MGR

Anna SKOLIMOWSKA

Warszawa 2011

1

AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

WYDZIAŁ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

ZAKŁAD PODSTAW BEZPIECZEŃSTWA

tel.: [phone]

pokój WBN 223

[e-mail]

[e-mail]

BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNOŚCI

LOKALNYCH I KSZTAŁTOWANIE

BEZPIECZNYCH PRZESTRZENI

2

Akademia Obrony Narodowej

ZAJĘCIA W DNIU 19.10.2011 r.

Ś R O D A

3

Akademia Obrony Narodowej

PODSTAWOWE POJĘCIA

•

BEZPIECZEŃSTWO

•

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE (PAŃSTWA)

•

BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE

•

BEZPIECZEŃSTWO LOKALNE

•

SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA

•

WIĘZI SPOŁECZNE

4

Akademia Obrony Narodowej

POCZUCIE EBZPIECZEŃSTWA

Czy bezpieczeństwo jest nam

potrzebne?

Czy czujemy się bezpiecznie?

Co wpływa na nasze poczucie

bezpieczeństwa?

5

Akademia Obrony Narodowej

POCZUCIE EBZPIECZEŃSTWA

6

Akademia Obrony Narodowej

BEZPIECZEŃSTWO - definicja

Naczelna i egzystencjalna WARTOŚĆ, POTRZEBA

narodowa oraz priorytetowy CEL działalności

państwa.

Służy:

•

zapewnieniu

przetrwania

wartości,

dziedzictwa, substancji narodowej

•

tworzeniu warunków pomyślnego bytu

i rozwoju obecnego i przyszłych pokoleń

obywateli RP

BEZPIECZEŃSTWO

7

Akademia Obrony Narodowej

PODSTAWOWE DEFINICJE

BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE

–

stan

osiągnięty

w rezultacie

działania organów państwa zmierzających do

zapewnienia jego

stabilności wewnętrznej i odporności na możliwe

zagrożenia wywołane przez przyrodę lub człowieka.

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2008, s. 21.

BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE

– jeden z rodzajów

bezpieczeństwa, odnoszący się do zagrożeń i przeciwdziałań
wobec nich

występujących wewnątrz państwa. Zapewnienie

odpowiednio wysokiego poziomu

bezpieczeństwa wewnętrznego

jest

istotnym

elementem

polityki

wewnętrznej

państwa.

Bezpieczeństwo wewnętrzne jest jednym z dwóch, obok
bezpieczeństwa

zewnętrznego,

rodzajów

bezpieczeństwa

wyróżnianych ze względu stosunek do obszaru państwa.

8

Akademia Obrony Narodowej

POCZUCIE EBZPIECZEŃSTWA

Czego na co dzień boi się

Jan Kowalski?

Co jest

dla niego

ważne?

Gdzie

będzie

szukał

pomocy?

9

Akademia Obrony Narodowej

PODSTAWOWE DEFINICJE

BEZPIECZEŃSTWO W SKALI MAKRO

– bezpieczeństwo

państwa, układu państw, kontynentu czy całego świata.

BEZPIECZEŃSTWO W SKALI MIKRO

–

bezpieczeństwo

społeczności lokalnych

(bloku, osiedla, gminy, powiatu).

R A Z E M B E Z P I E C Z N I E J

10

Akademia Obrony Narodowej

PODSTAWOWE DEFINICJE

SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA

– zbiorowość zamieszkująca

wyodrębnione, stosunkowo niewielkie terytorium, jak np. parafia,
wieś, czy osiedle, w której występują silne więzi wynikające ze
wspólnoty interesów i potrzeb, a także z poczucia zakorzenienia
i

przynależności do zamieszkiwanego miejsca.

WIĘZI SPOŁECZNE

– relacje i zależności wiążące jednostkę

z

grupą, zbiorowością, ośrodkami kontroli społecznej lub inną

jednostka. Czynnikiem

łączącym jednostki jest świadomość

przynależności do grupy oraz poczucie wspólnoty interesów
i

wartości.

• więzi naturalne (np. rodzina)
• więzi zrzeszeniowe (np. stowarzyszenia, związki zawodowe)
• stanowione (więzienie, internat, jednostka wojskowa)

11

Akademia Obrony Narodowej

PODSTAWOWE DEFINICJE

SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE

–

społeczeństwo

charakteryzujące

się

aktywnością

i

zdolnością

do

samoorganizacji oraz

określania i osiągania wyznaczonych

celów bez impulsu ze strony władzy państwowej.

12

Akademia Obrony Narodowej

PODSTAWOWE DEFINICJE

BEZPIECZEŃSTWO LOKALNE

– bezpieczeństwo w skali mikro;

bezpieczeństwo małej grupy społecznej, której członków łączy fakt
wspólnego zamieszkiwania określonego terytorium (np. blok,
osiedle, parafia,

wieś, dzielnica, gmina, powiat) oraz więzi

wynikające ze wspólnoty interesów i potrzeb (np. potrzeba
ochrony przed typowymi dla danego obszaru

zagrożeniami).

13

Akademia Obrony Narodowej

POCZUCIE EBZPIECZEŃSTWA

Czy okolica, w której

mieszkam/z której pochodzę

jest bezpieczna?

Jakie zauważam typowe

zagrożenia w mojej okolicy?

Jak radzi sobie z nimi moja

społeczność lokalna?

14

Akademia Obrony Narodowej

BADANIA SPOŁECZNE

• są elementem demokracji
• dostarczają wiedzy o woli społeczeństwa
• wyniki sondaży są ważnym głosem w publicznych debatach
• znajdują zastosowanie wszędzie tam gdzie ważna jest jakość

relacji

między społeczeństwem a podmiotami życia publicznego

• dostarczają informacji, które z proponowanych rozwiązań jest

najbardziej preferowane przez

społeczeństwo

• pokazują reakcję na podjęte decyzje, co pozwala budować

wnioski na

przyszłość

15

Akademia Obrony Narodowej

BADANIA SPOŁECZNE

Po co przeprowadza

się badania opinii

społecznej w zakresie

bezpieczeństwa?

16

Akademia Obrony Narodowej

PRZESTĘPCZOŚĆ

•

PRZESTĘPCZOŚĆ

- zjawisko

społeczne.

•

PRZESTĘPSTWO

-

czyn

człowieka

zabroniony pod

groźbą kary przez ustawę

obowiązującą w czasie jego popełnienia,
społecznie szkodliwy (w stopniu wyższym
niż znikomy) oraz zawiniony.

•

ROZMIAR PRZESTĘPCZOŚCI

-

udział

zachowań przestępczych w całokształcie
działalności członków społeczeństwa.

17

Akademia Obrony Narodowej

PRZESTĘPCZOŚĆ

•

PRZESTĘPCZOŚĆ RZECZYWISTA

•

PRZESTĘPCZOŚĆ UJAWNIONA (POZORNA)

•

PRZESTĘPCZOŚĆ STWIERDZONA

•

PRZESTĘPCZOŚĆ OSĄDZONA

•

PRZESTĘPCZOŚĆ NIEUJAWNIONA („CIEMNA”)

18

Akademia Obrony Narodowej

PRZESTĘPCZOŚĆ

•

PRZESTĘPCZOŚĆ RZECZYWISTA

– ogół czynów przestępczych,

jakie

zostały popełnione w danej jednostce czasu na określonym terenie.

•

PRZESTĘPCZOŚĆ UJAWNIONA (POZORNA)

– ogół czynów,

o

których informacje uzyskały organy ścigania i na ich podstawie wszczęły

postępowanie przygotowawcze. W tej grupie są także te, które zostały
zakwalifikowane jako

przestępstwa w chwili wszczęcia postępowania,

chociaż w rzeczywistości nie są przestępstwami.

•

PRZESTĘPCZOŚĆ STWIERDZONA

-

ogół czynów, których

charakter jako

przestępstwa został potwierdzony w wyniku postępowania

przygotowawczego.

•

PRZESTĘPCZOŚĆ OSĄDZONA -

ogół czynów, których charakter

jako

przestępstwa został potwierdzony w wyniku postępowania sądowego.

•

PRZESTĘPCZOŚĆ NIEUJAWNIONA (UKRYTA)

– przestępstwa,

o

popełnianiu których nie dotarły do policji informacje, czy też nie zostały

przez

nią zarejestrowane.

19

Akademia Obrony Narodowej

PRZESTĘPCZOŚĆ

•

PRZESTĘPCZOŚĆ NIEUJAWNIONA (tzw. CIEMNA LICZBA

PRZESTĘPSTW)

– przestępstwa, o popełnianiu których nie dotarły do

policji informacje, czy

też nie zostały przez nią zarejestrowane.

Co wpływa na

rozmiar przestępczości

nieujawnionej?

PRZESTĘPCZOŚĆ

art. 304 § 1 k.p.k.

każdy ma społeczny obowiązek powiadomienia
o

przestępstwie

art. 240 k.k.

NIEDENUNCJACJA

–

nie

zawiadomienie

o

przestępstwie

21

Akademia Obrony Narodowej

PRZESTĘPCZOŚĆ

Informacje o jakich przestępstwach

najczęściej nie docierają do Policji?

22

Akademia Obrony Narodowej

PRZESTĘPCZOŚĆ

Leon Radzinowicz

– wydał książkę w której opublikował swoje badania

przeprowadzone w latach 1924

– 1933 z których wynikało, że liczba przestępstw

ujawnionych jest i

ciągle pozostaje w stałej proporcji do rzeczywistej liczby

przestępstw. Stwierdził, że policja wie tylko o 5% przestępstw seksualnych.

Mayer

– kryminolog niemiecki – przeprowadził badania ciemnej liczby, w latach

1923

– 1935, z których wynikało, że proporcja przestępstw ujawnionych do

nieujawnionych

będzie różna w różnych kategoriach przestępstw:

1

kradzież – 20 nieznanych

1

poważna kradzież – 8 nieznanych

1 oszustwo

– 20 nieznanych

1 aborcja

– 100 nieznanych

Ustalił, że policja dowiaduje się o 18% wszystkich popełnionych przestępstw.

R. Ennis

– Amerykanin , który prowadził badania o ciemniej liczbie wykazał, że

w

zależności od rodzaju przestępstwa ujawnione jest od 1,3% do 13% przestępstw,

natomiast w supermarketach ciemna liczba wynosi

aż 90%.

23

Akademia Obrony Narodowej

WYTYCZNE DO ZAJĘĆ

C Z W A R T E K

1.

Przestępczość – definicja.

2.

Przestępczość ujawniona - definicja.

3.

Obraz

przestępczości ujawnionej – dane, statystyka.

4.

Miejsca

popełniania przestępstw – dane, gdzie dochodzi do

największej liczby przestępstw, przyczyny „atrakcyjności”
danych miejsc.

5.

Pomiar

przestępczości - dane zawarte w statystykach

kryminalnych i

sposób ich interpretacji.

Warszawa 2011

24