1. Brightończycy. Fotograficzny punkt widzenia.

●

początki 1896 r.

●

ilościowo niewielka, ale interesująca produkcja,

●

główni przedstawiciele: George Albert Smith, James Williamson (zawodowi fotografowie),
Robert William Paul – reprezentowali fotograficzny punkt widzenia (kadry przypominają
stylem ówczesne fotografie, np. w „Śnie Doroty”)

●

nie rezygnując z fabuły i reżyserii, wchodzili w plener; wplatali w swoje filmy autentyczne
życie

●

jako pierwsi zaczęli stosować zbliżenie czyli wielki plan – twarz, ręka, jakiś ważny dla akcji
przedmiot, zajmują cały ekran)

●

„Szkło powiększające babuni” – preteksty do zbliżeń: lupa, lornetka,

●

1902 zbliżenie bez pretekstu w filmie Smitha „Mysz w szkole sztuk pięknych”,

●

wklejanie zbliżeń między zdjęcia z większego dystansu (pramontaż)

...

●

wkład czołowego operatora Edisona: Edwin S. Porter

●

„Życie amerykańskiego strażaka” (1902) wykorzystywał archiwalne zdjęcia z ćwiczeń
strażackich, połączył je z nakręconymi umyślnie zdjęciami aktorskimi i posklejał w całość
opowiadającą o uratowaniu matki i dziecka z płonącego domu – prawdziwy, świadomy
montaż.

●

„Napad na ekspres” (1903) – pierwszy film gangsterski i cowboyski, fabuła o kilku ośrodkach
akcji, zbliżenie rewolweru strzelającego do publiczności i wykorzystanie filmowego waloru
pogoni

2. Monumenty włoskie. Żywe słonie w akcji.

●

reakcja na nadmiar teatru w filmie: szkoła włoskich monumentalistów: Pier Fosca (Giovanni
astrone), Enrico Guazzoni, Mario Caserini,

●

upodobanie do masowych widowisk kostiumowych,

●

„Cabiria” (Giovanni Pastrone, 1913): historia rzymskiej dziewczyny, porwanej podczas wojen
punickich przez kartagińskich piratów:

a.

podrzędne znaczenie scenariusza,

b.

nadrzędność „wielkich scen” (wybuch Etny, słonie Hannibala),

c.

po raz pierwszy zastosowano dodatkowe źródło światła (lampy łukowe) w plenerze,

d.

kamera umieszczona na wózku filmowała w ruchu,

e.

dekoracje trójwymiarowe

●

wpływ „Cabirii” na „Narodziny narodu” i „Nietolerancję”

3. Skandynawia. Natura w roli głównej.

1.

Szwecja

●

wielkość kinematografii szwedzkiej wyrasta ze szwedzkiej tradycji ludowej oraz północnej
literatury, obfitującej w wielkie namiętności mocnych ludzi, w surową walkę z żywiołami

●

pionier kinematografii szwedzkiej – Carl Magnusson zaangażował do wytwórni „Svenska”
2 aktorów: Victor Sjöström („Banici” 1917, wprowadzenie na ekran przyrody jako osoby
dramatu; „Furman śmierci”, zdjęcia nakładane rysują psychologiczne niuanse, retrospekcje)
i Mauritz Stiller („Skarb pana Arne”, śnieg, piękno zdjęć, świetny montaż, powściągliwość
gry aktorskiej)

●

Stiller w „Gösta Bering” odkrył Gretę Garbo

2.

Dania

●

rozkwit duńskiej kinematografii od ok. 1913 r.

●

wytwórnia „Nordisk”, najlepszy twórca Carl Th. Dreyer,

●

Dreyera „Wdowa po pastorze” (1920): rubaszny humor ludowy, komediowe potraktowanie
postaci i konfliktów, „Będziesz szanował żonę swoją”: powściągliwość gry aktorów, dramat
codziennego życia, realizm szczegółów

4. UFA

1

●

kino niewybredne, komercyjne: Ernst Lubitsch: „Madame Dubarry” (1919), „żona
faraona”, „Sumurn”, „Oczy mumii Ma”: miłostki na tle wielkiej historii

●

ekspresjonizm:

a.

„Gabinet doktora Caligari” (1919) reż.: R. Wiene, scen.: Carl Mayer i Hans Janowitz,
malarze dekoratorzy: Hermann Warm, Walter Röhring, Walter Reimann; subiektywna wizja
świata, bohaterem filmu szaleniec, brak zdjęć w plenerze, scenograficzne deformacje, estetyka
lęku i koszmarów;

b.

„Nosferatu. Symfonia grozy” (1922), reż.: Friedrich Murnau

●

Kammerspiel (styl kameralny): wszystko jest małe, kameralne: dekoracje, gesty aktorów,
konflikty scenariusza. Realistyczne odbicie życia, dokumentalna niemal prawda, tematy z
kroniki gazetowej

a.

„Szyny” reż.: Lupu Pick, scen. Carl Meyer

b.

„Schody kuchenne” reż. Leopold Jesner, scen. Carl Meyer

c.

„Noc sylwestrowa”, reż. Lupu Pick, scen. Carl Meyer

d.

„Portier z hotelu Atlantic” reż. Friedrich Murnau, scen. Carl Meyer

●

Fritz Lang:

a.

„Zmęczona śmierć” (1922),

b.

„Nibelungi”

c.

„Metropolis”

1