aby dzieci u³o¿y³y do przedstawionej przez niego sytuacji swoje zadania.

•

Dzieci uk³adaj¹ zadania najpierw o ba³wankach, potem o sankach i nartach.

•

Uk³adaj¹ i obliczaj¹ dzia³ania wed³ug takiej zasady, jak te robione wy¿ej wspólnie z na-
uczycielem.

3.

Odczytywanie zadañ tekstowych o zimie. Wpisywanie odpowiednich liczb – Nasza klasa
O, cz. 3, s. 33.
Rozmowa o ró¿nych rodzajach sportów zimowych.

1.

S³uchanie wiersza J. Korczakowskiej Kto chce jeŸdziæ razem ze mn¹?

106

Narty sun¹, sanki jad¹
³y¿wy znacz¹ œlad zygzaków,
barwny t³umek, g³oœna radoœæ –
góra rojna od dzieciaków!
Szczypi¹ nosy, uszy pal¹
twarz weso³a i rumiana.
Z dala szosy, drogi z dala-
trwa zabawa ju¿ od rana
– Ale œniegu!
– Po¿ycz sanek!
– Daj mi ³y¿wê chocia¿ jedn¹!
– Skocz z rozbiegu!
– Goñ mnie Franek!
– Kto chce zje¿d¿aæ razem ze mn¹?
Sun¹ narty, mkn¹ saneczki,
w ruchu kijki, paski, sznurki...
Œmiech i ¿arty, czasem sprzeczki
z górki, z górki na pazurki!

2.

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat zabaw na œniegu, o których by³a mowa w wierszu.
Zwrócenie uwagi na zachowanie zasad bezpieczeñstwa podczas korzystania z uroków zimy.

3.

Rozmowa przy ilustracji Kto bawi siê na œniegu?
Omówienie zabaw zimowych przedstawionych na obrazku. Uk³adanie z poznanych liter
imion bawi¹cych siê dzieci (nauczyciel podaje pierwsz¹ literê imienia ka¿dego dziecka
oraz liczbê liter wystêpuj¹cych w imionach), np. Marek, Zuzanna, Kamil, Dorota...

4.

Rozpoznawanie sportów letnich i zimowych.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi odwrócone obrazkiem ku do³owi, wyciête z koloro-
wych czasopism ilustracje sportowców podczas uprawiania sportu (np. kolarstwo, ¿eglar-
stwo, skoki w dal, wzwy¿, biegi przez p³otki, hokej, slalom narciarski, skoki narciarskie,
pi³ka no¿na, jazda figurowa na lodzie...).

•

Dzieci wybieraj¹ dowolny obrazek, nazywaj¹ rodzaj sportu, który jest na nim przedstawiony.

•

Segreguj¹ obrazki pod nazwami pór roku: lato, zima.
Zabawa ruchowa Walka na œnie¿ki.
Dzieci podzielone na dwa zespo³y, stoj¹ce naprzeciwko siebie. Ka¿dy zespó³ zwija z gazet
papierowe kule. Na has³o, dzieci z pierwszego zespo³u rzucaj¹ kulê w stronê drugiego.
Wygrywa ten zespó³, po którego stronie znajdzie siê mniejsza liczba œniegowych kul.

5.

Ogl¹danie obrazków przedstawiaj¹cych ró¿ne dyscypliny sportowe wykonywane w zimie.
Odczytywanie z nauczycielem ich nazw – Nasza klasa O, cz. 3, s. 32.
Zabawy na placu przedszkolnym.
Lepienie ze œniegu pa³acu Królowej Zimy; œlizganie siê po zamarzniêtej ka³u¿y; szukanie
œladów pozostawionych przez ptaki...

III

1.

Zabawa Literowy detektyw.
Dzieci losuj¹ kartoniki z poznanymi literami. Ich zadaniem jest znaleŸæ w sali jak najwiê-
cej przedmiotów, których nazwy rozpoczynaj¹ siê dan¹ liter¹.

107

2.

Æwiczenia twórczego myœlenia Co by by³o...
Dzieci siedz¹ w kole, podaj¹ sobie pluszowego ba³wanka i koñcz¹ zdania Co by by³o,
gdyby ci¹gle pada³ œnieg...; gdyby z nieba zamiast œniegu spada³y lody owocowe...; nigdy
ju¿ nie zaœwieci³o s³oñce...
Opowieœæ ruchowa Nasze zabawy na œniegu.
Nauczyciel opowiada historiê, a dzieci za pomoc¹ ruchów, gestów i czynnoœci odgrywaj¹
to, co dzieje siê w opowiadaniu.
By³a zima. Œnieg pada³ i pada³ od samego rana. Drzewa, krzewy i domy przykry³ bielutk¹
ko³derk¹. Kasia, Tomek i Arek, postanowili pójœæ na podwórko, aby pobawiæ siê na œniegu.
Najpierw lepili œnie¿ki i rzucali nimi do siebie. Potem zaczêli lepiæ ba³wana. Pierwsza
kula by³a najwiêksza. Z wielkim trudem dzieci toczy³y j¹ po œniegu. Nieco ³atwiej by³o
z drug¹ kul¹, która by³a mniejsza. Trzecia kula – najmniejsza, nie sprawi³a dzieciom ju¿
¿adnego k³opotu. Tomek ustawi³ brzuszek ba³wanka na najwiêkszej kuli, a Kasia na niej
g³owê. Z kamyków zrobili ba³wankowi oczy i guziki, z marchewki nos, a z patyczka usta.
Na g³owê Arek za³o¿y³ mu stary kapelusz taty. Kiedy ba³wan by³ gotowy, dzieci stanê³y
wokó³ i weso³o zatañczy³y. Potem Tomek ci¹gn¹³ Kasiê na sankach. Arek zaœ przypi¹³
narty, wzi¹³ kijki i wchodzi³ na górê, aby potem z niej zjechaæ. Kiedy zacz¹³ padaæ œnieg,
dzieci wyskakiwa³y w górê, ³apa³y w rêce œniegowe p³atki i przygl¹da³y siê jak topniej¹. Po
drodze do domu zatrzyma³y siê przy zamarzniêtej ka³u¿y. Poœlizga³y siê na niej na butach.
Zmêczone dzieci wróci³y do domu. Tupa³y przed wejœciem nogami, aby otrzepaæ przyklejo-
ny do butów œnieg, otrzepa³y równie¿ ze œniegu swoje ubrania. Cieszy³y siê, ¿e tak przy-
jemnie spêdzi³y czas.

Dzień 5.

Ubieramy się ciepło

Cele ogólne:
–

ukazywanie konsekwencji nieprzestrzegania zakazów dotycz¹cych zimowych zabaw,

–

rysowanie do wys³uchanego tekstu.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia skutki niebezpiecznych zabaw zim¹,

–

rysuje ba³wana wed³ug tekstu wiersza.

Œrodki dydaktyczne: elementy do zabawy Zjazd narciarski, karty pracy nr 14, 15, cz. 3, opo-
wiadanie D. Niewoli Œlizgawka, pude³ko kartonowe, ró¿ne czêœci garderoby, ko³atka, trójk¹t,
piosenka Ba³wankowa piosenka, du¿e arkusze papieru, flamastry, w³óczka, filtry do kawy, lupy,
pojemniki ze œniegiem.

Przebieg dnia

I

1.

Zabawa dydaktyczna Zjazd narciarski.
Na tablicy obok napisu start, nauczyciel umieszcza 8 sylwet narciarzy (ka¿da w innym
kolorze). Na ubraniu ka¿dego z nich znajduje siê zapis dzia³ania na dodawanie w zakresie
1–8. W pewnej odleg³oœci, obok napisu meta, nauczyciel zaznacza 8 miejsc dla sportow-
ców. Dzieci oznaczaj¹ je kolorowymi cyframi. Nastêpnie uk³adaj¹ dzia³ania matematyczne
na liczmanach i obliczaj¹ je. Wybieraj¹ spoœród przygotowanych liczb odpowiednie wyni-
ki i przyklejaj¹ je na poszczególnych sylwetach narciarzy. Umieszczaj¹ kolejne sylwety na

108

mecie w miejscu, którego oznaczenie cyfr¹ jest zgodne z wynikiem dodawania. Okreœlaj¹,
który narciarz przyby³ na metê na którym miejscu, np. narciarz w czerwonym ubraniu
zaj¹³ miejsce trzecie...

2.

Odczytywanie zdañ. Skreœlanie tych niezgodnych z treœci¹ zdania – Karta pracy nr 14, cz. 3.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XXI (patrz: przewodnik..., s. 95).

II

S³uchanie opowiadania D. Niewoli Œlizgawka z wykorzystaniem ilustracji.

1.

Zabawa Zajrzyj do szafy.
Dzieci wyci¹gaj¹ z du¿ego tekturowego pud³a – szafy, ro¿ne czêœci garderoby. Nazywaj¹
je i okreœlaj¹, w jakiej porze roku mo¿na je nosiæ.

2.

S³uchanie opowiadania.
Przed domem Piotrka, na samym œrodku chodnika zrobi³y dzieci œlizgawkê.
– Pyszna zabawa – myœla³ ch³opiec, spogl¹daj¹c z zazdroœci¹, jak koledzy bior¹ d³ugi
rozbieg i jad¹ na butach, jakby mieli za³o¿one ³y¿wy.
– Mamo, czy mogê wyjœæ na dwór? – prosi³.
– Tylko siê dobrze ubierz.
Ucieszony ch³opiec z³apa³ w poœpiechu kurtkê i prêdko wybieg³ z domu.
– Kto by tam ubiera³ szalik i czapkê - burcza³ - Dobrze, ¿e mama nie zauwa¿y³a.
Piotrek by³ tak zajêty, ¿e nie zwraca³ uwagi na mróz, który szczypa³ w policzki. Bawi³ siê
wspaniale. Nagle zobaczy³ dziewczynkê. Ma³a poœliznê³a siê i upad³a. Zaczê³a p³akaæ.
– Œlamazara - mrukn¹³ ch³opiec. Ale dziewczynka p³aka³a nadal.
– Boli! Oj, boli! Moje kolano.... – chlipa³a.
– Z³aŸ ze œlizgawki!
– Kiedy boli. I, bojê siê...
Piotrkowi zrobi³o siê ¿al ma³ej. Sprowadzi³ j¹ na skraj chodnika i mimo protestów kole-
gów posypa³ œlizgawkê piaskiem.
– Zrobimy gdzie indziej – doda³ stanowczo – Tutaj nie wolno.
Dziewczynka podesz³a do ch³opca i wziê³a go za rêkê.
– Dlaczego nie masz czapki? – spyta³a – Chcesz, dam ci swoj¹?
– Nie trzeba... Zreszt¹ muszê ju¿ iœæ do domu. Mama czeka. Czeœæ!
Nazajutrz Piotrek nie bawi³ siê na podwórku. Musia³ le¿eæ w ³ó¿ku i ³ykaæ gorzkie lekarstwa.

3.

Rozmowa na temat opowiadania.
Wypowiedzi dzieci na temat miejsca, w którym dzieci zrobi³y œlizgawkê; zwrócenie uwagi
na ubiór ch³opca oraz jego postêpowanie wobec dziewczynki; wskazanie konsekwencji
wyboru do zabaw niew³aœciwych miejsc oraz ubierania siê niestosownego do pory roku.
Próba oceny postaci Piotrka, jego kolegów oraz dziewczynki.
Zabawa ruchowa Sporty zimowe.
Nauczyciel dzieli dzieci na trzy zespo³y. Ka¿dy otrzymuje jeden z emblematów: narty,
sanki lub ³y¿wy. Na dŸwiêk ko³atki, poruszaj¹ siê narciarze, którzy naœladuj¹ bieg na nar-
tach. DŸwiêk trójk¹ta, zaprasza do zabawy ³y¿wiarzy, którzy naœladuj¹ jazdê figurow¹ na
lodzie. Tamburyn,to sygna³ dla saneczkarzy. Przy powtórzeniach zabawy dzieci zamie-
niaj¹ siê emblematami.

4.

Wypowiedzi dzieci na temat zasad bezpieczeñstwa dotycz¹cych zimowych zabaw na œnie-
gu i lodzie. Wskazanie na konsekwencje ich nieprzestrzegania.

5.

Historyjki obrazkowe o zabawach zimowych w niedozwolonych miejscach (np. na zamar-
zniêtej rzece). Dopowiadanie ich zakoñczeñ – Karta pracy nr 15, cz. 3.

109

Zabawa ruchowa przy piosence Zima (patrz: przewodnik..., s. 102).
Zabawy z piosenk¹ Ba³wankowa piosenka.

1.

S³uchanie piosenki Ba³wankowa piosenka (muz. Z. Rudziñski, s³. H. Bechler).

I.

I.

Stojê sobie ko³o p³otka
kto mnie spotka œmieje siê:
Ha, ha, ha, ha, ha, ha,
kto mnie spotka œmieje siê (2x)
Bo w¹siki mam z patyków,
u ko¿ucha piêæ guzików,
w obu rêkach miot³y dwie.
Ha, ha, ha, ha, ha, ha,
ka¿dy œmieje siê.

II. Zamiast czapki miska wielka,

z kartofelka piêkny nos.
Ha, ha, ha, ha, ha, ha,
z kartofelka piêkny nos. (2x)
Burek k³ania siê i zaj¹c,
dzieci klaszcz¹ i œpiewaj¹,
ja siê z nimi œmiejê w g³os.
Ha, ha, ha, ha, ha, ha,
wszyscy œmiej¹ siê.

2.

Rysowanie ba³wanka.
Nauczyciel dzieli dzieci na zespo³y. Ka¿dy zespó³ rysuje ba³wanka na du¿ym arkuszu pa-
pieru zgodnie z tekstem (ponownie) œpiewanej piosenki.

110

3.

Ogl¹danie powsta³ych prac, okreœlanie, który ba³wan jest najwierniejszym odbiciem s³ów
piosenki.

4.

Wymyœlanie przez dzieci innych okreœleñ ba³wana. Zapisywanie propozycji dzieci przez
nauczyciela na konturach ba³wana.

5.

Wymyœlanie przez chêtne dzieci ró¿nych rodzajów œmiechu ba³wana, powtarzanie przez
pozosta³e dzieci.

6.

Æwiczenia w czytaniu Odgadnij, kto ulepi³ ba³wanki.
Nauczyciel ods³ania przypiête do tablicy trzy sylwety ponumerowanych, ró¿nych ba³wan-
ków. W oznaczonych cyframi kopertach znajduj¹ siê ponumerowane obrazki. Dzieci wy-
ró¿niaj¹ kolejno g³oski w nag³osie nazw obrazków; uk³adaj¹ pod nimi pasuj¹ce litery i od-
czytuj¹ powsta³e imiê dziecka, które ulepi³o danego ba³wana, np. obrazki: 1. agrest, 2. nar-
ty, 3. ekran, 4. torba , 5 aparat – Aneta; obrazki: 1. noga, 2. aparat, 3. trójk¹t, 4. ananas,
5. lis, 6. kot, 7. agrafka – Natalka; obrazki: 1. rak, 2. oko, 3. myd³o, 4. ekierka, 5. kura –
Romek.

7.

Æwiczenie spostrzegawczoœci Ukryte ba³wanki.
Nauczyciel ods³ania obrazek, na którym ukryto 8 ba³wanków. Zadaniem dzieci jest je od-
szukaæ i okreœliæ, gdzie siê ukry³y
Zabawa ruchowa Mój ba³wanek.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali przy muzyce. Na przerwê w grze, uk³adaj¹ z w³óczki, któr¹
otrzyma³y na pocz¹tku zabawy, kszta³t swojego wymyœlonego ba³wana.
Organizowanie zabaw na placu przedszkolnym lub w pobli¿u przedszkola: zje¿d¿anie sa-
modzielne lub z pomoc¹ nauczyciela na sankach z górki. Zawody: kto szybciej wbiegnie
z sankami na górkê; kto najszybciej poci¹gnie na sankach kolegê od wyznaczonego startu
do mety, kto zjedzie na sankach z górki najdalej, bieg z sankami po wyznaczonej trasie na
czas, lepienie ba³wana, rzucanie kulkami ze œniegu do wyznaczonego celu.

III

1.

Zabawa badawcza Czy œnieg jest czysty?
Dzieci wspólnie z nauczycielem przynosz¹ w dwóch pojemnikach do przedszkola œnieg
zebrany w pobli¿u ulicy i z miejsca od niej oddalonego. Ustawiaj¹ pojemniki w pobli¿u
Ÿród³a ciep³a i co pewien czas obserwuj¹, co siê z nim dzieje. Kiedy œnieg stopi siê, badaj¹
wodê, która z niego powsta³a.

•

Dzieci wyjaœniaj¹, dlaczego œnieg siê stopi³, ogl¹daj¹ wodê w jednym i drugim pojemniku,
wypowiadaj¹ siê na temat jej czystoœci, porównuj¹, czy jest taka sama, a je¿eli nie, to
dlaczego ich zdaniem siê ró¿ni. Wlewaj¹ kolejno wodê na filtr do kawy i obserwuj¹ co siê
dzieje; porównuj¹ liczbê zanieczyszczeñ pozosta³ych na filtrach, obserwuj¹, je przez lupy.
Dyskutuj¹ i wyci¹gaj¹ wnioski; wypowiadaj¹ siê na temat Czy wolno jeœæ œnieg? – wyjaœniaj¹
swój punkt widzenia.
Zabawa ruchowa z elementem celowania Traf œnie¿k¹ do celu.
Nauczyciel dzieli dzieci na kilka zespo³ów. Ka¿dy otrzymuje kosz lub pud³o tekturowe
oraz okreœlon¹ liczbê gazet. Dzieci gniot¹ gazety, wykonuj¹c z nich kule i celuj¹ nimi do
pojemników ustawionych w wyznaczonej odleg³oœci. Po up³ywie okreœlonego czasu dzie-
ci licz¹, który zespó³ ma wiêcej kul w pojemniku.

2.

Nauka pl¹su Ko³yszmy siê (autor i kompozytor nieznani).

111

Na prawo, na lewo siê ko³yszemy
Na prawo, na lewo ko³yszmy siê.
Do przodu, do ty³u siê ko³yszemy
Do przodu, do ty³u ko³yszmy siê.
Do góry i na dó³ siê ko³yszemy
Do góry i na dó³ ko³yszmy siê.

112

Notatki