I N S T R U K C J A B E Z P I E C Z N E G O W Y K O N Y W A N I A

R O B Ó T Z I E M N Y C H

1. Roboty ziemne powinny by

ć

prowadzone na podstawie projektu, okre

ś

laj

ą

cego

poło

ż

enie instalacji i urz

ą

dze

ń

podziemnych, mog

ą

cych znale

źć

si

ę

w zasi

ę

gu

prowadzonych robót.

2. Wykonywanie robót ziemnych w bezpo

ś

rednim s

ą

siedztwie sieci, takich jak:

elektroenergetyczne, gazowe, telekomunikacyjne, ciepłownicze, wodoci

ą

gowe i

kanalizacyjne powinno by

ć

poprzedzone okre

ś

leniem przez kierownika budowy

bezpiecznej odległo

ś

ci, w jakiej, mog

ą

by

ć

one wykonywane od istniej

ą

cej sieci i

sposobu wykonywania tych robót.

Bezpieczn

ą

odległo

ść

wykonywania robót, ustala kierownik budowy w

porozumieniu z wła

ś

ciw

ą

jednostk

ą

, w której zarz

ą

dzie lub u

ż

ytkowaniu znajduje

si

ę

ta instalacja.

Miejsca tych robót nale

ż

y oznakowa

ć

napisami ostrzegawczymi i ogrodzi

ć

.

3. Prowadzenie robót ziemnych w pobli

ż

u instalacji podziemnych, a tak

ż

e gł

ę

bienie

wykopów poszukiwawczych powinno odbywa

ć

si

ę

r

ę

cznie.

4. W razie ujawnienia w czasie wykonywania robót ziemnych niewypałów lub

przedmiotów trudnych do identyfikacji nale

ż

y wszelkie roboty przerwa

ć

, a miejsce

niebezpieczne ogrodzi

ć

i oznakowa

ć

napisami ostrzegawczymi.

5. O znalezieniu niewypału lub przedmiotów trudnych do identyfikacji nale

ż

y

niezwłocznie powiadomi

ć

wła

ś

ciwy urz

ą

d gminny, miejski oraz policj

ę

.

6. Narz

ę

dzia do r

ę

cznego odspajania gruntu (łopaty, oskardy, dr

ą

gi, kliny stalowe,

młoty) nale

ż

y odpowiednio dobra

ć

uwzgl

ę

dniaj

ą

c kategori

ę

gruntu.

7. Narz

ę

dzia powinny by

ć

ostre, dobrze obsadzone, a kliny i młoty nie mog

ą

posiada

ć

rozklepów (grzybków).

8. Przy wykonywaniu wykopów na placach, ulicach, podwórzach i innych miejscach

dost

ę

pnych dla osób niezatrudnionych przy robotach, nale

ż

y wokół wykopów

ustawi

ć

balustrady i zaopatrzy

ć

je w napis „osobom postronnym wst

ę

p

wzbroniony” a w nocy w

ś

wiatło ostrzegawcze koloru czerwonego.

9. Por

ę

cze balustrad powinny znajdowa

ć

si

ę

na wysoko

ś

ci 1,10 m ponad terenem i

w odległo

ś

ci nie mniejszej ni

ż

1,0 m od kraw

ę

dzi wykopu.

10. W miejscach przej

ść

dla pieszych nale

ż

y ustawi

ć

mostki przeno

ś

ne, zaopatrzone

w balustrady.

11. W przypadkach uzasadnionych wzgl

ę

dami bezpiecze

ń

stwa wykop nale

ż

y

szczelnie przykry

ć

w sposób uniemo

ż

liwiaj

ą

cy wpadni

ę

cie do wykopu.

2

12. W przypadku przykrycia wykopu, zamiast balustrad, teren robót mo

ż

na oznaczy

ć

za pomoc

ą

balustrad z lin lub ta

ś

m z tworzywa sztucznych umieszczonych

wzdłu

ż

wykopu na wysoko

ś

ci 1,10 m i w odległo

ś

ci 1,0 m od kraw

ę

dzi wykopu.

13. Je

ż

eli teren, na którym wykonywane s

ą

roboty ziemne, nie mo

ż

e by

ć

ogrodzony,

wykonawca robót powinien zapewni

ć

stały jego dozór.

14. Wykopy o

ś

cianach pionowych nieumocnionych, bez rozparcia lub podparcia

mog

ą

by

ć

wykonywane tylko do gł

ę

boko

ś

ci 1,0 m w gruntach zwartych, w

przypadku, gdy teren przy wykopie nie jest obci

ąż

ony w pasie o szeroko

ś

ci

równej gł

ę

boko

ś

ci wykopu. Wykopy bez umocnie

ń

o gł

ę

boko

ś

ci wi

ę

kszej ni

ż

1,0

m, lecz nie wi

ę

kszej od 2,0 m mo

ż

na wykonywa

ć

, je

ż

eli pozwalaj

ą

na to wyniki

bada

ń

gruntu i dokumentacja geologiczno-in

ż

ynierska.

15. Bezpieczne nachylenie

ś

cian wykopów powinno by

ć

okre

ś

lone w dokumentacji

projektowej wówczas, gdy:

1) roboty ziemne wykonywane s

ą

w gruncie nawodnionym;

2) teren przy skarpie wykopu ma by

ć

obci

ąż

ony w pasie równym gł

ę

boko

ś

ci

wykopu;

3) grunt stanowi

ą

iły skłonne do p

ę

cznienia;

4) wykopu dokonuje si

ę

na terenach osuwiskowych;

5) gł

ę

boko

ść

wykopu wynosi wi

ę

cej ni

ż

4,0 m.

16. Zakładanie obudowy lub monta

ż

rur w uprzednio wykonanym wykopie o

ś

cianach

pionowych i na gł

ę

boko

ś

ci poni

ż

ej 1,0 m wymaga tymczasowego zabezpieczenia

osób klatkami osłonowymi lub obudow

ą

prefabrykowan

ą

.

17. Zabezpieczenie a

ż

urowe

ś

cian wykopów mo

ż

na stosowa

ć

tylko w gruntach

zwartych. Stosowanie zabezpieczenia a

ż

urowego

ś

cian wykopów w okresie

zimowym jest zabronione.

18. Osoby wykonuj

ą

ce prace w wykopach o gł

ę

boko

ś

ci wi

ę

kszej od 2,0 m powinny

posiada

ć

asekuracj

ę

drugiej osoby ze wzgl

ę

du na mo

ż

liwo

ść

wyst

ą

pienia

szczególnego zagro

ż

enia dla

ż

ycia lub zdrowia ludzkiego.

19. W czasie wykonywania kopark

ą

wykopów w

ą

skoprzestrzennych nale

ż

y

wykonywa

ć

obudow

ę

wył

ą

cznie z zabezpieczonej cz

ęś

ci wykopu lub zastosowa

ć

obudow

ę

prefabrykowan

ą

, z u

ż

yciem wcze

ś

niej przewidzianych urz

ą

dze

ń

mechanicznych.

20. Je

ż

eli wykop osi

ą

gnie gł

ę

boko

ść

wi

ę

ksz

ą

ni

ż

1,0 m od poziomu terenu, nale

ż

y

wykona

ć

zej

ś

cie (wej

ś

cie) do wykopu.

3

21. Odległo

ść

pomi

ę

dzy zej

ś

ciami (wej

ś

ciami) do wykopu nie powinna przekracza

ć

20 m.

22. Wchodzenie do wykopu i wychodzenie po rozporach oraz przemieszczanie osób

urz

ą

dzeniami słu

żą

cymi do wydobywania urobku jest zabronione.

23. Ka

ż

dorazowe rozpocz

ę

cie robót w wykopie wymaga sprawdzenia stanu jego

obudowy lub skarp.

24. Składowanie urobku, materiałów i wyrobów jest zabronione:

1) w odległo

ś

ci mniejszej ni

ż

0,60 m od kraw

ę

dzi wykopu, je

ż

eli

ś

ciany wykopu

s

ą

obudowane oraz je

ż

eli obci

ąż

enie urobku jest przewidziane w doborze

obudowy,

2) w strefie klina naturalnego odłamu gruntu, je

ż

eli

ś

ciany wykopu nie s

ą

obudowane.

25. Koparka w czasie pracy powinna by

ć

ustawiona w odległo

ś

ci od wykopu co

najmniej 0,60 m poza granic

ą

klina naturalnego odłamu gruntu.

26. Przy wykonywaniu robót ziemnych sprz

ę

tem zmechanizowanym nale

ż

y

wyznaczy

ć

w terenie stref

ę

niebezpieczn

ą

i odpowiednio j

ą

oznaczy

ć

.

27. Przebywanie osób pomi

ę

dzy

ś

cian

ą

wykopu a kopark

ą

, nawet w czasie postoju,

jest zabronione.

28. Wł

ą

czanie mechanizmu obrotowego koparki przed zako

ń

czeniem napełniania

ły

ż

ki gruntem – jest zabronione.

29. Ruch

ś

rodków transportowych obok wykopów powinien odbywa

ć

si

ę

poza

granic

ą

klina naturalnego odłamu gruntu.

30. W czasie zasypywania obudowanych wykopów zabezpieczenie nale

ż

y

demontowa

ć

od dna wykopu i stopniowo usuwa

ć

je, w miar

ę

zasypywania

wykopu.

31. W czasie prowadzenia robót ziemnych metod

ą

bezodkrywkow

ą

nale

ż

y zapewni

ć

pracownikom bezpieczne poł

ą

czenie podziemnych stanowisk pracy ze

stanowiskami pracy zlokalizowanymi na powierzchni terenu, za pomoc

ą

szybów i

tuneli, obudowanych w sposób uwzgl

ę

dniaj

ą

cy parcie ziemi i wód gruntowych.

32. Podczas wykonywania robót tunelowych nale

ż

y zapewni

ć

stały nadzór nad

działaniem wentylacji.

33. W czasie wykonywania robót tunelowych nale

ż

y zapewni

ć

na powierzchni

terenu, odpowiednio wyposa

ż

ony w

ś

rodki medyczne, punkt pierwszej pomocy

medycznej, czynny w czasie ka

ż

dej zmiany roboczej, a na poszczególnych

4

odcinkach, na których trwaj

ą

roboty, punkty winny by

ć

wyposa

ż

one w niezb

ę

dne

ś

rodki opatrunkowe i nosze.

34. Prawidłowa organizacja pracy przy robotach ziemnych (sprawdzenie i dobór

wła

ś

ciwych narz

ę

dzi, odpowiednie rozmieszczenie zabezpieczenia

ś

cian

wykopu, instruowanie o bezpiecznych metodach pracy i dopilnowanie

przestrzegania przez pracowników przepisów bhp) nale

ż

y do podstawowych

obowi

ą

zków mistrza budowlanego oraz kierownika robót, za

ś

kierownik budowy

powinien przeprowadza

ć

kontrole stanu bhp i zgodno

ś

ci post

ę

pu robót z

dokumentacja techniczn

ą

.

Opracował:

mgr in

ż

. Grzegorz Wysmulski

upr.bud.nr 1942/Lb/83

WZDP/19/906/upr./74