Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009

EFEKTYWNOŚC ZWALCZANIA CHWASTÓW
DWULIŚCIENNYCH W KUKURYDZY
W ZALEŻNOŚCI OD DOBORU ADIUWANTÓW
I PARAMETRÓW TECHNICZNYCH OPRYSKIWANIA

M

AREK

W

ACHOWIAK

1

,

R

OMAN

K

IERZEK

1

,

H

ENRYK

R

ATAJKIEWICZ

2

1

Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy

Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań
[e-mail]

2

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Katedra Metod Ochrony Roślin
Zgorzelecka 4, 60-198 Poznań

I. WSTĘP

Zwalczanie chwastów z użyciem zalecanych herbicydów stosowanych nalistnie

w niektórych przypadkach okazuje się mniej skuteczne niż tego oczekiwano. Przyczyny
takiego stanu mogą wynikać z wielu czynników, takich jak: stan fizjologiczny i budowa
morfologiczna zwalczanych chwastów, warunki pogodowe w trakcie wykonywania
zabiegu, czy też precyzja wykonania opryskiwania. Wszystkie one mogą wpływać na
zmniejszoną absorpcję substancji aktywnej przez chwasty (Matysiak i wsp. 1995; Woź-
nica 2008). Poprawa ilości naniesienia herbicydu na powierzchnię zwalczanych chwa-
stów, uzyskana przez właściwy dobór parametrów technicznych opryskiwania może
znacząco zwiększyć efektywność zabiegu (Jensen 1999; Kierzek i Wachowiak 2005).
Ponadto dodatek odpowiednich adiuwantów, szczególnie w sytuacjach stresowych,
może poprawić aktywność herbicydów poprzez zwiększenie ilości substancji aktywnej
herbicydu docierającej do miejsca działania (Woźnica i Skrzypczak 1998; Kierzek
2000; Woźnica 2003).

Celem badań była ocena wpływu parametrów opryskiwania takich, jak: ilość cieczy

użytkowej na hektar, typ rozpylacza, dodatek adiuwantów na efektywność działania
herbicydów w zwalczaniu chwastów dwuliściennych w kukurydzy.

II. MATERIAŁ I METODY

Badania polowe wykonane w dwóch sezonach wegetacyjnych (2005 i 2006) zloka-

lizowano w miejscowości Zakrzewo koło Poznania. Stosowano herbicydy w dawkach

Parametry techniczne opryskiwania a skuteczność zwalczania chwastów

1397

obniżonych: Titus 25 WG (s.a. rimsulfuron) w dawkach 30 g/ha (2005) i 50 g/ha (2006)
oraz Milagro 040 SC w dawce 0,5 l/ha (2005) i 0,625 l/ha (2006). Do cieczy użytkowej
zawierającej herbicydy dodawano adiuwanty Atpolan 80 EC (olejowy) lub Break Thru
S 240 (surfaktant organosilikonowy), odpowiednio w stężeniu 0,5% i 0,1%. Wykonano
jeden zabieg opryskiwania roślin, aplikując 125 i 250 l cieczy użytkowej na 1 ha, z uży-
ciem opryskiwacza doświadczalnego plecakowego AP 2/p, wyposażonego w belkę
polową o szer. 2,0 m i rozpylacze XR 11002 lub DB 11002, wytwarzające odpowiednio
krople drobne i grube dla ciśnieniu 3 bar (0,3 MPa). Doświadczenia założono w ukła-
dzie bloków losowanych z czterema powtórzeniami. Wielkość jednego poletka wynosi-
ła 16 m

2

(2 m × 8 m).

Efektywność zniszczenia dominujących gatunków chwastów dwuliściennych w ku-

kurydzy przedstawiono na podstawie pomiarów świeżej masy chwastów zebranych
z poszczególnych obiektów doświadczalnych z powierzchni 0,75 m

2

(3 pomiary na każ-

dym poletku – ramka o wymiarach 100 × 25 cm) i porównaniu ich z obiektami kontrol-
nymi (bez odchwaszczania). Analizę wagową wykonywano po upływie 3–4 tygodni od
zabiegu.

Zebrane wyniki pomiarów świeżej masy chwastów i plonu z poletek doświadczal-

nych poddano analizie statystycznej poprzez analizę wariancji za pomocą testu Dunca-
na, wyznaczając najmniejszą istotną różnicę na poziomie istotności 5%.

III. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE

Badania polowe prowadzone w 2005 roku z użyciem herbicydu Titus 25 WG wska-

zują na brak istotnego wpływu ilości cieczy użytkowej, typu adiuwanta i rodzaju opry-
skiwania (drobno i grubokroplisty) na skuteczność zwalczania komosy białej i rdestu
plamistego w uprawie kukurydzy (tab. 1). Lepsze efekty w redukcji świeżej masy
chwastów stwierdzono, gdy do aplikowania samego herbicydu w obydwóch ilościach
cieczy użytkowej, tj. 125 i 250 l/ha, użyto rozpylaczy drobnokroplistych (XR 11002).
W drugim roku badań (2006) zmienne parametry opryskiwania i dodatek adiuwantów
w zróżnicowany sposób wpływały na aktywność herbicydu Titus 25 WG. Stwierdzono
korzystny wpływ adiuwantów na działanie tego herbicydu, szczególnie, gdy do zabiegu
użyto rozpylaczy grubokroplistych DB 12002. Jedynie w większej ilości cieczy,
tj. 250 l/ha, herbicyd stosowany łącznie z adiuwantem olejowym Atpolan 80 EC, od-
znaczał się wyższą skutecznością chwastobójczą, gdy do zabiegu użyto rozpylaczy
XR 11002. Podczas aplikowania samego herbicydu uzyskiwano lepsze efekty chwasto-
bójcze z użyciem rozpylaczy drobnokroplistych i to zarówno w mniejszej i większej
ilości cieczy użytkowej na ha.

Badania przeprowadzone z herbicydem Milagro 040 SC wskazują na możliwość po-

prawienia jego skuteczności działania poprzez dodatek adiuwantów, szczególnie w trak-
cie zwalczania komosy białej (tab. 2). Brak dodatku adiuwantów niekorzystnie wpłynął
na działanie herbicydu, gdy do zabiegu z użyciem mniejszej ilości cieczy użytkowej
125 l/ha wykorzystano rozpylacze drobnokropliste XR 11002.

Nie stwierdzono istotnego wpływu zabiegów chwastobójczych, z wykorzystaniem

parametrów opryskiwania i dodatków adiuwantów do herbicydów, na plonowanie ku-
kurydzy.

Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009

1398

Parametry techniczne opryskiwania a skuteczność zwalczania chwastów

1399

Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009

1400

IV. WNIOSKI

1. Efektywne zwalczanie chwastów dwuliściennych w kukurydzy z użyciem herbicy-

dów nalistnych Titus 25 WG i Milagro 040 SC można przeprowadzić zarówno
w 125, jak i 250 l cieczy użytkowej na 1 ha, stosując do zabiegu drobno-, jak i gru-
bokropliste opryskiwanie.

2. Dodatek adiuwantów do herbicydów Titus 25 WG i Milagro 040 SC oraz stosowa-

nie opryskiwania grubokroplistego jest elementem poprawy naniesienia herbicydu
oraz skuteczności zabiegów chwastobójczych, szczególnie gdy zabieg wykonywa-
ny jest na rośliny w stresie wodnym lub w mniej korzystnych warunkach pogo-
dowych.

V. LITERATURA

Jensen P.K. 1999. Herbicide performance with low volume low drift and air inclusion nozzles.

Proc. Brighton Crop Protection Conference – Weeds 21: 453–460.

Kierzek R., Wachowiak M. 2005. Effect of spray application parameters and adjuvants on

retention and performance of foliage applied herbicides. Annu. Rev. Agricul. Engineer. 4/1:
355–363.

Kierzek R. 2000. Effect of air induction nozzle and oil adjuvant on spray retention and weed

control. J. Plant Protection Res. 40 (2): 179–187.

Matysiak R., Woźnica Z., Pudełko J., Skrzypczak G. 1995. Adiuwanty do herbicydów- mecha-

nizm działania. Materiały 35. Sesji Nauk. Inst. Ochr. Roślin, cz. 2: 67–86.

Woźnica Z. 2003. Współdziałanie adiuwantów a skuteczność chwastobójcza herbicydów. Prog.

Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 43 (1): 473–497.

Woźnica Z., Skrzypczak G. 1998. Adjuvants for foliar applied herbicides. Ann. Warsaw Agricul.

University. Agtriculture 32: 33–42.

Woźnica Z. 2008. Herbologia. Podstawy Biologii, Ekologii i Zwalczania Chwastów. PWRiL,

Poznań, 430 ss.

M

AREK

W

ACHOWIAK

,

R

OMAN

K

IERZEK

,

H

ENRYK

R

ATAJKIEWICZ

EFFECT OF SPRAY APPLICATION PARAMETERS

AND ADJUVANTS ON BROAD-LEAVED WEED CONTROL

IN MAIZE

SUMMARY

In field experiments carried out in 2005–2006 the influence of spray volume, different nozzle

types and adjuvants on efficiency of two herbicides Titus 25 WG and Milagro 040 SC against
broad-leaved weeds in maize crop was studied. Herbicides were applied with or without adjuvant
organosilicone Break Thru S 240 (0.1%) or mineral oil Atpolan 80 EC (0.5%) against fat hen
(Chenopodium album) and redshank (Polygonum persicaria). Two spray volume of 125 l/ha and

Parametry techniczne opryskiwania a skuteczność zwalczania chwastów

1401

250 l/ha were used for application of herbicides with flat fan nozzle (XR 11002 – fine droplet
size) or air injection nozzle (DB 11002 – course droplets) at 0.3 MPa. In 2005 biological efficacy
of Titus 25 WG with or without adjuvants was similar and independent on spray volume and
nozzle type. In this year adjuvants and spray parameters had essential effect on Milagro 040 SC
efficacy, especially against fat hen.

Generally, adjuvants improved efficiency of applied herbicides but spray application parame-

ters i.e. spray volume and droplet size (nozzle type) gave no constant effect. Two spray volumes
did not effect the efficacy of herbicides in controling of broad-leaved weeds. The above findings
suggested a possibility of decrease the volume of water used with herbicides to 125 l/ha, without a
negative effect on biological activity.

Addition of adjuvants and proper choice of spray application parameters i.e. coarse spray

quality could be considered as effective tools in weed control under specific weather conditions
(drought, higher temperature, low humidity, higher wind speed).
Key words: nozzles, maize, herbicide, broad-leaved weeds, spray, adjuvants