Slajd 1

DZISIAJ BĘDZIEMY MÓWILI O…

• UŻYTECZNOŚCI MEDIÓW DLA NAS czyli po

co nam w ogóle kontakty z

dziennikarzami

• PRAKTYCE I ZASADACH PRACY

DZIENNIKARZY czyli jak myślą i pracują

dziennikarze

• MECHANIZMACH TWORZENIA WIZERUNKU

MEDIALNEGO czyli jak mówić o swojej

organizacji

• KARDYNALNYCH ZASADACH

KOMUNIKOWANIA SIĘ Z DZIENNIKARZAMI

MEDIA SĄ UŻYTECZNE DLA NAS

PONIEWAŻ...

• MAJĄ OGROMNY ZASIĘG

• DUŻĄ WIARYGODNOŚĆ

(są skuteczne w perswazji a przez to

opiniotwórcze)

MEDIA SĄ NAM POTRZEBNE DO...

• BUDOWANIA ŚWIADOMOŚCI
• TWORZENIA POTRZEB
• OZNACZENIA ORGANIZACJI

(zwrócenia uwagi, zauważenia na tle

innych)

ŻEBY SKUTECZNIE

WSPÓŁPRACOWAĆ Z MEDIAMI

TRZEBA…

• ZNAĆ PRAWO

– PRASOWE

Ust.z 26.01.1984 w wersji

znowelizowanej

– Ust. Z 6.09.2001 O DODTĘPIE DO

INFORMACJI PUBLICZNEJ

• ROZUMIEĆ ZASADY PRACY I SPOSÓB

MYŚLENIA DZIENNIKARZY

• DOSTOSOWAĆ DO TEGO SWÓJ

SPOSÓB POSTĘPOWANIA

PRAWO PRASOWE NAKAZUJE

NAM UDZIELANIE PRASIE

(dziennikarzom) INFORMACJI

Art.4 pkt.1 Prawa prasowego

Przedsiębiorcy i podmioty nie zaliczone

do sektora finansów publicznych oraz

niedziałające w celu osiągnięcia zysku

są zobowiązane do udzielania prasie

informacji o swojej działalności, o ile na

podstawie

odrębnych

przepisów

informacja nie jest objęta tajemnicą

lub nie narusza prawa do prywatności.

USTAWA O DOSTĘPIE DO

INFORMACJI PUBLICZNEJ

Art.4 ust 1
Obowiązane do udostępniania informacji publicznej

są władze oraz inne podmioty wykonujące zdania

publiczne a w szczególności;

pkt.4 Podmioty reprezentujące państwowe osoby

prawne albo osoby prawne samorządu

terytorialnego,(…) oraz jednostki organizacyjne

samorządu terytorialnego.

pkt.5 Podmioty reprezentujące (…) jednostki

samorządu terytorialnego.

USTAWA O DOSTĘPIE DO

INFORMACJI PUBLICZNEJ

OKREŚLA TAKŻE CZAS NA UDOSTĘPNIANIE
INFORMACJI (odpowiedzi na zapytanie )
Art..13 ust 1

Udostępnianie informacji publicznej na

wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie
później jednak niż w terminie 14 dni od dnia
złożenia wniosku .

PRAWO PRASOWE

art. 10 ust.1.

Dziennikarz ma obowiązek działać

zgodnie z etyką zawodową i zasadami

współżycia społecznego,

w granicach określonych prawem

PAMIĘTAJ! PRAWO PRASOWE

MÓWI ,ŻE...

Art. 5

1.Każdy obywatel zgodnie z zasada wolności

słowa i prawem do krytyki,może udzielać

informacji mediom.

2. Nikt nie może być narażony na uszczerbek lub

zarzut z powodu udzielania informacji prasie, jeżeli

działał w granicach dozwolonych prawem

Art. 6

Nie wolno utrudniać prasie zbierania

materiałów krytycznych ani w inny sposób tłumić

krytyki

DLATEGO…

• PRZYGOTUJ PROCEDURY

POSTĘPOWANIA W PODLEGŁEJ CI

ORGANIZACJI W SYTUACJI

POJAWIENIA SIĘ DZIENNIKARZA.

• ZAPOZNAJ Z NIMI SWOICH

PODWŁADNYCH

• EGZEKWUJ STOSOWANIE SIĘ DO NICH.

MEDIA DZIAŁAJĄ

OBIEKTYWNIE

Jeżeli zaistnieją określone

okoliczności

naszym

otoczeniu

lub

wewnątrz

naszej organizacji, to –

CZY

CHCEMY, CZY NIE CHCEMY

–

media zareagują.

DLATEGO UNIKANIE

KONTAKTÓW Z MEDIAMI…

• NIE WSTRZYMA PUBLIKACJI
• ZWIĘKSZY AKTYWNOŚĆ

DZIENNIKARZY

• UŁATWI INNYM WYPOWIEDŹ

–ZAMIAST NAS
–O NAS BEZ NAS

MEDIA DZIELĄ SIĘ ZAZWYCZAJ

NA...

• PUBLICZNE
• NIEPUBLICZNE

–Prywatne np. „Gazeta

Wyborcza”

–Społeczne np. „Radio Maryja”

W POLSCE MEDIA PUBLICZNE TO ...

te, które są utrzymywane ze środków

publicznych,

znaczy

abonamentu

opłacanego przez posiadaczy stacjonarnych

odbiorników radiowych i tv.

są nimi:

- Polskie Radio S.A. + 17 spółek

regionalnych

- Telewizja Polska S.A.

MEDIA PUBLICZNE…

Jako

opłacane

środków

publicznych,

czyli

przez

osoby

o różnych poglądach, z założenia

powinny być:

• OBIEKTYWNE
• NIEZAANGAŻOWANE
• NIEZALEŻNE

PODSTAWOWA SYSTEMATYKA

MEDIÓW

(ze względu na sposób przekazu)

• PRASA –

najwolniejsza, ale z silną tradycją,

dużą wiarygodnością i długim działaniem

• RADIO – duży zasięg,

najszybsze,

najwygodniejsze, wiarygodne, ale ulotne

• TELEWIZJA – największa skuteczność

przekazu,

mała wiarygodność, najwyższy

poziom manipulacji

PODSTAWOWA SYSTEMATYKA MEDIÓW (ze

względu na zasięg)

• CENTRALNE – OGÓLNOKRAJOWE

• REGIONALNE – województwo, region

• LOKALNE – powiat, miasto, dzielnica

• WEWNĘTRZNE – pisma zakładowe

PODSTAWOWA SYSTEMATYKA

MEDIÓW

(ze względu na profil)

• INFORMACYJNE – informacje bieżące
• PUBLICYSTYCZNE – komentarze, poglądy
• TEMATYCZNE – np. prawo, gospodarka,

sport, rekreacja, hobby

• BRANŻOWE – np. przetwórstwo spożywcze,

budownictwo

• NAUKOWE – np.socjologia, prawo,
• SPECJALISTYCZNE

– np. ogrodnictwo,

sadownictwo, nieruchomości, naukowe

• LIFE STYL – np.Gala, Viva, Pani domu

UWAGA !

DZIENNIKARZE Z REGUŁY UWAŻAJĄ SIĘ ZA:

• WOLNYCH I NIEZALEŻNYCH (uwielbiają to

podkreślać)

• STRAŻNIKÓW PORZĄDKU SPOŁECZNEGO,

KTÓRYCH OWA MISJA UPOWAŻNIA NAWET

DO ZACHOWAŃ ODBIEGAJĄCYCH OD

OGÓLNIE PRZYJĘTYCH ZASAD ETYCZNYCH I

PRAWNYCH

LUDZIE CZYTAJĄ GAZETY, SŁUCHAJĄ RADIA I

OGLĄDAJĄ TELEWIZJĘ PONIEWAŻ...

• CHCĄ SIĘ CZEGOŚ DOWIEDZIEĆ

• SZUKAJĄ ROZRYWKI

• CHCĄ

ZASPOKOIĆ

POTRZEBĘ

UCZESTNICTWA

LUDZIE WYDAJĄ GAZETY, OTWIERAJĄ STACJE

RADIOWE I TELEWIZYJNE PONIEWAŻ CHCĄ...

• ZAROBIĆ

• ROZPOWSZECHNIĆ IDEĘ

• JEDNO I DRUGIE

WNIOSEK !

DZIENNIKARZE ZAINTERESUJĄ SIĘ NASZYMI

TEMATAMI I MATERIAŁAMI TYLKO WTEDY, GDY

BĘDĄ Z ICH PUNKTU WIDZENIA…

•POUCZAJĄCE
•ROZRYWKOWE (ATRAKCYJNE)
•WAŻNE SPOŁECZNIE
•POZWOLĄ ZAROBIĆ (dobrze się

sprzedadzą)

•POMOGĄ KRZEWIĆ IDEĘ

DZIENNIKARZA ZAWSZE

ZAINTERESUJE...

WSZYSTKO CO, W JEGO ODCZUCIU,

JEST ODSTĘPSTWEM OD NORMY

•Pozytywnym
•Negatywnym

PODSTAWOWYM ZADANIEM DZIENNIKARZA

JEST...

PRZEKAZYWANIE

OBRAZU

RZECZYWISTOŚCI

OBIEKTYWNE

poprzez

PREZENTOWANIE POGLĄDÓW

SUBIEKTYWNE

poprzez

WYRAŻANIE POGLĄDÓW

REDAKCJA (wydawca) MA PRAWO DO

SUBIEKTYWIZMU!

Gwarantuje je art. 10 Ustawy z 26.01.1984 r. Prawo Prasowe (z

nowelizacjami)

„

Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu

i Państwu. Dziennikarz ma obowiązek działać

zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia

społecznego, w granicach określonych prawem.

Dziennikarz w ramach stosunku pracy ma

obowiązek realizowania ustalonej w statucie lub

regulaminie redakcji ogólnej linii programowej tej

redakcji.

3. Działalność dziennikarza sprzeczna z ust. 2 stanowi

naruszenie obowiązku pracowniczego

.”

ART. 10 PRAWA PRASOWEGO

OKREŚLA TO, ŻE DZIENNIKARZ:

• Działa na plecenie przełożonych lub

w porozumieniu z nimi

• Oni decydują o temacie i treści

publikacji

NA OBRAZ RZECZYWISTOŚCI W PEŁNYM

PRZEKAZIE DZIENNIKARSKIM SKŁADA SIĘ :

• INFORMACJA

czyli WIEDZA O FAKTACH

(kto? co? gdzie? kiedy? jak?)

• BACKGROUND

czyli TŁO

(wiedza pozwalająca zrozumieć fakty)

• KOMENTARZ

czyli PREZENTACJA POGLĄDÓW

LUB ICH WYRAŻENIE

JAK PRZEKONAĆ MEDIA DO

TEMATU I PUBLIKACJI?

KAŻDY TEMAT DZIENNIKARSKI ZGŁOSZONY

PUBLIKACJI POWINIEN BYĆ OPISANY PRZY

POMOCY ODPOWIEDZI NA 5 PYTAŃ:

• O czym ma być mowa?

• Dlaczego właśnie o tym? (uzasadnienie)

• Dlaczego teraz mamy o tym mówić?

• Do kogo materiał (temat) jest adresowany?

• W jakiej formie dziennikarskiej powinien

być zrobiony?

JAK PRACUJĄ DZIENNIKARZE ?

• INTENSYWNIE
• SZYBKO
• W WARUNKACH SILNEJ KONKURENCJI

WEWNTRZNEJ I ZEWĘTRZNEJ

• W SILNEJ MOTYWACJI MATERIALNEJ –

sposób wynagradzania

RZECZYWISTOŚĆ

DZIENNIKARZE

etatowi i współpracujący

Zgłoszenia tematów

PLANOWANIE

polecenia i akceptacja propozycji

PROJEKT WYDANIA

Wydawca

SCHEMAT PRODUKCJI DZIENNIKARSKIEJ

LINIA PROGRAMOWA

Priorytety programowe

PROJEKT WYDANIA

INDYWIDUALNA REALIZACJA MATERIAŁÓW

DEADLINE

– CZAS OSTATECZNEGO ZAMKNIĘCIA NUMERU

OPRACOWANIE REDAKCYJNE OTRZYMANYCH

MATERIAŁÓW I PRZYGOTOWANIE WYDANIA

emisja

drukarnia

kolportaż

zgranie

DZIENNIKARZE ZWYKLE ...

• SĄ ZAZWYCZAJ SŁABO

PRZYGOTOWANI MERYTORYCZNIE

• MAJĄ SKŁONNOŚĆ DO

– UPROSZCZEŃ
– POSŁUGIWANIA SIĘ STEREOTYPAMI
– WYRAŻANIA POCHOPNYCH SĄDÓW

SŁABE PRZYGOTOWANIE DZIENNIKARZY I

SKŁONNOŚCI MANIPULACYJNE WYNIKAJĄ ZWYKLE

Z...

• POŚPIECHU
• SŁABEGO WARSZTU (umiejętności

zawodowych)

• ZALEŻNOŚCI OD WYDAWCY

(obowiązek realizacji linii

programowej)

• WALKI O PRZETRWANIE NA TRUDNYM

RYNKU

PRZEDE WSZYSTKIM

ORGANIZACJA…

MUSI MÓWIĆ
JEDNYM GŁOSEM !

KONIECZNA JEST JASNA I
KONSEKWENTNA POLITYKA
KOMUNIKACYJNA

ISTNIEJE OKREŚLONA POLITYKA

KOMUNIKACYJNA CAŁEJ ORGANIZACJI

• JASNA
• SPÓJNA
• LOGICZNA
• AKTUALNA
• KONSEKWENTNIE I LOJALNIE

UPRAWIANA PRZEZ WSZYSTKICH (

autorów i wykonawców)

POLITYKA KOMUNIKACYJNA TO…

• UZGODNIENIA I WSKAZÓWKI CO DO

SPOSOBU I ZAKRESU WYPOWIEDZI

MEDIALNYCH ( także przygotowywania

materiałów)

• SYSTEM ICH OKREŚLANIA I

PRZEKAZYWANIA W ORGANIZACJI

• ZBIÓR ZASAD I PROCEDUR

POSTĘPOWANIA W KONTAKTACH Z

DZIENNIKARZAMI ORAZ REDAKCJAMI

JAKĄ POSTAWĘ PRZYJĄĆ WOBEC MEDIÓW I

DZIENNIKARZY ?

• OSTROŻNOŚĆ
• SPOKÓJ ( nie dać się sprowokować )
• ŻYCZLIWOŚĆ I TAKTOWNOŚĆ
• CIERPLIWOŚĆ I WYROZUMIAŁOŚCI

(np.dla ich niewiedzy)

Ale nie:
• SŁUŻALCZOŚĆ
• ULEGŁOŚĆ

© P. Lignar

GŁÓWNE NARZĘDZIA WSPÓŁPRACY

Z DZIENNIKARZAMI TO:

• MAILING LIST –

lista adresowa dziennikarzy

• MATERIAŁY PRASOWE –

informacje,

backgroundery, opinie K.L.O., dane liczbowe,

zdjęcia

• KONTAKTY OSOBISTE –

spotkania

• POKAZY STUDYJNE –

podróże, zwiedzania

• UDZIAŁ W IMPREZACH

OKOLICZNOŚCIOWYCH

• KONFERENCJE PRASOWE

© P. Lignar

KONFERENCJA PRASOWA

Jej celem jest zawsze

spowodowanie

maksymalnej ilości

publikacji

© P. Lignar

KONFERENCJA PRASOWA

Jej powodzenie zależy od:

• TEMATU

• UCZESTNIKÓW

• TERMINU

• LOKALIZACJI

• ORGANIZACJI I ARANŻACJI

• MATERIAŁÓW DLA DZIENNIKARZY (press kit)

PAMIĘTAJMY !!!

• TO ,ŻE JESTEŚMY W PORZĄDKU Z

FORMALNEGO PUNKTU WIDZENIA

WCALE NIE OZNACZA ,ŻE TAK JEST Z

MORALNEGO PUNKTU WIDZENIA.

• DZIĘKI NOWYM TECHNOLOGIOM I

PLURALIZMOWI WSPÓŁCZESNOŚĆ JEST

PRZEJRZYSTA

NIC TAK NIE ZAINTERESUJE

DZIENNIKARZY JAK…

• ROZBIEŻNOŚĆ WYPOWIEDZI

(komunikatów)

• WYPOWIEDZI W SPRAWACH W

KTÓRYCH WYPOWIADAJĄCY SIĘ NIE

POWINIEN ZABIERAĆ GŁOSU

• WYPOWIEDZI „SPONTANICZNE”,

KONTROWERSYJNE, BULWERSUJĄCE

NIC TAK NIE ZAINTERESUJE

DZIENNIKARZY JAK…

• ROZBIEŻNOŚĆ MIĘDZY DEKLAROWANYMI

WARTOŚCIAMI I OBOWIAZUJĄCYMI

ZASADAMI A RZECZYWISTOŚCIĄ.

• KŁAMSTWO
• UTRATA PANOWANIA NAD SOBĄ LUB

SYTUACJĄ

• NIELOJALNOŚĆ WOBEC ZWIERZCHNOŚCI

ZAWARTA W PRAWIE PRASOWYM OBLIGACJA DO

UDZIELANIA DZIENNIKARZOM INFORMACJI NIE

OZNACZA, ŻE TO DZIENNIKARZ OKREŚLA CZAS,

MIEJSCE I SPOSÓB JEJ PRZEKAZANIA

Dlatego :
• Możesz odmówić dziennikarzowi rozmowy lub

spotkania wskazując dogodny dla siebie termin i

miejsce

• Możesz

żądać

przekazania

wcześniej

konkretnych pytań

• Możesz udzielić na nie odpowiedzi na piśmie lub

w innej formie.

JAK ROZMAWIAĆ Z

DZIENNIKARZEM?

W bezpośrednich kontaktach z

dziennikarzami albo rozmawiasz,

albo udzielasz wywiadu.

• ROZMOWA –

nie zobowiązuje dziennikarza do

dosłownego przekazywania twoich sformułowań, jest

przez niego traktowana jako źródło wiedzy.

Nie podlega

autoryzacji.

• WYWIAD –

jest to dosłowne zacytowanie wypowiedzi

i dlatego

podlega autoryzacji

. Jeżeli istnieje obawa

manipulacji, należy żądać wywiadu i nie prowadzić

rozmów.

PAMIETAJ !

Art..14.ust 2. Prawa prasowego
GWARANTUJE PRAWO DO AUTORYZACJI
WYPOWIEDZI ALE:
• Ma ona charakter

FAKULTATYWNY

• Dotyczy jedynie

DOSŁOWNIE

CYTOWANEJ WYPOWIEDZI

o ile nie była

ona już uprzednio publikowana

JAK ROZMAWIAĆ Z

DZIENNIKARZEM?

NIGDY NIE ROZMAWIAMY Z

DZIENNIKARZEM

• Z ZASKOCZENIA
• NIEPRZYGOTOWANI
• W POSTAWIE KONFRONTACYJNEJ

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

NIE SPODZIEWAJ SIĘ, ŻE DZIENNIKARZE

• UWIERZĄ CI
• ZACHOWAJĄ RESPEKT DLA

TWOJEJ POZYCJI, WIEKU, PŁCI

• WYKAŻĄ WSPÓŁCZUCIE LUB

ZROZUMIENIE KŁOPOTÓW

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

• GDY PADNIE OSTRE PYTANIE

Staraj się odpowiedzieć na nie

krótko i powiedz coś miłego a jak

się da dowcipnego.

• BĄDŹ PRZYGOTOWANY NA

NIESPODZIEWANE PYTANIA

- nie ma

złych pytań są tylko złe odpowiedzi.

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

•

PODCZAS UDZIELANIA WYWIADU

POWINNA BYĆ OBECNA DRUGA

OSOBA.

Dotyczy to oczywiście działania w warunkach zagrożenia lub

obawy.

•

ZAWSZE JEDNAK TRZEBA WCZEŚNIEJ

ZNAĆ:

- imię

nazwisko

dziennikarza,

redakcję

i charakter jego zatrudnienia (etat-współpraca)

- cel jego działania

(do czego ma mu służyć nasza

rozmowa?)

- temat –

zakres zagadnień, które będą poruszane (możemy

zażądać pytań)

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

Nie wolno udzielać wypowiedzi

„poza protokołem”. Przed i po

wywiadzie możemy porozmawiać

z dziennikarzem o pogodzie.

Uwaga!

Dziennikarze nagminnie wykorzystują nasze rozprężenie

po wyłączeniu kamery lub mikrofonu albo po „zelżeniu”

napiętej atmosfery.

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

ODPOWIEDZI NA PYTANIA MUSZĄ BYĆ

KRÓTKIE.

Nie więcej niż 3-4 zdania. Dłuższa

wypowiedź powoduje, że dziennikarz

dokonuje w niej skrótów. Grozi to

uproszczeniami i zniekształceniem idei

wypowiedzi.

NIE ŁUDŹMY SIĘ ,ŻE OBFITA WYPOWIEDŹ

„DOKSZTAŁCI” DZIENNIKARZA

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

Ponad to odpowiedzi muszą być:

• Konkretne

pozbawione dygresji

• Proste

zrozumiałe bez wysiłku słuchacza

• Obrazowe

dobrze jeżeli wsparte przykładem

• Jednoznaczne

nie budzące wątpliwości

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

• Odpowiedzi zawsze rozpoczynamy

od rzeczy najważniejszej.

• Jak się da nie brniemy w szczegóły
• Za nic nie można dać się

wyprowadzić z równowagi.

Prowokujące zachowania obracajmy

w żart, na chamstwo nie reagujemy.

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

Odpowiadając

• TRZYMAJMY SIĘ ŚCIŚLE TREŚCI PYTANIA.
• NIE UDZIELAJMY ZBYT DALEKO IDĄCYCH

WYJAŚNIEŃ, BY NIE PROWOKOWAĆ

DODATKOWYCH PYTAŃ, KTÓRE MOGĄ

BYĆ DLA NAS NIEWYGODNE.

• MÓWMY TO, CO KONIECZNE.

Pamiętajmy – naszym zadaniem nie jest

„bawienie”

dziennikarza

rozmową.

Jeżeli

chce

mieć

dynamiczną

rozmowę, to niech o to zadba.

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

• NIE WOLNO WYTYKAĆ DZIENNIKARZOWI BŁĘDÓW

ANI NIEWIEDZY.

• NIE KRYTYKUJEMY DZIENNIKARZA, ANI JEGO

KOLEGÓW PO FACHU, ANI REDAKCJI, ITP.

Pamiętajmy, dla dziennikarza jesteśmy

ważni jako źródło wiedzy i on zawsze

będzie od nas wiedział mniej w danej

dziedzinie.

Wiedza dziennikarzy jest jak

kałuża – rozległa, ale płytka.

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

• NIE NALEŻY NIGDY KŁAMAĆ.
• MOŻNA POMINĄĆ MNIEJ ISTOTNE

ASPEKTY SPRAWY.

• OSTATECZNIE MOŻEMY NIE UDZIELIĆ

ODPOWIEDZI NA PYTANIA.

Dziennikarz pytając często zna odpowiedź, a

chodzi mu o określenie naszej postawy lub

kompetencji.

Jeżeli

zaś

nie

zna,

prawdopodobnie sprawdzi czy to, co mówimy

jest prawdą.

Znacznie łatwiej tłumaczyć się z braku

odpowiedzi niż z kłamstwa.

ROZMOWA Z DZIENNIKARZEM

cd.

ODPOWIEDZI MUSZĄ BYĆ PRZEMYŚLANE
I KONSEKWENTNE.

• Ulubioną metodą dziennikarzy jest wielokrotne

zadawanie tego samego pytania w różnych

wariantach. To dobry sposób na „sprawdzenie

rozmówcy”.

• Trzeba być uważnym i zawsze odpowiadać tak

samo.