Górne:
Górne:
Nos
Nos
Gardło
Gardło
Migdałki
Migdałki
Krtań
Krtań
Zatoki oboczne nosa
Zatoki oboczne nosa
Ucho środkowe
Ucho środkowe
Dolne:
Dolne:
Oskrzela
Oskrzela
Płuca
Płuca
Adhezja
Adhezja
Kolonizacja
Kolonizacja
Zakażenie
Zakażenie
Stan układu odpornościowego
Stan układu odpornościowego
Zjadliwość szczepu odpowiedzialnego za
Zjadliwość szczepu odpowiedzialnego za
zakażenie (enzymy, otoczka, toksyny)
zakażenie (enzymy, otoczka, toksyny)
Czynniki sprzyjające
Czynniki sprzyjające
Flora fizjologiczna gardła i przełyku
Flora fizjologiczna gardła i przełyku
Odruchy kaszlu i kichania
Odruchy kaszlu i kichania
Kręta budowa kolejnych odcinków dróg
Kręta budowa kolejnych odcinków dróg
oddechowych
oddechowych
Produkcja śluzu i nabłonek migawkowy.
Produkcja śluzu i nabłonek migawkowy.
Obecność komórek fagocytarnych i IgG,
Obecność komórek fagocytarnych i IgG,
IgA, IgM oraz dopełniacza.
IgA, IgM oraz dopełniacza.
Droga kropelkowa
Droga kropelkowa
Kontakt bezpośredni (np. angina)
Kontakt bezpośredni (np. angina)
Droga hematogenna (np. szpitalne
Droga hematogenna (np. szpitalne
zapalenia płuc)
zapalenia płuc)
Paciorkowce zieleniujące
Paciorkowce zieleniujące
(streptococcus viridans)
(streptococcus viridans)
Neisseria sp.
Neisseria sp.
Gronkowce koagulazo (-)
Gronkowce koagulazo (-)
(staphylococcus sp.)
(staphylococcus sp.)
Maczugowce rzekome (Corynobacterium sp.)
Maczugowce rzekome (Corynobacterium sp.)
Drożdżaki (candida sp.)
Drożdżaki (candida sp.)
Bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące
Bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące
Przerwanie ciągłości tkanek wyściełających górne drogi
Przerwanie ciągłości tkanek wyściełających górne drogi
oddechowe na skutek infekcji wirusowej
oddechowe na skutek infekcji wirusowej
Stany obniżonej odporności typu komórkowego lub
Stany obniżonej odporności typu komórkowego lub
humoralnego
humoralnego
Współistnienie nieinfekcyjnych chorób przewlekłych (np.
Współistnienie nieinfekcyjnych chorób przewlekłych (np.
nowotwory, astma,
nowotwory, astma,
ch. Alergiczne, AIDS)
ch. Alergiczne, AIDS)
Niedrożność dróg oddechowych
Niedrożność dróg oddechowych
Inwazyjne zabiegi na drogach oddchowych (np.
Inwazyjne zabiegi na drogach oddchowych (np.
bronchoskopia, intubacja)
bronchoskopia, intubacja)
Okres neonatalny, dziecięcy, wiek podeszły
Okres neonatalny, dziecięcy, wiek podeszły
Występowanie epidemii.
Występowanie epidemii.
Nosicielstwo
Nosicielstwo
Najczęstsze drobnoustroje patogenne
Najczęstsze drobnoustroje patogenne
mogące bytować w drogach oddechowych
mogące bytować w drogach oddechowych
człowieka:
człowieka:
Staphylococcus aureus
Staphylococcus aureus
Haemophilus influenzae
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pneumoniae
Wirusy
Wirusy
Bakterie
Bakterie
Grzyby
Grzyby
Wymaz z gardła
Wymaz z gardła
Wymaz z nosa (nosicielstwo gronkowca złocistego)
Wymaz z nosa (nosicielstwo gronkowca złocistego)
Punktaty z zatok
Punktaty z zatok
Plwocina (zapalenie płuc)
Plwocina (zapalenie płuc)
Materiał z bronchoskopii, popłuczyny oskrzelowe)
Materiał z bronchoskopii, popłuczyny oskrzelowe)
Krew (zapalenie płuc)
Krew (zapalenie płuc)
Aspiraty, bioptaty, wycinki, rurki tracheostomijne itd
Aspiraty, bioptaty, wycinki, rurki tracheostomijne itd
Leukocyty
Leukocyty
Komórki
Komórki
nabłonkowe
nabłonkowe
Flora
Flora
Bakteryjna
Bakteryjna
Klasyfikacja
Klasyfikacja
<10
<10
>25
>25
różnorodna
różnorodna
Ślina
Ślina
>25
>25
Brak
Brak
jeden rodzaj
jeden rodzaj
Możliwa
Możliwa
infekcja
infekcja
>25
>25
<10
<10
nieobecna
nieobecna
Możliwy
Możliwy
czynnik
czynnik
atypowy
atypowy
>25
>25
<10
<10
liczna,
liczna,
dominuje
dominuje
jeden
jeden
Typowa
Typowa
plwocina
plwocina
>25
>25
<10
<10
dominuje
dominuje
jeden, brak go
jeden, brak go
w hodowli
w hodowli
Beztlenowiec,
Beztlenowiec,
antybiotyko-
antybiotyko-
terapia
terapia
Angina
Angina
Płonica
Płonica
Szkarlatyna-postać związana z produkcją
Szkarlatyna-postać związana z produkcją
toksyny erytrogennej
toksyny erytrogennej
Wczesne powikłania (posocznica i zakażenia
Wczesne powikłania (posocznica i zakażenia
narządów)
narządów)
Późne powikłania (autoimmunologiczne:
Późne powikłania (autoimmunologiczne:
gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe
gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe
zapalenie nerek)
zapalenie nerek)
Do zakazen górnych dróg oddechowych
Do zakazen górnych dróg oddechowych
zaliczane sa przede wszystkim:
zaliczane sa przede wszystkim:
•
zapalenie gardla i migdalków
zapalenie gardla i migdalków
podniebiennych (pharyngotonsillitis)
podniebiennych (pharyngotonsillitis)
•
zapalenie zatok (sinusitis)
zapalenie zatok (sinusitis)
•
zapalenie ucha srodkowego (otitis media
zapalenie ucha srodkowego (otitis media
acuta
acuta
)
)
•
zapalenie naglosni (epiglottitis
zapalenie naglosni (epiglottitis
)
)
•
zapalenie krtani (laryngitis
zapalenie krtani (laryngitis
)
)
Objawy z
Objawy z
apalenie gardla i
apalenie gardla i
migdalków
migdalków
•
G
G
oraczka
oraczka
•
B
B
ól gardla
ól gardla
•
Powieksz
Powieksz
one
one
migdalk
migdalk
i
i
podniebienn
podniebienn
e
e
•
bolesny obrzek wezlów chlonnych
bolesny obrzek wezlów chlonnych
podzuchwowych
podzuchwowych
Do bakteryjnych czynników zapalenia
Do bakteryjnych czynników zapalenia
gardla i migdalków naleza najczesciej:
gardla i migdalków naleza najczesciej:
•
Streptococcus pyogenes
Streptococcus pyogenes
•
Corynebacterium diphtheriae
Corynebacterium diphtheriae
•
Fusobacterium fusiforme
Fusobacterium fusiforme
•
Borrelia vincenti, angina Plaut – Vincenti
Borrelia vincenti, angina Plaut – Vincenti
•
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pneumoniae
•
Staphylococcus aureus
Staphylococcus aureus
Wirusowe czynniki etiologiczne
Wirusowe czynniki etiologiczne
zapalenia gardla to przede wszystkim:
zapalenia gardla to przede wszystkim:
•
Rinowirusy, koronawirusy i adenowirusy
Rinowirusy, koronawirusy i adenowirusy
odpowiedzialne za niezyt blony sluzowej
odpowiedzialne za niezyt blony sluzowej
manifestujacy sie przekrwieniem gardla
manifestujacy sie przekrwieniem gardla
•
Wirusy Coxackie (typ A)
Wirusy Coxackie (typ A)
•
Herpes simplex virus
Herpes simplex virus
Zapalenie zatok obocznych nosa
Zapalenie zatok obocznych nosa
•
stanowi najczesciej powiklanie w
stanowi najczesciej powiklanie w
przebiegu przeziebienia lub zakazenia
przebiegu przeziebienia lub zakazenia
wirusowego górnych dróg oddechowych
wirusowego górnych dróg oddechowych
•
moze wystapic takze u chorych z
moze wystapic takze u chorych z
alergicznym niezytem nosa
alergicznym niezytem nosa
•
U chorych
U chorych
z anatomicznymi
z anatomicznymi
nieprawidlowosciami w jego budowie
nieprawidlowosciami w jego budowie
(skrzywienie przegrody nosowej )
(skrzywienie przegrody nosowej )
Ostre zapalenie zatok moze byc
Ostre zapalenie zatok moze byc
wywolane przez:
wywolane przez:
•
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pneumoniae
•
Haemophilus influenzae
Haemophilus influenzae
•
Moraxella catarrhalis (czesta w zakazeniach u
Moraxella catarrhalis (czesta w zakazeniach u
dzieci ponizej 5 roku zycia)
dzieci ponizej 5 roku zycia)
•
Streptococcus gr. A
Streptococcus gr. A
•
Staphylococcus aureus (najczesciej powoduja
Staphylococcus aureus (najczesciej powoduja
zapalenie zatok sitowych i zatok
zapalenie zatok sitowych i zatok
czolowych)
czolowych)
•
bakterie beztlenowe
bakterie beztlenowe
Ostre zapalenie ucha srodkowego
Ostre zapalenie ucha srodkowego
•
j
j
ego przyczyna jest zwykle zakazenie
ego przyczyna jest zwykle zakazenie
wirusowe górnych dróg oddechowych
wirusowe górnych dróg oddechowych
•
nadkazenie flora jamy nowowo-gardlowej,
nadkazenie flora jamy nowowo-gardlowej,
wnikajaca do ucha srodkowego poprzez
wnikajaca do ucha srodkowego poprzez
trabke sluchowa.
trabke sluchowa.
Ostre zapalenie ucha srodkowego
Ostre zapalenie ucha srodkowego
•
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pneumoniae
•
Haemophilus influenzae
Haemophilus influenzae
•
Moraxella catarrhalis
Moraxella catarrhalis
•
Rzadziej
Rzadziej
:
:
Streptococcus pyogenes (grupa
Streptococcus pyogenes (grupa
A)
A)
,
,
Staphylococcus aureus ( zakazenia
Staphylococcus aureus ( zakazenia
przewlekle ) oraz beztlenowe paciorkowce
przewlekle ) oraz beztlenowe paciorkowce
(zakazenia przewlekle)
(zakazenia przewlekle)
Zapalenie naglosni
Zapalenie naglosni
•
schorzenie, zwykle wystepuje u dzieci
schorzenie, zwykle wystepuje u dzieci
ponizej 5-tego roku zycia
ponizej 5-tego roku zycia
•
wywolane najczesciej przez
wywolane najczesciej przez
:
:
paleczki Haemophilus influenzae typ b.
paleczki Haemophilus influenzae typ b.
•
Choroba wymaga natychmiastowej
Choroba wymaga natychmiastowej
interwencji medycznej i podania
interwencji medycznej i podania
antybiotyków droga parenteralna.
antybiotyków droga parenteralna.
Zapalenia blony sluzowej nosa
Zapalenia blony sluzowej nosa
•
ma
ma
charakter wysiekowy ze sluzowa lub ropna
charakter wysiekowy ze sluzowa lub ropna
wydzielina.
wydzielina.
Czynnikiem odpowiedzialnym za te zmiany moga byc
Czynnikiem odpowiedzialnym za te zmiany moga byc
bakterie, w tym:
bakterie, w tym:
•
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pneumoniae
•
Streptococcus gr. A,C i G
Streptococcus gr. A,C i G
•
Staphylococcus aureus
Staphylococcus aureus
•
Corynebacterium ulcerans
Corynebacterium ulcerans
•
wirusy: glównie Rhinovirus i Parainfluenza virus
wirusy: glównie Rhinovirus i Parainfluenza virus
zapalenie górnych dróg oddechowy
zapalenie górnych dróg oddechowy
powikłania-najczęściej u osób starszych
powikłania-najczęściej u osób starszych
Diagnostyka
Diagnostyka
:
:
Metoda Grama
Metoda Grama
Test wrażliwości na optochinę
Test wrażliwości na optochinę
Testy serologiczne
Testy serologiczne
Leczenie:
Leczenie:
Penicylina
Penicylina
Cefalosporyny III generacji
Cefalosporyny III generacji
Wankomycyna
Wankomycyna
Szczepy PRSP(+)!!!
Szczepy PRSP(+)!!!
Zapalenia górnych i dolnych dróg
Zapalenia górnych i dolnych dróg
oddechowych
oddechowych
Powikłania-najczęściej u osób młodych
Powikłania-najczęściej u osób młodych
(zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)
(zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)
Możliwość szczepień
Możliwość szczepień
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Barwienie metodą Grama
Barwienie metodą Grama
Posiew (agar czekoladowy, agar z krwią)
Posiew (agar czekoladowy, agar z krwią)
Test aglutynacji lateksu
Test aglutynacji lateksu
Leczenie:
Leczenie:
Ampicylina, Amoksycylina
Ampicylina, Amoksycylina
Cefalosporyny III generacji
Cefalosporyny III generacji
Chloramfenikol
Chloramfenikol
Szczepy ESBL(+)!!!
Szczepy ESBL(+)!!!
Zapalenie górnych i dolnych dróg
Zapalenie górnych i dolnych dróg
oddechowych
oddechowych
(najczęściej szpitalne zapalenia płuc)
(najczęściej szpitalne zapalenia płuc)
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Barwienie metodą Grama
Barwienie metodą Grama
Hodowla (agar z krwią, podłoże
Hodowla (agar z krwią, podłoże
Chapmana)
Chapmana)
Test na CF
Test na CF
Test na koagulazę
Test na koagulazę
Leczenie:
Leczenie:
Penicylinazooporna penicylina
Penicylinazooporna penicylina
Cefalosporyny
Cefalosporyny
Erytromycyna
Erytromycyna
Wankomycyna
Wankomycyna
szczepy MRSA!!!
szczepy MRSA!!!
Zapalenia płuc lub oskrzeli
Zapalenia płuc lub oskrzeli
(najczęściej szpitalne lub przewlekłe)
(najczęściej szpitalne lub przewlekłe)
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Barwienie metodą Grama
Barwienie metodą Grama
Hodowla (podłoże MacConkeya-
Hodowla (podłoże MacConkeya-
laktozo(+))
laktozo(+))
Leczenie:
Leczenie:
Aminoglikozydy
Aminoglikozydy
Cefalosporyny
Cefalosporyny
Zapalenia płuc lub oskrzeli
Zapalenia płuc lub oskrzeli
(najczęściej szpitalne lub przewlekłe)
(najczęściej szpitalne lub przewlekłe)
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Barwienie metodą Grama
Barwienie metodą Grama
Hodowla (agar z krwią i podłoże
Hodowla (agar z krwią i podłoże
MacConkey’a)
MacConkey’a)
Leczenie:
Leczenie:
Wyłącznie na podstawię antybiogramu
Wyłącznie na podstawię antybiogramu
Mycoplasma pneumoniae
Mycoplasma pneumoniae
Legionella sp.
Legionella sp.
Chlamydia pneumoniae
Chlamydia pneumoniae
Chlamydia psittaci
Chlamydia psittaci
Coxiella burnetti (gorączka Q)
Coxiella burnetti (gorączka Q)
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Mycoplasma pneumoniae:
Mycoplasma pneumoniae:
testy serologiczne.
testy serologiczne.
Legionella sp
Legionella sp
.: Wysrebrzanie,
.: Wysrebrzanie,
immunofluoroscencja bezpośrednia. sondy DNA
immunofluoroscencja bezpośrednia. sondy DNA
Chlamydia pneumoniae
Chlamydia pneumoniae
: Nieskuteczne testy
: Nieskuteczne testy
serologiczne!!!
serologiczne!!!
Chlamydia psittaci
Chlamydia psittaci
: Badania serologiczne, OWD,
: Badania serologiczne, OWD,
Coxiella burnetti: PCR, testy serologiczne,
Coxiella burnetti: PCR, testy serologiczne,
Leczenie:
Leczenie:
Mycoplasma pneumoniae:
Mycoplasma pneumoniae:
Tetracykliny,Erytromycyna
Tetracykliny,Erytromycyna
Legionella sp.:
Legionella sp.:
Makrolidy, Doksycyklina
Makrolidy, Doksycyklina
Chlamydia pneumoniae:
Chlamydia pneumoniae:
Tetracykliny
Tetracykliny
Chlamydia psittaci:
Chlamydia psittaci:
Tetracykliny
Tetracykliny
Coxiella burnetti:
Coxiella burnetti:
Doksycyklina,
Doksycyklina,
Chloramfenikol
Chloramfenikol
Czynniki predysponujące do zachorowania:
Czynniki predysponujące do zachorowania:
Obniżona odporność typu komórkowego
Obniżona odporność typu komórkowego
Alkoholizm
Alkoholizm
Niedożywienie
Niedożywienie
Cukrzyca
Cukrzyca
Leczenie immunosupresyjne
Leczenie immunosupresyjne
Palenie tytoniu, uszkodzenie układu
Palenie tytoniu, uszkodzenie układu
oddechowego
oddechowego
Obowiązkowe szczepienia: BCG!
Obowiązkowe szczepienia: BCG!
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Barwienie ZIEHL-NEELSENA
Barwienie ZIEHL-NEELSENA
Hodowla
Hodowla
Badania genetyczne
Badania genetyczne
Leczenie:
Leczenie:
Izoniazyd
Izoniazyd
Ryfampicyna
Ryfampicyna
Błonica gardła, krtani, nosa
Błonica gardła, krtani, nosa
Obowiązkowe szczepienia Di-Per-Te !!!
Obowiązkowe szczepienia Di-Per-Te !!!
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Test Eleka
Test Eleka
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Leczenie:
Leczenie:
Penicylina
Penicylina
Antytoksyna błonicza
Antytoksyna błonicza
Zapalenie dróg oddechowych u
Zapalenie dróg oddechowych u
niemowląt i małych dzieci
niemowląt i małych dzieci
Możliwość powikłań w O.U.N
Możliwość powikłań w O.U.N
(encefalopatia)
(encefalopatia)
Obowiązkowe szczepienia Di-Per-Te!
Obowiązkowe szczepienia Di-Per-Te!
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Hodowla i izolacja
Hodowla i izolacja
Immunofluorescencja bezpośrednia
Immunofluorescencja bezpośrednia
Test immunoenzymatyczny
Test immunoenzymatyczny
Leczenie:
Leczenie:
Erytromycyna
Erytromycyna
Zakażenia poantybiotykowe (kandidiazy)
Zakażenia poantybiotykowe (kandidiazy)
Zakażenia osób poddanych immuno
Zakażenia osób poddanych immuno
supresji
supresji
Zakażenia osób z niedoborami
Zakażenia osób z niedoborami
odpornościowymi (np. AIDS)
odpornościowymi (np. AIDS)
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Badania histologiczne
Badania histologiczne
Hodowla
Hodowla
Badania serologiczne
Badania serologiczne
Leczenie:
Leczenie:
Amfoterycyna B
Amfoterycyna B
Zakażenia osób z niedoborami
Zakażenia osób z niedoborami
odpornościowymi (np.. AIDS)
odpornościowymi (np.. AIDS)
Diagnostyka:
Diagnostyka:
Badanie histologiczne
Badanie histologiczne
Badanie Serologiczne
Badanie Serologiczne
Leczenie:
Leczenie:
Itrakonazol
Itrakonazol
Amfoterycyna B
Amfoterycyna B
Leczenie Chirurgiczne
Leczenie Chirurgiczne