background image

1. Opisz strukturę gruntu. 

W zależności od układu ziaren i cząstek w szkielecie gruntowym wyróżniamy następujące struktury gruntu: 
Struktura ziarnista  
• charakterystyczna dla

 

żwirów i piasków 

• ziarna wykazują niewielkie wzajemne przyciąganie 
• ilość porów – (20-50)%całkowitej objętości próbki 
 
Struktura komórkowa – grunty ilaste odłożone w wodzie bez uprzedniego skoagulowania się cząstek 
• charakterystyczna dla gruntów ilastych 
- odłożonych w wodzie bez uprzedniego skoagulowania się cząstek 
- cząstki stykając się z wcześniej osadzonymi są przez nie przyciągane z siłą większą od ciężaru opadających cząstek 
• porowatość > 50% całkowitej objętości próbki 
 
Struktura kłaczkowa – cząstki ilaste opadają w wodzie z rozpuszczonymi solami 
• charakterystyczna dla gruntów ilastych 
- opadających w wodzie z rozpuszczonymi solami 
- opadające cząstki łączą się ze sobą w trakcie opadania 
• porowatość ~ 70% całkowitej objętości próbki 
 

2. Omów fazowość gruntu 

• faza stała – szkielet gruntowy 
• faza ciekła – woda występująca w gruncie 
• faza gazowa – powietrze, para wodna i gazy 
 

3. Podaj definicję i klasyfikację gruntów budowlanych. 

Grunt budowlany - tworzywo zewnętrznych warstw skorupy ziemskiej: 
- znajdujące się w zasięgu wpływu obciążeń od obiektów budowlanych lub 
- używane jako materiał do budowli ziemnych: 
- nasypów 
- wykopów 
Grunty budowlane, ze względu na pochodzenie, dzielimy na: 
• grunty antropogeniczne – powstałe w wyniku działalności człowieka 
• grunty rodzime – znajdujące się w miejscu ich powstania 
Ze względu na odkształcalność podłoża grunty dzielimy na: 
• grunty skaliste – rodzime lite lub spękane o nie przesuniętych blokach ich próbki mają wytrzymałość na ściskanie Rc > 0,2 MPa 
• grunty nieskaliste – mineralne lub rozdrobnione o zawartości cz.org.< 2% 
 

4. Omów frakcje uziarnienia gruntów nie-skalistych. 

Nazwa frakcji 

Symbol procentowej zawartości 
frakcji w masie szkieletu 
gruntowego 

Zakres średnic zastępczych 
d [mm] 

Kamienista 

f

d > 40 

Żwirowa 

f

ż 

40 ≥ d > 2 

Piaskowa 

f

2 ≥ d > 0,05 

Pyłowa 

f

π

 

0,05 ≥ d > 0,002 

Iłowa 

f

0,002 ≥ d 

 
5. Co to jest zredukowana zawartość frakcji gruntu. 

Zredukowana zawartość frakcji – procentowa zawartość frakcji po odrzuceniu ziaren o wymiarach d > 2 mm.  

 
7. Jakie informacje zawarte są w trójkącie Fereta. 

Zawartość procentowa: 
Frakcji iłowej 
Frakcji piaskowej 
Frakcji pyłowej 
 

8. Omów wskaźnik uziarnienia gruntu. 

1. Wskaźnik różnoziarnistości 
U = d

60

 : d

10

 (np. d

60

= 0,36 mm, d

10

= 0,007 mm => U = 51) 

gdzie: 
d

x

 - średnica zastępcza, poniżej której w gruncie jest zawarte x % masy gruntu (ziaren mniejszych od tej średnicy jest x% w stosunku do całej masy gruntu) 

≤ 5 - grunt równoziarnisty 
5 < ≤ 15 - grunt różnoziarnisty 
> 15 - grunt bardzo różnoziarnisty 
2. Wskaźnik krzywizny uziarnienia 
C = d

30

2

 (d

10

·d

60

 ) 

 
Grunt jest dobrze uziarniony jeśli: 
= 1÷3, > 4 dla żwirów 
> 6 dla piasków 
 

9. Omów zastosowanie metod oznaczania składu granulometrycznego. 

3 zasadnicze metody oznaczania: 
• analiza sitowa 
- żwiry, pospółki, piaski o średnicy ziaren > 0,063 mm 
• analiza aerometryczna 
- grunty spoiste o dużej ilości cząstek o średnicy < 0,063 mm 
• analiza pipetowa 

background image

- wykonywana zamiast analizy areometrycznej  
Nanosimy krzywe uziarnienia z których wyznacza się: 
- % zawartości poszczególnych frakcji, 
- średnice cząstek: d

60

 i d

10

 

 

10. Omów analizę makroskopową gruntu. 

Analiza makroskopowa obejmuje przybliżone i doraźne określenie, bez użycia przyrządów następujących cech gruntów: 
• rodzaj (nazwa) 
• stan 
• wilgotność 
• barwa 
• zawartość węglanu wapnia w gruncie 
Analiza makroskopowa ma duże znaczenie jako: 
• badanie terenowe 
• wstępne badanie laboratoryjne 
 
 

11. Jak w badaniach makroskopowych rozpoznać grunt spoisty. 

Grunt należy określić jako spoisty, jeżeli po wyschnięciu do stanu powietrzno-suchego 
tworzy on zwarte grudki. 
 

12. Jak w badaniach makroskopowych rozpoznać grunt niespoisty. 

Grunt należy określić jako niespoisty, jeżeli po wyschnięciu do stanu powietrzno-suchego stanowi on nie związane ze sobą cząstki lub grudki, rozpadające się 
pod wpływem lekkiego nacisku palcem (siła około 1 N). 
 

13. Jak określamy rodzaj gruntów spoistych. 

Oznaczanie rodzaju gruntów SPOISTYCH polega na ocenie spoistości gruntu na podstawie 
• próby wałeczkowania - ocena spoistości 
• rozcierania próbki gruntu w wodzie - ocena zawartości frakcji iłowej 
W przypadkach wątpliwych – wykonuje się dodatkowo próbę rozmakania w wodzie 
 

14. Na czym polega przybliżone oznaczanie rodzaju gruntów niespoistych. 

Przybliżone oznaczanie rodzaju gruntów NIESPOISTYCH polega na ocenie makroskopowej lub ewentualnie za pomocą lupy z podziałką (lupy Brinella): 
• wielkości ziaren 
• zawartości poszczególnych frakcji 
 

15. Jak oznaczamy klasę zawartości węglanów wapnia w gruncie 

Próbkę gruntu należy zwilżyć kilkoma kroplami 20% kwasu solnego (HCl), a następnie, obserwując reakcję, należy na podstawie tabeli ustalić klasę 
zawartości węglanów. 
 
Klasa zawartości 
węglanów 

Przybliżona zawartość CaCO

[%] 

Rekcja roztworu HCl 

<1 

Ślady lub brak wydzielania się gazu 

II 

1-3 

Burzy się słabo i krótko 

III 

3-5 

Burzy się intensywnie lecz krótko (<20s) 

IV 

>5 

Burzy się intensywnie i długo (>20s) 

 
 

16. Od czego zależy wybór metody pozyskiwania informacji geotechnicznych. 

Wybór jednej z trzech metod pozyskiwania informacji geotechnicznych zależy od: 
- znaczenia obiektu i rodzaju jego konstrukcji 
- spodziewanego obciążenia gruntu 
- stopnia rozeznania układu gruntów w podłożu 
 

17. Jakie informacje powinna zawierać dokumentacja geotechniczna. 

Dokumentacja geotechniczna uzyskiwana na podstawie badań może zawierać informacje o: 
• właściwościach, cechach wytrzymałościowych i odkształcalności gruntu 
• poziomie wód gruntowych 
• stateczności wykopów i nasypów 
 

18. Omów pojęcie kategorii geotechnicznej obiektu budowlanego. 

Kategoria geotechniczna odnosi się do zagrożenia bezpieczeństwa obiektu budowlanego i jest uwarunkowana: 
• konstrukcją samego obiektu 
• warunkami geotechnicznymi podłoża gruntowego 
Kategoria geotechniczna ma wpływ na: 
• ustalenie rodzaju i zakresu badań geotechnicznych 
• przyjęcie obliczeń projektowych obiektu budowlanego 
• sposób kontroli konstrukcji obiektu budowlanego 
Przy ustalaniu kategorii geotechnicznej dla obiektu budowlanego należy uwzględnić: 
• stopień złożoności istniejących warunków gruntowych 
• wielkość obiektu budowlanego i koszt jego wykonania 
• rozkład i sposób przekazywania obciążenia obiektu na podłoże gruntowe 
• możliwość występowania różnicy osiadań 
• oddziaływanie podłoża na obiekt budowlany 

19. Podaj i omów klasyfikację kategorii geotechnicznych. 

Kategoria I 
• niewielkie konstrukcje budowlane 
• proste warunki gruntowe 

background image

• zagrożenie życia i mienia jest niewielkie wystarczy jakościowe określenie właściwości gruntów 
Kategoria II 
• konstrukcje nośne i fundamenty obiektów budowlanych 
nie podlegające szczególnemu zagrożeniu 
• proste lub złożone warunki gruntowe 
• mało skomplikowane przypadki obciążenia 
Kategoria III 
• obiekty budowlane bardzo duże lub rzadko występujące 
• obiekty wrażliwe na osiadanie podłoża gruntowego 
• konstrukcje nośne w skomplikowanych warunkach gruntowych 
• konstrukcje obarczone nadzwyczajnym ryzykiem nawet w prostych ale i w złożonych warunkach gruntowych 
• obiekty budowlane na obszarach działania procesów geologicznych i szkód górniczych 
• obiekty zagrażające środowisku 
 

20. Sklasyfikuj i omów rodzaje warunków gruntowych. 

Proste warunki gruntowe 
- jednorodne i równoległe warstwy gruntów o dobrej nośności 
- poziom wody gruntowej poniżej projektowanego poziomu posadowienia 
- brak niekorzystnych

 

Złożone warunki gruntowe 
- niejednorodne, nieciągłe warstwy gruntów 
- występowanie warstw gruntów słabych w tym organicznych i nasypów niekontrolowanych 
- poziom wody gruntowej na poziomie posadowienia lub powyżej 
- brak niekorzystnych zjawisk geologicznych 
Skomplikowane warunki gruntowe 
- występowanie niekorzystnych procesów geologicznych (zjawiska i formy krasowe, osuwiskowe, sufozyjne) 
- szkody górnicze 
- obszary delt 
 

21. Co może obejmować zakres badań gruntów w terenie. 

• mało-średnicowe sondowania próbnikami przelotowymi 
• sondowania statyczne i dynamiczne 
• badania presjo-metryczne i dylatometryczne 
• badania elektrooporowe i georadarowe 
• badania dynamiczne gruntów 
• odkrywki fundamentów 
• badania wodoprzepuszczalności gruntów i konstrukcji ziemnych 
• badania wód gruntowych i ich oddziaływania na konstrukcje nośne 
• badania na poletkach doświadczalnych 

 
22. Co może obejmować zakres badań geotechnicznych w laboratorium. 

• badania fizyczno-mechanicznych i dynamicznych właściwości gruntu 
• badania chemicznych właściwości gruntów i wód gruntowych 
• badania próbek ulepszonych i materiałów zastosowanych do ulepszania podłoża gruntowego 

 
23. Omów rodzaje próbek gruntu. 

• próbki gruntu o naturalnym uziarnieniu (NU) - zapewniające zachowanie rzeczywistego składu granulometrycznego szkieletu gruntowego 
• próbki gruntu o naturalnej wilgotności (NW) - zapewniające nie tylko zachowanie składu granulometrycznego, ale również zabezpieczone przed zawilgoceniem 
bądź wysychaniem 
• próbki gruntu o nienaruszonej strukturze (NNS) - zabezpieczone przed zmianą wilgotności i struktury - są to próbki wycinane z gruntu 
• próbki wody gruntowej (WG) 
Stosować prawidłowe oznakowanie próbek – umożliwiające ich identyfikację 
Liczba pobieranych próbek powinna być zależna od: 
- stopnia skomplikowania budowy geologicznej 
- przyjętego programu badań 
 

24. Omów metody ustalania parametrów geotechnicznych. 

Metoda A - Wszystkie niezbędne wielkości charakterystyczne gruntu wyznaczane są bezpośrednio na podstawie badań polowych lub laboratoryjnych. Wartości 
parametrów wyznaczamy za pomocą badań: 
-polowych 
-laboratoryjnych 
Wartości obliczeniowe parametru geotechnicznego wyznaczamy ze wzoru: 

(r)

 = 



m

 · x

(n)

 

Metoda B 
Podstawowe wielkości charakterystyczne gruntu 
• geneza powstania 
• stopień plastyczności I

L

 dla gruntów spoistych 

• stopień zagęszczenia I

dla gruntów niespoistych wyznaczane są metodą A (bezpośrednio) i następnie 

• z zależności korelacyjnych ustalane są pozostałe parametry podłoża gruntowego. 
_ oznaczamy metodą A parametry wiodące: 
_ stopień zagęszczenia gruntu niespoistego 
_ stopień plastyczności gruntu spoistego 
_ na ich podstawie wyznaczamy pozostałe parametry 
Wykorzystując odpowiednie zależności korelacyjne: 
_ podane w normie lub 
_ ustalone doświadczalnie 
Metoda C - polega na przyjęciu wartości parametrów gruntów określonych na podstawie praktycznych doświadczeń budownictwa na innych podobnych terenach 
budowlanych. Jest analogiczna do metody B, z tym że 
przyjmuje się parametry określone na podstawie praktycznych doświadczeń uzyskanych na podobnych terenach i dla podobnych konstrukcji.  

 
25. Omów sondowanie podłoża gruntowego. 

Sondowanie – daje przybliżoną ocenę podłoża gruntowego mierzy się wielkość oporu, jaki powstaje przy zagłębianiu odpowiednio wyprofilowanej końcówki 

background image

Sondowanie może być: 
• statyczne, polegające na wciskaniu lub też wkręcaniu odpowiedniej sondy 
• dynamiczne, polegające na wbijaniu sondy w podłoże gruntowe 
Stan gruntów niespoistych – stopień zagęszczenia – określa się stosując sondy: 
-stożkową – ITB-ZW, SC, SL, 
-krzyżakową – ITB-ZW, 
-cylindryczną – STP. 
Stan gruntów spoistych określa się sondą cylindryczną (w otworze wiertniczym). 
 

26. Omów wykorzystanie dołów próbnych. 

Wyróżniamy następujące typy dołów próbnych: 
odkrywka – naturalne lub sztuczne odsłonięcie wierzchniej warstwy podłoża gruntowego 
szybik – obudowane wyrobisko w podłożu gruntowym 
wykop badawczy – wyrobisko nie obudowane, o wymiarach warunkowanych statecznością jego ścian i poziomem wody gruntowej 
Doły próbne stanowią najdokładniejszy sposób badania podłoża jednak na ogół stosowane są do niedużych głębokości: 
• woda gruntowa uniemożliwia kopanie 
• stosunkowo duży koszt ze względu: 
- konieczność szerokiego rozkopu 
- zabezpieczenie ścian od zawalenia przy większych głębokościach dla wykopów badawczych 
W dole próbnym mamy możliwość: 
• bezpośrednich oględzin: 
• układu warstw gruntu 
• jego rodzajów i stanów na ścianach dołu i w jego dnie 
• pobierania próbek gruntów NU, NW oraz NNS do dalszych badań 
• przeprowadzenie wstępnych statycznych i dynamicznych obciążeń podłoża 
• pobranie próbek wody 
• zinwentaryzowanie istniejących fundamentów (dokładne określenie sposobu i głębokości posadowienia oraz parametrów geotechnicznych podłoża) 

 
27. Omów wiercenia badawcze. 

Wiercenia badawcze są najczęściej stosowaną obecnie metodą prowadzenia badań geotechnicznych warstw gruntu pod projektowane obiekty budowlane. 
Metoda ta polega na wykonaniu w podłożu gruntowym otworu, z którego wydobywa się próbki gruntów do dalszych badań. Rozmieszczenie otworów 
badawczych zależy od potrzebnego zakresu rozpoznania podłoża gruntowego oraz kategorii geotechnicznej.

  

Głębokości wierceń, na jaką należy wykonać otwór badawczy, zależy od : 
• kategorii geotechnicznej oraz 
• głębokości, do której dochodzą naprężenia od obciążenia obiektem budowlanym, wywołujące praktycznie dostrzegalne odkształcenia gruntu. 

 
28. Omów sposób określania liczby punktów badawczych podłoża gruntowego. 

Rozstaw punktów badawczych pod określoną budowlę, uzależnia się od: 
• kategorii geotechnicznej (liczba pkt. bad. kilka – kilkanaście) 
• stopnia wstępnego rozpoznania oraz warunków gruntowo-wodnych podłoża gruntowego 
• nowe punkty badawcze – (2–3) m poza obrysem budynku 
• konstrukcje wielonawowe – punkty badawcze również w osiach słupów wewnętrznych 
• przy złożonych warunkach gruntowych - zagęścić siatkę punktów badawczych 
• przy usytuowaniu punktów badawczych – szczególną uwagę zwrócić na szatę roślinną, zawiera informacje na temat warunków gruntowo-wodnych w podłożu 
gruntowym 
• przy badaniach wstępnych 
- rozstaw punktów badawczych jak dla pierwszej kategorii geotechnicznej 

 
29. Omów dokumentację wyników badań gruntu. 

Po przeprowadzeniu badań gruntu przedstawia się wyniki w postaci: 
• planów 
• przekrojów geotechnicznych 
Na planie warstwicowym badanego terenu zaznacza się: 
• miejsca badań (doły próbne, sondowania, otwory wiertnicze) 
• niekiedy sporządza się plany warstwicowe powierzchni stropów poszczególnych warstw gruntu lub 
• wrysowuje obszary zalegania różnych gruntów na różnych głębokościach poniżej poziomu terenu 
W celu określenia wpływu wody na nośność podłoża gruntowego sporządza się: 
• warstwice zwierciadła wody gruntowej (przewidywanie kierunków spływu wody), albo 
• linie łączące punkty zwierciadła wody jednakowo zagłębione od powierzchni terenu 
Na przekroju geotechnicznym prowadzonym przez punkty badawcze zaznacza się ustalone położenia poszczególnych warstw gruntu, opisując ich : 
• rodzaje i stany 
• położenie zwierciadła wody gruntowej (nawiercone i ustalone) 
Na granicach warstw i przy zwierciadle wody podaje się : 
• ich zagłębienia, licząc od powierzchni terenu albo 
• rzędne odniesione do: 
• wybranego punktu stałego lub 
• poziomu morza 
Przebieg warstw pomiędzy miejscami badań: interpolacja lub ekstrapolacja 
Przy znacznych różnicach głębokości badania i odległości pomiędzy miejscami badań przekroje sporządza się w skali skażonej 

 
 
32. Wymień cechy fizyczne gruntu. 

• gęstość 
• porowatość 
• wilgotność 
• plastyczność gruntów spoistych 
• zagęszczenie gruntów niespoistych 
 

33. Podaj definicję gęstości objętościowej gruntu. 

Gęstość objętościowa gruntu jest to stosunek masy całkowitej próbki do jej całkowitej objętości V 

background image

. ρ = m/V 
 

34. Podaj definicję gęstości właściwej szkieletu gruntowego. 

Gęstość właściwa szkieletu gruntowego jest to stosunek masy szkieletu gruntowego m

d

 do jego objętości V

s

 (uwzględniamy fazę stałą gruntu czyli szkielet 

gruntowy) 
. ρ

s

 = m

d

/V

s 

 
35. Podaj definicję gęstości objętościowej szkieletu gruntowego. 

Gęstość objętościowa szkieletu gruntowego jest to stosunek masy szkieletu gruntowego m

d

 do całkowitej 

objętości gruntu (masa fazy stałej do sumy objętości wszystkich faz) 
ρ

d

 = m

d

/V 

 

36. Podaj definicję gęstości wody w porach gruntu. 

Gęstość wody w porach gruntu jest to stosunek masy wody w porach m

w

 do jej objętości V

w

 

. ρ

w

= m

w

/V

w

 

 

37. Podaj definicję gęstości objętościowej gruntu przy całkowitym nasyceniu próbki wodą. 

Gęstość objętościowa gruntu przy całkowitym nasyceniu próbki wodą jest to stosunek całkowitej masy gruntu do jego objętości przy pełnym jego nasyceniu 
wodą (nie występuje tu faza gazowa) 
 
gdzie: V

p

 – objętość porów w gruncie 

p

sat

=(V

s

p

s

 + V

p

p

w

)/V 

 
38. Zdefiniuj porowatość i wskaźnik porowatości, w tym jego wartości ekstremalne. 

Porowatość jest to stosunek objętości porów V

p

 w gruncie do jego objętości całkowitej 

n=V

p

/V

 

 

Wskaźnik porowatości jest to stosunek objętości porów V

p

 do objętości szkieletu V

s

 

wskaźnik porowatości przy maksymalnym zagęszczeniu: emin 

 

wskaźnik porowatości przy najluźniejszym ułożeniu ziaren:emax 

 
 
39. Opisz rodzaje występowania wody w gruncie. 
 

• Woda błonkowa to cienka warstwa wody przywarta do powierzchni cząsteczek gruntu. Woda ta nie ulega sile przyciągania ziemskiego 
• Woda wolna zaskórna to woda zalegająca na niewielkim obszarze pod gruntami nieprzepuszczalnymi i na niewielkiej głębokości od powierzchni terenu 
• Woda wolna właściwa to woda zalegająca na znacznym obszarze, stanowiąca ciągły poziom wodonośny 
• Woda swobodna to woda nie wywierająca nacisku na warstwy gruntu leżące powyżej jej zwierciadła 
• Woda naporowa to woda wywierająca nacisk na warstwy gruntu mało-przepuszczalnego, leżące powyżej jej zwierciadła 
• Woda artezyjska to woda naporowa, której ustalone zwierciadło znajduje się ponad poziomem powierzchni terenu 
• Woda kapilarna to woda utrzymywana siłami napięcia powierzchniowego w porach gruntu ponad zwierciadłem wody gruntowej 

 
40. Co to jest wodoprzepuszczalność gruntu. 

Jest to zdolność gruntu do przepuszczania wody siecią kanalików utworzonych z porów w nim występujących 
• ruch wody powodowany jest ciśnieniem = ΔH·γ

• prędkość przepływu wody zależy od spadku hydraulicznego 
i=

delta

H/l  

gdzie: 
i – spadek hydrauliczny 
ΔH – różnica wysokości piezometrycznych wody 
l – długość drogi przepływu 

 
41. Zdefiniuj pozorny ciężar objętościowy szkieletu gruntowego pod wodą. 

Pozorny ciężar objętościowy szkieletu gruntowego pod wodą gruntową 

’ 

’ = 

sr

 – 

w

 , [kN/m

3

gdzie: 

sr

 - ciężar objętościowy gruntu przy S

r

 = 1,0 

w

 - ciężar właściwy wody 

 
42. Omów ciśnienie spływowe i jego wpływ na pozorny ciężar właściwy szkieletu gruntowego. 

Przepływająca przez grunt woda wywiera na szkielet gruntowy ciśnienie, które przezwycięża siłę tarcia wody o ziarna i cząstki gruntu 
Ciśnienie to nosi nazwę ciśnienia spływowego – 
= i·

w

 [kN/m

3

gdzie: 
i = 

H/- spadek hydrauliczny 

- różnica wysokości poziomów piezometrycznych wody 

- długość drogi przepływu 

w

 - ciężar właściwy wody w kN/m

3

 

 
 
 
43. Omów krytyczny spadek hydrauliczny i zjawisko kurzawki. 

• W przypadku gruntów uwarstwionych o znacznej różnicy współczynników filtracji pionowe ciśnienie spływowe prawie w całości przekazuje się na mniej 
przepuszczalny grunt 
• W przypadku przepływu wody przez grunt w kierunku z dołu ku górze 

’’może osiągnąć wartość równą (

’’= 0) ; wtedy 

’ = j

 

• Wartość tę nazywa się ciśnieniem spływowym krytycznym, a odpowiadająca mu wartość spadku hydraulicznego to: 

background image

Krytyczny spadek hydrauliczny 

i

kr

’/

w

 

 
 

• Oznacza to, że cząstki nie opierają się o siebie, lecz jakby pływają w wodzie; Grunt przestaje być ciałem stałym, przechodząc w stan płynny. Upłynnienie 
drobnoziarnistych i pylastych piasków oraz pyłów nazywa się kurzawką. 
Wykonywanie wykopów w gruntach wrażliwych na upłynnienie wymaga spełnienia w dnie wykopu warunku  
i ≤ 0,5 i

kr 

 
44. Omów destrukcyjny wpływ ciśnienia spływowego na grunt. 

• Ciśnienie spływowe działa destrukcyjnie na grunt. Przy krytycznym spadku hydraulicznym występuje upłynnienie niespoistych gruntów drobnoziarnistych 
(piasków drobnych i pylastych) i gruntów mało spoistych. Przy upłynnieniu opór na ścinanie gruntu = zeru, ponieważ nie występują naprężeń efektywne, gdyż 

’’ = 0 

Oznacza to, że cząstki nie opierają się o siebie, lecz jakby pływają w wodzie; Grunt przestaje być ciałem stałym, przechodząc w stan płynny. Upłynnienie 
drobnoziarnistych i pylastych piasków oraz pyłów nazywa się kurzawką. 
Wykonywanie wykopów w gruntach wrażliwych na upłynnienie wymaga spełnienia w dnie wykopu warunku  
i ≤ 0,5 i

kr 

 
45. Podaj definicje wilgotności gruntu i stopnia wilgotności gruntu. 

Wilgotność - zawartość wody w gruncie 
w=m

w

/m

d

 

gdzie: 
m

w

 - masa wody w porach gruntu 

m

d

 - masa szkieletu gruntowego 

 
Wilgotność w stanie całkowitego nasycenia porów wodą 

 
w

sat

= (p

w

/p

d

)-(p

w

-p

s

 

Stopień wilgotności gruntu – stosunek objętości wody występującej w porach do całkowitej objętości porów 

 
 
46. Omów stan i konsystencje gruntu w zależności od zmian wartości jego wilgotności. 
 
47. Podaj definicje stopnia plastyczności i wskaźnika plastyczności gruntu. 

Stopień plastyczności gruntu IL 
jest to stosunek różnicy wilgotności oraz granicy plastyczności w

P

 do różnicy granicy płynności w

L

 i granicy 

plastyczności w

P

 

I

l

=(w-w

p

)/(w

l

-w

p

- granicę plastyczności w

P

 bada się metodą wałeczkowania 

- granicę płynności w

L

 wyznacza się w aparacie Casagrande’a 

 
 

Wskaźnik plastyczności gruntu I

P

 jest to różnica pomiędzy granicą płynności w

L

 a granicą plastyczności w

p

 danego gruntu 

I

= w

L

 - w

p 

wskazuje on ile wody (w procentach w stosunku do masy) wchłania dany grunt przy przejściu pomiędzy tymi stanami. 

 
48. Jakimi metodami określamy: granicę plastyczności, stopień plastyczności i granicę płynności gruntu. 

- granicę plastyczności w

P

 i stopień plastyczności  bada się metodą wałeczkowania 

- granicę płynności w

L

 wyznacza się w aparacie Casagrande’a 

 
49. Podaj definicję wilgotności optymalnej i sposób jej określania. 

Wilgotność optymalna - w

opt

 - jest to wilgotność, przy której zagęszczany grunt uzyskuje maksymalną wartość gęstości objętościowej ρ

ds 

Stanowisko do badania wilgotności optymalnej. 
Próba Proctora 
1 - urządzenie do zagęszczania gruntu 
2 - cylinder o objętości 1 dm3 
3 - nadstawa zabezpieczająca przed wysypywaniem się gruntu z cylindra 
4 - stosowane ubijaki (o masie 2,5 i 4,5 kg) 

 

Wyznaczanie wilgotności optymalnej próbki gruntu.