R

R

A

A

P

P

O

O

R

R

T

T

P

P

R

R

T

T

L

L

.

.

p

p

l

l

Pasażerowie w polskich portach lotniczych

w regularnym ruchu międzynarodowym

według kierunków w okresie

styczeń - czerwiec 2008 oraz 2009

Opracowanie:
Marek Serafin

Raport www.prtl.pl

2

Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008

2

k

w

i

e

t

n

i

a

2

0

1

0

Dane dotyczą pierwszego półrocza 2009 i porównania z 2008 ale dobrze ilustrują zjawiska
i tendencje rynkowe, które można było zaobserwować w latach 2008 i 2009.

W przypadku podróży tranzytowych (np. Warszawa, Zurich, Wenecja) dane uwzględniają
port tranzytowy a nie docelowy. Uwaga ta ma znaczenie w przypadku przewoźników
sieciowych latających do portów hub-owych, gdyż jedynie minimalna część pasażerów
niektórych tanich linii odbywała podróże tranzytowe.

Lp.

Kierunek

I-VI 2008

I-VI 2009 Dynamika Udział 2009

1.

Londyn

1 480 077

1 277 016

-13,72%

18,73%

2.

Frankfurt

424 946

447 691

5,35%

6,57%

3.

Dublin

487 362

391 186

-19,73%

5,74%

4.

Monachium

383 150

322 567

-15,81%

4,73%

5.

Paryż

354 860

313 055

-11,78%

4,59%

6.

Liverpool

261 915

211 670

-19,18%

3,11%

7.

Oslo

218 508

214 227

-1,96%

3,14%

8.

Dortmund

244 979

201 340

-17,81%

2,95%

9.

Rzym

155 722

174 595

12,12%

2,56%

10.

Sztokholm

173 425

174 303

0,51%

2,56%

11.

Kopenhaga

217 275

146 995

-32,35%

2,16%

12.

Amsterdam

158 317

126 144

-20,32%

1,85%

13.

Zurich

106 238

105 844

-0,37%

1,55%

14.

Glasgow

119 812

104 409

-12,86%

1,53%

15.

Wiedeń

146 276

103 000

-29,59%

1,51%

16.

Bergamo

65 844

100 215

52,20%

1,47%

17.

Birmingham

33 423

100 853

201,75%

1,48%

18.

Kolonia

110 887

99 617

-10,16%

1,46%

19.

Bruksela

123 139

99 159

-19,47%

1,45%

20.

Bristol

144 748

96 301

-33,47%

1,41%

21.

Dusseldorf

88 676

94 402

6,46%

1,38%

22.

Doncaster

94 632

92 494

-2,26%

1,36%

23.

Edinburgh

81 143

88 752

9,38%

1,30%

24.

Cork

57 051

85 185

49,31%

1,25%

25.

Chicago

102 747

81 977

-20,21%

1,20%

26.

Shannon

72 941

81 746

12,07%

1,20%

27.

Praga

84 944

77 356

-8,93%

1,13%

28.

Charleroi

52 815

75 006

42,02%

1,10%

29.

Helsinki

80 787

62 705

-22,38%

0,92%

30.

Moskwa

72 617

60 285

-16,98%

0,88%

Raport www.prtl.pl

3

Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008

2

k

w

i

e

t

n

i

a

2

0

1

0

Lp.

Kierunek

I-VI 2008

I-VI 2009 Dynamika Udział 2009

31.

Malmo

60 762

58 993

-2,91%

0,87%

32.

Madryt

71 527

57 398

-19,75%

0,84%

33.

Mediolan

98 615

56 284

-42,93%

0,83%

34.

Kijów

47 618

53 593

12,55%

0,79%

35.

East Midlands

106 861

52 716

-50,67%

0,77%

36.

Budapeszt

59 478

51 558

-13,32%

0,76%

37.

Nowy Jork

59 487

47 471

-20,20%

0,70%

38.

Barcelona

50 492

46 307

-8,29%

0,68%

39.

Istanbul

39 959

41 762

4,51%

0,61%

40.

Tel Aviv

46 800

40 235

-14,03%

0,59%

41.

Stuttgart

46 814

39 559

-15,50%

0,58%

42.

Toronto

39 463

39 474

0,03%

0,58%

43.

Gerona

41 489

35 031

-15,57%

0,51%

44.

Ateny

47 641

33 920

-28,80%

0,50%

45.

Newark

38 380

28 501

-25,74%

0,42%

46.

Goteborg

26 367

27 618

4,74%

0,41%

47.

Lubeka

24 632

27 013

9,67%

0,40%

48.

Bolonia

31 475

24 220

-23,05%

0,36%

49.

Eindhoven

22 065

22 580

2,33%

0,33%

50.

Hamburg

29 046

22 384

-22 94%

0 33%

51.

Bergen

14 104

22 342

58,41%

0,33%

52.

Bukareszt

29 364

22 219

-24,33%

0,33%

53.

Wilno

22 361

21 834

-2,36%

0,32%

54.

Stavanger

11 969

21 123

76,48%

0,31%

55.

Berlin

19 766

21 004

6,26%

0,31%

56.

Belfast

66 198

19 505

-70,54%

0,29%

57.

Lwów

20 332

17 395

-14,45%

0,26%

58.

Mińsk

18 070

17 219

-4,71%

0,25%

59.

Genewa

17 641

17 047

-3,37%

0,25%

60.

Sofia

19 701

15 692

-20,35%

0,23%

61.

Forli

0

13 942

-

0,20%

62.

Turku

6 826

13 462

97,22%

0,20%

63.

Alicante

13 152

13 252

0,76%

0,19%

64.

Ryga

16 778

13 138

-21,70%

0,19%

65.

Leeds

20 455

12 285

-39,94%

0,18%

66.

St. Petersburg

16 024

12 136

-24,26%

0,18%

67.

Odessa

12 912

11 709

-9,32%

0,17%

68.

Larnaka

9 326

10 794

15,74%

0,16%

Raport www.prtl.pl

4

Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008

2

k

w

i

e

t

n

i

a

2

0

1

0

Lp.

Kierunek

I-VI 2008

I-VI 2009 Dynamika Udział 2009

69.

Vasteras Hasslo

2 271

10 716

371,86%

0,16%

70.

Malaga

12 748

10 459

-17,96%

0,15%

71.

Nicea

12 438

10 370

-16,63%

0,15%

72.

Basel

10 034

9 695

-3,38%

0,14%

73.

Nottingham

11 761

8 352

-28,99%

0,12%

74.

Keflavik

3 568

7 464

109,19%

0,11%

75.

Bournemouth

40 907

7 454

-81,78%

0,11%

76.

Turyn

14 713

7 232

-50,85%

0,11%

77.

Ljubljana

6 187

4 257

-31,19%

0,06%

78.

Grenoble

6 464

3 930

-39,20%

0,06%

79.

Lizbona

6 041

3 060

-49,35%

0,04%

80.

Newcastle

30 046

1 637

-94,55%

0,02%

81.

Heraklion

15 530

721

-95,36%

0,01%

82.

Cardiff

12 077

269

-97,77%

0,00%

83.

Coventry

27 327

177

-99,35%

0,00%

84.

Darlington

15 056

0

-100,00%

0,00%

85.

Faro

5 170

0

-100,00%

0,00%

86.

Hannover

6 866

0

-100,00%

0,00%

87.

Manchester

12 691

0

-100,00%

0,00%

88. Palma de Mallorca

5 823

0

-100,00%

0,00%

89.

Pekin

5 512

0

-100,00%

0,00%

90.

Rodos

7 528

0

-100,00%

0,00%

91.

Saloniki

9 035

0

-100,00%

0,00%

92.

Tallin

7 164

0

-100,00%

0,00%

93.

Pozostałe

62 125

17 773

-71,39%

0,26%

SUMA

7 872 288

6 816 376

Źródło: Opracowanie ULC na podstawie informacji uzyskanych z portów lotniczych, Warszawa,
Październik 2009

Uwagi szczegółowe:

1.

Dominacja Londynu wynika z olbrzymiego ruchu pomiędzy Polską a aglomeracją
londyńską. Jest to głównie ruch docelowy- zarobkowo-etniczny a w mniejszym stopniu
turystyczny. Londyn jest obsługiwany przez 4 lotniska - trzy z nich przyjmują ruch tani
(Luton, Stanstedt oraz Gatwick). Znaczenie bazy British Airways – Heathrow jako
portu przesiadkowego dla ruchu z/do Polski systematycznie maleje. Wystarczy
wspomnieć, że LHR zasilany jest obecnie trzema rejsami dziennie z Warszawy (w roku
2009 – tylko dwoma) - w sytuacji gdy huby Lufthansy – Frankfurt i Monachium -
mają dziesiątki rejsów do wszystkich ważniejszych portów w Polsce. Spadek znaczenia

Raport www.prtl.pl

5

Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008

2

k

w

i

e

t

n

i

a

2

0

1

0

lotnisk londyńskich jako portów przesiadkowych dla ruchu z/do Polski związany jest też
z wycofaniem się British Airways z połączeń pomiędzy Poznaniem i Krakowem
a LGW (Gatwick).

2.

Dane dotyczące Frankfurtu i Monachium ilustrują dominacje tych portów jako lotnisk
przesiadkowych dla ruchu z/do Polski. Do Monachium tanie linie nie operują a do
Frankfurtu (Hahn) jest oferowana bardzo ograniczona ilość rejsów LCC. Ponieważ
potencjał ruchu point-to-point pomiędzy RP a Monachium i Frankfurtem jest dość
ograniczony to można stwierdzić, że zdecydowanie więcej niż połowa pasażerów
przewiezionych z/do tych portów to pasażerowie tranzytowi. Rosnąca różnica w
przewozach do Frankfurtu i Monachium wynika przede wszystkim ze zwiększenia
ilości dostępnych slotów na lotnisku Frankfurcie, co umożliwiło Lufthansie
zwiększenie ilości rejsów z tego miasta do portów regionalnych w RP (od lata 2008), jak
również z uruchamiania nowych rejsów na lotnisko Hahn.

3.

Dublin. Dominuje tu ruch nisko-kosztowy. Ruch businessowy i tranzytowy z/do NYC
ma minimalne znaczenie. Tak znaczny spadek ruchu (prawie o 20%) związany jest
przede wszystkim z zawieszeniem połączeń przez Centralwings (jesień 2008). Warto
jednak zauważyć, że nastąpiło przesunięcie części ruchu do dwóch innych portów w
Irlandii – Cork i Shannon. Cały ruch z/do Irlandii spadł jedynie o 9,5% a więc mniej
niż cały rynek przewozów międzynarodowych.

4.

”Tanie” lotniska na Wyspach Brytyjskich (poza Londynem ale również Belfast).
Obsłużyły w roku 2009 796 tys. pasażerów co stanowiło drastyczny spadek - o 26% w
porównaniu z pierwszą połową 2008. Główną przyczyną był kryzys ekonomiczny
pociągający za sobą spadek ruchu zarobkowego i turystycznego. Nastąpiła silna
koncentracja ruchu - zmniejszyła się znacznie ilość portów w UK, które maja
bezpośrednie rejsy do RP. Chlubne wyjątki to Birmingham (+202%), Edynburg (+9%)
i Doncaster (tylko – 2%). Można zauważyć zjawisko, iż znaczna cześć taniego ruchu
„idzie za oferowaniem i ceną” wykorzystując tani i rozbudowany system transportu
naziemnego na Wyspach Brytyjskich.

5.

Paryż. Rozbudowana oferta przewoźników nisko-kosztowych rekompensowała spadek
znaczenia PAR jako hub-u dla ruchu z/do Polski (zawieszenie w 2008 połączeń PAR
KTW). Mimo zdecydowanie większego potencjału ruchu point-to-point ruch do PAR był
mniejszy niż do Frankfurtu i Monachium.

6.

Wiedeń i Kopenhaga. Drastyczny spadek ruchu wynikający głównie ze zmniejszenia się
przewozów tranzytowych przez hub-y Austrian Airlines i SAS. Ruch ten był
przejmowany przede wszystkim przez hub-y niemieckie (wzrost oferowania LH z/do
Polski od lata 2008 wyniósł ponad 40%).

7.

Amsterdam. Powód spadku analogiczny jak w przypadku Wiednia i Kopenhagi.

8.

Bruksela i Charleroi. Znaczny spadek przewozów do BRU wynikał przede wszystkim
z ekspansji przewoźników nisko-kosztowych obsługujących Charleroi (BRU -23 tys.

Raport www.prtl.pl

6

Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008

2

k

w

i

e

t

n

i

a

2

0

1

0

pasażerów Charleroi +23 tys.), ale również ze zmiany punktów tranzytowych dla podróży
pomiędzy polskimi portami regionalnymi i BRU. Znaczna ekspansja Lufthansy w
portach regionalnych oznaczała, że większa niż dotychczas część pasażerów zaczęła
przesiadać się w hub-ach niemieckich, a nie w WAW podróżując pomiędzy polskimi
portami regionalnymi i Brukselą.

9.

Chicago, Nowy Jork, Newark i Toronto. Znaczny ponad 20% spadek ruchu na rejsach
bezpośrednich z/do USA wynikał przede wszystkim z głębokiego kryzysu
gospodarczego, który spowodował spadek atrakcyjności USA jako rynku pracy dla
polskiego ruchu zarobkowego oraz ograniczenie przyjazdów rodzinno-turystycznych z
USA do Polski. Dodatkowy czynnik to przejęcie przez Frankfurt części ruchu
tranzytowego z polskich portów regionalnych do USA, który korzystał dotychczas z
połączeń przez Warszawę. Było to związane z uruchomieniem nowych rejsów do
Frankfurtu m.in. z Rzeszowa, Wrocławia i Gdańska.

10.

Zwraca uwagę znaczna ilość kierunków/połączeń zawieszonych w drugiej połowie 2008
(początek kryzysu ekonomicznego) lub na początku 2009. Jedyny nowy kierunek
uruchomiony w pierwszej połowie 2009 to Forli.