213

Klucz odpowiedzi i schemat punktowania do rozdziału V

Relacje człowiek–środowisko

Numer

zadania

Oczekiwana odpowiedź

Oczekiwana odpowiedź

Liczba

punk-

tów

Kryterium zaliczenia

GRUPA A

GRUPA B

1.

A. Środowisko przyrodnicze – całokształt

wzajemnie powiązanych składników
przyrody.

B. Zasoby nieodnawialne – zasoby

naturalne, które powstawały bardzo
długo i się nie odtwarzają.

A. Środowisko geograficzne – zespół

naturalnych elementów przyrody,
przekształconych przez człowieka,
i elementów sztucznych (stworzonych
przez człowieka).

B. Zasoby odnawialne – zasoby natural-

ne, które odtwarzają się pod warun-
kiem zachowania zdolności do
samoregulacji przyrody.

2

Za każdą poprawną defini-
cję . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.

2.

B. determinizm geograficzny

C. nihilizm geograficzny

1

Za poprawną odpowiedź 1 p.

3.

Np.:

nadmierna eksploatacja złóż surowców

•

mineralnych,
wylesiania ogromnych powierzchni,

•

skażenie powietrza atmosferycznego,

•

gleb i wód.

Np.:

skażenie wód ściekami przemysłowymi

•

i komunalnymi,
degradacja gleb w wyniku stosowania

•

nawozów sztucznych,
zanieczyszczenia wynikające ze

•

składowania odpadów.

3

Za każdą poprawną odpo-
wiedź. . . . . . . . . . . . . . 1 p.

4.

A. Występowanie powodzi
E. Występowanie długotrwałych suszy

C. Wytwarzanie ścieków
D. Uprzemysłowienie

2

Za każdą poprawną odpo-
wiedź. . . . . . . . . . . . . . 1p.

5.

A. 4
B. 1
C. 3

A. 4
B. 3
C. 2

3

Za każdą poprawną odpo-
wiedź. . . . . . . . . . . . . . 1 p.

6.

Od góry:
P, P, B, B,

Od góry:
B, P, P, P

2

Za każde dwie poprawne
odpowiedzi . . . . . . . . . 1 p.

7.

A

B

E

D

I

H

C

G

F

D

A

F

H

E

G

C

B

I

2

Za poprawne uporządkowa-
nie przyczyn. . . . . . . . . 1 p.
Za poprawne uporządkowa-
nie skutków . . . . . . . . . 1 p.
lub
Za poprawne uporządko-
wanie w ciągu przynajmniej
pięciu elementów. . . . . 1 p.

8.

Np.:

wycieki np. ropy naftowej ze statków,

•

składowanie odpadów na dnie mórz

•

i oceanów,
zanieczyszczenia bezpośrednie

•

z portów i miejscowości nadmorskich.

Np.:

występowanie chorób skóry, oczu

•

i układu krążenia u ludzi,
zanikanie planktonu i zmniejszenie

•

populacji ryb,
zmniejszenie produkcji rolnej.

•

3

Za każdą poprawną odpo-
wiedź. . . . . . . . . . . . . . 1 p.

9.

Np.:

terasowanie zboczy,

•

prowadzenie zabiegów agrotechnicz-

•

nych w poprzek stoku,
zalesianie stoków o dużym nachyleniu.

•

Np.:

nadmierny wypas zwierząt,

•

wycinanie drzew,

•

długotrwałe susze.

•

3

Za każdą poprawną odpo-
wiedź. . . . . . . . . . . . . . 1 p.

214

Numer

zadania

Oczekiwana odpowiedź

Oczekiwana odpowiedź

Liczba

punk-

tów

Kryterium zaliczenia

GRUPA A

GRUPA B

10.

Korzyści, np.:

zmniejszenie zagrożenia powodziowe-

•

go,
zwiększenie zasobów wody słodkiej,

•

możliwość produkcji energii elektrycz-

•

nej,
rozwój turystyki.

•
Zagrożenia, np.:

zwiększenie erozji brzeżnej – powstanie

•

osuwisk,
silne zanieczyszczenie wód,

•

naruszenie równowagi geologicznej,

•

ryzyko przerwania tamy i zalania

•

obszarów niżej położonych.

A. Np.:

wyginięcie niektórych gatunków

•

zwierząt i roślin,
zmniejszenie liczebności fauny

•

morskiej,
obumieranie raf koralowych,

•

spadek wielkości połowów morskich

•

(upadek rybołówstwa w niektórych
krajach).

B. Np.:

wprowadzenie limitów emisji

•

dwutlenku węgla do atmosfery,
stosowanie źródeł energii niewytwa-

•

rzających dwutlenku węgla,
stosowanie technologii wychwytywa-

•

nia dwutlenku węgla i jego składowa-
nie np. pod ziemią,
edukacja społeczeństwa w celu

•

zmniejszenie zużycia energii przez
gospodarstwa domowe.

4

Grupa A:
Za każde dwie poprawne
odpowiedzi . . . . . . . . . 1 p.
Grupa B:
Za każde dwa skutki . . . 1 p.
Za każde dwa sposoby ogra-
niczenia emisji . . . . . . . 1 p.
lub:
Za każde dwie poprawne
odpowiedzi . . . . . . . . . 1 p.