Dachy pokryte zieleni
Rainer Walter - Tłumaczył Kszysztof ak
Wyró niamy dwa rodzaje zielonych pokry dachowych, w zale no ci od sposobu
u ytkowania jak równie warunków technicznych.
Uprawa ekstensywna
Do uprawy ekstensywnej dobieramy takie rodzaje ro linno ci, która w znacznej mierze ro nie
i rozwija si bez ingerencji człowieka. Dzi ki temu takie pokrycie dachu wymaga zwykle
tylko niewielkiej piel gnacji.
Wykorzystuje si do tego ro liny o szczególnej zdolno ci przystosowania si do skrajnych
warunków atmosferycznych i stanowiska, jak mchy, gatunki rozchodnika, zioła i trawy.
Zaletami uprawy ekstensywnej jest stosunkowo proste wykonanie zielonej powłoki dachu, jej
niewielka grubo i masa.
Uprawa intensywna
Uprawa intensywna wymaga wi cej starania przy piel gnacji ro lin; sadzimy trawy, byliny i
krzewy, zakładamy trawniki, a niekiedy tak e hodujemy drzewka. Ro liny maj wy sze
wymagania je li chodzi o podło e, jak równie podlewanie i nawo enie. Pracochłonno i
koszty s wi ksze ni przy uprawie ekstensywnej, podobnie wi ksza jest grubo warstwy i
jej masa. Wi cej trudu wymaga tak e piel gnacja.
Warstwy funkcjonalne - Wskazówki praktycznePoni szy rysunek przedstawia warstwy
pokrycia zielonego dachu, spełniaj ce ró ne funkcje. W zale no ci od przyj tej formy
zazielenienia w konkretnym przypadku kilka funkcji mo e spełnia jedna warstwa, je li
odpowiednio dobierzemy materiały.
Dalej podano specjalne wskazówki dotycz ce warstw dachu zielonego.
1. Warstwy dachowe
• Konstrukcja no na
Mo liwe s wszelkie rodzaje konstrukcji, pozwalaj ce na przeniesienie obci e statycznych.
W obliczeniach nale y przyjmowa mas zieleni dachowej w stanie nasyconym wod .
• Paroizolacja
Dla zabezpieczenia przed szkodliwym skraplaniem si wody w przekroju dachu tak e wtedy,
gdy ewentualnie woda stoi na warstwie uszczelniaj cej (np. wskutek nawadniania
zastoinowego) nale y zastosowa paroizolacj o wystarczaj co wysokim oporze dyfuzyjnym.
Nadaj si do tego szczególnie materiały rolowe z wkładk z ta my metalowej. W
poszczególnych przypadkach mo e by przeprowadzone badanie oporu dyfzyjnego.
• Izolacja cieplna
W przypadku dachów pokrytych zieleni w uprawie intensywnej nale y stosowa materiały
izolacyjne o podwy szonej odporno ci na zgniatanie. W przypadku dachów pokrytych
zieleni w uprawie ekstensywnej mo na stosowa materiały izolacyjne o symbolu WD.
• Warstwa uszczelniaj ca i chroni ca przed wrastaniem korzeni
Funkcj ochrony przed wrastaniem korzeni mo e spełnia warstwa uszczelniaj ca przy
odpowiednim doborze materiałów. Odporno takiej warstwy uszczelniaj cej na przerastanie
korzeni musi by zbadana.
2. Warstwa oddzielaj ca i po lizgowa
Mi dzy warstw uszczelniaj c a warstwami składaj cymi si na podło e nale y umie ci
warstw oddzielaj c i po lizgow (np. z folii polietylenowej).
3. Warstwa ochronna
Funkcj warstwy ochronnej jest zapewnienie trwałej ochrony przed uszkodzeniem warstwy
uszczelniaj cej i chroni cej przed wrastaniem korzeni zarówno w czasie budowy jak i
u ytkowania.
Zale nie od obci enia mo na zastosowa np.:
• runo lub mat ochronn ,
• beton ochronny,
• asfalt lany,
• odpowiednie materiały, które mog wypełnia jednocze nie funkcj drena u i gromadzenia
wody.
Wszelkie poł czenia i zako czenia trzeba odpowiednio zabezpieczy .
4. Warstwa drena owa lub magazynuj ca wod
Ta warstwa odprowadza nadmiar wody lub gromadzi wod z opadów atmosferycznych dla
nawadniania ro lin. Grubo tej warstwy i dobór materiałów zale y od rodzaju zieleni i od
wykonania podło a dla ro lin. W wersji jednowarstwowej funkcj drena u i magazynowania
wody przejmuje podło e dla ro lin.
5. Warstwa filtracyjna
Ta warstwa zapobiega wypłukiwaniu drobnych cz stek glebowych, a przez to zamulaniu
warstwy drena owej. W charakterze warstwy filtracyjnej stosuje si z reguły runo z tworzywa
sztucznego.
6. Podło e dla ro lin
Zapewnia ono ro linom baz dla ich rozwoju, a wi c składniki pokarmowe, wod , powietrze i
podparcie mechaniczne. Skład odpowiedniej do tego celu ziemi lub mieszanki podło a zale y
od indywidualnego zadania, jakie ma spełnia ziele w danym przypadku. Zale nie od
rodzaju uprawy mo na przyjmowa w obliczeniach nast puj ce warto ci orientacyjne
grubo ci nadkładu i obci enia powierzchniowego.
7. Ro liny
8. Warunki budowlane
Nachylenie
Dla uprawy ekstensywnej i prostej uprawy intensywnej dachy powinny z reguły mie
nachylenie min. 2 %.
Je li ziele w uprawie ekstensywnej jest zakładana na dachu o nachyleniu mniejszym ni 2%,
to ze wzgl du na wymogi odprowadzania wody nale y przewidzie warstw drena ow o
odpowiedniej grubo ci. W wersji jednowarstwowej wymagania te musi spełnia jedna
warstwa odpowiedniej grubo ci.
Dla zieleni w uprawie intensywnej o nawadnianiu zastoinowym dach powinien by wykonany
bez nachylenia.
Odwadnianie
Odwadnianie nale y zaprojektowa zgodnie z wymaganiami norm. Nale y przyj
nast puj ce współczynniki odpływu ??w zale no ci od nachylenia dachu, jak równie
grubo ci podło a dla ro lin:
• dla dachów o nachyleniu do 5 % - przy grubo ci nadkładu > 50 cm ??= 0,1, - przy grubo ci
nadkładu 25 - 50 cm ??= 0,2 , - przy grubo ci nadkładu 10 - 25 cm ??= 0,3, - przy grubo ci
nadkładu < 10 cm ??= 0,5,
• dla dachów o nachyleniu > 5 % - niezale nie od grubo ci nadkładu ??= 0,7.
Ochrona przeciwpo arowa
Je li zgodnie z wymogami prawa budowlanego poła dachowa musi mie odporno na
rozprzestrzenianie si ognia drog powietrzn i promieniowanie cieplne ("dach twardy"), to
nale y mie na uwadze co nast puje.
• Ziele intensywn nale y ocenia jako "dach twardy".
• Ziele ekstensywn mo na ocenia jako "dach twardy" wtedy, gdy: - podło e dla ro lin
wykazuje przewag składników mineralnych (co najwy ej 20% składników organicznych), -
grubo warstwy podło a dla ro lin wynosi co najmniej 3 cm, - stosowane s ro liny o
niewielkiej zapalno ci, - zachowany jest wolny od ro lin odst p od elementów przebijaj cych
poła dachu jak równie wszelkich poł cze wynosz cy co najmniej 50 cm.
Zabezpieczenie przed ssaniem wiatru
O ile podło e z ro linami stanowi docisk konieczny dla zabezpieczenia pokrycia dachowego
przed ssaniem wiatru, to masy i grubo ci warstw powinny odpowiada DIN 1055, cz. 4.
Ewentualnie nale y zabezpieczy kraw dzie i naro niki przez pogrubienie warstw w tych
miejscach i/lub kombinacj z posypk wirow , lub okładzinami z płyt.
Dla ochrony przed wywiewaniem podło a dla ro lin czy te samej ro linno ci, szczególnie do
momentu całkowitego zakorzenienia si , mo e by konieczne zastosowanie specjalnych
rodków:
• dobór stabilnego podło a,
• nawadnianie podło a w fazie przyjmowania si ro lin,
• zało enie tkaniny chroni cej przed erozj ,
• zastosowanie rodków poprawiaj cych zwi zło podło a,
• zastosowanie metody wysiewu na mokro,
• przykrywanie podło a ro linami tworz cymi dar , wst pnie wyhodowanymi,
• zakotwiczenie w gruncie krzewów o wi kszej wysoko ci.
Literatura
MIKO" J.: Budownictwo ekologiczne. Pol. l ska, Gliwice 1996.
PN-89/B-02361. Pochylenia połaci dachowych.
PN-69/B-10260. Izolacje bitumiczne. Wymagania i badania przy odbiorze.
Richtlinien f.r die Planung, Ausf.hrung und Pflege von Dachbegr.nungen (Wytyczne
projektowania, wykonawstwa i piel gnacji zieleni dachowej), FLL Forschungsgesellschaft
Landschaftsentwicklung, Landschaftsbau e.V.