 
glutation
N-
Glu-Cys-Gly
# koenzymy 
 
 
FAD
FMN + AMP 
dinukleotyd flawinoadeninowy 
pochodna  witaminy B2 
 
 
FMN
H
3
PO
4
+ wit.B
2
ester kw. fosforowego i ryboflawiny 
mononukleotyd  flawinowy 
pochodna  witaminy B2 
 
 
Folian
pterydyna + PABA + od 1 do 7 reszt Glu 
(folacyna, wit B
9
, wit M, wit B
11
, kwas listny)
pterydyna + PABA = kw. pteroinowy 
* Tetrahydrofolian – pochodna  kwasu foliowego 
 
 
Koenzym A (CoA)
ADP + wit B
5
+ cysteamina
wit B5 = β-alanina + kw. pantoinowy = kw. pantotenowy
Koenzym Q10 (CoQ10, ubichinon)
10 jednostek izoprenowych
 
NAD – pochodna witaminy B3
wit B
3
+ AMP
wit B
3
= niacynamid = amid kw. nikotynowego
NADP – pochodna witaminy B3
NAD + fosforan 
 
 
Fosforan pirydoksalu (PLP) – pochodna wit. B6
wit B
6
+ PO
4
2-
 
 
Pirofosforan tiaminy (TPP)
wit B
1
+ PPi
wit B
1
= pirymidyna + tiazol
 
 
S-adenozylometionina (SAM)
Met + adenozyna 
 
 
Liponian/lipoamid
kwas z 8 C i 1 COOH 
liponian ma mostek S-S 
 
 
ATP, UTP, CTP, GTP
trifosforany:
adenozyny  (ATP) 
guanozyny (GTP) 
cytydyny (CTP) 
urydyny (UTP) 
deoksyadenozyny  (dATP) 
deoksyguanozyny  (dGTP) 
deoksycytydyny  (dCTP) 
deoksytymidyny  (dTTP)
 
aktywne ugrupowania
UDP-glukoza, UDP-galaktoza, UDP-glukuronian, UDP-
NacGlu/NacGal/NacMan,  CDP-cholina, CDP-diacyloglicerol 
 
laktoza
β-galaktoza + β-glukoza 
wiązanie β-1,4 
 
glikogen
α-D-glukoza 
wiązanie α-1,4 + α-1,6 co 8-12 reszt 
 
glikloaminoglikany 
S. Heparanu - głównie 
GlcUA-GlcN, 
mniej reszt 
siarczanowych  od 
heparny 
 
kwasy żółciowe
*pierwotne 
- cholowy 
- chenodeokscholowy 
*wtórne 
- deoksycholowy 
- litocholowy 
**pierwotne  - -OH = wtórne 
brak podwójnego wiązania, charakter amfipatyczny 
po 24 at. C, 1-3 gr OH 
 
# fosfolipidy 
** kw. fosfatydowy (podst. składnik) 
glicerol + kw. tł. w C
1
i C
2
+ kw. fosforowy w C
3
palmitooiloglicerofosfocholina (w surfaktancie)
fosfatydyloinozytol
glicerol + 2 kw. arachidonowy + (fosforan + inozytol) <- w C
3
kardiolipina
glicerol + 2 kw. fosfatydowy 
 
# plazmalogeny 
 
glicerofosfolipidy z
C
1
eterowo zw. długołańc. nienas. alkohol
C
2
kw. tłuszczowy
C
3
pochodna kw. fosforowego.
* Grupa fosforanowa jest najczęściej podstawiona choliną (m. 
sercowy), etanoloaminą (osł. mielinowe) lub seryną = plazmalogeny 
cholinowe itd. lub inaczej fosfatydylocholinowe itd. 
NAJWAŻNIEJSZY:
PAF
C
2
kw. octowy
który zwiększa jego rozpuszczalność w wodzie
 
# sfingolipidy
- tego nie było w wymaganiach, ale nigdy nie wiadomo, więc wrzucam
to lipidy zawierające sfingozyna/dihydrosfingozyna zamiast 
glicerolu 
ceramid kw. tł. + sfingozyna
sfingomielina ceramid + fosfocholina w C
1
cerebrozyd ceramid + cukier w C
1
 
*cerebrozyd - w. O-glikozydowe; najcz. galaktoza
*sfingomieliny w osł. mielonowych  - głównie długie kw. tł. 
- lignocerynowy, nerwonowy 
*sfingomieliny ist. szarej mózgu - kw. stearynowy 
 
# glikolipidy 
z części lipidowej (sfingozyny lub kw. tł.) do której przyłączone 
są fragmenty cukrowe, najczęściej galaktoza lub glukoza 
 
# eikozanoidy 
* głównym źródłem kw. arachidonowego  (20C:4Δ) jest: 
1. przemiana kw. linolowego (18C:2Δ) 
2. hydroliza fosfolipidów błonowych  - fosfolipaza A
2
odłącza kwas z C
2
glicerolu w fosfolipidach
prostaglandyny
kw. tł. z 20 at. C zawierające pierścień cyklopentanowy 
można uważać za pochodne kw. prostanowego 
 łańcuchu ω - podwójne wiązanie trans C
13
/C
14
i gr. COOH w C
15α
tromboksany
jak prostaglandyny tylko mają pierścień sześcioczłonowy zaw. 
at. tlenu 
wyst. w postaciach A i B 
leukotrieny
ten burdel już sobie sami przeczytacie z Bańkowskiego - strona 
449 
sugestie, poprawki, podziękowania i hejty: macieksmola@gmail.com