/
SOCZEWKI OKULAROWE WIELOOGNISKOWE
Osoby będące dalekowidzami wymagają do czytania i innych prac na bliską
odległość okularów korekcyjnych dodatnich, które jednak do obserwacji
przedmiotów dalekich muszą zdejmować lub patrzeć ponad nimi. Jeszcze
bardziej złożona jest sytuacja, gdy osoba potrzebuje okularów korekcyjnych i do
dali i do bliży, a nawet, przy osłabionej akomodacji, jeszcze innych do
odległości pośrednich. Musi wtedy mieć kilka par okularów i stosować je
zamiennie. Beniamin Franklin, amerykański wynalazca i polityk już w 1760
roku wpadł na pomysł i zaproponował soczewki dwuogniskowe z górną częścią
do dali i dolną do bliży utworzone przez połączenie dwóch połówek w jednej
oprawce. Soczewki takie spełniały zadawalająco na ówczesne czasy wymagania
optyczne, ale dawały się łatwo złamać i były mało estetyczne. Kolejnym etapem
był pomysł, by w dolnej częsci soczewki do dali przykleić małą soczewkę
osadzoną od wewnętrznej strony soczewki. Soczewki takie były bardziej
eleganckie, ale nie wniosły zasadniczej poprawy właściwości. W następnych
latach wynaleziono i rozpoczęto produkcję soczewek dwuogniskowych
wykonywanych z jednego kawałka szkła drogą obróbki mechanicznej strony
wklęsłej, przy czym mogły to być soczewki dodatnie i ujemne, a istniała już w
nich możliwość korekcji astygmatyzmu do dali. Wadą zasadniczą była widoczna
linia podziału. Rozwiązaniem stosowanym współcześnie są soczewki dwu i
trójogniskowe spiekane, których wytworzenie polega na połączeniu metodą
spieczenia wtopki ze szkła o wysokim współczynniku załamania we wklęsłym
gnieździe wykonanym w szkle podstawowym do dali. Najnowocześniejsze
rozwiązanie stanowią jednak soczewki progresywne, które pokazały się na
rynku już pod koniec lat pięćdziesiątych, posiadajace specjalnie ukształtowaną
powierzchnię wypukłą tworzącą u góry obszar do dali , a u dołu obszar do bliży
połączone ze sobą kanałem przejściowym o mocy rosnącej stopniowo, aż do
wartości dodatku do bliży. Soczewki progresywne opracowano pod względem
konstrukcji w 1959 roku, a w masowym użyciu są stosowane w krajach EWG
od około 25 lat, w Polsce od 7 lat. Podstawowymi warunkami konstrukcyjnymi
dla soczewek progresywnych są następujące założenia:
a) duży obszar widzenia do dali;
b) szeroki kanał przejściowy (od dali do bliży), umożliwiający niezakłóconą
obserwację na odległości pośrednie;
1
c) wielkość obszaru do bliży umożliwiająca bezproblemowe "czytanie"
(obserwację bliży);
d) długość kanału powinna być taka, aby oczy poruszając się w osi pionowej (od
dali do bliży i odwrotnie) poruszały się w sposób naturalny, bez wysiłku i nawet
przy ciągłym korzystaniu z okularów nie powinno odczuwać zmęczenia;
e) jak najmniejsze obszary nieczynne
Obecnie na potrzeby rynku optycznego produkowane są soczewki progresywne
mineralne bezbarwne, mineralne fotochromowe oraz organiczne bezbarwne i
organiczne fotochromowe o szerokiej gamie współczynników załamania
światła.
2