Marcin Lis

Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej

Efektywność międzynarodowych centrów serwisowych

dystrybucji jako elementów zintegrowanych systemów

zarządzania przedsiębiorstw

Wstęp

Centra dystrybucji, spełniające trzy podstawowe funkcje,

(l

ogistyczne, pomocnicze i dodatkowe), stanowią obecnie

niezbędny element w sprawnym i elastycznym procesie swo-

bodnego przepływu materiałów i informacji w efektywnie

działającym łańcuchu dostaw na międzynarodowym rynku.

Spełnienie tych funkcji wpływa na obniżenie kosztów dzia-

łań techniczno-operacyjnych, co związane jest z ciągłym

poszukiwaniem oszczędności w sferach „peryferyjnych”, do

których należą czynności obszaru poprodukcyjnego, platfor-
ma informacyjno-decyzyjna, dystrybucja towarów oraz go-
spodarka opakowaniami.

Centra dystrybucji są traktowane jak ośrodki oferujące na-

bywcom pakiet usług logistycznych, tj.: pakowanie, znako-
wanie, ewidencjonowanie, sortowanie, konfekcjonowanie

w obszarze maga

zynowania, czynności przeładunkowo-

transportowe, usługi celne, prawne i serwisowe.

Proces dystrybucji jako stabilizator

w procesie przepływu towarów i informacji

Dystrybucyjne centra serwisowe są obecnie stabilizatorem

w procesie przepływu towarów i informacji w całym łańcu-
chu dostaw. Na tej podstawie przedstawiono

opis i analizę

wybranych czynności centrum serwisowego, jako systemu

ściśle związanego z integracyjną rolą zarządzania, łącząc

w sobie zaopatrzenie, dystrybucję, obsługę klienta zarówno

pod kątem przepływów materiałowych, jak i strumieni in-
formacyjnych.

Analiza wzajemnych relacji, dopasowanie do wymagań

klienta i zmieniające się potrzeby rynku powoduje, że [Wol-
ski 1998]:

•

p

rzepływ produktów między przedsiębiorstwami odbywa

się na rynku,

•

r

ynek umożliwia racjonalność podejmowania decyzji

gospodarczych,

•

sp

rawność przepływu produktów w gospodarce jest de-

terminowana przede wszystkim przez infrastrukturę
transportow

ą, magazynową oraz informacyjną,

•

i

ntegracyjne podejście do procesów logistycznych po-

zwala ustalić ceny produktów oferowanych na rynku na
poziomie

konkurencyjnym i umożliwia umocnienie po-

zycji przedsiębiorstwa na rynku.

W nauce funkcjonuje pojęcie logistyki dystrybucji, która

jest systemem logistycznym powi

ązanym z rynkiem [Wolski

1998, Sołtysik 2000]. Łączy ona logistykę produkcji przed-

siębiorstwa z zaopatrzeniem nabywcy, obejmując wszystkie

czynności związane z zaopatrzeniem klienta w wyroby go-
towe. Zakres procesów dystrybucyjnych jest bardzo szeroki,

obejmuje m.in.: trans

port, magazynowanie, kształtowanie

zapasów, kompletowanie, pakowanie i zbyt.

Kanał dystrybu-

cji to zbiór wzajemnie zależnych organizacji współuczestni-

czących w procesie dostarczania produktu i usługi do na-
bywcy, od

zwierciedla drogę towaru i powiązania między

firmami (ogniwami łańcucha logistycznego), zainteresowa-

nymi jego przepływami [Abt 2000]. Biorąc pod uwagę cha-

rakter powiązań między uczestnikami kanałów dystrybucji

wyróżniono kanały: konwencjonalne i zintegrowane piono-

wo. Kanały konwencjonalne charakteryzują się sposobem

powiązania wynikającym z zawartych transakcji kupna –
sprz

edaży między podmiotami gospodarczymi działającymi

samodzielnie i kierującymi się własnymi celami, pomiędzy

którymi występuje często brak współdziałania logistycznego.

W przypadku kanałów zintegrowanych pionowo miejsce ma
realizacja wspólnych programów sprze

daży lub koordynacja

działań wszystkich ogniw biorących udział w dystrybucji

[Abs 1996]. Należy zaznaczyć, iż w literaturze wymieniono
trzy funkcje dystrybucji [Rich

ter 2000, Gołembska 2002,

Bentkowski 2003]: przedtransakcyj

ne, związane z realizacją

transakcji kupna, potransakcyjne lub dystrybucyjne.

Transport polega na celowym przemieszczaniu ludzi

i przedmiotów, za pomocą określonych środków. Działalność

transportowa jest działalnością usługową, gdyż nie wytwarza
nowych przedmio

tów mających postać rzeczową. Istotą

usług realizowanych przez transport jest zmiana miejsca
po

łożenia ładunku w przestrzeni [Dębski 2003].

Minimalizacja kosztów transportu

zależy przede wszyst-

kim od wyboru ekonomicznego rodzaju transportu, konkret-

nych środków transportu, optymalizacji tras i czasu transpor-
tu [Skowronek 2003]. Wybór rodzaju transportu jest bezpo-

średnio związany ze szczególnymi potrzebami danego przed-

siębiorstwa w zakresie: prędkości, niezawodności i kosztów.

Dodatkowo uwzględnić należy czynniki operacyjne dotyczą-

ce: klienta, produktu, przedsiębiorstwa i otoczenia. Znaczące

oszczędności w systemach logistycznych może przynieść

transport kombinowany (łączony), czyli przemieszczanie

ładunków w jednostkach ładunkowych środkami kilku gałęzi

transportu. Do środków kombinowanych zalicza się takie

systemy przewozów jak [Woźniak 1993]: kontenerowy Sys-
tem Transportowy (KST), Toczny System Transportowy
(TST), System Huckepack.

Dystrybucja w zakresie gospodarki magazynowej ma na

celu koordynację przepływów materiałowych i informacji,

a zwłaszcza usprawnienie czynności związanych z przyję-

ciem, przechowywaniem, kompletacją i wydawaniem wyro-

bów. Przedmiotem nauki w tym ujęciu jest racjonalizacja
transpor

tu magazynowego, składowania i kompletacji przy

wydawaniu zapasów z magazynu

, a także czynności związa-

nych z konserwacją wyrobów [Dudziński 2000]. Różnorod-

ność technik magazynowania i transportu różnych zapasów,

Logistyka – nauka

Logistyka 5/2013

137

wymaga wielu rodzajów pomocniczych urządzeń do maga-

zynowania i transportu, które zabezpieczają ciągłość procesu
magazyno

wego w różnych jego fazach [Lysons 2004].

W ramach gospodarki rynkowej, większość dóbr trafia do

ostatecznego klienta w drodze wymiany towarowo-

pienięż-

nej. Celem takim jest analiza, planowanie, organizowanie

i kontrolowanie przepływu towarów od producentów do
skle

pów i konsumentów, co w znacznym stopniu ułatwiają

obec

ne osiągnięcia techniki informacyjnej [Hans 1998].

Wielu producentów stara się doprowadzić do współpracy

tylko z jednym partnerem obsługującym funkcję dystry-
bu

cyjną, czyli jednym dostawcą – tzw. „single sourcing”

[Tarkowski 1995].

Dystrybucyjne centra serwisowe

P

ojęcie centrum dystrybucji jest utożsamiane i wymiennie

stosowane z takimi terminami [Kubik 2000, Abt 2001], jak

m.in.: logistyczne centrum dystrybucji, centrum obsługi
logistycz

nej, centrum logistyczne, centrum rozdziału towa-

rów, logistyczne centrum usługowe i inne.

Serwisowe centrum dystrybucji jest ważnym elementem

rozwoju gospodarczego, ponieważ ma wpływ na uporząd-

kowanie przepływu dóbr oraz przyczynia się do wzrostu

wydajności kanałów dystrybucyjnych. Z punktu widzenia

instytucjonalnego zakresu oferowanych usług, centra dystry-

bucyjne można podzielić na dwa rodzaje [Abt 2000]:

•

serwisowe centra dystrybucji (SCD) rozumiane jako
obszar

, na którym operatorzy logistyczni oferują klien-

tom cały pakiet usług logistycznych,

•

serwisowe centra dystrybucji rozumiane jako organiza-
cyjna koncepcja operatora logistycznego

, oferującego ca-

ły pakiet usług.

Należy zauważyć, iż nakłady finansowe poniesione na

stworzenie logistycznych centrów dyst

rybucji w portach są

znacznie niższe niż budowa podobnego obiektu od podstaw,

ponieważ zostaje tutaj wykorzystana już istniejąca infrastruk-
tura techniczna. Operator logistyczny czasami ponosi jedynie

koszty związane z modernizacją sieci telekomunikacyjnej lub

z zakupem nowoczesnych urządzeń przeładunkowych.

Poza portami morskimi spełniającymi rolę LCD podobne

funkcje spełniają:

•

Wolne Obszary Celne –

najczęściej powstają na bazie

istniejącej już infrastruktury technicznej, co znacznie ob-

niża całkowity koszt inwestycji,

•

m

agazyny dystrybucyjne dużych operatorów logistycz-

nych, do których można zaliczyć np. Raben Group lub

Spedpol. Magazyny te budowane są od podstaw, są bar-
dzo nowo

czesne i zazwyczaj oferują pełny zakres usług

logistycznych, co ma istotne znaczenie w realizacji euro-

pejskiej sieci łańcucha dostaw [Wojtczak 1998].

Przykład organizacji serwisowego Centrum Dystrybucji

przedstawiono na rysunku 1.

Centrum dystrybucji jest obecnie stabilizatorem w procesie

przepływu towarów w całym łańcuchu dostaw. Główną rolę

w efektywnym funkcjonowaniu całego systemu odgrywa

informacja, która jest łącznikiem pomiędzy ogniwami łańcu-
cha dostaw. W ostatnich latach

w Polsce można zaobserwo-

wać wzrost zainteresowania rynkiem TSL i powstanie no-
wych logistycznych centrów dystrybucji, których lokalizacja
ma strategiczne znacznie dla sprawnego funkcjonowania

przedsiębiorstwa. Polska znajduje się w centrum Europy, co

jest niezwykle korzystną lokalizacją w transporcie międzyna-

rodowym, a budowa autostrad północ – południe oraz
wschód –

zachód dodatkowo usprawni przepływ produktów,

zwłaszcza pod kątem transportu międzynarodowego, a więc

i wykorzystania ośrodków dystrybucyjnych, celem świad-

czenia kompleksowych usług spedycyjnych.

Magazyn wysokiego

składowania

Dział obsługi klienta

Producent

B k

Terminal

Transport i

spedycja

Elektroniczny transfer kapitału

Dział zarządzania

(kontrola towarów, plan

realizacji zamówień)

System elektronicznej wymiany danych - EDI

Przepływ informacji

Przepływ materiałów

Serwisowe centrum dystrybucji

KLIENCI

Rys. 1. Struktura organizacyjna serwisowego centrum dystrybucji

Magazynowanie i transport wewnętrzny

w Centrum Serwisowym

W magazynach dokonuje się rozładunku i przyjęcia towaru

przy równoczesnej kontroli jego jakości i ilości. Ułatwia to

automatyzacja czynności magazynowych polegająca na:
skanowaniu w procesie przyjmowania towarów i sprawdza-

nia wydań towaru, wykorzystaniu technik radiowych RF,

identyfikacja danych z etykiet według standardów kodów
EAN 128 i EAN 13, wydaniu towarów w postaci: palet jed-
norodnych, palet mieszanych i paczek.

Dodatkowe usługi magazynowe to: foliowanie, etykieto-

wanie i pakowanie przesyłek (niestandardowe jednostki
sprze

daży), przygotowywanie zestawów promocyjnych.

Magazyn tranzytowy (przeładunkowy) – służy do przyjmo-

wania, ewidencjonowania (ilość, rodzaj, wielkość) i wyda-
wania towa

rów, jak również wykorzystywany jest do procesu

cross-

dockingu. Podzielony jest na sektory według miejsca

osta

tecznej dostawy: spedycja krajowa lub międzynarodowa,

każdemu sektorowi przydzielony jest indywidualny kod
i konkretna rampa

przeładunkowych, co zilustrowano na

rysunku 2.

Magazyn dystrybucyjny –

przyjmowane towary zostają po-

sortowane pod względem rodzaju, miejsca finalnej dostawy
i okresu przechowywania w magazynie, po czym umieszcza-

ne są w danym regale w przydzielonej części magazynu.
Zasto

sowanie systemu wysokiego składowania pozwala na

zwiększenie pojemności składowej magazynu.

Logistyka – nauka

Logistyka 5/2013

138

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15 16 17

19 20 21 22 23 24 25 26 27

18

G

en

era

to

r

pr

ądu

Magazyn

• spedy

cji

międz

ynaro

biuro

Magazyn spedycji krajowej

szat

n

ia

sc

hod

y

1 – 27 numery ramp

przeładunkowych

Rampy przeładunkowe umożliwiają płynny transport (wjazd i wyjazd)

towarów z magazynu na platformę samochodu i odwrotnie

Rys. 2. Magazyn tranzytowy.

Źródło: opracowanie własne.

Magazyn paletowy –

służy do przechowywania towarów

umieszczonych na palecie w przystosowanych do tego prze-

suwnych regałach paletowych w postaci konstrukcji stałych
na ruchomych podsta

wach oraz do składowania pustych

palet. Dzięki możliwości przesuwania regałów, a co za tym

idzie zmniejszenia ilości korytarzy międzyregałowych do
jednego, poj

emność magazynu jest większa.

Profesjonalny system zarządzania zapasami pozwala na

aktywne zarządzanie stanem magazynów, systemową kontro-

lę (np. daty ważności produktów, numerów serii produktów,

numerów seryjnych palet), elektroniczną wymianę danych
z kl

ientami (połączenia EDI), ewidencjonowanie towaru na

paletach i przygotowywanie przesyłek.

Nowoczesny i zautomatyzowany transport wewnętrzny

wykorzystywany w magazynach do przemieszczania, składo-

wania i rozładunku lub załadunku towarów w pełni uspraw-
nia

manipulację przesyłkami i zapewnia sprawną i szybką

obsługę klienta.

Transport wewnętrzny

Organizacje wykorzystują poza standardowymi wózkami

transportowymi (w głównych magazynach) ekonomiczny

podłogowy system transportowy – E’TOW.

E’TOW – jest to równop

odłogowy, napędzany łańcuchem

system przenośnikowy, dzięki któremu można transportować

w określonym obiegu różnego rodzaju wózki transportowe,

które są ciągnięte w obiegu zamkniętym przez podpodłogo-

wy łańcuch ciągnący, który poprowadzony jest po szynie
zab

etonowanej w podłodze. W zależności od wymaganej

wydajności E’TOW, napęd łańcucha następuje poprzez jedną

lub kilka stacji napędowych znajdujących się w kanale pod

podłogą, a wózki transportowe mogą być ręcznie w dowol-
nym miejscu pobrane lub dostawione do systemu.

Przykładowe zastosowanie systemu E’TOW przedstawio-

no na rysunku 3.

Zastosowanie tego typu urządzeń wspomagających trans-

port wewnętrzny towarów (wózków widłowych oraz syste-

mu E’TOW) ułatwia pracę magazynierów oraz zapewnia
spraw

ne, łatwe i szybkie przemieszczanie różnego rodzaju

towa

rów w magazynie, jak również załadunek i rozładunek

plandek transportowych.

- system E’TOW

-

urządzenie sterujące systemem E’TOW

-

rampy przeładunkowe

-

Regały

Rys.

3. Przykładowy układ systemu E’TOW w magazynie. Źródło:

opracowanie własne.

Ocena funkcjonowania Centrum Serwisowego

Centra logist

yczne stanowią strategiczny element w po-

prawnym funkcjonowaniu łańcuchów dostaw. Producent

decydując się na korzystanie z usług wybranego operatora

logistycznego, składa na jego ręce nie tylko transport pro-
duk

tów, ale niejednokrotnie powierza mu „opiekę” nad swo-

imi wyrobami oraz półproduktami niezbędnymi do produk-

cji, obarczając go odpowiedzialnością za sprawne i termino-

we dostarczenie ich do klientów firmy oraz kompleksową

gospodarkę magazynową.

Proponowanym usprawnieniem, dotyczącym realizacji zle-

ceń transportowych jest wprowadzenie transportu kolejowe-
go, jako dodatkowego elementu w transporcie multimodal-

nym. Dzięki temu firma znacznie skróci czas realizacji za-

mówień, ponieważ tory kolejowe ułożone są wzdłuż głów-
nych szlaków transportu drogowego, co skraca czas transpor-
tu nawet o kilka godzin.

Przykładowy schemat sali operacyjnej przedstawiono na

rysunku 4.

Dział transportu

D. Międzynarodowej obsługi klienta

Dystrybucja-

D. obsługi klienta

D. Spedycji międzynarodowej

Kierownicy

D. Krajowej obsługi klienta

Spedycja krajowa- D. marketingu

Spedycja

międzynarodowa

D. marketingu

drzwi

-

biurka

Archiwum

D. spedycji krajowej

D. Dystrybucji

Rys.

4. Przykładowy schemat sali operacyjnej. Źródło: opracowa-

nie własne.

Podział magazynu dystrybucyjnego na strefę rezerwową

i aktywną usprawni manipulację towarami składowanymi

w magazynie, gdyż przesyłki zostaną przydzielone do odpo-

wiedniej sfery według czasu dostawy do finalnego odbiorcy.

Takie posunięcie spowoduje usprawnienie prac magazyno-

wych poprzez lokalizację strefy aktywnej w pobliżu strefy

kompletowania zamówień i zmniejszenie ryzyka np. „zagi-

nięcia” przesyłki, ponieważ komputerowy system magazy-

nowania ustali dokładne jej położenie w odpowiedniej części
magazynu.

Utworzenie nowych miejsc pracy w dziale obsłu-

Logistyka – nauka

Logistyka 5/2013

139

gi klienta i w magazynie, zn

acząco wpłynie na jakość obsługi

klientów, a co za tym idzie większą ich satysfakcję, co może

zaowocować pozyskaniem stałych klientów i podniesieniem
renomy firmy.

Powiększenie sali operacyjnej przez adaptację sąsiadujące-

go z nią pustego pomieszczenia i wstawienie ścianek działo-

wych pomiędzy poszczególnymi działami. Zmiany te za-

pewnią lepsze warunki pracy i spokojną atmosferę, co ko-

rzystnie wpłynie na jakości obsługi klientów i podwyższy

efektywności realizacji zleceń.

Poniżej przedstawiono proponowane rozmieszczenie dzia-

łów w sali operacyjnej powiększonej o pomieszczenie do-

tychczas niewykorzystane wraz z zastosowaniem ścianek

działowych.

Regały

Spedycja międzynarodowa

- D. marketingu

-

biurka

Dział transportu

Dystrybucja-D

ział obsługi

klienta

D

ział Spedycji

międzynarodowej

Kierownicy

Dział krajowej obsługi klienta

Spedycja krajowa- D.

marketingu

Dział Dystrybucji

Dział spedycji krajowej

drzwi przeszklone

Biura

Rys. 5

. Proponowany schemat podziału sali operacyjnej. Źródło:

opracowa

nie własne.

Wdrożenie zaproponowanych usprawnień pozwoli na

sprawniejszy przepływ dóbr rzeczowych oraz idących w ślad

za nim uwarunkowań informacyjnych, co bezpośrednio

wpłynie na skrócenie czasu realizacji zleceń magazynowo-

transportowych, podniesienie jakości świadczonych usług,

większą satysfakcję klienta, wzrost świadomości marketin-

gowej oraz dystrybucyjnej analizowanego oddziału logi-
stycznego centrum serwisowego.

Wnioski

Na podstawie przeprowadzonych badań własnych i doko-

nanej analizy wyników sformułowano następujące wnioski

końcowe, dotyczące dystrybucyjnego centrum serwisowego,

jako jednego z głównych elementów łańcucha dostaw:
w centrum dystrybucyjnym oprócz kompleksowego zakresu

„portfela usług” na wyróżnienie zasługuje m.in.: możliwość

transportu multimodalnego towarów, jak również system

dostaw materiałów w systemie Just-in-Time, co niewątpliwie

wpływa korzystnie na podniesienie jakości świadczonych

usług oraz pełną satysfakcję klienta, należy podnieść jakość

obsługi klientów poprzez zatrudnienie nowych pracowników

oraz stworzyć korzystne warunki pracy dzięki modernizacji
rozmieszczenia stanowisk w sali operacyjnej firmy. Przyczy-

ni się to również do polepszenia „wizytówki” firmy i wpły-

nie na „bezawaryjną” wymianę informacji.

W

drożenie zaproponowanych usprawnień (wdrożenie

technologii z

integrowanych ze sferą informacyjną, usługa

cross-

docking, nowoczesne urządzania manipulacji towarami

w magazynie –

E’TOW i usprawnienie komunikacji między-

personalnej) skróci czas realizacji zleceń, podniesie jakość

świadczonych usług, zwiększy zadowolenie klientów oraz

zapewni wzrost świadomości marketingowej i dystrybucyj-
nej poddanego analizie centrum serwisowego.

Słowa kluczowe: dystrybucja, centrum dystrybucji, system
zintegrowany, centrum serwisowe, magazynowanie, trans-
port.

L

ITERATURA

1. Wolski Z.S.,

Strategia zarządzania zaopatrzeniem, AW Placed,

Warszawa 1998, s. 29–43.

2.

Sołtysik M., Zarządzanie logistyczne, Akademia Ekonomiczna
w Katowicach, Katowice 2000, s. 12–13.

3. Abt S., Systemy logistyczne w gospodarowaniu. Teoria i prakty-

ka logistyki, Akademi

a Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań

1996, s. 120–123.

4. Abt S., Richter K., Logistyka ponad granicami, Instytut Logi-

styki i Magazynowania

, Poznań 2000, s. 113–114.

5.

Gołembska E., Kompendium wiedzy o logistyce, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa –

Poznań 2002, s. 15–17.

6. Bendkowski J., Pietrucha-Pacut M., Podstawy logistyki dystry-

bucji,

Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003, s. 14–19.

7.

Dębski S., Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw, WSiP,
Warszawa 2003, s. 33–36.

8. Skowronek Cz., Wolski S.,

Logistyka w przedsiębiorstwie,

PWE, Warszawa 2003, s. 15–17.

9.

Abt S., Woźniak H., Podstawy logistyki, Uniwersytet Gdański,

Gdańsk 1993, s. 20–26.

10.

Dudziński Z., Kizyn M., Poradnik magazyniera, PWE, War-
szawa 2000, s. 14–19.

11. Lysons K., Zakupy zaopatrzeniowe, PWE, Warszawa 2004,

s. 25–27.

12. Tonndorf H.G.,

Logistyka w handlu i przemyśle, Wydawnictwo

Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1998, s. 111–112.

13. Tarkowski J., Irestahl B., Lumsden K., Transport – Logistyka.

Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 1995, s. 15–18.

14. Kubik J., Kurita A., Problemy logistyczne w modelowaniu

systemów transportowych,

WKŁ, Warszawa 2000, s. 19–24.

15. Abt S., Logistyka w teorii i praktyce, Akademia Ekonomiczna

w Po

znaniu, Poznań 2001, s. 13–15.

16. Wojtczak J., Kaczmarek M.,

Zarządzanie łańcuchem dostaw,

IV M

iędzynarodowa Konferencja Logistic’ 98, PTL, Poznań

1998, s. 14–22.

Logistyka – nauka

Logistyka 5/2013

140