1

Komen

tar

ze pr

zepisó

w bhp

Komentarze przepisów bhp

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)

Wprowadzenie

W poprzednim komentarzu szcze-

gółowo skomentowaliśmy § 6

ust. 1 rozporządzenia Ministra

Pracy i Polityki Socjalnej z 26

września 1997 r. w sprawie ogólnych

przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy.

Poniżej kończymy komentowanie wspo-

mnianego § 6 (ust. 2–5).

Jan M. Pióro

§ 6

[Miejsca niebezpieczne w zakładzie pracy – oznakowanie]

1. Jeżeli oznakowanie, o którym mowa w ust. 1, nie jest wystarczające dla zapew-

nienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika, miejsca niebezpieczne

powinny być wyłączone z użytkowania poprzez ich odpowiednie wygrodzenie

lub w inny sposób.

2. Otwory i zagłębienia powinny być zamknięte odpowiednimi pokrywami, a jeżeli

jest to niemożliwe – właściwie ogrodzone i oznakowane.

3. Miejsca niebezpieczne na przejściach zagrażające potknięciem się, upadkiem lub

uderzeniem (np. stopnie) powinny być pomalowane barwami bezpieczeństwa

zgodnie z Polskimi Normami.

4. Na drogach – w miejscach, w których możliwe jest niespodziewane wtargnięcie

pieszych, w szczególności przed bramami, drzwiami i przejściami, należy ustawić

barierki lub zastosować inne skuteczne środki ochronne.

Dodatkowa ochrona

Nie można wykluczyć sytuacji, w których

oznakowanie barwami lub znakami bezpie-

czeństwa może być niewystarczające w celu

zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia pracownika. W takich przypad-

kach miejsca niebezpieczne w zakładzie

pracy powinny być nie tylko oznakowane

barwami bezpieczeństwa, ale również wy-

znaczone i wyłączone z użytkowania przez

ogrodzenie, oświetlenie oraz oznakowanie

w sposób uniemożliwiający nieświadomy

dostęp osobom postronnym.

Miejsca niebezpieczne w zakładzie

pracy

Przepisy omawianego rozporządzenia nie

definiują pojęcia „miejsca niebezpiecz-

nego”. Posiłkując się prawną definicją

zagrożenia, rozumianego jako stan środo-

wiska pracy (występujący na określonym

obszarze), mogący spowodować wypadek

lub chorobę, można uznać, że miejsca

niebezpieczne stanowią wycinek obszaru

zagrożenia. Będą to na przykład:

otwory,

„

„

zagłębienia,

„

„

2

Komen

tar

ze pr

zepisó

w bhp

Komentarze przepisów bhp

progi,

„

„

pochylnie,

„

„

stopnie,

„

„

połączenia ciągów komunikacyjnych.

„

„

Ogrodzenie miejsc niebezpiecznych

Miejsca niebezpieczne (strefy niebez-

pieczne) powinny być w sposób widoczny

oddzielone, np. przez ogrodzenie. Ogro-

dzenie może być wykonane w szczegól-

ności przez:

montaż balustrad składających się z de-

„

„

ski krawężnikowej o wysokości 0,15 m

i poręczy ochronnej umieszczonej na

wysokości 1,1 m (między deską kra-

wężnikową a poręczą ochronną po-

winna być umieszczona w połowie

wysokości poprzeczka, natomiast gdy

zagrożenie związane jest z możliwością

upadku z wysokości, wolna przestrzeń

między deską a poręczą ma być wy-

pełniona),

rozpięcie lin, wstęg, taśm (biało-czerwo-

„

„

nych lub żółto-czarnych) bądź innych

urządzeń służących do oznaczenia prze-

biegu strefy niebezpiecznej.

Napisy, tablice i ostrzegawcze znaki

bezpieczeństwa

Miejsce wygrodzenia należy dodatko-

wo zaopatrzyć w napisy i ostrzegawcze

znaki bezpieczeństwa oraz oświetlenie,

rozmieszczone w sposób zapewniający

możliwość ich odczytania.

Jako oświetlenie, w razie konieczności,

mogą być stosowane przenośne źródła

światła sztucznego. Ich konstrukcja,

obudowa i sposób zasilania energią elek-

tryczną nie mogą powodować zagrożenia

porażeniem prądem elektrycznym oraz

w szczególności:

wydłużonych cieni,

„

„

olśnienia wzroku,

„

„

zmiany barw ostrzegawczych znaków

„

„

bezpieczeństwa lub zakłóceń odbio-

ru i postrzegania sygnałów bezpie-

czeństwa oraz znaków stosowanych

w transporcie.

Ogrodzenie i oznakowanie miejsc nie-

bezpiecznych w zakładzie pracy powinno

być wykonane z materiałów odpornych na

uszkodzenia mechaniczne oraz mających

łatwo zauważalne i trwałe kolory.

Oznakowanie miejsca kolizyjnego

w zakładzie pracy

Miejsca w zakładzie pracy, do których

pracownicy mają dostęp podczas pracy,

a w których istnieje ryzyko kolizji z prze-

szkodami, upadku, potknięcia się, uderze-

nia lub spadania przedmiotów, powinny

być oznakowane na przemian żółtymi

i czarnymi lub czerwonymi oraz białymi

skośnymi pasami o zbliżonych wymia-

rach. Pasy te powinny być pod kątem ok.

45° (rysunek 1). Wymiary pasów mają

być właściwe do rozmiaru przeszkody lub

miejsca niebezpiecznego.

Odpowiednie Polskie Normy w tym za-

kresie podaliśmy w poprzednim numerze

„Monitora BHP”.

Rysunek 1. Przykładowe oznakowanie

miejsca kolizyjnego w zakładzie pracy

żółtymi i czarnymi skośnymi pasami

Zabezpieczenie otworów i zagłębień

Otwory i zagłębienia powinny być:

trwale zabezpieczone przed możliwo-

„

„

ścią wpadnięcia, np. do otworu pozosta-

wionego w stropie, włazu do studzienki

kanalizacyjnej, lub wypadnięcia, np.

z poziomu stropu nieobudowanej na-

3

Komen

tar

ze pr

zepisó

w bhp

Komentarze przepisów bhp

leżycie ścianami zewnętrznymi kon-

dygnacji,

zamknięte odpowiednimi pokrywami,

„

„

a w przypadku braku takiej możliwości

muszą być należycie ogrodzone balu-

stradami, oznakowane i oświetlone.

Zabezpieczenie przejść, przejazdów

i stanowisk pracy

Znajdujące się w miejscach niebezpiecz-

nych przejścia, przejazdy i stanowiska pra-

cy powinny być zabezpieczone daszkami

ochronnymi o szerokości o co najmniej

0,5 m większej z każdej strony niż szero-

kość przejścia lub przejazdu.

Daszki ochronne mają znajdować się na

wysokości nie mniejszej niż 2,4 m nad tere-

nem w najniższym miejscu i być nachylone

pod kątem co najmniej 45° w kierunku źró-

dła zagrożenia. Pokrycie daszków powinno

być szczelne i odporne na przebicie przez

spadające przedmioty. Niedopuszczalne

jest używanie daszków ochronnych jako

rusztowań lub miejsc składowania narzę-

dzi, sprzętu czy materiałów.

Przejścia w obrębie miejsca niebezpieczne-

go powinny być odpowiednio oświetlone

i oznakowane ostrzegawczymi znakami

bezpieczeństwa ostrzegającymi przed za-

grożeniem lub niebezpieczeństwem (np.

możliwości spadania z wysokości przed-

miotów) lub znakami bezpieczeństwa za-

kazu. Należy także stosować odpowiednie

do zagrożenia środki zabezpieczające.

Ochrona pieszych

Na drogach – w miejscach, w których jest

możliwe niespodziewane wtargnięcie pie-

szych, w szczególności przed bramami,

drzwiami i przejściami – należy ustawić

barierki ochronne pojedynczo lub w zesta-

wie lub zastosować inne skuteczne środki

ochronne (tablice ostrzegawcze, sygnali-

zację świetlną).

Oznaczenie tras ruchu pojazdów

W miejscach, gdzie odbywa się ruch pojaz-

dów i pieszych, trasy ruchu muszą być okre-

ślone w sposób należycie dostrzegalny za

pomocą ciągłych pasów o wyraźnie widocz-

nej barwie, najlepiej białej lub żółtej, bierze

się pod uwagę kolor podłoża. Pasy te muszą

być tak rozmieszczone, aby wskazywały

niezbędną, bezpieczną odległość między

pojazdami a jakimkolwiek przedmiotem,

który może znajdować się w pobliżu oraz

pomiędzy pieszymi a pojazdami.

Jan M. Pióro

specjalista z zakresu prawa pracy,

biegły sądowy w dziedzinie bhp

przy Sądzie Okręgowym w Warszawie