Kariostatyczne działanie fluoru

Wpisany przez Administrator

sobota, 05 grudnia 2009 19:56

Fluor, to pierwiastek z grupy fluorowców cechujący się bardzo dużą reaktywnością, stąd

nie występuje on w stanie naturalnym w postaci elementarnej.

Dlatego też terminy fluor i fluorki można używać zamiennie.

Mechanizmy jakie opisują wzajemne reagowanie pomiędzy jonami fluoru a twardymi tkankami

zębów charakteryzują się wielokierunkowością i są to np. :

• Fluor obecny w ślinie lub płynie tkankowym może modyfikować hydroksyapatyty szkliwa i

poprzez odłączenie jonów wodorotlenowych tworzyć fluoroapatyty. Szkliwo posiadające te

struktury ulega wzmocnieniu oraz wykazuje się większą opornością na działanie kwasów

produkowanych przez bakterie próchnicotwórcze płytki nazębnej. Te specyficzne właściwości

biorą się z faktu, iż fluoroapatyty wykazują lepszą krystaliczność oraz mniejszą rozpuszczalność

w kwasach niż naturalnie występujące hydroksyapatyty.

• Kolejna możliwość profilaktycznego działania fluoru to remineralizacja, czyli inaczej mówiąc

ponowna mineralizacja szkliwa. To właśnie ta właściwość fluoru wydaje się mieć największe

znaczenie w profilaktyce przeciwpróchnicowej. Jednak istnieje jeden warunek, aby mechanizm

ten był możliwy, a mianowicie stała podaż niewielkiej ilości fluoru. Warunek ten jest spełniony

najlepiej poprzez warstwę fluorku wapnia na powierzchni szkliwa, o grubości w granicach

1,5-2,0 µm. Uwalnia ona w sposób powolny, ale ciągły jony fluorkowe przez co wpływa

hamująco na demineralizację, a aktywująco na remineralizację drobnych ubytków szkliwa.

• Oprócz funkcji wzmacniających i reperujących strukturę szkliwa, fluor posiada także

właściwości bakteriostatyczne. Wnika on poprzez błonę komórkowa bakterii do jej wnętrza w

postaci kwasu fluorowodorowego( HF ),po czym dysocjuje i uwalnia jony fluorkowe. Skutkiem

jest : -hamowanie enzymu enolazy, odgrywającej rolę w przemianie

węglowodanów ;

-blokowanie transportu glukozy do wnętrza komórki bakteryjnej ;

-dzięki blokowaniu enzymów ważnych dla prawidłowego funkcjonowania

bakterii prowadzi do zahamowania wzrostu płytki nazębnej, a poprzez to

również do spadku jej kriogenności.

 

Drogi jakimi fluor może docierać do naszego organizmu to nie tylko ta stosowana

bezpośrednio w jamie ustnej, czyli EGZOGENNA ale także ENDOGENNA. 

Do źródeł fluoru endogennego możemy zaliczyć:

 

1 / 3

Kariostatyczne działanie fluoru

Wpisany przez Administrator

sobota, 05 grudnia 2009 19:56

WODĘ PITNĄ – jedna z najbardziej popularnych form fluoryzacji endogennej:

- optymalna dawka to 0,5-1 mg fluoru na litr,

- dowóz fluoru jest stały, bierny oraz odbywa się bez udziału osoby zainteresowanej i lekarza,

- nie zwalcza całkowicie próchnicy, ale hamuje przyrost ubytków próchnicowych w roku w

granicach 50-60%,

-działa pozytywnie na zęby mleczne – zwiększając grubość szkliwa (u dzieci pijących wodę

fluorkowaną od urodzenia).

PRODUKTY SPOŻYWCZE – głównie sól kuchenna lub mleko:

- fluorkowanie soli jest metodą zapobiegawczą w przypadku kiedy niemożliwie jest

fluorkowanie wody pitnej,

- dawka na 1 kg soli wynosi 250g fluoru (lecz zwykle dodaje się mniej ok. 90g)-dawka ta

redukuje próchnicę w ok. 30%,

- wadą metody jest zróżnicowane spożywanie soli przez różnych osobników i małe jej spożycie

przez dzieci,

- fluorkowanie mleka jest metodą bardzo kosztowną, stąd rzadko stosowaną.

FLUORKOWANIE TABLETKOWE:

- muszą być stosowane systematycznie, jeśli jest to spełnione to mogą redukować próchnicę o

40-60%,

- tabletki powinny być rozpuszczane w ustach w ciągu dnia, ale nie w tym samym czasie co

pasta z fluorem,

- tabletki zawierają NaF w różnych ilościach od 0,5 mg do 2,20 mg NaF,

- nie należy ich podawać z produktami zawierającymi wapń ( np. z mlekiem), ponieważ tworzy

się wtedy nieczynny fluorek wapnia.

Preparaty do fluoryzacji EGZOGENNEJ, inaczej kontaktowej można podzielić na te o małym

stężeniu fluoru, czyli do częstego stosowania (grupa pierwsza) i na takie o wysokim stężeniu

fluoru do stosowania okresowego grupa druga.

Preparaty grupy pierwszej to:

PASTY DO ZĘBÓW:

- ok.90 % past zawiera fluor, ale i tak zawsze warto sprawdzić skład na opakowaniu,

- najprostszy i najlepszy sposób na systematyczne dostarczanie fluoru,

- zawartość jonów fluorkowych w pastach waha się w granicach 525-1450 ppm,

- należy zachować szczególną ostrożność w przypadku szczotkowania zębów przez dzieci z

uwagi na ich nieumiejętność dokładnego wypłukiwania i wypluwania; ilość pasty na szczoteczce

nie powinna w tym przypadku przekraczać wielkości ziarnka groszku.

PŁUKANKI:

- płukanie roztworami zawierającymi fluorki zmniejsza próchnicę nawet o 35%,

- metoda polecana osobom z aparatami ortodontycznymi, tym wykazującym nadwrażliwość

szyjek zębowych, pacjentom z suchością jamy ustnej często wywołanej kserostomią,

- dawki różnią się w zależności od częstości stosowania; do profilaktyki codziennej - 0,05% na

10 ml natomiast te używane raz w tygodniu, ewentualnie dwa razy – 0,2%.

2 / 3

Kariostatyczne działanie fluoru

Wpisany przez Administrator

sobota, 05 grudnia 2009 19:56

Preparaty grupy drugiej to:

LAKIERY i ŻELE (metoda pędzlowania, inaczej wcierania):

- metoda gabinetowa przeprowadzana przez lekarza lub higienistkę stomatologiczną;

- do tych zabiegów stosuje się preparaty o wyższym stężeniu wahające się od 1-1,25% w

żelach oraz od 0,1-6% zawartości jonów fluorkowych w lakierach,

- redukcja próchnicy mieści się w granicach od 20 do nawet 75%.

Niepodważalne są zatem zalety fluoru. Jednak UWAGA!!! Jest to pierwiastek o małym zakresie

dawki terapeutycznej, co oznacza łatwą możliwość jego przedawkowania. Nadmiar fluoru

prowadzi nie tylko do plamkowych zmian szkliwa, czyli fluorozy, ale także hamuje aktywność

wielu układów enzymatycznych ( fosfataz i esteraz ). Wpływa także dezaktywująco na

przemiany węglowodanów w cyklu Krebsa oraz syntezowanie hormonu tarczycy-tyroksyny.

3 / 3