1232353458 203 060 pm cz2

Nasza klasa „0”

część 2

listopad – grudzień

LISTOPAD, TYDZIEÑ I

TREŒCI

PROGRAMOWE

TEMAT

TYGODNIA

DZIEÑ

TYGODNIA

TEMAT

DNIA

AKTYWNOŒÆ

I DZIA£ALNOŒÆ

DZIECKA

Poznajemy przyrodê
Jesieñ
– Obserwowanie

zmian zachodz¹-
cych w przyrodzie
póŸn¹ jesieni¹, wy-
stêpuj¹cych zjawisk
atmosferycznych,
np.: padaj¹cego
deszczu, mg³y, ob-
ni¿aj¹cej siê tempe-
ratury, skracaj¹cej
siê d³ugoœci dnia.

– Zaznaczenie roli

wody w ¿yciu ludzi
i zwierz¹t:

• wyjaœnienie zjawi-

ska kr¹¿enia wody
w przyrodzie

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 38).

Jesienne na-
stroje

Odg³osy pa-
daj¹cego
deszczu

Wêdrówki
kropli wody

Jesienna po-
goda

• Tata i Tomek –

wprowadzenie
literê t: ma³ej
i wielkiej, dru-
kowanej i pisa-
nej, na podsta-
wie wyrazów:
tata, Tomek.

• Zabawy badaw-

cze i dŸwiêko-
naœladowcze
Jaka jest woda?

• S³uchanie opo-

wiadania H. Be-
chlerowej Jedna
srebrna kropla.

• PóŸna jesieñ –

malowanie po-
³¹czone z przy-
klejaniem po-
kruszonych, su-
szonych liœci
ró¿nych drzew.

• Zabawa badaw-

cza Co p³ywa?
Co tonie?

• Nauka piosenki

Jesieñ – jesie-
niucha.

LISTOPAD, TYDZIEÑ I

CELE

OGÓLNE

CELE

OPERACYJNE

KSI¥¯KA, CZ. 1
KARTY PRACY,

CZ. 1, 2

ZAJÊCIA

RUCHOWE

– zapoznanie z li-

ter¹ t: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– poznanie fizycz-

nych w³aœciwo-
œci wody

– zapoznanie ze

zjawiskiem kr¹-
¿enia wody
w przyrodzie

– poszerzanie do-

œwiadczeñ pla-
stycznych

– zachêcanie do

wykonywania
doœwiadczeñ

– rozwijanie

umiejêtnoœci
wokalnych

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê t: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wymienia fizyczne

w³aœciwoœci wody

– wyjaœnia zjawisko

kr¹¿enia wody
w przyrodzie

– ³¹czy w pracy pla-

stycznej ró¿ne
techniki

– wyci¹ga wnioski

z prostych do-
œwiadczeñ

– œpiewa piosenkê

s. 64–67
nr 34

s. 68

s. 69
nr 35, 36

• Æwiczenia poranne –

zestaw IX (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowa Tañ-

cz¹ce krople deszczu
(u³o¿ona przez autora).

• Zabawa ruchowa

z æwiczeniami odde-
chowymi Wiruj¹ce
kropelki (u³o¿ona
przez autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw III (u³o¿o-
ne przez autora).

LISTOPAD, TYDZIEÑ II

• Jesienne para-

sole – kszta³to-
wanie pojêcia
liczby 4, pozna-
nie jej cyfrowe-
go zapisu.

• Rozwi¹zywanie

zagadek tema-
tycznie zwi¹za-
nych z jesieni¹.

• S³uchanie wier-

sza M. Majew-
skiego Listopa-
dowe listy.

• Listopadowe

drzewa – malo-
wanie jesiennej
przyrody tech-
nik¹ mokre
w mokrym.

• Lale, lalki, la-

leczki – wpro-
wadzenie litery
l: ma³ej i wiel-
kiej, drukowa-
nej i pisanej.

• Zabawy z boha-

terami bajek –
Œwiat bajek.

• Historyjka ob-

razkowa Jak po-
wstaje ksi¹¿ka.

• Wykonanie

w grupach ksi¹-
¿eczek z ilu-

Jesienne za-
gadki

Co mo¿na ro-
biæ w czasie
jesiennej sza-
rugi?

W œwiecie
bajki

Wiemy, jak
powstaje
ksi¹¿ka

Interesujemy siê
ksi¹¿k¹
– Wzbudzanie zainte-

resowania literatur¹
poprzez:

• s³uchanie wierszy,

opowiadañ, baœni
polskich i zagra-
nicznych autorów,

• odpowiadanie na

pytania dotycz¹ce
utworu,

• recytowanie, indy-

widualnie i zespo-
³owo, wierszy do-
stosowanych do
mo¿liwoœci (treœæ,

Znamy te
bajki

LISTOPAD, TYDZIEÑ II

– kszta³towanie

pojêcia liczby 4

– rozwi¹zywanie

zagadek wzroko-
wych, s³ucho-
wych i s³ownych

– zachêcanie do

wykonywania
doœwiadczeñ

– poznanie nowej

techniki pla-
stycznej

– zapoznanie z li-

ter¹ l: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– rozpoznawanie

bohaterów bajek

– zapoznanie z eta-

pami powstawa-
nia ksi¹¿ki

– zachêcanie do

tworzenia w³a-
snych ksi¹¿eczek

– rozpoznaje i nazy-

wa cyfrê 4

– rozwi¹zuje zagadki

– wyci¹ga wnioski

z prostych do-
œwiadczeñ

– wykonuje pracê

plastyczn¹

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê l: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wymienia bohate-

rów znanych bajek

– wymienia etapy po-

wstawania ksi¹¿ki

– tworzy w zespo-

³ach w³asne ksi¹-
¿eczki

s. 70–71
nr 37, 38

nr 39, 40

s. 72–76

s. 77
nr 41

• Æwiczenia poranne –

zestaw X (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa orientacyjno-

-porz¹dkowa Krasno-
ludki i olbrzymy (u³o¿o-
na przez autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw III (u³o¿o-
ne przez autora).

LISTOPAD, TYDZIEÑ III

objêtoœæ) dzieci

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 26).

Teatr
– Ogl¹danie przedsta-

wieñ teatralnych dla
dzieci w teatrze:

• poznanie wystroju

stracjami zna-
nych dzieciom
bajek (lub wy-
myœlonych
przez nie).

• Wykonanie za-

k³adek do ksi¹-
¿ek.

• Zabawy przy

piosence Abra-
kadabra.

• Zapoznanie z fi-

gur¹ geomet-
ryczn¹ – prosto-
k¹tem.

• Uk³adanie baj-

kowych postaci
z papierowych
figur geome-
trycznych.

• S³uchanie bajki

Kot w butach
(w opracowaniu
H. Januszew-
skiej).

• Æwiczenia s³u-

chowe.

• Poznajemy lite-

rê y – wprowa-
dzenie litery y:
ma³ej i wielkiej,
drukowanej

Dbamy
o ksi¹¿ki

Bajkowe fi-
gury geomet-
ryczne

S³uchamy ba-
jek

Królewskie
korony

W œwiecie
teatru

LISTOPAD, TYDZIEÑ III

– rozwijanie

sprawnoœci ma-
nualnych

– rozwijanie mu-

zykalnoœci
i szybkiej reak-
cji na sygna³

– zapoznanie

z nazw¹ i ce-
chami prosto-
k¹ta

– tworzenie w³a-

snych kompo-
zycji z wyko-
rzystaniem fi-
gur geomet-
rycznych

– zachêcanie do

kilkuzdanio-
wych wypowie-
dzi na temat ba-
jek

– rozwijanie s³u-

chu fonema-
tycznego

– zapoznanie z li-

ter¹ y: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wykonuje zak³ad-

kê do ksi¹¿ki z za-
stosowaniem ró¿-
nych technik

– okreœla kierunek

linii melodycznej

– rozpoznaje i nazy-

wa prostok¹t

– uk³ada sylwety

bajkowych postaci
z wykorzystaniem
figur geometrycz-
nych

– wypowiada siê na

temat bajek

– dzieli s³owa na sy-

laby i g³oski

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê y: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

nr 42, 43

s. 78–79
nr 44, 45

s. 80
nr 46, 47, 48

s. 3–7
nr 1, 2

• Æwiczenia poranne –

zestaw XI (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowa Jak

aktorzy (u³o¿ona przez

teatru (kasa, wi-
downia, scena, kur-
tyna) oraz ludzi tam
pracuj¹cych (aktor,
re¿yser, scenograf),

• dzielenie siê swo-

imi odczuciami na
temat obejrzanego
przedstawienia.

– Przygotowanie

przedstawieñ wy-
branych baœni po-
przez przydzielenie
ról, przygotowanie
scenografii i akce-
soriów

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 46).

Z wizyt¹
w teatrze

Chcemy byæ
aktorami

Afisze
teatralne

Nasze wystê-
py

i pisanej, na
podstawie wy-
razu korony.

• Zorganizowanie

w sali k¹cika te-
atralnego.

• Wycieczka do

teatru.

• S³uchanie wier-

sza J. Kulmo-
wej Po co jest
teatr?

• Wykonywanie

kukie³ek do k¹-
cika teatralnego.

• Zabawa dydak-

tyczna Tworze-
nie czêœci wspól-
nej zbiorów.

• Wykonanie afi-

sza informuj¹-
cego o przedsta-
wieniu dla
m³odszych ko-
legów.

• Prezentowanie

m³odszym kole-
gom i kole¿an-
kom wierszy
wybranego au-
tora – D. Gell-
ner.

– zachêcanie do

zabaw w teatr

– zapoznanie z te-

atrem jako miej-
scem sztuki
i kultury

– rozwijanie

mowy

– ³¹czenie ró¿no-

rodnych mate-
ria³ów w pracy
plastycznej

– tworzenie czêœci

wspólnej zbio-
rów

– wykonanie

wspólnej ca³oœci
z elementów

– inscenizowanie

utworów wybra-
nego autora

– wspó³tworzy k¹cik

teatralny

– kulturalnie zacho-

wuje siê w teatrze

– wyraŸnie wypo-

wiada dany tekst

– wykonuje kukie³kê

z ró¿norodnych
materia³ów

– okreœla przynale¿-

noœæ przedmiotów
do dwóch zbiorów

– wykonuje wspól-

nie afisz teatralny

– prezentuje wybra-

ne utwory literac-
kie z podzia³em na
role

nr 3

nr 4

s. 8–9
nr 5

nr 6

autora).

• Zabawa ruchowo-naœla-

dowcza Jestem aktorem
(u³o¿ona przez autora).

• Æwiczenia gimnastyczne

– zestaw III (u³o¿one
przez autora).

LISTOPAD, TYDZIEÑ IV

Poznajemy przyrodê
Zima
– Poznanie historii

powstania wêgla
kamiennego, jego
w³aœciwoœci;

• poznanie wybra-

nych zwierz¹t (di-
nozaury) i roœlin
(np. olbrzymie pa-
procie) wystêpuj¹-
cych w tamtym
okresie

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 39).

Tutaj ros³y
paprocie

Kiedy ¿y³y
dinozaury?

Dlaczego di-
nozaury wy-
ginê³y?

Wêgiel i sól

• Poznajemy lite-

rê k – wprowa-
dzenie litery k:
ma³ej i wielkiej,
drukowanej
i pisanej, na
podstawie wy-
razów: koty,
Kamil.

• Rozmowa na

temat czasów
prehistorycz-
nych.

• S³uchanie opo-

wiadania na
podstawie
ksi¹¿ki Jak ¿y³y
dinozaury.

• Œwiat dinozau-

rów – wykona-
nie pracy pla-
stycznej z wy-
korzystaniem
techniki batiku.

• Zabawy przy

piosence W ko-
palni.

• Zabawy badaw-

cze – poznanie
w³aœciwoœci fi-
zycznych mine-
ra³ów: soli
i wêgla kamien-
nego.

LISTOPAD, TYDZIEÑ IV

– zapoznanie z li-

ter¹ k: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– zapoznanie

z wygl¹dem Zie-
mi w czasach
prehistorycznych

– zapoznanie

z przypuszczal-
nymi przyczyna-
mi wyginiêcia
dinozaurów

– zapoznanie

z technik¹ pla-
styczn¹ – bati-
kiem

– zapoznanie

z wygl¹dem
i brzmieniem
ko³atki

– zapoznanie

z w³aœciwoœcia-
mi fizycznymi
wêgla i soli ka-
miennej

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê k: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wypowiada siê na

temat ¿ycia roœlin
i zwierz¹t w czasach
prehistorycznych

– wypowiada siê na

temat wyginiêcia
dinozaurów

– wykonuje pracê

plastyczn¹ z zasto-
sowaniem pozna-
nej techniki

– akompaniuje na

ko³atce do piosenki

– wymienia w³aœci-

woœci fizyczne
wêgla i soli ka-
miennej

s. 10–14
nr 7

s. 15
nr 8

s. 16–17
nr 9

• Æwiczenia poranne – ze-

staw XII (u³o¿one przez
autora).

• Zabawa ruchowa Zamie-

niamy siê w dinozaury
(u³o¿ona przez autora).

• Æwiczenia gimnastyczne

– zestaw III (u³o¿one
przez autora).

• Dinozaury

i liczby – wpro-
wadzenie cyfro-
wego zapisu
liczby 5.

• Wykonanie kart

matematycz-
nych.

• S³uchanie opo-

wiadania
W. Chotom-
skiej Wêglowa
opowieœæ.

• Rysowanie wê-

glem drzewnym
na temat Górni-
cy przy pracy.

Piêæ dinozau-
rów

Wêglowa ro-
dzina

– kszta³towanie

pojêcia liczby 5

– wykonanie po-

mocy do zajêæ

– zapoznanie

z produktami
powsta³ymi
wskutek che-
micznej prze-
róbki wêgla

– rozwijanie

sprawnoœci ma-
nualnych

– pos³uguje siê li-

czebnikami g³ów-
nymi i porz¹dko-
wymi w zakresie 5

– bawi siê wykona-

nymi kartami ma-
tematycznymi

– wymienia produk-

ty otrzymane
z wêgla

– wykonuje pracê

plastyczn¹ z wy-
korzystaniem wê-
gla drzewnego

s. 18–19
nr 10

nr 11, 12

GRUDZIEÑ, TYDZIEÑ I

TREŒCI

PROGRAMOWE

TEMAT

TYGODNIA

DZIEÑ

TYGODNIA

TEMAT

DNIA

AKTYWNOŒÆ

I DZIA£ALNOŒÆ

DZIECKA

Nasz kontakt z tech-
nik¹
– Bezpieczne korzy-

stanie z wybranych
urz¹dzeñ technicz-
nych, np.: telewizo-
ra, komputera, od-
twarzacza p³yt kom-
paktowych, wideo.

– Zapoznanie, w spo-

sób bezpoœredni lub
poœredni, z ró¿nymi
formami zastosowa-
nia techniki w ¿yciu
ludzi (np. korzysta-
nie z telefonu sta-
cjonarnego lub ko-
mórkowego, kom-
putera);

• poznanie sensu wp³y-

wu wynalazków, np.
oœwietlenia, na roz-
wój cywilizacji,

• poznanie wspó³cze-

snych œrodków
³¹cznoœci: radia, te-
lewizji, internetu

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 47).

Urz¹dzenia
elektryczne

Ig³y, igie³ki

Do czego po-
trzebny jest
pr¹d?

Z´ród³a energii

Dawniej i dziœ

• Ig³y, igie³ki –

wprowadzenie
litery i: ma³ej
i wielkiej, dru-
kowanej i pisa-
nej, na podsta-
wie wyrazów:
ig³a, Igor.

• Zabawy dydak-

tyczne Nasze
rozmowy telefo-
niczne.

• S³uchanie wier-

sza W. Scis³ow-
skiego Kata-
strofa.

• Telewizor – wy-

konanie prze-
strzennej pracy
plastycznej.

• Zabawy przy

piosence Pio-
senka o telewi-
zorze.

• Zabawa dydak-

tyczna Jak po-
wstaje energia?

• W sklepie elek-

trycznym –
wprowadzenie
znaków: =, >, <.

GRUDZIEÑ, TYDZIEÑ I

CELE

OGÓLNE

CELE

OPERACYJNE

KSI¥¯KA, CZ. 2
KARTY PRACY,

CZ. 2

ZAJÊCIA

RUCHOWE

– zapoznanie z li-

ter¹ i: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– rozwijanie umie-

jêtnoœci prowa-
dzenia rozmowy
telefonicznej

– zwrócenie uwagi

na znaczenie pr¹-
du w gospodar-
stwie domowym

– ³¹czenie ze sob¹

ró¿nych mate-
ria³ów w pracy
plastycznej

– rozwijanie wra¿-

liwoœci muzycz-
nej i poczucia
rytmu

– poznanie ró¿nych

sposobów otrzy-
mywania energii

– porównywanie

liczebnoœci
zbiorów

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê i: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– prowadzi rozmowê

telefoniczn¹

– wyjaœnia znaczenie

pr¹du dla ludzi

– ³¹czy ró¿ne mate-

ria³y plastyczne
w celu wykonania
pracy

– reaguje w odpo-

wiedni sposób na
ró¿nice dynamicz-
ne w piosence

– wymienia ró¿ne

Ÿród³a otrzymywa-
nia energii

– stosuje znaki: =, <,

s. 20–23
nr 13

s. 24
nr 14

s. 25
nr 15, 16

s. 26–27
nr 17

• Æwiczenia poranne –

zestaw XIII (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowa Wy-

szywamy (u³o¿ona
przez autora).

• Æwiczenia gimnastycz-

ne – zestaw IV (u³o¿o-
ne przez autora).

GRUDZIEÑ, TYDZIEÑ II

Spotkanie
z Miko³ajem

Ka¿dy ma
swój dom

Nadchodzi
zima

Œwiat w zimo-
wej szacie

• Zabawa dydak-

tyczna Jak
oœwietlano po-
mieszczenia
dawniej, a jak
robi siê to dziœ.

• Wspólne wyko-

nanie koktajlu
z wykorzysta-
niem miksera.

• Spotkanie z Mi-

ko³ajem.

• Ka¿dy ma swój

dom – wprowa-
dzenie litery d:
ma³ej i wielkiej,
drukowanej i pi-
sanej, na podsta-
wie wyrazów:
dom, Dorota.

• Zabawy badaw-

cze Œnieg i lód.

• Nauka wiersza

J. Ficowskiego
To ju¿ zima.

• Wykonywanie

œniegowych
gwiazdek.

• Zabawy przy pio-

sence Jad¹ sanie.

Poznajemy przyrodê
Zima
– Obserwowanie

zmian zachodz¹-
cych w przyrodzie
zim¹; zwrócenie
uwagi na koloryt
i piêkno przyrody
w zimowej szacie.

– Poznawanie zja-

wisk atmosferycz-
nych charaktery-
stycznych dla zimy,
nazywanie ich,
np.: opady œniegu,
szron, szadŸ, za-
wieje œnie¿ne;

• poznanie wybra-

nych w³aœciwoœci
fizycznych œniegu
i lodu; zwrócenie
uwagi na zanie-
czyszczenia, które
zatrzymuj¹ w sobie

Nadchodzi
zima

GRUDZIEÑ, TYDZIEÑ II

– zapoznanie ze

sposobami
oœwietlania po-
mieszczeñ daw-
niej i dziœ

– zapoznanie ze

sposobem wy-
konania koktaj-
lu mleczno-
-owocowego

– przyzwyczajenie

do czynnego
uczestniczenia
w uroczystoœciach
przedszkolnych

– zapoznanie z li-

ter¹ d: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– przybli¿enie

w³aœciwoœci
œniegu i lodu

– pamiêciowe opa-

nowanie utworu
literackiego

– wykonanie œnie-

gowych gwiaz-
dek ró¿nymi
technikami

– umuzykalnianie

dzieci

– wymienia Ÿród³a

œwiat³a – dawne
i dzisiejsze

– wykonuje koktajl

owocowy

– prezentuje wiersze

i piosenki przed
zaproszonym go-
œciem

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa literê d: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– wymienia wybrane

w³aœciwoœci œniegu
i lodu

– recytuje wiersz

– stosuje ró¿ne tech-

niki w pracy pla-
stycznej

– bawi siê przy pio-

sence

nr 18

s. 28–31
nr 19

s. 32–33

nr 20, 21

• Æwiczenia poranne – ze-

staw XIV (u³o¿one
przez autora).

• Zabawa ruchowa Na sa-

neczkach (u³o¿ona
przez autora).

• Zabawa ruchowa Zaba-

wy œnie¿kami (u³o¿ona
przez autora).

• Æwiczenia gimnastyczne

– zestaw IV (u³o¿one
przez autora).

GRUDZIEÑ, TYDZIEÑ III

Wypowiada-
my siê na te-
mat zimy

Zima jest
piêkna

Nasza choinka

W oczekiwa-
niu na œwiêta

• Zabawa dydak-

tyczna Czy zna-
my te pory ro-
ku?

• Ba³wanki i cyfry

– poznanie cy-
frowego zapisu
liczby 6.

• Tworzenie d³u¿-

szych wypowie-
dzi na temat
Opowiadamy
o zimie.

• S³uchanie opo-

wiadania M. Czer-
kawskiej W lesie
bia³o.

• Malowanie na

temat Nadesz³a
zima.

• Lecimy samolo-

tem na œwiêta –
wprowadzenie
litery s: ma³ej
i wielkiej, dru-
kowanej i pisa-
nej, na podsta-
wie wyrazów:
samolot, Sara.

• S³uchanie utwo-

ru J. Dymkow-
skiej Ubieramy
choinkê.

• Nauka wiersza

B. Lewandow-
skiej Zanim przyj-
dzie Gwiazdka.

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007, s. 39).

Nasze rodziny
– Wzmacnianie wiê-

zów w rodzinie po-
przez:

• poznanie historii ro-

dziny, jej rodowodu,
kultywowanie tra-
dycji, zwyczajów,
np. zwi¹zanych ze
œwiêtami Bo¿ego
Narodzenia, Wiel-
kanocy,

• wzajemne okazywa-

nie sobie uczuæ,
mówienie o nich –
tworzenie wzajem-
nych relacji opar-
tych na szacunku,

Œwiêta, œwiê-
ta...

GRUDZIEÑ, TYDZIEÑ III

– zwrócenie uwa-

gi na oznaki
charakterystycz-
ne dla pór roku

– kszta³towanie

pojêcia liczby 6

– rozwijanie

mowy

– rozwijanie

mowy

– malowanie na

ró¿nej fakturze

– zapoznanie z li-

ter¹ s: ma³¹
i wielk¹, druko-
wan¹ i pisan¹

– przybli¿enie tra-

dycji i zwycza-
jów zwi¹zanych
ze œwiêtami Bo-
¿ego Narodzenia

– rozwijanie pa-

miêci s³ucho-
wej

– wymienia nazwy

pór roku

– rozpoznaje i nazy-

wa cyfrowe zapisy
poznanych liczb

– ³¹czy krótsze zda-

nia w d³u¿sze, pra-
wid³owo u¿ywaj¹c
spójników

– wypowiada siê na

temat oznak zimy

– maluje na ró¿nej

fakturze na okreœ-
lony temat

Dziecko:
– rozpoznaje i nazy-

wa poznane litery:
ma³e i wielkie,
drukowane i pisa-
ne

– wypowiada siê na

temat œwi¹t

– recytuje wiersz in-

dywidualnie
i zbiorowo

s. 34–35
nr 22

s. 36–37

s. 38–42

s. 43
nr 23

• Æwiczenia poranne – ze-

staw XV (u³o¿one przez
autora).

• Zabawa ruchowa z æwi-

czeniami oddechowymi
Fruwaj¹ce gwiazdki
(u³o¿ona przez autora).

• Zabawa ruchowa Zaba-

wy œnie¿kami (u³o¿ona
przez autora).

• Æwiczenia gimnastyczne

– zestaw IV (u³o¿one
przez autora).

• Papierowa cho-

inka – wykona-
nie choinki z wy-
korzystaniem
techniki origami.

• Nauka piosenki

Graj¹ca choin-
ka.

• S³uchanie wier-

sza T. Kubiaka

Wieczór wigi-

lijny.

• Poznanie cyfro-

wego zapisu
liczby 7.

• Poznanie zwy-

czajów, tradycji
zwi¹zanych ze
œwiêtami w in-
nych krajach
europejskich
poprzez litera-
turê, ilustracje,
ciekawostki.

• S³uchanie opo-

wiadania H. £o-
chockiej Pta-
szek z torby

wypuszczony

œle ¿yczenia
w ró¿ne strony.

• Wykonanie ³añ-

cuchów choin-
kowych.

Wigilijny stó³

Bombki
i liczby

Œwi¹teczne
¿yczenia

akceptacji i mi³oœci

(Program wychowa-
nia przedszkolnego
„Nasze przedszkole”,
MAC EDUKACJA
S.A., Kielce 2007,
s. 19).

– stosuje w pracy

plastycznej tech-
nikê origami

– rozwijanie umie-

jêtnoœci wokal-
nych

– zachêcanie do

wypowiadania
siê na temat
zwyczajów œwi¹-
tecznych zwi¹za-
nych z Wigili¹

– kszta³towanie

pojêcia liczby 7

– przybli¿enie

zwyczajów œwi¹-
tecznych zwi¹za-
nych ze œwiêtami
Bo¿ego Naro-
dzenia w ró¿-
nych krajach

– utrwalenie zna-

jomoœci w³asne-
go adresu

– zapoznanie ze

sposobem ³¹cze-
nia ró¿norodnych
materia³ów w pra-
cy plastycznej

– wykonuje choinkê

zaproponowan¹
technik¹

– œpiewa piosenkê

– wymienia zwycza-

je œwi¹teczne kul-
tywowane w domu

– rozpoznaje i nazy-

wa cyfrowy zapis
liczby 7

– wymienia zwycza-

je œwi¹teczne
w wybranych kra-
jach

– podaje swój adres

zamieszkania

– wykonuje ³añcuch

na choinkê

s. 44

s. 45–49

s. 50–51
nr 24

LISTOPAD

Tydzień I:

Jesienne nastroje

Dzień 1.

Odgłosy padającego deszczu

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ t: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

poznanie fizycznych w³aœciwoœci wody.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê t: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

wymienia fizyczne w³aœciwoœci wody.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 64–67, Karta pracy nr 34, cz. 1, T. Fiutowska,
I. Dudziñska W co i jak siê bawiæ?, piosenka Tuba i tr¹bka, znaczki z poznanymi figurami
geometrycznymi w ró¿nych kolorach, obrazki: parasoli, taty i Tomka, instrumentów z piosen-
ki, nagranie ich brzmienia, muzyki tanecznej, trójk¹t, tamburyn, alfabet demonstracyjny, karto-
niki z literami: a, o, m, e, t, ruchomy alfabet, sylwety kropelek, napis woda, plastelina, materia-
³y do zabaw badawczych z wod¹: przezroczyste pojemniki o ró¿nych kszta³tach, woda, czajnik
elektryczny, olej, lód, plastikowe talerzyki, sól, cukier, klej, miski, drewniane klocki, tekturki.

Przebieg dnia

Zabawa matematyczna Budujemy p³ot (wed³ug T. Fiutowskiej) – utrwalanie kolorów oraz
nazw i wygl¹du poznanych figur geometrycznych.
Nauczyciel rozdaje dzieciom znaczki w ró¿nych kolorach, w kszta³cie jednej z trzech po-
znanych figur geometrycznych: ko³a, kwadratu lub trójk¹ta. Ich liczba zale¿y od liczby
uczestników, np. przy 24 dzieciach mamy znaczki w oœmiu kolorach, po trzy ka¿dego
kszta³tu. Po otrzymaniu znaczków dzieci okreœlaj¹ ich kszta³t i kolor. Nauczyciel mówi, ¿e
dzieci bêd¹ deskami, z których budowaæ bêdzie p³ot. Staj¹c w pewnej odleg³oœci od dzieci,
prosi o zielone deski. Troje dzieci ma znaczki w tym kolorze i to one ustawiaj¹ siê obok
niego. Kolejnoœæ nie ma znaczenia, a jedynym kryterium jest barwa. Potem potrzebuje
¿ó³tych desek. Dzieci z takimi znaczkami staj¹ obok dzieci z zielonymi znaczkami. Na-
stêpnie ustawiaj¹ siê dzieci ze znaczkami w pozosta³ych kolorach, np.: br¹zowym, niebie-
skim, czerwonym, fioletowym... P³ot rozpada siê. Dzieci wymieniaj¹ miêdzy sob¹ znacz-
ki, rozpoznaj¹ je, okreœlaj¹ kszta³t i kolor, a nauczyciel buduje p³ot od nowa. Teraz po-
trzebne mu s¹ deski z ozdobami w kszta³cie trójk¹tów. Dzieci, które maj¹ takie znaczki,
ustawiaj¹ siê obok nauczyciela. Potem potrzebne s¹ deski w kszta³cie kó³ i kwadratów.
P³ot ponownie rozpada siê. Dzieci wymieniaj¹ siê znaczkami miêdzy sob¹. Okreœlaj¹, ja-
kie kszta³ty i kolory maj¹ ich znaczki. Nastêpnie rozpoczyna siê budowanie p³otu wed³ug
nowego kryterium, np. Nie mog¹ staæ obok siebie deski maj¹ce ozdoby w tym samym
kolorze; nie mog¹ staæ obok siebie deski w tym samym kszta³cie.

Kolorowanie deszczowej mandali – Karta pracy nr 34, cz. 1.
Æwiczenia poranne – zestaw nr IX.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa S³oñce œwieci – deszcz pada.
Nauczyciel przypina w ró¿nych miejscach sali kilka obrazków parasoli. Kiedy dzieci us³ysz¹
dŸwiêki tamburynu, poruszaj¹ siê po sali, bo œwieci s³oñce. DŸwiêk trójk¹ta oznacza, ¿e

pada deszcz. Dzieci odszukuj¹ obrazki parasoli i przykucaj¹ w ich pobli¿u (chroni¹ siê
przed deszczem).

•

Æwiczenia du¿ych grup miêœniowych Grzyby rosn¹ po deszczu.
Dzieci wykonuj¹ przysiad z nisko opuszczon¹ g³ow¹, nastêpnie powoli podnosz¹ siê, przyj-
muj¹c pozycjê wyprostn¹, i uk³adaj¹ z r¹k nad g³ow¹ kszta³t kapelusza grzybka.

•

Skoki Spadaj¹ce krople deszczu.
Dzieci podskakuj¹ w górê, a nastêpnie opadaj¹ do przysiadu.

•

Æwiczenia równowagi Spacer miêdzy ka³u¿ami.
Dzieci maszeruj¹ na palcach z równoczesnym wysokim unoszeniem kolan – omijaj¹ ka³u¿e.

•

Bieg i podskoki Skaczemy przez ka³u¿e.
Dzieci biegaj¹ w ró¿nych kierunkach sali. Na has³o Ka³u¿a wykonuj¹ przeskoki z nogi na
nogê, nastêpnie zmieniaj¹ kierunek poruszania siê i zabawa trwa dalej.

•

Æwiczenie uspokajaj¹ce.
Dzieci maszeruj¹ po obwodzie ko³a w dwóch wspó³œrodkowych ko³ach (przeciwne kierunki
poruszania siê), jednoczeœnie rytmicznie wypowiadaj¹c tekst: Kiedy deszczyk pada, kalosze
zak³adam. Obracam siê wko³o (wykonuj¹ wolny obrót wokó³ w³asnej osi) i krzyczê weso³o:
huraaa! – wyskakuj¹ w górê z wymachem r¹k, nastêpnie zmieniaj¹ kierunek marszu.

Tata i Tomek – wprowadzenie litery t: ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej, na podstawie
wyrazów: tata, Tomek.

S³uchanie piosenki Tuba i tr¹bka (s³. M. Barañska, muz. A. Filar).

Tata Tomka gra na tubie:

III.

Tomek za to gra na tr¹bce:

tu ru tu tu, tu ru tu tu.

tra ta ta ta, tra ta ta ta.

A ta tuba taka gruba!

Tata z Tomkiem daj¹ koncert:

Tu ru tu tu, tu ru tu tu.

tu ru tu tu, tu ru tu tu.

II. Ale Tomek nie ma tuby,

tu ru tu tu, tu ru tu tu,
bo g³os tuby jest za gruby.
Tu ru tu tu, tu ru tu tu.

Rozmowa na temat piosenki.

–

Kto gra na tubie? Jaka jest tuba?

–

Jak tata gra na tubie?

–

Dlaczego Tomek nie ma tuby? Na czym gra Tomek?

–

Jak gra siê na tr¹bce? Co robi¹ tata i Tomek?

Ogl¹danie instrumentów na obrazkach; porównywanie ich wygl¹du; s³uchanie nagrania
ich brzmienia.

Okreœlanie pierwszej g³oski w s³owach: tata, Tomek, tuba, tr¹bka.
Dzieci okreœlaj¹ pierwsz¹ g³oskê, szukaj¹ s³ów, w których wystêpuje ona na koñcu i w œrodku.

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 1, s. 64.

•

S³uchanie wiersza, rozmowa na jego temat.

•

Opisywanie wygl¹du postaci przedstawionych na obrazku.

•

S³uchanie imion dzieci. Okreœlanie w nich pierwszej g³oski. Podawanie zdrobnieñ do imion.

Analiza dŸwiêkowa s³ów: tata, Tomek.

•

Uk³adanie schematów i modeli tych s³ów.

•

Pokaz litery t: drukowanej i pisanej, ma³ej i wielkiej, omówienie ich wygl¹du, wskazanie
ró¿nic i podobieñstw.

•

Kreœlenie litery t palcem po wzorze i w powietrzu.

•

Uk³adanie poznanych liter pod modelami s³ów: tata, Tomek.

Zabawa dydaktyczna U³ó¿ wyraz.
Nauczyciel rozdaje dzieciom kartoniki z literami t, a. Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystu-
kiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze dobieraj¹ siê po cztery osoby w taki
sposób, aby z liter, które maj¹ na kartonikach, powsta³ wyraz tata.

Zabawa Rozmowa liter.
Dzieci dobieraj¹ siê parami. Losuj¹ po jednej literze i przedstawiaj¹ siê partnerowi jako
wylosowana litera, dodaj¹c jeszcze jedno zdanie okreœlaj¹ce jej samopoczucie lub czynno-
œci, jakie bêdzie dzisiaj wykonywaæ, np. Jestem ma³a litera m pisana. Mam dzisiaj dobry
humor; Jestem wielka litera T drukowana. Pójdê dzisiaj na zakupy.

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 1, s. 64–67.

•

Liczenie imion ch³opców, a potem dziewczynek; porównywanie ich liczby.

•

Dzielenie nazw obrazków na g³oski. Rysowanie tylu okienek, z ilu g³osek sk³adaj¹ siê ich
nazwy. Zaznaczanie na niebiesko miejsc g³oski t w ich schematach. Okreœlanie, kto po-
trzebuje tych przedmiotów.

•

Rysowanie na temat O czym marzy twój tata?

•

Czytanie sylab, po³¹czeñ litery t z poznanymi samog³oskami.

•

Czytanie wyrazów, tekstu obrazkowo-wyrazowego, wyrazów z pl¹taninek.

•

Pisanie liter t po œladach, a potem samodzielnie (chêtne dzieci); pisanie po œladach wyra-
zów: mama, Tomek, meta, temat, etat, mata.
Zabawa ruchowa Tañcz¹ce krople deszczu.
Przy muzyce dzieci-kropelki tañcz¹ indywidualnie, w parach lub w kilkuosobowych ze-
spo³ach. Mog¹ o tym decydowaæ same dzieci lub nauczyciel, mówi¹c, jak maj¹ siê poru-
szaæ lub pokazuj¹c kartki z narysowan¹ na nich okreœlon¹ liczb¹ kropelek.
Zabawy badawcze i dŸwiêkonaœladowcze Jaka jest woda?

Rozwi¹zanie zagadki.

Dudni w studni, p³ynie w rzece,
z rynny kapie, z kranu ciecze.
Co to jest? Czy odgadniecie? (woda)

Podanie przyk³adów wykorzystania wody.
Dzieci podaj¹ przyk³ady. Nauczyciel zapisuje je na papierowych kropelkach, które dzieci
przyklejaj¹ wokó³ umieszczonego na tablicy wyrazu woda.

Zabawa badawcza Poznajemy w³aœciwoœci wody.
Nauczyciel stawia przed dzieæmi przezroczysty pojemnik z wod¹.
Dzieci:

•

opisuj¹ wygl¹d wody, podaj¹ jak najwiêksz¹ liczbê jej okreœleñ, np.: mokra, przezroczysta...

•

przelewaj¹ wodê do przygotowanych naczyñ o ró¿nych kszta³tach – obserwuj¹, co siê
z ni¹ dzieje, dziel¹ siê swoimi spostrze¿eniami (woda jest ciecz¹, mo¿na j¹ przelewaæ,
przyjmuje kszta³t naczynia, w którym siê znajduje),

•

obserwuj¹, co dzieje siê z zimn¹ wod¹ wlewan¹ (dzieci sprawdzaj¹) do czajnika elektrycz-
nego (woda gotuje siê). Obserwuj¹ pojawiaj¹ce siê podczas gotowania b¹belki i unosz¹c¹
siê parê (z bezpiecznej odleg³oœci),

•

zastanawiaj¹ siê, co stanie siê z wod¹ wylan¹ na p³aski talerzyk i w³o¿on¹ do zamra¿alnika
lodówki. Po wykonaniu æwiczenia sprawdzaj¹, co siê sta³o (woda zamarz³a, zamieni³a siê
w lód, zmieni³a stan skupienia z ciek³ego w sta³y),

•

obserwuj¹ topnienie powsta³ego lodu (lód ponownie zamienia siê w wodê),

•

ogl¹daj¹ sól i cukier – rozpoznaj¹ i nazywaj¹ te substancje (za pomoc¹ wzroku i smaku).
Udzielaj¹ odpowiedzi na pytanie Co stanie siê z ka¿d¹ z nich po wsypaniu do wody?,

•

obserwuj¹ wodê w dwóch takich samych przezroczystych pojemnikach, w których na po-
wierzchniê wody w jednym z nich nauczyciel wyla³ cienk¹ warstwê oleju. Pojemniki usta-
wione s¹ w ciep³ym miejscu, na parapecie okiennym albo w k¹ciku przyrody (najlepiej na
s³oñcu lub w pobli¿u kaloryfera). Dzieci prowadz¹ ich obserwacjê (woda z pojemnika bez
oleju zniknie, a z tego z olejem pozostanie w pojemniku).
Ukazanie dzieciom zjawiska parowania; zwrócenie uwagi na to, ¿e olej uniemo¿liwi³ paro-
wanie. Wyjaœnienie, dlaczego mokre ubrania wysychaj¹.

Zabawa Jakie dŸwiêki wydaje woda?
Nauczyciel przygotowuje miski z wod¹. Dzieci ustawiaj¹ siê przy nich.

•

Pada deszcz – dzieci uderzaj¹ d³oñmi o powierzchniê wody: chlap, chlap...

•

Kapie woda – s³uchaj¹ opadania wody z mokrych d³oni: kap, kap...

•

Mieszamy wodê – poruszaj¹ rêkami w wodzie: chlup, chlup...

•

Wlewamy wodê do wody – nabieraj¹ wody w z³¹czone d³onie, wlewaj¹ j¹ z niewielkiej
odleg³oœci: bul, bul...

•

Wrzucamy klocki do wody – wrzucaj¹ do wody drewniane klocki: plusk, plusk...

III

Zabawa dydaktyczna Zbieramy litery – utrwalanie poznanych liter: a, o, e, m, t, uk³adanie
z nich prostych wyrazów.
Nauczyciel rozk³ada na dywanie kartoniki z poznanymi literami: pisanymi i drukowany-
mi. Na sygna³, dzieci zbieraj¹ kartoniki z literami, z których mog¹ u³o¿yæ jakiœ wyraz.
(Nauczyciel wczeœniej podaje, czy wyrazy maj¹ byæ pisane, czy drukowane). Nastêpnie
nauczyciel sprawdza poprawnoœæ wykonania zadania. Podczas powtórzenia zabawy dzieci
uk³adaj¹ inny wyraz. Na zakoñczenie zbieraj¹ wszystkie litery i wk³adaj¹ je do oznakowa-
nych t¹ sam¹ liter¹ pojemników. Przy ka¿dym pojemniku stoj¹ wybrane dzieci, które spraw-
dzaj¹ poprawnoœæ wykonania zadania.

Modelowanie pisanych liter t z plasteliny, naklejanie ich na tekturce.

Dzień 2.

Wędrówki kropli wody

Cele ogólne:
–

zapoznanie ze zjawiskiem kr¹¿enia wody w przyrodzie,

–

poszerzanie doœwiadczeñ plastycznych poprzez ³¹czenie ze sob¹ ró¿nych technik plastycznych.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wyjaœnia (ogólnie), na czym polega zjawisko kr¹¿enia wody w przyrodzie,

–

³¹czy w pracy plastycznej ró¿ne techniki.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 68, wiersz H. Szayerowej Jesienna mg³a, opo-
wiadanie H. Bechlerowej Jedna srebrna kropla, ilustracje do opowiadania, kawa³ek folii ma-
larskiej, bêbenek, kartoniki z rysunkami kropelek w ró¿nych rozmiarach, sylwety kropelek
z bibu³y zawieszone na nitkach, obrazki przedstawiaj¹ce wczesn¹ i póŸn¹ jesieñ, paski bibu³y
w jesiennych kolorach, pokruszone, suszone liœcie ró¿nych drzew, farby, pêdzle, papierowe
kropelki z poznanymi literami pisanymi i drukowanymi, tamburyn, trójk¹t, gazety, klej.

Przebieg dnia

S³uchanie wiersza H. Szayerowej Jesienna mg³a.

Pod rêkê z wiatrem sz³a
jesienna mg³a.
Wiatr peleryn¹ macha...
A mg³a? A mg³a siê waha.
Jeœli na ziemiê opadnie,
rozjaœni siê, bêdzie ³adnie.
A jeœli siê wzniesie do góry,
zrobi¹ siê szare chmury...
I bêdzie smutno, i jeszcze
mo¿e siê skoñczyæ deszczem!
Tak siê waha³a nad rzek¹,
gêsta i bia³a jak mleko...
A¿ nagle... gdzieœ... raz-dwa
rozwia³a siê... Jak mg³a!...

Rozmowa na temat wiersza.

•

Okreœlanie nastroju wiersza.

–

Kto szed³ pod rêkê z wiatrem? Co robi³ wiatr? Co robi³a mg³a?

–

Kiedy bêdzie ³adnie na dworze? Kiedy zrobi¹ siê chmury?

–

Jaka pogoda bêdzie dooko³a? Co stanie siê z mg³¹?

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat mg³y.

–

Czy widzieliœcie mg³ê? Jak wygl¹da³a?

–

Kiedy siê pojawia?

•

Wyjaœnienie zjawiska powstawania mg³y.
Zabawa ruchowa Idziemy przez mg³ê.
Dzieci ostro¿nie poruszaj¹ siê po sali z zamkniêtymi oczami i wyci¹gniêtymi do przodu rêkami.

Nauka wiersza.

•

Powtarzanie za nauczycielem kolejnych wersów wiersza – najpierw cicho, a potem g³oœno.

•

Dopowiadanie fragmentów w miejscach, gdzie nauczyciel przerywa recytacjê wiersza.

Interpretacja ruchowa treœci utworu.
Nauczyciel recytuje wiersz, a dzieci wykonuj¹ czynnoœci, o których jest w nim mowa.
Dobieraj¹ siê w pary, umawiaj¹, które bêdzie wiatrem, a które mg³¹. Staraj¹ siê wczuæ
w nastrój utworu i jak najdok³adniej odtworzyæ to, o czym mówi nauczyciel.

Improwizacje wokalne: œpiewanie fragmentu wiersza Pod rêkê z wiatrem sz³a jesienna
mg³a na w³asne melodie.

Zabawa rozwijaj¹ca spostrzegawczoœæ i umiejêtnoœæ rozpoznawania kolegów z grupy Kogo
ukry³a jesienna mg³a?
Nauczyciel rozwiesza w sali kawa³ek folii malarskiej. Jedno dziecko odchodzi na bok, a za
foliê wchodzi wybrana osoba. Zadanie polega na odgadniêciu, kogo ukry³a mg³a, czyli kto
schowany jest za foli¹. Jeœli dziecko odgadnie, nastêpuje zmiana ról i zabawa toczy siê
dalej.
Æwiczenia poranne – zestaw nr IX (patrz: przewodnik..., s. 22–23).

S³uchanie opowiadania H. Bechlerowej Jedna srebrna kropla.

S³uchanie opowiadania z wykorzystaniem ilustracji.

P³yn¹³ sobie strumyk, nad strumykiem schyla³a siê wierzba, ros³y kwiaty. A na jednym
¿ó³tym p³atku jaskra le¿a³a srebrna, b³yszcz¹ca kropla. Na pewno zosta³a tu po wczoraj-
szym deszczu, ale tego sama nie pamiêta³a. Patrzy³a srebrnym okiem w niebo, widzia³a
jaskó³ki i motyle, s³ysza³a, jak strumyk dzwoni po kamykach. Wydawa³o jej siê to bardzo
przyjemne.
– Jak dobrze musi byæ jaskó³kom tam w górze! I motylom, co mog¹ fruwaæ z kwiatka na
kwiatek. Chcia³abym byæ motylem. Nie! Chcia³abym dzwoniæ i pluskaæ jak strumyk!
Powiedzia³a to tak g³oœno, ¿e us³ysza³a j¹ wierzba.
Wierzba by³a stara i pamiêta³a wszystkie wiosny, jakie ubiera³y j¹ w zielone liœcie, i wszystkie
zimy, które targa³y j¹ za w³osy. I zna³a wszystkie melodie strumyka i piosenki letnich desz-
czów.
Poruszy³a liœæmi i zaszumia³a:
– Bêdziesz tam, gdzie fruwaj¹ jaskó³ki, i fruwaæ bêdziesz jak motyle, i zadzwonisz jak
strumyk po kamykach. Bêdziesz blisko i daleko, zobaczysz to, o czym ci siê nigdy nie œni³o.
– Zobaczê – szepnê³a kropelka i poczu³a, jak mocno grzeje s³oñce, jak ona sama zmienia
siê w coœ lekkiego i przejrzystego i wêdruje w górê. By³a teraz wysoko – w puszystym
ob³oku. Widzia³a z bliska jaskó³ki fruwaj¹ce pod niebem.
– Prawdê mówi³a wierzba – szepnê³a ma³a srebrna kropelka.
Przestraszy³a siê, kiedy wiatr przygna³ ciemne chmury. Chmury zabra³y bia³y, puszysty
ob³ok, zamrucza³y groŸnie, zaœwieci³y b³yskawic¹. Lun¹³ deszcz. Kropelka poczu³a, ¿e leci
w dó³, ¿e spada, spada prosto do strumyka.
P³ynê³a teraz z weso³ym pluskiem, mija³a w biegu mokre trawy i kwiaty, skaka³a po kamykach.
Znowu przypomnia³a sobie star¹ wierzbê.
– Prawdê mówi³a – zadzwoni³a ma³a kropelka, przeskakuj¹c ró¿owy kamyk. – Ale dok¹d
zawêdrujê razem ze strumykiem?
– Do rzeki, do morza! – odpowiedzia³ czyjœ g³os blisko na ³¹ce. To bociek, który zna³
i rzeki, i morze, bo zwiedzi³ œwiat.
I strumyk wpad³ do rzeki. Kropelka p³ynê³a teraz szeroko rozlan¹ wod¹, a¿ pewnego dnia
zobaczy³a mewy i statki.

– Morze – szepnê³a. – To w³aœnie jest to, o czym mi siê nigdy nie œni³o, o czym mówi³a stara
wierzba. Kropelka ko³ysa³a siê teraz na falach, bieg³a szybko, w srebrnej pianie wyrzuca³a
muszelki na piasek, wpada³a do ma³ych jezior, które dzieci kopa³y w piasku.
W pogodny dzieñ patrzy³a w niebo, w bia³e chmurki srebrne od s³oñca.
Marzy³a, ¿eby znowu wêdrowaæ. I nie wiadomo kiedy, w gor¹cy dzieñ – p³ynê³a znowu
w lekkim ob³oczku. Wiatr pêdzi³ go jak ¿agiel po morzu i ob³ok p³yn¹³ nad lasami, nad
polami i miastem.
Ma³a srebrna kropelka znu¿y³a siê wreszcie t¹ wêdrówk¹.
– Albo p³ynê po niebie, albo z deszczem wêdrujê na ziemiê i znowu s³oñce zmienia mnie
w chmurkê.
Chcia³a o tym powiedzieæ jaskó³kom, ale jaskó³ek ju¿ nie by³o. I wiatr dmucha³ zimnym
oddechem, a z drzew spada³y liœcie.
Kropelka p³ynê³a teraz w zimnej, czarnej chmurze, tak niepodobnej do bia³ego, puszystego
ob³oku. Zobaczy³a w dole b³yszcz¹c¹ wst¹¿kê wody.
– Strumyk pod wierzb¹! – ucieszy³a siê. – Ach, gdybym znowu mog³a spaœæ z deszczem
i pluskaæ, i skakaæ po kamykach!
Nagle poczu³a, ¿e leci, ale dziwnie cicho – bez deszczowego szumu i plusku. By³a bia³a
i lekka. Ucieszy³a siê.
– Fruwam! Wiêc chyba jestem motylem. I nie tylko ja. Ach, jak nas du¿o! Prawdê powie-
dzia³a stara wierzba.
A stara wierzba potrz¹snê³a ga³¹zkami, na których nie by³o ju¿ liœci. Zaszeleœci³a:
– Jesteœ teraz œnie¿ynk¹, ale...
– Ale co? – zapyta³a œnie¿ynka.
– Jesteœ i tak kropelk¹ wody – powiedzia³a wierzba.
Œnie¿ynka i tak nie mog³a tego zrozumieæ.
– Przecie¿ nie pluskam ju¿, tylko fruwam i tañczê tak cicho, ¿e mnie nie s³yszysz.
Ale ga³¹zki wierzby otula³ ju¿ bia³y puch, chcia³o jej siê spaæ, wiêc szepnê³a tylko:
– Zobaczysz sama. Niech no tylko zaœwieci s³oñce...

Rozmowa na temat opowiadania.

•

Wyjaœnienie zjawiska kr¹¿enia wody w przyrodzie z wykorzystaniem planszy.

•

Uœwiadomienie cyklicznoœci tego zjawiska.

–

Kim chcia³a byæ kropla? Z kim rozmawia³a?

–

W co siê zmieni³a? Jak¹ drogê przeby³a?

–

Dok¹d zawêdrowa³a?
Zabawa ruchowa Ma³e kropelki i du¿e krople.
Nauczyciel rozdaje dzieciom kartoniki z rysunkami kropelek w ró¿nych rozmiarach. Dzie-
ci poruszaj¹ siê przy dŸwiêkach muzyki. Podczas przerwy szukaj¹ dzieci, które maj¹ ry-
sunki kropelek w takim samym rozmiarze jak te na ich kartonikach. Nastêpnie uk³adaj¹
z nich w zespo³ach wymyœlony kszta³t chmury, a na zakoñczenie podaj¹ sobie rêce i pod-
skakuj¹ w kó³eczko wokó³ powsta³ej sylwety chmury. Podczas powtórzenia zabawy dzieci
zamieniaj¹ siê kartonikami z rysunkami kropelek.

Ilustrowanie podanego rytmu kartonikami z rysunkami kropelek.
Nauczyciel wystukuje na bêbenku proste rytmy. Dzieci ilustruj¹ je, uk³adaj¹c odpowied-
nio kartoniki z kropelkami.
Zabawa ruchowa z æwiczeniami oddechowymi Wiruj¹ce kropelki.
Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze dmu-
chaj¹ na zawieszone na nitkach, wyciête z bibu³y kropelki, staraj¹c siê wprawiæ je w ruch.

PóŸna jesieñ – malowanie po³¹czone z przyklejaniem pokruszonych, suszonych liœci ró¿-
nych drzew.

Porównywanie dwóch obrazków przedstawiaj¹cych to samo miejsce wczesn¹ i póŸn¹ je-
sieni¹. Zwrócenie uwagi na zmianê kolorystyki, wygl¹d drzew pozbawionych wiêkszoœci
liœci, niebo pokryte chmurami, opady deszczu.

Uk³adanie z pasków bibu³y kszta³tów kojarz¹cych siê z jesieni¹, np.: chmury, kropelki...

Ilustracja ruchowa rymowanki Pada deszcz.

Dzieci:

Pada deszcz, pada deszcz,

naœladuj¹ ruchy padaj¹cego deszczu, poruszaj¹c

pada deszcz na dworze.

z góry na dó³ rêkami i palcami,

Stuka, puka, stuka, puka,

rytmicznie, naprzemiennie uderzaj¹ otwart¹
d³oni¹ jednej rêki w drug¹,

straszy, kogo mo¿e.

wyrzucaj¹ przed siebie rêce, otwieraj¹c i zacis-
kaj¹c piêœci.

Zapoznanie ze sposobem wykonania pracy.

•

Malowanie pni i ga³êzi drzew, smarowanie klejem powierzchni miêdzy namalowanymi
ga³êziami i pod nimi, kruszenie suchych liœci na posmarowane klejem czêœci.

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Ogl¹danie powsta³ych prac, wypowiedzi autorów na ich temat.

•

Prezentacja w k¹ciku dla rodziców.

III

S³uchanie, co przydarzy³o siê kropelce wody. Wskazywanie aktualnych obrazków. Koñ-
czenie rysowania szlaczka z kropelek wody – Nasza klasa O, cz. 1, s. 68.

Utrwalanie poznanych liter.
Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi kompozycjê z kropelek, na których znajduj¹ siê wybrane
litery, w uk³adzie pasowym. Zadaniem dzieci jest u³o¿enie swojej kompozycji w taki spo-
sób, aby zast¹piæ litery drukowane pisanymi, ma³e – wielkimi i odwrotnie, zgodnie z pole-
ceniem nauczyciela. Np.: M, t, A, o – kompozycja nauczyciela; m, T, a, O – kompozycja
dzieci.
Zabawa ruchowa Pod parasolem.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali pomiêdzy gazetami roz³o¿onymi na pod³odze, w rytmie wystu-
kiwanym na tamburynie. DŸwiêk trójk¹ta oznacza, ¿e zaczyna padaæ deszcz. Dzieci dobie-
raj¹ siê parami, podnosz¹ jedn¹ gazetê, rozk³adaj¹ j¹ nad g³owami i spaceruj¹ jak pod
parasolem.

Dzień 3.

Jesienna pogoda

Cele ogólne:
–

wykonywanie prostych doœwiadczeñ, wnikliwa obserwacja, wyci¹ganie wniosków,

–

wyra¿anie ruchem nastroju utworów muzyki powa¿nej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

przewiduje, co stanie siê z wybranymi przedmiotami wrzuconymi do wody; wyci¹ga wnioski
z prostych doœwiadczeñ,

–

ilustruje muzykê ruchem.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 69, karty pracy nr 35, 36, cz. 1, piosenka Jesieñ
– jesieniucha, nagrania: utworu A. Vivaldiego Cztery pory roku. Jesieñ, odg³osów jesiennej
przyrody, kartoniki z poznanymi cyframi, flamastry, materia³y do zabaw badawczych z wod¹:
drobne przedmioty z ró¿nych materia³ów i o ró¿nej powierzchni, naczynie z wod¹, obrazek
statku zakryty kawa³kami kartki z okreœlon¹ liczb¹ kropek, bêbenek, tamburyn, szyfonowe
chustki, gazety, obrazki, bia³e nakrywki.

Przebieg dnia

Wycinanie pokolorowanych rysunków kropli deszczu. Wykorzystanie ich do æwiczeñ w li-
czeniu – Karta pracy nr 36, cz. 1.

•

Liczenie sylwet ma³ych i du¿ych kropli; okreœlanie, których jest wiêcej, a których mniej.
(Jest tyle samo).

•

Tworzenie par sylwet: ma³a kropla, wielka kropla.

•

Liczenie sylwet.

•

Uk³adanie tylu sylwet kropli, ile chmur narysowanych jest przez nauczyciela na rysunku.

•

Uk³adanie tylu sylwet kropli, ile wskazuje liczba napisana na kartoniku.

•

Uk³adanie z sylwet kropli kszta³tów poznanych cyfr.

Ekspresja s³owna Co by by³o, gdyby ci¹gle pada³ deszcz?

Zapoznanie ze sposobem wykonania papierowej sk³adanki – ³ódki, technik¹ origami. Ozda-
bianie jej flamastrami wed³ug pomys³ów dzieci. Zachêcenie do sprawdzenia w domu, jak
p³ywa.
Opis sk³adania: przygotowujemy kartkê formatu A–4, uk³adamy j¹ przed sob¹ krótszym
bokiem, sk³adamy do siebie, na pó³; górne wierzcho³ki zaginamy do siebie, do œrodka –
powstaje du¿y trójk¹t z³o¿ony z dwóch mniejszych trójk¹tów; na trójk¹ty zaginamy dolny
brzeg kartki, wystaj¹ce czêœci prostok¹ta zaginamy wzd³u¿ boków trójk¹tów pod spód;
odwracamy na drug¹ stronê i to samo robimy z drugim dolnym brzegiem kartki; przeciw-
leg³e wierzcho³ki powsta³ego trójk¹ta sk³adamy do siebie tak, aby powsta³ romb; dolny
wierzcho³ek rombu zaginamy do górnego wierzcho³ka z jednej i z drugiej strony – powsta-
je mniejszy trójk¹t; jego dolne wierzcho³ki sk³adamy do œrodka, aby ponownie otrzymaæ
romb mniejszych rozmiarów, który ma po bokach dwa trójk¹ty; ³apiemy za górne wierz-
cho³ki trójk¹tów i rozci¹gamy na boki – powstaje ³ódeczka, któr¹ uplastyczniamy, aby
by³a bardziej stabilna.
Æwiczenia poranne – zestaw nr IX (patrz: przewodnik..., s. 22–23).

Zabawa badawcza Co p³ywa? Co tonie?

Wymawianie przez nauczyciela nazw wybranych przedmiotów z podzia³em na g³oski. Po-
dawanie ca³ych nazw przez dzieci, np.: moneta, korek, ig³a...

Wypowiedzi dzieci dotycz¹ce ich przewidywañ na temat Co siê stanie, kiedy wrzucimy te
przedmioty do wody?

•

Sprawdzanie zachowania siê w wodzie drobnych przedmiotów wybranych przez dzieci.

•

Dzielenie siê swoimi spostrze¿eniami na temat przedmiotów, które p³ywaj¹ w wodzie i które
w niej ton¹. Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie Dlaczego tak siê dzieje? Wyjaœnienie, co
wp³ywa na taki stan rzeczy.

Zagadka graficzna Statek.

•

Ods³anianie kolejnych fragmentów obrazka zgodnie z liczb¹ kropek narysowanych na po-
szczególnych kawa³kach zas³aniaj¹cej go kartki. Odgadniêcie zagadki. Nazwanie przed-
miotu na obrazku.

Podanie propozycji wyjaœnienia – odpowiedzi na pytanie Dlaczego statki p³ywaj¹?

•

Wyjaœnienie przez nauczyciela, dlaczego tak siê dzieje.

Æwiczenia klasyfikacyjne: otaczanie niebiesk¹ pêtl¹ rysunków tych przedmiotów, które
w wodzie nie ton¹, a czerwon¹ tych, które w wodzie ton¹ – Karta pracy nr 35, cz. 1.
Zabawa ruchowa Polecenia.
Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na bêbenku. Podczas przerwy w grze wyko-
nuj¹ polecenia nauczyciela, np.: naœladuj¹ p³ywanie w wodzie w le¿eniu na brzuchu; ko-
³ysz¹ siê jak statki, naœladuj¹ opryskiwanie siê wod¹.
Nauka piosenki Jesieñ – jesieniucha.

S³uchanie fragmentu utworu A. Vivaldiego Jesieñ z cyklu Cztery pory roku – zwrócenie
uwagi na nastrój utworu. Zachêcanie dzieci do wypowiedzi na temat O czym opowiada
muzyka?

Improwizacje nagrania z wykorzystaniem szyfonowych chustek. Próba wyra¿enia nastro-
ju melodii dowolnymi ruchami wed³ug pomys³ów dzieci.

S³uchanie piosenki Jesieñ – jesieniucha (s³. A. Bernat, muz. Z. Ciechan).

Ale plucha cha, cha,

III.

Dla mnie jesieñ

plucha cha, cha!

to jest mucha cha, cha!

Ale dmucha cha, cha,

Jesieñ, jesieñ,

dmucha cha, cha!

jesieniucha cha, cha!

Ref.: Niech tam leje,

Ref.:

Niech tam... (bis)

niech tam wieje,
ja siê bawiê,
ja siê œmiejê. (bis)

II.

¯ó³ta grucha cha, cha,
grucha cha, cha!
Hop, do brzucha cha, cha,
brzucha cha, cha!

Ref.: Niech tam... (bis)

Rozmowa na temat piosenki.

•

Wyjaœnienie znaczenia s³owa plucha.

•

Podanie liczby zwrotek; okreœlenie, czy s¹ fragmenty, które siê powtarzaj¹.

•

Okreœlenie tempa, nastroju piosenki; zwrócenie uwagi na zawarty w niej humor.

Æwiczenia s³uchowe: powtarzanie za nauczycielem fragmentów piosenki, w których wy-
stêpuje sylaba cha.

Zabawa rytmiczna Niech tam leje.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali przy melodii zwrotek piosenki. S³ysz¹c melodiê refrenu, za-
trzymuj¹ siê i wyklaskuj¹ tekst: Niech tam leje, niech tam wieje, ja siê bawiê, ja siê œmiejê,
wymawiaj¹c go najpierw cicho, a potem g³oœno.

Zabawa dŸwiêkonaœladowcza z gazetami.
Ka¿de dziecko otrzymuje jedn¹ stronê gazety. Stara siê wydobyæ z niej ró¿ne odg³osy, np.:
deszcz – stuka palcami w gazetê trzyman¹ w drugiej rêce; ma³y deszczyk – lekko uderza
w gazetê; ulewa – mocniej uderza; wiatr – dmucha na gazetê trzyman¹ na wysokoœci twa-
rzy; regulowanie natê¿enia dmuchania: wiatr silny i s³aby; szelest suchych liœci – zgniata
gazetê; chodzenie po suchych liœciach – pociera gazetow¹ kul¹ trzyman¹ w obu rêkach
o pod³ogê.

Improwizacje wokalne – œpiewanie s³ów: Gdy na œwiecie jesieniucha, to na dworze plucha
na dowolne melodie.

Nauka piosenki fragmentami, metod¹ ze s³uchu.

10. Æwiczenie emisji g³osu: powtarzanie fragmentów melodii na sylabach: ta, ma, na.
11. Œpiew piosenki: indywidualny i grupowy.
12. S³uchanie odg³osów jesiennej przyrody.
•

Rozpoznawanie odg³osów i nazywanie ich. Wyra¿anie gestem, ruchem us³yszanych od-
g³osów zjawisk atmosferycznych: burzy, padaj¹cego deszczu, wiej¹cego (s³abego lub moc-
nego) wiatru.

13. Rozpoznawanie poznanych piosenek (tañców) po us³yszeniu ich rytmu wystukiwanego

przez nauczyciela na bêbenku.

14. Ilustracja ruchowa piosenki Jesieñ – jesieniucha.

I, II i III zwrotka
Dzieci: stoj¹ w kole, œpiewaj¹ poszczególne zwrotki, przy sylabach: cha, cha klaszcz¹
w rêce. Podczas œpiewania refrenu naœladuj¹ palcami padanie deszczu,

Niech tam leje,

naœladuj¹ rêkami drzewa poruszaj¹ce siê na

niech tam wieje,

wietrze

ja siê bawiê, ja siê œmiejê.

³¹cz¹ siê w pary, podskakuj¹ w kó³eczko, ze
zmian¹ kierunku przy powtórzeniu.

III

Nazywanie zjawisk atmosferycznych przedstawionych na obrazkach. Tworzenie póŸnoje-
siennej muzyki wed³ug wzoru – Nasza klasa O, cz. 1, s. 69.
Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Pada deszcz.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
przykucaj¹ i naœladuj¹ padaj¹cy deszcz: stukaj¹ palcami o pod³ogê i jednoczeœnie wyma-
wiaj¹ rytmicznie s³owa: Kiedy deszczyk pada, kalosze zak³adam.

Æwiczenia analizy i syntezy s³uchowej.
Nauczyciel przypina do tablicy schematy s³ów u³o¿one z bia³ych nakrywek. Dzieci licz¹
nakrywki, przypinaj¹ pod ka¿dym schematem obrazek, którego nazwa ma odpowiedni¹
liczbê g³osek (proponowane obrazki: deszcz, chmura, kropla, parasol, kalosze...).

Dzień 4.

Jesienne zagadki

Cele ogólne:
–

kszta³towanie pojêcia liczby 4; zapoznanie z jej graficznym zapisem,

–

rozwijanie umiejêtnoœci rozwi¹zywania zagadek wzrokowych, s³uchowych i s³ownych.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

liczy w zakresie 4; rozpoznaje cyfrê 4,

–

rozwi¹zuje zagadki.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 70–71, karty pracy nr 37, 38, cz. 1, materia³y do
tworzenia jesiennej muzyki, obrazki: parasoli w ró¿nych kolorach i wzorach, parasoli oznaczo-
ne cyframi 1–4, kartoniki z cyframi, patyczki, paski papieru z liczbami, flamastry, nagranie
muzyki w tempie umiarkowanym, bêbenek, tamburyn, kolorowe sznurki, sylwety: dzieci, pa-
rasoli ró¿nej wielkoœci, klocki w kszta³cie figur geometrycznych, teksty zagadek.

Przebieg dnia

Zabawa Tworzymy jesienn¹ muzykê.
Nauczyciel dzieli dzieci na zespo³y. Proponuje stworzenie jesiennej muzyki z wykorzysta-
niem woreczków foliowych, celofanu, plastikowych butelek, gazet, pude³ek wype³nio-
nych ry¿em, ma³ych ³y¿eczek. Dzieci tworz¹ jesienn¹ muzykê w zespo³ach. Przedstawiaj¹
swoje kompozycje. Pozosta³e dzieci odgaduj¹, jakie jesienne odg³osy pojawi³y siê w kom-
pozycjach.
Æwiczenia poranne – zestaw nr IX (patrz: przewodnik..., s. 22–23).

Jesienne parasole – kszta³towanie pojêcia liczby 4, poznanie jej cyfrowego zapisu.

Zabawa dydaktyczna Jesienne parasole.
Nauczyciel przypina do tablicy obrazki czterech parasoli w ró¿nych kolorach i wzorach,
oznaczone cyframi od 1 do 3 (czwarty parasol bez oznaczenia). Dzieci licz¹ parasole, opi-
suj¹ ich wygl¹d – pos³uguj¹ siê liczebnikami porz¹dkowymi, np. Pierwszy parasol jest
koloru ¿ó³tego i ma zielone paski. Drugi parasol jest koloru czerwonego i ma niebieskie
kropki... Przypinaj¹ pod obrazkami parasoli tyle sylwet dzieci, ile wskazuje liczba. Pod
ostatnim obrazkiem parasola przypinaj¹ tyle sylwet dzieci, aby by³o ich o jedn¹ wiêcej ni¿
pod obrazkiem trzeciego parasola. Licz¹, ile sylwet dzieci znajduje siê pod obrazkiem
czwartego parasola.

Pokaz cyfry 4 przez nauczyciela.

•

Przypiêcie cyfry 4, omówienie jej wygl¹du.

•

Porównanie drukowanej i pisanej cyfry 4.

•

Uk³adanie cyfry 4 z patyczków.

Rysowanie na paskach papieru tylu parasolek, ile wskazuje napisana liczba.

Zabawa dydaktyczna Który to parasol?
Nauczyciel przypina w ró¿nych miejscach sali obrazki parasoli oznaczone cyframi od 1 do
4. Dzieci poruszaj¹ siê po sali przy muzyce w tempie umiarkowanym. Podczas przerwy
s³uchaj¹, ile razy nauczyciel uderzy w bêbenek. Odszukuj¹ obrazek z cyfr¹ odpowiadaj¹c¹
liczbie uderzeñ i przykucaj¹ pod nim.

Æwiczenia wprowadzaj¹ce cyfrowy zapis liczby 4 – Nasza klasa O, cz. 1, s. 70–71.

•

Liczenie monet, koralików i parasoli na parasolowym drzewie.

•

Pisanie cyfry 4 po œladzie, a potem samodzielnie.

•

Rysowanie w pêtli tylu parasoli, ile jest kropek na kostce i ile wskazuje cyfra.

•

£¹czenie z cyfr¹ 4 tych pêtli, w których s¹ 4 przedmioty.

•

Liczenie na rysunku cyfr: 1, 2, 3, 4. Wpisywanie ich liczby przy odpowiedniej cyfrze.
Zabawa ruchowa Tworzymy parasole.
Nauczyciel rozk³ada na dywanie kolorowe sznurki. Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie
wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze dobieraj¹ siê czwórkami i wspó³-
pracuj¹c ze sob¹, uk³adaj¹ na pod³odze kszta³t parasola z wybranego sznurka.
Rozwi¹zywanie zagadek tematycznie zwi¹zanych z jesieni¹.

Zabawa rozwijaj¹ca spostrzegawczoœæ Ukryte parasole.
Nauczyciel chowa w ró¿nych miejscach sali obrazki parasoli. Zadaniem dzieci jest odszu-
kaæ je, przynieœæ do nauczyciela, policzyæ i okreœliæ, gdzie by³y ukryte.

Uk³adanie sylwet parasoli wyciêtych z kolorowego kartonu w kolejnoœci od najwiêkszej
do najmniejszej i odwrotnie.

Uk³adanie obrazków parasoli zgodnie z rytmem zaproponowanym przez nauczyciela lub
dzieci (dwie cechy: wielkoœæ i kolor).

Podawanie prawid³owego brzmienia s³ów wypowiadanych przez nauczyciela w zmieniony
sposób (poprzestawiane sylaby), np.: szcze-de – deszcze; wa-drze – drzewa; ³u-¿e-ka – ka³u-
¿e; sze-ka-lo – kalosze; sol-pa-ra – parasol. Zadawanie podobnych zagadek przez dzieci.

Uk³adanie jesiennych kompozycji z klocków w kszta³cie figur geometrycznych – liczenie
wykorzystanych figur danego rodzaju.

Rozwi¹zywanie zagadek s³ownych.

Gdy go d³ugo nie ma,

Gdy ciep³o – daj¹ nam ulewê,

wszyscy narzekaj¹,

wiêc s¹ podobne do konewek.

a gdy przyjdzie, pod parasol

Gdy zimno – sypi¹ bia³y puszek,

przed nim siê chowaj¹. (deszcz)

wiêc s¹ podobne do poduszek. (chmury)

Huczy, wyje, szumi wszêdzie,

Kiedy jest zimno,

³amie drzewa i ga³êzie.

kiedy deszcz pada,

Czapki z g³ów porywa.

gdy na dwór wychodzisz,

Jak on siê nazywa? (wiatr)

na nogi je wk³adasz. (kalosze)

Gdy niebo w³o¿y szary kubraczek,

Kiedy b³yska siê, kiedy ulewa,

a potem deszczem siê rozp³acze,

kiedy wicher ³amie drzewa,

gdy spadnie ³ez tych liczba du¿a,

to ju¿ znak, ¿e idzie du¿a,

to z wody zrobi siê... (ka³u¿a)

wielka, groŸna, straszna... (burza)

Æwiczenia gimnastyczne – zestaw III (opracowane przez autora).

Ustawienie w szeregu przed prowadz¹cym, rozdanie butelek przez dy¿urnych.

W staniu w rozsypce, butelka w dowolnej rêce – przek³adanie jej z rêki do rêki, przed sob¹,
za sob¹, nad g³ow¹...

Æwiczenia tu³owia: siad skrzy¿ny – rysowanie butelk¹ ko³a wokó³ siebie (praw¹ i lew¹ rêk¹).

Podskoki z butelk¹ miêdzy kolanami, skoki obunó¿ w ró¿nych kierunkach sali.

Æwiczenia miêœni grzbietu: le¿enie przodem, butelka pod brod¹, trzymana obur¹cz za koñ-
ce – uniesienie w górê klatki piersiowej i ³okci, a nastêpnie szybki powrót do le¿enia.
(Æwiczenie nale¿y powtórzyæ kilkakrotnie, ca³y czas trzymaj¹c butelkê).

Æwiczenie równowagi: w rozsypce – podniesienie wysoko kolana, po³o¿enie butelki pod
kolanem. (Nale¿y powtórzyæ æwiczenie kilkakrotnie, zmieniaj¹c nogê).

Æwiczenia miêœni grzbietu: le¿enie ty³em, nogi zgiête w kolanach, butelka miêdzy stopami,
stopy ustawione na ziemi – podnoszenie nóg (z butelk¹) do góry, opuszczanie na ziemiê.

Æwiczenia stóp: siad skulny, butelka le¿y przed stopami – toczenie jej do przodu i do siebie.

Marsz po obwodzie ko³a, z³o¿enie butelek w koszu.

III

Nazywanie cyfr. Wskazywanie ich na rysunku – Karta pracy nr 37, cz. 1.

£¹czenie liniami rysunków kostek z pêtlami oraz z odpowiedni¹ cyfr¹ – Karta pracy nr 38,
cz. 1.
Zabawa ruchowa Sprytny ogonek.
Dzieci ustawiaj¹ siê jedno za drugim i trzymaj¹ siê za plecy. Osoba kieruj¹c¹ zabaw¹ stoi
w pewnej odleg³oœci i dyryguje ogonkiem, wydaj¹c polecenia, np.: Prosto przed siebie,
w prawo, w lewo, cztery kroki do ty³u... Ogonek wykonuje polecenia, które na pocz¹tku
zabawy wydawane s¹ wolno, a potem coraz szybciej.

Dzień 5.

Co można robić w czasie jesiennej szarugi?

Cele ogólne:
–

zapoznanie z nazw¹ aktualnego miesi¹ca,

–

przybli¿enie techniki mokre w mokrym.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia nazwê aktualnego miesi¹ca,

–

maluje jesienne drzewa z zastosowaniem techniki mokre w mokrym.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 39, 40, cz. 1, wiersze: M. Majewskiego Listopadowe listy,
R. Przymusa Teatrzyk cieni, fragment tekstu K. Ró¿eckiej Szed³ listopad, papierowe sylwety,
ekran, lampa, trójk¹t, tamburyn, pi³ka, papierowe liœcie z poznanymi literami, szary obrazek,
kolorowe celofany, papier rysunkowy, farby, pêdzle, pojemniki z wod¹, plastikowe butelki.

Przebieg dnia

S³uchanie wiersza R. Przymusa Teatrzyk cieni.

Jesieñ – d³ugie wieczory,
a taki krótki dzieñ!
Lecz nudziæ siê nie mo¿na,
jeœli jest z nami cieñ...
Trzeba tylko z papieru
wyci¹æ ró¿ne postacie,
potem lampê zaœwieciæ,
i ju¿ teatrzyk macie!
W tym dziwnym teatrzyku
graj¹ aktorzy-cienie...
Chodz¹, tañcz¹, œpiewaj¹
na œcianie jak na scenie.

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat wiersza.

•

Omówienie zasady dzia³ania teatrzyku cieni. Zwrócenie uwagi na potrzebny sprzêt (lam-
pa, ekran).

•

Wyjaœnienie, co to jest cieñ.

Pokaz powstawania cienia na ekranie.

•

Sprawdzanie przez dzieci, jakie przedmioty daj¹ najlepszy cieñ; okreœlanie, kiedy cieñ jest
du¿y, a kiedy ma³y.

•

Tworzenie cieni, manipulowanie sylwetami przygotowanymi przez nauczyciela – zachê-
canie do zabawy w teatr, tworzenia w³asnych postaci.
Zabawa ruchowa Ja i mój cieñ.
Dzieci dobieraj¹ siê parami i spaceruj¹ po sali. Na dŸwiêk trójk¹ta zatrzymuj¹ siê i staj¹
naprzeciwko siebie. Jedno dziecko pokazuje ruchem ró¿ne czynnoœci, a drugie jak cieñ
robi to samo. Dwa uderzenia w trójk¹t s¹ sygna³em do ponownego spaceru po sali i zamia-
ny rolami podczas powtórzenia zabawy.
Æwiczenia poranne – zestaw nr IX (patrz: przewodnik..., s. 22–23).

S³uchanie wiersza M. Majewskiego Listopadowe listy; zapoznanie z nazw¹ miesi¹ca –
listopad.

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat aktualnej pogody.

•

Tworzenie kilkuzdaniowych wypowiedzi inspirowanych w³asnymi obserwacjami i doœwiad-
czeniami.

Ekspresja s³owna.
Nauczyciel rzuca kolejno do dzieci pi³kê, a one odrzucaj¹ mu j¹ i podaj¹ swoje propozycje
zabaw i zajêæ na d³ugie jesienne wieczory.

S³uchanie wiersza.

Ciesz¹ siê wszyscy listonosze!
Listopad przyszed³ w sam¹ porê.
Starczy do parku wejœæ i... proszê –
listy wpadaj¹ wprost do toreb.
To nic, ¿e liœcie to nie listy,
ludzie i tak s¹ zachwyceni,
bo nie dostaj¹ nigdy listów
tak barwnych, jak te od jesieni.

Rozmowa na temat wiersza.

•

Zwrócenie uwagi na nazwê aktualnego miesi¹ca, wyjaœnienie jej.

Odgadywanie wypowiedzianych bezdŸwiêcznie (ruchy ust) przez nauczyciela s³ów zwi¹zanych
z jesieni¹, pogod¹, np.: chmura, drzewo, domek, liœcie, ka³u¿a...; rysowanie ich w powietrzu.

Rytmizowanie fragmentu tekstu K. Ró¿eckiej Szed³ listopad.

Dzieci:

Szed³ listopad poln¹ drog¹,

maszeruj¹ w miejscu,

zerwa³ liœcie z drzewa.

naœladuj¹ zrywanie liœci z drzew,

Pada deszcz, pada deszcz,

naœladuj¹ palcami padanie deszczu,

a ja sobie œpiewam. (...)

ko³ysz¹ siê na boki, rêce trzymaj¹
na biodrach.

Powtarzanie tekstu cicho i g³oœno, œpiewanie go na melodie wymyœlone przez dzieci, ilu-
stracja ruchowa jego treœci.

Podzia³ s³owa listopad na sylaby i g³oski. Uk³adanie nowych s³ów z kolejnych g³osek
s³owa listopad.

£¹czenie kropek (du¿ych) wed³ug podanego wzoru – Karta pracy nr 39, cz. 1.

10. Zabawa dydaktyczna Zbieramy liœcie z literami.

Nauczyciel rozk³ada na dywanie papierowe liœcie z poznanymi literami. Dzieci poruszaj¹
siê miêdzy nimi w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze pod-

nosz¹ liœcie z literami, które wypowie nauczyciel (m, a, t, m, a, e, t). Za ka¿dym razem
podnosz¹ jeden liœæ z liter¹. Na zakoñczenie zabawy dzieci uk³adaj¹ z liter wyrazy: mama,
tata, tama, mata, meta.
Listopadowe drzewa – malowanie jesiennej przyrody technik¹ mokre w mokrym.

Zabawa Jak rozweseliæ obrazek?
Nauczyciel przypina do tablicy szary obrazek przedstawiaj¹cy (na szarym tle) kontury
drzew, domów, postacie ludzi zaznaczone czarnym flamastrem. Dzieci omawiaj¹ obrazek.
Zwracaj¹ uwagê na jego kolorystykê, staraj¹ siê wczuæ w nastrój tego, co przedstawia.
Próbuj¹ wyjaœniæ, dlaczego obrazek jest smutny. Podaj¹ przyk³ady tego, co mog³oby go
odmieniæ, o¿ywiæ, zmieniæ jego nastrój na weso³y. Ogl¹daj¹ obrazek przez kolorowy celo-
fan. Wypowiadaj¹ siê na temat zauwa¿onych zmian. Przypinaj¹ kolorowe celofany na ob-
razku wed³ug w³asnych pomys³ów. Nadaj¹ mu tytu³ przed zmian¹ i po zmianie.
Zabawa ruchowa Wiatr i drzewa.
Dziecko-wiatr, wybrane przez nauczyciela, biega pomiêdzy pozosta³ymi dzieæmi-drzewa-
mi, ustawionymi w rozsypce. Drzewa, obok których przebiegnie wiatr, zaczynaj¹ siê poru-
szaæ tak jak na wietrze i cichutko szumieæ.

Zapoznanie z technik¹ mokre w mokrym.

•

Pokaz sposobu malowania na kartce pokrytej wod¹. Zwrócenie uwagi na rozp³ywanie siê far-
by, przenikanie poszczególnych kolorów, tworzenie efektu zamazanego, deszczowego obrazu.

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Ogl¹danie powsta³ych prac.

•

Zorganizowanie wystawy w k¹ciku dla rodziców.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw III (patrz: przewodnik..., s. 34–35.)

III

Zabawy z wod¹: przelewanie, rysowanie rêkami ró¿nych kszta³tów w wodzie, uderzanie
w wodê palcami, ca³¹ d³oni¹, obserwowanie przep³ywu wody pomiêdzy roz³o¿onymi pal-
cami, zanurzanie w wodzie plastikowych butelek, obserwowanie b¹belków powietrza.

•

Barwienie wody – zanurzanie pêdzelków z farb¹ w przezroczystych pojemnikach: obser-
wowanie zmiany natê¿enia barwy w zale¿noœci od iloœci farby.

•

Mieszanie barw – ³¹czenie farby niebieskiej z ¿ó³t¹, obserwowanie tworzenia siê koloru zielo-
nego; zwrócenie uwagi na zmiany jego natê¿enia w zale¿noœci od nasycenia wybranym kolo-
rem. £¹czenie farby czerwonej z ¿ó³t¹ – obserwowanie powstawania koloru pomarañczowego.
£¹czenie farby czerwonej z niebiesk¹ – obserwowanie powstawania koloru fioletowego.

Kolorowanie rysunków s³oików z farbami na odpowiednie kolory wed³ug kodu. Koloro-
wanie trzeciego s³oika odpowiedni¹ barw¹ – tak¹, jaka powstanie z wymieszania dwóch
poprzednich – Karta pracy nr 40, cz. 1.

Zabawa animacyjna przy muzyce Taniec z deszczykiem.

Dzieci:

Pada, pada, pada deszcz

naœladuj¹ palcami padaj¹cy deszcz (2 razy),

i wieje, wieje wiatr.

naœladuj¹ drzewa poruszaj¹ce siê na wietrze (2 razy),

Nagle burza, no i...

uderzaj¹ rêkami o uda; b³ysk – klaszcz¹ w rêce,

Nagle burza, no i...

uderzaj¹ rêkami o uda; trzask – tupi¹,

A po burzy jest piêkna têcza.

powoli wznosz¹ rêce do góry, rozk³adaj¹ na
boki, wykonuj¹ obrót wokó³ w³asnej osi;
powtarzaj¹ od s³ów: Nagle burza...

Tydzień II:

Znamy te bajki

Dzień 1.

W świecie bajek

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ l: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

rozpoznawanie bohaterów baœni.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê l: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

wymienia bajki, z których pochodz¹ prezentowani bohaterowie.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 72–76, inscenizacja M. G³ogowskiego Znalezio-
na lalka, sylwety do inscenizacji, ró¿ne lalki lub ich obrazki, alfabet demonstracyjny, nakryw-
ki: bia³e, niebieskie, czerwone, alfabet ruchomy, kartoniki z: literami l (pisanymi i drukowany-
mi), poznanymi literami (w kopertach), trójk¹t, bêbenek, tamburyn, ilustracje do znanych ba-
jek, sylwety bajkowych bohaterów, fragmenty wybranych baœni, bajek, teksty zagadek, obraz-
ki z bajkowymi postaciami.

Przebieg dnia

Zabawa Porównania.
Nauczyciel, a nastêpnie chêtne dzieci, zadaje ró¿ne pytania. Pozosta³e dzieci odpowiadaj¹
na nie zgodnie z prawd¹. Dzieci mog¹ odpowiadaæ jednoczeœnie lub kolejno, otrzymuj¹c
za ka¿d¹ poprawn¹ odpowiedŸ punkt. Np.
Co jest wy¿sze: ¿yrafa czy krokodyl?
Co jest bardziej miêkkie: kamieñ czy poduszka?
Co jest l¿ejsze: piórko czy kasztan?
Co jest bardziej gor¹ce: ogieñ czy zupa?
Co jest bardziej g³êbokie: studnia czy rów?
Co jest ciê¿sze: pies czy s³oñ?
Co jest szybsze: antylopa czy ¿ó³w?
Co jest bardziej szorstkie: piasek czy lód?
Co jest bardziej lepkie: klej czy miód? Itp.
Æwiczenia poranne – zestaw nr X.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Naœladujemy przyjació³ Kubusia Puchatka.
Dzieci biegaj¹ w ró¿nych kierunkach sali przy dŸwiêkach wystukiwanych na tamburynie.
Podczas przerwy w grze zatrzymuj¹ siê w wymyœlonej przez siebie pozie.

•

Æwiczenia g³owy Kubuœ Puchatek kiwa g³ow¹.
Dzieci siadaj¹ w siadzie skrzy¿nym. Wykonuj¹ sk³ony g³owy do przodu i do ty³u, w lewo
i w prawo – zgodnie z ruchem rêki nauczyciela.

•

Æwiczenia tu³owia Gimnastyka Puchatka.
Dzieci wykonuj¹ sk³ony do przodu oraz sk³ony boczne.

•

Podskoki Brykanie Tygryska.
Dzieci podskakuj¹ do przodu, do ty³u i na boki.

•

Czworakowanie K³apouchy szuka ogonka.
Dzieci chodz¹ na czworakach wokó³ w³asnej osi i wykonuj¹ skrêty g³owy w prawo i w lewo.

•

Æwiczenia równowagi Prosiaczek rysuje nog¹.

Dzieci stoj¹ na jednej nodze, a drug¹ rysuj¹ w powietrzu ma³e i du¿e ko³a (zmiana nogi).

•

Marsz parami w ró¿nych kierunkach z rytmicznym powtarzaniem tekstu: Kubuœ Puchatek to
weso³y miœ. Lubi swych przyjació³ – jednym z nich jest Krzyœ. Potem – zmiana partnerów.

Lale, lalki, laleczki – wprowadzenie litery l: ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej, na
podstawie wyrazów: lalka, Lena.

Inscenizacja M. G³ogowskiego Znaleziona lalka.

Ania z lalk¹:
Czyja to lalka, mamusiu?
Nigdy jej nie widzia³am...
Mama:
Dosta³am j¹ od twojej babci,
kiedy by³am ma³a.
Od rana do wieczora
mog³am siê ni¹ bawiæ
i kocha³am j¹ tak mocno
jak ty swoj¹ Barbie.
Ania:
A jak mia³a na imiê?
Mama:
Zaczekaj, niech sobie przypomnê...
Mówi³am do niej... córeczko.
Ania:
To przecie¿ tak samo jak do mnie!

Wypowiedzi dzieci na temat inscenizacji.

–

Kto w niej wystêpowa³? Co znalaz³a Ania?

–

Od kogo dosta³a lalkê mama Ani?

–

Co robi³a z lalk¹? Jak j¹ nazywa³a?

Ogl¹danie ró¿nych rodzajów lalek z wykorzystaniem obrazków i naturalnych okazów (szma-
ciane, drewniane, porcelanowe...). Zwrócenie uwagi na ró¿nice w wygl¹dzie lalek dawniej
i dziœ, zachêcanie do swobodnych wypowiedzi inspirowanych tematem.

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 1, s. 72.

•

S³uchanie wiersza o lalce Leokadii; rozmowa na temat jego treœci.

Ró¿nicowanie pierwszej g³oski w s³owie lalka.

•

Podawanie przyk³adów s³ów, w których g³oska l wystêpuje na pocz¹tku, w œrodku i na koñcu.

•

Analiza dŸwiêkowa s³owa lalka – podzia³ na sylaby i g³oski; uk³adanie schematu i modelu
tego s³owa.

•

Podawanie propozycji imion dla lalki z inscenizacji rozpoczynaj¹cych siê g³osk¹ l.

•

Analiza dŸwiêkowa s³owa Lena – podzia³ na sylaby i g³oski; uk³adanie schematu i modelu;
przypomnienie pisowni imion.

•

Pokaz litery l: drukowanej i pisanej, ma³ej i wielkiej; porównanie ich wygl¹du, omówie-
nie, do czego s¹ podobne.

•

Przypiêcie pod modelami s³ów drukowanych liter: l, a, l, a; L, e, n, a.
Zabawa ruchowa Ma³a i wielka litera l.
Dzieci otrzymuj¹ kartoniki z literami l: pisanymi i drukowanymi. Poruszaj¹ siê po sali
w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze dobieraj¹ siê parami tak,

aby jedno dziecko mia³o kartonik z ma³¹ liter¹, a drugie z wielk¹ (zwracanie uwagi, aby nie
mieszaæ liter drukowanych z pisanymi).

Zabawa Czy znamy te litery?
Dzieci otrzymuj¹ koperty z poznanymi literami (ma³ymi, wielkimi, drukowanymi i pisany-
mi). Zadanie polega na pogrupowaniu liter ka¿dego rodzaju, np. ma³a i wielka drukowana;
ma³a i wielka pisana.

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 1, s. 72–75.

•

S³uchanie imion rozpoczynaj¹cych siê liter¹ l. Okreœlanie, czy dzisiaj spotyka siê takie
imiona.

•

Liczenie imion ch³opców, a potem dziewczynek; porównywanie ich liczby.

•

Zaznaczanie liter l w tekœcie wiersza.

•

Uk³adanie s³ów z wybranych (wskazanych liczb¹) g³osek; rysowanie tego, czego nazwa
powsta³a.

•

Rysowanie pod obrazkami tylu okienek, z ilu g³osek sk³adaj¹ siê ich nazwy, oraz tylu
trójk¹tów, z ilu sylab siê one sk³adaj¹.

•

Czytanie sylab, zdania.

•

S³uchanie opisu lalek; przyklejanie pod obrazkami odpowiednich imion lalek odszuka-
nych we wk³adce.

•

Pisanie liter l po œladach, a potem samodzielnie.

•

Koñczenie ozdabiania rysunków poduszki i ko³dry literami l.
Zabawa ruchowa Krasnoludki i olbrzymy.
Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy – krasnoludki i olbrzymy. Dzieci-krasnoludki przy-
kucaj¹, naœladuj¹c œpi¹ce krasnoludki. DŸwiêk trójk¹ta budzi je. Krasnoludki maszeruj¹
w przysiadzie, trzymaj¹c rêkami kolana. DŸwiêki bêbenka zapraszaj¹ do ruchu olbrzymy,
które poruszaj¹ siê du¿ymi krokami z rêkami wyci¹gniêtymi do góry (zmiana ról).
Zabawy z bohaterami znanych bajek – Œwiat bajek.

Zachêcanie do kilkuzdaniowych wypowiedzi na temat bajek, zwrócenie uwagi na zawart¹
w nich fikcjê.

Ogl¹danie ilustracji ze znanych dzieciom bajek, podawanie tytu³ów tych bajek.

Porz¹dkowanie sylwet bajkowych bohaterów, przypiêtych do ilustracji z innych bajek;
okreœlanie, dlaczego znajduj¹ siê na niew³aœciwych miejscach.
Zabawa ruchowa Znane tytu³y.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
w grze nauczyciel podaje pierwsz¹ czêœæ tytu³u bajki, a dzieci dopowiadaj¹ jego dalsz¹
czêœæ.
Np. Kubuœ... (Puchatek),
Kot... (w butach),
Dziewczynka... (z zapa³kami),
Czerwony... (Kapturek),
O rybaku i z³otej... (rybce),
Brzydkie... (kacz¹tko),
Królewna... (Œnie¿ka),
Lampa... (Aladyna),
Jaœ i... (Ma³gosia),
Œpi¹ca... (królewna).

Zabawa pantomimiczna Co to za postaæ?
Dzieci naœladuj¹ ruchem znanych im bohaterów bajek. Pozosta³e odgaduj¹, jaka postaæ
by³a przedstawiona.

Rozwi¹zywanie zagadek.
Dzieci s³uchaj¹ fragmentów ró¿nych bajek, baœni, podaj¹ ich tytu³y, poznaj¹ nazwiska au-
torów. Np.

•

(...) – Tak bardzo chcia³abym pojechaæ na bal.
– Nic siê nie martw, moje dziecko – rozleg³ siê nagle czyjœ mi³y g³os. – Pojedziesz na bal.
Obok dziewczynki sta³a jej matka chrzestna, która by³a dobr¹ wró¿k¹.
– Kiedy nie mam ani sukni, ani karety.
– Ale masz mnie, a ja jestem dobr¹ wró¿k¹ – powiedzia³a kobieta. Dotknê³a czarodziejsk¹
ró¿d¿k¹ z³otej dyni, a ta natychmiast przemieni³a siê w poz³acan¹ karetê. (...)

(Ch. Perrault Kopciuszek)

•

(...) Kot dosta³ od m³ynarczyka wszystko, o co prosi³. I worek, i buty.
Worek napcha³ otrêbami i zawiesi³ sobie na szyi, buty wzu³, i ruszy³ na ³owy pod las, gdzie
spotkaæ mo¿na by³o mnóstwo zajêcy. (...)

(H. Januszewska Kot w butach)

•

(...) Ale co siê dzia³o z ma³¹ Gerd¹, gdy Kay nie wraca³? Co siê z nim sta³o? Nikt nie wiedzia³.
Nikt nie umia³ tego wyjaœniæ. Ch³opcy opowiedzieli tylko, ¿e widzieli, jak przywi¹zywa³ swoje
saneczki do du¿ych wspania³ych sañ, które pojecha³y ulic¹ i wyjecha³y za bramê miasta. (...)

(H. Ch. Andersen Królowa Œniegu)

•

(...) Biedne kacz¹tko nie wiedzia³o, co pocz¹æ: czy zostaæ, czy odejœæ, takie by³o zasmucone
sw¹ brzydot¹ i œmiesznoœci¹, z której drwi³o ca³e kacze podwórko... Wszyscy pastwili siê
nad biednym kacz¹tkiem, nawet rodzeñstwo nie mia³o dla niego litoœci. (...)

(H. Ch. Andersen Brzydkie kacz¹tko)

•

By³ sobie szewczyk (Dratewka). Biedak by³ z niego a biedak! Aby liche odzienie na grzbiecie,
aby podarte skórzniami na nogach, aby torba, a w niej kromka chleba – ca³y to jego maj¹tek.
Od wsi do wsi wêdrowa³, stare obuwie ³ata³. Szed³ raz wielkim lasem, zobaczy³ pod sosn¹
rozrzucone mrowisko... Biedne mrówki biega³y na wszystkie strony... U¿ali³ siê nad nimi,
zdj¹³ z g³owy czapkê i jak móg³ – to rozrzucone mrowisko na jedn¹ kupê czapk¹ zgarn¹³. (...)

(J. Poraziñska Szewczyk Dratewka)

•

(...) D¿epetto wzi¹³ narzêdzia i zacz¹³ strugaæ pajaca. „Jakie nadaæ mu imiê?” – mrucza³
do siebie... Kiedy ju¿ znalaz³ imiê dla swego pajaca, zabra³ siê na dobre do pracy i zrobi³
mu najpierw w³osy, potem czo³o, potem oczy, wystruga³ mu nos; ale ten nos, ledwie wykoñ-
czony, zacz¹³ rosn¹æ i rós³, a¿ po kilku minutach wyrós³ w ogromnej d³ugoœci nosisko. (...)

(C. Collodi Pinokio)

•

(...) Kobieta zasia³a ziarenko w doniczce i ju¿ nazajutrz wyrós³ z niego piêkny kwiat o stu-
lonych p³atkach. Kobieta poca³owa³a go, a wtedy p³atki rozchyli³y siê i ukaza³a siê siedz¹-
ca w œrodku kwiatu maleñka dziewczynka. (...)

(H. Ch. Andersen Calineczka)

•

(...) Poczciwy, bury osio³ K³apouchy sta³ sobie samotnie w zaroœlach ostu na skraju lasu
z ³bem zwieszonym do ziemi i rozmyœla³ o sprawach tego œwiata. Przechodzili tamtêdy
Prosiaczek i Kangurzyca z Maleñstwem. K³apouchy ucieszy³ siê bardzo, ¿e mo¿e przestaæ
myœleæ na chwilê, by móc powiedzieæ smêtnie i ponuro: „Jak siê macie?”. (...)

(A. A. Milne Kubuœ Puchatek)

•

(...) Sz³a wiêc dziewczynka boso, st¹pa³a nó¿kami, które poczerwienia³y i zsinia³y z zimna;
w starym fartuchu nios³a zawiniêt¹ ca³¹ masê zapa³ek, a jedn¹ wi¹zkê trzyma³a w rêku.
Przez ca³y dzieñ nie sprzeda³a ani jednej, nikt jej nie da³ przez ca³y dzieñ ani grosika. (...)

(H. Ch. Andersen Dziewczynka z zapa³kami)

•

(...) I królewna wbieg³a po kamiennych schodach na szczyt wie¿y... By³y tu niskie drzwicz-

ki, a za drzwiczkami s³ychaæ by³o wesolutki furkot... Królewna pchnê³a drzwiczki... Po-
œrodku izdebki na drewnianym zydelku siedzia³a siwa starowinka i przêd³a na ko³owrotku.
– O! Co to za dziwny sprzêt? – zawo³a³a królewna.
– Wrzeciono, moja œliczna – powiedzia³a starowinka...
Królewna pochwyci³a wrzeciono, uk³u³a siê w palec, osunê³a siê na ziemiê i w tym momen-
cie zasnê³a. (...)

(Ch. Perrault Œpi¹ca królewna)

•

(...) Z³a królowa uwa¿a³a siê za najpiêkniejsz¹ kobietê w ca³ym królestwie. Upewnia³o j¹
w tym magiczne zwierciad³o, któremu codziennie zadawa³a to samo pytanie: „Kto jest
najpiêkniejszy w ca³ym królestwie?” (...) Pewnego dnia zwierciad³o odpowiedzia³o: „Ty
jesteœ piêkna jak gwiazdy na niebie, ale piêkniejsza od ciebie jest...” (...)

(W. i J. Grimmowie Królewna Œnie¿ka)

•

(...) Dzieci by³y ju¿ bardzo zmêczone, a¿ tu nagle w oddali zamajaczy³o malutkie œwiate³ko.
Podesz³y bli¿ej... Na leœnej polanie sta³a chatka, ale nie byle jaka, ca³a z piernika... Kiedy
zerwa³y piernik, w oknie ukaza³a siê g³owa Baby-Jagi. (...)

(W. i J. Grimmowie Jaœ i Ma³gosia)

Po odgadniêciu tytu³u, dzieci rytmicznie wypowiadaj¹ jego nazwê i zdanie zaproponowa-
ne przez nauczyciela, wykonuj¹c przy tym pokazywane przez niego ruchy, np. Królewna
Œnie¿ka – klaskanie w d³onie – to bajka znana – tupanie, Królewna Œnie¿ka – klaskanie –
to bajka lubiana – tupanie; Calineczka – podskoki – to bajka znana – uderzanie o uda,
Calineczka – podskoki – to bajka lubiana – uderzanie o uda itp.

III

Uk³adanie bajki na podstawie obrazków. Wyszukiwanie poznanych liter w nazwach bajek
– Nasza klasa O, cz. 1, s. 76.
Zabawa ruchowa Czerwony Kapturek i wilk.
Nauczyciel wybiera spoœród dzieci wilka, który odchodzi na bok. Dzieci-czerwone kap-
turki poruszaj¹ siê swobodnie po sali, co pewien czas schylaj¹ siê i naœladuj¹ zbieranie
kwiatów. Na dŸwiêk bêbenka wbiega wilk, a kapturki zastygaj¹ bez ruchu. Który z nich siê
poruszy, zostaje zamieniony w wilka. Podczas powtórzenia zabawy wilki szukaj¹ kaptur-
ków, które siê ruszaj¹. Zwyciê¿a to dziecko, które najd³u¿ej siê nie poruszy.

Rozwi¹zywanie zagadek.
Nauczyciel mówi zagadkê, dzieci podaj¹ jej rozwi¹zanie. (Mo¿na wprowadziæ element
rywalizacji, wtedy dzieci podaj¹ rozwi¹zanie zagadki nauczycielowi na ucho. Je¿eli jest
ono prawid³owe, otrzymuj¹ punkt).
Kto za siedmioma górami

Oni, gdy zab³¹dzili w lesie,

i za siedmioma lasami

w Baby-Jagi wpadli szpony

mieszka³ w chatynce maleñkiej

przez to, ¿e nadgryŸli domek,

z siedmioma krasnoludkami? (Królewna Œnie¿ka)

co z piernika by³ zrobiony. (Jaœ i Ma³gosia)

Nosz¹ czerwone kubraczki,

£atwo mnie poznacie,

rosn¹ na brodach im bródki.

gdy bajkê wspomnicie.

Jeœli nie wierzysz, odgadnij.

Chodzi³em tam w butach,

Przecie¿ to s¹... (krasnoludki)

mia³em l¿ejsze ¿ycie. (kot w butach)

W bajkach robi wiele z³ego,

Ona w bajkach dziwne strawy

lubi ogniem ziaæ,

gotuje w swym kotle,

bo on g³ównie jest od tego,

czasem kogoœ w coœ przemienia

¿eby siê go baæ. (smok)

i lata na miotle. (czarownica)

Powiedz, który to niedŸwiadek

Kto na tañce w pa³acu

Prosiaczka jest s¹siadem,

czasu mia³ niewiele?

s¹siadem K³apouchego

Kto, wybiegaj¹c z balu,

i koleg¹ Krzysia ma³ego. (Kubuœ Puchatek)

zgubi³ pantofelek? (Kopciuszek)

Kto listy pisaæ chcia³ drobnym maczkiem
i po to kupi³ raz maczku paczkê? (Kaczka Dziwaczka)

Uk³adanie zagadek.
Dzieci losuj¹ obrazek z bajkow¹ postaci¹, staraj¹ siê w kilku zdaniach o niej opowiedzieæ,
a pozosta³e dzieci odgaduj¹, kim jest dana postaæ.

Dzień 2.

Wiemy, jak powstaje książka

Cele ogólne:
–

zapoznanie z etapami powstawania ksi¹¿ki,

–

zachêcanie do tworzenia w³asnych ksi¹¿eczek.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia etapy powstawania ksi¹¿ki,

–

tworzy w zespo³ach w³asne ksi¹¿eczki.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 77, Karta pracy nr 41, cz. 1, wiersz W. Scis³ow-
skiego Drukarz, ró¿ne rodzaje papieru, obrazki z etapami powstawania papieru, gazety, ksi¹¿ki
dla dzieci, plakat z has³em Korzyœci p³yn¹ce z ksi¹¿ek, historyjka obrazkowa Jak powstaje
ksi¹¿ka, jab³ko, flamastry, kolorowy karton, kartoniki z sylabami utworzonymi z poznanych
liter, rymowanka Wielki smok, zszywacz biurowy.

Ogl¹danie ró¿nych rodzajów papieru (np.: kartki z bloku rysunkowego, technicznego, ga-
zety, bibu³y karbowanej, niekarbowanej, papieru kolorowego, tektury, tektury falistej, per-
gaminu...). Porównywanie ich faktury, zachêcanie do dzielenia siê swoimi spostrze¿enia-
mi. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat Jak powstaje papier?

Zapoznanie z etapami powstawania papieru z wykorzystaniem obrazków, porównywanie
ich z wczeœniejszymi wypowiedziami dzieci. Podkreœlenie, z jakiego surowca jest on wy-
konywany; zwrócenie uwagi na niepotrzebne niszczenie drzew (wyr¹b drzew; rozdrab-
nianie drewna (mielenie) w specjalnych rozdrabniarkach na masê celulozow¹ (pulpê),
mieszanie otrzymanego materia³u z wod¹). Najtañsza pulpa otrzymywana jest mechanicz-
nie. Papier uzyskiwany z tego rodzaju pulpy jest s³aby i u¿ywany jest g³ównie do produkcji
artyku³ów jednorazowego u¿ytku, np. gazet. Lepsze gatunki papieru wytwarza siê z pulpy
uzyskanej drog¹ chemiczn¹. Otrzymuje siê j¹ z pociêtych na drobne fragmenty pni, zanu-
rzanych w roztworze chemicznym i podgrzewanych pod ciœnieniem. Papier wytwarzany
z pulpy chemicznej s³u¿y do produkcji ksi¹¿ek, kolorowych czasopism, a tak¿e wytrzyma-
³ych opakowañ papierowych.
W celu usuniêcia wszelkich zanieczyszczeñ, pulpê p³ucze siê i filtruje, a jeœli ma z niej
powstaæ bia³y papier, poddaje siê j¹ jeszcze procesowi wybielania. Nastêpnie nadaje siê
jej formê arkuszy, które nastêpnie suszy siê, nawija na bele i dostarcza do papierni. Tam
maszyna o nazwie warnik rozdrabnia je i miesza z wod¹. Na tym etapie pulpa, zawieraj¹ca
drewniane w³ókna i wodê, nosi nazwê masy papierniczej (mo¿na do niej dodaæ tak¿e pa-
pier pochodz¹cy z makulatury, po uprzednim usuniêciu z niego farby drukarskiej). Do

masy dodaje siê nastêpnie substancje, które nadaj¹ jej po¿¹dane cechy. Papier, który bê-
dzie s³u¿y³ do pisania, poddaje siê impregnacji przy pomocy ró¿nego rodzaju ¿ywic, co ma
zapobiegaæ rozlewaniu siê atramentu na stronie. Papier przeznaczony do druku nie wy-
maga tak starannej impregnacji, poniewa¿ farba drukarska, w przeciwieñstwie do atra-
mentu, nie zawiera wody. Barwienie papieru odbywa siê przy u¿yciu ró¿nych barwników.
Jednym z nich jest sproszkowana glina. Kolejnym etapem powstawania papieru jest wpro-
wadzenie masy papierniczej do wlewu, z którego dostaje siê ona na wykonan¹ z drutu lub
plastiku ruchom¹ taœmê zwan¹ sitem. Sito mo¿e mieæ do 9 metrów szerokoœci i poruszaæ
siê z prêdkoœci¹ do 1000 metrów na minutê. Od tempa, w jakim masa jest przekazywana
na sito, zale¿y gruboœæ i waga produkowanego papieru. W czasie kiedy masa znajduje siê
na ruchomej taœmie, czêœæ zawartej w niej wody zostaje odprowadzona przez dziury sita.
W³ókna masy zaczynaj¹ ponownie ³¹czyæ siê i powstaje wstêga, która po ods¹czeniu wody
przekazywana jest nastêpnie na ruchom¹, filcow¹ taœmê i przeprowadzona przez seriê
ciê¿kich walców, które wyciskaj¹ z niej kolejn¹ partiê wody i wzmacniaj¹ wiêzy miêdzy
w³óknami. Nastêpnie wstêga zostaje przepuszczona przez system podgrzewanych par¹
metalowych wa³ków, które usuwaj¹ z niej resztki pozosta³ej w niej wody. Wysuszony papier
zostaje poddany dzia³aniu starannie wypolerowanych ¿elaznych walców, które wyg³adzaj¹
jego powierzchniê. Tak powsta³y papier poddaje siê wykoñczeniu przy u¿yciu ró¿nych metod,
w zale¿noœci od celu jego przeznaczenia, np. niektóre gatunki papieru czy tektury, aby
sta³y siê wodoodporne, zanurza siê w roztopionym wosku parafinowym, nastêpnie za po-
moc¹ wa³ków usuwa jego nadmiar i przy u¿yciu zimnej wody utwardza uzyskan¹ warstwê
ochronn¹. Recykling to ponowne wykorzystanie makulatury do produkcji papieru. Naro-
dem, który wynalaz³ papier, byli Chiñczycy. Zainspirowa³o ich zachowanie os i szerszeni,
które prze¿uwaj¹c kawa³ki drewna, uzyskiwa³y potrzebny im do budowy gniazd materia³
przypominaj¹cy papier.

Zabawy z gazetami.

•

Sk³adanie gazety do jak najmniejszych rozmiarów.

•

Sk³adanie w harmonijkê, wachlowanie siê jak wachlarzem.

•

Zwijanie w kulê jedn¹ i drug¹ rêk¹.

•

Rzuty gazetowymi kulami jak najdalej przed siebie.

•

Celowanie kulami do umieszczonego w pewnej odleg³oœci pojemnika.

•

Darcie na jak najmniejsze kawa³ki.
Æwiczenia poranne – zestaw nr X (patrz: przewodnik..., s. 38–39).

Historyjka obrazkowa Jak powstaje ksi¹¿ka.

Ogl¹danie ró¿nych ksi¹¿ek dla dzieci, poznanie nazwisk ich autorów; porównywanie wy-
gl¹du, omówienie budowy (ok³adka, strona tytu³owa, treœæ, ilustracje, spis treœci).

Wyjaœnienie znaczenia ksi¹¿ki w ¿yciu ludzi – zapisywanie propozycji dzieci na plakacie
w kszta³cie ksi¹¿ki wokó³ has³a Korzyœci p³yn¹ce z ksi¹¿ek.

S³uchanie wiersza W. Scis³owskiego Drukarz.

•

Wzbogacanie s³ownika dzieci o s³owa: maszynopis, redaktorzy, czcionka, ksiêgarnia, drukarz.

Ile ksi¹¿ek ukazuje siê na œwiecie?
Ile gazet i czasopism? – Nie wiecie!
Rzecz od Gutenberga siê zaczyna,
a dziœ taki mamy fina³:
maszynopis wpierw oddaj¹ redaktorzy,

póŸniej drobne czcionki trzeba z³o¿yæ,
po³ykaj¹ czcionki tryby maszyn,
sk¹d wychodz¹ strony ksi¹¿ek naszych.
Gdy ich póŸniej po ksiêgarniach szukasz,
nie zapomnij, czym siê trudni drukarz!
Czasem oczy ze zmêczenia ma czerwone,
gdy œpisz sobie, on na œwie¿¹ patrzy stronê –
bia³y papier czarnych liter jest ju¿ pe³en,
wiêc pochyla siê troskliwie nad swym dzie³em
i drukuje dalsze strony wci¹¿ od nowa –
i ten wierszyk te¿ dla ciebie wydrukowa³.

Poznawanie etapów powstawania ksi¹¿ki – omówienie etapów powstawania ksi¹¿ki z wy-
korzystaniem serii obrazków.

Opowiadanie przez dzieci, jak powstaje ksi¹¿ka. Czytanie ca³oœciowe wyrazów: autor,
grafik, fotograf, drukarnia, ksiêgarnia, czytelnik – Nasza klasa O, cz. 1, s. 77.
Zabawa ruchowa Czarodziejskie jab³ko.
Dzieci siedz¹ skrzy¿nie w krêgu, rêce trzymaj¹ za sob¹. Osoba wybrana przez nauczyciela
spaceruje na zewn¹trz ko³a, trzymaj¹c w rêku jab³ko. Powtarza rymowankê: Czarodziej-
skie jab³ko w rêkach moich mam, czarodziejskie jab³ko teraz tobie dam. Koñcz¹c rymo-
wankê, k³adzie jab³ko do r¹k wybranego dziecka i szybko ucieka. Obiega ko³o i siada na
miejscu dziecka, które dosta³o jab³ko, a teraz je goni³o.
Wykonanie w grupach (wspólnie z nauczycielem) ksi¹¿eczek z ilustracjami znanych dzie-
ciom bajek lub wymyœlonych przez nie.

Podzia³ dzieci na zespo³y (zachêcanie do zgodnej wspó³pracy, sprawiedliwego podzia³u
zadañ, rozwijanie odpowiedzialnoœci za efekt pracy ca³ego zespo³u).

Rysowanie kolejnych ilustracji do wybranej przez dzieci bajki.

•

Wybór koloru tekturowej ok³adki i ozdobienie jej wed³ug pomys³ów dzieci. Umieszczenie
na œrodku tytu³u ksi¹¿eczki, a z boku nazwisk jej autorów.

•

Redagowanie tekstu z pomoc¹ nauczyciela, zapisywanie go pod obrazkami wykonanymi
przez dzieci.

•

£¹czenie ok³adki i kartek ksi¹¿eczki za pomoc¹ zszywacza biurowego.

•

Prezentacja gotowych ksi¹¿eczek pozosta³ym zespo³om, czytanie powsta³ych tekstów przez
nauczyciela.

•

Umieszczenie ksi¹¿eczek w k¹ciku dla rodziców, a nastêpnie w k¹ciku ksi¹¿ki.

Spacer do pobliskiej ksiêgarni – zapoznanie z wygl¹dem sklepu, ogl¹danie zgromadzo-
nych tam ksi¹¿ek, obserwacja ludzi robi¹cych w niej zakupy. Zakup ksi¹¿ki wybranej przez
dzieci do czytania w przedszkolu.

III

Rysowanie drogi Królewny Œnie¿ki do domku krasnoludków (labirynt). Rysowanie po
œladach prawo- i lewoskrêtnych spirali – Karta pracy nr 41, cz. 1.

Utrwalanie poznanych liter.
Dzieci otrzymuj¹ kartoniki z sylabami utworzonymi z poznanych liter. £¹cz¹ je ze sob¹,
tworz¹c wyrazy, które naklejaj¹ na kartkach, a obok rysuj¹ obrazki pasuj¹ce do utworzo-
nych wyrazów, np. sylaby: ma, ta, ma, ta, la, ma, la, ma, to, la, ta, wyrazy: mama, tata,
lala, tama, mata, lato, lama.

•

Ilustracja ruchowa rymowanki Wielki smok.

Wielki smok szed³ do przodu kroki trzy,
zrobi³ przysiad i wyszczerzy³ groŸnie k³y.
Skoczy³ w górê i roz³o¿y³ skrzyd³a swe,
lata³ wko³o, by pogubiæ myœli z³e.
W ch³odnej wodzie p³ywa³ ¿abk¹ te¿,
na czworakach chodzi³ tak jak je¿.
Gdy siê zmêczy³, to zwiniêty w k³êbek spa³.
Kolorowe sny ca³¹ nockê mia³.

Dzień 3.

Dbamy o książki

Cele ogólne:
–

wykorzystanie w pracy ró¿nych technik plastycznych,

–

rozwijanie muzykalnoœci i szybkiej reakcji na sygna³ dŸwiêkowy.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wykonuje zak³adkê do ksi¹¿ki z zastosowaniem ró¿nych technik,

–

okreœla kierunek linii melodycznej piosenki; reaguje ruchem na zmianê wysokoœci dŸwiêków.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 42, 43, cz. 1, wiersz J. Huszczy Skarga ksi¹¿ki, piosenka
Abrakadabra, ksi¹¿ki przyniesione przez dzieci, ksi¹¿ki zadbane i zniszczone, sylweta do wier-
sza, tamburyn, materia³y do wykonania zak³adek, bêbenki, ró¿ne zak³adki, no¿yczki, dziurkacz.

Przebieg dnia

£¹czenie liniami w ró¿nych kolorach ma³ych i wielkich drukowanych liter: a, o, e, m, t, l –
Karta pracy nr 42, cz. 1.

Ogl¹danie ksi¹¿ek przyniesionych do przedszkola przez dzieci.

•

Zachêcanie do swobodnych wypowiedzi na temat ich ulubionych bohaterów.

•

Wzbogacenie k¹cika ksi¹¿ki o nowe tytu³y.

•

Czytanie przez ca³y tydzieñ fragmentów ksi¹¿ki wybranej przez dzieci spoœród ksi¹¿ek zapro-
ponowanych przez nauczyciela, uwa¿ne œledzenie losów wystêpuj¹cych w niej bohaterów.

•

Stwarzanie warunków do samodzielnego czytania ksi¹¿ek przez chêtne dzieci umiej¹ce czytaæ.
Æwiczenia poranne – zestaw nr X (patrz: przewodnik..., s. 38–39).

Wykonywanie zak³adek do ksi¹¿ek.

Porównywanie wygl¹du ksi¹¿ek: zadbanej i zniszczonej.
Nauczyciel pokazuje dzieciom dwa rodzaje ksi¹¿ek. Jedne – ³adne, oprawione, czyste;
drugie – z pozaginanymi rogami, podartymi kartkami, poplamionymi, porysowanymi stro-
nami. Dzieci ogl¹daj¹ je, porównuj¹. Wypowiadaj¹ siê, co s¹dz¹ o ludziach, którzy z nich
korzystali. Podaj¹ przyk³ady, w jaki sposób nale¿y dbaæ o ksi¹¿ki.

S³uchanie wiersza J. Huszczy Skarga ksi¹¿ki ilustrowanego sylwet¹ ksi¹¿ki.

Jestem ksi¹¿k¹ z du¿ej szafy.
Wszyscy mówi¹, ¿em ciekawa,
wiêc mnie ci¹gle ktoœ po¿ycza,
lecz nie cieszy mnie ta s³awa.

Mam papier bielusieñki,
œlady na nim Florka rêki.
Pozagina³ Jaœ mi rogi,
Julek na mnie k³ad³ pierogi.
Krzyœ, ze swym zwyczajem zgodnie,
trzyma³ mnie a¿ trzy tygodnie.
Narysowa³ na ok³adce
Staœ diabe³ka, ma³pkê w klatce.
Anka, W³adka siostra ma³a,
ta mi kartki dwie wyrwa³a.
Có¿ mi z tego, ¿em ciekawa,
d³u¿ej ¿yæ tak nie potrafiê.
Nie bêdziecie mnie szanowaæ,
to siê na klucz zamknê w szafie!

Rozmowa na temat skarg ksi¹¿ki wystêpuj¹cej w wierszu; ocena postêpowania korzystaj¹-
cych z niej dzieci.

Zabawa z elementem dramy Smutna ksi¹¿ka i weso³a ksi¹¿ka.
Chêtne dzieci wcielaj¹ siê w role ksi¹¿ek – szanowanych i zniszczonych: próbuj¹ wyraziæ
s³owem, gestem, mimik¹, co mog¹ czuæ takie ksi¹¿ki.

Wspólne ustalenie zasad korzystania z ksi¹¿ek; spisanie ich przez nauczyciela, umieszcze-
nie w k¹ciku ksi¹¿ki.
Zabawa ruchowa Dobrze czy Ÿle?
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
w grze nauczyciel wypowiada s³owa odnosz¹ce siê do wygl¹du ksi¹¿ek lub sposobów
korzystania z nich, np. ³adna ok³adka, poplamione kartki, pozaginane rogi, czyste kartki,
ogl¹danie brudnymi rêkami, czytanie podczas jedzenia obiadu, odk³adanie na pó³kê... Je-
œli dotycz¹ one prawid³owego zachowania, dzieci maszeruj¹ w miejscu i klaszcz¹ w rêce,
jeœli negatywnego – przykucaj¹ i zakrywaj¹ twarze d³oñmi.

Rozwi¹zanie zagadki Zak³adka do ksi¹¿ki.

Kiedy przerwaæ musisz ksi¹¿ki swej czytanie,
w³ó¿ j¹ do œrodka, niech w ksi¹¿ce zostanie.
Ona ci przypomni, dok¹d trzeba wróciæ,
kiedy na czytanie chêæ tobie powróci. (zak³adka do ksi¹¿ki)

Ogl¹danie ró¿nych zak³adek, wyjaœnienie i pokaz ich zastosowania.

Zaproponowanie wykonania zak³adek.

•

Pokaz gotowych zak³adek przygotowanych przez nauczyciela.

•

Opisanie sposobu ich wykonania.
Dzieci wycinaj¹ pasek z kolorowego kartonu po narysowanych liniach, ozdabiaj¹ go z obu
stron kwiatkami wyciêtymi z gazet ogrodniczych lub ozdobnych papierów do pakowania
prezentów.
£¹cz¹ dwa paski wyciête z kolorowych pocztówek w³óczk¹ przez otworki wykonane dziur-
kaczem, ozdabiaj¹ frêdzelkami z pociêtej w³óczki przewleczonej przez otworek wykonany
poœrodku górnego brzegu zak³adki.
Przewlekaj¹ paseczki wyciête z kolorowego papieru przez bia³y kartonowy pasek naciêty
przez nauczyciela trzy razy wzd³u¿ œrodka, przyklejaj¹ koñce paseczków do kartonu. Po
wykonaniu zak³adki wyrównuj¹ wystaj¹ce elementy przez równe obciêcie (szerokoœæ bia-
³ego paska 4 cm, kolorowych – 1 cm, naciêcia co 1 cm, zaczynaj¹c od lewej strony; zacho-

wanie odstêpu od dolnego i górnego koñca zak³adki po 1 cm).
Ozdabiaj¹ pasek z bia³ego kartonu elementami wyciêtymi z kolorowego papieru, doryso-
wuj¹ niektóre elementy flamastrami; doklejaj¹ z obu stron frêdzelki powsta³e przez pona-
cinanie w paseczki prostok¹ta z bibu³y karbowanej o szerokoœci zak³adki.

•

Samodzielna praca w czterech zespo³ach.

•

Ogl¹danie gotowych zak³adek.

•

Zorganizowanie wystawy w k¹ciku dla rodziców.
Zabawy przy piosence Abrakadabra.

S³uchanie piosenki (s³owa i muzyka J. Nowosad).

Dzieci:

Ali Baba, Arab z bajki,

tañcz¹ w parach w ko³o w praw¹ i w

w swym sezamie pali fajki.

lew¹ stronê,

Œmia³y Sindbad przygód szuka,

zatrzymuj¹ siê, staj¹ przodem do siebie,

co dzieñ któraœ w drzwi mu puka.

Ref.: Abrakadabra,

wykonuj¹ gest czarowania, zataczaj¹c
przed sob¹ rêkami dwa ko³a,

piêkny bajek œwiat,

wyklaskuj¹ rytm o d³onie partnera,

abrakadabra,

jak wy¿ej,

bawi nas.

wytupuj¹ rytm,

Abrakadabra,

jak wy¿ej,

piêkny bajek œwiat,

jak wy¿ej,

czaruje dzieci ju¿ od lat.

wykonuj¹ obroty wokó³ w³asnej osi, rêce
trzymaj¹ na biodrach,

II.

Baba-Jaga ka¿e miotle

tañcz¹ w parach w praw¹ i w lew¹ stronê,

muchomory mieszaæ w kotle.
A kot w butach, graj¹c w karty,

wystawiaj¹ do przodu raz praw¹, raz

przegra³ buty – to nie ¿arty.

lew¹ nogê, rêce trzymaj¹ na biodrach,

Ref.: Abrakadabra, piêkny...

jak wy¿ej,

III. Krasnoludki z Guliwerem

tañcz¹ w parach ze zmian¹ kierunku,

je¿d¿¹ sobie dziœ rowerem.
Smok wawelski zjad³ barana
i brzuch boli go od rana.

Ref.: Abrakadabra, piêkny...

jak wy¿ej.

Rozmowa na temat piosenki.

•

Okreœlanie jej nastroju, liczby zwrotek; zwrócenie uwagi na baœniowe postacie oraz humor
zawarty w jej treœci.

Æwiczenia dykcyjne Powtórz tak jak ja – wyraŸne wypowiadanie s³ów refrenu; powtarza-
nie – ciche i g³oœne, pokazywanie wymyœlonego przez dzieci gestu czarowania – przy
s³owie abrakadabra.

Okreœlanie kierunku linii melodycznej w piosence. Pokazywanie przez dzieci rêkami, kie-
dy melodia siê wznosi, a kiedy opada.
Zabawa ruchowa Bajkowe postacie: reagowanie odpowiednim ruchem na wysokoœæ dŸwiê-
ków: niskich, œrednich i wysokich.
Nauczyciel zamienia dzieci w bajkowe postacie, które reaguj¹ okreœlonym ruchem na dŸwiê-
ki odpowiedniej wysokoœci: smoki – poruszaj¹ siê na czworakach przy niskich dŸwiêkach,
koty w butach – maszeruj¹ przy œrednich dŸwiêkach, a baby-jagi lataj¹ na miot³ach –
biegaj¹ na palcach, rêce maj¹ wyci¹gniête przed sob¹, naœladuj¹ trzymanie miot³y przy
wysokich dŸwiêkach.

Æwiczenia emisyjne Zaœpiewaj tak jak ja: powtarzanie fragmentów melodii piosenki nuco-
nej przez nauczyciela na sylabach: la, na, ta.

Przypomnienie wygl¹du bêbenka i ró¿nych sposobów gry na nim; œpiewanie refrenu i wy-
stukiwanie jego rytmu na tym instrumencie.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw III (patrz: przewodnik..., s. 34–35).

III

Kolorowanie rysunku przedstawiaj¹cego fragment bajki Czerwony Kapturek. Opowiada-
nie jej fragmentu. Odpowiadanie na pytanie: Czy powinno siê rozmawiaæ z nieznajomym
i mówiæ mu o sobie, o rodzinie? – Karta pracy nr 43, cz. 1.

Poszukiwanie przez dzieci ró¿nych znaczeñ tych samych s³ów, np.: zamek – obronny, kró-
lewski, b³yskawiczny, z piasku..., wie¿a – zamkowa, z klocków, zegarowa, szachowa...,
zebra – przejœcie dla pieszych, zwierzê, klucz – do otwierania drzwi, ptaków, do roweru,
oko – do patrzenia, na rosole...

Naprawa zniszczonych ksi¹¿ek, wykonywanie ok³adek z ozdobnego papieru – zachêcanie
do zgodnej wspó³pracy; wyrabianie dba³oœci o ksi¹¿ki.

Zabawa przy piosence Abrakadabra (patrz: przewodnik..., s. 48).

Dzień 4.

Bajkowe figury geometryczne

Cele ogólne:
–

zapoznanie z nazw¹ i cechami prostok¹ta,

–

tworzenie w³asnych kompozycji z wykorzystaniem figur geometrycznych.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa prostok¹t,

–

uk³ada sylwety bajkowych postaci z wykorzystaniem figur geometrycznych.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 78, 79, karty pracy nr 44, 45, cz. 1, klocki
w kszta³cie figur geometrycznych, obrazki bajkowych postaci, wyrazy do czytania ca³oœciowe-
go, nakrywki do schematów i modeli, kartoniki z figurami geometrycznymi, mozaika geome-
tryczna, 4 obrêcze, ró¿ne kartonowe prostok¹ty, tamburyn, szarfy w czterech kolorach, p³ó-
cienny worek, tablica i klocki magnetyczne, postacie z figur wykonane przez nauczyciela, pa-
pierowe kolorowe figury geometryczne ró¿nych rozmiarów, klej, materia³y do wykonania do-
mina geometrycznego, kartki formatu A–4.

Przebieg dnia

Pokazywanie gestem, ruchem, mimik¹ bajkowych postaci przedstawionych na wylosowa-
nych obrazkach; odgadywanie przez pozosta³e dzieci, kim jest pokazywana postaæ.

Rozpoznawanie i nazywanie ko³a, kwadratu i trójk¹ta.

•

Segregowanie klocków w kszta³tach poznanych figur geometrycznych. Uk³adanie ich pod
kartonikiem z obrazkiem figury o danym kszta³cie; wyszukiwanie na obrazku figur dane-
go rodzaju, liczenie ich.

Czytanie ca³oœciowe wyrazów: figury, ko³o, kwadrat.

•

Analiza dŸwiêkowa tych s³ów, uk³adanie ich schematów i modeli.
Æwiczenia poranne – zestaw nr X (patrz: przewodnik..., s. 38–39).

Poznajemy prostok¹t – zapoznanie z nazw¹ i cechami prostok¹ta.

Zabawa utrwalaj¹ca poznane figury Pos³uszne figury.
Dzieci siedz¹ w krêgu. Losuj¹ po jednej figurze geometrycznej, a nastêpnie wykonuj¹
polecenia nauczyciela, np.: Zamieniaj¹ siê miejscami dzieci, które maj¹ ko³a, maj¹ trójk¹-
ty, maj¹ kwadraty, maj¹ jak¹kolwiek figurê geometryczn¹. Z figur jednego rodzaju tworz¹
ko³o. Potem dzieci tworz¹ jedno wspólne ko³o z przestrzeganiem kolejnoœci figur: ko³o,
kwadrat, trójk¹t, ko³o, kwadrat, trójk¹t... (Nauczyciel sprawdza poprawnoœæ wykonania
poszczególnych zadañ).

Zabawa Segregowanie figur.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi mozaikê geometryczn¹ zawieraj¹c¹: ko³a, kwadraty, trójk¹-
ty i prostok¹ty oraz cztery obrêcze. Opisuje figury i prosi dzieci, aby powk³ada³y je do odpo-
wiednich obrêczy, np. Do pierwszej obrêczy w³ó¿cie takie figury, które maj¹ cztery równe boki
i cztery k¹ty; do drugiej obrêczy te figury, które maj¹ trzy boki i trzy wierzcho³ki; do trzeciej
obrêczy te figury, które s¹ okr¹g³e. Zosta³y jeszcze figury jednego rodzaju. Co mo¿emy o nich
powiedzieæ? Dzieci ogl¹daj¹ prostok¹ty, okreœlaj¹c ich wygl¹d. Zwracaj¹ uwagê na liczbê bo-
ków, ich d³ugoœæ, licz¹ wierzcho³ki. Nauczyciel podaje nazwê nowej figury. Dzieci wk³adaj¹
prostok¹ty do czwartej obrêczy. Nazywaj¹ figury umieszczone w kolejnych obrêczach.

Porównywanie ró¿nych prostok¹tów.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi kartonowe prostok¹ty ró¿nej wielkoœci i o ró¿nej d³u-
goœci boków. Dzieci ogl¹daj¹ je, podaj¹ podobieñstwa i ró¿nice.

Zabawa Szukamy prostok¹tów.
Dzieci rozchodz¹ siê po sali i szukaj¹ przedmiotów, które maj¹ kszta³t prostok¹ta. Nastêp-
nie podaj¹, gdzie znalaz³y dany przedmiot, jak on siê nazywa i do czego s³u¿y.

Zabawy z prostok¹tn¹ kartk¹ papieru.
Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki formatu A–4. Dzieci okreœlaj¹, jakiego s¹ one kszta³tu.
Nastêpnie nauczyciel prosi dzieci, aby tak posk³ada³y swoje kartki, ¿eby wyczarowa³y z nich
inne prostok¹ty.

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 1, s. 78, 79.

•

Okreœlanie wygl¹du kolejnych prostok¹tów. Wskazywanie ich krótszych i d³u¿szych boków.

•

Rysowanie linii na figurach wed³ug podanego wzoru.

•

Wskazywanie w rzêdach czêœci danych figur.

•

Kolorowanie pierwszych lub drugich kó³ przy zdaniach, w zale¿noœci od tego, czy s¹ praw-
dziwe, czy fa³szywe.
Zabawa ruchowa Uk³adamy figury.
Nauczyciel dzieli dzieci na cztery zespo³y (kolorowe szarfy). Dzieci poruszaj¹ siê po sali

w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze nauczyciel pokazuje
okreœlon¹ figurê geometryczn¹. Dzieci nazywaj¹ j¹ i uk³adaj¹ jej kszta³t ze swoich cia³.
Uk³adanie bajkowych postaci z papierowych figur geometrycznych.

Zabawa Czarodziejski worek.
Nauczyciel wk³ada do p³óciennego worka ma³e i du¿e klocki w kszta³cie figur geometrycz-
nych. Zadaniem dzieci jest odnaleŸæ w worku figurê o okreœlonym kszta³cie podanym przez
nauczyciela, a nastêpnie o okreœlonych dwóch cechach: kszta³cie i wielkoœci (np. Poszukaj
ma³ego prostok¹ta, du¿ego ko³a...).

Zabawa Æwiczymy razem z pajacykiem.
Nauczyciel uk³ada z klocków na tablicy magnetycznej postaæ pajacyka (mog¹ to byæ
równie¿ papierowe elementy, ale z ruchomymi nogami i rêkami). Dzieci omawiaj¹ jego
wygl¹d: brzuch – kwadrat, g³owa – ko³o, czapka – trójk¹t, rêce – dwa mniejsze prostok¹-
ty, nogi – dwa wiêksze prostok¹ty. Pajacyk zaprasza dzieci do æwiczeñ – nauczyciel
wyjaœnia, ¿e stoi on ty³em do dzieci i prosi, aby naœladowa³y ruchy, jakie bêdzie wyko-
nywa³. Zmienia ustawienie r¹k i nóg pajacyka, które pocz¹tkowo ustawione s¹ prosto
wzd³u¿ tu³owia (rêce) i równolegle w dó³ od tu³owia (nogi). Dzieci naœladuj¹ czynnoœci,
jakie wykonuje pajacyk, np. prawa rêka w bok, lewa noga w bok; lewa rêka do góry,
prawa rêka w bok; obie rêce w bok, lewa noga w bok itp. Na pocz¹tku zabawy nauczy-
ciel pomaga dzieciom, wydaj¹c równie¿ s³owne polecenia. PóŸniej dzieci æwicz¹ same,
a nauczyciel sprawdza poprawnoœæ wykonania æwiczeñ, zadaj¹c pytania, np.: Któr¹ rêkê
pajacyk ma w górze? Któr¹ nogê ma odchylon¹ w bok?

Ogl¹danie figurowych postaci.
Nauczyciel pokazuje dzieciom postacie wykonane przez siebie z wykorzystaniem ró¿nej
wielkoœci figur geometrycznych. Dzieci nazywaj¹ je i okreœlaj¹, z jakich figur powsta³y.

Uk³adanie sylwet bajkowych postaci.
Dzieci uk³adaj¹ bajkowe postacie, np.: króla, królewny, krasnoludka, smoka... z koloro-
wych, papierowych figur geometrycznych. Naklejaj¹ je na kartkach.

•

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Ogl¹danie powsta³ych prac; okreœlanie, jakich figur geometrycznych dzieci u¿y³y w swo-
ich kompozycjach; nadawanie pracom tytu³ów.

•

Zorganizowanie wystawy – prezentacja prac w k¹ciku dla rodziców.

III

Kolorowanie umieszczonych obok siebie rysunków prostok¹tów tak, aby ka¿dy by³ w in-
nym kolorze (w innych miejscach kolory mog¹ siê powtarzaæ) – Karta pracy nr 44, cz. 1.

Nazywanie czynnoœci wykonywanych przez postacie z bajek przedstawione na rysunkach
umieszczonych w prostok¹tach – Karta pracy nr 45, cz. 1.

Ilustracja ruchowa rymowanki Wielki smok (patrz: przewodnik..., s. 46).

Wykonanie domina geometrycznego.

•

Naklejanie na prostok¹tne kartoniki, przedzielone na pó³ czarn¹ lini¹, figur geometrycz-
nych ró¿nej wielkoœci, w szeœciu kolorach, wyciêtych z papieru kolorowego. Wykorzysta-
nie domina do zabawy przy stoliku.

Dzień 5.

Słuchamy bajek

Cele ogólne:
–

rozwijanie umiejêtnoœci opowiadania wys³uchanych utworów; tworzenie do nich nowych
zakoñczeñ,

–

rozwijanie s³uchu fonematycznego.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

opowiada wys³uchany utwór; podaje w³asne zakoñczenia do poznanej bajki,

–

dzieli s³owa na sylaby i g³oski.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 1, s. 80, karty pracy nr 46, 47, 48, cz. 1, bajka
H. Januszewskiej Kot w butach, ilustracje do bajki, gazety, klej, elementy z kolorowego pa-
pieru do u³o¿enia postaci kota w butach, patyczki, klocki, obrazki przedmiotów i postaci
wystêpuj¹cych w bajkach, nagranie tanecznej muzyki, propozycje æwiczeñ z kinezjologii
edukacyjnej, sznurek.

Przebieg dnia

Liczenie przedmiotów w pêtlach. Naklejanie kartoników z odpowiednimi liczbami (z wk³ad-
ki) pod pêtlami. Kolorowanie w ka¿dej parze pêtli ramki z wiêksz¹ liczb¹ – Nasza klasa O,
cz. 1, s. 80.

Zabawy z czarodziejsk¹ ró¿d¿k¹.

•

Wykonanie czarodziejskiej ró¿d¿ki poprzez zrolowanie gazety od lewego dolnego rogu do
prawego górnego rogu i sklejenie jej.

•

Uk³adanie wymyœlonych przez dzieci czarodziejskich zaklêæ; prezentacje wzbogacone ru-
chami papierowej ró¿d¿ki.

•

Ekspresja s³owna – Czarodziejsk¹ ró¿d¿k¹ chcia³bym (chcia³abym) wyczarowaæ...

•

Uk³adanie z wszystkich ró¿d¿ek zamku czarodzieja: wymyœlanie przez dzieci jego imienia.

Koñczenie rysowania lalki wed³ug wzoru – Karta pracy nr 48, cz. 1.
Æwiczenia poranne – zestaw nr X (patrz: przewodnik..., s. 38–39).

S³uchanie bajki Kot w butach w opracowaniu H. Januszewskiej.

Uk³adanie postaci kota w butach z elementów z kolorowego papieru, przygotowanych
przez nauczyciela; rozpoznawanie i nazywanie powsta³ej postaci.

S³uchanie bajki z wykorzystaniem ilustracji.
By³ sobie raz pewien m³ynarz, który zostawi³ w spadku swoim synom m³yn, os³a i kota, bo tylko
tyle mia³ maj¹tku. Syn najstarszy wzi¹³ m³yn, œredni – os³a, a dla najm³odszego pozosta³ kot.
– To ci maj¹tek! – westchn¹³ m³ynarczyk. – Na co mi siê ten kocur przyda? Najstarszy brat
zarobi w m³ynie na kawa³ek chleba, œredni bêdzie wozi³ towar na oœle i te¿ bêdzie coœ mia³
z tego, a ja? Chyba umrê z g³odu!
– Nie ma o tym mowy – powiedzia³ kot. – Ju¿ ja siê o to postaram, ¿eby ci siê dobrze dzia³o.
– Ciekawym, jaki to znajdziesz sposób! – rozeœmia³ siê m³ynarczyk.
– Koci – powiedzia³ kot i musn¹³ w¹s.
– No, no – pokrêci³ g³ow¹ m³ynarczyk. – ¯ebym tylko nie potrzebowa³ siê za ciebie wstydziæ.
M³ynarczyk wiedzia³ dobrze, dlaczego krêci g³ow¹. Zna³ kocura i wiedzia³, ¿e radzi sobie
w ¿yciu podstêpem i sprytem, a m³ynarczyk by³ zacnym ch³opakiem i nie bardzo mu siê to
podoba³o.
– Co to znaczy: no, no? – zapyta³ kot.
– To znaczy, ¿e nieraz widzia³em, jak to podstêpnie udajesz nie¿ywego, a gdy oœmielone
myszy podchodz¹ blisko – chwytasz je: ³aps-caps! I ju¿ masz obiad i kolacjê. Ani mi w g³o-
wie tak zdobywaæ sobie utrzymanie.
– S³usznie. Nie jesteœ kotem, tylko moim panem. Ale zdaj siê na kota i przestañ siê trapiæ.
Daj mi tylko worek i buty, ¿ebym móg³ bezpiecznie ³aziæ po zaroœlach. Zgoda?
– Zgoda – powiedzia³ m³ynarczyk i uœmiechn¹³ siê szeroko, pokazuj¹c zêby – a mia³ je zdrowe

i ³adne, oczy zaœ niebieskie. Jednym s³owem, by³ to nie tylko zacny, ale i przystojny ch³opak.
Kot dosta³ od m³ynarczyka wszystko, o co prosi³. I worek, i buty. Worek napcha³ otrêbami
i zawiesi³ sobie na szyi, buty wzu³ i ruszy³ na ³owy pod las, gdzie spotkaæ mo¿na by³o
mnóstwo zajêcy. Pod lasem kot wyci¹gn¹³ siê jak nie¿ywy, rozsun¹³ worek i czyha³, a¿
zbli¿y siê do niego jakiœ ³atwowierny zaj¹czek. Nie czeka³ d³ugo: wkrótce m³ody zaj¹czek
dobra³ siê do worka, a kot ³aps – zaci¹gn¹³ worek, schwyta³ zaj¹czka i ruszy³ z nim do
królewskiego zamku, dok¹d by³o ca³kiem blisko.
– Proszê o pos³uchanie – powiedzia³ do królewskiej warty i podkrêci³ w¹sa... To siê spodo-
ba³o wartuj¹cym wojakom i poprowadzili go do króla.
Kot uk³oni³ siê po wojskowemu i powiada:
– Oto, Królewski Majestacie – t³usty zaj¹c z hodowli mojego pana. Niech Królewski Maje-
stat przyjmie go ³askawie w darze.
– Dziêkujê – powiedzia³ król, który by³ wielkim smakoszem. – A jak siê twój pan nazywa?
– Jaœnie Wielmo¿ny Pan Szaraban – zblagowa³ kot na poczekaniu.
– Pok³oñ¿e siê, kocie, Jaœnie Wielmo¿nemu Panu Szarabanowi i powiedz mu, ¿e bardzo
mnie swoim darem ucieszy³.
Kot uk³oni³ siê jeszcze raz i zawróci³ do m³yna, ale nic o tym wszystkim nie powiedzia³
swemu panu. Wkrótce potem kot ze swym workiem ukry³ siê w zbo¿u. Gdy do worka wpa-
d³y mu dwie kuropatwy, schwyta³ je obie naraz i zaniós³ królowi.
– Mniam, mniam – mlasn¹³ król jêzykiem na widok kuropatw... Podziêkuj, kocie, za ten dar
twemu panu, Jaœnie Wielmo¿nemu Panu Szarabanowi...
I tak przez dwa–trzy miesi¹ce przynosi³ królowi coraz to inn¹ sztukê zwierzyny... ale swo-
jemu panu nie mówi³ o tym ani s³owa. Pod koniec trzeciego miesi¹ca spotka³ na zamku
córkê króla, przeœliczn¹ panienkê.
– By³aby to w sam raz ¿ona dla mojego pana – mrukn¹³ kot...
– Kot w butach! – wykrzyknê³a zdumiona królewna. – Co za dziwo! Jeszczem czegoœ takie-
go nie widzia³a!
– Coœ takiego mo¿na spotkaæ tylko ko³o m³yna, ale szanowna królewna nigdy tak daleko
nie chodzi na spacer.
– Muszê siê tam wybraæ jutro! Namówiê mego królewskiego tatê, ¿ebyœmy pojechali pod
m³yn karet¹... A wiêc do jutra, kocie w butach! – zawo³a³a królewna...
– Do jutra! – uk³oni³ siê kot i popêdzi³ do m³ynarczyka.
– Ej, panie, panie! Pos³uchaj mojej rady, a wkrótce piêknie siê twój los ustali.
– Jakiej rady? – zapyta³ m³ynarczyk.
– IdŸ jutro wyk¹paæ siê w rzece, w miejscu, które ci wska¿ê.
– To mogê zrobiæ. K¹piel ka¿demu zawsze siê przyda – powiedzia³ m³ynarczyk...
Nazajutrz m³ynarczyk poszed³ siê k¹paæ w rzece, w miejscu, które mu kot wskaza³, i p³ywa³
sobie, weso³o podœpiewuj¹c. Tymczasem hultaj kot schowa³ mu cichcem ubranie pod ka-
mieñ, a sam wybieg³ na drogê prowadz¹c¹ od zamku do m³yna i wypatrywa³ królewskiej
karety. W³aœnie toczy³a siê w te strony... Kot da³ susa, stan¹³ na drodze... i wrzasn¹³:
– Ratunku! Ratunku! – mój pan, Jaœnie Wielmo¿ny Pan Szaraban, tonie!
– Ach! Ach! Gdzie? – krzyknê³a królewna... M³ynarczyk zdziwi³ siê bardzo, gdy go si³¹
wyci¹gniêto z wody i przebrano w piêkny mundur, bo nikt nie móg³ znaleŸæ jego ubrania...
Po czym wszyscy podeszli do królewskiej karocy, do której król zaprosi³ Jaœnie Wielmo¿ne-
go Pana Szarabana, dziêkuj¹c mu bez ustanku za zaj¹ce i kuropatwy, tak ¿e zdumiony
m³ynarczyk nie móg³ przyjœæ do s³owa. Zw³aszcza ¿e onieœmiela³a go obecnoœæ piêknej
królewny, która patrzy³a na niego ¿yczliwym wzrokiem.
Gdy kareta toczy³a siê poln¹ drog¹, kot pogna³ przed siebie ku polom i ³¹kom, które by³y

w³asnoœci¹ pewnego czarodzieja. Zamek tego czarodzieja widaæ by³o z daleka, sta³ on
bowiem na wzgórzu, otoczony obronnym murem. Gdy zdyszany kot dopad³ do ³¹ki, zoba-
czy³ na niej kosiarzy czarodzieja.
– Dobrzy ludzie! Kosiarze! – zawo³a³. – Jeœli nie chcecie, aby was po¿ar³ wasz pan –
czarodziej, powiedzcie królowi, który tu zaraz nadjedzie karet¹, ¿e ³¹ki te nale¿¹ do Jaœnie
Wielmo¿nego Pana Szarabana... I kot popêdzi³ ku polom czarodzieja.
Wkrótce królewska kareta zbli¿y³a siê ku ³¹kom.
– Ej, dobrzy ludzie! – zawo³a³ król. – A czyj¹ to piêkn¹ ³¹kê kosicie? – Jaœnie Wielmo¿nego
Pana Szarabana! – odpowiedzieli chórem kosiarze.
– Piêkne masz ³¹ki, Jaœnie Wielmo¿ny Panie Szarabanie – powiedzia³ król i kaza³ jechaæ
dalej. Kot tymczasem by³ ko³o pól czarodzieja, na których pracowali ¿eñcy.
– Dobrzy ludzie! ¯eñcy! – zawo³a³. – Jeœli nie chcecie, ¿eby was po¿ar³ wasz pan – czaro-
dziej, powiedzcie królowi, który tu zaraz nadjedzie karet¹, ¿e pola te nale¿¹ do Jaœnie
Wielmo¿nego Pana Szarabana... I kot popêdzi³ ku zamczysku czarodzieja.
Wkrótce królewska kareta zbli¿y³a siê ku piêknym polom.
– Ej, dobrzy ludzie! – zawo³a³ król. – A czyje to piêkne pola kosicie?
– Jaœnie Wielmo¿nego Pana Szarabana! – odpowiedzieli chórem ¿eñcy.
– Jakie masz piêkne pola, Jaœnie Wielmo¿ny Panie Szarabanie – powiedzia³ król i kaza³
jechaæ dalej.
Tymczasem kot dopad³ do zamku czarodzieja, skoczy³ przez okno do komnaty, gdzie sie-
dzia³ czarodziej i jad³ obiad.
– A to co? – zapyta³ na widok kota w butach.
– Kot w butach – odpowiedzia³ kot.
– Nigdy takich rzeczy nie widywa³em – burkn¹³ czarodziej. – Zajmujê siê czarowaniem
i znam siê dobrze na tym.
– W³aœnie – powiedzia³ kot. – Przyszed³em przekonaæ siê, czy to prawda.
– Jak to? – czarodziej poczerwienia³ ze z³oœci. – Ja mia³bym nie znaæ siê na czarach?
– Ktoœ mi powiedzia³, ale nie wiem, czy to prawda, czy plotka, ¿e szanowny pan umie sam
siebie zaczarowaæ.
– Oczywiœcie! – zawo³a³ czarodziej. – Mogê siê przemieniæ, i to tu, zaraz, na twoich oczach,
we wszystko, w co mi siê spodoba.
– Nawet w lwa? – zaciekawi³ siê kot.
– Wrau! – odpowiedzia³ czarodziej i w mgnieniu oka przemieni³ siê w lwa...
– A czy szanowny pan potrafi przemieniæ siê w coœ maleñkiego, na przyk³ad w myszkê?
– Pii – odpowiedzia³ czarodziej i z okaza³ego lwa przemieni³ siê w ma³¹ myszkê.
Na to tylko czeka³ kot. Rzuci³ siê na mysz i ³aps-caps! Schwyta³ j¹ i po¿ar³. W tej¿e chwili
us³ysza³ turkot kó³ królewskiej karety. Wybieg³ wiêc naprzeciw, sk³oni³ siê piêknie i powiada:
– Witaj, Królewski Majestacie, w zamku Jaœnie Wielmo¿nego Pana Szarabana!
– Wiêc i ten piêkny zamek nale¿y do ciebie! – wykrzykn¹³ król. – Jak¿e mi³o, ¿e pozna³em tak
zamo¿nego m³odzieñca! – to mówi¹c, potrz¹sa³ d³oni¹ zdumionego m³ynarczyka, któremu wy-
dawa³o siê, ¿e œni mu siê to wszystko: i zamek, i kareta, i pola, i ³¹ki, i król, i piêkna królewna.
– Proszê na ucztê! – wykrzykn¹³ kot.
Król by³ wprost oczarowany uczt¹ i wspania³oœci¹ zamku, a królewna patrzy³a z zachwy-
tem na m³ynarczyka.
– Widzê, ¿e posiadasz pan wielkie dobra... Podobasz mi siê i nic nie stoi na przeszkodzie,
abyœ zosta³ moim ziêciem – powiedzia³ król. I tak te¿ siê sta³o. Zacny m³ynarczyk poœlubi³
królewnê i gospodarzy³ dzielnie, rzetelnie i sprawiedliwie dobrami po czarodzieju. Wszy-
scy byli z tego radzi, a najbardziej kot, który wypas³ siê jak kluska na resztkach z królew-

skiego sto³u. Niektórzy s¹siedzi wypytywali czasem m³ynarczyka, jak to doszed³ do takich
godnoœci i dostatków.
– Zapytajcie mojego kota – odpowiada³. Bo sam, rzeczywiœcie, nic o tym nie wiedzia³.

Rozmowa na temat treœci bajki.

•

Wyjaœnienie niezrozumia³ych s³ów.

•

Wypowiedzi dzieci na temat postêpowania kota.

•

Okreœlanie przez dzieci, któr¹ postaci¹ chcia³yby byæ i dlaczego.

Okreœlanie cech postaci: m³ynarczyka, kota, króla, królewny, czarodzieja. (Stosowanie przy-
miotników, np.: mi³y, m¹dry, dobry, przystojny, skromny...).

Wspólne opowiadanie bajki.
Dzieci kolejno mówi¹ po jednym zdaniu dotycz¹cym treœci bajki.

Podawanie propozycji nowych zakoñczeñ bajki.
Zabawa ruchowa Kot i zaj¹ce.
Nauczyciel wybiera jedno dziecko-kota, które staje z boku. Na has³o Kota nie ma, pozosta-
³e dzieci poruszaj¹ siê po sali, skacz¹c jak zaj¹ce. Kiedy us³ysz¹ has³o Kot poluje, zatrzy-
muj¹ siê bez ruchu. Które dziecko siê poruszy, zostaje z³apane przez kota i odchodzi na
bok. Wygrywaj¹ te dzieci, które jak najd³u¿ej siê nie porusz¹.
Æwiczenia s³uchowe Wokó³ bajek.

Syntezowanie s³ów wypowiedzianych przez nauczyciela lub dzieci z podzia³em na g³oski,
np.: korona, buty, tron, smok, pantofelek, dynia, myszka, jaskó³ka, wró¿ka, wie¿a. Okreœla-
nie, z jakimi bajkami siê kojarz¹, np. pantofelek – Kopciuszek; buty – Kot w butach...

Podzia³ tytu³ów znanych bajek na sylaby.
Chêtne dzieci wypowiadaj¹ tytu³y znanych im bajek z podzia³em na sylaby, pozosta³e od-
gaduj¹, jaki to tytu³.

Liczenie zdañ w wypowiedziach.
Nauczyciel wypowiada kilka zdañ tworz¹cych pewn¹ ca³oœæ. Dzieci wyodrêbniaj¹ zdania
w wypowiedzi nauczyciela i licz¹ je. Uk³adaj¹ przed sob¹ odpowiedni¹ liczbê patyczków.
Kwiatek rozwin¹³ p³atki. Siedzia³a w nim dziewczynka. By³a bardzo malutka.
Kot za³o¿y³ buty. Worek zarzuci³ na plecy. Poszed³ do lasu. Upolowa³ dwa zaj¹ce.
Królowa by³a z³a. Popatrzy³a w zwierciad³o. Zobaczy³a tam Œnie¿kê i siedmiu krasnolud-
ków. Zawo³a³a natychmiast leœniczego...

Zabawa Uk³adamy zdania.
Dzieci losuj¹ obrazki przedmiotów wystêpuj¹cych w bajkach. Uk³adaj¹ zdania o tych przed-
miotach. Zapisuj¹ liczbê wystêpuj¹cych w nich s³ów za pomoc¹ klocków. Licz¹, z ilu s³ów
sk³ada³o siê u³o¿one przez nie zdanie, np. Królewna ma z³ot¹ koronê – 4 klocki.
Zabawa ruchowa Kopciuszek na balu.
Dzieci improwizuj¹ w parach przy dŸwiêkach tanecznej muzyki. Podczas przerwy ucie-
kaj¹ z sali balowej – zbiegaj¹ z dywanu na boki.

Dzielenie nazw rysunków kojarz¹cych siê z bajkami na sylaby, g³oski (rysowanie odpo-
wiedniej liczby kresek, okienek) – Karta pracy nr 46, cz. 1.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw III (patrz: przewodnik..., s. 34–35).

III

Uk³adanie zdañ o danej postaci z bajki (rysunek). Kolorowanie rysunków – Karta pracy nr
47, cz. 1.

Æwiczenia z kinezjologii edukacyjnej.

•

Œmieszne kroki.
Dzieci chodz¹ w wymyœlony przez siebie sposób po u³o¿onych ze sznurka znakach X i II.

•

Punkty w przestrzeni.

Dzieci trzymaj¹ dwa palce jednej rêki nad górn¹ warg¹, drug¹ rêkê k³ad¹ na koœci ogono-
wej. Wêdruj¹ wzrokiem od do³u do góry i zatrzymuj¹ go przez chwilê w górze. Nastêpnie
zmieniaj¹ rêce.

•

Energetyczne ziewanie.
Dzieci wywo³uj¹ ziewanie poprzez równoczesne masowanie obiema rêkami stawu skro-
niowo-¿uchwowego.

•

Kapturek myœliciela.
Dzieci kilkakrotne wyci¹gaj¹ ma³¿owiny uszne, zwijaj¹ je do ty³u, od góry do do³u.

•

Symetryczne bazgranie.
Dzieci rysuj¹ obiema rêkami równoczeœnie linie, figury geometryczne, proste kszta³ty. Ka¿da
figura narysowana jedn¹ rêk¹ jest zwierciadlanym odbiciem drugiej.

Uk³adanie bajek na podstawie obrazków.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi kilka obrazków ró¿nych postaci i przedmiotów. Dzieci
uk³adaj¹ swoj¹ bajkê, w której wystêpuj¹ te postacie i przedmioty, dopowiadaj¹c kolejne
zdania ³¹cz¹ce siê z poprzednimi w logiczn¹ ca³oœæ. Np. obrazki: Prosiaczek, Kubuœ Pu-
chatek, garnek miodu, domek, las; smok, królewna, miecz, korona, zamek; pajac, ksi¹¿ka,
wieloryb, ³ódka, wró¿ka...

Tydzień III:

W świecie teatru

Dzień 1.

Królewskie korony

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ y: ma³¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

zachêcanie do zabaw w teatr poprzez zorganizowanie k¹cika teatralnego.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê y: ma³¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

wspó³tworzy k¹cik teatralny.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 3–7, karty pracy nr 1, 2, cz. 2, nagranie marszo-
wej muzyki, bêbenek, grzechotka, tamburyn, ilustracje do zagadek, alfabet demonstracyjny,
kartoniki: z obrazkami koron, z poznanymi literami, bia³e, czerwone i niebieskie nakrywki,
kolorowa w³óczka, ruchomy alfabet, obrazki, których nazwy utworzono z poznanych liter, tek-
sty zagadek, tekturowe pud³o z kostiumami, kukie³ki, elementy dekoracji, no¿yczki, klej.

Przebieg dnia

Zabawa s³owna rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ logicznego myœlenia Ci¹gi skojarzeñ.
Nauczyciel wymawia s³owo. Dzieci mówi¹ kolejne s³owa ³¹cz¹ce siê z poprzednim w lo-
giczn¹ ca³oœæ, np.: lalka – zabawka – dziewczynka – sukienka – ubranie – spodnie – ch³o-
piec – pi³ka – boisko – trawa – ³¹ka – krowa – mleko...

Wycinanie fragmentów korony, ozdabianie ich i sklejanie – karty pracy nr 1, 2, cz. 2.

Zabawa twórcza Jestem królem.
Nauczyciel ustawia w sali krzese³ko – tron. Dzieci maszeruj¹ po obwodzie ko³a przy dŸwiê-
kach muzyki. Podczas przerwy dziecko, które zatrzyma siê w miejscu ustawienia tronu
(krzese³ka), wchodzi na niego, prezentuje swoj¹ koronê i przedstawia siê wymyœlonym
królewskim imieniem.

Æwiczenia poranne – zestaw nr XI.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Królewskie uk³ony.
Dzieci maszeruj¹ i biegaj¹ w ró¿nych kierunkach. S³ysz¹c mocne uderzenie w bêbenek,
zatrzymuj¹ siê w miejscu, naœladuj¹ królewskie uk³ony.

•

Æwiczenia du¿ych grup miêœniowych Zbroja rycerska.
Dzieci naœladuj¹ zak³adanie ciê¿kiej rycerskiej zbroi na poszczególne czêœci cia³a.

•

Æwiczenia równowagi Rycerze przechodz¹ po kamieniach przez strumieñ.
Dzieci przeskakuj¹ z nogi na nogê, przez chwilê staj¹c na jednej nodze.

•

Czworakowanie Spacer smoków.
Dzieci chodz¹ w ró¿nych kierunkach na czworakach. S³ysz¹c dŸwiêk grzechotki, naœla-
duj¹ zianie ogniem (wci¹gaj¹ powietrze nosem, wydmuchuj¹ strumieñ powietrza ustami).

•

Zabawa bie¿na Szukamy ksiê¿niczek.
Dzieci biegaj¹ w ró¿nych kierunkach w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas
przerwy w grze dobieraj¹ siê w pary – ksi¹¿ê z ksiê¿niczk¹ (ch³opiec z dziewczynk¹),
wykonuj¹ obroty w kó³eczkach.

•

Æwiczenia uspokajaj¹ce.
Dzieci maszeruj¹ parami po obwodzie ko³a, zmieniaj¹c co chwilê kierunek marszu. Ma-
szeruj¹c, rytmizuj¹ tekst: Maszerujmy wszyscy wko³o, bêdzie dzisiaj nam weso³o. W drug¹
stronê jeszcze raz. O, jak¿e to cieszy nas.

Poznajemy literê y – wprowadzenie litery y: ma³ej, drukowanej i pisanej, na podstawie
wyrazu korony.

Porównywanie s³ów: korona, korony.
Nauczyciel pokazuje dzieciom kartoniki, na których narysowana jest jedna korona albo
kilka koron. Dzieci segreguj¹ obrazki. Po jednej stronie uk³adaj¹ te z jedn¹ koron¹, po
drugiej te z kilkoma koronami. Okreœlaj¹, jak¹ g³osk¹ ró¿ni¹ siê s³owa: korona, korony.

Zabawa Szukamy s³ów z g³osk¹ y.
Dzieci podaj¹ przyk³ady innych s³ów, w których g³oska y wystêpuje na koñcu lub w œrod-
ku. (Nauczyciel zwraca uwagê dzieci, ¿e g³oska y jest samog³osk¹, ¿e w jêzyku polskim
nie ma s³ów zaczynaj¹cych siê t¹ g³osk¹).

Analiza dŸwiêkowa s³owa korony, uk³adanie jego schematu i modelu.

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 2, s. 4.

•

S³uchanie wiersza. Okreœlanie przez dzieci, co zrobi³oby ka¿de z nich, gdyby zosta³o królem.

Pokaz litery y drukowanej i pisanej; omówienie, z jakich elementów siê sk³ada, jak¹ po-
znan¹ ju¿ literê przypomina.

•

Pisanie litery y w powietrzu i na pod³odze (ma³ych i du¿ych rozmiarów).

•

Modelowanie litery z kolorowej w³óczki.

•

Przypiêcie kartonika z liter¹ y pod odpowiedni¹ nakrywk¹ w modelu s³owa korony.

Zabawa s³owna Liczba pojedyncza i liczba mnoga.
Nauczyciel wymawia ró¿ne s³owa (tworz¹ce liczbê mnog¹ przez dodanie g³oski y). Dzieci
podaj¹ liczbê mnog¹ do ka¿dego z nich, np.: rama – ramy, dama – damy, brama – bramy,
mama – mamy, tama – tamy, ekran – ekrany, temat – tematy, lama – lamy...

Utrwalanie liter: o, a, e, m, t, l, y.
Nauczyciel ods³ania obrazki umieszczone na tablicy. Dzieci uk³adaj¹ z liter ruchomego alfa-
betu podpisy, np.: mamy, motyle, tamy, maty. Umieszczaj¹ je pod odpowiednimi obrazkami.
Zabawa ruchowa Wykonaj polecenia.
Nauczyciel rozdaje dzieciom kartoniki z poznanymi literami: wielkimi i ma³ymi, druko-
wanymi i pisanymi. Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas

przerwy zatrzymuj¹ siê i wykonuj¹ polecenia nauczyciela. Np.: Utwórzcie dwa ko³a. W jed-
nym stan¹ dzieci, które maj¹ kartoniki z drukowanymi literami, w drugim te, które maj¹
kartoniki z pisanymi literami. Stañcie parami tak, aby dziecko maj¹ce na kartoniku wielk¹
literê pisan¹ sta³o obok dziecka maj¹cego ma³¹ literê pisan¹, a dziecko z wielk¹ liter¹
drukowan¹ sta³o obok dziecka maj¹cego ma³¹ literê drukowan¹. Utwórzcie wê¿e w taki
sposób, aby sta³y w nich dzieci maj¹ce litery danego rodzaju (drukowane lub pisane). (Po
wykonaniu poszczególnych zadañ nauczyciel sprawdza poprawnoœæ ich wykonania).

Æwiczenia wprowadzaj¹ce literê y – Nasza klasa O, cz. 2, s. 4–7.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: korony, Tymon.

•

Ogl¹danie wyrazów (imion), zaznaczanie w nich litery y. Wymyœlanie imion rozpoczyna-
j¹cych siê liter¹ y.

•

Zaznaczanie litery y w tekœcie wiersza.

•

Zaznaczanie w okienkach na czerwono miejsca g³oski y w nazwie danego obrazka.

•

Dzielenie prostok¹tów znajduj¹cych siê pod obrazkami na tyle czêœci, z ilu g³osek sk³adaj¹
siê nazwy obrazków.

•

Koñczenie rysowania literopodobnego szlaczka.

•

Czytanie po³¹czeñ litery y z poznanymi spó³g³oskami; czytanie tekstu wyrazowo-obrazko-
wo-rebusowego.

•

Nazywanie obrazków. Uzupe³nianie okienek pod obrazkami poznanymi literami z wk³adki.

•

Pisanie litery y po œladzie, a potem samodzielnie (chêtne dzieci).

•

£¹czenie tych samych liter pisanych z drukowanymi (ma³ych z ma³ymi, wielkich z wielkimi).
Zorganizowanie w sali k¹cika teatralnego, zachêcanie do zabawy w teatr.

Zachêcanie dzieci do wypowiedzi na podstawie w³asnych doœwiadczeñ; porównanie dzie-
ciêcych spostrze¿eñ ze zdjêciami – Nasza klasa O, cz. 2, s. 3.

Rozwi¹zywanie zagadek.

•

Podawanie rozwi¹zañ; czytanie ca³oœciowe wyrazów: scena, kurtyna, widownia, aktorzy.

Jesteœmy w teatrze.

To podnosi siê, to opada,

Z jakiej czêœci sali

a gdy opada, to siê klaszcze.

bêdziemy na scenê

Choæ nie œpiewa i nie gada,

pilnie spogl¹dali? (z widowni)

wa¿n¹ rolê gra w teatrze. (kurtyna)

Zak³adaj¹ sztuczne w³osy,

W teatralnej sali patrzysz na ni¹

przyklejaj¹ w¹sy, nosy.

z bliska lub z daleka.

Czasem nosz¹ maski,

Na niej aktor role swe odgrywa,

dostaj¹ oklaski. (aktorzy)

na uœmiechy i na brawa czeka. (scena)

Zorganizowanie k¹cika teatralnego.
Nauczyciel stawia przed dzieæmi tekturowe pud³o. Prosi je, aby odgad³y, co mo¿e siê w nim
znajdowaæ. Podpowiada, ¿e jest to coœ zwi¹zanego z teatrem. (Jeœli dzieciom nie uda siê
zgadn¹æ, co jest w pudle, podaje nazwê tego z podzia³em na g³oski). Dzieci wyci¹gaj¹
z pud³a stroje, ogl¹daj¹ je, okreœlaj¹, jaka postaæ mog³aby byæ w nie przebrana. Nauczyciel
proponuje utworzenie w sali przedszkolnej k¹cika teatralnego, wyposa¿enie go w sylwety,
kukie³ki, elementy strojów ró¿nych postaci, dekoracje; wzbogacanie k¹cika o nowe rekwi-
zyty, przyniesione z domów przez dzieci.

III

Rysowanie literopodobnego szlaczka – Nasza klasa O, cz. 2, s. 3.

Inscenizowanie znanych dzieciom bajek (lub wymyœlonych przez nie) w k¹ciku teatral-
nym. Zachêcanie do odgrywania scenek z podzia³em na role, wykorzystywania teatralnych
rekwizytów, tworzenia w³asnych scenografii.

Dzień 2.

Z wizytą w teatrze

Cele ogólne:
–

zapoznanie z teatrem jako miejscem sztuki i kultury.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

w³aœciwie zachowuje siê w teatrze,

–

wie, na czym polega praca aktora, re¿ysera, scenografa.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 3, cz. 2, wiersz J. Kulmowej Teatr ¿ywy, plastikowa koro-
na, pastele olejne, papier rysunkowy, opowieœæ ruchowa Kubuœ Puchatek i przyjaciele, nagra-
nie muzyki relaksacyjnej, obrazki przedstawiaj¹ce ró¿ne sytuacje z ¿ycia dzieci, tron, wst¹¿ka,
dziurkacz.

Przebieg dnia

Zabawa rozwijaj¹ca spostrzegawczoœæ Korona króla.
Wybrane dziecko odchodzi na bok. W tym czasie nauczyciel z pozosta³ymi dzieæmi chowa
w dowolnym miejscu sali plastikow¹ koronê. Zadaniem dziecka jest znalezienie jej. Dzieci
pomagaj¹ szukaj¹cemu, mówi¹c: Ciep³o, ciep³o – kiedy siê do niej zbli¿a, lub: Zimno,
zimno – kiedy siê od niej oddala. Po znalezieniu korony, dziecko zak³ada j¹ na g³owê, siada
na tronie (krzese³ku przykrytym materia³em) i mówi: ¯yczenia króla s¹ zawsze rozkazem,
wiêc zróbcie wszystko, co wam poka¿ê. Król pokazuje jakieœ æwiczenie, a dzieci naœladuj¹
go. Nastêpnie wybiera now¹ osobê, która bêdzie poszukiwa³a korony.

Dorysowywanie na rysunkach (maski teatralnej, korony) brakuj¹cych elementów wed³ug
wzoru – Karta pracy nr 3, cz. 2.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XI (patrz: przewodnik..., s. 57).

Wycieczka do teatru.

Zaproszenie dzieci do z³o¿enia wizyty w teatrze – wykorzystanie wiersza J. Kulmowej
Teatr ¿ywy.

A w teatrze
wszystko jest inaczej.
Tu naprawdê ¿yje to, na co patrzê.
Aktor,
co króla gra,
wcale nie jest za szyb¹ ze szk³a.
Ta aktorka
widzi mnie na pewno,
chocia¿ jest z³otow³os¹ królewn¹.
I ten ksi¹¿ê,
piêkny jak westchnienie,
jest krok ode mnie – choæ na scenie.
Wiêc nie wierzê,
¿e jak wyjd¹ za kulisy,
to królewna czarnow³osa bêdzie,
ksi¹¿ê – ³ysy.

Bo je¿eli nie za szk³em,
nie na taœmie,
to ta bajka musi byæ
tutaj w³aœnie.
Dla mnie,
przy mnie
dziej¹ siê te dziwy.
Kocham teatr, bo jest inny.
¯ywy.

Wypowiedzi dzieci na temat Co to znaczy, ¿e teatr jest ¿ywy?

Rozmowa na temat Jak nale¿y zachowywaæ siê w teatrze?

Wyjazd (wyjœcie) do teatru.

Ogl¹danie wybranego przedstawienia teatralnego.

Zwiedzanie teatru. Zwrócenie uwagi na wystrój wnêtrza, wyposa¿enie teatru; porównywa-
nie rzeczywistoœci z tym, co dzieci wiedzia³y na temat teatru.

Rozmowa z pracownikami teatru – przybli¿enie pracy aktora, re¿ysera, scenografa; zachê-
canie do wnikliwej obserwacji i zadawania pytañ.

Powrót do przedszkola.

III

Rozmowa na temat obejrzanego spektaklu.

•

Omówienie postaci wystêpuj¹cych w przedstawieniu, przygód bohaterów, kostiumów,
dekoracji, gry aktorów; opowiadanie scen, które najbardziej podoba³y siê dzieciom.

•

Omówienie, na czym polega praca aktora, re¿ysera, scenografa.

•

Rysowanie pastelami olejnymi ilustracji do obejrzanej baœni.

•

U³o¿enie ilustracji zgodnie z nastêpstwem czasowym, spiêcie ich (lub zwi¹zanie wst¹¿k¹
przeci¹gniêt¹ przez otwory zrobione dziurkaczem), omówienie kolejnych wydarzeñ, ozdo-
bienie ok³adki z napisanym przez nauczyciela tytu³em spektaklu, ustawienie powsta³ego
albumu w k¹ciku dla rodziców.

Opowieœæ ruchowa Kubuœ Puchatek i przyjaciele (w tle spokojnej muzyki).
Kubuœ Puchatek ka¿dego ranka wspina³ siê po schodach na strych swojego domku (marsz
z wysokim unoszeniem kolan), aby stamt¹d zobaczyæ, co s³ychaæ w Zaczarowanym Lesie
(skrêty g³owy w prawo i w lewo). Jeœli zobaczy³ swoich przyjació³, zbiega³ ze schodów
(bieg z wysokim unoszeniem kolan) i w podskokach (podskoki z nogi na nogê) wêdrowa³
na leœn¹ polanê. Tutaj czeka³ na niego Królik, który skaka³ miêdzy drzewami (zajêcze
skoki), oraz weso³y Tygrysek, ci¹gle brykaj¹cy i wykonuj¹cy obroty (wyskoki w górê i ob-
roty wokó³ w³asnej osi). Jednak najlepszym przyjacielem Kubusia by³ Prosiaczek, który
lubi³ k³aœæ siê na grzbiecie i fikaæ nogami (naœladowanie zachowania prosiaczka). W dziu-
pli na drzewie mieszka³a Sowa Przem¹drza³a, która lata³a z drzewa na drzewo (wymachy
ramion) i dawa³a wszystkim rady. Na skraju lasu rozmyœla³ osio³ek K³apouchy, który ci¹-
gle szuka³ swojego ogonka (marsz w kó³eczko, skrêty g³owy do ty³u). Przyjaciele bardzo
lubili le¿eæ na trawie i obserwowaæ chmury p³yn¹ce po niebie (le¿enie na plecach, wodze-
nie oczami w ró¿nych kierunkach). Rysowali rêkami ich kszta³ty (rysowanie w powietrzu
zaproponowanych kszta³tów), a potem turlali siê po trawie w ró¿ne strony. Kiedy nadcho-
dzi³ wieczór, po dniu pe³nym zabaw, zmêczeni, rozchodzili siê do swoich domków (naœlado-
wanie sposobów poruszania siê zwierz¹tek wybranych przez dzieci). Zasypiali w swoich
³ó¿eczkach (le¿enie na boku z rêkami pod g³ow¹), cichutko pochrapuj¹c.

Zabawa z elementami dramy.
Nauczyciel dzieli dzieci na kilka zespo³ów. Ich przedstawiciele losuj¹ obrazki przedsta-
wiaj¹ce ró¿ne sytuacje z ¿ycia dzieci. Omawiaj¹ je w zespo³ach, a nastêpnie odgrywaj¹
z podzia³em na role przed pozosta³ymi dzieæmi, które nagradzaj¹ ich wystêpy brawami.

Dzień 3.

Chcemy być aktorami

Cele ogólne:
–

rozwijanie mowy,

–

rozwijanie umiejêtnoœci ³¹czenia ze sob¹ ró¿norodnych materia³ów w pracy plastycznej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wyraŸnie wypowiada zaproponowany tekst,

–

wykonuje kukie³kê z wykorzystaniem ró¿norodnych materia³ów.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 4, cz. 2, wiersze: J. Kulmowej Po co jest teatr?, N. Usen-
ko Ala i As, opowiadanie A. Œwirszczyñskiej O smoku z kalosza, rekwizyty do opowiadania,
konturowy rysunek maski teatralnej, przedmioty do æwiczeñ wyobraŸni, tamburyn, plastikowe
butelki po napojach, folia samoprzylepna, taœma dwustronna, bibu³a, w³óczka, resztki tkanin,
no¿yczki.

Przebieg dnia

Zabawa rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ uwa¿nego s³uchania i wyrazistego wypowiadania zdañ
Suflerzy.

•

Wyjaœnienie, na czym polega w teatrze rola suflera.
Dzieci siedz¹ w dwóch ko³ach. Powtarzaj¹ sobie na ucho zdania powiedziane przez sufle-
rów (wybrane przez nauczyciela dzieci). Dzieci, które us³ysz¹ zdanie jako ostatnie, wypo-
wiadaj¹ je na g³os, a suflerzy sprawdzaj¹, czy s¹ one takie same jak na pocz¹tku, czy uleg³y
zmianie. Wybieraj¹ kolejne dzieci do roli suflerów, a same zajmuj¹ miejsca w ko³ach.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XI (patrz: przewodnik..., s. 57).

S³uchanie wiersza J. Kulmowej Po co jest teatr?

Zapisywanie skojarzeñ dzieci z teatrem na konturowym rysunku maski teatralnej.

S³uchanie wiersza.

Ta drabina to schody do nieba,
a ta miska nad schodami to ksiê¿yc.
Tamten miecz to zwyczajny pogrzebacz,
a z garnków s¹ he³my rycerzy.
Ale kto w te czary nie uwierzy?
To jest teatr.
A teatr jest po to,
¿eby wszystko by³o inne ni¿ dot¹d.
¯eby iœæ do domu w zamyœleniu,
w zachwycie.
I ju¿ zawsze w misce ksiê¿yc widzieæ...

Rozmowa na temat wiersza.

•

Zwrócenie uwagi na przedmioty, które zastêpowa³y rekwizyty potrzebne do przedstawienia.

•

Wypowiedzi dzieci na temat Po co jest teatr?

Æwiczenia wyobraŸni Co mog¹ zast¹piæ te przedmioty?
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi ró¿ne przedmioty. Dzieci okreœlaj¹, do czego one na-
prawdê s³u¿¹, a do czego mog³yby zostaæ wykorzystane w przedstawieniu teatralnym, np.:
pokrywka – tarcza, bêbenek..., kawa³ek materia³u – woda, peleryna..., guziki – pieni¹-
dze,klejnoty... itp.

Æwiczenia dykcyjne z wykorzystaniem fragmentu wiersza N. Usenko Ala i As.

Na polanie, tam pod lasem,
biega Ala z pieskiem Asem.
Ala œpiewa coœ i krzyczy,
a As ci¹gnie j¹ na smyczy. (...)

•

Wypowiadanie wiersza z ró¿nym natê¿eniem g³osu: cicho, g³oœno, ze wzrastaj¹cym lub
malej¹cym natê¿eniem w zale¿noœci od wskazania rêki nauczyciela.

•

Wypowiadanie wiersza z ró¿n¹ intonacj¹: weso³o, smutno, ze z³oœci¹, z p³aczem...

•

Wypowiadanie wiersza ze wzmacnianiem s³ów wskazanych przez nauczyciela (na sygna³
– uniesienie rêki), np.: Na polanie, tam pod lasem lub Na polanie, tam pod lasem...

Uk³adanie przez dzieci zdañ z podanymi s³owami zwi¹zanymi z teatrem, np.: aktor, kurty-
na, widownia, przedstawienie, re¿yser...
Zabawa ruchowa Jak aktorzy.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali przy dŸwiêkach tamburynu. Podczas przerwy zatrzymuj¹ siê
i odgrywaj¹ scenki zaproponowane przez nauczyciela, np.: pokazuj¹, jak zachowuj¹ siê
ludzie, kiedy jest im bardzo weso³o; kiedy jest im smutno; kiedy s¹ zagniewani; kiedy jest
im zimno; kiedy pracuj¹ w ogrodzie; kiedy przebywaj¹ nad rzek¹; kiedy robi¹ zakupy itp.
Wykonywanie kukie³ek do k¹cika teatralnego.

Inscenizacja opowiadania A. Œwirszczyñskiej O smoku z kalosza.
Narrator: Maciek mia³ dziurawy kalosz. Powiedzia³: – Zrobiê z niego smoka. (Nauczyciel
pokazuje smoka z kalosza). I zrobi³. To by³ naprawdê bardzo œmieszny smok. Goni³ dzieci
i wo³a³: – Hem, hem! Wszyscy przed nim uciekali. I cicha Bronka, co ma oczka jak czarne
winogrona, i pyzata Magda, i nawet ten ³obuz Olek.
Olek (kukie³ka ch³opca zrobiona z plastikowej butelki po napojach): Tupnê na niego nog¹
i zaraz siê schowa w dziurê pod pod³og¹.
Narrator: Tupn¹³, a smok nic. Wcale siê nie boi i ci¹gle wo³a: – Hem, hem! (Nauczyciel
porusza kukie³k¹ smoka). Mówi Magda (kukie³ka dziewczynki zrobiona z plastikowej
butelki): Pi¹stk¹ mu pogro¿ê.
Narrator: I pogrozi³a. A smok nic. Wcale siê nie boi i ci¹gle wo³a: – Hem, hem! (Nauczy-
ciel porusza kukie³k¹ smoka). Wtedy Bronka powiada cienkim g³osem:
Bronka (kukie³ka dziewczynki zrobiona z butelki): Ja mu dam obwarzanek.
Narrator: Smok zjad³. Obliza³ siê jêzykiem z kalosza, pokiwa³ ³bem z kalosza i powiedzia³
kaloszowym g³osem:
Smok: Jak chcecie, to ju¿ nigdy nie bêdê wo³a³: hem, hem. I nie bêdê smokiem, tylko
œmiesznym psem. A moj¹ pani¹ bêdzie Bronka.
Narrator: I zosta³ œmiesznym psem. S³u¿y³, szczeka³ i krêci³ ogonkiem. A czasem w nie-
dzielê Bronka wi¹za³a mu czerwon¹ wst¹¿eczkê na uchu. Wtedy by³ jeszcze œmieszniejszy!

Wypowiedzi dzieci na temat postaci wystêpuj¹cych w przedstawieniu.

•

Omówienie ich wygl¹du, wymienienie materia³ów, z których by³y zrobione. Zwrócenie

uwagi, ¿e kukie³ki do zabaw mo¿na wykonywaæ z ró¿norodnych materia³ów, a ich wygl¹d
zale¿y od pomys³owoœci ich autorów.

Interpretacja inscenizacji za pomoc¹ kukie³ek przez chêtne dzieci.

Zaproponowanie wykonania swoich kukie³ek do odgrywania przedstawieñ teatralnych z wy-
korzystaniem plastikowych butelek po napojach.

Pokaz sposobu wykonania kukie³ek z butelek (czêœæ z zakrêtk¹ odciêta, aby kukie³ki mo-
g³y staæ, elementy twarzy wykonane z folii samoprzylepnej, w³osy – z bibu³y albo z w³ócz-
ki, przyklejone taœm¹ dwustronn¹, ubranko z kawa³ków materia³ów lub bibu³y, przyklejo-
nych do paska taœmy samoprzylepnej naklejonego dooko³a butelki).

Samodzielne dzia³ania dzieci z wykorzystaniem przygotowanych materia³ów; zachêcanie
do tworzenia w³asnych postaci, dodawania elementów wymyœlonych przez dzieci.

Prezentacja powsta³ych prac; wypowiedzi autorów na temat powsta³ych postaci.

Umieszczenie kukie³ek w k¹ciku teatralnym, wykorzystywanie ich do zabaw w teatr.

III

Uzupe³nianie elementów (akcesoria teatralne) tak, aby ich liczba odpowiada³a umieszczo-
nej cyfrze – Karta pracy nr 4, cz. 2.

Æwiczenia pantomimiczne: naœladowanie wybranych postaci ze znanych baœni za pomoc¹
ruchu, mimiki, gestu.

Æwiczenia artykulacyjne: prawid³owe wymawianie zdañ wypowiadanych przez nauczy-
ciela (zwracanie uwagi na prawid³ow¹ wymowê i artykulacjê).

W czasie suszy szosa sucha.
W Szczebrzeszynie chrz¹szcz brzmi w trzcinie.
Stó³ z powy³amywanymi nogami.
Król Karol kupi³ królowej Karolinie korale koloru koralowego.

Inscenizowanie baœni wymyœlonych przez dzieci z wykorzystaniem kukie³ek z k¹cika te-
atralnego.

Dzień 4.

Afisze teatralne

Cele ogólne:
–

tworzenie wspólnej czêœci zbiorów,

–

wykonywanie wspólnej ca³oœci z elementów.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

tworzy zbiory przedmiotów, uwzglêdniaj¹c dwie cechy jakoœciowe, okreœla przynale¿noœæ
przedmiotów do dwóch zbiorów,

–

rozpoznaje afisz teatralny.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 8–9, Karta pracy nr 5, cz. 2, wiersz M. Bryk-
czyñskiego Bajka-zgadywajka, ró¿norodne klocki, papierowa maska, kolorowe pêtle, klocki
w kszta³cie figur geometrycznych, sylwety zabawek i owoców, afisze z przedstawieñ teatral-
nych, du¿y arkusz kartonu, plastikowy alfabet, flamastry, stemple z literami, papier kolorowy,
no¿yczki, klej, tamburyn.

Przebieg dnia

Zabawy konstrukcyjno-manipulacyjne Zamki.

Dzieci buduj¹ w ma³ych zespo³ach zamki dla wymyœlonych baœniowych postaci, które
bêd¹ w nich mieszkaæ, z wykorzystaniem ró¿norodnych klocków.

Zabawa rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ uwa¿nego s³uchania i rozpoznawania g³osów kolegów
z grupy W masce teatralnej.
Dzieci siedz¹ w krêgu, wybrane dziecko odchodzi na bok. W tym czasie jedno dziecko
z grupy zak³ada na twarz papierow¹ maskê. Zadaniem wybranego dziecka jest odgadniê-
cie, kto ukry³ siê pod mask¹, po us³yszeniu rymowanki: Maska kryje moj¹ twarz. Powiedz
szybko, czy j¹ znasz.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XI (patrz: przewodnik..., s. 57).

Zabawa dydaktyczna Tworzenie wspólnej czêœci zbiorów.

Zabawa Ma³e i du¿e.
Dzieci rozk³adaj¹ na pod³odze dwie pêtle w dwóch kolorach, klasyfikuj¹ klocki pod wzglê-
dem ich wielkoœci: w jednej uk³adaj¹ du¿e klocki, w drugiej ma³e (ró¿ne kszta³ty i kolory).

Zabawa Cienkie i grube.
Dzieci klasyfikuj¹ klocki ze wzglêdu na ich gruboœæ: w jednej pêtli uk³adaj¹ cienkie kloc-
ki, w drugiej grube (ró¿ne kszta³ty i kolory).

Zabawa ¯ó³te i trójk¹tne.
Nauczyciel prosi dzieci, aby u³o¿y³y w jednej pêtli wszystkie ¿ó³te klocki, a w drugiej
wszystkie trójk¹tne. Dzieci spostrzegaj¹, ¿e wœród ¿ó³tych klocków znajduj¹ siê równie¿
klocki trójk¹tne. Zastanawiaj¹ siê, co zrobiæ z ¿ó³tymi trójk¹tnymi klockami, gdzie je po-
³o¿yæ. Nauczyciel zbli¿a do siebie pêtle, czêœciowo zak³ada je na siebie, zachêca dzieci do
ponownej próby podzia³u klocków – klocki trójk¹tne i jednoczeœnie ¿ó³te powinny zna-
leŸæ siê we wspólnej czêœci.

•

Okreœlenie warunków przynale¿noœci klocków ¿ó³tych i jednoczeœnie trójk¹tnych do dwóch
zbiorów. Wyjaœnienie dzieciom, ¿e ze wzglêdu na kszta³t nale¿¹ one do zbioru klocków
trójk¹tnych, ale ze wzglêdu na kolor – do zbioru klocków ¿ó³tych. Znajduj¹ siê wiêc we
wspólnej czêœci zbiorów (wskazanie jej).

Zabawa Du¿e i czerwone.
Nauczyciel proponuje, by dokonaæ podzia³u wszystkich klocków na du¿e klocki i czerwo-
ne klocki. Dzieci sprawdzaj¹, czy klocki du¿e i czerwone s¹ we wspólnej czêœci, okreœlaj¹
warunki przynale¿noœci – klocki ze wzglêdu na kolor nale¿¹ do zbioru klocków czerwo-
nych, ze wzglêdu zaœ na wielkoœæ nale¿¹ do zbioru klocków du¿ych: jednoczeœnie nale¿¹
wiêc do dwóch zbiorów i dlatego znajduj¹ siê w ich wspólnej czêœci.

Zabawa Wspólna zabawka.
Nauczyciel pokazuje dzieciom sylwety zabawek dwóch sióstr, przypiête do tablicy. Wymie-
nia nazwy zabawek, pokazuje zabawki, które nale¿¹ tylko do jednej z dziewczynek, np. Ani
(piesek, lalka, wózek), oraz te, które nale¿¹ tylko do drugiej, np. Ewy (skakanka, kotek).
Jedna zabawka jest ich wspóln¹ w³asnoœci¹ (miœ). Nauczyciel prosi dzieci, aby otoczy³y
pêtl¹ w jednym kolorze zabawki nale¿¹ce do jednej siostry. Nastêpnie prosi, by otoczy³y
pêtl¹ w innym kolorze zabawki drugiej siostry. Dzieci okreœlaj¹, gdzie znajduje siê wspólna
zabawka (wspólna czêœæ zbiorów), wyjaœniaj¹, dlaczego (bo nale¿y jednoczeœnie do Ani i Ewy).

Zabawa Ulubione owoce.
Nauczyciel przypina na tablicy sylwety owoców. Wymienia ich nazwy, pokazuje owoce,
które lubi, np. Krzyœ (pomarañcza, banan, kiwi) oraz te, które lubi Jaœ (np.: œliwka, grusz-
ka). Na tablicy znajduje siê jeszcze sylweta jab³ka. Nauczyciel wyjaœnia, ¿e jest to owoc
lubiany i przez Krzysia, i przez Jasia. Prosi, aby dzieci otoczy³y pêtl¹ owoce lubiane przez
Krzysia, a pêtl¹ w innym kolorze owoce lubiane przez Jasia i okreœli³y, gdzie znajduje siê

jab³ko (czêœæ wspólna zbiorów – jab³ko jest owocem lubianym i przez Krzysia, i przez
Jasia jednoczeœnie).

Æwiczenia w tworzeniu wspólnej czêœci zbiorów – Nasza klasa O, cz. 2, s. 8–9.
Zabawa ruchowo-naœladowcza Jestem aktorem.
Dzieci naœladuj¹ sposób poruszania siê, gesty, miny ró¿nych postaci, z którymi mog¹ spo-
tkaæ siê na przedstawieniach teatralnych.
Wykonanie afisza informuj¹cego o przedstawieniu dla m³odszych kolegów (inscenizacja
wierszy wybranego autora).

Ogl¹danie afiszy teatralnych z przedstawieñ dla dzieci. Zwrócenie uwagi na znajduj¹ce siê
na nich sta³e elementy (tytu³ przedstawienia, imiona i nazwiska: autora, re¿ysera, aktorów,
data przedstawienia i miejsce), odczytywanie tytu³ów przedstawieñ z pomoc¹ nauczyciela.

Zachêcanie do swobodnych wypowiedzi na temat przedstawieñ teatralnych obejrzanych
przez dzieci wspólnie z rodzicami.

Przedstawianie przez dzieci propozycji, w jaki sposób powinien wygl¹daæ afisz na przed-
stawienie w ich wykonaniu, co powinno siê na nim znaleŸæ, jakich materia³ów mo¿na u¿yæ
do jego wykonania, jak podzieliæ pracê...

Samodzielna dzia³alnoœæ dzieci.
Nale¿y wykorzystaæ w pracy pomys³y dzieci. Nauczyciel dzieli dzieci na zespo³y zajmuj¹-
ce siê poszczególnymi elementami, np. rysowaniem postaci wystêpuj¹cych w przedsta-
wieniu, wycinaniem liter obrysowanych na kartonie, uk³adaniem i naklejaniem tytu³u,
stemplowaniem na kolorowych karteczkach imion wystêpuj¹cych dzieci, naklejaniem kar-
teczek na afiszu, wykonaniem dooko³a kolorowej ramki z elementów wyciêtych z koloro-
wego papieru. Nauczyciel pomaga redagowaæ i pisaæ tekst zaproponowany przez dzieci.

Wspólna ocena powsta³ej pracy, podkreœlenie zaanga¿owania wszystkich dzieci. Umiesz-
czenie afisza w widocznym miejscu w holu przedszkolnym lub w szatni.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw III (patrz: przewodnik..., s. 34–35).

III

Kolorowanie tych pól, gdzie jest szeœæ prostok¹tów i tych pól, gdzie jest piêæ trójk¹tów –
Karta pracy nr 5, cz. 2.
Zabawa ruchowa Maski.
Dzieci poruszaj¹ siê swobodnie po sali przy dŸwiêkach wystukiwanych na tamburynie. Na
has³o Maski, zatrzymuj¹ siê i naœladuj¹ twarz¹ wymyœlony przez siebie grymas.

Æwiczenia s³uchowe na podstawie wiersza M. Brykczyñskiego Bajka-zgadywajka.

•

Wyszukiwanie w nim imion bohaterów znanych baœni.

Gdzieœ za lustrem, z drugiej strony,
tam gdzie œwiat jest odwrócony,
dla Alicji ma³¹ chatkê
zbudowali Krzyœ z Puchatkiem.
A w tej chatce, na makatce,
Baba-Jaga siedzi w klatce,
marz¹c we œnie, ¿e za chwilkê
Œnie¿kê zje do spó³ki z wilkiem.
Chocia¿ Œnie¿ka, wielka œmieszka,
z babci¹ w innej bajce mieszka –
za górami, za lasami,
gdzie smok tañczy z rycerzami,
a przy norce swej, w ogródku,

siedzi siedmiu krasnoludków.
Ka¿dy, pal¹c d³ug¹ fajkê,
opowiada inn¹ bajkê.
I z tych bajek dobra wró¿ka
plecie wierszyk dla Kopciuszka,
a gdy jej zabraknie w¹tku,
to zaczyna od pocz¹tku:
Gdzieœ za lustrem, z drugiej strony,
tam gdzie œwiat jest odwrócony...
...Wszystko plecie siê bez³adnie.
Jak rozwik³aæ to, kto zgadnie?

Wymyœlanie rymów do nazw baœniowych postaci wystêpuj¹cych w wierszu, np.: Alicja –
policja, Krzyœ – ryœ, Puchatek – b³awatek, Baba-Jaga – czarna flaga, Œnie¿ka – Agnieszka,
smok – rok, krok, krasnoludek – ufoludek, Kopciuszek – œmieciuszek, wró¿ka – gruszka...

•

Podzia³ nazw bajkowych postaci na sylaby.

•

Ró¿nicowanie pierwszej i ostatniej g³oski w tych nazwach.

Dzień 5.

Nasze występy

Cele ogólne:
–

inscenizowanie utworów wybranego autora,

–

zachêcanie do sprawiania innym przyjemnoœci.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

prezentuje wybrane utwory literackie z podzia³em na role.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 6, cz. 2, papier rysunkowy, grube flamastry, dwustronna
taœma klej¹ca, du¿e lustro, kartoniki z poznanymi cyframi, kaptur, utwory wybranego autora,
rekwizyty, stroje, dekoracje do ich prezentacji, kolorowe klocki, figury geometryczne, bêbe-
nek, no¿yczki, patyczki, kasztany.

Przebieg dnia

Zabawa usprawniaj¹ca miêœnie twarzy, wprowadzaj¹ca w radosny nastrój – W¹sy.
Dzieci rysuj¹ grubymi flamastrami na papierze rysunkowym ró¿ne w¹sy, a nastêpnie wyci-
naj¹ je. Ka¿dy uczestnik zabawy wybiera w¹sy, które mu siê podobaj¹, i przykleja je sobie
pod nosem, wykorzystuj¹c dwustronn¹ taœmê klej¹c¹. Dzieci przegl¹daj¹ siê w du¿ym
lustrze, poruszaj¹ miêœniami twarzy, próbuj¹c zmieniaæ swój wygl¹d. Porównuj¹ zmiany
w wygl¹dzie twarzy, w zale¿noœci od rodzaju przyklejonych w¹sów. (Po zabawie w¹sy
zostaj¹ od³o¿one do k¹cika teatralnego. Bêd¹ wykorzystywane w innych zabawach).
Zabawa ruchowa po³¹czona z liczeniem Duch w zamku.
Dzieci to stare zegary, które stoj¹ w ró¿nych miejscach zamku, po którym kr¹¿y duch
w kapturze na g³owie (wybrane dziecko). Poniewa¿ duch ma zas³oniête oczy, szuka zega-
rów po ciemku. Kiedy jakiegoœ dotknie, wtedy zegar wybija godzinê wskazan¹ przez na-
uczyciela (pokaz kartonika z poznan¹ cyfr¹). Duch s³ucha, ile razy zegar bije: bam, bam;
okreœla, która jest godzina, rozpoznaje po g³osie dziecko, które by³o zegarem. Jeœli zgad-
nie, dzieci zamieniaj¹ siê rolami i zabawa toczy siê dalej.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XI (patrz: przewodnik..., s. 57).

Prezentowanie m³odszym kolegom i kole¿ankom wierszy wybranego autora, np. D. Gellner.

Wspólny wybór wierszy do prezentacji.

•

Podzia³ na role.

•

Pamiêciowe opanowanie tekstu.

•

Wspólne przygotowanie potrzebnych rekwizytów, strojów i dekoracji.

•

Prezentacja przed publicznoœci¹.

Propozycje utworów.

Urodziny
Mysz w³o¿y³a sukniê w groszki,
pantofelki i poñczoszki.
– Taka piêkna dziœ pogoda!
W mysiej dziurze siedzieæ szkoda!
Fruwa motyl, mucha bzyka,
pójdê w goœci do Królika.
Dwa króliczki w bure ³aty
krzycz¹ g³oœno: – Nie ma taty!
Tata zabra³ jakieœ paczki,
pobieg³ z nimi wprost do Kaczki.
Widaæ w oknie stadko kacz¹t:
– Nie ma mamy – kaczki p³acz¹ –
bo z Królikiem Mama Kaczka
posz³a po coœ do Prosiaczka.
W z³otym lesie z³ota œcie¿ka,
przy tej œcie¿ce Prosiak mieszka.
Patrzcie, co na drzwiach napisa³.
„Proszê szukaæ mnie u Lisa”.
Ale Lisa nie ma w domu.
Gdzie siê podzia³? Nie wiadomo.
Tylko trzy puchate liski
wychylaj¹ siê z ko³yski.
Wzdycha Myszka: – Jaki kram!
Ale pecha dzisiaj mam!
Dok¹d poszli wszyscy naraz?
Ja do domu wracam zaraz.
Patrzy, a gromada ca³a
przed jej nork¹ siê zebra³a:
Królik, Prosiak, Lis i Kaczka,
tutaj kwiaty, a tam paczka.
Wszyscy robi¹ s³odkie miny:
– Dziœ s¹ twoje urodziny!
– Moje? – pyta Myszka ma³a.
– Oj! Zupe³nie zapomnia³am!

Zaj¹czek, paj¹czek i je¿
Bieg³ zaj¹czek poprzez ³¹czkê
i rozdar³ kubraczek.

Usiad³ w cieniu na kamieniu
i cichutko p³acze.
Szed³ paj¹czek poprzez ³¹czkê,
da³ nici troszeczkê.
Igie³ parê da³ je¿ stary:
– WeŸ, przyszyj ³ateczkê.

Przyjêcie
Na przyjêcie siê wybieram,
wszystkie szafy wiêc otwieram.
Co mam w³o¿yæ? To czy to?
Dwie kokardy wzi¹æ czy sto?
Spodnie w kratkê czy te¿ w kropki?
Zamiast butów mo¿e wrotki?
Tak siê mêczê, tak siê staram,
wk³adam cztery bluzki naraz.
Do ¿urnala ci¹gle zerkam –
mo¿e lepiej iœæ w lakierkach?
Mo¿e w bluzce od pi¿amy?
Czy na ¿ó³tym kapeluszu
mam posadziæ kota z pluszu?
Wszystko to tak d³ugo trwa!
Zegar bije – raz i dwa!
Ju¿ przyjêcie siê skoñczy³o,
a mnie wcale tam nie by³o!

Nasza pi³ka
Nasza pi³ka malowana
skacze co dzieñ ju¿ od rana
jak zaczarowana!
Pi³ka, pi³ka
raz i dwa!
Rzucasz ty, ³apiê ja!
Pi³ka, pi³ka
raz, dwa, trzy!
Rzucam ja, ³apiesz ty!
Raz jest moja,
raz jest twoja.
Raz jest twoja,
a raz moja.
Jeœli z nami pograæ chcesz,
to wyci¹gnij rêce te¿!
Pi³ka skacze!
Wpada w rêce!
Kto j¹ z³apie,
ten ma szczêœcie!

Czarodziejski most
Jest nad rzek¹ most zaklêty,
jakby z bajki wprost wyjêty.
Przez ten most pewnego dnia
czarownica z miot³¹ sz³a.
I choæ z³a okropnie by³a...
w Dobr¹ Wró¿kê siê zmieni³a!
Jecha³ têdy stary wóz.
Trochê chrustu z lasu wióz³.
Nagle – co to? Chrustu nie ma,
a wóz siê w karetê zmienia!
A¿ woŸnica oczy przetar³:
– Cztery konie? I kareta?
Tu sierotkê chud¹, ma³¹,
coœ dziwnego te¿ spotka³o.
Przez trzy dziury przeskoczy³a
i...
w królewnê siê zmieni³a!
Raz diabe³ek mostem bieg³,
¿eby przejœæ na drugi brzeg.
Lecz nim doszed³ do po³owy,
ró¿ki mu zniknê³y z g³owy.
Kiedy zajrza³ do lusterka,
to ju¿ ros³y mu skrzyde³ka.
A na koñcu tego mostu
ju¿ anio³kiem by³ po prostu.
Wiêc gdy kiedyœ siê rozz³oœcisz,
po bajkowym przejdŸ siê moœcie.
Kiedy bêdziesz z³y, ponury,
przeskocz prêdko przez trzy dziury.
Mo¿e buzia z³a, nadêta,
znów siê stanie uœmiechniêta?

III

Zabawa rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ prze³o¿enia podanych prawid³owoœci z jednej sytuacji na
inn¹, np.:

•

s³uchow¹ – nauczyciel klaszcze, wystukuje na instrumencie perkusyjnym okreœlon¹ se-
kwencjê, a dzieci uk³adaj¹ podany rytm za pomoc¹ klocków, patyczków, kasztanów...

•

wzrokow¹ – dzieci zastêpuj¹ figury geometryczne danego rodzaju innymi, np.: trójk¹ty –
ko³ami, kwadraty – prostok¹tami (z ustawienia: trójk¹t, trójk¹t, kwadrat, trójk¹t, trójk¹t
powstanie: ko³o, ko³o, prostok¹t, ko³o, ko³o (ustawienie pasowe), lub uk³adaj¹ wzór z fi-
gur, np. choinkê: dwa trójk¹ty jeden pod drugim, a pod nimi ma³y prostok¹t – zamieniaj¹
klocki wed³ug kodu podanego przez nauczyciela – sprawdzaj¹, jak zmieni siê kompozycja,
co powstanie, zastêpuj¹ patyczki w danym kolorze patyczkami w innym kolorze w uk³a-
dzie pasowym i w kompozycji,

•

ruchow¹ – dzieci wykonuj¹ ruchy przeciwstawne do pokazywanych lub przeciwstawne do
tych, których nazwy poda³ nauczyciel, np. kiedy nauczyciel mówi bieg – dzieci maszeruj¹,
kiedy mówi marsz – dzieci biegn¹; kiedy podnosi rêce do góry – dzieci przykucaj¹, kiedy
przykuca – dzieci staj¹ na palcach z rêkami w górze itp.

Przek³adanie podanej prawid³owoœci na inn¹ – Karta pracy nr 6, cz. 2.
Zabawa ruchowo-naœladowcza Naœladujemy aktorów.
Dzieci dobieraj¹ siê w pary. Jedno dziecko jest aktorem, który pokazuje jakieœ gesty i mi-
ny, a drugie je naœladuje (po pewnym czasie nastêpuje zmiana ról).

Tydzień IV:

Tutaj rosły paprocie

Dzień 1.

Kiedy żyły dinozaury?

Cele ogólne:
–

rozpoznaje i nazywa literê k: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

przybli¿enie wygl¹du ziemi w czasach prehistorycznych.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê k: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

wypowiada siê na temat ¿ycia roœlin i zwierz¹t w prehistorycznych czasach.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 7, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 10–14, wiersz J. Tuwima
Kotek, ksi¹¿ki: Jak ¿y³y dinozaury, Zwierzêta prehistoryczne, bêbenek, tamburyn, alfabet de-
monstracyjny, sylwety: do wiersza, dinozaurów ró¿nej wielkoœci, obrazki: przedmiotów do
rebusu fonetycznego, dinozaurów (pociête na czêœci), kotów (pociête na czêœci oznaczone lite-
rami), nakrywki: bia³e, czerwone i niebieskie, ruchomy alfabet, opaski z literami: k, o, t, y,
glina lub plastelina.

Przebieg dnia

Kolorowanie rysunku jurajskiego lasu (tyranozaurus rex przedziera siê przez paprocie) –
Karta pracy nr 7, cz. 2.

Ekspresja s³owna.

•

Podzia³ s³owa dinozaur na sylaby i g³oski.

•

Podawanie okreœleñ dinozaura (przymiotników, imies³owów) zaczynaj¹cych siê kolejny-
mi g³oskami z jego nazwy, zapisywanie ich przez nauczyciela, np.
D – du¿y
I – inteligentny
N – nienajedzony
O – ogromny
Z – z³oœliwy
A – agresywny
U – uparty
R – ruchliwy

•

Podawanie jak najwiêkszej liczby czasowników, odpowiadanie na pytania, np.: Co robi³
dinozaur? (Chodzi³, spa³, jad³, polowa³, biega³, rozgl¹da³ siê, wydawa³ odg³osy, wychowy-
wa³ dzieci...).
Æwiczenia poranne – zestaw nr XII.

•

Æwiczenie orientacyjno-porz¹dkowe Poranek dinozaurów.
Dzieci maszeruj¹ i biegaj¹ w ró¿nych kierunkach sali. Na mocne uderzenie w bêbenek
zatrzymuj¹ siê w miejscu, krêc¹ g³owami w prawo i w lewo – dinozaury rozgl¹daj¹ siê.

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœniowych Dinozaury szukaj¹ po¿ywienia.

Na has³o Wysoko, dzieci staj¹ na palcach, wyci¹gaj¹ rêce do góry. Na has³o Nisko – dzieci
przykucaj¹, naœladuj¹c rêkami rozgarnianie trawy.

•

Æwiczenie równowagi Dinozaury zacieraj¹ œlady.
Dzieci, w staniu na jednej nodze, uderzaj¹ o pod³ogê palcami drugiej stopy.

•

Czworakowanie Dinozaury przechodz¹ przez tunel.
Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy. W jednej z nich dzieci dobieraj¹ siê parami, klê-
kaj¹ naprzeciwko siebie, z wyci¹gniêtych r¹k tworz¹ tunel. Dzieci z drugiej grupy prze-
chodz¹ na czworakach pod rêkami kolegów.

•

Marsz dinozaurów.
Dzieci maszeruj¹ parami po obwodzie ko³a, mówi¹c rymowankê: Dinozaury maszeruj¹,
po¿ywienia poszukuj¹. Na mocne uderzenie w bêbenek zmieniaj¹ kierunek marszu.

Poznajemy literê k – wprowadzenie litery k: ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej, na
podstawie wyrazów: koty, Kamil.

Inscenizowanie przez nauczyciela wiersza J. Tuwima Kotek.

Miauczy kotek: miau!
– Coœ ty, kotku, mia³?
– Mia³em ja miseczkê mleczka,
teraz pusta jest miseczka,
a jeszcze bym chcia³.
Wzdycha kotek: o!
– Co ci, kotku, co?
– Œni³a mi siê wielka rzeka,
wielka rzeka pe³na mleka,
a¿ po samo dno.
Pisn¹³ kotek: pii...
– Pij, koteczku, pij!
...Skuli³ ogon, zmru¿y³ œlepie,
œpi – i we œnie mleczko chlipie,
bo znów mu siê œni.

Okreœlenie, kto by³ g³ównym bohaterem wiersza, jak siê zachowywa³ i dlaczego.

Ods³anianie kolejnych fragmentów obrazka oznaczonych poznanymi literami.
Nauczyciel wymienia nazwy liter. Dzieci szukaj¹ fragmentu oznaczonego dan¹ liter¹ (o, a,
m, t, e, l, y), ods³aniaj¹ go. Okreœlaj¹, co przedstawia obrazek (koty).

Analiza dŸwiêkowa s³owa koty – podzia³ na sylaby i g³oski; uk³adanie schematu i modelu
tego s³owa.

•

Podawanie przyk³adów s³ów, w których g³oska k wystêpuje na pocz¹tku, w œrodku i na
koñcu.

Rozwi¹zanie rebusu fonetycznego.
Nauczyciel pokazuje obrazki. Dzieci okreœlaj¹ pierwsze g³oski w ich nazwach, uk³adaj¹
z nich imiê w³aœciciela kotów. Np. kapusta, arbuz, miska, ig³a, las – Kamil.

Analiza dŸwiêkowa s³owa Kamil; uk³adanie schematu i modelu tego s³owa.

Zapoznanie z liter¹ k.

•

Pokaz litery k – drukowanej i pisanej, ma³ej i wielkiej; opisywanie ich wygl¹du, porówny-
wanie.

•

Kreœlenie litery k palcem w powietrzu i na pod³odze.

•

Uk³adanie z poznanych liter wyrazów: koty, Kamil pod schematami.
Zabawa ruchowa Koty.
Dzieci otrzymuj¹ opaski z literami potrzebnymi do u³o¿enia napisu koty. Poruszaj¹ siê po
sali przy dŸwiêkach wystukiwanych na tamburynie. Podczas przerwy ustawiaj¹ siê po 4
osoby, tworz¹c wyrazy koty. (Nauczyciel zwraca uwagê, ¿e wyrazy uk³adamy i czytamy od
lewej strony do prawej).

Æwiczenia wprowadzaj¹ce literê k – Nasza klasa O, cz. 2, s. 10–13.

•

Otaczanie pêtl¹ imienia Kamil. Wymienianie imion dzieci z grupy rozpoczynaj¹cych siê
liter¹ k

•

S³uchanie wiersza, zaznaczanie w tekœcie litery k.

•

Dzielenie nazw obrazków na g³oski. Kolorowanie na niebiesko okienek ze spó³g³oskami,
a na czerwono – z samog³oskami.

•

Kolorowanie liter, którymi zaczynaj¹ siê nazwy obrazków (na niebiesko lub czerwono).
Wyjaœnienie, dlaczego nie pokolorowano litery y.

•

Przyklejanie pod obrazkami ich nazw. Czytanie tekstu wyrazowo-obrazkowego.

•

Pisanie litery k po œladach, a potem samodzielnie (chêtne dzieci).

•

Ogl¹danie obrazka. Uk³adanie pod nim zdania Kotek ma motek.
Zabawa ruchowa Spacer kotów.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali na czworakach, cicho pomiaukuj¹c. Co pewien czas zatrzy-
muj¹ siê i przeci¹gaj¹, robi¹c koci grzbiet.
Jak ¿y³y dinozaury? – rozmowa na temat czasów prehistorycznych.

Zapoznanie dzieci z ksi¹¿kami Jak ¿y³y dinozaury (seria Œwiat wczoraj i dziœ S. Parker)
oraz Zwierzêta prehistoryczne (seria W królestwie zwierz¹t, red. A. Vanewiele).

•

Zwrócenie uwagi na wygl¹d ziemi w tych czasach (roœliny, zwierzêta).

•

Ogl¹danie ilustracji.

•

S³uchanie ciekawostek o wybranych dinozaurach.

•

Zapoznanie z nazwami dinozaurów i ich wygl¹dem.

Sk³adanie z czêœci obrazków wybranych dinozaurów, przypinanie ich do tablicy. Porów-
nywanie ich wygl¹du, nazywanie, okreœlanie sposobu ¿ycia (dinozaury l¹dowe, lataj¹ce,
morskie, roœlino¿erne, drapie¿ne).

Æwiczenie spostrzegawczoœci Œladami dinozaurów.
Nauczyciel chowa w sali ró¿nej wielkoœci sylwety kilku dinozaurów. Zadaniem dzieci jest
odszukanie ich, policzenie i u³o¿enie sylwet w kolejnoœci od najwiêkszej do najmniejszej.

III

Otaczanie pêtlami po 3 obrazki dinozaurów i po 4 obrazki jaj dinozaurów. S³uchanie nazw
dinozaurów, kolorowanie w wyrazach poznanych liter – Nasza klasa O, cz. 2, s. 14.
Zabawa ruchowa Zamieniamy siê w dinozaury.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. DŸwiêk bêbenka za-
mienia je w dinozaury. Naœladuj¹ wtedy wymyœlone przez siebie sposoby poruszania siê
tych zwierz¹t.

Lepienie dinozaurów z gliny lub z plasteliny.

•

Nadawanie nazw dinozaurom.

•

Zorganizowanie wystawy powsta³ych prac w k¹ciku dla rodziców.

•

Wyeksponowanie ulepionych figurek dinozaurów na tle pokolorowanych wczeœniej ry-
sunków jurajskiego lasu.

Dzień 2.

Dlaczego dinozaury wyginęły?

Cele ogólne:
–

zapoznanie z przypuszczalnymi przyczynami wyginiêcia dinozaurów,

–

zapoznanie z technik¹ plastyczn¹ – batikiem.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia przyczyny (prawdopodobne) wyginiêcia dinozaurów,

–

wykonuje pracê plastyczn¹ z zastosowaniem poznanej techniki.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 8, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 15, fragment wiersza
M. Barañskiej Dinozaury w moim domu, historyjka obrazkowa Jak powstaje wêgiel, bry³ki
wêgla w pojemniku, chustka, bêbenek, grzechotka, obrazki dinozaurów, plansza Co jedz¹ di-
nozaury, œwiece lub kredki œwiecowe, akwarele, pêdzle, papier rysunkowy, kartoniki ze œlada-
mi dinozaurów i literami.

Przebieg dnia

£¹czenie punktów wed³ug wzoru – Karta pracy nr 8, cz. 2.

Wyjaœnienie, jak i z czego powstaje wêgiel z wykorzystaniem historyjki obrazkowej.
Nauczyciel stawia przed dzieæmi pojemnik z kawa³kami wêgla przykryty chustk¹. Dzieci
rozwi¹zuj¹ zagadkê, odgaduj¹, co znajduje siê pod chustk¹.

W g³êbi ziemi ukryty,
przez górnika wydobyty.
Daje ciep³o, moc i œwiat³o,
jego nazwê zgadniesz ³atwo. (wêgiel)

•

Ogl¹danie bry³ek wêgla.

•

Wypowiedzi dzieci na temat W jaki sposób powstaje wêgiel?

•

Uk³adanie i opowiadanie historyjki przez nauczyciela, a nastêpnie przez chêtne dzieci.
Porównanie historyjki z wczeœniejszymi wypowiedziami dzieci.
Dawno, dawno temu, przed wielu laty, tam gdzie teraz znajduje siê kopalnia wêgla, rós³
wielki, zielony las, a w nim ogromne drzewa, paprocie i skrzypy. By³y one bardzo du¿e
i zupe³nie inne od tych, które mo¿na spotkaæ w naszych lasach. Drzewa te ros³y i ros³y,
a po wielu latach przewraca³y siê ze staroœci. £ama³y je wichury i burze, zalewa³y wody,
po których zostawa³ mu³, przysypywa³a ziemia, otulaj¹c je coraz grubsz¹ warstw¹. Na
obalonych pniach wyrasta³y nowe, a te, które le¿a³y pod ziemi¹, bez dostêpu powietrza,
twardnia³y powoli i zamienia³y siê w twarde, czarne bry³y. Jeszcze dziœ mo¿na czasami
zobaczyæ na kawa³ku wêgla œlady prastarych drzew, które ros³y na ziemi, kiedy nie by³o na
niej jeszcze ludzi. Obecnie wêgiel wydobywa siê spod ziemi w kopalniach. Ludzie, którzy
go wydobywaj¹, to górnicy.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XII (patrz: przewodnik..., s. 70–71).

Poznanie przypuszczalnych przyczyn wyginiêcia dinozaurów – s³uchanie opowiadania
nauczyciela na podstawie ksi¹¿ki Jak ¿y³y dinozaury.

Nazywanie dinozaurów przedstawionych na obrazkach w ksi¹¿ce, opisywanie ich wygl¹-
du. Dostrzeganie ró¿nic i podobieñstw miêdzy nimi.
Pteronodon – lataj¹cy, wy³awia³ z wody drobne zwierzêta, ryby i cedzi³ plankton, brachio-

zaur – l¹dowy, roœlino¿erny, ichtiozaur – morski, polowa³ na ryby i inne zwierzêta mor-
skie, tyranozaur – l¹dowy drapie¿nik ¿ywi¹cy siê miêsem i padlin¹.

Ogl¹danie planszy, na której znajduj¹ siê obrazki wybranych dinozaurów, ró¿ne rodzaje
pokarmu i popl¹tane drogi (w odmiennych kolorach), które prowadz¹ od dinozaurów do
pokarmów.
Dzieci odnajduj¹ drogi, okreœlaj¹, jakim pokarmem ¿ywi¹ siê poszczególne dinozaury.
Nazywaj¹ odpowiednio zwierzêta: roœlino¿erne lub miêso¿erne.
Zabawa ruchowa Uwaga, dinozaur!
Dzieci poruszaj¹ siê swobodnie po sali. Na has³o Idzie dinozaur – zastygaj¹ w bezruchu.
Has³o Dinozaur odszed³ jest sygna³em do ponownego poruszania siê.

Zapoznanie z hipotezami próbuj¹cymi wyjaœniæ zag³adê dinozaurów.

•

Wypowiedzi dzieci na temat przyczyn wyginiêcia dinozaurów.
Najwiêksz¹ zagadk¹ dotycz¹c¹ dinozaurów jest próba odpowiedzi na pytanie: Dlaczego
wyginê³y? Sta³o siê to przed 65 milionami lat. Istnieje na ten temat wiele teorii, lecz ¿adna
nie wyjaœnia do koñca wszystkich faktów, które przedstawiaj¹ wykopaliska. Jedna z teorii
zak³ada, ¿e przyczyn¹ wyginiêcia dinozaurów by³a wielka katastrofa. Mo¿e kula ziemska
zosta³a otoczona py³em kosmicznym powsta³ym przez eksplozjê jakiejœ gwiazdy? Inni
uwa¿aj¹, ¿e na ziemiê spad³ olbrzymi meteoryt, a py³, który wzniós³ siê po jego uderzeniu,
móg³ zaciemniæ s³oñce na d³ugie lata. Bez œwiat³a s³onecznego nie mog³y rosn¹æ roœliny,
którymi ¿ywi³y siê roœlino¿erne zwierzêta. Z braku ciep³a s³onecznego wiele zwierz¹t za-
marz³o. Kolejnym etapem by³a fala upa³ów. Po opadniêciu py³ów para wodna, powsta³a na
skutek upadku meteorytu, zatrzymywa³a promienie s³oneczne, co spowodowa³o bardzo
silne ogrzanie powierzchni ziemi (efekt cieplarniany) i znaczna iloœæ zwierz¹t wymar³a,
nie mog¹c znieœæ upa³u. Niektórzy uczeni uwa¿aj¹, ¿e dinozaury wyginê³y z powodu zmian
klimatu – bardzo du¿e wahania temperatury spowodowa³y, ¿e zmiennocieplne dinozaury
nie mog³y im sprostaæ. Inni s¹dz¹, ¿e odpowiedzialne za wyginiêcie dinozaurów s¹ inne
zwierzêta (ssaki i ptaki) ¿ywi¹ce siê jajami. Mo¿liwe, ¿e to one noc¹, korzystaj¹c z nie-
obecnoœci rodziców, niemog¹cych broniæ swojego potomstwa, wykrada³y jaja, ogranicza-
j¹c w ten sposób liczbê m³odych osobników. Istnieje równie¿ teoria, ¿e dinozaury roœlino-
¿erne zatru³y siê nowo powstaj¹cymi na przestrzeni lat roœlinami kwiatowymi zawieraj¹-
cymi truciznê, która dla dinozaurów by³a œmiertelna. Wymarcie zwierz¹t roœlino¿ernych
musia³o spowodowaæ stopniowe zag³odzenie siê zwierz¹t miêso¿ernych, które siê nimi
¿ywi³y. Zmianie uleg³o równie¿ œrodowisko ¿ycia dinozaurów. W ci¹gu ostatnich kilku
milionów lat ery dinozaurów opad³ poziom morza na ca³ej kuli ziemskiej, wy³ania³y siê
nowe l¹dy, góry. P³ytkie wody, które zajmowa³y olbrzymie przestrzenie, zaczê³y znikaæ,
a zwierzêta, które tam ¿y³y, utraci³y swoje dotychczasowe siedliska. Nie mog¹c dostoso-
waæ siê do tych zmian, wymiera³y.
Zabawa ruchowa Ma³e dinozaury i du¿e dinozaury.
Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy: ma³ych dinozaurów i du¿ych dinozaurów. DŸwiêki
bêbenka s¹ sygna³em do poruszania siê du¿ych dinozaurów, które id¹ wolno, ciê¿ko, sta-
wiaj¹c du¿e kroki. DŸwiêki grzechotki zachêcaj¹ do ruchu ma³e dinozaury, które poru-
szaj¹ siê drobnymi kroczkami na palcach. Co pewien czas nastêpuje zmiana ról.
Œwiat dinozaurów – wykonanie pracy plastycznej z wykorzystaniem techniki batiku (ryso-
wanie œwiec¹ lub dobrymi kredkami œwiecowymi, zamalowywanie powierzchni kartki roz-
wodnion¹ farb¹ plakatow¹ lub akwarelow¹).

Ekspresja s³owna Jak wyobra¿am sobie œwiat, w którym ¿y³y dinozaury?

Zabawy z fragmentem wiersza M. Barañskiej Dinozaury w moim domu.

W moim domu dawno temu

Darek ma dalmatyñczyka

dinozaury siê zadomowi³y.

i Dorotka tak¿e pieska ma.

Na dzieñ dobry da³y ³apki,

A ja w domu ju¿ od dawna

szybko z nami siê zaprzyjaŸni³y.

mam du¿e dinozaury dwa. (...)

Rytmizowanie tekstu z jednoczesnym wyklaskiwaniem lub wytupywaniem.

•

Wypowiadanie tekstu – ciche, g³oœne, ze wzrastaj¹cym i malej¹cym natê¿eniem g³osu w za-
le¿noœci od wskazania d³oni nauczyciela, które rozchodz¹ siê, wtedy dzieci mówi¹ g³oœno,
zbli¿aj¹ do siebie – dzieci mówi¹ coraz ciszej.

•

Wypowiadanie tekstu z ró¿nym zabarwieniem emocjonalnym, np.: smutno, weso³o, ze z³oœci¹...

•

Wypowiadanie fragmentów na g³os, kiedy nauczyciel trzyma d³oñ równolegle go siebie,
a w myœlach, kiedy jego d³oñ zmienia ustawienie na prostopad³e.

Rysowanie na temat Jak naszym zdaniem wygl¹da³ œwiat dinozaurów?

•

Zapoznanie ze sposobem wykonania pracy (pomalowanie rysunku farbami).

•

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Prezentacja powsta³ych prac, omówienie ich przez chêtne dzieci.

•

Zorganizowanie wystawy w k¹ciku dla rodziców.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw III (patrz: przewodnik..., s. 34–35).

III

Poznanie etapów rozwoju tyranozaurusa rexa – Nasza klasa O, cz. 2, s. 15.

Zabawa dydaktyczna Tropiciele œladów.
Nauczyciel dzieli dzieci na piêæ zespo³ów. Ka¿dy zespó³ otrzymuje kartonik ze œladami
dinozaura, którego ma wytropiæ. Pozosta³e kartoniki ze œladami nauczyciel rozk³ada na
dywanie w ró¿nych miejscach sali. Na sygna³, dzieci szukaj¹ kartoników ze œladami pasu-
j¹cymi do tych, które maj¹ na swoim kartoniku. Po odszukaniu wszystkich, odwracaj¹ je
na drug¹ stronê. Z liter, które siê tam znajduj¹, uk³adaj¹ imiê swojego dinozaura, odczytuj¹
je, np. Aktello, Ektamyk, Tekotel, Lamelot, Eltykot. (Kolejnoœæ liter zaznaczona jest odpo-
wiedni¹ liczb¹ kropek).
Zabawa ruchowa Ma³e dinozaury i du¿e dinozaury (patrz: przewodnik..., s. 74).

Dzień 3.

Węgiel i sól

Cele ogólne:
–

zapoznanie z wygl¹dem i brzmieniem ko³atki; instrumentacja piosenki z wykorzystaniem
tego instrumentu,

–

zapoznanie z w³aœciwoœciami fizycznymi wêgla i soli kamiennej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje ko³atkê i akompaniuje na niej do piosenki,

–

wymienia wybrane w³aœciwoœci wêgla i soli kamiennej.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 9, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 16–17, piosenka W ko-
palni, bry³ki wêgla i soli, ró¿ne instrumenty perkusyjne, nagrania ich brzmienia, zagadki, mapa
Polski, bia³e i czarne tekturowe kó³eczka, lupy, pojemniki z wod¹, klocki.

Przebieg dnia

Tworzenie rysunku groŸnego dinozaura (nawet nierealnego) na bazie elipsy – Karta pracy
nr 9, cz. 2.

Ogl¹danie zdjêæ przedstawiaj¹cych wnêtrze kopalni soli i kopalni wêgla kamiennego, wy-
powiedzi dzieci na temat wygl¹du kopalni. Rysowanie literopodobnego szlaczka – Nasza
klasa O, cz. 2, s. 16.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XII (patrz: przewodnik..., s. 70–71).

Zabawy przy piosence W kopalni.

Œpiewamy poznane piosenki – œpiew sztafetowy, kolejny œpiew kilkorga dzieci ze zmian¹
solistów i na sygna³ dany przez nauczyciela.

Æwiczenia dŸwiêkonaœladowcze Naœladujemy odg³osy.
Dzieci wypowiadaj¹ powtarzaj¹ce siê s³owa najpierw z nauczycielem, a nastêpnie same.

Dziœ w kopalni straszny ruch,
œwider warczy tur, tur, tur,
kilof stuka buch, buch, buch,
górnik idzie tup, tup, tup.
G³oœno wzdycha och, och, och,
czasem kichnie jak na z³oœæ aaaaaa psik!
Ruszy³ poci¹g puf, puf, puf,
wêgiel wiezie szur, szur, szur.
Górnik czasem pokas³uje ho, ho, ho,
i od py³u pochrz¹kuje he, he, he.
Koniec pracy stop, stop, stop,
skaczmy w górê hop, hop, hop.

S³uchanie piosenki W kopalni (s³. T. Fangrat, muz. E. Pa³³asz).

Zabawa ruchowa przy piosence.

Dzieci:

I. Górnik œwidrem wêgiel kruszy,

naœladuj¹ wydobywanie wêgla,

z latarenki œwiat³o sp³ywa.

otwieraj¹ i zamykaj¹ rêce u³o¿one na
czole,

Ju¿ wagonik z wêglem ruszy³,

poruszaj¹ siê po obwodzie ko³a,

winda w górê go porywa.

uginaj¹ kolana z jednoczesnym opusz-
czeniem r¹k w dó³, wyprostowuj¹
kolana, wznosz¹c rêce w górê,

Ref.: A dzisiaj Barbórka,

podskakuj¹ w parach w kó³eczko (przy
powtórzeniu zmiana kierunku),

weso³y to dzieñ.
Zabawa górnicza,
wiêc ciesz siê i œmiej. (bis)

II. Jutro wêgla bry³y czarne

w parach tworz¹ wagoniki,

kolejarze w œwiat powioz¹,

poruszaj¹ siê po kole,

a pojutrze piece nasze

ustawiaj¹ siê twarzami do œrodka ko³a,
klaszcz¹ w rêce,

bêd¹ grza³y na z³oœæ mrozom.

krzy¿uj¹ rêce na piersiach, ko³ysz¹ siê
na boki,

Ref.: A dzisiaj...

jak wy¿ej.

Rozmowa na temat piosenki.

•

Okreœlenie tempa, nastroju, budowy, treœci utworu.

•

Wyjaœnienie znaczenia s³owa Barbórka.

Æwiczenia emisyjne: powtarzanie melodii refrenu na sylabach: ta, na, ba.

Zabawa rytmiczna W kopalni.
Dzieci-górnicy przy dŸwiêkach tamburynu poruszaj¹ siê po kopalni, przy dŸwiêkach bê-
benka naœladuj¹ wydobywanie wêgla. Kiedy us³ysz¹ melodiê refrenu piosenki, przerywaj¹
pracê i wyklaskuj¹ jej rytm.

Æwiczenia s³uchowe Co to za instrument?
Nauczyciel odtwarza z taœmy dŸwiêki poznanych instrumentów perkusyjnych. Dzieci roz-
poznaj¹ instrumenty, podaj¹ ich nazwy, odszukuj¹ wœród tych, które le¿¹ przed nimi.

Poznanie wygl¹du ko³atki, jej brzmienia oraz sposobu gry na niej.

•

Akompaniowanie do piosenki na ko³atce.
Zabawa ruchowa przy piosence W kopalni (patrz: przewodnik..., s. 76–77).
Zabawy badawcze – poznanie w³aœciwoœci fizycznych minera³ów: soli i wêgla kamiennego.

Rozwi¹zanie zagadek.

Wykopuj¹ j¹ w kopalni,

Jakie to czarne kamienie

kupujesz j¹ w sklepie.

pal¹ siê jasnym p³omieniem? (wêgiel)

Z ni¹ ka¿da potrawa
smakuje ci lepiej. (sól)

Omówienie miejsc, w których wydobywa siê te minera³y na terenie naszego kraju, pokazy-
wanie ich na mapie, zaznaczenie kopalni soli bia³ymi kó³eczkami, kopalni wêgla kamien-
nego – czarnymi kó³eczkami.
Zabawa ruchowa Do kopalni.
Nauczyciel wyznacza w sali miejsca, w których znajduj¹ siê kopalnie soli i kopalnie wêgla
kamiennego (oznaczone symbolicznie bia³ymi i czarnymi kó³eczkami). Dzieci poruszaj¹
siê w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy zwracaj¹ siê w kierunku
nauczyciela, który unosi w górê bry³kê soli lub wêgla. Jest to sygna³ do szybkiego odnale-
zienia odpowiedniej kopalni.

Ogl¹danie bry³ek wêgla i soli.

•

Porównywanie wygl¹du (stan skupienia, kolor, faktura, twardoœæ).

•

Okreœlanie odczuæ po zbadaniu bry³ek wzrokiem i dotykiem.

•

Obserwowanie ich przez lupy, dzielenie siê spostrze¿eniami.

Badanie rozpuszczalnoœci soli i wêgla w wodzie.

Nauczyciel przygotowuje pojemniki z wod¹. Dzieci umieszczaj¹ w nich grudki wêgla i so-
li (osobno), obserwuj¹ ich zachowanie, wyci¹gaj¹ wnioski.

Uk³adanie z kawa³eczków wêgla w zespo³ach wymyœlonych przez dzieci postaci. Ogl¹da-
nie powsta³ych prac.

III

Œpiewanie podanych dŸwiêków wysoko lub nisko na sylabach: la, ka (w stosunku do po-
danych dŸwiêków œrednich).

Ogl¹danie obrazków: górnika, kasku górniczego, kilofa, wagonika z wêglem. Zapamiêta-
nie ich kolejnoœci, zas³oniêcie, naklejenie pod spodem takich samych obrazków odszuka-
nych we wk³adce. Œpiewanie œrednich i wysokich dŸwiêków wed³ug wzoru – Nasza klasa
O, cz. 2, s. 17.
Zabawa przy piosence W kopalni (patrz: przewodnik..., s. 76–77).

Zabawy s³owne: uk³adanie zdañ ze s³owami: górnik, kopalnia, wêgiel, wagon... Uk³adanie
schematów s³ów (u¿ytych do uk³adania zdañ) z wykorzystaniem klocków; liczenie kloc-
ków; okreœlanie, które schematy s¹ najd³u¿sze.

Dzień 4.

Pięć dinozaurów

Cele ogólne:
–

zapoznanie z cyfrowym zapisem liczby 5; utrwalenie poznanych cyfr,

–

wykonanie kart matematycznych; wykorzystywanie ich podczas zabaw.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje cyfrê 5,

–

samodzielnie wykonuje karty matematyczne, bawi siê nimi.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 10, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 18–19, drobne przed-
mioty, opaska z napisem Dinuœ, kolorowa w³óczka, przeciête na po³owy sylwety 5 dinozaurów
ró¿ni¹ce siê wielkoœci¹, kolorem i wzorkami, kolorowe kartoniki z cyframi od 1 do 5 (po 5 dla
ka¿dego dziecka), kolorowe pêtle, giêtki drut, kolorowe sylwety dinozaurów z cyframi od 1 do
5, chor¹giewki, tamburyn, bêbenek, nasiona fasoli, flamastry, koperty z imionami dzieci, pu-
de³ko, klocki.

Przebieg dnia

Zabawa rozwijaj¹ca zmys³y Co schowa³ Dinuœ?
Dzieci siedz¹ w kole. Nauczyciel rozk³ada na dywanie ró¿ne przedmioty. Dzieci rozpo-
znaj¹ je i nazywaj¹. Nastêpnie wybiera Dinusia (chêtne dziecko, które zak³ada opaskê
z napisem). Po wypowiedzeniu rymowanki schowa on wybrany przedmiot (póŸniej mo¿e
byæ ich wiêcej) do pude³ka trzymanego w rêce. Zadaniem pozosta³ych dzieci bêdzie od-
gadniêcie, co schowa³ Dinuœ. Dzieci trzymaj¹ siê za rêce i poruszaj¹ po obwodzie ko³a,
wypowiadaj¹c rymowankê.

Dzieci:

Chodzi sobie Dinuœ

poruszaj¹ siê po kole,

po tym du¿ym kole,
bystrym okiem zerka,
co jest roz³o¿one.
Hop, hop, hop,

podskakuj¹ na obu nogach,

skik, skik, skik,

klaszcz¹ w rêce,

coœ nam Dinuœ schowa

wykonuj¹ obrót wokó³ w³asnej osi,

w mig.

kucaj¹, zamykaj¹ oczy i pochylaj¹ g³owy
do kolan.

(W tym czasie Dinuœ chowa wybrany przedmiot).
Dziecko, które jako pierwsze odgadnie, co zosta³o schowane, zostaje Dinusiem.

Zabawa W³óczkowe dinozaury.
Nauczyciel dzieli dzieci na piêæ zespo³ów. Ka¿dy zespó³ otrzymuje w³óczkê w innym ko-
lorze. Zadaniem dzieci jest wspólne u³o¿enie z w³óczki sylwety wymyœlonego dinozaura.
Nastêpnie dzieci ogl¹daj¹ powsta³e dinozaury, okreœlaj¹, w jakich kolorach s¹ poszczegól-
ne zwierzêta (pierwszy jest czerwony, drugi zielony...).
Æwiczenia poranne – zestaw nr XII (patrz: przewodnik..., s. 70–71).

Dinozaury i liczby – wprowadzenie cyfrowego zapisu liczby 5.

Zabawy z dinozaurami.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi sylwety 5 dinozaurów poprzecinane na po³owy, ró¿nej
wielkoœci, w ró¿nych kolorach i z ró¿nymi wzorami (ka¿da sylweta jest trochê wiêksza od
poprzedniej). Dzieci sk³adaj¹ pasuj¹ce do siebie po³owy sylwet dinozaurów, uk³adaj¹ sylwety
w kolejnoœci od najwiêkszej do najmniejszej. Licz¹, ile jest dinozaurów (5). Okreœlaj¹, jak
wygl¹da najmniejszy dinozaur, jak najwiêkszy.

Zabawa O którym dinozaurze myœlê?
Nauczyciel opisuje wygl¹d danego dinozaura (sylweta). Dzieci, stosuj¹c liczebniki po-
rz¹dkowe, okreœlaj¹, który to dinozaur (np. pierwszy jest zielony i ma kropki, drugi jest
czerwony i ma paski, trzeci jest niebieski i ma kwiatki, czwarty jest ¿ó³ty i jest w kratkê,
pi¹ty jest br¹zowy i ma trójk¹ty).

Liczenie w zakresie 5.
Nauczyciel ods³ania tablicê, na której przypiêtych jest 5 pêtli (w uk³adzie pasowym) sym-
bolizuj¹cych mieszkania dinozaurów. Pod nimi znajduj¹ siê kartoniki z cyframi od 1 do 4
(pod jedn¹ pêtl¹ nie ma kartonika). Dzieci umieszczaj¹ w poszczególnych pêtlach tyle
sylwet dinozaurów, ile wskazuje liczba. Nauczyciel zwraca uwagê, ¿e w ka¿dej kolejnej
pêtli jest o 1 jedn¹ sylwetê dinozaura wiêcej. Wyjaœnia, ¿e w ostatniej pêtli jest o jedn¹
sylwetê dinozaura wiêcej ni¿ w pêtli poprzedniej, czwartej. Dzieci okreœlaj¹, ile zwierz¹t
mieszka w pêtli (5).

Poznanie wygl¹du cyfry 5.
Nauczyciel demonstruje kartonik z cyfr¹ 5. Dzieci opisuj¹ jej wygl¹d, okreœlaj¹, do czego
jest podobna. Pisz¹ j¹ palcem w powietrzu i na dywanie. Umieszczaj¹ kartonik z cyfr¹ 5
pod ostatni¹ pêtl¹ z sylwetami dinozaurów. Modeluj¹ kszta³t cyfry z kawa³eczków giêtkie-
go drutu.

Zabawa dydaktyczna Szeregi dinozaurów.
Dzieci otrzymuj¹ po jednej kolorowej sylwecie dinozaura z cyfr¹ od 1 do 5. Sylwety dino-
zaurów z cyframi s¹ kolorowe, np. z cyfr¹ 1 – ¿ó³te, z cyfr¹ 2 – czerwone, z cyfr¹ 3 –
zielone, z cyfr¹ 4 – niebieskie, z cyfr¹ 5 – bia³e. Ustawiaj¹ siê w odpowiedniej kolejnoœci
od lewej strony do prawej. Wzd³u¿ jednej œciany ustawione s¹ chor¹giewki, aby dzieci
ustawia³y siê od lewej strony do prawej. Dzieci swobodnie poruszaj¹ siê po sali. Na mocne
uderzenie w bêbenek ustawiaj¹ siê obok chor¹giewek. Przy chor¹giewce zawsze staje dziec-
ko z cyfr¹ 1, a obok niego, po prawej stronie ustawiaj¹ siê kolejno dzieci z cyframi: 2, 3, 4

i 5. Zabawê powtarzamy kilka razy. Przy powtórzeniach dzieci wymieniaj¹ siê sylwetami
dinozaurów.

Æwiczenia wprowadzaj¹ce cyfrowy zapis liczby 5 – Nasza klasa O, cz. 2, s. 18–19.

•

Liczenie monet 1-z³otowych, ga³¹zek paproci.

•

Liczenie koralików.

•

Pisanie cyfry 5 po œladzie, a póŸniej samodzielnie.

•

Rysowanie w pêtli tylu jaj dinozaura, ile wskazuj¹ kropki na kostce i napisana liczba.

•

Numerowanie rysunków dinozaurów, kolorowanie ich wed³ug wzoru.

•

Kolorowanie: pi¹tego liœcia paproci, licz¹c od lewej strony, pi¹tej grudki wêgla, licz¹c od
prawej strony.
Zabawa ruchowa Niepos³uszny Dinuœ.
Dzieci dobieraj¹ siê parami. Jedno jest mam¹ lub tat¹, drugie – dzieckiem. (Dziecko stoi
z przodu, mama lub tata za nim). W rytmie wystukiwanym na tamburynie dzieci 5 drobnymi
krokami odbiegaj¹ od rodziców. DŸwiêki bêbenka s¹ sygna³em do zatrzymania siê dzieci,
a ruchu rodziców, którzy szukaj¹ swojego dziecka, id¹c po jego œladach (5 kroków z wyso-
kim unoszeniem kolan). Kiedy siê spotkaj¹, œciskaj¹ siê z radoœci i zamieniaj¹ rolami.
Wykonanie kart matematycznych.

Zabawa U³ó¿ tyle elementów, ile wskazuje liczba.
Ka¿de dziecko otrzymuje garœæ nasion fasoli. Nauczyciel pokazuje kartoniki z cyframi od
1 do 5 (w ró¿nej kolejnoœci). Dzieci uk³adaj¹ przed sob¹ odpowiedni¹ liczbê ziaren fasoli.

Zabawa O jeden mniej, o jeden wiêcej.
Nauczyciel pokazuje kartonik z cyfr¹. Dzieci uk³adaj¹ przed sob¹ ziarna fasoli zgodnie
z poleceniem nauczyciela: o 1 wiêcej ni¿ wskazuje liczba napisana na kartoniku lub o 1
mniej. Np. na kartoniku jest cyfra 2. Nauczyciel prosi, aby dzieci u³o¿y³y o 1 wiêcej ziaren
fasoli. Dzieci uk³adaj¹ 3 ziarna fasoli itd.

Zabawa Dopasuj odpowiedni¹ liczbê.
Dzieci dobieraj¹ siê parami. Ka¿da para otrzymuje kartoniki z cyframi od 1 do 5 i ziarna
fasoli. Dzieci kolejno uk³adaj¹ dla kolegi dowoln¹ liczbê ziaren fasoli (w zakresie 5), part-
ner uk³ada pod nimi kartonik z odpowiedni¹ cyfr¹.

Zapoznanie ze sposobem wykonania kart.
Ka¿de dziecko otrzymuje 5 kolorowych kartoników (formatu A–4), na których po lewej
stronie napisana jest cyfra (od 1 do 5). Dzieci podaj¹ nazwy cyfr i pokazuj¹ odpowiedni¹
liczbê palców. Po prawej stronie kartonika rysuj¹ flamastrami tyle elementów jednego
rodzaju, aby ich liczba odpowiada³a cyfrze umieszczonej z drugiej strony kartonika. Dzie-
ci ogl¹daj¹ powsta³e karty, umieszczaj¹ je w kopertach z imionami.

III

Przejœcie przez labirynt tak, aby po³¹czyæ napisane liczby od najmniejszej do najwiêkszej
– Karta pracy nr 10, cz. 2.
Zabawa ruchowa Niepos³uszny Dinuœ (patrz: przewodnik..., s. 80).

Zabawy kartami matematycznymi.

•

Uk³adanie na dywanie wszystkich kart w szeregu, w kolejnoœci od 1 do 5 (najpierw w rzê-
dzie wszystkich 1, potem wszystkich 2...).

•

Uk³adanie wê¿yka – 1, 2, 3, 4, 5; 1, 2, 3, 4, 5; 1, 2, 3, 4, 5..., a potem odwrotnie – 5, 4, 3, 2,
1; 5, 4, 3, 2, 1...

•

Uk³adanie s³oneczka (1 to œrodek, 2, 3, 4, 5 – promienie odchodz¹ce od 1).

•

Uk³adanie kart zgodnie z ustawieniem klocków. (Ka¿de dziecko uk³ada swoje karty).
Nauczyciel ustawia kompozycjê z klocków. Dzieci licz¹, ile klocków znajduje siê obok

siebie, zapisuj¹ ich liczbê odpowiedni¹ kart¹, np. 1 klocek, 3 klocki (jeden na drugim), 4
klocki (jeden na drugim), 2 klocki (jeden na drugim), 5 klocków (jeden na drugim). Zastê-
puj¹ je kartami: karta z liczb¹ 1, karta z liczb¹ 3, karta z liczb¹ 4, karta z liczb¹ 2, karta
z liczb¹ 5.

•

Zabawy wed³ug propozycji dzieci.

Dzień 5.

Węglowa rodzina

Cele ogólne:
–

zapoznanie z produktami powsta³ymi po chemicznej przeróbce wêgla,

–

poznanie nowej techniki plastycznej – rysowanie wêglem drzewnym.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia produkty powsta³e z wêgla,

–

wykonuje pracê plastyczn¹ z wykorzystaniem wêgla drzewnego.

Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 11, 12, cz. 2, wiersze: E. Szelburg-Zarembiny Czarne
skarby, M. Terlikowskiej Wêglowa rodzinka, opowiadanie W. Chotomskiej Wêglowa opowieœæ,
rymowanka Idzie górnik, obrazki ró¿nych produktów powsta³ych z chemicznej przeróbki wê-
gla kamiennego, pociête na czêœci sylwety górników w strojach roboczym i odœwiêtnym, ilu-
stracja W kopalni, wêgiel drzewny, papier rysunkowy, kartoniki z sylabami, grudka wêgla ka-
miennego.

Przebieg dnia

Rysowanie po prawej stronie tego samego, co wskazuje wzór po lewej stronie – Karta
pracy nr 12, cz. 2.

Zabawa utrwalaj¹ca poznane litery (o, a, m, t, e, l, y, k), rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ czytania
sylab i uk³adania z nich wyrazów.
Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi kartoniki z sylabami. Dzieci kolejno wybieraj¹ jeden
kartonik, odczytuj¹ sylabê, która siê na nim znajduje. Spoœród pozosta³ych kartoników
wybieraj¹ 1 z tak¹ sylab¹, która w po³¹czeniu z pierwsz¹ utworzy wyraz. Proponowane
sylaby: ma, ma, ta, ma, ma, ta, te, mat, la, la, Lo, la, To, la, la, to, ta, to, la, ma, ko, tek, To,
mek, Lo, lek, mle, ko, kot, let, to, tem, me, ta, me, tal, lo, ty, ko, ty, tyl, ko, mo, tyl, kal, ka.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XII (patrz: przewodnik..., s. 70–71).

S³uchanie opowiadania W. Chotomskiej Wêglowa opowieœæ.

S³uchanie opowiadania.
Mruczy piec, mruczy kot pod piecem, mruczy i Agatka. Piec mruczy, bo w nim napalono,
kot – bo mu ciep³o i dobrze, a Agatka ze z³oœci. Bo zosta³a sama w domu i siê nudzi.
Tarmosi kota za uszy, ale Mruczek nie chce siê bawiæ... Da³a wiêc Mruczkowi spokój.
Spojrza³a na piec. A od pieca sz³o senne ciep³o i senny ró¿owy blask. Pod³oga by³a po-
ziomkowa, z pod³ogi wyrasta³y nó¿ki krzese³, podobne do rudego lasu, a kube³ek na wêgiel
wygl¹da³ jak gruby pieñ... Mruczy piec, mruczy kot pod piecem, tylko Agatka nie mruczy.
Zapatrzy³a siê w ró¿owe blaski biegaj¹ce po pod³odze, na b³yszcz¹cy kube³ek, na œwiat³a
ulicy goni¹ce po pokoju...

– Tu... tu... tu... – tr¹bi za oknami jakiœ samochód i Agatce zdaje siê, ¿e to ona na swoim
sto³eczku, przemienionym w samochód, odje¿d¿a w dalek¹ podró¿... Œpi Agatka, œpi. Sa-
mochód jej siê œni... ¯eby jecha³ samochód, benzyna jest potrzebna, a benzynê mo¿na
zrobiæ z czarnego wêgla.
Ko³ysze siê Agatka na miêkkim samochodowym siedzeniu i nagle stop! – maszyna zatrzy-
ma³a siê przed aptek¹. I ze szklanych pó³ek wo³aj¹ ró¿ne lekarstwa:
– ChodŸ, Agatko, do apteki, chodŸ, zobacz z wêgla leki!
A okr¹g³a bia³a tabletka wytoczy³a siê a¿ na ladê i podskakuje, i wyœpiewuje:
– Aspiryna jestem ma³a, tak¿e z wêgla – chocia¿ bia³a!
S¹siedni sklep to perfumeria. Stamt¹d w³aœnie wo³aj¹ Agatkê perfumy z kolorowych flako-
ników:
– Pow¹chaj nas, Agatko! Pachniemy ³adniej od kwiatków. Same sobie nie wierzymy, ¿e te¿
z wêgla pochodzimy...
Samochód wiezie Agatkê dalej przez miasto. Widaæ tam jak¹œ wielk¹ budowê. To buduje
siê kombinat chemiczny – wiele rzeczy bêdzie siê tu robi³o z wêgla. I nagle Agatka przypo-
mina sobie, ¿e mama, wychodz¹c, powiedzia³a: – Postaw, córeczko, herbatê na gazie... –
a gaz te¿ jest z wêgla. Agatka przeciera oczy...
Mruczy piec, mruczy kot pod piecem, sto³eczek jest znów tylko sto³eczkiem... a blask pada-
j¹cy od pieca wyz³aca wêgiel w kube³ku jak najprawdziwsze z³oto.

Rozmowa na temat opowiadania.

•

Wypowiedzi dzieci na temat miejsc, które Agatka odwiedzi³a podczas snu.

•

Zwrócenie uwagi na produkty powsta³e z wêgla i ich odmienny wygl¹d od materia³u, z któ-
rego zosta³y wykonane.

•

Wyjaœnienie, dlaczego wêgiel mo¿na porównaæ do z³ota; podkreœlenie wartoœci tego mine-
ra³u dla przemys³u i ludzi.

Æwiczenia klasyfikacyjne Co otrzymujemy z wêgla?
Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi obrazki ró¿nych produktów. Dzieci okreœlaj¹, co znajdu-
je siê na obrazkach, zastanawiaj¹ siê, czy do powstania tych przedmiotów, roœlin potrzeb-
ny jest wêgiel, czy nie. Uk³adaj¹ wybrane obrazki wokó³ grudki wêgla. (Proponowane
obrazki: kanistry z benzyn¹, butla z gazem, buteleczki perfum, opony, plastikowe miski,
tabletki, œwiece, kredki, warzywa, owoce, drzewo, kwiatek, liœcie, drewniany stó³...).

S³uchanie wiersza E. Szelburg-Zarembiny Czarne skarby.

•

Zwrócenie uwagi na pracê ludzi, którzy wydobywaj¹ wêgiel. Podzia³ s³owa górnik na sy-
laby i g³oski. Okreœlenie, do czego najczêœciej wykorzystywany jest wêgiel (jako opa³).

W ciemnoœci, w ciszy drzemi¹
czarne skarby pod ziemi¹.
Ale wnet armia ludzi
dŸwiêkiem m³otów je budzi.
To górnicy odwa¿nie
w g³¹b siê ziemi wdzieraj¹,
wêgiel, skarb drogocenny,
dla nas wydobywaj¹.
Potrzebny jest fabrykom.
Potrzebny i nam w domu.
Dziêkujemy górnikom
i jeszcze... jeszcze komu?

Zabawa ruchowo-naœladowcza Praca górnika.
Dzieci naœladuj¹ ruchem czynnoœci wykonywane przez górników.

Zapoznanie z ubraniami górnika – roboczym i odœwiêtnym.
Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi pomieszane fragmenty sylwet górników w strojach ro-
boczym i odœwiêtnym. Dzieci dopasowuj¹ elementy, porównuj¹ wygl¹d obu strojów.
Zabawa ruchowa Puste wagony i pe³ne wagony.
Dzieci dobieraj¹ siê parami. Staj¹ jedno za drugim, podaj¹ sobie rêce, tworz¹c wagonik.
Wagoniki poruszaj¹ siê wolno, kiedy s¹ nape³nione wêglem, a szybko, kiedy s¹ puste. O tem-
pie decyduj¹ has³a wypowiadane przez nauczyciela: pe³ne wagony, puste wagony.
Rysowanie wêglem drzewnym na temat Górnicy przy pracy.

Rozmowy na temat ilustracji W kopalni.

•

Omówienie pracy górników w kopalni, zwrócenie uwagi na ich ubiór, narzêdzia i maszyny
potrzebne do pracy.

Zabawy z rymowank¹ Idzie górnik.

•

Rytmizowanie tekstu, wypowiadanie ciche i g³oœne; dopowiadanie przez dzieci wybra-
nych s³ów z mocniejszym akcentem (np. wyt³uszczonych poni¿ej wyrazów) po przerwa-
niu mówienia przez nauczyciela; ilustracja ruchowa tekstu.

Dzieci:

Idzie górnik do kopalni –

maszeruj¹ w miejscu,

jeden, drugi, trzeci, czwarty...

pokazuj¹ na palcach lub wyklaskuj¹,

Bry³y wêgla wydobywa,

naœladuj¹ podnoszenie ciê¿kiej bry³y,

s³ony pot mu z czo³a sp³ywa.

ocieraj¹ czo³a raz jedn¹ rêk¹, raz drug¹.

Porównanie wygl¹du wêgla drzewnego i wêgla kamiennego.

•

Wyjaœnienie sposobu powstawania wêgla drzewnego, jego zastosowania.

Rysowanie wêglem na temat Górnicy w kopalni.

•

Ogl¹danie powsta³ych prac.

•

Wypowiedzi autorów na ich temat.

•

Zorganizowanie wystawy.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw III (patrz: przewodnik..., s. 34–35).

III

Zabawy z wykorzystaniem wiersza M. Terlikowskiej Wêglowa rodzinka; poszerzenie wia-
domoœci o produktach pochodz¹cych z wêgla.

•

S³uchanie wiersza – klaskanie, gdy wymieniane s¹ nazwy produktów, do wytworzenia
których potrzebny jest wêgiel.

•

Powtarzanie (podczas recytacji fragmentów wiersza) po nauczycielu nazw produktów
wytworzonych z wêgla.

•

Podzia³ wymienionych w wierszu nazw produktów pochodz¹cych z wêgla na sylaby z jed-
noczesnym wykonywaniem ruchów (klaskanie, tupanie, podskoki, uderzenia o uda, kla-
skanie nad g³ow¹ itp.).

To wêglowa jest rodzina:
parafina,
peleryna,
du¿a pi³ka w bia³e groszki
i z apteki proszek gorzki,
i z plastiku szeœæ koszyków,

g¹bka, co siê moczy w wodzie,
i benzyna w samochodzie,
czarna smo³a,
bia³a œwieca,
to rodzina wêgla z pieca.
Widzê ju¿ zdziwione miny:
– Co ma wêgiel do benzyny?
– Czy jest z wêglem spokrewniona
g¹bka miêkka i czerwona?
Otó¿ w³aœnie wiem na pewno,
¿e jest jego blisk¹ krewn¹.
Wêgla jest po odrobinie
w parafinie,
w pelerynie,
w du¿ej pi³ce w bia³e groszki
i z apteki proszku gorzkim,
i w o³ówku tym w piórniku,
i w koszyku tym z plastiku.
Nawet œwieczki, te z choinki,
to te¿ wêgla s¹ kuzynki.
Lecz wœród wszelkiej tej rodziny,
wœród kuzynów i rodzeñstwa,
nie ma ani odrobiny
rodzinnego podobieñstwa.
Wêgiel czarny jest jak ska³a,
koszyk ¿ó³ty, œwieca bia³a.
Sk¹d siê wziê³y te ró¿nice?
O! To ju¿ s¹ tajemnice,
które kryj¹ siê w fabryce.

Zabawa ruchowa Puste wagony i pe³ne wagony (patrz: przewodnik..., s. 83).

Rysowanie wokó³ grudki wêgla tego, co otrzymujemy z niego po chemicznej przeróbce –
Karta pracy nr 11, cz. 2.

GRUDZIEŃ

TTTTTyyyyydzień I:

dzień I:

Urządzenia elektryczne

Dzień 1.

Igły, igiełki

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ i: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

rozwijanie umiejêtnoœci prowadzenia rozmowy telefonicznej.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê i: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

prowadzi rozmowy telefoniczne.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 20–23, Karta pracy nr 13, cz. 2, fragment wier-
sza W. Scis³owskiego Telefon, nagranie odg³osów urz¹dzeñ elektrycznych wykorzystywanych
w gospodarstwie domowym, obrazki tych urz¹dzeñ elektrycznych, alfabet demonstracyjny,
ilustracja W pracowni krawieckiej, przybory krawieckie (lub ich obrazki), ig³y ró¿nego rodza-
ju, nakrywki do budowania schematów i modeli s³ów, kartoniki: z literami, w kolorach liter,
skakanki, aparaty telefoniczne (lub ich obrazki), kartonowa s³uchawka i aparat telefoniczny,
telefony wykonane z dwóch kubeczków po jogurcie po³¹czonych sznurkiem (jeden dla dwojga
dzieci), zabawki mechaniczne, kwadraciki z kolorowymi literami, tamburyn.

Przebieg dnia

Dzielenie nazw urz¹dzeñ elektrycznych przedstawionych na rysunkach na sylaby i g³oski.
Okreœlanie zastosowania tych urz¹dzeñ – Karta pracy nr 13, cz. 2.

Zagadki s³uchowe Co to za dŸwiêk?
Dzieci rozpoznaj¹ dŸwiêki wydawane przez ró¿ne urz¹dzenia elektryczne u¿ywane w go-
spodarstwie domowym, nagrane na p³ytê; odszukuj¹ te urz¹dzenia na obrazkach.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIII.

•

Æwiczenie orientacyjno-porz¹dkowe.
Dzieci rytmicznie maszeruj¹ po obwodzie ko³a w lewo i w prawo, zmieniaj¹c kierunek na
has³o Hop. Na has³o Jedynki, id¹ pojedynczo, na has³o Dwójki, dobieraj¹ siê parami.

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœniowych Odkurzamy dywan.
Dzieci, w lekkim sk³onie tu³owia, przesuwaj¹ do przodu i do ty³u raz jedn¹ rêkê, raz drug¹,
naœladuj¹c odkurzanie.

•

Æwiczenie równowagi Œcieramy kurz z szafy.
We wspiêciu na palcach dzieci naprzemiennie naœladuj¹ œcieranie kurzu rêk¹ wyci¹gniêt¹
jak najwy¿ej nad g³owê.

•

Æwiczenia tu³owia Rozci¹gamy poœciel.
Dzieci stoj¹ parami w rozkroku, zwrócone twarzami do siebie, w odleg³oœci wyprostowa-
nych podanych r¹k. Uginaj¹ na przemian raz prawe ramiê, raz lewe, naœladuj¹c rozci¹ga-
nie wypranej poœcieli.

•

Æwiczenie si³owe ramion Ci¹gniemy ciê¿ki worek ze œmieciami.
Dzieci stoj¹ parami jedno za drugim. Pierwsze dziecko z pary podaje rêce drugiemu, które
przykuca na ca³ych stopach. Dziecko znajduj¹ce siê z przodu ci¹gnie drugie dziecko-wo-

rek. Po pewnym czasie nastêpuje zmiana ról.

•

Æwiczenia rytmiczne.
Dzieci rytmicznie maszeruj¹ parami po obwodzie ko³a, licz¹c do czterech. Na cztery zwra-
caj¹ siê twarzami do siebie, uderzaj¹ dwa razy o uda (1, 2), a nastêpnie dwa razy o d³onie
partnera i licz¹ (3, 4).

Ig³y, igie³ki – zapoznanie z liter¹ i: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹, na podstawie wyra-
zów: ig³a, Igor.

Ogl¹danie ilustracji W pracowni krawieckiej.

•

Wypowiedzi dzieci na temat jej wygl¹du, zwrócenie uwagi na znajduj¹ce siê tam urz¹dze-
nia elektryczne: ¿elazko, maszynê do szycia...

Poznanie przyborów krawieckich.
Nauczyciel opowiada o pracowni krawieckiej przedstawionej na ilustracji, uk³ada przed
dzieæmi przybory krawieckie.
Pracownia krawiecka nale¿y do pana Igora. Szyje on w niej piêkne ubrania dla dzieci i ich
rodziców. Przynios³am stamt¹d ró¿ne ciekawe rzeczy. Obejrzyjcie je.

•

Pokaz przyborów, nazywanie ich przez dzieci. Okreœlanie, do czego s³u¿¹, np.: formy ubrañ,
no¿yczki, ig³y maszynowe, ig³y do szycia rêcznego, nici, miara krawiecka, naparstek, gu-
ziki, zamek b³yskawiczny...

Rozwi¹zanie zagadki.
Ma ich wiele sosna, je¿, a i krawiec ma je te¿. (ig³y)

Porównanie wygl¹du ró¿nych igie³: do maszyny, do szycia rêcznego, do szycia butów, do
robienia zastrzyków, sosny, jod³y...

Analiza dŸwiêkowa s³ów: ig³a, Igor.

•

Okreœlenie, jaka g³oska wystêpuje w nich na pocz¹tku.

•

Podawanie przyk³adów s³ów, w których g³oska i wystêpuje na pocz¹tku, w œrodku i na
koñcu.

•

U³o¿enie schematów i modeli s³ów: ig³a, Igor.

Pokaz litery i – ma³ej i wielkiej, drukowanej i pisanej, omówienie wygl¹du, porównanie
kszta³tów liter.

•

Kreœlenie pisanej litery i palcem w powietrzu i stop¹ na pod³odze.

•

Zast¹pienie w modelach s³ów nakrywek znanymi literami (i, a, I, o).
Zabawa ruchowa Podskocz lub klaœnij.
Dzieci uwa¿nie s³uchaj¹ s³ów wypowiadanych przez nauczyciela. Kiedy s³ysz¹ w nich
g³oskê i, podskakuj¹ w miejscu, kiedy jej nie s³ysz¹, klaszcz¹ w d³onie. (Przyk³ady s³ów:
mas³o, woda, ig³a, ryba, wilk, nuty, rêka...).

Æwiczenia wprowadzaj¹ce literê i – Nasza klasa O, cz. 2, s. 20–23.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: ig³a, Igor.

•

S³uchanie imion dzieci odczytanych przez nauczyciela. Otaczanie pêtl¹ imienia Igor. Li-
czenie imion dziewczynek, a potem ch³opców. Porównywanie ich liczby.

•

S³uchanie wiersza. Zaznaczanie liter i w jego tekœcie.

•

Kolorowanie rysunków, które w swoich nazwach zawieraj¹ g³oskê i.

•

Okreœlanie miejsca litery i w wyrazach, skreœlanie odpowiedniej cyfry.

•

Czytanie sylab, po³¹czeñ litery i z poznanymi spó³g³oskami, tekstu wyrazowo-obrazkowe-
go; rozwi¹zywanie rebusów (cukierki, domki, myszki, listek).

•

Pisanie liter i po œladach, a potem samodzielnie (chêtne dzieci).

•

Uk³adanie wyrazów, nazw obrazków, z sylab odszukanych we wk³adce (lal-ki, lo-ki, o-ko,

ta-ma, kot-ki).
Zabawa ruchowa Wyszywamy.
Dzieci uk³adaj¹ na dywanie skakanki, naœladuj¹ szycie: œciegiem fastrygowym – skacz¹c
obunó¿ wzd³u¿ skakanki, œciegiem zygzakowym – skacz¹c obunó¿ z jednej strony skakan-
ki na drug¹.
Zabawy dydaktyczne Nasze rozmowy telefoniczne.

S³uchanie fragmentu wiersza W. Scis³owskiego Telefon.

Codziennie przez Polskê biegn¹ wzd³u¿ i wszerz
s³owa – s³owa – s³owa, aby dotrzeæ gdzieœ.
Pan dyrektor fabryki prosi o wagony.
A z kolonii Jurek do mamusi dzwoni...
Ktoœ na pogotowie dzwoni, œpieszy siê!
Ju¿ syrenê s³ychaæ, ju¿ karetka mknie...
Lecz kiedy ju¿ rozmów za du¿o na linii,
telefon siê myli i figle nam czyni. (...)
Telefon Ÿle dzia³a, w pó³ zdania przerywa,
lecz ¿ycie bez niego to rzecz uci¹¿liwa. (...)

Ogl¹danie ró¿nych aparatów telefonicznych (lub ich obrazków, zdjêæ). Nazywanie ich,
porównywanie wygl¹du.
Zabawa ruchowa Przewód telefoniczny.
Nauczyciel uk³ada w przeciwleg³ych stronach sali kartonow¹ s³uchawkê telefoniczn¹ i apa-
rat. Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze
podaj¹ sobie rêce, tworz¹c przewód telefoniczny od s³uchawki do aparatu. Za ka¿dym ra-
zem nauczyciel zmienia po³o¿enie przedmiotów.

Wyjaœnienie, w jaki sposób rozmawiamy przez telefon.

–

Co jest potrzebne, aby porozmawiaæ przez telefon? (Aparat, znajomoœæ numeru, pod który
chcemy zadzwoniæ, ksi¹¿ka telefoniczna).

–

Co nale¿y zrobiæ (jakie czynnoœci wykonaæ), aby po³¹czyæ siê telefonicznie z inn¹ osob¹
(instytucj¹)? (Nale¿y podnieœæ s³uchawkê, jeœli jest to aparat stacjonarny, odblokowaæ,
jeœli komórkowy, wykrêciæ lub wystukaæ numer, w automatach w³o¿yæ kartê telefoniczn¹).

–

O czym nale¿y pamiêtaæ podczas prowadzenia rozmowy? (Trzeba przywitaæ siê, przedsta-
wiæ siê, poprosiæ osobê, z któr¹ chcemy porozmawiaæ, nie robiæ ¿artów, dzwoni¹c pod
numery alarmowe).

Zabawa Rozmawiamy przez telefon.
Dzieci dobieraj¹ siê parami. Ka¿da para otrzymuje telefon wykonany z dwóch kubeczków
po jogurcie po³¹czonych sznurkiem. Dzieci prowadz¹ miêdzy sob¹ rozmowy, przystawia-
j¹c kubeczek do ust podczas mówienia, a do ucha podczas s³uchania. Zwracaj¹ uwagê na
przestrzeganie zasad, o których wczeœniej by³a mowa.

III

Zabawy z wykorzystaniem zabawek o ró¿nych Ÿród³ach zasilania.

•

Ogl¹danie zabawek, wyjaœnienie, w jaki sposób s¹ zasilane.

•

Puszczanie zabawek od dziecka do dziecka, wyœcigi od startu do mety.

•

Poruszanie zabawkami zdalnie sterowanymi pomiêdzy ustawionymi przeszkodami.

Uk³adanie kwadracików z kolorowymi literami zgodnie z u³o¿eniem kolorowych kartoni-
ków, odczytywanie powsta³ych wyrazów. (Kolorowi kartonika odpowiada kolor litery, np.:
¿ó³ty – a, jasnozielony – t, czerwony – m, pomarañczowy – e, niebieski – k, br¹zowy – l,
czarny – y, fioletowy – o, ciemnozielony – i. Przyk³adowe u³o¿enie kartoników, np.: nie-

bieski (k), fioletowy (o), jasnozielony (t), niebieski (k), ciemnozielony (i) – kotki. Propo-
nowane wyrazy: makieta, daktyl…).
Zabawa ruchowa Przewód telefoniczny (patrz: przewodnik..., s. 87).

Dzień 2.

Do czego potrzebny jest prąd?

Cele ogólne:
–

zwrócenie uwagi na znaczenie pr¹du w gospodarstwie domowym,

–

rozwijanie umiejêtnoœci ³¹czenia ze sob¹ ró¿norodnych materia³ów.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wyjaœnia, do czego potrzebny jest pr¹d,

–

³¹czy ró¿ne materia³y plastyczne w celu wykonania formy przestrzennej.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 24, Karta pracy nr 14, cz. 2, wiersze: W. Sci-
s³owskiego Katastrofa, M. Terlikowskiej Kino w domu, obrazki urz¹dzeñ elektrycznych (ca³e
i rozciête na trzy czêœci), kartoniki z podpisami do obrazków, ma³e kartki, flamastry, gramofon,
p³yta gramofonowa z nagraniem muzyki tanecznej, historyjka obrazkowa na podstawie wier-
sza M. Terlikowskiej Kino w domu, zdjêcia lub obrazki dawnych i wspó³czesnych telewizo-
rów, tekturowe pude³ka, papier kolorowy, celofan, kolorowe czasopisma, dwustronna taœma
klej¹ca, no¿yczki, klej, zagadki o urz¹dzeniach elektrycznych, bêbenek, tamburyn, flamastry.

Przebieg dnia

Zabawa dydaktyczna Co u³atwia pracê w gospodarstwie domowym?
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi obrazki urz¹dzeñ elektrycznych pomocnych podczas
wykonywania prac domowych (ka¿dy rozciêty na trzy czêœci). Dzieci sk³adaj¹ obrazki
w ca³oœæ, umieszczaj¹ je na tablicy. Rozpoznaj¹ i nazywaj¹ przedstawione na nich przed-
mioty, okreœlaj¹, do czego s³u¿¹. Dziel¹ nazwy wybranych obrazków, np.: lodówka, mik-
ser… na sylaby i g³oski. Czytaj¹ ca³oœciowo wyrazy: pralka, telewizor, ¿elazko, lodówka,
lampa. Uk³adaj¹ kartoniki z podpisami pod odpowiednimi obrazkami. Wyszukuj¹ takie
same napisy, uk³adaj¹ je obok siebie.

Rysowanie po œladzie rysunków urz¹dzeñ elektrycznych. Kolorowanie otrzymanych ry-
sunków. Okreœlanie, z których urz¹dzeñ mog¹ korzystaæ dzieci samodzielnie, a z których
pod opiek¹ doros³ych. Rysowanie literopodobnego szlaczka – Nasza klasa O, cz. 2, s. 24.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIII (patrz: przewodnik..., s. 85–86).

S³uchanie wiersza W. Scis³owskiego Katastrofa.

S³uchanie wiersza.

W mieszkaniu ciemno, œwieczka p³onie.

O szyciu tak¿e nie ma mowy,

W lodówce powódŸ, milczy radio,

kurz z odkurzacza œmieje siê!

nie dŸwiêczy dzwonek, winda znowu

A wszystko, moi drodzy, st¹d,

stanê³a gdzieœ miêdzy piêtrami!

¿e wy³¹czono nagle pr¹d!

Pralka zamar³a te¿ w bezruchu,

Jak byœmy wiêc bez pr¹du ¿yli,

gramofon rozpêdzony zamilk³,

ten wiersz pokaza³ wam w tej chwili.

magnetofonu nikt nie s³ucha.

Znów p³on¹ lampy – mrok siê cofa –

Zgas³ telewizor kolorowy,

i szybko mija katastrofa!

¿elazko zimne, grzejnik te¿!

Ponowne s³uchanie wiersza przez dzieci, wykonywanie notatek plastycznych – rysowanie
flamastrami na ma³ych karteczkach przedmiotów, o których jest mowa w wierszu.

Ilustrowanie wiersza.
Nauczyciel ponownie recytuje wiersz, a dzieci podnosz¹ do góry narysowane przez siebie
obrazki przedmiotów, o których jest w danej chwili mowa.

Zabawa Jak dzia³a...?
Nauczyciel pokazuje obrazki urz¹dzeñ elektrycznych. Dzieci okreœlaj¹, do czego s³u¿¹
przedstawione na nich urz¹dzenia. Naœladuj¹ odg³osy, jakie one wydaj¹. Chêtne dzieci
podaj¹ propozycje, w jaki sposób mo¿na zademonstrowaæ ruchem ich dzia³anie, pozosta³e
naœladuj¹ zaproponowany ruch.

Wypowiedzi dzieci (inspirowane wierszem) na temat Dlaczego urz¹dzenia, o których jest
mowa w wierszu, przesta³y dzia³aæ?

•

Okreœlenie, do czego potrzebny jest pr¹d.

•

Podkreœlenie koniecznoœci przestrzegania zasad bezpieczeñstwa podczas korzystania z urz¹-
dzeñ elektrycznych.

Rozwi¹zanie zagadki, zapoznanie z wygl¹dem gramofonu i sposobem jego dzia³ania.
Gdy ig³a zatañczy na p³ycie,
piosenkê us³yszycie. (gramofon)

Improwizacje taneczne (w parach lub indywidualne) przy muzyce z p³yty gramofonowej.
Zabawa ruchowa Urz¹dzenia elektryczne.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na bêbenku. Podczas przerwy w grze
nauczyciel wymienia nazwy ró¿nych przedmiotów. Je¿eli do ich pracy potrzebny jest pr¹d,
dzieci klaszcz¹ w rêce, jeœli nie, przykucaj¹. (Przyk³ady przedmiotów, np.: miska, odku-
rzacz, wiadro, magnetofon, ³opata, ¿elazko, komputer, szczotka, pralka, telewizor...).
Telewizor – wykonanie przestrzennej pracy plastycznej.

Historyjka obrazkowa na podstawie wiersza M. Terlikowskiej Kino w domu.
Nauczyciel uk³ada obrazki, jednoczeœnie recytuj¹c wiersz.

Na szklanym ekranie pêdz¹ dwaj Indianie.
A nam dech zapiera: Co siê dalej stanie?
Babcia wysz³a z kuchni z wielk¹ ³y¿k¹ w d³oni
i pyta nas szeptem: – Kto tych Indian goni?
A Indianie pêdz¹, kryj¹ siê za ska³y.
Ju¿ napiêli ³uki, ju¿ œwisnê³y strza³y...
Tatuœ rzuci³ „Express”, mama prasowanie,
i ju¿ wszyscy patrz¹ z nami, co siê dalej stanie.
Potem przysz³a Hania, potem tatuœ Hani –
i ju¿ wszyscy patrz¹ jak przymurowani.
Któ¿ by w takiej chwili odszed³ od ekranu?
A kot Kotylionek cicho wsta³ z tapczanu...
Cicho wszed³ do kuchni i tam z b³og¹ min¹
zaj¹³ siê sumiennie nasz¹ cielêcin¹.
Kiedy film siê skoñczy³, o siódmej wieczorem,
kotek siedzia³ grzecznie przed telewizorem.
Kotek by³, co prawda, grubszy odrobinê...
Myœmy mieli kino, a on – cielêcinê.

Rozmowa na temat wiersza.

–Na czym polega³o domowe kino?

–Jak zachowywali siê domownicy? Jak zachowa³ siê kotek?
•

Zwrócenie uwagi na kolejnoœæ wydarzeñ i humor zawarty w utworze.

Zachêcanie do kilkuzdaniowych wypowiedzi na temat Nasze ulubione programy telewi-
zyjne.

•

Podkreœlenie konsekwencji wynikaj¹cych z ogl¹dania programów nieprzeznaczonych dla
dzieci oraz zbyt d³ugiego przesiadywania przed ekranem telewizora. Pokaz zdjêæ, obraz-
ków przedstawiaj¹cych dawne telewizory i obecne, zwrócenie uwagi na rozwój techniki.
Zabawa ruchowa Mów i klaszcz.
Dzieci poruszaj¹ siê swobodnie po sali. S³ysz¹c mocne uderzenie w tamburyn, dobieraj¹
siê parami, staj¹ naprzeciwko siebie, rytmizuj¹ tekst: Kiedy bajki ogl¹damy, to na ekran
spogl¹damy, wyklaskuj¹ go, uderzaj¹c w swoje d³onie, a nastêpnie w d³onie partnera. Dwa
uderzenia w tamburyn s¹ sygna³em do ponownego swobodnego ruchu.

Wykonanie telewizorów z pude³ek.

•

Pokaz gotowej pracy.

•

Oklejanie tekturowego pude³ka po kosmetykach lub lekach, w kszta³cie niewielkiego sze-
œcianu lub prostopad³oœcianu, papierem kolorowym.

•

Wycinanie z przodu pude³ka ekranu po konturach narysowanych przez nauczyciela lub
z jego pomoc¹.

•

Naklejanie ekranu wyciêtego przez nauczyciela z celofanu na podobnych rozmiarów obra-
zek, wyciêty wczeœniej przez dzieci z kolorowego czasopisma.

•

Przyklejanie ekranu w miejscu wyciêtym przez dzieci (ekran celofanowy z obrazkiem musi
byæ nieco wiêkszy od tego wyciêtego przez dzieci) z zastosowaniem dwustronnej taœmy
klej¹cej.

•

Dorysowywanie flamastrami przycisków do regulacji odbiornika (lub wycinanie ich z pa-
pieru kolorowego i przyklejanie z boku ekranu lub pod nim).

•

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Ogl¹danie gotowych prac, zorganizowanie wystawy.

III

Rysowanie po prawej stronie ka¿dego wzoru – takiego samego – Karta pracy nr 14, cz. 2.
Zabawa ruchowa Urz¹dzenia elektryczne (patrz: przewodnik..., s. 89).

Rozwi¹zywanie zagadek o urz¹dzeniach elektrycznych.
Postawiona do k¹ta, chêtnie ³yka pr¹d,

D³uga rura, szczotka

a jak wody nabierze,

walczy na dywanie,

to bieliznê nam pierze. (pralka)

chêtnie nam pomaga
posprz¹taæ mieszkanie. (odkurzacz)

Gdy klawisz naciœniesz, Gdy wysuszyæ w³osy chcesz,

Z wierzchu grzeje,

okienko rozb³yœnie

to do pr¹du w³¹czasz mnie.(suszarka)

w œrodku ziêbi,

i nim chwila minie,

smaczne rzeczy

jesteœ w ma³ym kinie. (telewizor)

chowa w g³êbi. (lodówka)

Gdy pr¹d poczujê w sobie,

Co to za maszyna,

Tak¹ zaletê posiadam,

¿ar zaraz roœnie we mnie.

odpowiedzcie, dzieci,

pochwaliæ siê wypada,

I ju¿ prasowaæ mogê,

wrzucisz doñ marchewkê,

¿e piln¹ sprawê lub

jest mi bardzo przyjemnie.

a soczek wyleci.

sprawkê za³atwiê

(¿elazko)

(sokowirówka)

przez s³uchawkê.

(telefon)

Dzień 3.

Źródła energii

Cele ogólne:
–

rozwijanie wra¿liwoœci muzycznej i wyczucia rytmu,

–

poznanie ró¿nych sposobów otrzymywania energii.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

reaguje w odpowiedni sposób na ró¿nice dynamiczne w piosence,

–

wymienia Ÿród³a powstawania energii.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 25, karty pracy nr 15, 16, cz. 2, wiersz B. Kohlhe-
ep Wietrze, wietrze, dmuchaj, piosenka Piosenka o telewizorze, du¿a kostka z literami: a, o, e, m,
t, k, nagrania: marszowej muzyki, odg³osów wiatru, drewniane klocki, obrazki: do zabawy Co do
siebie pasuje?, przedmiotów poruszanych przez wiatr i innych, s³omki do napojów, tusz lub farby
wodne, ilustracje przedstawiaj¹ce niszcz¹c¹ si³ê wiatru, kolorowe papierowe piórka.

Przebieg dnia

Liczenie urz¹dzeñ elektrycznych na obrazkach przedstawiaj¹cych pokoje ch³opca i dziew-
czynki. Wpisywanie odpowiednich liczb. Pisanie po œladach poznanych liter z nazw urz¹-
dzeñ – Nasza klasa O, cz. 2, s. 25.

Zabawa utrwalaj¹ca poznane litery Kostka z literami. (Uk³adanie s³ów zaczynaj¹cych siê
g³osk¹ odpowiadaj¹c¹ wylosowanej literze).
Dzieci siedz¹ w kole na dywanie. Kolejno wchodz¹ do œrodka, rzucaj¹ du¿¹ kostk¹, na której
bokach przyklejone s¹ znane im litery: a, o, e, m, t, k. Nazywaj¹ wylosowan¹ literê, podaj¹
s³owo rozpoczynaj¹ce siê albo koñcz¹ce g³osk¹ odpowiadaj¹c¹ tej literze. Za poprawn¹ od-
powiedŸ otrzymuj¹ punkt. Wygrywa to dziecko, które zbierze najwiêcej punktów.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIII (patrz: przewodnik…, s. 85–86).

Zabawy przy piosence Piosenka o telewizorze.

Zabawa doskonal¹ca pamiêæ i orientacjê Zapamiêtaj kolejnoœæ.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali przy dŸwiêkach marszowej muzyki. Podczas przerw w grze
wykonuj¹ umówione czynnoœci, zwracaj¹c uwagê na zachowanie ich w³aœciwej kolejno-
œci, np. pierwsza przerwa – zatrzymuj¹ siê, klaszcz¹ w d³onie; druga – przykucaj¹, ude-
rzaj¹ rêkami o pod³ogê; trzecia – podskakuj¹ w górê obunó¿ w miejscu; czwarta – obracaj¹
siê podskokami wokó³ w³asnej osi.

S³uchanie piosenki Piosenka o telewizorze (s³. J. Hilchen, muz. W. J. Kowalski).

To jest czarodziejska skrzynka,

II. Mo¿esz uczyæ siê jêzyków,

ka¿dy z nas j¹ dobrze zna.

udzia³ wzi¹æ w „Wielkiej Grze”.

Prócz g³oœnika to pude³ko

Kto ci wszystko to u³atwi?

szklany ekran ma.

Oczywiœcie, ¿e...

Ref.: Telewizor, telewizor

Ref.: Telewizor, telewizor...

uczy nas i rozwesela.
Telewizor, telewizor –
pi¹tek, œwi¹tek czy niedziela.
„Miœ Uszatek”, „Teleranek”,
Bolek z Lolkiem i „Tik-Tak”.
A w „Zwierzyñcu” mo¿esz poznaæ,
co to ptak, a co to rak.
Telewizor, telewizor
uczy nas i rozwesela.
Telewizor, telewizor –
pi¹tek, œwi¹tek czy niedziela.

Rozmowa na temat piosenki.

•

Okreœlanie jej tempa, nastroju.

•

Omówienie treœci, zwrócenie uwagi na tytu³y programów telewizyjnych, o których by³a
w niej mowa.

Zabawa rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ reagowania (ruchem, g³osem, rysunkiem) na ró¿nice dy-
namiczne w utworze.

•

Reagowanie ruchem.
Dzieci spaceruj¹ swobodnie po sali, s³uchaj¹c œpiewu piosenki g³osem umiarkowanym.
Kiedy nauczyciel œpiewa cicho, siadaj¹ skrzy¿nie, ko³ysz¹ siê na boki. Kiedy œpiewa g³o-
œno, staj¹ w rozkroku, przenosz¹ ciê¿ar cia³a raz na jedn¹ nogê, raz na drug¹.

•

Reagowanie g³osem.
Dzieci nuc¹ melodiê refrenu na sylabach: na, na, ta, ta – cicho, g³oœno lub umiarkowanie,
w zale¿noœci od wskazania d³oni nauczyciela, który oddala je lub zbli¿a do siebie.

•

Reagowanie rysunkiem.

Kiedy nauczyciel œpiewa piosenkê cicho, dzieci rysuj¹ palcem w powietrzu ma³e telewi-
zorki. Kiedy œpiewa g³oœno, rysuj¹ du¿e telewizory.

Zabawa rytmiczna Wystukaj rytm.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali. Ka¿de trzyma w d³oniach dwa drewniane klocki. Kiedy us³ysz¹
melodiê refrenu, wystukuj¹ na klockach jej rytm, powtarzaj¹c s³owa: Telewizor, telewizor
uczy nas i rozwesela. Telewizor, telewizor – pi¹tek, œwi¹tek czy niedziela.

Uzupe³nianie rysunku lampy wed³ug wzoru – Karta pracy nr 16, cz. 2.
Zabawa dydaktyczna Jak powstaje energia?

Zabawa Co do siebie pasuje?
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi obrazki przedstawiaj¹ce: s³oñce, kolektory s³oneczne,
baterie s³oneczne, zaporê wodn¹, m³yn wodny, wodê w rzece, wiatrak, ¿aglówkê, symbo-
licznie przedstawiony wiatr. Dzieci omawiaj¹, co przedstawiaj¹ poszczególne obrazki.
Uk³adaj¹ obok siebie obrazki, które do siebie pasuj¹. Wyjaœniaj¹, dlaczego obrazki do
siebie pasuj¹.

S³uchanie ciekawostek na temat energii, elektrycznoœci.
Energiê s³oneczn¹ mo¿na gromadziæ za pomoc¹ kolektorów s³onecznych i wykorzystywaæ
do ogrzewania domów, wody. Kolektory instalowane s¹ na dachach budynków, skierowa-
ne ku s³oñcu. Maj¹ czarny kolor, aby lepiej poch³ania³y promieniowanie s³oneczne (cie-
p³o). Pod ich powierzchni¹ p³ynie zazwyczaj woda, która ogrzewa siê, a nastêpnie jest
wykorzystywana w kranach lub kaloryferach zainstalowanych w domach.
Inn¹ form¹ u¿ycia energii s³onecznej s¹ baterie s³oneczne (fotoogniwa). Wykorzystuj¹ one
do wytwarzania energii elektrycznej nie ciep³o s³oñca, ale jego œwiat³o. Sk³adaj¹ siê z dwóch
warstw krzemu. Ka¿da warstwa zawiera ³adunek elektryczny. Kiedy œwiat³o pada na ogni-
wo, ³adunki miêdzy warstwami zaczynaj¹ siê poruszaæ, wytwarzaj¹c s³aby pr¹d elektrycz-
ny, który dostarcza energiê do domów, nie niszcz¹c œrodowiska.
Do wytwarzania elektrycznoœci u¿ywa siê te¿ turbin, czyli maszyn z ³opatkami jak u wiatra-
ka. Woda padaj¹ca na turbinê obraca jej ³opatkami. P³yn¹ca woda niesie ze sob¹ znaczn¹
iloœæ energii, któr¹ mo¿na wykorzystaæ te¿ do napêdzania maszyn. Ko³a wodne, wykorzysty-
wane do obracania kamieni m³yñskich i mielenia ziarna, by³y jednymi z pierwszych maszyn
wykorzystuj¹cych si³ê wody. Ich nowoczesnym odpowiednikiem jest turbina zu¿ytkowuj¹ca
energiê wodn¹ do wytwarzania elektrycznoœci. Wodê spiêtrza siê zapor¹, u podnó¿a której
woda przep³ywa ci¹giem tuneli i dostaje siê do turbin. Ka¿da turbina zanurzona jest ca³ko-
wicie w wodzie, która przep³ywa z du¿¹ prêdkoœci¹ przez jej zakrzywione ³opatki. Jej ruch
obraca turbin¹, która po³¹czona jest z pr¹dnic¹ elektrowni znajduj¹cej siê przed zapor¹.
Wytworzony pr¹d przesy³any jest odbiorcom przewodami zawieszonymi na s³upach.
Wiatrak jest bardzo starym Ÿród³em energii. W najstarszych wiatrakach wiatr obraca³
skrzyd³ami po³¹czonymi z ko³em napêdowym umieszczonym w œrodku wiatraka. By³o ono
po³¹czone z kamieniami m³yñskimi, które me³³y ziarno na m¹kê i napêdza³y proste mecha-
nizmy. Obecnie wiatraki wytwarzaj¹ elektrycznoœæ. Nowoczesne maj¹ czêsto tylko dwie
wielkie ³opatki w kszta³cie œmigie³ samolotu. Wiatrak ³apie wiatr, który porusza turbin¹
po³¹czonej z nim pr¹dnicy, w której wytworzony zostaje pr¹d.

S³uchanie wiersza B. Kohlheep Wietrze, wietrze, dmuchaj.

Wietrze, wietrze, dmuchaj,

zimno mi ju¿ nie przeszkadza,

spraw, by zmarz³ mi nos,

w domu siê rozgrzejê.

spraw, by zmarz³y mi policzki

Wietrze, wietrze, hucz,

podczas tej wycieczki.

niewiele mi zrobisz,

Wietrze, wietrze, wiej,

kiedy znów przy oknie

nie bojê siê ciebie,

si¹dê w cieplutkim pokoju.

•

Okreœlanie, co robi³ wiatr z wiersza (dmucha³, wia³, hucza³).

Podawanie przez dzieci czasowników okreœlaj¹cych zachowania wiatru. Udzielanie odpo-
wiedzi na pytanie: Co robi wiatr? (Gwi¿d¿e, syczy, szumi, huczy, œwiszcze, wyje, ryczy,
szepcze, szeleœci, chucha, dmucha).

Æwiczenia dŸwiêkonaœladowcze Naœladujemy odg³osy wiatru.

•

Naœladowanie ró¿nych odg³osów wiatru, o ró¿nym natê¿eniu.
Zabawa ruchowa Wiatr.
Dzieci poruszaj¹ siê swobodnie po sali. Kiedy us³ysz¹ nagranie odg³osów wiatru, zatrzy-
muj¹ siê i naœladuj¹ drzewa, które poruszaj¹ siê na wietrze.

Wyjaœnienie roli wiatru w œrodowisku przyrodniczym (rozsiewa nasiona, zapyla kwiaty,
porusza ¿aglówki, szybowce, balony, lotnie, latawce...).
Nauczyciel uk³ada przed dzieæmi pomieszane obrazki przedmiotów, które porusza wiatr
oraz takie, które do nich nie pasuj¹, np.: nasiona, liœcie, balon, szybowiec, lotnia, wiatrak,
latawiec, ¿aglówka, rower, poci¹g, samochód, lalka, miœ, pi³ka. Zadaniem dzieci jest je
pogrupowaæ.

Ukazanie niszcz¹cej si³y wiatru z wykorzystaniem ilustracji.
Informacje dla nauczyciela.
Mamy ró¿ne rodzaje wiatrów o niszcz¹cej sile: cyklony (nad Oceanem Indyjskim), tajfuny
(nad Pacyfikiem) i huragany (nad Oceanem Atlantyckim). S¹ to bardzo silne wiatry wiej¹-
ce wokó³ obszaru niskiego ciœnienia. Si³a wiatru przekracza w nich 200 km na godzinê.
Inn¹ form¹ jest tornado – tr¹ba powietrzna w kszta³cie leja o szerokoœci oko³o 100 m.
W jego centrum powietrze wiruje z prêdkoœci¹ ponad 600 km na godzinê. Niszczy na swo-
jej drodze wszystko, powoduj¹c ogromne straty.

Zabawa Dmuchane obrazki.
Dzieci otrzymuj¹ papier rysunkowy, rozrzedzony kolorowy tusz lub wodne farby, s³omki
do napojów. Na œrodku kartki robi¹ jeden lub kilka kleksów z tuszu. Za pomoc¹ s³omki do
napojów dmuchaj¹ delikatnie na kleksy, rozprowadzaj¹ farbê po kartce, tworz¹c przemyœla-
ne lub dowolne kompozycje.

•

Ogl¹danie wyschniêtych prac, porównywanie powsta³ych wzorów.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw IV (opracowane przez nauczyciela).

Zadanie: wyczucie w³asnego cia³a.

•

Reagowanie na przerwê w muzyce.
Przy dŸwiêkach muzyki p³yn¹cej z magnetofonu dzieci naœladuj¹ ruchy wê¿a: rozci¹gaj¹
siê, prê¿¹, krêc¹ g³owami. Kiedy muzyka milknie, wê¿e zwijaj¹ siê w k³êbek (chowaj¹
g³owê w ramiona i obejmuj¹ rêkami zgiête kolana).

Zadanie: wyczucie rytmu i p³ynnoœci ruchu.
Inscenizacja ruchowa Bal krasnoludków.
Dzieci dziel¹ siê na trzy grupy: duszki, skrzaty, krasnale.
Przy akompaniamencie w rytmie pó³nut duszki zbieraj¹ poziomki. Przy akompaniamencie
w rytmie ósemek – tañcz¹ krasnale, a przy akompaniamencie w rytmie æwierænut – skrzaty
drepcz¹, ruszaj¹ g³owami, uderzaj¹ d³oñmi o uda, próbuj¹ naœladowaæ ró¿ne codzienne
czynnoœci.

Zadanie: wyczucie przestrzeni, wspó³dzia³anie z partnerem.
Dzieci æwicz¹ parami, nauczyciel akompaniuje na pianinie.

•

Dzieci zwrócone s¹ twarzami do siebie i trzymaj¹ siê za rêce. Kiedy nauczyciel gra wyso-
kie dŸwiêki, podskakuj¹ obunó¿.

•

Dzieci zwrócone s¹ twarzami do siebie. Jedno dziecko z pary wykonuje ró¿ne czynnoœci,
a drugie je naœladuje.

Zadanie: kszta³towanie zwinnoœci.
Ka¿de dziecko otrzymuje laskê. Wykorzystuj¹c j¹, naœladuje ró¿ne czynnoœci, np.: zamiata-
nie, ³owienie ryb, trzepanie dywanów, kopanie do³u w ziemi, odkurzanie, podpieranie siê itp.

Zadanie: pog³êbianie oddechu.
Dzieci otrzymuj¹ piórka. Staraj¹ siê utrzymaæ je w powietrzu, dmuchaj¹c na nie. Podczas tego
æwiczenia dzieci mog¹ poruszaæ siê po ca³ej sali, przykucaæ, wykonywaæ sk³ony boczne itp.

Zadanie: wyczucie przestrzeni i czasu.

•

Reagowanie na wysokie, œrednie i niskie dŸwiêki.
Kiedy nauczyciel gra wysokie dŸwiêki, dzieci wyci¹gaj¹ siê ku górze, a¿ do wyskoku.
Kiedy nauczyciel zaczyna graæ œrednie i niskie dŸwiêki, dzieci powoli przechodz¹ do przy-
siadu, a nastêpnie do siadu i le¿enia.

III

£¹czenie kropek z odpowiednimi cyframi, a cyfr z pêtlami z odpowiedni¹ liczb¹ elemen-
tów – Karta pracy nr 15, cz. 2.
Zabawa ruchowa po³¹czona z æwiczeniami oddechowymi Lataj¹ce piórka.
Dzieci dmuchaj¹ na kolorowe papierowe piórka umieszczone na wyci¹gniêtej d³oni, próbuj¹
jak najd³u¿ej utrzymaæ je w powietrzu; zdmuchuj¹ piórka z prawego ramienia, z lewego.

Zabawa rozwijaj¹ca analizê i syntezê s³uchow¹ Wiatr psotnik.
Dzieci siedz¹ w kole. Jedno odchodzi na bok. W tym czasie nauczyciel wybiera dziecko,
które bêdzie wiatrem. Mówi ono rymowankê: Jestem wiatr, jestem wiatr. Coœ porwa³em,
lecê w œwiat. To coœ zaczyna siê g³osk¹..., np. m. Zgaduj¹cy podchodzi do dzieci, mówi
nazwê czegoœ, co porwa³ wiatr, np. Wiatr porwa³ maliny. Wiatrem jest... Wymienia imiê
dziecka, którego g³os s³ysza³ podczas wypowiadania rymowanki. Jeœli odgadnie, które
dziecko by³o wiatrem, zamienia siê z nim miejscem i zabawa toczy siê dalej.

Dzień 4.

Dawniej i dziś

Cele ogólne:
–

porównywanie liczebnoœci zbiorów,

–

zapoznanie ze sposobami oœwietlania pomieszczeñ dawniej i dziœ.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

stosuje znaki: =, <, >,

–

wie, jak oœwietlano pomieszczenia dawniej, a jak robi siê to dziœ.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 17, cz. 2, Nasza klasa O, cz. 2, s. 26–27, wiersz W. Sci-
s³owskiego ¯arówka, obrazki: urz¹dzeñ elektrycznych, przedmiotów u¿ywanych dawniej i dziœ,
kolorowa w³óczka, dwa tekturowe pude³ka, sylwety urz¹dzeñ elektrycznych, papierowe pó³ki
oznaczone cyframi, drewniane klocki, kartoniki z cyframi i znakami matematycznymi: =, <, >,
patyczki, ¿arówki ró¿nego rodzaju, historyjka obrazkowa Od ³uczywa do ¿arówki, szczotki do
zamiatania, gazetowe kule, rozsypanka literowa, 2 du¿e kostki do gry, tamburyn.

Przebieg dnia

Uk³adamy zagadki o urz¹dzeniach elektrycznych.
Dzieci losuj¹ obrazki przedstawiaj¹ce ró¿ne urz¹dzenia elektryczne, ale nie pokazuj¹ ich
kolegom. Kolejno opisuj¹, jak wygl¹da dane urz¹dzenie i do czego s³u¿y, nie podaj¹c jego
nazwy. Pozosta³e dzieci odgaduj¹ jego nazwê.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa Dok¹d prowadz¹ drogi?
Nauczyciel rozk³ada w ró¿nych miejscach sali obrazki (komputera, faksu, bankomatu),
w ten sposób, aby dzieci nie wiedzia³y, co siê na nich znajduje. Z kolorowej w³óczki uk³a-
da drogi, które do nich prowadz¹. Dzieci id¹ po nitce w okreœlonym kolorze, dochodz¹ do
obrazka. Odwracaj¹ go, nazywaj¹ przedstawione na nim urz¹dzenie, okreœlaj¹ (samodziel-
nie lub z pomoc¹ nauczyciela), do czego ono s³u¿y.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIII (patrz: przewodnik…, s. 85–86).

W sklepie elektrycznym – porównywanie liczebnoœci zbiorów, wprowadzenie znaków: =,
<, >.

Zabawa Segregujemy towar.
Nauczyciel stawia przed dzieæmi dwa tekturowe pude³ka. Wyjaœnia, ¿e s¹ w nich urz¹dze-
nia przywiezione do sklepu elektrycznego. Ods³ania tablicê, na której przypiête s¹ trzy
papierowe pó³ki, oznaczone cyframi: 1, 2, 3. Dzieci bêd¹ uk³ada³y na nich towar. Dzieci
wyjmuj¹ z pierwszego pude³ka sylwety lampek (6). Umieszczaj¹ je na pó³kach w taki
sposób, aby na ka¿dej kolejnej by³o o 1 sylwetê wiêcej ni¿ na poprzedniej.
Nauczyciel pyta dzieci:
– Ile lampek jest na trzeciej pó³ce?
– O ile jest ich wiêcej ni¿ na pierwszej pó³ce?
– Co trzeba zrobiæ, ¿eby na trzeciej pó³ce by³o tyle samo lampek, co na pierwszej?
– Co trzeba zrobiæ, ¿eby na drugiej pó³ce by³o tyle lampek, co na trzeciej?
– Ile jest wszystkich lampek?
Dzieci wyjmuj¹ ró¿ne sylwety, np.: telewizora, miksera, odkurzacza, suszarki, sokowi-
rówki, ¿elazka (po trzy sztuki ka¿dego rodzaju) z drugiego pude³ka. Przypinaj¹ na ka¿dej
pó³ce po jednej sylwecie ka¿dego rodzaju.
Nauczyciel pyta dzieci:
– Ile urz¹dzeñ jest na ka¿dej pó³ce? Jakie to s¹ urz¹dzenia?
Nauczyciel opowiada o klientach, którzy kupili w sklepie niektóre urz¹dzenia, ale tylko
z drugiej i trzeciej pó³ki. Dzieci dowiedz¹ siê, jakie urz¹dzenia kupili, jeœli przestawi¹
sylaby w s³owach wypowiedzianych przez nauczyciela, np.: le-wi-zor-te (telewizor), ka-
su-szar (suszarka)...
Dzieci odpinaj¹ kupione urz¹dzenia, odk³adaj¹ je na bok. Nauczyciel mówi: Kupiono jesz-
cze jedno urz¹dzenie z trzeciej pó³ki: rzacz-od-ku (odkurzacz).
Dzieci odpinaj¹ z trzeciej pó³ki sylwetê odkurzacza, licz¹, ile urz¹dzeñ zosta³o na ka¿dej
pó³ce; okreœlaj¹, na której jest ich najmniej, a na której najwiêcej, o ile wiêcej, o ile mniej.

Zabawa wprowadzaj¹ca znaki matematyczne Wie¿e z klocków.
Dzieci siedz¹ w pó³kolu. Ka¿de otrzymuje drewniane klocki, kartoniki z cyframi i znakami
matematycznymi: =, <, >. Nauczyciel ustawia przed dzieæmi wie¿e z klocków. Dzieci robi¹
to samo zgodnie z poleceniami nauczyciela. Np. uk³adaj¹ jedn¹ wie¿ê z 4 klocków, a drug¹
z 2. Licz¹, z ilu klocków sk³ada siê ka¿da wie¿a, uk³adaj¹ pod nimi kartoniki z odpowiedni-
mi cyframi. Okreœlaj¹, gdzie jest wiêcej klocków. Nauczyciel pokazuje kartonik ze znakiem
>, który oznacza jest wiêcej. K³adzie ten kartonik miêdzy cyframi, czyta: Cztery jest wiêksze
ni¿ dwa. Dzieci uk³adaj¹ wie¿e: z 1 klocka i 3 klocków, podpisuj¹ je, uk³adaj¹c kartoniki
z cyframi. Nauczyciel pokazuje kartonik ze znakiem < , który oznacza jest mniej. K³adzie ten
kartonik miêdzy cyframi, czyta: Jeden jest mniejsze ni¿ trzy. Nastêpnie buduje 2 wie¿e: jedn¹
z 4 klocków, drug¹ te¿ z 4 klocków. Pokazuje kartonik ze znakiem =, który oznacza jest tyle
samo. K³adzie kartonik miêdzy cyframi, czyta: Cztery to tyle samo co cztery.

Æwiczenie utrwalaj¹ce Czego jest wiêcej? Czego jest mniej?
Nauczyciel przypina do tablicy (w ró¿nych kombinacjach) sylwety (wykorzystywane
w pierwszej czêœci zajêæ), z lewej i z prawej strony, w niewielkiej odleg³oœci od siebie.
Dzieci licz¹ je, przypinaj¹ pod nimi kartoniki z odpowiednimi cyframi, a miêdzy nimi znak
matematyczny, wszystkie g³oœno odczytuj¹ zapis.

Zabawa Matematyczne kostki.
Dzieci rzucaj¹ równoczeœnie dwoma du¿ymi kostkami, licz¹ wylosowane oczka na jednej
i na drugiej kostce, uk³adaj¹ miêdzy nimi z patyczków odpowiedni znak matematyczny.

Æwiczenia wprowadzaj¹ce znaki: =, <, > – Nasza klasa O, cz. 2, s. 26–27.

•

Liczenie kulek na liczmanach. Przeczytanie zapisów matematycznych.

•

Liczenie figur po prawej stronie kartki i po lewej stronie. Liczenie kropek na kostkach.
Porównywanie ich liczby, pisanie znaków: mniejszoœci, wiêkszoœci, równoœci.
Zabawa ruchowa Naœladujemy pracê urz¹dzeñ elektrycznych.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Na has³o – nazwê
wybranego urz¹dzenia elektrycznego, zatrzymuj¹ siê i naœladuj¹ sposób jego u¿ytkowa-
nia, np. komputer – naœladuj¹ pisanie na klawiaturze, ¿elazko – naœladuj¹ prasowanie, od-
kurzacz – naœladuj¹ odkurzanie itp.
Zabawa dydaktyczna Jak oœwietlano pomieszczenia dawniej, a jak robi siê to dziœ.

Ogl¹danie ró¿nych ¿arówek, opisywanie ich wygl¹du, rysowanie ich kszta³tów w powietrzu.

S³uchanie wiersza W. Scis³owskiego ¯arówka.

W szklanej bañce cienki drucik, gdy pr¹d w³¹czysz – œwiat³o rzuci!
Prawda, jakie to jest proste? Lecz nie zaraz nasta³ postêp!
Wpierw ³uczywo swoim blaskiem oœwietla³o wnêtrza jaskiñ.
PóŸniej œwiecy ciep³y p³omieñ z trudem mrok rozprasza³ w domu.
£ukaszewicz – pan aptekarz, na te œwiece wci¹¿ narzeka³,
a ¿e doœæ mia³ owych biadañ, olej skalny zacz¹³ badaæ.
On to w³aœnie, wszyscy wiecie, p³omieñ lampy swojej wznieci³!
Zacz¹³ siê wiêc okres nowy: œwiat u¿ywa³ lamp naftowych.
Lecz to tak¿e by³o ma³o, by rozwi¹zaæ kwestiê ca³¹!
Pan Edison w Ameryce z zamyœlonym chodzi³ licem:
szuka³ w³ókien, co siê ¿arz¹, i ¿arówk¹ nas obdarzy³!
W szklanej bañce cienki drucik pr¹d rozjarzy³, œwiat³o rzuci³!
Dziœ ¿arówkê wkrêcasz tylko, no i œwiat³o masz za chwilkê!
Od ³uczywa do ¿arówek d³uga droga, jak widzicie,
lecz myœla³o wiele g³ówek, aby nam u³atwiæ ¿ycie!

•

Wyjaœnienie niezrozumia³ych s³ów.

Historyjka obrazkowa Od ³uczywa do ¿arówki.

•

Omówienie poszczególnych obrazków historyjki.

•

Uk³adanie obrazków zgodnie z nastêpstwem czasowym (³uczywo, œwieca, lampa naftowa,
¿arówka).

•

Zwrócenie uwagi na wymienione w wierszu nazwiska osób, które przyczyni³y siê do wyna-
lezienia nowych Ÿróde³ œwiat³a (£ukaszewicz – wynalaz³ lampê naftow¹, Edison – ¿arówkê).

Zabawa Dawniej i dziœ.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi pomieszane obrazki przedmiotów u¿ywanych dawniej
oraz tych, które zastêpuj¹ je obecnie, np.: tary i miski, pralki; szczotki, odkurzacza; ig³y
i nitki, maszyny do szycia; trzepaczki do ubijania piany, miksera itp. Dzieci nazywaj¹ przed-
mioty przedstawione na obrazkach, ³¹cz¹ je w pary.

Omówienie rysunków przedstawiaj¹cych ró¿ne sposoby oœwietlania pomieszczeñ. Nakle-
janie przy rysunkach odpowiednich cyfr wyciêtych z do³u kartki – Karta pracy nr 17, cz. 2.

III

Zabawa Nazywamy inaczej.

•

Nadawanie przez dzieci wybranym urz¹dzeniom elektrycznym nowych nazw, mówi¹cych
o ich zastosowaniu, np. odkurzacz – zjadacz œmieci, lodówka – oziêbiacz ¿ywnoœci itp.
Zabawa ruchowa z elementem wspó³zawodnictwa Zamiatamy.
Dzieci stoj¹ w czterech rzêdach. Przesuwaj¹ gazetowe kule od startu do mety, zamiataj¹c
je szczotkami. Wygrywa rz¹d, w którym zawodnicy najszybciej wykonaj¹ zadanie.

Zabawa dydaktyczna Niegrzeczny wiatr.
Nauczyciel przypina do tablicy napisy powsta³e z poznanych liter. Dzieci g³oœno je odczy-
tuj¹, odwracaj¹ siê plecami do tablicy, naœladuj¹c szum wiatru. W tym czasie nauczyciel
odpina niektóre litery. Zadaniem dzieci jest odgadniêcie, jakie litery zabra³ wiatr, odszu-
kanie ich wœród innych i przypiêcie w odpowiednich miejscach.

Dzień 5.

Spotkanie z Mikołajem

Cele ogólne:
–

zapoznanie ze sposobem wykonania koktajlu mleczno-owocowego,

–

przyzwyczajanie dzieci do czynnego uczestniczenia w uroczystoœciach przedszkolnych
i pe³nienia roli gospodarza wobec zaproszonego goœcia.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia sk³adniki potrzebne do przygotowania koktajlu,

–

prezentuje poznane wiersze i piosenki przed zaproszonymi goœæmi.

Œrodki dydaktyczne: Karta pracy nr 18, cz. 2, utwór A. Kuhn-Cichockiej W oczekiwaniu na
Miko³aja, wiersz J. Boratyñskiego Powitanie œwiêtego Miko³aja, piosenka PrzyjedŸ do nas,
Miko³aju, worek z zabawkami, mikser, produkty potrzebne do wykonania koktajlu, obrazki
zabawek (pociête na czêœci), kartki z rysunkami worków, kartoniki z poznanymi literami, klej.

Przebieg dnia

Rysowanie po prawej stronie rysunku worka Miko³aja tego, co dzieci od niego otrzyma³y,
a po lewej tego, co chcia³yby otrzymaæ – Karta pracy nr 18, cz. 2.

Rozpoznawanie dotykiem zabawek ukrytych w du¿ym worku.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIII (patrz: przewodnik…, s. 85–86).

Wspólne wykonanie koktajlu z wykorzystaniem miksera.

Zapoznanie z budow¹ i dzia³aniem miksera, wyjaœnienie, do czego mo¿na go wykorzystywaæ,
zwrócenie uwagi na przestrzeganie zasad bezpieczeñstwa podczas u¿ywania urz¹dzenia.

Zaproponowanie wykonania koktajlu z wykorzystaniem miksera.

•

Wyjaœnienie przez dzieci, co to jest koktajl, jakie produkty potrzebne s¹ do jego przygoto-
wania.

•

Prezentacja produktów potrzebnych do wykonania koktajlu truskawkowego (kefir, cukier
puder, rozmro¿one truskawki, przegotowane, wystudzone mleko).

•

Przygotowanie stanowiska pracy.

•

Po³¹czenie sk³adników w dzbanku miksera.

•

Degustacja, dzielenie siê wra¿eniami smakowymi, podkreœlenie wartoœci od¿ywczych napoju.
Zabawa ruchowa Koktajl.
Dzieci dobieraj¹ siê parami, podaj¹ sobie rêce i poruszaj¹ siê w ma³ych kó³eczkach, powta-
rzaj¹c rymowankê: Dziœ w przedszkolu, co tu kryæ, wielkie œwiêto musi byæ. Na s³owa: Na
prawo raz, na lewo raz naœladuj¹ przeci¹ganie siê. Mówi¹c: Róbmy koktajl wszyscy wraz,
zataczaj¹ z³¹czonymi rêkami du¿e ko³o. Wrrrrrrrrrr – wykonuj¹ podskoki, trzymaj¹c siê
pod rêce, naœladuj¹ mieszanie sk³adników koktajlu.
Spotkanie z Miko³ajem.

Inscenizacja na podstawie utworu A. Kuhn-Cichockiej W oczekiwaniu na Miko³aja.
(Na scenie znajduje siê gromadka dzieci i fotel dla Miko³aja).
Dzieci razem: Ca³y rok czekamy, patrzymy w okienko.

Oj, ¿eby Miko³aj przyjecha³ tu prêdko.

Dziecko 1.:

By³em bardzo grzeczny i s³ucha³em mamy.
PrzywieŸ, Miko³aju, worek z prezentami.

Dziecko 2.:

Pomaga³am mamie, nie psoci³am wcale,
tak bym chcia³a dostaæ du¿¹, piêkn¹ lalê.

Dziecko 3.:

Te¿ prezent dostanê, bo codziennie myjê
bez przypominania z¹bki, uszy, szyjê.

Dziecko 4.:

Lubiê, kiedy babcia czyta mi bajeczki.
PrzywieŸ, Miko³aju, weso³e ksi¹¿eczki.

Dzieci razem: Tañcz¹ panieneczki, œniegowe gwiazdeczki,

bia³ym puszkiem otulaj¹ œwiat.
Pêdz¹ z góry sanki, œmiej¹ siê ba³wanki,
ka¿dy zuch jest zimie rad.

Dziecko 5.:

Ju¿ siê nam na szybach noski rozp³aszczy³y.
PrzyjedŸ do nas prêdko, Miko³aju mi³y.

Dziecko 6.:

Ptaszkom jeœæ daliœmy w przedszkolnym karmniku.
PrzywieŸ, Miko³aju, prezentów bez liku.

Dziecko 7.:

Ch³opcom samochody, klocki kolorowe,
a dziewczynkom lalki, zwierzêta pluszowe.

Dziecko 8.:

Ju¿ s³yszê dzwoneczki, ju¿ kroki za drzwiami.
Za chwilê Miko³aj bêdzie razem z nami.

Œpiewanie piosenki PrzyjedŸ do nas, Miko³aju (s³. A. Bernat, muz. Z. Ciechan).

100

I. Kiedy za oknami w œniegu zasn¹ drzewa,

kiedy nad polami wiatr o zimie œpiewa.

Ref.: PrzyjedŸ do nas, Miko³aju, Miko³aju

z workiem jak to niebo.
PrzywieŸ radoœæ i zabawki, i zabawki
dla nas, dla ka¿dego, dla nas, dla ka¿dego.
PrzyjedŸ do nas, Miko³aju, Miko³aju
na saniach srebrzystych,
niech ci gwiazdy drogê wska¿¹, drogê wska¿¹,
gdzie czekamy wszyscy, gdzie czekamy wszyscy.

II. Usi¹dŸ pod choink¹, porozmawiaj z nami

i tak, jak siê œni³o, obdziel podarkami.

Ref.: PrzyjedŸ do nas, Miko³aju...

(Wchodzi Miko³aj, siada w fotelu. Dzieci k³aniaj¹ siê i mówi¹).

Dzieci razem: Witaj nam w przedszkolu, Miko³aju mi³y.

Na piêkne prezenty dzieci zas³u¿y³y.

Miko³aj:

Z dalekiej pó³nocy, z zimowej krainy
przyjecha³em dzisiaj do was w odwiedziny.
¯e tu grzeczne dzieci, mówi³y mi panie,
wiêc ka¿dy ode mnie dziœ prezent dostanie.

Recytacja fragmentu wiersza J. Boratyñskiego Powitanie œwiêtego Miko³aja.

Œwiêty Miko³aju, bardzo siê cieszymy.
Od dawna czekamy na twe odwiedziny.
Od dawna jesteœmy grzeczni, ¿e a¿ strach!
Nie broimy we dnie, nie broimy w snach.
Wszystkie polecenia dok³adnie spe³niamy,
dobrze siê uczymy i s³uchamy mamy.
I co powiesz na to, œwiêty Miko³aju?
Zostañ tutaj z nami, bêdzie Ci jak w raju. (...)

III

Rozwi¹zywanie zagadek Co dzieci dosta³y od Miko³aja? – sk³adanie w ca³oœæ obrazków
zabawek pociêtych na czêœci.
Zabawa ruchowo-naœladowcza Czym podró¿uje Miko³aj?
Nauczyciel podaje has³o – nazwê œrodka lokomocji lub sprzêtu sportowego. Dzieci naœla-
duj¹ sposób poruszania siê tym œrodkiem lokomocji. Nauczyciel mówi np.: Miko³aj pod-
ró¿uje samochodem. Dzieci naœladuj¹ jazdê samochodem. Gdy mówi: Miko³aj podró¿uje
na nartach – naœladuj¹ jazdê na nartach itp.

Zabawa Worki z prezentami.
Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki z rysunkami worków, w których znajduj¹ siê prezenty,
oraz kartoniki z poznanymi literami. Zadaniem dzieci jest u³o¿enie z liter nazw prezentów,
np.: kotek, lalka, auto, motyl, przyklejenie ich pod rysunkami.

101

Tydzień II:

Nadchodzi zima

Dzień 1.

Każdy ma swój dom

Cele ogólne:
–zapoznanie z liter¹ d: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,
–poznanie w³aœciwoœci œniegu i lodu.
Cele operacyjne:
Dziecko:
–rozpoznaje i nazywa literê d: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,
–wymienia niektóre w³aœciwoœci œniegu i lodu.
Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 28–31, Karta pracy nr 19, cz. 2, wiersze: T. Fiu-
towskiej Gdzie kto mieszka?, M. Brykczyñskiego W domu, ilustracje przedstawiaj¹ce pory
roku, krajobraz jesienny i zimowy z domami poœrodku, obrazki: do zabawy Zwierzêta i ich
domy, do rebusu fonetycznego, nakrywki: bia³e, czerwone i niebieskie, alfabet demonstracyj-
ny, alfabet ruchomy, kartoniki z poznanymi literami, sylwety: domków z literami, domu, bêbe-
nek, tamburyn, œnieg i lód w pojemnikach, gazety.

Przebieg dnia

Ogl¹danie (wyciêtych z czasopism) ilustracji przedstawiaj¹cych pory roku, swobodne roz-
mowy na temat tego, co przedstawiaj¹, ró¿nic miêdzy nimi. Wybieranie tych, które zwi¹-
zane s¹ z zim¹. Wspólne wykonanie gazetki tematycznej.

Rysowanie w pêtlach tylu takich samych przedmiotów, ile wskazuj¹ liczby i piktogramy –
Karta pracy nr 19, cz. 2.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIV.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Taniec œnie¿ynek na wietrze.
Nauczyciel gra na tamburynie. Dzieci-œnie¿ynki tañcz¹ leciutko na palcach, unoszone przez
wiatr. Gdy dŸwiêk tamburynu cichnie, wiruj¹ce œnie¿ynki opadaj¹ na ziemiê – dzieci wy-
konuj¹ przysiad podparty.

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœni Pada œnieg.
Dzieci powtarzaj¹ rymowankê, wykonuj¹ ilustruj¹ce j¹ ruchy.
Pada œnieg, pada œnieg, œniegu ju¿ za wiele – dzieci stopniowo opuszczaj¹ uniesione do
góry rêce, poruszaj¹ palcami, przykucaj¹. Pójdê do przedszkola, bêdzie mi weselej – ma-
szeruj¹ rytmicznie w ró¿nych kierunkach.

•

Æwiczenie miêœni nóg i brzucha Chodzimy po g³êbokim œniegu.
Dzieci chodz¹ po sali z wysokim unoszeniem kolan.

•

Æwiczenie tu³owia Lepimy ba³wanka.
Naœladuj¹ toczenie œniegowych kul, ustawianie ich jedna na drugiej, rysowanie ba³wanko-
wi oczu, nosa i ust.

•

Podskoki Cieszymy siê z naszego ba³wanka.
Dzieci przeskakuj¹ z nogi na nogê ze zmian¹ kierunku wokó³ swojego ba³wanka, powta-
rzaj¹c rymowankê:

Ba³wan sobie stoi, nikt siê go nie boi.
Cieszê siê z ba³wanka – œniegowego panka.

•

Marsz po obwodzie ko³a w rytmie wystukiwanym na tamburynie, podczas przerwy ryt-
miczne wyklaskiwanie s³ów: Zima, zima bia³a do nas zawita³a.

102

Ka¿dy ma swój dom – zapoznanie z liter¹ d: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹, na podsta-
wie wyrazów: dom, Dorota.

S³uchanie wiersza T. Fiutowskiej Gdzie kto mieszka?

Gawra to dom niedŸwiedzia, norka to dom myszki.
Jama jest dla lisa, a gniazdo dla pliszki.
Œwinia mieszka w chlewiku, kura zaœ w kurniku,
a w stajni koñ. – A s³oñ?
– Nie wiem, sk¹d siê takie wieœci bior¹,
¿e wszystkie s³onie mieszkaj¹ w zoo!

Zabawa Zwierzêta i ich domy.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi obrazki zwierz¹t i ich domów. Dzieci nazywaj¹ je,
a nastêpnie ³¹cz¹ w pary obrazki domów z obrazkami ich mieszkañców, np.: wiewiórka –
dziupla, pszczo³a – ul, kura – kurnik, lis – nora, cz³owiek – dom...

Rozwi¹zanie zagadki.

To nie s¹ tylko okna i œciany,

tu znajdziesz spokój, szczêœcie rodzinne.

dach, rynna, pokój, piêkne dywany,

Tu mama z tat¹ zawsze czekaj¹,

to miejsce wszystkim najbardziej bliskie,

o swoich dzieciach nie zapominaj¹. (dom)

Zabawa Dom Doroty.
Nauczyciel ods³ania tablicê, na której znajduj¹ siê dwie ilustracje. Pierwsza przedstawia
krajobraz z domem poœrodku, jesieni¹, druga przedstawia ten sam krajobraz w zimowej
szacie. Dzieci okreœlaj¹ ró¿nice miêdzy ilustracjami. Nazywaj¹ przedstawione na nich pory
roku, porównuj¹ wygl¹d jesieni¹ i zim¹. Odgaduj¹ imiê dziewczynki, która mieszka
w przedstawionym na ilustracjach domu, rozwi¹zuj¹c rebus fonetyczny (³¹cz¹ pierwsze
g³oski z nazw obrazków: drzewo, okno, rak, okulary, teczka, ananas – Dorota).

Analiza dŸwiêkowa s³ów: dom, Dorota.

•

Podzia³ s³ów na sylaby i g³oski.

•

Wyró¿nienie pierwszej g³oski w nazwach.

•

Podawanie przyk³adów s³ów, w których g³oska d znajduje siê na pocz¹tku, w œrodku, na
koñcu.

•

Budowanie schematów i modeli s³ów: dom, Dorota.

Zapoznanie z liter¹ d: drukowan¹ i pisan¹, ma³¹ i wielk¹; omówienie ich wygl¹du, wska-
zanie ró¿nic i podobieñstw.

•

Kreœlenie liter d pisanych w powietrzu i na dywanie.

•

U³o¿enie wyrazu dom z liter ruchomego alfabetu, zast¹pienie nakrywek w modelu s³owa
Dorota poznanymi literami, przypomnienie pisowni imion.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa Domy z literami.
Dzieci otrzymuj¹ kartoniki z poznanymi literami. Nauczyciel przypina w ró¿nych miej-
scach sali sylwety domków z literami. Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na
bêbenku. Podczas przerwy w grze szukaj¹ domku z tak¹ sam¹ liter¹, jaka jest na ich karto-
niku, przykucaj¹ w miejscu, w którym siê on znajduje. Podczas powtórzenia zabawy dzie-
ci zamieniaj¹ siê kartonikami.

Æwiczenia wprowadzaj¹ce literê d – Nasza klasa O, cz. 2, s. 28–31.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: dom, Dorota.

•

Otaczanie pêtl¹ imienia Dorota. Zaznaczanie w imionach poznanych liter.

•

S³uchanie wiersza, zaznaczenie w tekœcie liter d.

103

•

Rysowanie tylu okienek, z ilu g³osek sk³adaj¹ siê nazwy obrazków. Zaznaczenie w okien-
kach miejsca g³oski d na niebiesko.

•

Rozszyfrowywanie nazw poprzez naklejanie liter w odpowiednich miejscach w kwadratach.

•

Czytanie sylab, po³¹czeñ litery d z samog³oskami, wyrazów.

•

Rozwi¹zywanie krzy¿ówki – naklejanie liter tworz¹cych nazwy obrazków. Odczytanie has³a,
zilustrowanie go.

•

Pisanie liter d po œladach, a potem samodzielnie (chêtne dzieci).

•

Uk³adanie imion dzieci lepi¹cych œniegowe kule z liter umieszczonych na rysunkach kul.
Odszukanie odpowiednich liter we wk³adce, u³o¿enie z nich imion, naklejanie ich.
Zabawa ruchowa Na saneczkach.
Dzieci dobieraj¹ siê dwójkami. Jedno przykuca za drugim, podaj¹c mu rêce. Pierwsze
dziecko z pary ci¹gnie kolegê. Po chwili nastêpuje zmiana ról.
Zabawy badawcze Œnieg i lód.

Poprawne nazywanie zjawisk atmosferycznych towarzysz¹cych zimie. Wyjaœnienie, jak
powstaj¹.

•

Œnieg – chmury sk³adaj¹ siê z drobniutkich kropelek wody, które ³¹cz¹c siê, staj¹ siê du¿e,
ciê¿kie i spadaj¹ na ziemiê jako deszcz; kiedy jest jednak bardzo zimno, kropelki wody
w chmurach przekszta³caj¹ siê w maleñkie drobinki lodu, które sklejaj¹ siê ze sob¹, two-
rz¹c p³atki œniegu.

•

Grad – czasami ma³e kryszta³ki lodu w zetkniêciu z zimnym powietrzem zbijaj¹ siê w ró¿-
nej wielkoœci lodowe kulki – tak powstaje grad.

•

Szron – kropelki wody (rosa), które znajduj¹ siê na roœlinach, pod wp³ywem och³odzenia
powietrza zamarzaj¹, pokrywaj¹c je bia³ym, œnie¿nym nalotem.

•

Zamieæ œnie¿na – kiedy pada bardzo gêsty œnieg i wieje silny wiatr, powstaj¹ zamiecie.
Wtedy nic prawie nie widaæ. Nawet drzewa znikaj¹ pod grubym, œnie¿nym p³aszczem.

Porównywanie wygl¹du œniegu i lodu, podawanie ich okreœleñ, np. œnieg – miêkki, puszysty,
bia³y, zimny, mokry...; lód – twardy, przezroczysty, œliski...

Ustawienie œniegu i lodu w osobnych s³oikach w pobli¿u Ÿród³a ciep³a – obserwacja (po
chwili), co siê z nimi sta³o, wyci¹gniêcie wniosków.
(Temperatura w przedszkolu jest wy¿sza ni¿ na dworze, wiêc œnieg i lód siê topi¹. Powsta-
je z nich woda).
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw IV (patrz: przewodnik..., s. 94–95).

III

Zabawa Skojarzenia.
Nauczyciel zapisuje na wyciêtej z kartonu sylwecie domu podane przez dzieci skojarzenia
ze s³owem dom.

Wyszukiwanie w wys³uchanym tekœcie powiedzeñ zwi¹zanych z domem, próby ich inter-
pretacji przez dzieci.

•

S³uchanie wiersza M. Brykczyñskiego W domu.

Pewna myszka po kryjomu

Nieraz, pragn¹c trochê ciszy,

za³o¿y³a dom w mym domu.

chcia³em dom wymówiæ myszy,

Przy czym, ca³kiem nie na ¿arty,

ale ona, strasz¹c goœci,

prowadzi³a dom otwarty.

trzês³a domem bez litoœci.

Chocia¿ mia³a dom na g³owie,

I choæ spokój jest mi drogi,

zaprosi³a krewnych mrowie,

postawi³a dom na nogi.

powtarzaj¹c byle komu:

Odt¹d wiêc, by by³o proœciej,

– Czuj siê jak u siebie w domu.

jestem w domu tylko goœciem.

104

Zabawa ruchowa Z domu do domu.
Nauczyciel rozk³ada na dywanie kartki z gazet – s¹ to domy dzieci. Przy dŸwiêkach muzyki
dzieci poruszaj¹ siê miêdzy domami. Podczas przerwy siadaj¹ na najbli¿szej gazecie, za
ka¿dym razem zmieniaj¹c swój dom.

Rytmizowanie i realizacja ruchowa przys³ów zwi¹zanych z domem: Wolnoæ Tomku w swo-
im domku; Wszêdzie dobrze, ale w domu najlepiej; Gdy jesteœ w cudzym domu, nie zawa-
dzaj¿e nikomu; Goœæ w dom, Bóg w dom, z wykorzystaniem naturalnych czynnoœci rucho-
wych (np.: klaskanie, tupanie, uderzanie o ró¿ne czêœci cia³a).

Dzień 2.

Nadchodzi zima

Cele ogólne:
–pamiêciowe opanowanie utworu literackiego,
–zapoznanie ze sposobem wykonania œniegowych gwiazdek ró¿nymi technikami.
Cele operacyjne:
Dziecko:
–pamiêta krótki utwór literacki,
–wykonuje œniegowe gwiazdki z zastosowaniem ró¿nych technik plastycznych.
Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 32–33, wiersz J. Ficowskiego To ju¿ zima, letnia
i zimowa odzie¿, sylwety: ch³opca, dziewczynki, papierowe ubranka, obrazki przedstawiaj¹ce:
czapkê i rêkawiczki (pociête na czêœci), dzieci bawi¹ce siê na œniegu, œniegowe gwiazdki, in-
strumenty perkusyjne, œnieg, lupy, wzory gwiazdek do uk³adania, patyczki, materia³y do prac
plastycznych: niebieskie kartki, papierowe kó³ka, klej, no¿yczki, plastelina, bibu³a niekarbo-
wana, kontury gwiazdek na podwójnie z³o¿onym papierze, œwiece lub pastele olejne, farby
plakatowe, wodne, pêdzle, elementy do gry matematycznej: szarfy, obrazki, sylwety, kasztany,
kartoniki z cyframi i znakami, kostki, nagrody, nitki.

Przebieg dnia

Ogl¹danie obrazka Las zim¹. Uk³adanie zdañ na temat obrazka (æwiczenie Kto u³o¿y ich
jak najwiêcej?). Rysowanie po œladzie bez odrywania kredki od kartki – Nasza klasa O, cz.
2, s. 32.

Zabawa dydaktyczna Zimowe ubranka.

•

Segregowanie przyniesionych przez nauczyciela ubrañ na letnie i zimowe, nazywanie po-
szczególnych elementów.

•

Omówienie, dlaczego nale¿y ubieraæ siê odpowiednio do warunków pogodowych i pory roku.

•

Ubieranie sylwet ch³opca i dziewczynki w papierowe ubranka przygotowane przez na-
uczyciela.

•

Sk³adanie w ca³oœæ pociêtych na czêœci obrazków czapki i rêkawiczek.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIV (patrz: przewodnik..., s. 101).

Nauka wiersza J. Ficowskiego To ju¿ zima.

Ogl¹danie obrazków przedstawiaj¹cych dzieci bawi¹ce siê na œniegu, nazywanie wykony-
wanych przez nie czynnoœci (np.: jazda na nartach, lepienie ba³wana, rzucanie œnie¿ka-
mi...), naœladowanie ich za pomoc¹ ruchu.

•

Wypowiedzi dzieci na temat, co jeszcze mo¿na robiæ na œniegu.
Zwrócenie uwagi na przestrzeganie zasad bezpieczeñstwa podczas zabaw.

S³uchanie wiersza.

105

Kiedy woda udaje, ¿e jest szk³em,
to ju¿ wiem, co to znaczy, dobrze wiem:
to ju¿ zima.

Kiedy deszcz siê zamienia w bia³y puch,
zwyk³y deszcz z jesiennych s³ot i pluch,
to ju¿ zima.

Kiedy z ziemi tysi¹ce ró¿nych barw
znikn¹ gdzieœ, jakbyœ wszystkie gumk¹ star³,
to ju¿ zima.

Kiedy rankiem wyrosn¹ u twych szyb
srebrne kwiaty, choæ nie sia³ tu ich nikt,
to ju¿ zima.

Kiedy oddech bielutki frunie z ust,
bo go mróz tak pobieli³, têgi mróz,
to ju¿ zima.

Po tym wszystkim, com ci przed chwil¹ rzek³,
poznasz ³atwo, gdy spadnie pierwszy œnieg,
¿e ju¿ zima.

Rozmowa na temat wiersza.

–Co sta³o siê dooko³a?
–Po czym poznamy, ¿e to ju¿ zima?
4.

Pamiêciowe opanowanie utworu metod¹ ze s³uchu.

Zachêcenie do zilustrowania wiersza z wykorzystaniem wybranych instrumentów perku-
syjnych.

•

Wybór instrumentów przez dzieci; omówienie sposobu gry na nich do poszczególnych
fragmentów wiersza; wybór dzieci, które bêd¹ tworzy³y muzykê.

•

Recytacja wiersza z ilustracj¹ muzyczn¹ na instrumentach.
Zabawa ruchowa Buch w œnie¿ny puch.
Dzieci spaceruj¹ po sali przy dŸwiêkach tamburynu. S³ysz¹c uderzenie w bêbenek, skacz¹
do œniegowej zaspy i rozgarniaj¹c œnieg rêkami, próbuj¹ siê z niej wydostaæ. DŸwiêk tam-
burynu ponownie zaprasza je do marszu w ró¿nych kierunkach.
Wykonywanie œniegowych gwiazdek.

Obserwacja œniegu.
Nauczyciel przynosi do sali œwie¿y œnieg. Dzieci obserwuj¹ go przez lupy, okreœlaj¹, z czego
siê sk³ada (ze œniegowych gwiazdek, z których ka¿da ma inny kszta³t).

Æwiczenia percepcji wzrokowej Po³¹cz w pary.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi obrazki œniegowych gwiazdek o ró¿nych kszta³tach.
Dzieci odszukuj¹ takie same obrazki i ³¹cz¹ je w pary. Ka¿de dziecko uk³ada przed sob¹
z patyczków gwiazdkê narysowan¹ na papierze przez nauczyciela.

Zaproponowanie wykonania œniegowych gwiazdek ró¿nymi technikami.
Podzia³ dzieci na piêæ zespo³ów, zapoznanie ze sposobem wykonania ka¿dego rodzaju gwiazdek.

Wycinanie wzorów z papierowych kó³ek z³o¿onych na cztery czêœci, naklejanie powsta-
³ych wycinanek na granatowym lub niebieskim tle (kolorowy karton lub kartka pomalo-
wana wczeœniej przez dzieci).

b) Wycinanie wzorów gwiazdek z podwójnie z³o¿onego bia³ego papieru po konturach nary-

106

sowanych przez nauczyciela. (Œrodek jest wyciêty, aby po wklejeniu bibu³ki miêdzy dwie
czêœci gwiazdki powsta³ witra¿). Naklejanie w œrodku kawa³ka niekarbowanej bibu³ki,
sklejanie brzegów. Zawieszenie gwiazdek na nitkach ko³o k¹cika przyrody.

Modelowanie gwiazdek z cienkich wa³eczków bia³ej plasteliny, naklejanie ich na granato-
wych kartkach.

d) Malowanie gwiazdek bia³¹, gêst¹ farb¹ na granatowych kartkach.
e)

Rysowanie gwiazdek na kartce bia³¹ œwiecow¹ kredk¹, pastel¹ olejn¹ lub œwiec¹, zamalo-
wywanie t³a farbami wodnymi na kolor niebieski lub granatowy.

•

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Ogl¹danie powsta³ych prac.

•

Zorganizowanie wystawy dla rodziców.
Zabawy œniegiem na placu przedszkolnym (szkolnym).

•

Rysowanie szlaczków (dowolnych i zaproponowanych przez nauczyciela) patykiem na
œniegu.

•

Wydeptywanie zaproponowanych wzorów.

•

Rozpoznawanie œladów pozostawionych na œniegu przez ludzi, pojazdy, zwierzêta.

•

Chodzenie po œladach, lepienie kul œniegowych, rzucanie do celu, lepienie ba³wana.

III

Uk³adanie gry matematycznej Zimowa podró¿.

•

Wspólne ustalenie zasad: dzieci bêd¹ porusza³y siê po wymyœlonej przez siebie trasie,
zgodnie z liczb¹ wyrzuconych oczek. Jeœli po drodze stan¹ na polach oznaczonych ba³-
wankiem, œnie¿ynk¹, nartami lub pêkaj¹cym lodem, bêd¹ wykonywa³y zadania zapropo-
nowane przez cz³onków swojego zespo³u.

•

Propozycje zadañ: np. jeœli dzieci stan¹ na polu z ba³wankiem, bêd¹ musia³y u³o¿yæ z kasz-
tanów tyle ba³wanków, ile wskazuje cyfra na kartoniku pokazanym przez pozosta³ych gra-
czy; gdy stan¹ na polu oznaczonym œnie¿ynk¹, bêd¹ musia³y po³o¿yæ miêdzy kartonikami
z cyframi, u³o¿onymi przez pozosta³ych graczy, kartonik z odpowiednim znakiem mate-
matycznym; jeœli stan¹ na polu oznaczonym nartami, musz¹ objechaæ (naœladuj¹c jazdê
na nartach) ca³¹ trasê tyle razy, ile kropek wyrzuc¹ kostk¹; na polu z obrazkiem pêkniêtego
lodu, musz¹ rozpocz¹æ grê na nowo. Prawid³owo wykonane zadania pozwalaj¹ przesun¹æ
siê o 1 pole do przodu, b³êdnie wykonane – o 1 pole do ty³u. Wygrywa ten gracz, który
najszybciej dojdzie do mety. Jeœli stoi blisko mety, musi wyrzuciæ odpowiedni¹ liczbê
oczek na kostce. (Jeœli od mety dziel¹ gracza dwa pola, musi wyrzuciæ 2 oczka lub 1 oczko,
a w nastêpnej kolejce ponownie 1. Jeœli wyrzuci wiêcej, czeka, ponownie rzuca dot¹d, a¿
mu siê to uda).

•

Podzia³ na zespo³y. Rozdanie zawodnikom 15 szarf w kolorze niebieskim, po 1 zielonej
i czerwonej, kostki do gry, 4 sylwet ba³wanków, 2 obrazków z nartami, 2 obrazków z pê-
kaj¹cym lodem, kartoników z cyframi od 1 do 5 (po dwa z ka¿d¹ cyfr¹), znakami matema-
tycznymi (= , <, >), pojemnika z kasztanami.

•

U³o¿enie przez cz³onków ka¿dego zespo³u w ró¿nych miejscach sali w³asnej trasy podró¿y
z 10 szarf niebieskich, 1 zielonej – symbolizuj¹cej start i 1 czerwonej – symbolizuj¹cej metê.

•

Oznaczenie sylwetami (obrazkami) pól, na których bêd¹ wykonywane zadania.

•

Prowadzenie gry przez zespo³y; sprawdzanie przez nauczyciela prawid³owoœci przestrze-
gania zasad oraz poprawnoœci wykonywania zadañ.

•

Wy³onienie zwyciêzców, nagrodzenie ich.
Zabawa ruchowa Buch w œnie¿ny puch (patrz: przewodnik..., s. 105).

Rysowanie tylu figur, ile wskazuj¹ napisane liczby. Naklejanie odpowiednich znaków –
Nasza klasa O, cz. 2, s. 33.

107

Dzień 3.

Świat w zimowej szacie

Cele ogólne:
–umuzykalnienie dzieci,
–zwrócenie uwagi na oznaki charakterystyczne dla pór roku.
Cele operacyjne:
Dziecko:
–bawi siê przy piosence o zimie,
–wymienia nazwy pór roku.
Œrodki dydaktyczne: karty pracy nr 20, 21, cz. 2, wiersze: W. Szumanówny Ba³wanek, Rok,
Zdrobnienia, piosenka Jad¹ sanie, I. S³oñska W szkole i na wakacjach, flamastry, instrumenty
perkusyjne, du¿a kostka do gry, ilustracja pór roku zakryta ponumerowanymi kartkami, pi³ka,
kartoniki z obrazkami – charakterystycznymi symbolami poszczególnych por roku, opaska
z obrazkiem œnie¿ynki.

Przebieg dnia

Czytanie tekstu wyrazowo-obrazkowego – Karta pracy nr 20, cz. 2.

Rysowanie ba³wana zgodnie z treœci¹ wiersza W. Szumanówny Ba³wanek.

Nasz ba³wanek, œmieszny panek.

Oczy – czarne plamki dwie,

Zrobiê kulê, zrobiê dwie,

prosty nos, buzia w skos

sklejê i trzymaj¹ siê!

i fajeczka ¿arzy siê.

Trzecia kulka to jest g³owa –

Rózga, czapka nieco krzywo –

i figurka ju¿ gotowa!

i skoñczone nasze dziwo.

•

Rysowanie takiego samego ba³wanka palcem na plecach kolegi stoj¹cego w kole przed
dzieckiem podczas powtórzenia wiersza przez nauczyciela.

•

Rysowanie ba³wanka kredk¹ lub flamastrem zgodnie z zapamiêtanymi wskazówkami z wier-
sza, ogl¹danie i porównywanie powsta³ych prac.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIV (patrz: przewodnik..., s. 101).

Zabawy przy piosence Jad¹ sanie.

Rytmizowanie tekstu; powtarzanie – ciche i g³oœne; powtarzanie fragmentów tekstu w pa-
miêci, kiedy nauczyciel trzyma palec na ustach, i g³oœno, kiedy go tam nie ma; œpiewanie
tekstu na melodie wymyœlone przez dzieci.

Zima, zima bia³a do nas zawita³a.
W œniegowe ubranie ca³y œwiat ubra³a.
Choæ mroŸno doko³a, œnie¿ek w oczy prószy,
my siê nie boimy, choæ nam marzn¹ uszy.

Zagadki s³uchowe Jaki to instrument?
Jedno dziecko odwraca siê ty³em. Odgaduje, na jakim instrumencie gra inne dziecko wy-
brane przez nauczyciela.

Przypomnienie wygl¹du trójk¹ta i sposobu gry na nim; wystukiwanie na nim rytmu wyklaska-
nego przez nauczyciela lub chêtne dzieci.

S³uchanie piosenki Jad¹ sanie (s³. i muz. K. Komiñska).

108

I . Jad¹, jad¹ sanie

po œniegu bielutkim,
mrozik w nosy szczypie
w ko¿uszku cieplutkim.

Ref.: Zimo nasza, zimo z³a, jedziesz z nami, jedziesz w dal.

Zimo nasza, zimo z³a, jedziesz z nami w dal.

II. Zima popatrzy³a,

œniegiem posypa³a,
stawy zamrozi³a,
drzewem ko³ysa³a.

Ref.: Zimo nasza, zimo z³a...

III. Chocia¿ zima mroŸna,

bardzo j¹ lubimy,
bia³ego ba³wana
razem ulepimy.

Ref: Zimo nasza, zimo z³a...

Rozmowa na temat piosenki.

•

Okreœlanie, z ilu zwrotek siê sk³ada, które fragmenty powtarzaj¹ siê, jaki ma nastrój, tempo.

Æwiczenia emisyjne: powtarzanie melodii refrenu na sylabach: ta, ta, na, na, la, la.

S³uchanie melodii zwrotek œpiewanych przez nauczyciela, po us³yszeniu melodii refrenu
w³¹czanie siê do wspólnego œpiewu; œpiewanie fragmentów refrenu w myœlach, kiedy na-
uczyciel trzyma palec na ustach, i g³oœno, kiedy go tam nie trzyma.

Zabawa rytmiczna Z³a zima.
Dzieci swobodnie poruszaj¹ siê po sali, s³uchaj¹c melodii zwrotek. Kiedy us³ysz¹ melodiê
refrenu, zatrzymuj¹ siê, wyklaskuj¹ jego rytm i œpiewaj¹ wspólnie z nauczycielem.

Akompaniowanie do piosenki na trójk¹cie wed³ug pomys³ów dzieci.

10. Ilustracja ruchowa piosenki.

Dzieci dobieraj¹ siê parami, jedno staje za drugim, podaj¹ sobie rêce, tworz¹c sanie. Pod-
czas pierwszej zwrotki i refrenu dzieci jad¹ saniami para za par¹, tworz¹c d³ugi w¹¿. Pro-
wadzi je pani Zima – dziecko w opasce z obrazkiem œnie¿ynki. Podczas drugiej zwrotki,
przy s³owach: Zima popatrzy³a, dzieci rozgl¹daj¹ siê, trzymaj¹c d³onie przy oczach. Œnie-
giem posypa³a, dzieci naœladuj¹ rêkami spadaj¹ce p³atki œniegu. Stawy zamrozi³a, drze-
wem ko³ysa³a, ko³ysz¹ rêkami wyci¹gniêtymi nad g³ow¹. Podczas drugiego refrenu dzieci
ponownie tworz¹ sanki i jad¹ za pani¹ Zim¹. Podczas trzeciej zwrotki, przy s³owach: Cho-
cia¿ zima mroŸna, bardzo j¹ lubimy, dzieci tworz¹ razem z pani¹ Zim¹ du¿e ko³o. Przy
s³owach: Bia³ego ba³wana razem ulepimy, naœladuj¹ lepienie ba³wana, a przy s³owach
ostatniego refrenu tañcz¹ razem z pani¹ Zim¹ w du¿ym kole.

109

Zabawa dydaktyczna Czy znamy te pory roku?

S³uchanie wiersza Rok (wed³ug I. S³oñskiej).

Rok to bardzo dobry tato.

Tej da³ k³osy z³ociste,

Da³ prezenty swoim córom.

a tej purpurowe liœcie.

Obdarowa³ je bogato:

Pok³oni³y siê córy.

z³otem, srebrem i purpur¹.

Dar swój ka¿da zabra³a.

Jednej da³ srebrn¹ koronê.

Odlecia³y za góry.

Drugiej da³ ³¹ki zielone.

Jedna z nami zosta³a.

•

Nazywanie czterech córek roku; omówienie, co otrzyma³y w darze od swojego ojca; okre-
œlanie, która panuje obecnie, która odesz³a, a która przyjdzie po niej. Zwrócenie uwagi na
cyklicznoœæ wystêpowania pór roku.

Zabawa Jaka to pora roku?
Nauczyciel przypina na tablicy ilustracjê zas³oniêt¹ ponumerowanymi kartami (od 1 do 5).
Dzieci rzucaj¹ du¿¹ kostk¹, licz¹ wyrzucone oczka i ods³aniaj¹ fragment ilustracji ozna-
czony kartk¹ z odpowiedni¹ cyfr¹. Gdy wypadnie 6, dziecko ponownie rzuca kostk¹.
Rozpoznaj¹ i nazywaj¹ pory roku przedstawione na ilustracji, wyszukuj¹ ich charaktery-
styczne cechy.
Stoj¹ w kole. Po otrzymaniu pi³ki od nauczyciela koñcz¹ rozpoczête przez niego wypowie-
dzi: Wiosna to..., Lato to..., Jesieñ to…, Zima to...
Losuj¹ kartoniki z obrazkami. Dopasowuj¹ je do odpowiedniej pory roku, np. wiosna: kro-
kus, przebiœnieg, jaskó³ka, bocian, bazie, lato: ¿aglówka, s³oñce, namiot, truskawki, kostium
k¹pielowy, jesieñ: kolorowy listek, grzybek, jarzêbina, kasztan, parasol, zima: œniegowa
gwiazdka, Miko³aj, choinka z bombkami, sanki, ba³wan. Uk³adaj¹ zdania o zimie.
Spacer w pobli¿u przedszkola (szko³y) – obserwowanie wygl¹du drzew, krzewów, domów, za-
chowania siê ptaków w zimie. Porównywanie z innymi porami roku. Robienie œladów na œniegu.

III

Numerowanie g³osek tworz¹cych s³owo sanki. Rysowanie przedmiotów, roœlin, zwierz¹t,
których nazwy posiadaj¹ tyle g³osek co s³owo sanki – Karta pracy nr 21, cz. 2.
Zabawa ruchowa przy piosence Jad¹ sanie (patrz: przewodnik..., s. 108).

S³uchanie wiersza Zdrobnienia. Dopowiadanie przez dzieci brakuj¹cych s³ów (wyt³usz-
czonych w tekœcie).

Jest stary Jan i m³ody Janek.

wysoki p³ot i niski p³otek,

Jest pusty dzban i pe³en dzbanek,

gruba jest ksi¹¿ka, cienka ksi¹¿eczka,

jest d³ugi sznur i krótki sznurek,

szeroka wst¹¿ka, w¹ska wst¹¿eczka,

jest wielki mur i ma³y murek.

d³uga jest rzeka, a krótka rzeczka,

Jest mocny pas i s³aby pasek,

nitka jest cienka, cieñsza niteczka.

jest ciê¿ki g³az i lekki kamieñ.

G³êboki dó³, lecz p³ytki do³ek.

Jest du¿y kot, a ma³y kotek,

Silny jest wó³, a s³abszy wo³ek.

•

Podawanie przez dzieci przyk³adów s³ów, tworzenie zdrobnieñ do nich przez pozosta³e dzieci.

Dzień 4.

Wypowiadamy się na temat zimy

Cele ogólne:
–

kszta³towanie pojêcia liczby 6,

–

tworzenie d³u¿szych wypowiedzi poprzez ³¹czenie krótkich zdañ lub ich fragmentów z u¿y-
ciem spójników.

110

Cele operacyjne:
Dziecko:
–rozpoznaje i nazywa poznane cyfry,
–³¹czy krótkie zdania w d³u¿sze, u¿ywaj¹c prawid³owo spójników.
Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 34–35, Karta pracy nr 22, cz. 2, rysunki pani Zimy,
liczmany, tamburyn, bêbenek, parawan, papierowe ko³a ró¿nej wielkoœci, kolorowe kapelusze dla
ba³wanków, kartoniki z cyframi, plastelina, tekturki, obrazki ba³wanków, ilustracja przedstawiaj¹ca
zabawy dzieci na œniegu, zimowe zagadki, flamastry, du¿a kostka do gry, ma³e karteczki, klocki.

Przebieg dnia

Æwiczenie graficzne Pani Zima: ozdabianie sukni pani Zimy poznanymi literami i szlacz-
kami wed³ug pomys³ów dzieci.

Zabawa s³uchowa Mróz perkusista.
Nauczyciel wybiera jedno dziecko, które bêdzie mrozem. Chowa siê ono za parawanem,
uderza dowoln¹ iloœæ razy w bêbenek (w zakresie 10). Dzieci s³uchaj¹, ile razy mróz ude-
rzy³ w instrument, uk³adaj¹ przed sob¹ odpowiedni¹ liczbê liczmanów.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIV (patrz: przewodnik..., s. 101).

Ba³wanki i cyfry – poznanie cyfrowego zapisu liczby 6.

Zabawa Lepimy ba³wanki.
Nauczyciel umieszcza na tablicy papierowe ko³a: œrednie, ma³e, du¿e oraz kapelusze w ró¿-
nych kolorach. Dzieci segreguj¹ ko³a wed³ug wielkoœci; licz¹ je, stosuj¹c liczebniki g³ówne.
Uk³adaj¹ z kó³ ba³wanki. Umieszczaj¹ pod ka¿dym kartonik z odpowiedni¹ cyfr¹. Pos³ugu-
j¹c siê liczebnikami porz¹dkowymi, odpowiadaj¹ na pytania nauczyciela, np.: Który ba³wa-
nek ma czerwony kapelusz?, Który ba³wanek ma ¿ó³ty kapelusz?, W jakim kolorze kapelusz
ma drugi ba³wanek? itp. Nauczyciel dok³ada jeszcze jedn¹ sylwetê ba³wanka. Dzieci licz¹
sylwety (6). Odpinaj¹ kartonik z cyfr¹ 5, przypinaj¹ pod ba³wankami kartonik z cyfr¹ 6.

Omówienie wygl¹du cyfry 6.

•

Rysowanie jej w powietrzu i na dywanie, modelowanie cyfry 6 z plasteliny, naklejanie jej
na tekturkach.

Zabawa dydaktyczno-ruchowa Odszukaj ba³wanki.
Dzieci losuj¹ kartoniki z cyframi. Nauczyciel przypina w ró¿nych miejscach sali obrazki
z ró¿n¹ liczb¹ ba³wanków. Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na tamburynie.
Podczas przerwy w grze szukaj¹ takiego obrazka, na którym liczba ba³wanków odpowiada
cyfrze na ich kartoniku, siadaj¹ pod nim. Podczas powtórzenia zabawy dzieci zamieniaj¹
siê kartonikami z cyframi.

Wprowadzenie cyfrowego zapisu liczby 6 – Nasza klasa O, cz. 2, s. 34–35.

•

Liczenie koralików.

•

Liczenie monet, wróbli na obrazku.

•

Pisanie cyfry 6 po œladzie i samodzielnie.

•

Rysowanie w pêtli tylu ba³wanków, ile oczek jest na kostce i ile wskazuje napisana liczba.

•

Okreœlenie, w któr¹ stronê zwrócone s¹ wróble: pierwszy, drugi, trzeci...

•

£¹czenie cyfry 6 z wyrazami, które maj¹ 6 liter.

•

Uzupe³nienie brakuj¹cych cyfr w ci¹gu cyfr od 1 do 6 i od 6 do 1.
Zabawa ruchowa Zabawy œnie¿kami.
Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na bêbenku. Podczas przerwy w grze naœla-
duj¹ lepienie œniegowych kul i rzucanie nimi przed siebie.

111

Opowiadamy o zimie – tworzenie d³u¿szych wypowiedzi.

Opowiadanie na temat sytuacji przedstawionych na ilustracji.

Rozwi¹zywanie zagadek, rysowanie rozwi¹zañ na ma³ych karteczkach.

Bia³y brzuch i g³owa bia³a,

Leci z góry, leci niby pióra bia³e.

bia³a jego postaæ ca³a.

Jak pierzyna otula drzewa du¿e i te ma³e,

Choæ nie biega, tylko stoi,

lecz gdy mrozu ju¿ nie ma,

mrozu wcale siê nie boi. (ba³wan)

szybko w wodê siê zmienia. (œnieg)

Co to za deski? Choæ s¹ bez kó³,

Co to? Sam odgadnij!

to je¿d¿¹ w górê i je¿d¿¹ w dó³.

Chêtnie jad¹ na dó³,

Zawsze razem siostry dwie.

a pod ka¿d¹ górê

Nazwie je ten, kto ju¿ wie. (narty)

ci¹gniesz je za sznurek. (sanki)

Zabawa Tworzymy zdania.
Nauczyciel podaje parami zdania lub fragmenty zdañ. Dzieci ³¹cz¹ je ze sob¹ w d³u¿sze
wypowiedzi za pomoc¹ odpowiednich spójników. Np.
Tomek ma miot³ê... (i) ...marchewkê dla ba³wana.
Zim¹ pada œnieg... (a) ...latem pada deszcz.
Ala jeŸdzi na nartach... (a) ...Ola jeŸdzi na sankach.
Marek lepi ba³wana... (i) ...domek ze œniegu.
Zim¹ zak³adamy ciep³e kurtki... (i) ...we³niane czapki.
Zosia ma szalik i rêkawiczki w paski... (a) ...Jarek kamizelkê w kratkê.

•

Naklejanie kartoników z odpowiednimi spójnikami (odczytanymi ca³oœciowo) miêdzy tekst
wyrazowo-rysunkowy. Odczytywanie powsta³ych zdañ – Karta pracy nr 22, cz. 2.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw IV (patrz: przewodnik..., s. 94–95).

III

Zabawa Pani Zima patrzy.
Nauczyciel rozk³ada na dywanie kartoniki z poznanymi cyframi. Staje przed dzieæmi, rzu-
ca kostk¹, a dzieci licz¹ oczka na kostce. Zas³ania oczy i mówi: Raz, dwa, trzy, Pani Zima
patrzy. W tym czasie dzieci szukaj¹ kartonika z cyfr¹ odpowiadaj¹c¹ liczbie oczek na ko-
stce. S³ysz¹c s³owo patrzy, dzieci zatrzymuj¹ siê, podnosz¹ do góry swój kartonik. Na-
uczyciel ods³ania oczy i sprawdza poprawnoœæ wykonania zadania. Nastêpnie dzieci od-
k³adaj¹ kartoniki w inne miejsca na dywanie i zabawa toczy siê dalej.
Zabawa ruchowa Zabawy œnie¿kami (patrz: przewodnik..., s. 110).

Zabawy konstrukcyjne Zamek pani Zimy.

•

Budowanie w zespo³ach zamku dla pani Zimy z ró¿norodnych klocków.

Dzień 5.

Zima jest piękna

Cele ogólne:
–wypowiadanie siê na temat zimy i jej oznak,
–rozwijanie umiejêtnoœci malowania na kartkach o ró¿nej fakturze na zaproponowany temat.
Cele operacyjne:
Dziecko:
–wypowiada siê na temat oznak zimy,
–maluje na kartkach o ró¿nej fakturze.

112

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 36, 37, wiersz I. Suchorzewskiej Zimowa pio-
senka, opowiadanie M. Czerkawskiej W lesie bia³o, nagrania: utworu A. Vivaldiego Cztery
pory roku. Zima, spokojnej muzyki, obrazki zawieraj¹ce w nazwach g³oski: sz, cz, ¿, sylwety:
do opowiadania, œnie¿ynki z napisem: Zima to..., trójk¹t, farby plakatowe, pêdzle, kartki: o ró¿nej
fakturze, w kratkê, zimowe obrazki ró¿ni¹ce siê szczegó³ami, flamastry, tamburyn.

Przebieg dnia

Wype³nianie tabelki wed³ug wzoru (liczby, kule i œniegowe gwiazdki). Æwiczenie grafo-
motoryczne Ba³wanek – Nasza klasa O, cz. 2, s. 36.

Æwiczenia prawid³owej artykulacji g³osek: sz, cz, ¿ oraz kszta³cenie umiejêtnoœci logicz-
nego myœlenia.
Nauczyciel rozk³ada przed dzieæmi obrazki, które w swych nazwach zawieraj¹ g³oski: sz,
cz, ¿. Dzieci nazywaj¹ obrazki, okreœlaj¹, któr¹ z wymienionych wczeœniej przez nauczy-
ciela g³osek zawieraj¹. Nastêpnie prowadz¹cy podaje has³o. Chêtne dziecko podaje odpo-
wiedŸ kojarz¹c¹ siê z has³em, odszukuje pasuj¹cy obrazek. Po udzieleniu dobrej odpowie-
dzi dzieci kilkakrotnie powtarzaj¹ odgadniêt¹ g³oskê, a dziecko, które odgad³o, otrzymuje
punkt. Jeœli podczas ponownego zg³oszenia siê odpowie nieprawid³owo, oddaje punkt.
Przyk³adowe has³a podawane przez nauczyciela i odpowiedzi dzieci (obrazki): norka –
mysz, kwiat – ¿onkil, sprz¹tanie – szczotka, rycerz – miecz, grzyby – kosz, s³odycze – czeko-
lada, warta – ¿o³nierz, kanapka – szynka, owoc – gruszka, œwiat³o – ¿arówka, sosna – szysz-
ka, prasowanie – ¿elazko, okno – szyba, ogieñ – stra¿ak, g³owa – czapka, buty – szewc…
Æwiczenia poranne – zestaw nr XIV (patrz: przewodnik…, s. 101).

S³uchanie opowiadania M. Czerkawskiej W lesie bia³o.

Wypowiedzi dzieci na temat ich skojarzeñ z zim¹, zapisywanie ich na sylwecie œnie¿ynki,
wokó³ napisu Zima to...

S³uchanie opowiadania.
W ciszy porannej godziny zaj¹czek wraca³ do lasu. Podjad³ sobie koniczyny, biega³, hasa³,
weso³o kiwa³ ogonkiem. Gdy w sosnowe wpad³ sadzonki, zwolni³ biegu, spojrza³ w górê. Z ciem-
nej chmury sfruwa, leci coœ bia³ego. Kogo¿ by spytaæ, zawo³aæ? Zaj¹czek dojrza³ dziêcio³a.
– Dziêcio³eczku, co siê sta³o? W lesie bia³o!
Dziêcio³ na ogonie wsparty zaduma³ siê nie na ¿arty. Mknie zaj¹czek lasu skrajem, wtem
gwar s³yszy i przystaje. Na kalinie obok dró¿ki poæwierkuj¹ jemio³uszki.
– Jemio³uszko, co siê sta³o? W lesie bia³o!
– Powiedzia³abym z ochot¹, jeœli ci chodzi o to, ale jemio³uszka m³oda zna siê tylko na
jagodach. Nie wiem. Patrz, idzie Mikita, jego spytaj.
– Z lisem nie jestem w przyjaŸni. Zaj¹c biegnie coraz raŸniej. P³atki kr¹¿¹ wci¹¿ te same.
Nareszcie spotka³ sw¹ mamê.
– Mamo – pisn¹³ – co siê sta³o? W lesie bia³o! Widzia³em, gdym z pola bieg³.
– Synku – szepcze zajêczyca – to nie ¿adna tajemnica, to jest pierwszy œnieg.

Rozmowa na temat opowiadania.

–Jakie pierwsze oznaki zimy zobaczy³ zaj¹czek?
–Kogo pyta³, dlaczego w lesie jest bia³o?
–Dlaczego zwierz¹tka nie udzieli³y mu odpowiedzi?
–Dlaczego zaj¹czek nie zna³ œniegu?
–Kto zaspokoi³ jego ciekawoœæ?

113

Zabawa ruchowa Zaj¹czki w lesie.
Dzieci-zaj¹czki skacz¹ po sali w ró¿nych kierunkach przy dŸwiêkach tamburynu. Kiedy
us³ysz¹ grê na trójk¹cie, oznacza to, ¿e zacz¹³ padaæ œnieg. Zdziwione zaj¹czki staj¹ s³up-
ka (przysiad, ³apki ugiête przed sob¹), rozgl¹daj¹ siê na boki, w górê. DŸwiêki tamburynu
s¹ sygna³em do ponownego skakania.

Zabawa z elementem dramy Opowiadamy zaj¹czkowi o zimie.
Chêtne dzieci wcielaj¹ siê w rolê mamy zaj¹czka lub zwierz¹tek ¿yj¹cych w lesie. Opowia-
daj¹ w kilku zdaniach, jakie s¹ oznaki zimy. (Nauczyciel lub chêtne dziecko mo¿e wcieliæ
siê w rolê zaj¹czka i zadawaæ pytania lub prowadziæ dialog).

Dzielenie siê swoimi spostrze¿eniami na temat Czy zima jest piêkna? Uzasadnianie swoich racji.
Zabawa ruchowa RzeŸby ze œniegu.
Dzieci dobieraj¹ siê parami. Jedno jest rzeŸbiarzem, a drugie œniegiem, z którego rzeŸbiarz
lepi dowoln¹ rzeŸbê. W tle s³ychaæ spokojn¹ muzykê. Podczas przerwy w grze dzieci spa-
ceruj¹ i ogl¹daj¹ powsta³e rzeŸby. Ustawiaj¹ siê za t¹, która im siê najbardziej podoba.
Potem nastêpuje zmiana ról.
Malowanie farbami na kartkach o ró¿nej fakturze na temat Nadesz³a zima.

S³uchanie utworu A. Vivaldiego Cztery pory roku. Zima. Dzielenie siê swoimi wra¿enia-
mi, opowiadanie, co dzieci wyobra¿a³y sobie, s³uchaj¹c muzyki.

Ilustracja ruchowa wiersza I. Suchorzewskiej Zimowa piosenka.

Dzieci:

Lubiê œnie¿ek,

klaszcz¹ w d³onie,

lubiê œnieg,
chocia¿ w oczy

robi¹ z d³oni daszek nad oczami,

prószy.

kiwaj¹ g³ow¹ na boki,

Lubiê mrozik,

klaszcz¹ w d³onie,

lubiê mróz,
chocia¿ marzn¹

pocieraj¹ uszy otwartymi d³oñmi,

uszy.
Lubiê wicher,

klaszcz¹ w d³onie,

lubiê wiatr,
chocia¿ mnie

krzy¿uj¹ rêce na piersiach,

przewiewa.

ko³ysz¹ siê na boki,

Lubiê zimê!

klaszcz¹ w d³onie,

Idê w œwiat.

maszeruj¹ w miejscu,

I weso³o

powoli obracaj¹ siê wokó³ w³asnej osi.

œpiewam.

•

Podzia³ na trzy zespo³y.

•

Malowanie farbami plakatowymi na kartkach o ró¿nej fakturze (tektura falista, tapeta pa-
pierowa z kawa³eczkami drewna – raufaza, kartki z przyklejonymi pogniecionymi bia³ymi
papierowymi serwetkami).

•

Ogl¹danie powsta³ych prac, porównywanie ich.

•

Zorganizowanie wystawy dla rodziców.

III

Zaznaczanie w tekœcie wyrazu zima. Liczenie, ile razy on wystêpuje. Ogl¹danie obrazków,
ocenianie zachowania dzieci – Nasza klasa O, cz. 2, s. 37.
Zabawa ruchowa RzeŸby ze œniegu (patrz: przewodnik…, s. 113).

Zabawa rozwijaj¹ca umiejêtnoœæ precyzyjnego wypowiadania myœli w celu jednoznaczne-

114

go zinterpretowania ich przez odbiorcê Zgadnij, o którym obrazku mówiê.
Nauczyciel przypina do tablicy cztery zimowe obrazki ró¿ni¹ce siê miêdzy sob¹. Opowia-
da o jednym z nich. Dzieci odgaduj¹, o którym obrazku mówi³. Chêtne dzieci opowiadaj¹
o wybranym obrazku, a pozosta³e odgaduj¹, o którym jest mowa.
Dzieci rysuj¹ obrazki wed³ug s³ownej instrukcji nauczyciela, a nastêpnie chêtnych dzieci.
Np.: Dzieci otrzymuj¹ kartkê w kratkê. Rysuj¹ w taki sposób, jak mówi nauczyciel. Zaczy-
naj¹ od kropki zaznaczonej przez nauczyciela na kartce. (Piesek: 4 kratki do góry, 1 w le-
wo, 1 do góry, 1 w prawo, 2 do góry, 1 w prawo, jedna w dó³, 1 w prawo, 1 do góry,
1 w prawo, trzy w dó³, 2 w prawo, 2 do góry, 1 w prawo, 6 w dó³, 1 w lewo, 2 do góry,
4 w lewo, 2 w dó³, 1 w lewo). Nauczyciel najpierw wyjaœnia i pokazuje na du¿ej kartce, co
oznaczaj¹ poszczególne polecenia.

Tydzień III:

Święta, święta...

Dzień 1.

Nasza choinka

Cele ogólne:
–

zapoznanie z liter¹ s: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

przybli¿anie tradycji i zwyczajów zwi¹zanych ze œwiêtami Bo¿ego Narodzenia.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje i nazywa literê s: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹,

–

wypowiada siê na temat œwi¹t.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 38–42, wiersz W. Broniewskiego Samolot, opowia-
danie Powitanie na lotnisku, utwór J. Dymkowskiej Ubieramy choinkê, sylwety do niego, ksi¹¿ki
o tematyce œwi¹tecznej, ga³¹zki drzew iglastych, alfabet demonstracyjny, alfabet ruchomy, bia³e,
czerwone i niebieskie nakrywki, obrazki: do rebusu fonetycznego, samolotu (pociête na czêœci),
nagrania: kolêd, muzyki tanecznej, ozdoby choinkowe, choinka, papierowe bombki (pociête na
czêœci), kartki z rysunkiem ga³¹zki choinkowej, klej, flamastry, kawa³ki we³ny, bêbenek, tamburyn.

Przebieg dnia

Ogl¹danie w ma³ych zespo³ach ksi¹¿ek (przyniesionych do przedszkola przez dzieci) opo-
wiadaj¹cych o œwiêtach; zachêcanie do dzielenia siê wiedz¹ na temat tradycji i zwyczajów
zwi¹zanych ze œwiêtami Bo¿ego Narodzenia, kultywowanych w domach rodzinnych przed-
szkolaków; wprowadzanie w nastrój oczekiwania na œwiêta.

Ogl¹danie ga³¹zek ró¿nych drzew iglastych, np.: sosny, œwierka, jod³y, ja³owca.

•

Zwrócenie uwagi na kolor i wygl¹d igie³ek.

•

Porównywanie ich d³ugoœci, sztywnoœci, zapachu.

•

Ogl¹danie i porównywanie szyszek, przyporz¹dkowywanie ich odpowiednim ga³¹zkom.

•

Porównywanie ga³¹zek naturalnych ze sztucznymi, szukanie ich zalet i wad.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XV.

•

Zabawa orientacyjno-porz¹dkowa Œwiêta tu¿-tu¿.
Dzieci poruszaj¹ siê w ró¿nych kierunkach w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Pod-
czas przerwy zatrzymuj¹ siê, zwracaj¹ twarzami do nauczyciela, klaszcz¹ w rêce i wyraŸ-
nie powtarzaj¹ rymowankê: Œwiêta siê zbli¿aj¹, czas ten cieszy nas. W ka¿dym domu ra-
doœæ i prezentów blask. (Podczas powtórzeñ zabawy dzieci mog¹ klaskaæ nad g³ow¹ lub
nad pod³og¹ w przysiadzie).

115

•

Æwiczenie du¿ych grup miêœni Odœnie¿amy teren przed domem.
Dzieci, w sk³onie do przodu, naœladuj¹ nabieranie œniegu na ³opatê i odrzucanie go do ty³u.

•

Æwiczenie miêœni brzucha i ramion Ubieramy choinkê.
Dzieci wykonuj¹ sk³on, naœladuj¹ wyci¹ganie bombek z pude³ka, wspinaj¹ siê na palce,
naœladuj¹c zawieszanie bombek na ga³¹zkach choinki.

•

Æwiczenie tu³owia Zamiatamy pot³uczone bombki.
Maszeruj¹ do przodu, wykonuj¹ skrêty tu³owia i ruchy ramion, naœladuj¹c zamiatanie.

•

Æwiczenie równowagi Choinkowa ozdoba.
Dzieci naœladuj¹ ozdobê choinkow¹ poruszan¹ wiatrem. Staj¹ na jednej nodze, drug¹ opie-
raj¹ z przodu na kolanie, rêce maj¹ z³¹czone nad g³ow¹. Powoli obracaj¹ siê wokó³ w³asnej
osi na palcach, wolno opuszczaj¹ rêce.

•

Zabawa uspokajaj¹ca Choinka.
Dzieci maszeruj¹ w kole wi¹zanym, rytmicznie powtarzaj¹c s³owa: Choinka zielona, piêk-
nie przystrojona. W ten œwi¹teczny czas – zatrzymuj¹ siê, wchodz¹ do œrodka ko³a ma³ymi
krokami, unosz¹ rêce w górê, wykonuj¹ klaœniêcie nad g³ow¹. Ona cieszy nas – poruszaj¹
siê drobnymi krokami do ty³u. Na zakoñczenie wykonuj¹ podskok.

Lecimy samolotem na œwiêta – zapoznanie z liter¹ s: ma³¹ i wielk¹, drukowan¹ i pisan¹, na
podstawie wyrazów: samolot, Sara.

Sk³adanie w ca³oœæ obrazka samolotu pociêtego na czêœci.

Analiza dŸwiêkowa s³owa samolot – podzia³ na sylaby i g³oski, uk³adanie schematu i mo-
delu s³owa.

Zabawa Dopowiadamy s³owa.
Nauczyciel recytuje wiersz W. Broniewskiego Samolot, zatrzymuj¹c siê co pewien czas.
Dzieci uwa¿nie s³uchaj¹ tekstu, dopowiadaj¹ brakuj¹ce s³owa (wyt³uszczone).

W górze, w górze, warcz¹c œmig³em,

dooko³a – blask i b³êkit,

pruj¹c b³êkit bia³ym skrzyd³em,

chmurkê mo¿na wzi¹æ do rêki!

mknie samolot, tak wysoko,

Ju¿ odlecia³ ptak stalowy,

¿e go ledwie dojrzy oko.

pospuszcza³y dzieci g³owy,

Taki lot to rzecz wspania³a!

ale ka¿de marzy o tym,

Ziemia w dole – taka ma³a,

¿eby lataæ samolotem.

S³uchanie opowiadania nauczyciela Powitanie na lotnisku.
Zbli¿aj¹ siê œwiêta, a œwiêta to taki szczególny czas. Czas, kiedy wszystkie bliskie sobie
osoby pragn¹ byæ razem. Pragn¹ wspólnie przyrz¹dzaæ potrawy i spo¿ywaæ je, razem
ubieraæ choinkê, robiæ zakupy. Rozmawiaæ, spotykaæ siê, weseliæ, obdarowywaæ prezenta-
mi. Cieszyæ siê pierwsz¹ gwiazdk¹, odwiedzinami znajomych, œwi¹tecznym kolêdowaniem.
Podczas œwi¹t ka¿dy pragnie odwiedziæ swoich najbli¿szych i pobyæ razem z rodzin¹. Ka¿-
da mama chce mieæ wtedy przy sobie wszystkie swoje dzieci.
Tak by³o równie¿ w domu Sylwii. Najstarsza siostra dziewczynki studiowa³a w Londynie
i obieca³a, ¿e przyleci na œwiêta samolotem – w³aœnie takim jak na naszym obrazku – aby
razem z rodzin¹ spêdziæ Bo¿e Narodzenie. Wszyscy cz³onkowie rodziny nie mogli doczekaæ
siê jej przylotu. Tata Sylwii – Stefan, wzi¹³ sobie nawet dzieñ urlopu, aby pojechaæ po
córkê na lotnisko. Kiedy nadesz³a godzina przylotu samolotu, Sylwia i ca³a jej rodzina
czekali wpatrzeni w p³ytê lotniska, na której wyl¹dowa³ samolot. Pierwszy zauwa¿y³ sio-
strê brat dziewczynki – Sebastian. Z radoœci zacz¹³ machaæ rêkami, ale zza szyby na tara-
sie widokowym nie by³o tego widaæ. Sylwia i Sebastian szybko zbiegli po schodach i stanê-
li blisko drzwi, za którymi za chwilê mia³a ukazaæ siê ich starsza siostra. Nareszcie drzwi

116

otworzy³y siê i nadszed³ czas powitania. Wszyscy œciskali siê, ca³owali. Cieszyli siê, ¿e
m³oda kobieta przylecia³a ca³a i zdrowa, a lot min¹³ szybko i bez niespodzianek. Wszyscy
byli bardzo szczêœliwi, ale najszczêœliwsza by³a mama Sylwii, Sandra. Nareszcie mog³a
spokojnie przygotowywaæ siê do œwi¹t, bo mia³a przy sobie najbli¿sze jej sercu, najuko-
chañsze osoby, z którymi pragnê³a spêdziæ ten szczególny czas.

Æwiczenia z g³osk¹ s.
Nauczyciel zwraca uwagê dzieci na s³owa: samolot, lotnisko, Sylwia, Sebastian, Stefan,
Sandra. Dzieci ró¿nicuj¹ g³oskê s, podaj¹ przyk³ady innych s³ów, w których wystêpuje
ona na pocz¹tku, w œrodku i na koñcu.

Zapoznanie z liter¹ s.
Dzieci omawiaj¹ wygl¹d liter s, porównuj¹ je, uk³adaj¹ kontur litery z kawa³ków we³ny na
dywanie.
Zabawa ruchowa Lot samolotem.
Dzieci poruszaj¹ siê w ró¿nych kierunkach przy dŸwiêkach bêbenka z roz³o¿onymi na bok
ramionami – naœladuj¹ lot samolotem. Kiedy dŸwiêki cichn¹, przykucaj¹ – samoloty l¹duj¹.

Zabawa Odgadujemy imiê.
Nauczyciel proponuje dzieciom, aby rozwi¹za³y rebus fonetyczny i odgad³y imiê siostry
Sylwii. Dzieci okreœlaj¹ ostatnie g³oski w nazwach przedmiotów, roœlin przedstawionych
na obrazkach, ³¹cz¹ je ze sob¹, podaj¹ imiê, np.: ananas, lalka, rower, rama – Sara.

Zabawa Uk³adamy wyrazy z liter.

•

U³o¿enie z liter ruchomego alfabetu wyrazu samolot, umieszczenie go pod obrazkiem samolotu.

•

Analiza dŸwiêkowa s³owa Sara; u³o¿enie schematu i modelu s³owa, zast¹pienie nakrywek
w schemacie poznanymi literami.

Æwiczenia wprowadzaj¹ce literê s – Nasza klasa O, cz. 2, s. 38–41.

•

Ogl¹danie modeli s³ów: Sara, samolot.

•

Otaczanie pêtl¹ imienia Sara. Wymyœlanie imion rozpoczynaj¹cych siê liter¹ s.

•

S³uchanie wiersza, podkreœlanie w nim liter s.

•

Rysowanie przedmiotów, w których nazwach znajduje siê g³oska s: na pocz¹tku, na koñcu,
w œrodku.

•

Czytanie wyrazów utworzonych z sylab.

•

Uzupe³nianie liter w nazwach obrazków (wk³adka).

•

Czytanie wyrazów, podawanie ich zdrobnieñ.

•

Pisanie litery s po œladach, a potem samodzielnie (chêtne dzieci).

•

Ogl¹danie ilustracji, czytanie tekstu.
Zabawa ruchowa Dzieciêca choinka.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
w grze nauczyciel wymienia imiona czworga dzieci z grupy. Za nimi ustawiaj¹ siê w ró¿-
nych miejscach sali pozosta³e dzieci, wyci¹gaj¹ rêce w bok, tworz¹c cztery choinki. Za
ka¿dym razem nauczyciel wymienia imiona innych dzieci.
Zapoznanie z legend¹ o choince na podstawie utworu J. Dymkowskiej Ubieramy choinkê.

Inscenizacja utworu z wykorzystaniem sylwet postaci.
Piêkna to by³a noc, w której Jezus Chrystus siê narodzi³. Tu¿ przy stajence ros³y trzy drze-
wa. Piêkna i okaza³a palma, wdziêczna oliwka i skromna choinka. Co chwilê zagl¹da³y
one do stajenki i szumi¹c cicho, szemra³y s³odk¹ ko³ysankê Bo¿ej Dziecinie. Jezus spa³
spokojnie, a kiedy siê zbudzi³ i otworzy³ oczy, wtedy palma powiedzia³a do smuk³ej oliwki:
– ChodŸ, pójdziemy pok³oniæ siê Jezusowi.
– Dobrze – zaszemra³a oliwka. – Idziemy zaraz.

117

– Pójdê i ja z wami – dorzuci³a cicho nieœmia³a choinka.
– Ty? – rzek³y pogardliwie dumne drzewa. – Ty jesteœ taka brzydka, masz k³uj¹ce ig³y
i nie³adnie pachniesz. Có¿ ty mo¿esz daæ Jezusowi? Chyba chcesz go przestraszyæ.
Zamilk³a biedna choinka, s³ysz¹c takie z³oœliwe s³owa, i cichutko zap³aka³a. Tymczasem
palma pok³oni³a siê przed ¿³óbkiem i sk³adaj¹c najpiêkniejszy swój liœæ u stóp dzieci¹tka,
powiedzia³a:
– Ofiarujê ci ten liœæ, by chroni³ ciê od ¿aru s³oñca i deszczu.
A drzewo oliwne, pochylaj¹c siê nieco, upuœci³o ze swych soczystych ga³¹zek kilka kropli
przeŸroczystej oliwy o piêknym zapachu. Bo¿e dzieci¹tko uœmiechnê³o siê serdecznie i w po-
dziêkowaniu pokiwa³o r¹czk¹. Zako³ysa³y siê dumnie palma i drzewko oliwne. Tylko niepo-
zorna choinka, spogl¹daj¹c na nie, westchnê³a ¿a³oœnie i rzek³a do siebie ze smutkiem:
– Tak, palma i oliwka to naprawdê piêkne drzewa. A ja jestem biedna i brzydka. Pewnie by
siê mnie ma³y Jezusek przestraszy³. Zostanê na uboczu, ¿eby nie przeszkadzaæ.
Lecz by³ ktoœ, kto us³ysza³ skromne s³owa zasmuconego drzewka. To ma³y anio³ek, który
sta³ przy ¿³óbku. S³ysza³ on tak¿e dumne s³owa palmy i oliwki. ¯al mu siê zrobi³o biednej
choinki. Podszed³ wiêc do niej i powiedzia³:
– Nie p³acz, choinko, spe³ni siê twoje pragnienie. W nagrodê za twoj¹ skromnoœæ tak ciê
wspaniale przystrojê, ¿e zachwycisz Jezusa.
I skin¹³ na gwiazdki z³ote, co weso³o mruga³y na niebie. Na wezwanie anio³ka gwiazdki jedna po
drugiej spada³y z nieba i siada³y na dr¿¹cych z radoœci ga³¹zkach choinkowych. Ma³a, niepozor-
na choinka rozb³ys³a wspania³ym blaskiem. Wygl¹da³a jak zaczarowana. Bo¿a dziecina uœmiech-
nê³a siê uszczêœliwiona, zaczê³a klaskaæ r¹czkami i wyci¹gaæ je w stronê œlicznego drzewka. Od
tego dnia, co roku na Bo¿e Narodzenie choinka staje siê radoœci¹ wszystkich dzieci. Jak tam,
w Betlejem, ko³o niej stoi ¿³óbek, a w ga³¹zkach b³yszcz¹ z³ote gwiazdki i ró¿nokolorowe œwieci-
de³ka. Wœród roz³o¿ystych ga³¹zek ukryte s¹ skarby, o których dziecko marzy ca³y rok.

Rozmowa o legendzie.

•

Wypowiedzi dzieci na temat postêpowania palmy i oliwki, podawanie okreœleñ tych drzew
oraz choinki (przymiotników). Zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób i przez kogo zosta³a
nagrodzona choinka.

Ogl¹danie ró¿nych ozdób choinkowych, porównywanie ich kszta³tów, kolorów, liczenie;
zwrócenie uwagi na materia³, z którego zosta³y wykonane.

Ozdabianie choinki w sali przez dzieci – zwracanie uwagi na ostro¿ne wieszanie bombek
ze wzglêdu na ich kruchoœæ; okreœlanie, które bombki wisz¹ wysoko, które nisko.

Wspólne s³uchanie przy choince wybranych przez dzieci kolêd, zachêcanie do wspólnego
œpiewu.

III

Czytanie z nauczycielem tekstu wyrazowo-obrazkowego – Nasza klasa O, cz. 2, s. 42.

Improwizacje ruchowe (w parach lub indywidualnie) przy muzyce tanecznej – Weso³a
zabawa przy choince.

Sk³adanie w ca³oœæ papierowych bombek pociêtych na czêœci. Przyklejanie ich na kartkach
z rysunkiem ga³¹zki choinkowej, dorysowywanie na niej zielonych igie³.

Dzień 2.

W oczekiwaniu na święta

Cele ogólne:
–

rozwijanie pamiêci s³uchowej,

–

zapoznanie ze sposobem wykonania choinki z wykorzystaniem techniki origami.

118

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

recytuje wiersz indywidualnie i zespo³owo,

–

wykonuje choinkê zaproponowan¹ technik¹.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 43, Karta pracy nr 23, cz. 2, wiersz B. Lewan-
dowskiej Zanim przyjdzie Gwiazdka, 4 pude³ka oznaczone poznanymi literami, woreczek, syl-
wety: bombek z literami, choinki, obrazki z symbolami zwi¹zanymi ze œwiêtami, ma³e bibu³-
kowe gwiazdki, ró¿nej wielkoœci ko³a narysowane na zielonym papierze, no¿yczki, kolorowy
papier rysunkowy, bibu³a, klej, papier kolorowy, tamburyn.

Przebieg dnia

Ustalanie kolejnoœci zdarzeñ w historyjce, naklejanie kartoników z odpowiednimi cyframi
przy obrazkach. Wymyœlanie tytu³u historyjki. Koñczenie ozdabiania bombek (szlaczki) –
Nasza klasa O, cz. 2, s. 43.

Zabawa dydaktyczna utrwalaj¹ca poznane litery Pude³ka z bombkami.
Nauczyciel stawia przed dzieæmi cztery pude³ka oznaczone poznanymi literami (ma³ymi,
wielkimi, drukowanymi i pisanymi). Dzieci losuj¹ z woreczka sylwety bombek z takimi
samymi literami jak te na pude³kach, tylko mniejszych rozmiarów. Nazywaj¹ literê umiesz-
czon¹ na sylwecie, wk³adaj¹ j¹ do pude³ka, na którym jest taka sama litera.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XV (patrz: przewodnik..., s. 114–115).

Nauka wiersza B. Lewandowskiej Zanim przyjdzie Gwiazdka.

Odkrywanie obrazków przedstawiaj¹cych ró¿ne symbole zwi¹zane ze œwiêtami Bo¿ego
Narodzenia i Wielkanocy. Okreœlanie, co znajduje siê na obrazkach, z jakimi œwiêtami
kojarz¹ siê te obrazki, np. Wielkanoc: pisanki, koszyczek, baranek, palma, ga³¹zki borowi-
ny, bazie, zaj¹czek, kurcz¹tko...; Bo¿e Narodzenie: ¿³óbek, choinka, prezenty, bombki,
op³atek, gwiazda betlejemska...

S³uchanie wiersza.

Dzieci:

Jeszcze w lesie szumi¹ œwierki

trzymaj¹ rêce nad g³owami, naœladuj¹c poru-
szaj¹ce siê ga³êzie,

ko³ysanki swoje,

przyk³adaj¹ z³¹czone d³onie do ucha, ko³ysz¹ siê,

a ja ju¿ mam k³opot wielki,

trzymaj¹ rêkami g³owê, kiwaj¹ siê na boki,

czym drzewko ustrojê.
Otoczone by³o w lesie

zataczaj¹ rêkami przed sob¹ ko³a,

œwiergotliwym gwarem...
Wiêc ja na nim te¿ zawieszê

naœladuj¹ wieszanie ozdób,

œmiesznych ptaszków parê.

machaj¹ palcami na wysokoœci ramion
(skrzyde³ka),

Z waty bêdzie bia³y zaj¹c

trzymaj¹ rêce przy g³owie (uszy zaj¹ca),

i ruda wiewiórka.

zginaj¹ rêce przed sob¹, uginaj¹ kolana,

Wœród ga³¹zek siê schowaj¹

krzy¿uj¹ rêce na piersiach,

œlimaki ze sznurka.

ko³ysz¹ siê na boki,

Pod weso³ym muchomorem

przykucaj¹, robi¹ z r¹k nad g³ow¹ kapelusz
grzybka,

posadzê krasnale.
Mog¹ wybraæ siê wieczorem

maszeruj¹ w miejscu,

z wizyt¹ do lalek.

k³aniaj¹ siê.

119

Wypowiedzi dzieci inspirowane wierszem, dzielenie siê z innymi wiadomoœciami na te-
mat, w jaki sposób ubrane zostan¹ choinki w domach dzieci.

Nauka wiersza fragmentami, metod¹ ze s³uchu.

•

Recytacja indywidualna i zespo³owa.

•

Rysowanie w powietrzu zwierz¹t, o których jest mowa w utworze: ptaszka, zaj¹ca, wie-
wiórki, œlimaka.

•

Wymawianie fragmentów wiersza z ró¿n¹ intonacj¹ i w ró¿nych pozycjach.

Zachêcanie do budowania przez dzieci kilkuzdaniowych wypowiedzi na temat œwi¹tecz-
nych przygotowañ w ich domach rodzinnych.
Zabawa ruchowa z æwiczeniami oddechowymi Fruwaj¹ce gwiazdki.
Dzieci otrzymuj¹ ma³e gwiazdki wyciête z bibu³ki. Poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystuki-
wanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze puszczaj¹ gwiazdki, dmuchaj¹ na nie,
staraj¹c siê utrzymaæ je jak najd³u¿ej w powietrzu.
Papierowa choinka – wykonanie choinki z wykorzystaniem techniki origami (z kó³).

Rozwi¹zanie zagadki.
Nad jakim drzewkiem – nie noc¹ – gwiazdki z³ociste migoc¹?
Na jakim drzewku – nie w sadzie – jab³ko pachn¹ce pog³adzisz?
Pod jakim drzewkiem – nie trawka, a jakaœ piêkna zabawka? (choinka)

Podawanie przez dzieci jak najwiêkszej liczby s³ów okreœlaj¹cych choinkê, zapisywanie
ich przez nauczyciela na sylwecie drzewka.

Zapoznanie ze sposobem wykonania choinki z piêciu kó³ ró¿nej wielkoœci (ka¿de kolejne
wiêksze od poprzedniego), pokaz sposobu wykonania pracy przez nauczyciela.

•

Wycinanie kó³ z dwustronnego zielonego papieru po liniach konturowych.

•

Sk³adanie kó³ na po³owy, zaginanie zewnêtrznych boków po³owy ko³a do œrodka.

•

Naklejanie kó³ na kolorowej kartce w kolejnoœci od najmniejszego do najwiêkszego –
umieszczanie ka¿dego kolejnego ko³a w œrodku poprzedniego.

•

Ozdabianie wierzcho³ka choinki gwiazdk¹ wyciêt¹ ze z³otego papieru, a sylwety bombka-
mi – kolorowymi kuleczkami z bibu³y.

•

Wycinanie kwadratów i prostok¹tów z kolorowego papieru, naklejanie ich jako prezentów pod
choink¹, ozdabianie prezentów kokardkami (wyciêtymi z papieru lub dorysowanymi flamastrami).

•

Ogl¹danie powsta³ych choinek.

•

Zorganizowanie wystawy prac.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw IV (patrz: przewodnik..., s. 94–95).

III

Odwzorowywanie rysunku choinki na pola z powiêkszonymi kratkami – Karta pracy nr 23, cz. 2.
Zabawa ruchowa Choinki na wietrze.
Dzieci stoj¹ w rozsypce. Poruszaj¹ wyci¹gniêtymi do góry rêkami jak ga³¹zkami drzewa,
na które dmucha wiatr o ró¿nym natê¿eniu, naœladuj¹c szum wiatru.

Tworzenie w parach dialogów na temat œwi¹t, prezentowanie ich pozosta³ym dzieciom.

Dzień 3.

Wigilijny stół

Cele ogólne:
–

zapoznanie z krokiem walca; rozwijanie umiejêtnoœci rytmicznego poruszania siê przy muzyce,

–

zachêcanie do wypowiadania siê na temat zwyczajów œwi¹tecznych zwi¹zanych z Wigili¹;
dzielenie siê spostrze¿eniami.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

ilustruje muzykê ruchem; tañczy prosty krok walca,

120

–

opowiada o zwyczajach œwi¹tecznych kultywowanych w jego domu; dzieli siê spostrze¿e-
niami na temat wigilijnego sto³u, ulubionych tradycji œwi¹tecznych.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 44, wiersz T. Kubiaka Wieczór wigilijny, tekst
D. Gellner Grudzieñ, piosenka Graj¹ca choinka, kartonowe pude³ko, gazety, drobne przed-
mioty lub s³odycze, bêbenek, tamburyn, plastikowe pa³eczki, kr¹¿ki: czerwony i niebieski,
nagranie walca, plastikowa bombka, wst¹¿ka, elementy œwi¹teczne do wystroju wigilijnego
sto³u, nagrania kolêd, materia³y do wykonania szopki, zapis nutowy, obrazki zwi¹zane z wigi-
lijn¹ kolacj¹, no¿yczki.

Przebieg dnia

Zabawa rozwijaj¹ca zmys³ dotyku Niespodzianka.
Nauczyciel stawia przed dzieæmi kartonowe pude³ko. Dzieci wk³adaj¹ do niego gazety
podarte przez siebie na drobne kawa³eczki. Kiedy pude³ko jest ju¿ wype³nione do po³owy,
nauczyciel ukrywa w nim jakiœ ma³y przedmiot, np.: cukierek, ciastko lub inny smako³yk.
Troje dzieci na sygna³ wk³ada do pude³ka po jednej rêce. Dzieci staraj¹ siê odnaleŸæ ukryt¹
niespodziankê. Nagrod¹ jest jej zjedzenie.
Inna odmiana zabawy: Dzieci podzielone s¹ na trzy dru¿yny. Nauczyciel chowa do pude³-
ka kasztan. Dziecko, które jako pierwsze go znajdzie, zdobywa punkt dla swojej dru¿yny.
Wygrywa ta dru¿yna, która zdobêdzie najwiêksz¹ liczbê punktów.

Wymyœlanie przez dzieci melodii do rymowanki. Prezentowanie piosenki kolegom z grupy.

Choinko zielona, piêknie przystrojona,
cieszymy siê tob¹, bardzo ciê kochamy,
a na powitanie piosenkê œpiewamy.

Æwiczenia poranne – zestaw nr XV (patrz: przewodnik..., s. 114–115).

Nauka piosenki Graj¹ca choinka.

Zabawa Echo rytmiczne.
Nauczyciel wystukuje na bêbenku proste rytmy. Dzieci uwa¿nie s³uchaj¹, a nastêpnie po-
wtarzaj¹ wys³uchany rytm, wystukuj¹c go pa³eczkami o pod³ogê. Nauczyciel zadaje dzie-
ciom indywidualne zagadki po wys³uchaniu zagranego przez niego rytmu. Wybrane dziec-
ko powtarza go na bêbenku.
Zabawa ruchowa Rozpoznaj rytm.
Dzieci poruszaj¹ siê po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy
odwracaj¹ siê twarzami do nauczyciela, który wyklaskuje jeden z dwóch podanych wcze-
œniej rytmów (musz¹ wyraŸnie siê miêdzy sob¹ ró¿niæ). Dzieci, po us³yszeniu danego ryt-
mu, wykonuj¹ wczeœniej ustalon¹ dla niego czynnoœæ, np.: klaszcz¹ nad g³ow¹, podska-
kuj¹, przykucaj¹.

S³uchanie piosenki Graj¹ca choinka (s³. H. A. Cenarska, muz. A. Nowak).

121

Przynios³y krasnoludki choinkê

III. Kluczyki wiolinowe

ubran¹ w nutki –

przypiê³o drzewko jod³owe.

weso³o srebrem dzwoni¹ce,

£añcuszek, jak piêciolinia,

jak bombki b³yszcz¹ce.

ga³¹zki owija.

Ref.: Choinka ca³a nam gra,

Ref.: Choinka ca³a nam gra...

piosenki cichutko œpiewa:
la, la, la, la, la, la, la,
kolêda serca nam rozgrzewa.

II.

Na szczycie gwiazda mruga,
zimowa nocka jest d³uga.
Przysiad³y wko³o œnie¿ynki,
by s³uchaæ choinki.

Ref.: Choinka ca³a nam gra...
3.

Rozmowa na temat choinki – dlaczego by³a graj¹ca.

•

Pokazanie zapisu nutowego – zwrócenie uwagi na wygl¹d nut i klucza wiolinowego.

Nauka piosenki fragmentami, metod¹ ze s³uchu.

Indywidualny i zespo³owy œpiew piosenki.

Improwizacje taneczne przy piosence.

•

Okreœlanie nastroju utworu; naœladowanie s³yszanej melodii ruchem r¹k.

Zabawy rytmiczne W metrum 3/4.
Dzieci stoj¹ w kole. Jedno z nich ma w rêce plastikow¹ bombkê choinkow¹. Przy melodii
walca, na ka¿de raz bombka zostaje przekazana najbli¿szemu s¹siadowi stoj¹cemu z prawej
strony. Dzieci licz¹ do trzech, wyraŸnie akcentuj¹c raz, a ciszej wymawiaj¹c: dwa, trzy. Dzie-
ci ponownie s³uchaj¹ walca. Na raz klaszcz¹ w rêce, na dwa, trzy – pstrykaj¹ palcami.

•

Zabawa wed³ug propozycji dzieci, dotycz¹ca zilustrowania metrum 3/4, np. na raz – kla-
œniêcie nad g³ow¹, dwa, trzy – uderzenia o uda...

Nauka kroku walca.
Dzieci stoj¹ na obwodzie ko³a. Przed nimi znajduje siê mniejsze ko³o u³o¿one przez na-
uczyciela z kolorowej wst¹¿ki. Na raz dzieci wykonuj¹ praw¹ nog¹ krok do przodu, staj¹c
na wst¹¿ce, na dwa, trzy dostawiaj¹ lew¹ nogê. Na kolejne raz wykonuj¹ lew¹ nog¹ krok
do ty³u, a na dwa, trzy dostawiaj¹ praw¹ nogê. (Po os³uchaniu siê z melodi¹ i opanowaniu
prostego kroku mo¿na do³¹czyæ wspiêcie na palce na trzy). To samo wykonuj¹ w kole
wi¹zanym, trzymaj¹c siê za rêce, do³¹czaj¹ ruch r¹k do góry, kiedy wykonuj¹ krok do
œrodka, i ruch r¹k do do³u, kiedy wychodz¹ ze œrodka. Dzieci wykonuj¹ ruchy jak wy¿ej,
poruszaj¹c siê w praw¹ stronê po obwodzie ko³a. Na sygna³ – zmieniaj¹ kierunek. Tañcz¹
w parach, obracaj¹c siê w kó³eczko.
Rozmowa na temat zwyczajów i tradycji zwi¹zanych z Wigili¹, przestrzeganych w do-
mach dzieci, na podstawie wiersza T. Kubiaka Wieczór wigilijny.

122

S³uchanie wiersza.

Bia³y obrus lœni na stole,

Kiedy mama siê dzieli³a

pod obrusem siano.

ze mn¹ tym op³atkiem,

P³on¹ œwieczki na choince,

mia³a w oczach ³zy, widzia³em,

co tu przysz³a na noc.

otar³a ukradkiem.

Na talerzach kluski z makiem,

Nie wiem, co te¿ mama chcia³a

karp jak ksiê¿yc srebrny.

szepn¹æ mi do ucha:

Zasiadaj¹ wokó³ sto³u

bym na drzewach nie dar³ spodni,

dziadek z babci¹, krewni.

pani w szkole s³ucha³...

Ju¿ siê z sob¹ podzielili

Niedojrza³ych jab³ek nie jad³,

op³atkiem rodzice,

butów tak nie brudzi³...

ju¿ z³o¿yli wszyscy wszystkim

Nagle s³yszê, mama szepce:

moc serdecznych ¿yczeñ.

– B¹dŸ dobry dla ludzi.

Wypowiedzi dzieci – odpowiadanie na pytania: Które spoœród tradycji œwi¹tecznych lubiê
najbardziej?, Jakie potrawy pojawiaj¹ siê w Wigiliê na stole w moim domu?, Co ludzie
sk³adaj¹ sobie w wigilijnym dniu?

Wypowiedzi dzieci na temat wygl¹du wigilijnego sto³u (nakrycia, potraw, dekoracji).

•

Ogl¹danie przygotowanych przez nauczyciela obrazków kojarz¹cych siê z wigilijnym sto-
³em. Wybieranie tych obrazków, które zwi¹zane s¹ z wigilijn¹ kolacj¹. Uk³adanie ich na
stole. Zwracanie uwagi na prawid³owe nakrywanie sto³u oraz w³aœciwe nazewnictwo: ob-
rus, sztuæce, zastawa, op³atek, serwetki, œwiecznik, stroik...

Wspólne œpiewanie kolêd.
Dzieci staj¹ dooko³a sto³u, podaj¹ sobie rêce i lekko ko³ysz¹c siê z nogi na nogê, wspólnie
œpiewaj¹ wybran¹ kolêdê (nagranie w tle).
Spacer – ogl¹danie odœwiêtnie ozdobionych wystaw sklepowych, domów. Porównywanie
kolorystyki, elementów wykorzystanych w dekoracjach.

III

Æwiczenia w ksi¹¿ce – Nasza klasa O, cz. 2, s. 44.

•

Naklejanie na obrazku sto³u obrazków potraw, które powinny znaleŸæ siê na nim podczas
wieczerzy wigilijnej. Czytanie ca³oœciowe przygotowanych przez nauczyciela wyrazów: œle-
dzie, kapusta z grochem, barszcz z uszkami, pierogi z kapust¹, kluski z makiem, pierniczki...

•

Rytmizowanie krótkiego tekstu D. Gellner Grudzieñ.

(...) Œwiêta, œwiêta, dobry wspólny czas.
Wielka radoœæ niech po³¹czy nas.
Ju¿ siê gwiazdy pozapala³y,
bêdzie szczêœcie z nami rok ca³y.

Zabawa ruchowa Pot³uczona bombka.
Dzieci siedz¹ z wyci¹gniêtymi do przodu nogami, zbli¿aj¹ siê jak najbli¿ej do siebie, do
œrodka ko³a, tworz¹c okr¹g³¹ bombkê choinkow¹. (Nauczyciel stoi z tamburynem w œrod-
ku). Na uderzenie w tamburyn bombka rozbija siê – dzieci, podpieraj¹c siê na rêkach,
wycofuj¹ siê do ty³u jak kawa³ki rozbitego szk³a.

Wykonanie prezentu dla rodziców z okazji œwi¹t.

•

Wycinanie konturów szopki z podwójnie z³o¿onego kartonu po wzorze narysowanym przez
nauczyciela (w miejscu dachu zagiêcie kartki).

123

•

Wycinanie pó³okr¹g³ego ³uku w przedniej czêœci szopki po narysowanych liniach. Przy-
klejanie w tym miejscu na tylnej œciance ¿³óbka i œwiêtej rodziny – wyciêtych z kolorowej,
œwi¹tecznej pocztówki.

•

Wyklejanie dachu szopki br¹zow¹ bibu³¹ ponacinan¹ w paseczki, udrapowan¹ (strzecha).

•

Przyklejanie na dachu gwiazdy betlejemskiej wyciêtej z ¿ó³tego lub z³otego papieru.

•

Kolorowanie pozosta³ych elementów przedniej œciany szopki kredkami, rysowanie czar-
nym lub br¹zowym flamastrem kresek imituj¹cych cegie³ki (pokaz nauczyciela).

•

Wywijanie na zewn¹trz paska o szerokoœci oko³o 1 cm, znajduj¹cego siê na dole przedniej
i tylnej czêœci szopki. Przyklejenie go do prostok¹tnej podstawki.

•

Przyklejanie (wyciêtych przez nauczyciela) zielonych choinek po bokach ³uku imituj¹ce-
go wejœcie do szopki (choinki z³o¿one w poprzek na pó³ i roz³o¿one, naciêcie trochê wzd³u¿
po linii z³o¿enia pnia u³atwia przyklejenie do podstawki i uplastycznienie choinek, przy-
klejonych wierzcho³kami do przedniej œciany szopki).

Dzień 4.

Bombki i liczby

Cele ogólne:
–

kszta³towanie pojêcia liczby 7; zapoznanie z jej zapisem cyfrowym,

–

zapoznanie ze zwyczajami zwi¹zanymi ze œwiêtami Bo¿ego Narodzenia w ró¿nych krajach.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

rozpoznaje cyfrê 7,

–

wymienia niektóre zwyczaje zwi¹zane ze œwiêtami Bo¿ego Narodzenia w wybranych kra-
jach, porównuje je z naszymi.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 45–49, wiersz M. Skrobacz, papierowa sylweta
choinki do wiersza, kartoniki: z cyframi, z bombkami, patyczki, sylwety bombek o ró¿nych
kszta³tach i kolorach, pluszowa gwiazdka, nagranie tanecznej muzyki, paski kolorowej bibu³y.

Przebieg dnia

Zabawy z rymowank¹ Niezwyk³y goœæ.

Przysz³a do nas choinka zielona,
p³atkami œniegu piêknie ozdobiona.

•

Wymawianie rymowanki na przemian: cicho – g³oœno, legato (p³ynnie), staccato (punktowo).

•

Wymawianie z ró¿n¹ intonacj¹: weso³o, smutno, ze z³oœci¹, ze strachem.

•

Mówienie wed³ug podanego wzoru, np. wysoko – nisko, rysuj¹c w powietrzu, podczas
wymawiania poszczególnych sylab, linie do góry i na dó³.
Przy - sz³a do nas cho - in - ka zie - lo - na (...)

Zmienianie kolorów bombek wed³ug wzoru. Kreœlenie obiema rêkami po konturze choin-
ki, wypowiadanie rymowanki – Nasza klasa O, cz. 2, s. 45.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XV (patrz: przewodnik..., s. 114–115).

Poznanie cyfrowego zapisu liczby 7 poprzez zabawy i æwiczenia.

Recytacja wiersza M. Skrobacz ilustrowanego przez nauczyciela sylwet¹ choinki ozdo-
bion¹ bombkami w kolorach i kszta³tach zgodnych z treœci¹ utworu.

124

Na choince bombki b³yszcz¹,
wisz¹ obok siebie.
Mieni¹ siê w œwietle lampek
jak gwiazdy na niebie.

Jaœ ogl¹da³ bombki te,
le¿¹c pod choink¹.
Nagle dotkn¹³ jednej z nich,
œciskaj¹c j¹ rêk¹.

S³ychaæ brzêk zbitego szk³a,
krzyk Jasia okropny.
Bombka zbita, szkoda jej.
Jaœ bêdzie ostro¿ny!

Liczenie bombek na sylwecie choinki.

•

Liczenie bombek na okreœlonych ga³¹zkach – pos³ugiwanie siê liczebnikami porz¹dkowy-
mi w zakresie 6.

•

Segregowanie sylwet bombek wed³ug kolorów, kszta³tów, liczenie bombek w ka¿dym zbio-
rze, porównywanie liczb – stosowanie liczebników g³ównych; umieszczanie przy bomb-
kach kartoników z odpowiednimi cyframi.

Poznanie cyfrowego zapisu liczby 7.

•

Do³¹czenie do wybranego 6-elementowego zbioru jeszcze jednej bombki. Liczenie wszyst-
kich bombek.

Pokaz cyfrowego zapisu liczby 7.

•

Omówienie wygl¹du liczby 7; uk³adanie poznanego kszta³tu z wykorzystaniem patyczków.

Zabawa dydaktyczna Kolorowe bombki.
Nauczyciel rozwiesza w sali du¿e sylwety bombek w ró¿nych kszta³tach i kolorach. Dzieci
losuj¹ kartoniki z bombkami. Swobodnie poruszaj¹ siê przy dŸwiêkach muzyki. Podczas
przerwy w grze odszukuj¹ w sali sylwetê takiej samej bombki jak ta, któr¹ maj¹ na kartoniku,
i siadaj¹ pod ni¹. Wspólnie z nauczycielem licz¹, których bombek jest najwiêcej, a których
najmniej. Podczas powtórzeñ zabawy dzieci zamieniaj¹ siê kartonikami z bombkami.

Æwiczenia wprowadzaj¹ce cyfrowy zapis liczby 7 – Nasza klasa O, cz. 2, s. 46–47.

•

Liczenie monet jednoz³otowych, bombek na choince.

•

Liczenie koralików.

•

Pisanie cyfry 7 po œladach, a potem samodzielnie.

•

Rysowanie w pêtli tylu bombek, ile wskazuje liczba (suma) kropek na kostkach i cyfra.

•

Dorysowywanie fragmentów ³añcucha tak, aby wszêdzie by³o ich 7.

•

£¹czenie cyfry 7 z ga³¹zkami, na których jest siedem bombek.
Zabawa ruchowa Niezwyk³e bombki.
Ka¿de dziecko otrzymuje pasek kolorowej bibu³y. Porusza siê z nim swobodnie po sali
przy dŸwiêkach tanecznej muzyki. Podczas przerwy w grze dzieci uk³adaj¹ na dywanie
kszta³t wymyœlonej przez siebie bombki choinkowej.
Poznanie zwyczajów, tradycji zwi¹zanych ze œwiêtami Bo¿ego Narodzenia w innych kra-
jach europejskich.

S³uchanie ciekawostek o œwiêtach Bo¿ego Narodzenia.

•

Grecja: nie obchodzi siê tu Wigilii. Œwiêta rozpoczynaj¹ siê 25 grudnia. Na œwi¹teczny
obiad pieczona jest pastries. Symbolem œwi¹t jest p³aska, drewniana misa, w której znaj-
duj¹ siê: woda, bazylia i krzy¿. Raz dziennie jeden z cz³onków rodziny, zazwyczaj matka,
zanurza krzy¿ w poœwiêconej wodzie i kropi ka¿dy pokój.

125

•

Norwegia: obchodzi siê tu Wigiliê. Potrawy ró¿ni¹ siê w zale¿noœci od regionu. Dzieci
dostaj¹ do picia napój bo¿onarodzeniowy zwany julebrusem. Przysmakiem jest deser –
krem ry¿owy. Kto znajdzie w nim migda³, dostaje marcepanow¹ œwinkê. W ka¿dym domu
mieszka gnom. Nale¿y o niego dbaæ, bo w innym przypadku coœ spsoci. Dlatego pan domu
wynosi mu miseczkê ze smako³ykami. Gnom przynosi te¿ prezenty.

•

Anglia: nie obchodzi siê Wigilii. Œwiêtuje siê 25 grudnia, zasiadaj¹c ca³¹ rodzin¹ do sto³u
i jedz¹c nadziewanego, pieczonego indyka i bo¿onarodzeniowy pudding, w którym ukryta
jest moneta. Kto j¹ znajdzie, bêdzie mia³ szczêœcie. Brytyjczycy ³ami¹ siê ciasteczkami.
W tym dniu przemawia królowa, sk³adaj¹c ¿yczenia swoim poddanym.

•

Austria: tu przygotowuje siê specjalny wieniec bo¿onarodzeniowy z czterema œwieczkami.
W ka¿d¹ niedzielê Adwentu zapala siê na nim jedn¹ œwieczkê.

Kolorowanie rysunku u³o¿onego z figur wed³ug wzoru; rysowanie w kwadracie po prawej
stronie tego, co dzieci chcia³yby daæ mamie, a w kwadracie po lewej stronie tego, co chcia-
³yby daæ tacie na œwiêta – Nasza klasa O, cz. 2, s. 48.
Æwiczenia gimnastyczne – zestaw IV (patrz: przewodnik..., s. 94–95).

III

Masa¿ w parach Œwi¹teczne ciasto.
Dzieci dobieraj¹ siê parami. Siadaj¹ jedno za drugim. Dziecko siedz¹ce z ty³u wykonuje na
plecach partnera ruchy zgodnie z opowiadaniem nauczyciela. Na stolnicê (plecy) wsypujê
m¹kê. Rozbijam cztery jajka, które rozp³ywaj¹ siê po m¹ce. Dodajê mas³o, cukier i wszyst-
ko dok³adnie ugniatam. Nastêpnie wa³kujê ciasto, rozci¹gam je, palcem wtykam w nie
rodzynki i wk³adam do piekarnika. Upieczone ciasto piêknie pachnie (wci¹ganie nosem
powietrza). Smarujê je polew¹ czekoladow¹, krojê na kawa³ki i z apetytem zjadam (poru-
szanie ustami, naœladowanie gryzienia).

Ekspresja s³owna Œwiêta Bo¿ego Narodzenia to...
Dzieci stoj¹ w kole. Nauczyciel rzuca do nich pluszow¹ gwiazdkê, mówi¹c: Œwiêta Bo¿e-
go Narodzenia to... Dzieci koñcz¹ zdanie i odrzucaj¹ gwiazdkê do nauczyciela.

Æwiczenia z przeczeniem nie. Wype³nianie odpowiednio tabeli – Nasza klasa O, cz. 2, s. 49.

Dzień 5.

Świąteczne życzenia

Cele ogólne:
–

zapoznanie ze zwyczajem sk³adania i wysy³ania œwi¹tecznych ¿yczeñ, utrwalenie znajo-
moœci w³asnego adresu,

–

zapoznanie ze sposobem ³¹czenia ze sob¹ ró¿norodnych materia³ów.

Cele operacyjne:
Dziecko:
–

wymienia swój adres zamieszkania,

–

wykonuje ³añcuch na choinkê poprzez ³¹czenie ze sob¹ ró¿nych materia³ów.

Œrodki dydaktyczne: Nasza klasa O, cz. 2, s. 50–51, Karta pracy nr 24, cz. 2, wiersz E. Chiliñ-
skiej-Karpowicz Choinka, opowiadanie H. £ochockiej Ptaszek z torby wypuszczony œle ¿ycze-
nia w ró¿ne strony, ilustracje do opowiadania, kartki œwi¹teczne, teksty zagadek, ³añcuchy
choinkowe, materia³y do wykonania ³añcuchów choinkowych, ga³¹zka choinki, nagrania: mu-
zyki o zmiennym tempie, kolêd, op³atek, tamburyn, bêbenek.

Przebieg dnia

Æwiczenia grafomotoryczne Choinka: kolorowanie otrzymanego rysunku – Karta pracy nr
24, cz. 2.

126

Æwiczenia w tworzeniu liczby mnogiej.
Nauczyciel mówi nazwê ozdoby choinkowej w liczbie pojedynczej. Dzieci podaj¹ tê na-
zwê w liczbie mnogiej, np.: bombka – bombki, gwiazdka – gwiazdki, ³añcuch – ³añcuchy,
lampka – lampki, anio³ek – anio³ki, grzybek – grzybki, sopelek – sopelki...

Æwiczenia wyrazistej wymowy Echo.
Nauczyciel recytuje wiersz E. Chiliñskiej-Karpowicz Choinka. Dzieci jak echo powtarzaj¹
za nim ka¿dy wers, dok³adnie wymawiaj¹c poszczególne s³owa.

Choineczka roœnie w borze i nap³akaæ siê nie mo¿e,
¿e samotna tutaj stoi, nie rozœwietla twych pokoi
bombeczkami, gwiazdeczkami,
bombeczkami, gwiazdeczkami.
Choineczka stoi w borze i nacieszyæ siê nie mo¿e,
¿e w pokoju bêdzie sta³a, salon wielki rozœwietla³a
bombeczkami, gwiazdeczkami,
bombeczkami, gwiazdeczkami.

Wyra¿anie mimik¹ i ruchem nastroju smutnej choinki i weso³ej choinki.
Dzieci poruszaj¹ siê w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy nauczyciel
mówi, jaka by³a choinka, np.: smutna, zmartwiona, zadowolona, z³a, weso³a, dumna, rado-
sna, przera¿ona. Dzieci próbuj¹ przedstawiæ to uczucie.
Æwiczenia poranne – zestaw nr XV (patrz: przewodnik..., s. 114–115).

S³uchanie opowiadania H. £ochockiej Ptaszek z torby wypuszczony œle ¿yczenia w ró¿ne
strony z wykorzystaniem ilustracji.

Zapoznanie z opowiadaniem.
Elemelek, jak to wiecie, ci¹gle krêci siê po œwiecie. Miesi¹c na wsi spêdzi³, teraz wiêc do
miasta siê wybiera. Wszêdzie œwiat³a i choinki, w sklepach piêkne upominki, jakiœ napis
kolorowy... Bo to Œwiêta! I Rok Nowy!
Skacze wróbel po ulicach, a¿ tu nagle – nawa³nica: mroŸny wiatr napêdzi³ chmury, tuman
siê zak³êbi³ bury, wielkie p³aty lec¹ z nieba... Dok¹dœ by siê schowaæ trzeba!
Domek ma³y i czerwony jest do œciany przyczepiony. Z boku wejœcie, nad nim daszek. Gdy
przycupnie pod nim ptaszek, to ten daszek go os³ania od wilgoci i dmuchania.
– Co te¿ tam byæ w œrodku mo¿e? Jeœli w szparê g³owê w³o¿ê, to zobaczê wszystko z bliska.
Chocia¿ krawêdŸ trochê œliska, Elemelek siê przechyli³ i... i w³aœnie w owej chwili coœ od
ty³u go tr¹ci³o. Bia³e, sztywne – có¿ to by³o? Elemelek w okamgnieniu wpad³, ku swemu
przera¿eniu, w straszn¹ ciemnoœæ. P³achta jakaœ obsunê³a siê na ptaka, a dziób ostry czy
te¿ ro¿ek w bok go k³uje. Coraz gorzej!
– Chyba ja umar³em sobie i ju¿ le¿ê w ptasim grobie?
Œmiechy s³ychaæ dooko³a.
– W ptasim grobie? – ktoœ zawo³a. – Sk¹d siê wzi¹³eœ? Co ty pleciesz? W zwyk³ej skrzynce
siedzisz przecie¿.
– Wiêc to skrzynka jest pocztowa? ¯em siê te¿ nie zorientowa³! Coœ mnie k³uje? Oczywi-
œcie, bo tu le¿y list przy liœcie. I list wepchn¹³ mnie do œrodka. To dopiero los mnie spotka³!
Ach, nie k³ujcie choæ przez chwilê! Ale sk¹d was jest a¿ tyle?
– Czy¿, wróbelku, nie pamiêtasz, ¿e to Nowy Rok i Œwiêta? Pisz¹ ludzie tuzinami œliczne
kartki z ¿yczeniami: ja na sobie mam choinkê...
– A ja ch³opca i dziewczynkê pod choink¹.
– Ja zaj¹ca, który œnieg ze œwierka str¹ca.

127

– Ja – jemio³y bukiet ca³y.
– A ja kolêdników ma³ych.
– Jak¿ebym was chcia³ zobaczyæ! – wróbel rzek³. – Lecz co to znaczy? Domek trzêsie siê
w posadach? Dziura w skrzynce? Rety, spadam! Pewnie dziœ trzêsienie ziemi. Ciasno, cia-
sno, duszno, Ÿle mi! To wiêzienie – bieda nowa!
– Ej, nie! Torba to pocztowa – szepcz¹ listy. – Skrzyd³em nie trzep, znajdziesz jeszcze tu
powietrze. Zaraz siê œcieœnimy w rzêdzie i dla ptaszka miejsce bêdzie.
Szczêœciem poczta by³a blisko, wiêc nied³ugo trwa³o wszystko. Ju¿ opró¿nia pan listonosz
torbê szczelnie wype³nion¹: wysypuje listy, karty, a wœród listów – chyba ¿arty? – wróbel
ma³y, szary, ¿ywy, zmiêtoszony, lecz prawdziwy! Ma na piórkach, blisko g³ówki, znaczek:
pó³torej z³otówki; czy od listu siê odlepi³, czy umyœlnie ktoœ przyczepi³?
Urzêdniczka jedna, druga ze zdziwienia rzês¹ mruga.
– Ptaka poczt¹ siê nadaje? Nie, doprawdy, coœ jak z bajek. I prawdziwy na nim znaczek!
Wróbel cieszy siê i skacze.
– Jak to dobrze, ludzie mili, ¿eœcie mnie wyswobodzili! Chyba g³os mój rozumiecie, bo wy-
raŸnie æwierkam przecie¿, ¿e ja tak¿e, jak te listy, dziœ ¿yczenia sk³adam wszystkim. Chcia³-
bym, ¿eby w roku nowym ka¿dy wesó³ by³ i zdrowy. Chcia³bym te¿, by poczta ca³a wszystkim
dzieciom rozes³a³a a¿ na cztery œwiata strony pozdrowienia i uk³ony od wróbelków. Niech
wieœæ leci, ¿e wróbelek lubi dzieci i us³ysza³by z radoœci¹, ¿e je lubi – z wzajemnoœci¹... (...)

Wypowiedzi dzieci na temat przygody wróbelka Elemelka, zwrócenie uwagi na zwyczaj
wysy³ania ¿yczeñ œwi¹tecznych i noworocznych.

Zabawa Przestraszony wróbelek.
Przy dŸwiêkach wystukiwanych na tamburynie dzieci-wróbelki poruszaj¹ siê po sali w ró¿-
nych kierunkach, naœladuj¹c lot ptaszków. Na mocne uderzenie w bêbenek wróbelki przyku-
caj¹ i chowaj¹ g³owy w ramionach. DŸwiêki tamburynu s¹ sygna³em do ponownego ruchu.

Ogl¹danie ró¿nych kartek œwi¹tecznych, okreœlanie elementów zdobi¹cych je. Zwrócenie
uwagi na te elementy, które siê powtarzaj¹.

Podawanie przez dzieci propozycji œwi¹tecznych ¿yczeñ, np.: Zdrowia, szczêœcia, pomyœl-
noœci, radoœci, spokoju, goœci, wielu prezentów, spêdzenia czasu z rodzin¹...

Wypowiedzi dzieci na temat Czego potrzebujemy, aby wys³aæ œwi¹teczne ¿yczenia do ro-
dziców? (Kartki œwi¹tecznej, kupionej lub wykonanej samodzielnie, tekstu ¿yczeñ, znacz-
ka pocztowego, adresu rodziców).

•

Utrwalenie znajomoœci w³asnego adresu.
Dzieci podaj¹ adres zamieszkania, na który wys³a³yby kartkê ze œwi¹tecznymi ¿yczeniami
dla rodziców. Nauczyciel sprawdza zgodnoœæ adresu zamieszkania z zapisem w dzienniku.

Ozdabianie œwi¹tecznej kartki wed³ug w³asnego pomys³u. Pisanie przez nauczyciela na dru-
gim rysunku, wnêtrza kartki, adresów podanych przez dzieci – Nasza klasa O, cz. 2. s. 50.
Zabawa ruchowa Rozdajemy œwi¹teczne kartki.
Dzieci spaceruj¹ po sali przy dŸwiêkach muzyki, ogl¹daj¹c œwi¹teczne kartki, które otrzy-
ma³y od nauczyciela. Podczas przerwy k³aniaj¹ siê przed wybranym dzieckiem i zamie-
niaj¹ siê z nim kartkami. Ponowne dŸwiêki muzyki s¹ sygna³em do spaceru po sali.
Wykonanie ³añcuchów choinkowych, zapoznanie ze sposobem ³¹czenia ze sob¹ ró¿nych
materia³ów.

Rozwi¹zywanie zagadek przez dzieci.

Bardzo ³adne, kolorowe,

Przynieœli j¹ z lasu,

Na czubku choinki

bogato zdobione,

piêknie przystroili,

mieni siê wspaniale,

lecz gdy spadn¹ na pod³ogê,

bêdzie teraz z nami,

na niebie w noc ciemn¹

to ju¿ z nimi koniec. (bombki)

by œwiêta umiliæ. (choinka)

mo¿esz j¹ odnaleŸæ. (gwiazda)

128

Na bia³ym obrusie, na sianku sobie le¿y.

Sma¿ony lub w galarecie –

Dzielisz siê nim w Wigiliê,

na wigilijnym stole

¿yczenia sk³adaj¹c

go znajdziecie. (karp)

i ma³e kawa³eczki ka¿demu podaj¹c. (op³atek)

Mog¹ byæ z kapust¹,

Malutkie œwiate³ka

a nawet z grzybami.

na ga³¹zki œwierka

Ulepcie je z m¹ki

wszyscy zak³adaj¹.

i spróbujcie sami. (pierogi)

Zapalone, blask doko³a
piêkny roztaczaj¹. (lampki choinkowe)
Nim zjesz to ciasto,
najpierw siê dowiedz,
¿e kwiat w nim ukryto
tu¿ obok owiec. (makowiec)

Te ¿elazne nie wpuszczaj¹ w szkodê
starej kozy ani kozy m³odej.
Z³ote lubi¹ nosiæ panie,
papierowe – choinka dostanie. (³añcuchy)

Ogl¹danie ³añcuchów przyniesionych przez nauczyciela.

•

Okreœlanie, z jakich materia³ów zosta³y wykonane.

•

Mierzenie ich d³ugoœci poprzez porównywanie ich miêdzy sob¹, stosowanie okreœleñ: d³u¿-
szy, krótszy, takiej samej d³ugoœci.

•

Zaproponowanie wykonania podobnych ³añcuchów na choinki w domach dzieci.

Zapoznanie ze sposobem wykonania ka¿dego ³añcucha.

•

Podzia³ dzieci na cztery zespo³y.

•

£¹czenie ze sob¹ kolorowych pasków papieru. (Sklejamy pasek papieru, tworz¹c kó³ecz-
ko, przek³adamy przez niego kolejny, który tak¿e sklejamy, tak jak poprzedni, i tak dalej).

•

£¹czenie ze sob¹ pociêtych na kawa³ki s³omek po napojach oraz kulek zwiniêtych z kolo-
rowych z³otek lub folii aluminiowej poprzez nawlekanie kolejnych elementów na nitkê
(zwracanie uwagi na zachowanie zasad bezpieczeñstwa).

•

Sklejenie koñców dwóch kolorowych pasków bibu³ki, nastêpnie zak³adanie na przemian
jednego paska na drugi, a¿ do koñca pasków, sklejenie koñców.

•

£¹czenie kolorowych puszków z waty (p³atki kosmetyczne) oraz pociêtych s³omek po
napojach poprzez nawlekanie kolejnych elementów na nitkê.

Samodzielne dzia³ania dzieci.

•

Ogl¹danie powsta³ych prac.

•

Zabranie ³añcuchów do domów w celu udekorowania nimi choinek.

III

Liczenie choinek, bombek, ³añcuchów, kart œwi¹tecznych. Przyklejanie kartoników z od-
powiednimi liczbami. Koñczenie pisania szlaczka – Nasza klasa O, cz. 2, s. 51.
Zabawa ruchowa £añcuch przyjaŸni.
Dzieci rozbiegaj¹ siê po sali i przykucaj¹ w rozsypce. Jedno z nich spaceruje przy muzyce
pomiêdzy dzieæmi i delikatnie dotyka ich ga³¹zk¹ choinki. Dotkniête dzieci do³¹czaj¹ siê
do prowadz¹cego, podaj¹c sobie rêce. Prowadz¹cy przekazuje ga³¹zkê kolejnemu dziecku,
które wybiera, a ono nastêpnemu (za ka¿dym razem wybiera ostatnie dziecko, które docze-
pi³o siê do ³añcucha). Kiedy wszystkie dzieci utworz¹ ³añcuch, podaj¹ sobie rêce i tworz¹
ko³o wi¹zane. Podskakuj¹ w kole przy muzyce w szybkim tempie.

Wspólne sk³adanie sobie ¿yczeñ, dzielenie siê op³atkiem, s³uchanie kolêd, œpiewanie ich.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
1232353448 203 060 pm cz3
1232353284 203 060 wpisy
1232353284 203 060 wpisy
PM 060 B
Zakażenia grzybicze skóry cz2
parafunkcje cz2
podziały złamań cz2 1sd
PM 100
8(45) Diagramy klas cz2
060 1
charakterystyka dochodow samorzadu terytorialnego (cz2
Style kierowania cz2
PM 08 09 L dz 2 Makrootoczenie
Wykład I Grafika inżynierska cz2
MDA ID zadprzedkol(3) cz2 13 14

więcej podobnych podstron