„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Ewa Mazurkiewicz

Stosowanie narzędzi marketingu w działalności podmiotu
gospodarczego 341[02].Z1.03

Poradnik dla nauczyciela









Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Grażyna Gabryliszyn
mgr Małgorzata Sienna



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Katarzyna Maćkowska



Konsultacja:
mgr Andrzej Zych



Korekta:
mgr Joanna Fundowicz





Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[02].Z1.03
Stosowanie narzędzi marketingu w działalności podmiotu gospodarczego zawartego
w programie nauczania dla zawodu technik ekonomista.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. WPROWADZENIE

3

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 4
3. CELE KSZTAŁCENIA 5
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

6

5. ĆWICZENIA 13
5.1. Istota marketingu

13

5.1.1. Ćwiczenia 13
5.1.2. Sprawdzian postępów 15

5.2. Narzędzia marketingu: produkt, cena, dystrybucja, promocja

15

5.2.1. Ćwiczenia 15
5.2.2. Sprawdzian postępów 19

5.3. Marketing mix

19

5.3.1. Ćwiczenia 19
5.3.2. Sprawdzian postępów 21

5.4. Formy organizacji działalności marketingowej

21

5.4.1. Ćwiczenia 21
5.4.2. Sprawdzian postępów 24

5.5. Podejmowanie decyzji marketingowych i kontrola efektów ich wykonania

24

5.5.1. Ćwiczenia 24
5.5.2. Sprawdzian postępów 28

5.6. Podstawy prawne działalności marketingowej

28

5.6.1. Ćwiczenia 28
5.6.2. Sprawdzian postępów 31

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

32

7. LITERATURA

44

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik dla nauczyciela będzie Państwu pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych

w szkole kształcącej w zawodzie technik ekonomista. Zagadnienia w nim poruszone
odpowiadają swoim zakresem tematyce jednostki modułowej 341[02].Z1.03 Stosowanie
narzędzi marketingu w działalności podmiotu gospodarczego, zawartej w modułowym
programie nauczania dla tego zawodu.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już opanowane,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas realizacji
jednostki modułowej,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które pomogą zweryfikować wiadomości teoretyczne opanowane
przez ucznia oraz ukształtować jego umiejętności praktyczne wraz ze wskazówkami
do ich realizacji i wykazem niezbędnych środków dydaktycznych,

−

ewaluację osiągnięć – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, które
umożliwią sprawdzenie wiedzy i umiejętności uczniów,

−

wykaz literatury uzupełniającej omawianą tematykę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone metodami mobilizującymi

uczniów do samodzielnego myślenia i działania. Z tego względu szczególnie zalecane są
metody aktywizujące, a przede wszystkim metody dyskusji, inscenizacji i analizy
przypadków oraz ćwiczeń przedmiotowych.

Weryfikowanie osiągnięć edukacyjnych powinno być prowadzone systematycznie

w trakcie realizacji zajęć. Zalecane metody sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów to
przede wszystkim testy osiągnięć szkolnych i obserwacja aktywności w czasie wykonywania
ćwiczeń. Przy ocenianiu szczególną uwagę należy zwrócić na umiejętności doboru
podstawowych narzędzi marketingowych, określania technik mierzenia efektywności działań
marketingowych oraz roli marketingu w działalności produkcyjnej, handlowej i usługowej
przedsiębiorstw, a także ustalania podstaw prawnych działalności marketingowej podmiotu
gospodarczego. W trakcie wykonywania ćwiczeń istotne znaczenie ma również aktywność,
umiejętność współpracy w grupie, pomysłowość, samodzielność i twórcze myślenie uczniów.

Pracownia, w której będą odbywały się zajęcia powinna być wyposażona w przykładowe

materiały promocyjne – katalogi, foldery, zdjęcia, opakowania, ogłoszenia reklamowe,
Dzienniki Ustaw i specjalistyczną literaturę. Znaleźć się w niej powinny również plansze oraz
filmy i kasety dydaktyczne, a także bardzo pomocne w kształtowaniu umiejętności uczniów
środki techniczne, tj. aparat fotograficzny czy kamera.

Oceniając stopień przyswojenia wiadomości i opanowania umiejętności przez uczniów

mogą Państwo skorzystać z zamieszczonych w poradniku przykładowych narzędzi pomiaru
dydaktycznego. Końcowa ocena osiągnięć, po zrealizowaniu jednostki modułowej, powinna
uwzględniać wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania wiedzy
i umiejętności uczniów.

Mam nadzieję, że Poradnik dla nauczyciela ułatwi Państwu nauczanie, a zaproponowane

ćwiczenia, scenariusze i testy zainspirują do tworzenia własnych narzędzi dydaktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się pojęciami ekonomicznymi,

−

wykazywać współzależność podmiotów gospodarczych działających na rynku,

−

wyjaśniać zasady funkcjonowania konkurencyjnego rynku,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami prawnymi,

−

korzystać z różnych źródeł prawa,

−

opracowywać schemat struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

interpretować zdobyte wiadomości,

−

stosować zdobyte wiadomości,

−

obsługiwać edytor tekstów w zakresie podstawowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

− wyjaśnić pojęcie marketingu,

− przedstawić zasady marketingu,

− rozróżnić poszczególne rodzaje marketingu,
− scharakteryzować podstawowe narzędzia marketingu,

− określić związek między narzędziami marketingu,

− udowodnić współzależność narzędzi marketingu,
− wykazać konieczność koordynacji różnych elementów marketingu,

− omówić zasady kształtowania strategii poszczególnych narzędzi marketingowych,

− przedstawić etapy wprowadzania nowego produktu na rynek,
− scharakteryzować cykl rynkowego życia produktu,

− dobrać kanał dystrybucji do określonego produktu,

− przedstawić zalety i wady podstawowych środków reklamy,
− wyjaśnić rolę marki w marketingu,

− określić znaczenie narzędzi marketingu w działalności podmiotu gospodarczego,

− scharakteryzować czynniki wpływające na działalność marketingową podmiotu

gospodarczego,

− wykazać zależności między działalnością marketingową przedsiębiorstwa

a warunkami stwarzanymi przez jego otoczenie,

− ustalić czynniki decydujące o wyborze formy organizacji marketingu w podmiocie

gospodarczym,

− scharakteryzować formy organizacji działalności marketingowej podmiotu

gospodarczego,

− opracować strukturę organizacji marketingu z uwzględnieniem wewnętrznych

i zewnętrznych warunków działania podmiotu gospodarczego,

− ustalić podstawy decyzji marketingowych,

− określić mocne i słabe strony jednostki, jej szanse i zagrożenia (analiza SWOT),
− wykazać potrzebę kontroli efektów działalności marketingowej,

− zastosować podstawowe techniki mierzenia efektywności działań marketingowych,

− określić podstawowe akty prawne regulujące działalność marketingową,
− przedstawić podstawowe ograniczenia prawne dotyczące działalności marketingowej,

− zastosować przepisy prawne regulujące działalność marketingową,

− określić cechy psychofizyczne pożądane u pracownika zatrudnionego w marketingu,
− wykorzystać język obcy zawodowy w działalności marketingowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz 1

Temat: Strategie marketingowe na poszczególnych etapach rynkowego
cyklu życia produktu

Cele:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

omówić zjawisko cyklu rynkowego życia produktu,

−

wymienić kolejne etapy rynkowego cyklu życia produktu,

−

scharakteryzować poszczególne etapy rynkowego cyklu życia produktu,

−

omówić kształtowanie się wielkości sprzedaży w poszczególnych etapach rynkowego
cyklu życia produktu,

−

scharakteryzować kształtowanie się zysków w poszczególnych etapach rynkowego cyklu
życia produktu,

−

określić poziom wydatków na promocję w poszczególnych etapach rynkowego cyklu
życia produktu,

−

zilustrować graficznie cykl rynkowego życia produktu,

−

scharakteryzować strategie marketingowe stosowane w poszczególnych etapach
rynkowego cyklu życia produktu,

−

zaproponować dla wybranego produktu strategie marketingowe możliwe do
wykorzystania w poszczególnych etapach jego rynkowego cyklu życia.

Metody nauczania – uczenia się:

−

wykład konwersatoryjny z prezentacją,

−

sesja plakatowa.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca całej klasy,

−

praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

−

duże arkusze papieru,

−

pisaki,

−

foliogramy,

−

rzutnik.

Czas trwania:
– 90

min.

Uczestnicy:
– uczniowie

kształcący się w zawodzie technik ekonomista.

Przebieg zajęć:
1. Czynności wstępne.
2. Uświadomienie celów zajęć.
3. Przebieg zajęć:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

A. Nauczyciel, korzystając z uprzednio przygotowanego foliogramu przedstawiającego

wykres kształtowania się poziomu sprzedaży i zysków w poszczególnych etapach
rynkowego cyklu życia produktu, omawia krótko zagadnienie cyklu rynkowego życia
produktu.

B. Uczniowie zostają podzieleni losowo na 4–5-osobowe grupy. Każda grupa otrzymuje

arkusz papieru i pisaki.
Wykorzystując dotychczas zdobytą wiedzę z marketingu i wskazówki udzielone na
początku lekcji przez nauczyciela, uczniowie charakteryzują kształtowanie się
poziomu sprzedaży, zysków i wydatków na promocję w kolejnych etapach cyklu życia
produktu. Swoje spostrzeżenia zapisują na arkuszach papieru.

C. Opracowane plakaty zostają zawieszone w widocznym dla wszystkich miejscu.

Przedstawiciele każdej z grup dokonują prezentacji ustaleń grupy.

D. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje wypracowane wyniki dokonując ich

uzupełnienia i ewentualnej korekty.

E. Nauczyciel omawia strategie marketingowe najczęściej stosowane przez

przedsiębiorstwa w poszczególnych fazach cyklu życia produktu, korzystając przy
tym z uprzednio przygotowanych foliogramów przedstawiających te strategie.

F. Podsumowując zajęcia, nauczyciel podkreśla duże znaczenie odpowiedniego doboru

strategii marketingowej w poszczególnych fazach życia produktu dla właściwego
funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku i dokonuje oceny pracy uczniów na zajęciach.
Zadanie domowe: Zaproponować strategie marketingowe możliwe do wykorzystania
w poszczególnych fazach rynkowego cyklu życia produktu na przykładzie dowolnie
wybranego produktu (np. czekolada, samochód osobowy, książka).

Scenariusz 2

Temat: Opracowanie katalogu towarów

Cele:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić zastosowanie katalogu towarów,

−

przedstawić zasady budowy katalogu towarów,

−

scharakteryzować zasady konstrukcji systemu numeracji katalogowej,

−

opracować system numeracji katalogowej,

−

wykazać konieczność traktowania cennika jako załącznika do katalogu,

−

przedstawić zasady konstrukcji cennika,

−

opracować cennik,

−

stworzyć katalog oferowanych towarów.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w 2–3-osobowych grupach.

Środki dydaktyczne:

−

przykładowe katalogi towarów lub usług,

−

czasopisma fachowe,

−

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela,

−

stanowisko komputerowe z drukarką i dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Czas trwania:
– ok. 3 tygodni.

Uczestnicy:
– uczniowie

kształcący się w zawodzie technik ekonomista.

Faza przygotowawcza

Nauczyciel wyjaśnia uczniom, na czym polega metoda projektów i przedstawia ogólny

temat realizowanego projektu „Katalog towarów oferowanych przez firmę X”. Temat ten
uczniowie precyzują sami, według własnych zainteresowań. Nauczyciel może zaproponować
kilka przykładowych tematów do wyboru, np. katalog towarów oferowanych przez sklep
z odzieżą, katalog towarów oferowanych przez hurtownię słodyczy, katalog towarów
oferowanych przez hurtownię sprzętu sportowego.

Uczniowie samodzielnie ustalają skład grup realizujących projekt i dokonują wyboru

tematów. Informują nauczyciela o składzie osobowym grupy i wybranym temacie.

Wspólnie ustalane są terminy konsultacji.
Nauczyciel podpisuje z każdą z grup realizujących projekt umowę (załącznik nr 1) oraz

przedstawia uczniom załącznik do umowy, jakim jest karta oceny (załącznik nr 2).

Zapoznając się z treścią umowy, uczniowie poznają jednocześnie:

−

obowiązujące terminy realizacji projektu,

−

obowiązujące zasady oceniania realizacji projektu,

−

obowiązującą dokumentację projektu.

Zapoznając się z kartą oceny do projektu, uczniowie poznają jednocześnie kryteria oceny

projektu.

Każda z grup realizujących projekt otrzymuje po jednym egzemplarzu umowy i karty

oceny.

Faza realizacji

Uczniowie pracują nad:

−

planem realizacji projektu,

−

katalogiem towarów,

−

sprawozdaniem z realizacji projektu,

−

prezentacją realizacji projektu.

Plan pracy uczniowie opracowują według założeń przedstawionych w karcie oceny

projektu. Powinien on zostać dostarczony nauczycielowi wcześniej niż wypracowany katalog
towarów i pozostała część dokumentacji. Dokładna data oddania planu pracy określona
zostaje w umowie projektu. Sugerowany termin – w pierwszym tygodniu realizacji projektu.
Plan pozwoli nauczycielowi na ocenę zaangażowania poszczególnych uczniów w realizację
projektu.

Katalog towarów uczniowie opracowują według założeń przedstawionych w karcie oceny

projektu. Jest on wykonywany w czasie pozalekcyjnym.

Sprawozdanie z realizacji projektu uczniowie opracowują według założeń

przedstawionych w karcie oceny projektu.

Prezentację realizacji projektu uczniowie opracowują według założeń przedstawionych

w karcie oceny projektu. Forma prezentacji jest dowolna, np. wykład, wykład z prezentacją,
prezentacja w programie PowerPoint.

Przeprowadzanie projektu wymaga od nauczyciela zaangażowania i aktywności. Przez

cały czas jego realizacji nauczyciel konsultuje występujące problemy, udziela wskazówek
i porad oraz pomaga w doborze i odnalezieniu źródeł informacji. Jednocześnie nie powinien
on zbytnio ingerować w proces realizacji projektu, ponieważ metoda zakłada wysoki stopień

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

samodzielności uczniów w trakcie wykonywania zadania. Nauczyciel powinien również
zapewnić uczniom możliwość:

−

korzystania z pracowni komputerowej z dostępem do Internetu w czasie
pozalekcyjnym – przynajmniej trzy godziny w tygodniu,

−

konsultacji problemów wynikłych podczas realizacji projektu z innymi nauczycielami
– polonistą, informatykiem.

Faza końcowa

Wszystkie wykonane projekty prezentowane są przed całą klasą. Data prezentacji została

określona w umowie do projektu, a jej czas nie powinien przekraczać 10 minut. Prezentację
projektu uczniowie opracowują według założeń przedstawionych w karcie oceny projektu.

Po prezentacji projektu nauczyciel dokonuje oceny uczniów na poszczególne stopnie

szkolne zgodnie z określonymi w umowie projektu zasadami i jednocześnie całościowo
podsumowuje pracę uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Załącznik nr 1

Umowa nr ......................

Projekt z jednostki modułowej „Stosowanie narzędzi marketingu w działalności podmiotu
gospodarczego” w kl. ............................
Skład grupy realizującej projekt:

1. ...................................................................

............................................

(podpis ucznia)

2. ...................................................................

…………………………....

(podpis ucznia)

3. ...................................................................

…………………………....

(podpis ucznia)

Temat projektu: ...........................................................................................................................
......................................................................................................................................................

Podlegają ocenie:

1. Plan realizacji projektu.
2. Wykonany katalog towarów.
3. Sprawozdanie z realizacji projektu.
4. Prezentacja realizacji projektu dla klasy.

Projekt jest zadaniem grupowym, jednak każdy uczeń biorący w nim udział jest oceniany

indywidualnie. Każdy uczeń za udział w projekcie otrzyma jedną ocenę, która będzie
wypadkową:

−

oceny wspólnej dla grupy, wynikającej z liczby uzyskanych punktów za poszczególne
fazy realizacji projektu – patrz Karta oceny projektu,

−

oceny indywidualnej za zaangażowanie i faktyczny wkład w realizację poszczególnych
faz projektu oraz stopień i terminowość wywiązywania się z przyjętych zadań, która
będzie ustalana na podstawie obserwacji nauczyciela.

Uczniowie mogą zapoznać się ze szczegółowymi kryteriami oceny i jej uzasadnieniem na

każdym etapie realizacji projektu.

Uczeń, który na pewnym etapie nie uczestniczy w realizacji projektu z przyczyn

nieusprawiedliwionych otrzymuje ocenę niedostateczną.

Umowa oraz karta oceny stanowią integralną część dokumentacji projektu.
Uczniowie, realizujący projekt, są zobowiązani dostarczyć nauczycielowi plan

realizacji projektu do dnia .................................... .

Ostateczny termin zakończenia projektu jest nieodwołalny i ustalony na dzień

............................................ . Do tego dnia uczniowie zobowiązani są złożyć nauczycielowi
opracowany katalog oraz pozostałą dokumentację projektu, tzn. sprawozdanie
z realizacji projektu i kartę oceny projektu.

Dnia ......................................... uczniowie realizujący projekt zobowiązani są do

przeprowadzenia prezentacji dla klasy omawiającej przeprowadzony projekt.

Po wykonaniu tych czynności uczniom zostanie wystawiona ocena całościowa za

zrealizowany projekt.

.....................................................

..................................................

(miejscowość,

data)

(podpis

nauczyciela)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Załącznik nr 2

Karta oceny do umowy nr ......................

Projekt z jednostki modułowej „Stosowanie marketingu w działalności podmiotu
gospodarczego” w kl. ............................
Skład grupy realizującej projekt:

1. ...................................................................

............................................

(podpis ucznia)

2. ...................................................................

…………………………....

(podpis ucznia)

3. ...................................................................

…………………………....

(podpis ucznia)

Temat projektu: ...........................................................................................................................
......................................................................................................................................................

Etap

Kryteria oceny
Uczniowie otrzymują 1 punkt jeżeli:

Punkty

W planie projektu zamieszczono nazwę szkoły, klasę, imiona i nazwiska realizatorów, temat
projektu

W planie zapisano co najmniej 6 z czynności:
− omówienie wstępne realizacji projektu

− ustalenie sposobów pozyskania informacji niezbędnych przy realizacji projektu

− wyszukanie w Internecie odpowiednich ilustracji

− zredagowanie podpisów do ilustracji

− tworzenie systemu numeracji katalogowej

− tworzenie cennika

− sprawdzenie ostateczne katalogu i cennika

− przygotowanie prezentacji projektu

− przeprowadzanie prezentacji projektu

W planie ustalono terminy realizacji poszczególnych etapów pracy nad projektem i osobę
odpowiedzialną za ich wykonanie

Plan ma estetyczną szatę graficzną

Plan nie zawiera błędów ortograficznych, gramatycznych, składniowych, interpunkcyjnych
i tzw. „literówek”

E

tap

I.

Pl

an

ow

an

ie

Plan został oddany w terminie

Etap I. Planowanie – maksymalnie 6 punktów

Katalog zawiera stronę tytułową

Strona tytułowa zawiera podstawowe informacje o firmie – nazwę firmy, adres, godziny
otwarcia, numer telefonu

Katalog zawiera informację wstępną, tzw. zadania wprowadzające
Katalog zawiera co najmniej 20 ilustracji oferowanych towarów wraz z opisem

Katalog zawiera więcej niż 20 ilustracji towarów wraz z opisem

Katalog prezentuje oferowane przez firmę towary w logicznym układzie
Opisy do ilustracji odzwierciedlają towary przedstawione na ilustracjach, są jasne
i zrozumiałe

Numery katalogowe są prawidłowo opracowane

Katalog jest funkcjonalny, tzn. cennik stanowi załącznik do katalogu

Integralną częścią katalogu jest cennik

Cennik do katalogu zawiera co najmniej 20 pozycji

Cennik do katalogu zawiera więcej niż 20 pozycji

E

tap

II.

Re

al

iz

acj

a

Pozycje w cenniku uwzględniają co najmniej: numer katalogowy, jednostkę miary,
jednostkową cenę netto, stawkę podatku VAT, jednostkową cenę brutto

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Czcionka wykorzystana przy tworzeniu katalogu jest zróżnicowana i odpowiednio dobrana

Ilustracje w katalogu mają odpowiednią wielkość

Tekst i ilustracje w katalogu są prawidłowo rozmieszczone

Katalog jest wykonany estetycznie, ciekawie i przejrzyście
Katalog nie zawiera błędów ortograficznych, gramatycznych, składniowych,
interpunkcyjnych i tzw. „literówek”

Katalog jest oprawiony

Katalog został oddany w terminie

Sprawozdanie z realizacji projektu zawiera nazwę szkoły, klasę, imiona i nazwiska
realizatorów, temat projektu oraz imię i nazwisko nauczyciela koordynującego projekt

W sprawozdaniu podane są wykorzystane źródła informacji

Sprawozdanie zawiera opis katalogu

W sprawozdaniu wskazane zostało zastosowanie katalogu

Sprawozdanie zawiera opis trudności napotkanych przy realizacji projektu

Sprawozdanie zawiera wnioski z realizacji projektu

Sprawozdanie nie przekracza dwóch stron maszynopisu

Sprawozdanie ma estetyczną szatę graficzną

Sprawozdanie nie zawiera błędów ortograficznych, gramatycznych, składniowych,
interpunkcyjnych i tzw. „literówek”

Sprawozdanie zostało oddane w terminie

Etap II. Realizacja – maksymalnie 30 punktów

W czasie prezentacji:
Zaprezentowano poprawnie i estetycznie wykonany katalog

Udostępniono do wglądu opracowany katalog

Wyjaśniono zastosowanie i przeznaczenie katalogu

Przedstawiono etapy tworzenia katalogu

Wskazano podstawowe cechy funkcjonalnego katalogu

Podsumowano całość projektu i wyciągnięto wnioski

Udzielono odpowiedzi na zadawane pytania

Nie przekroczono dopuszczalnego czasu prezentacji – 10 minut

Etap

III. Prez

entacja

Prezentacja odbyła się w zaplanowanym terminie

Etap III. Prezentacja – maksymalnie 9 punktów

Razem

Zasady ustalania oceny końcowej projektu:

Liczba punktów

Ocena

42–45 celujący
36–41 bardzo

dobry

30–35 dobry
23–29 dostateczny
16–22 dopuszczający

0–15 niedostateczny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5. ĆWICZENIA

5.1. Istota marketingu

5.1.1. Ćwiczenia

Zalecana metoda nauczania – uczenia się do ćwiczeń 1–3 to metoda ćwiczeń

przedmiotowych.

Ćwiczenie 1

Odpowiedz na pytanie: Na czym polega zasada marketingu uznająca kluczową rolę

klienta i w jaki sposób może się przejawiać jej stosowanie w działalności przedsiębiorstwa?

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach, nauczyciel powinien polecić
poszczególnym grupom przeanalizować odmienne zasady marketingu, np. zasadę
systemowego podejścia do rynku, zasadę kontroli skuteczności działań marketingowych
czy zasadę celowego wyboru rynku,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia należy zwrócić uwagę na poprawność wyjaśnienia
i odpowiedni dobór potwierdzających go przykładów, a w przypadku wykonywania
ćwiczenia w grupach również na zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę
zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić odpowiedź na pytanie,
2) dobrać odpowiednie przykłady,
3) zanotować odpowiedź.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz określone rodzaje marketingu do charakteru działalności poszczególnych

podmiotów gospodarczych.

marketing

dóbr

marketing

usług

marketing

komercyjny

marketing

społeczny

marketing

międzynarodowy

marketing

regionalny

marketing

krajowy

marketing

bezpośredni

marketing

globalny

marketing

pośredni

marketing

lokalny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Regionalna sieć sklepów
spożywczych

marketing dóbr, marketing komercyjny, marketing regionalny,
marketing pośredni

Mały zakład fryzjerski

Duży producent żarówek

Międzynarodowy koncern
ubezpieczeniowy

Partia polityczna

Schronisko dla bezdomnych
zwierząt

Wskazówki dla nauczyciela:

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie,

−

uczeń może wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania i czas
wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) przyporządkować wymienione rodzaje marketingu do charakteru działalności podmiotów

gospodarczych przedstawionych w tabeli,

2) wybrane rodzaje marketingu wpisać do odpowiednich wierszy w tabeli zgodnie

z podanym wzorem.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Ustal stopień intensywności marketingu stosowanego przez poszczególne podmioty

gospodarcze.

in

ten

sy

w

no

ść

mark

etin

gu

najsilniejsza

najsłabsza

____ szkoła

____ wytwórca ropy naftowej

_

1

__ producent czekolady

____ schronisko dla zwierząt

____ muzeum

____ partia polityczna

____ producent dźwigów

1

2

3

4

5

6

7

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Wskazówki dla nauczyciela:

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie,

−

uczeń może wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania i czas
wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić intensywność marketingu stosowanego przez poszczególne podmioty gospodarcze,
2) uzupełnić diagram zgodnie z podanym przykładem.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

5.1.2 Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Uczeń potrafi:
1. wyjaśnić różnicę między trzema podstawowymi sposobami
funkcjonowania

przedsiębiorstwa na rynku,

2. scharakteryzować pojęcie

marketingu,

3. przedstawić podstawowe zasady marketingu,

4. scharakteryzować poszczególne rodzaje marketingu,

5. określić rodzaje marketingu charakteryzujące działalność
różnych

podmiotów

gospodarczych,

6. omówić proces upowszechniana się marketingu

w poszczególnych dziedzinach życia społecznego,

7. omówić zagadnienie intensywności stosowania marketingu
w

różnych dziedzinach życia społecznego,

8. ustalić stopień intensywności marketingu stosowanego
przez

różne

podmioty

gospodarcze.

5.2. Narzędzia marketingu: produkt, cena, dystrybucja,

promocja

5.2.1. Ćwiczenia

Zalecana metoda nauczania – uczenia się do ćwiczeń 1–4 to metoda ćwiczeń
przedmiotowych.

Ćwiczenie 1

Odpowiedz na pytanie: Dlaczego przedsiębiorstwo powinno różnicować ceny

oferowanych produktów? Uzasadnij odpowiedź, posługując się odpowiednimi przykładami.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność wyjaśnienia
i odpowiedni dobór potwierdzających go przykładów, a w przypadku wykonywania
ćwiczenia w grupach również na zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę
zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) ustalić odpowiedź na pytanie,
2) uzasadnić odpowiedź, posługując się odpowiednimi przykładami,
3) zanotować ustalenia.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zaproponuj kanał dystrybucji najdogodniejszy do rozprowadzania następujących

produktów:
-

szampon do włosów,

-

ubezpieczenie na życie,

-

złota biżuteria.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach nauczyciel powinien polecić
poszczególnym grupom dobór kanałów dystrybucji dla różnych produktów,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na ilość uwzględnionych
czynników wpływających na wybór kanału dystrybucji oraz przewidywaną skuteczność
zaproponowanych kanałów dystrybucji, a

w

przypadku wykonywania ćwiczenia

w grupach również na zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić, jakie czynniki wpływają na wybór kanału dystrybucji,
2) uwzględniając te czynniki, zaproponować kanały dystrybucji (ich długość i szerokość) dla

wymienionych w treści zadania produktów,

3) uzasadnić dokonany wybór,
4) zanotować ustalenia.

Środki dydaktyczne:
− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ćwiczenie 3

Określ wady i zalety nośników reklamy.

Nośnik

reklamy

Zalety

Wady

telewizja

radio

prasa

codzien-

na

czaso-

pisma

outdoor

Wskazówki dla nauczyciela:

− uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

− w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach nauczyciel powinien rozdzielić

poszczególne nośniki reklamy wymienione w tabeli między grupy tak, aby każda z nich
ustalała zalety i wady odmiennego nośnika reklamy,

− uczniowie powinni wykonywać ćwiczenie, wykorzystując literaturę przedmiotu,
− oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania oraz

liczbę wymienionych właściwości nośników reklamy, a w przypadku wykonywania
ćwiczenia w grupach również na zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę
zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) na podstawie literatury przedmiotu wymienić:

a) zalety poszczególnych nośników reklamy wyszczególnionych w tabeli,
b) wady poszczególnych nośników reklamy wyszczególnionych w tabeli,

2) uzupełnić tabelę.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ćwiczenie 4

Zredaguj w języku obcym zapytanie o ofertę.

Jesteś pracownikiem centrali sieci sklepów spożywczych. Twój przełożony jest
zainteresowany współpracą z producentem czekolady z Holandii. Podał Ci adres tej firmy
i polecił zredagowanie zapytania o ofertę.
Nazwa i adres firmy: Eadax Groep BV

Amersfoortsestaat 125
2371 AM Soesteberg
Holland

Wskazówki dla nauczyciela:

−

termin wykonywania ćwiczenia przez uczniów powinien być skonsultowany
z nauczycielem języka obcego,

−

sporządzone dokumenty powinien sprawdzić nauczyciel języka obcego,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, korzystając z odpowiedniego słownika języka
obcego,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność stosowania języka
obcego oraz odpowiedni sposób zredagowania i sformatowania dokumentu,
a w przypadku wykonywania ćwiczenia w

grupach również na zaangażowanie

poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) zredagować pismo z prośbą o przesłanie:

a) katalogu oferowanych towarów wraz z cennikiem,
b) informacji dotyczących warunków i terminów płatności, w tym ewentualnych zniżek

cen możliwych do uzyskania przy zakupie dużej partii towaru,

2) przetłumaczyć pismo na język obcy,
3) napisać dokument, wykorzystując edytor tekstów, pamiętając o odpowiednim

sformatowaniu tekstu i obowiązujących zwrotach grzecznościowych,

4) wydrukować sporządzony dokument.

Środki dydaktyczne:
− odpowiedni słownik języka obcego,

− stanowisko komputerowe wyposażone w edytor tekstów z dostępem do drukarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.2.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1. scharakteryzować podstawowe narzędzia marketingu,

2. wyjaśnić, na czym polega kształtowanie strategii produktu,
3. przedstawić etapy procesu wprowadzania nowego produktu

na

rynek,

4. scharakteryzować fazy rynkowego cyklu życia produktu,

5. rozróżnić trzy podstawowe orientacje ustalania ceny,

6. scharakteryzować marketingowe strategie ceny,

7. uzasadnić konieczność różnicowania ceny produktu,

8. wymienić czynniki wpływające na wybór kanału dystrybucji,
9. zaproponować kanał dystrybucji dla określonego produktu,
10. przedstawić rolę pośrednika w kanale dystrybucji,

11. scharakteryzować marketingowe strategie dystrybucji,

12. wyjaśnić, na czym polega kształtowanie strategii promocji,
13. wymienić wady i zalety poszczególnych środków reklamy,
14. zredagować w języku obcym pismo dotyczące działalności

marketingowej.

5.3. Marketing mix

5.3.1. Ćwiczenia

Zalecana metoda nauczania – uczenia się do ćwiczeń 1–3 to metoda ćwiczeń
przedmiotowych.

Ćwiczenie 1

Test prawda – fałsz.

_____ Kompozycja elementów marketingu mix musi być dostosowana do określonej

sytuacji rynkowej.

_____ Marketing

mix

można utożsamić ze sprzedażą.

_____ Jednym z elementów marketingu mix jest sprzedaż osobista.
_____ Marketing

mix

zakłada oddziaływanie na rynek wszystkimi narzędziami marketingu.

_____ Działania i narzędzia marketingu mix nie muszą być skoordynowane, ponieważ są

współzależne.

_____ Marketing mix nazywany jest inaczej formułą 4P.
_____ Strategia marketingowa przedsiębiorstwa musi być zorientowana na potrzeby

i motywy postępowania odbiorców.

_____ Przedsiębiorstwo może zupełnie dowolnie komponować działania i narzędzia

marketingu mix.

_____ Elementy marketingu mix są w znaczniej mierze substytucyjne co oznacza, że

zwiększenie finansowania jednego z nich zwiększa skuteczność pozostałych.

_____ Efektywność każdego z elementów marketingu mix uzależniona jest w dużej mierze

od czynników zewnętrznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Wskazówki dla nauczyciela:

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie,

−

uczniowie powinni wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania i czas
wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) korzystając ze zdobytej wcześniej wiedzy, wskazać, które z podanych stwierdzeń są

prawdziwe, a które fałszywe,

2) wpisać w zaznaczone podkreśleniem miejsce przed zdaniem literę P, jeżeli jest ono

prawdziwe,

3) wpisać w zaznaczone podkreśleniem miejsce przed zdaniem literę F, jeżeli jest ono

fałszywe.

Środki dydaktyczne:
– literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Odpowiedz na pytanie: Co oznacza stwierdzenie, że kompozycja marketingu mix

powinna być dynamiczna?

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogę wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzą lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność wyjaśnienia,
a w przypadku wykonywania ćwiczenia w

grupach również na zaangażowanie

poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić odpowiedź na pytanie,
2) zanotować odpowiedź.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykaż, że elementy marketingu mix są współzależne.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność udzielonych
wyjaśnień i odpowiedni dobór przykładów, a w przypadku wykonywania ćwiczenia
w grupach również na zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) za pomocą odpowiednio dobranych przykładów wykazać:

a) współzależność narzędzi marketingu mix,
b) substytucyjność narzędzi marketingu mix,
c) komplementarność narzędzi marketingu mix,

2) zanotować ustalania.

Środki dydaktyczne:
− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

5.3.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1. przedstawić założenia koncepcji marketingu mix,

2. wykazać związek między narzędziami marketingu,

3. wyjaśnić, na czym polega współzależność elementów

marketingu

mix,

4. uzasadnić konieczność koordynowania działań i narzędzi

marketingu,

5. wyjaśnić, dlaczego kompozycja marketingu mix stosowana
przez

przedsiębiorstwo powinna być dynamiczna.

5.4. Formy organizacji działalności marketingowej

5.4.1. Ćwiczenia

Zalecana metoda nauczania – uczenia się do ćwiczeń 1–3 to metoda ćwiczeń
przedmiotowych.

Ćwiczenie 1

Opisz cechy osoby zatrudnionej w marketingu.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania oraz
liczbę wymienionych wymagań, a w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach
również na zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) odszukać w Internecie:

a) strony www zawierające oferty pracy,
b) oferty pracy na stanowiska związane z marketingiem, np. menadżer produktu,

dyrektor ds. marketingu,

2) ustalić, jakie wymagania stawiają pracodawcy wobec kandydatów do pracy na tych

stanowiskach,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

3) podzielić wymagania na grupy dotyczące wykształcenia, doświadczenia zawodowego

i predyspozycji osobowościowych,

4) zapisać wymagania w zeszycie.

Środki dydaktyczne:
− stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Wskaż odpowiednią formę organizacji działalności marketingowej i przedstaw graficznie

strukturę pionu marketingu.

Dobierz odpowiednią formę organizacji działalności marketingowej dla następujących
podmiotów gospodarczych:

−

bank ogólnopolski,

−

koncern samochodowy sprzedający samochody osobowe w Europie,

−

urząd wojewódzki,

−

regionalna sieć sklepów spożywczych.

Przedstaw graficznie strukturę organizacyjną służby marketingowej w podmiotach, które
powinny wyodrębnić pion lub dział marketingu.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach nauczyciel powinien polecić
poszczególnym grupom opracowanie struktury pionu marketingu różnych podmiotów
gospodarczych,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania
i uzasadnienia dokonanego wyboru, a w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach
również na zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić, czy działalność marketingowa prowadzona przez podmioty wymienione w treści

zadania powinna mieć charakter scentralizowany czy zdecentralizowany,

2) uzasadnić odpowiedź,
3) korzystając z wykazu czynników wpływających na wybór modelu organizacji marketingu

(załącznik 1), dobrać odpowiednią formę organizacji działalności marketingowej dla
podmiotów gospodarczych wymienionych w treści zadania, które powinny wyodrębnić
w swojej strukturze pion lub dział marketingu,

4) uzasadnić dokonany wybór,
5) przedstawić graficznie strukturę organizacyjną pionu lub działu marketingu dla

wybranych podmiotów gospodarczych,

6) zanotować rozwiązanie zadania.

Środki dydaktyczne:

− wykaz czynników wpływających na wybór modelu organizacji marketingu (załącznik 1),
− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Załącznik 1
Tab. Czynniki wpływające na wybór modelu organizacji marketingu

Rekomendowany

model struktury

pionu marketingu

Liczba grup

produktowych

Podobieństwo

grup

produktowych

Liczba rynków

geograficznych

Podobieństwo

rynków

geograficznych

Zróżnicowanie

segmentów

(rynków)

Funkcjonalny mała duże mała duże małe
Geograficzny mała raczej

duże duża małe raczej

małe

Produktowy duża różne różna duże różne

Segmentowy mała różne różna duże duże

Macierzowy raczej

duża małe raczej

duża małe duże

Źródło: Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. Punkt zwrotny nowoczesnej firmy. PWE,
Warszawa 2000, s. 626

Ćwiczenie 3

Zastosuj język obcy zawodowy.

Przetłumacz na język obcy, opracowane podczas wykonywania ćwiczenia numer 2, opisy
struktur organizacyjnych działów lub pionów marketingu.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

termin wykonywania ćwiczenia przez uczniów powinien być skonsultowany
z nauczycielem języka obcego,

−

opracowane struktury działu/pionu marketingu powinien sprawdzić nauczyciel języka
obcego,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, korzystając z odpowiedniego słownika języka
obcego,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność stosowania języka
obcego.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) przeanalizować opracowane podczas wykonywania ćwiczenia 2 struktury organizacyjne

pionów/działów marketingu,

2) wykorzystując język obcy, przedstawić graficznie struktury pionów/działów marketingu

opracowane podczas wykonywania ćwiczenia 2,

Środki dydaktyczne:

− odpowiedni słownik języka obcego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.4.2. Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Uczeń potrafi:
1. wymienić czynniki, które decydują o formie organizacji
działalności marketingowej w podmiocie gospodarczym,

2. rozróżnić zdecentralizowaną i scentralizowaną organizację
działalności

marketingowej,

3. wyjaśnić, w jakich sytuacjach nie ma potrzeby wyodrębnienia

w strukturze organizacji działu lub pionu marketingu,

4. wyjaśnić, w jakich sytuacjach pożądane jest wyodrębnienie

w strukturze organizacji działu lub pionu marketingu,

5. omówić kryteria, jakimi może kierować się podmiot

gospodarczy przy organizacji pionu lub działu marketingu,

6. rozróżnić poszczególne formy organizacji pionu lub działu

marketingu,

7. scharakteryzować poszczególne formy organizacji pionu
lub

działu

marketingu,

8. nazwać cechy pożądane u osób zatrudnionych na
stanowiskach

związanych z marketingiem,

9. dobrać odpowiednią dla określonego podmiotu
gospodarczego

formę organizacji działalności marketingowej,

10. opracować strukturę organizacji marketingu w podmiocie

gospodarczym,

11. wykorzystać język obcy przy opracowywaniu struktury

organizacji marketingu w podmiocie gospodarczym.

5.5. Podejmowanie decyzji marketingowych i kontrola efektów

ich wykonania

5.5.1. Ćwiczenia

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

do ćwiczenia 1 to metoda analizy przypadku,

−

do ćwiczeń 2–4 – metoda ćwiczeń przedmiotowych.

Ćwiczenie 1

Zaproponuj sposób wykorzystania przez przedsiębiorstwo zmian zachodzących w jego

otoczeniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Zmiana zachodząca

w otoczeniu

Proponowane sposoby wykorzystania zmiany

przez producenta odzieży

Wzrost liczby urodzeń

Moda na zielony kolor

Spadek ceny bawełny

Obniżenie stawki

podatku VAT na odzież

dziecięcą

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach nauczyciel może polecić poszczególnym
grupom wskazanie sposobów wykorzystania zmian w otoczeniu przez różne podmioty
gospodarcze, np. wpływu zmian takich, jak: nadchodzący niż demograficzny, spadek
dochodów społeczeństwa, wzrost liczby bezrobotnych na działalność żłobków lub
wpływu zmian takich, jak: wzrost stawki podatku akcyzowego na benzynę, spadek ceny
oleju napędowego, wzrost oprocentowania kredytów na działalność producenta
samochodów,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na zasadność i logikę
zaproponowanych działań, a w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach również na
zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) zaproponować sposoby wykorzystania przez producenta odzieży zmian zachodzących

w jego otoczeniu,

2) uzupełnić tabelę.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Ćwiczenie 2

Wskaż, które czynniki otoczenia przedsiębiorstwa są od niego zależne, a które niezależne

oraz podziel je na zewnętrzne i wewnętrzne.

kolumna A

kolumna B

kolumna C

wielkość zasobów finansowych firmy

czynnik niezależny czynnik

zewnętrzny

wzrost stawki podatku dochodowego

czynnik zależny czynnik

wewnętrzny

postawy konsumentów wobec danego produktu

czynnik zależny czynnik

zewnętrzny

pojawienie się nowego konkurenta na rynku

czynnik zależny czynnik

zewnętrzny

średnia wysokość zarobków w kraju

czynnik zależny czynnik

zewnętrzny

przestarzała linia produkcyjna

czynnik niezależny czynnik

wewnętrzny

nowe trendy w modzie

czynnik niezależny czynnik

zewnętrzny

zatrudnienie specjalisty do spraw reklamy

czynnik zależny czynnik

wewnętrzny

Wskazówki dla nauczyciela:

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania i czas
wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wskazać:

a) które z podanych w tabeli czynników otoczenia są zależne, a które niezależne od

przedsiębiorstwa,

b) które z podanych czynników są wewnętrzne, a które zewnętrzne względem

przedsiębiorstwa,

2) połączyć strzałkami podane w tabeli czynniki z odpowiednimi określeniami zgodnie

z podanym przykładem.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj analizy SWOT.

Wyobraź sobie, że jesteś pracownikiem agencji marketingowej i właśnie otrzymałeś kolejne
zadanie. Przełożony polecił Ci dokonanie analizy SWOT dla nowego klienta –
ekskluzywnego sklepu z obuwiem włoskim, który ma powstać w centrum Twojej
miejscowości.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

−

w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach nauczyciel może polecić poszczególnym
grupom opracowanie analizy SWOT dla różnych podmiotów gospodarczych, np. punktu
usług kserograficznych, fabryki czekolady, hurtowni sprzętu sportowego,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania oraz
umiejętność rozróżnienia poszczególnych elementów analizy SWOT, a w przypadku
wykonywania ćwiczenia w grupach również na zaangażowanie poszczególnych uczniów
w pracę zespołu,

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić:

a) mocne strony mającego powstać sklepu,
b) jego słabe strony,
c) szanse, które może wykorzystać,
d) zagrożenia jego funkcjonowania i rozwoju,

2) zapisać ustalenia.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Zaplanuj kontrolę działalności marketingowej przedsiębiorstwa.

Jesteś kierownikiem salonu mody męskiej. Właściciel polecił Ci przeprowadzanie kontroli
wykonania planu rocznego, która ma na celu sprawdzenie stopnia realizacji planów
sprzedażowych ustalonych na ubiegły rok. Twoim zadaniem jest więc porównanie
zaplanowanej wielkości sprzedaży z faktyczną, przy uwzględnieniu jej struktury określonej
jako grupy towarów: obuwie, konfekcja i galanteria. Przygotuj się do wykonania zadania.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach nauczyciel powinien polecić
poszczególnym grupom zaplanowanie kontroli różnych aspektów działalności
marketingowej podmiotu gospodarczego, np. analizę udziału w rynku, ustalenie
rentowności produktu czy efektywności reklamy,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie wykorzystując literaturę przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia należy zwrócić uwagę na właściwe określenie zakresu
informacji niezbędnych do przeprowadzenia kontroli oraz dobór odpowiedniej metody
przeprowadzania kontroli, a w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach również na
zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) określić dokładnie przedmiot kontroli,
2) dobrać miarę oceny sprzedaży i osiągniętych wyników,
3) ustalić, jakie informacje będą potrzebne do przeprowadzania kontroli,
4) wymienić źródła pozyskania potrzebnych informacji,
5) dobrać metodę kontroli,
6) zapisać ustalania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

5.5.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1. wyjaśnić, w jaki sposób otoczenie wpływa na działalność
przedsiębiorstwa,

2. rozróżnić czynniki otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego
przedsiębiorstwa,

3. podać przykłady czynników wewnętrznych i zewnętrznych
wpływających na działalność przedsiębiorstwa,
4. rozróżnić czynniki zależne i niezależne od przedsiębiorstwa,
5. podać przykłady czynników zależnych i niezależnych
od

przedsiębiorstwa,

6. wyjaśnić, dlaczego warunki działania podmiotu są zmienne,
7. zaproponować sposoby wykorzystania zmian zachodzących
w

otoczeniu

przedsiębiorstwa,

8. wskazać czynniki, które warunkują możliwości działania

podmiotu

gospodarczego,

9. wyjaśnić, zasady racjonalnego postępowania
przedsiębiorstwa

na

rynku,

10. scharakteryzować założenia

analizy

SWOT,

11. przeprowadzić analizę SWOT,

12. wyjaśnić znaczenie kontroli działalności marketingowej,

13. scharakteryzować procedurę kontroli działalności

marketingowej,

14. scharakteryzować poszczególne typy kontroli marketingowej,
15. sporządzić plan kontroli działalności marketingowej.

5.6. Podstawy prawne działalności marketingowej

5.6.1. Ćwiczenia

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

do ćwiczeń 1–2 – metoda ćwiczeń przedmiotowych,

−

do ćwiczenia 3 – metoda analizy przypadku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Ćwiczenie 1

Test prawda – fałsz.

_____ Telesprzedaż to każdy przekaz zawierający pośrednią ofertę sprzedaży towarów lub

odpłatnego świadczenia usług.

_____ Obowiązuje bezwzględny zakaz reklamowania usług medycznych.
_____ Reklama

wprowadzająca konsumenta w błąd jest czynem nieuczciwej konkurencji.

_____ Bezwzględnie zakazane jest przerywanie audycji dla dzieci w celu nadania

telesprzedaży.

_____ Audycje publicystyczne i dokumentalne mogą być przerwane w celu nadania

reklamy, jeżeli trwają dłużej niż 40 minut.

_____ Bezpłatne przesyłanie niezamówionych towarów jest czynem nieuczciwej

konkurencji.

_____ Nie

istnieją żadne ograniczenia w swobodzie określania wysokości ceny przez strony

zawierające umowę kupna – sprzedaży mieszkania.

_____ Koniec i początek bloku reklamowego powinien być oznaczony wyraźnym sygnałem

wizualnym i dźwiękowym.

_____ Za czyn nieuczciwej konkurencji można uznać działanie sprzeczne z dobrymi

obyczajami, jeżeli narusza ono interes klienta.

_____ Dumping jest czynem nieuczciwej konkurencji.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie,

−

uczniowie powinni wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność rozwiązania i czas
wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) korzystając ze zdobytej wcześniej wiedzy wskazać, które z podanych stwierdzeń są

prawdziwe, a które fałszywe,

2) wpisać w zaznaczone podkreśleniem miejsce przed zdaniem literę P, jeżeli jest ono

prawdziwe,

3) wpisać w zaznaczone podkreśleniem miejsce przed zdaniem literę F, jeżeli jest ono

fałszywe.

Środki dydaktyczne:
− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Określ, jakich zakazów musi przestrzegać browar, prowadząc działalność reklamową.

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie, wykorzystując zdobytą wiedzę lub literaturę
przedmiotu,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na kompletność udzielonej
odpowiedzi, a w przypadku wykonywania ćwiczenia w

grupach również na

zaangażowanie poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić, czego nie mogą stosować browary podczas reklamy,
2) zapisać odpowiedź.

Środki dydaktyczne:
− literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj analizy poniższego tekstu i wyjaśnij kwestie związane z zagadnieniem systemu

konsorcyjnego.

„Najdalej po dwóch miesiącach od wpłaty pierwszej raty otrzyma pan pożyczkę, do spłacenia
w ciągu 8 lat - zapewniano mnie w firmie oferującej „tanie” kredyty na samochód - opowiada
Wojciech G. z Warszawy. Pełną umowę otrzymał jednak dopiero po uiszczeniu 1,5 tys. zł
wpisowego. Po jej lekturze zrozumiał, że nie ma żadnej gwarancji, iż otrzyma kredyt
w przyrzeczonym terminie. Zażądał zwrotu pieniędzy. Bezskutecznie. Skierował więc sprawę
do sądu, który jednak oddalił jego pozew, bo zgodnie z zasadą swobody umów, klient
składając podpis pod umową, zgodził się na zawarte w niej warunki. System argentyński
wciągnął w ten sposób w pułapkę kolejną nieostrożną osobę.” (Tygodnik „Wprost”, Nr 992,
02 grudnia 2001)

Wskazówki dla nauczyciela:

−

uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w małych grupach,

−

oceniając wykonanie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na poprawność udzielonych
wyjaśnień, a w przypadku wykonywania ćwiczenia w grupach również na zaangażowanie
poszczególnych uczniów w pracę zespołu.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie powyższy cytat,
2) korzystając z zasobów Internetu i powyższego cytatu, wyjaśnić:

a) na czym polega system konsorcyjny,
b) dlaczego działalność tego typu została uznana za czyn nieuczciwej konkurencji,

3) zapisać swoje ustalenia w zeszycie.

Środki dydaktyczne:

− stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

5.6.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1. nazwać najważniejsze akty prawne regulujące działalność
marketingową,

2. przedstawić ograniczenia prawne dotyczące instrumentów

promocji,

3. przedstawić przepisy prawne regulujące kwestie związane
z

narzędziem marketingu jakim jest cena,

4. wyjaśnić pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji,

5. przedstawić działania marketingowe będące czynami

nieuczciwej

konkurencji,

6. zinterpretować podstawowe przepisy prawne dotyczące
działalności

reklamowej,

7. rozwiązać podstawowe problemy prawne związane
z

działalnością reklamową,

8. scharakteryzować zagadnienie systemu konsorcyjnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

1. Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Współpraca z otoczeniem

rynkowym”

Test składa się z 18 zadań z których:
− zadania 1, 3, 5, 7, 8, 10, 12, 14, 15, 16, 18 są z poziomu podstawowego,

− zadania 2, 4, 6, 9, 11, 13, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
− dobry – za rozwiązanie 13 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

− bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wskazać zadanie marketingu
w przedsiębiorstwie

B P B

2

Nazwać główną wadę nośnika reklamy jakim
jest radio

A PP A

3 Dobrać kanał dystrybucji produktu

C P A

4

Dobrać kryterium organizacji działalności
służb marketingowych

C PP C

5 Przedstawić mocną stronę przedsiębiorstwa

B P D

6

Rozpoznać ograniczenia prawne regulujące
działalność reklamową

B PP B

7

Stwierdzić konieczność dostosowania strategii
marketingowej do warunków rynkowych

A P P

8

Zdefiniować zakres pojęcia produkt w
marketingu

A P P

9

Rozpoznać założenia selektywnej strategii
ustalania ceny

B PP F

10

Rozpoznać założenia funkcjonalnej organizacji
działalności marketingowej

B P P

11

Zdefiniować potrzebę wyodrębniania
w strukturze przedsiębiorstwa pionu/działu
marketingu

C PP F

12

Określić zakres regulacji prawnych
dotyczących promocji

B P F

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Nr

zad.

Cel operacyjny

Kat.

celu

Poz.

wym.

Poprawna odpowiedź

13 Scharakteryzować fazę

dojrzałości rynkowego
cyklu życia produktu

C PP

W fazie tej rynek nasyca się produktem. Wielkość
sprzedaży osiąga punkt kulminacyjny, a następnie
zaczyna powoli spadać, zmniejszają się więc zyski
osiągane przez firmę ze sprzedaży produktu. Na rynku
pojawiają się konkurencyjne wersje produktu.
Przedsiębiorstwo powinno dążyć do wydłużenia tej fazy
cyklu, np. poprzez różnicowanie produktu i jego ceny,
wchodzenie z produktem na nowe rynki, intensywne
działania promocyjne.

14 Wyjaśnić pojęcie

marki

B P

Marka jest atrybutem produktu. Zazwyczaj składa się
z nazwy i znaku firmowego. Nazwa to zwerbalizowana
część marki, a znak firmowy (inaczej logo) – graficzna
wyrażana przez określone barwy i liternictwo. Zadaniem
marki jest identyfikowanie produktów określonej firmy
i odróżnianie ich od innych produktów. Dla
konsumentów stanowi ona bardzo ważny element
produktu, który stanowi o jego wysokiej wartości.

15 Scharakteryzować

zjawisko
komplementarności
elementów marketingu
mix

C P

Komplementarność elementów marketingu mix oznacza
ich wzajemne uzupełnianie się. Zjawisko to ujawnia się
w sytuacji, gdy narzędzia marketingowe stosowane są
razem. Oddziaływanie za pośrednictwem wszystkich
narzędzi jest bardziej efektywne niż stosowanie jednego
z nich, a wzmocnienie oddziaływania jednego,
wzmacnia skuteczność pozostałych. Komplementarność
elementów marketingu mix jest więc wyrazem ich
współzależności.

16 Podać przykłady

czynników otoczenia
zależnych
i niezależnych od
przedsiębiorstwa
występujących w jego
otoczeniu rynkowym

B P

Czynniki zależne to te, na które przedsiębiorstwo może
wpływać, należą do nich głównie potrzeby, wymagania
i gusty klientów. Czynniki niezależne to te, na które
przedsiębiorstwo nie ma wpływu, np. obowiązujące
uregulowania prawne, ceny dóbr produkcyjnych,
surowców, materiałów, liczebność i struktura ludności,
poziom inflacji, stopa bezrobocia, wysokość
oprocentowania kredytów, konkurencja.

17 Określić wpływ

zasobów posiadanych
przez przedsiębiorstwo
na jego działalność
marketingową

C PP

Zasoby to wyposażenie przedsiębiorstwa w środki
rzeczowe i finansowe oraz kadrę. Określają one
wewnętrzne warunki działania firmy, a tym samym
wyznaczają możliwy zakres podejmowanych działań
marketingowych. Na decyzje marketingowe,
podejmowane przez przedsiębiorstwo, wpływa przede
wszystkim ich wielkość, struktura, mobilność i jakość.
Jeżeli na przykład przedsiębiorstwo dysponuje
funduszami finansowymi rzędu 1000 zł, to nie może
przeznaczyć na kampanię reklamową 20000 zł.

18 Wykazać konieczność

kontroli efektów
działalności
marketingowej
przedsiębiorstwa

B P

Kontrola efektów działalności marketingowej firmy
polega na sprawdzaniu wyników działalności
marketingowej, porównywaniu ich z założonymi celami
i wyciągnięciu wniosków na przyszłość. Pozwala ona na
określenie stopnia efektywności podejmowanych działań
marketingowych, które umożliwiają realizację celów
firmy. W sytuacji, gdy nie są one skuteczne firma nie
realizuje zamierzonych celów. Kontrola pozwala ustalić
na czym polegają nieprawidłowości, gdzie się pojawiły
i jak uniknąć ich w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

tygodniowym.

2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi, podaj również datę i klasę.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych, który zawiera 18 zadań.
4. W zadaniach 1–6 dokonaj wyboru tylko jednej z czterech podanych odpowiedzi. Wybraną

odpowiedź zaznacz, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki
błędną odpowiedź należy zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową.

5. W zadaniach 7–12 wskaż, które z podanych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.

Wybraną odpowiedź zaznacz, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku
pomyłki błędną odpowiedź należy zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową.

6. W zadaniach 13–18 udziel pisemnej odpowiedzi na podane polecenia i pytania.
7. Odpowiedzi zapisuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
8. Przed udzieleniem odpowiedzi przeczytaj dokładnie zadanie.
9. Jeżeli udzielenie odpowiedzi na jedno z pytań będzie sprawiało Ci trudność, to rozwiąż

pozostałe zadania i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymasz 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak –

otrzymasz 0 punktów.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− zestaw zadań testowych,

− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Zestaw zadań testowych

1. Zadaniem marketingu w przedsiębiorstwie jest:

a) analiza opłacalności działalności przedsiębiorstwa,
b) dążenie do maksymalizacji zysku przez maksymalizację satysfakcji odbiorców,
c) wyłącznie zwiększenie sprzedaży w celu osiągnięcia zysku,
d) dążenie do produkcji wyrobów tanich i łatwych do wytworzenia, a następnie

zachęcenie odbiorców do ich zakupu.

2. Jedną z ważniejszych wad radia jako nośnika informacji reklamowej jest:

a) niedostateczny odbiór, który wynika ze sposobu słuchania radia,
b) wysoki koszt emisji komunikatu reklamowego,
c) długi okres przygotowywania reklamy,
d) duże koszty produkcji.

3. Najefektywniejszym kanałem dystrybucji dźwigów będzie:

a) producent – nabywca finalny,
b) producent – detalista – nabywca finalny,
c) producent – hurtownik – nabywca finalny,
d) producent – hurtownik – detalista – nabywca finalny.

4. Przedsiębiorstwo sprzedające towary o niewielkim zróżnicowaniu asortymentowym, które

posiada oddziały w różnych regionach kraju, powinno zorganizować działalność swoich
służb marketingowych, kierując się kryterium:
a) funkcji,
b) produktu,
c) regionu działania,
d) segmentu rynku.

5. Przeprowadzając analizę SWOT za mocną stronę przedsiębiorstwa możesz uznać:

a) stosunkowo niskie ceny materiałów wykorzystywanych przy produkcji,
b) niski stopień nasilenia działań konkurencyjnych na rynku lokalnym,
c) wysokie koszty produkcji,
d) wysoko wykwalifikowaną kadrę zarządzającą.

6. Producent sprzętu gospodarstwa domowego może promować wytwarzane dobra za

pośrednictwem reklamy, która:
a) sprzyja zachowaniom zagrażającym ochronie środowiska,
b) kojarzy się z atrakcyjnością seksualną,
c) oddziałuje w sposób ukryty na podświadomość,
d) zawiera treści dyskryminujące ze względu na narodowość.

7. Strategia marketingowa przedsiębiorstwa musi być dostosowana do odpowiedniej sytuacji

rynkowej.

8. Produktem w marketingu może być rzecz materialna, usługa albo idea.
9. Strategia selektywna zakłada ustalanie ceny na bardzo niskim poziomie, a jej

podstawowym celem jest zwiększenie udziału firmy w rynku.

10. Funkcjonalna organizacja działalności marketingowej polega na tworzeniu działów lub

stanowisk pracy zajmujących się poszczególnymi działaniami marketingowymi.

11. Wyodrębnienie w strukturze podmiotu gospodarczego działu lub pionu marketingu jest

zawsze niezbędne w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

12. Zakazane prawem jest promowanie usług detektywistycznych w zakresie regulowanym

ustawą o usługach detektywistycznych.

13. Scharakteryzuj krótko fazę dojrzałości cyklu życia produktu.
14. Wyjaśnij pojęcie marki.
15. Co oznacza stwierdzenie, że elementy marketingu mix są komplementarne?
16. Podaj po dwa przykłady czynników zależnych i niezależnych od przedsiębiorstwa, które

występują w jego otoczeniu rynkowym.

17. W jaki sposób zasoby posiadane przez przedsiębiorstwo wpływają na podejmowane

decyzje marketingowe?

18. Dlaczego efekty działalności marketingowej przedsiębiorstwa powinny podlegać kontroli?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko .............................................................................Klasa…….. Data…………...

Stosowanie narzędzi marketingu w działalności podmiotu gospodarczego

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

P

F

8

P

F

9

P

F

10 P

F

11 P

F

12 P

F

13

14

15

16

17

18

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

2.

Test praktyczny do jednostki modułowej

„Stosowanie narzędzi

marketingu w działalności podmiotu gospodarczego”

Test jest zadaniem praktycznym do wykonania którego niezbędne jest stanowisko
komputerowe wyposażone w program graficzny lub edytor tekstów. Do testu dołączona jest
karta oceny ucznia, którą przy ocenie wykonania zadania powinien wykorzystać nauczyciel.

Punktacja zadań wyszczególnionych w karcie oceny ucznia: 0 lub 1 punkt

Za każde prawidłowo wykonane zadanie uczeń otrzymuje 1 punkt. Za nieprawidłowo
wykonane zadanie lub jego niewykonanie uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

− dopuszczający – za wykonanie co najmniej 6 zadań,
− dostateczny – za wykonanie co najmniej 8 zadań,

− dobry – za wykonanie co najmniej 11 zadań,

− bardzo dobry – za wykonanie co najmniej 14 zadań.

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

tygodniowym.

2. Zapewnij odpowiednią liczbę stanowisk komputerowych z oprogramowaniem MS Word

(lub inny edytor tekstów) i dostępem do drukarki.

3. Przygotuj odpowiednią liczbę zadań.
4. Zapewnij uczniom bezpieczne i higieniczne warunki pracy przy komputerze.
5. Przed rozpoczęciem testu, sprawdź sprawność komputerów.
6. Zapewnij samodzielność podczas wykonywania zadania.
7. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
8. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
9. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania praktycznego, podaj również datę i klasę.
3. Zapoznaj się z treścią zadania.
4. Przystąp do wykonywania zadania.
5. Odpowiedzi udzielaj tylko na karcie zadania praktycznego.
6. Gdy przejdziesz do wykonywania ostatniego polecenia, włącz komputer i otwórz nowy

dokument w edytorze tekstów.

7. Zapisz dokument na „Pulpicie” pod nazwą „ulotka reklamowa”.
8. Wpisz swoje imię i nazwisko w lewym górnym rogu dokumentu, podaj również datę

i klasę.

9. Pod swoimi danymi na środku strony umieść zapis: TEST PRAKTYCZNY –

STOSOWANIE NARZĘDZI MARKETINGU W DZIAŁALNOŚCI PODMIOTU
GOSPODARCZEGO.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

10. Przystąp do opracowywania ulotki.
11. Wydrukuj sporządzoną ulotkę.
12. Na wykonanie zadania masz 90 minut.
13. Pamiętaj, że ocenie będzie podlegała zarówno poprawność odpowiedzi udzielonych

w karcie zadania praktycznego, jak i wypracowana ulotka reklamowa.

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− karta z zadaniem praktycznym,
− załącznik nr 1 do zadania,

− brudnopis.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− stanowisko komputerowe wyposażone w edytor tekstów z dostępem do drukarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

KARTA ZADANIA PRAKTYCZNEGO

Imię i nazwisko .............................................................................Klasa…….. Data…………...



Jesteś właścicielem działającego od kilku lat sklepu spożywczego „Stokrotka” mieszczącego
się nieopodal miejsca Twojego zamieszkania. Właśnie otrzymałeś bardzo interesującą ofertę
handlową nowo otwartej Hurtowni Artykułów Spożywczych „Konwalia” Sp. z o.o. (załącznik
nr 1).
Wykonaj następujące czynności, zachowując kolejność działań określoną w zadaniu.

1. Na podstawie danych zawartych w ofercie dokonaj kalkulacji ceny zakupu pięciu

rodzajów kawy w liczbie 100 opakowań. Ustalając cenę, uwzględnij możliwości opustów
zaproponowanych przez hurtownię. Uzyskane wyniki z kalkulacji ceny umieść
w poniższej tabeli.

Lp.

Nazwa kawy

Cena jednostkowa

netto

Oferowany opust

Cena netto 100

opakowań kawy

1 Cafe de Brasil

2 Maxima Oro

3 Kawa Extra

4 Kawa Danusia

5 Twoja Ulubiona Kawa

2. Jak zauważyłeś oferta zawiera nie tylko opusty, ale i inne instrumenty marketingowe,

które wpływają na jej atrakcyjność. Przyporządkuj poszczególne instrumenty
marketingowe zawarte w ofercie do wymienionych w poniższej tabeli narzędzi
marketingu mix.

Produkt

Cena

Dystrybucja

Promocja

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

3. Na podstawie kalkulacji ceny, atrakcyjności oferty oraz znajomości wymagań stałych

klientów Twojego sklepu dokonaj wyboru dwóch gatunków kawy, które zakupisz w celu
dalszej odsprzedaży. Uzasadnij dokonany wybór.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

4. Dokonałeś wyboru dwóch gatunków kawy. Jednak nie znasz całkowitego kosztu zakupu

towaru. Interesuje Cię cena jednostkowa brutto oraz wartość łączna zakupu. W poniższej
tabeli dokonaj właściwych obliczeń.

Podatek VAT

Lp.

Cena

jednostkowa

netto

Stawka

kwota

podatku

Cena

jednostkowa

brutto

Zakupiona

liczba

opakowań

Całkowita

wartość

zakupu

1

22%

100

2

22%

100

5. Kupując towar, myślałeś już o odsprzedaży go z zyskiem. Oblicz cenę jednostkową

sprzedaży brutto dwóch wybranych rodzajów kawy w Twoim sklepie, uwzględniając
marżę handlową 20%. Obliczenia zamieść w poniższej tabeli.

Marża handlowa

Lp.

Cena

zakupu netto

Wysokość

marży

wartość marży

handlowej

Cena netto

sprzedaży

Cena brutto

sprzedaży

1

20%

2

20%

6. Opracuj w edytorze tekstów ulotkę reklamową Twojego sklepu, promującą jeden ze

sprzedawanych gatunków kawy. Pamiętaj przy tym o zamieszczeniu wszystkich
niezbędnych informacji i odpowiedniej szacie graficznej. Opracowaną ulotkę wydrukuj.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Załącznik nr 1

OFERTA HANDLOWA

HURTOWNI ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH „KONWALIA”

Sp. z o.o.

ul. Jasna 7, 00–000 Wesoła,
tel./faks [phone]

W związku z rozpoczęciem działalności mamy przyjemność zaproponować Państwu bardzo

atrakcyjną ofertę kawy mielonej:

CAFE DE BRASIL

Subtelny aromat i nieprzeciętne doznania smakowe. Delikatność i moc w jednym! Nadaje się do wszystkich
rodzajów ekspresów.
(1 kg 71,96 zł)
opak. 250 g
Cena netto:

17

99

zł

stawka VAT 22%

MAXIMA ORO

Łagodna dla żołądka, pozbawiona substancji drażniących. Naturalny smak i aromat. Dobrze się zaparza
i doskonale smakuje.
(1 kg 66,36 zł)
opak. 250 g
Cena netto:

16

59

zł

stawka VAT 22%

KAWA EXTRA

Wyjątkowo mocna i aromatyczna. Wyrazisty smak i aromat zapewnia odpowiednia kompozycja ziaren.
(1 kg 41,00 zł)
opak. 250 g
Cena netto:

10

25

zł

stawka VAT 22%

KAWA DANUSIA

Niezwykle łagodny smak. Nie powoduje obniżenia poziomu witaminy E. Przyjazna dla osób z dolegliwościami
gastrycznymi i układu krążenia.
(1 kg 21,00 zł)
opak. 250 g
Cena netto:

5

25

zł

stawka VAT 22%

TWOJA ULUBIONA KAWA

Pełny aromat i smak zawdzięcza wyjątkowej mieszance ziaren. Daje pełnię przyjemności, zachęca do działania
i napawa optymizmem.
(1 kg 14,36 zł)
opak. 250 g
Cena netto:

3

59

zł

stawka VAT: 22%

Znana na całym świecie marka!!!

Obsługa przez akwizytora

5% RABATU PRZY ZAKUPIE

20 SZTUK!!!

Skonto 2% za wpłatę gotówkową!!

Przy zakupie

powyżej 500 zł

dowóz gratis

Nieustanna

reklama

w mediach!

Przy zakupie

10 sztuk

czekolada

gratis!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

KARTA OCENY UCZNIA

Imię i nazwisko ucznia...............................................................................................Klasa……..

Stosowanie narzędzi marketingu w działalności podmiotu gospodarczego –
test praktyczny

Lp. Uczeń otrzymuje 1 punkt, jeżeli:

Punkty

1 wyliczy cenę netto 100 opakowań pięciu gatunków kawy

2

przyporządkuje co najmniej jeden instrument do narzędzia marketingu jakim
jest produkt

3

przyporządkuje co najmniej jeden instrument do narzędzia marketingu jakim
jest cena

4

przyporządkuje co najmniej jeden instrument do narzędzia marketingu jakim
jest dystrybucja

5

przyporządkuje co najmniej jeden instrument do narzędzia marketingu jakim
jest promocja

6 dokona wyboru dwóch gatunków kawy uwzględniając podane kryteria

7 uzasadni dokonany wybór dwóch gatunków kawy

8 ustali ceny jednostkowe brutto dwóch wybranych gatunków kawy

9 ustali całkowitą wartość brutto zakupu dwóch wybranych gatunków kawy

10 obliczy wartość marży handlowej dwóch wybranych gatunków kawy

11 ustali cenę sprzedaży netto dwóch wybranych gatunków kawy

12 ustali cenę sprzedaży brutto dwóch wybranych gatunków kawy

13 poprawnie opracuje szatę graficzną ulotki reklamowej

14 zamieści na ulotce niezbędne informacje typowe, dla ulotki reklamowej

15 wydrukuje opracowaną ulotkę reklamową

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

7. LITERATURA

1. Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw (część II). WSiP, Warszawa 1996
2. Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. Punkt zwrotny nowoczesnej firmy.

PWE, Warszawa 2000

3. Kotler P.: Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola. FELBERG SJA,

Warszawa 1999

4. Kotler P.: Marketing od A do Z. PWE, Warszawa 2004
5. Kramer T.: Podstawy marketingu. PWE, Warszawa 2003
6. Mruk H. (red.): Komunikowanie się w marketingu. PWE, Warszawa 2004
7. Musiałkiewicz J.: Marketing. Ekonomik s.c., Warszawa 1999
8. Sztucki T.: Promocja. Sztuka pozyskiwania nabywców. PLACET, Warszawa 1995
9. Patten D.: Skuteczny marketing w małej firmie. Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły

Biznesu, Kraków 1997

10. Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa 1995
11. Wrzosek W. (red.): Efektywność marketingu. PWE, Warszawa 2005

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (tekst jedn. DzU z 2004 r. Nr 253,

poz. 2531 z późn. zm.)

2. Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 3 czerwca 2004 r. w sprawie

sposobu prowadzenia działalności reklamowej i telesprzedaży w programach radiowych
i telewizyjnych (DzU Nr 148, poz. 1565)

3. Ustawa z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (DzU Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.)
4. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. DzU

z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.)