Morfologia grzybów mikroskopowych

Cel ćwiczenia

• Obserwacje morfologii grzybów pleśniowych
• Obserwacje komórek i kolonii drożdży
• Preparaty przyżyciowe i utrwalone

Morfologia grzybów pleśniowych

(strzępkowych)

• Mają ścianę komórkowa zbudowaną głównie z chityny
• Ograniczone zróżnicowanie morfologiczne –podstawowa

jednostka komórkowa to strzępka

• Strzępki tworzą grzybnię (mycelium)
• Brak zróżnicowania funkcjonalnego
• Grzybnia powstaje z kiełkującej formy spoczynkowej
• Forma spoczynkowa to zarodniki wytwarzane na drodze

płciowej (np. askospory u workowców) lub zarodniki

wegetatywne (konidiospory, sporangiospory, artrospory,

blastospory, chlamydospory – ciała przetrwalne)

• Budowa i kolor zarodników oraz sposób ich powstawania jest

cechą diagnostyczną

Budowa ściany komórkowej

• Chityna i beta-glukan ( + ewentualnie białka)

Budowa trzonków konidionośnych u grzybów z

rodzaju

Aspergillus

i

Penicillium

trzonek
konidionośny

trzonek
konidionośny

rozszerzenie (główka)

metula

fialida

konidium

metula

fialida

konidium

Aspergillus (pędzlak)

Penicillium (kropidlak)

Trzonek zarodnionośny z zarodnią u

Mucor racemosus

zarodnia

trzonek zarodnikonośny

Komórka drożdży właściwych

(klasa

Saccharomycetes

)

Kształty komórek drożdży

kuliste

owalne

wydłużone

cytrynowate

trójkątne

sierpowate

włókniste

cylindryczne

Rozmnażanie drożdży

• Wegetatywne przez pączkowanie (np. drożdże

właściwe z klasy

Saccharomyces

sp

.

) lub drogą

fragmentacji przez rozszczepienie (np.

Schizosaccharomyces

sp.)

• Płciowe (drożdże właściwe zaliczane do workowców)

- cykl haplobiontyczny
- cykl haplo-diplobiontyczny
- cykl diplobiontyczny

Sposoby pączkowania komórek

monopolarne

bipolarne

multipolarne

Kształty i typy worków

owalny

romboidalny

z askosporami ułożonymi

liniowo

Kształty askospor

kuliste

owalne nerkowate półkuliste

kapeluszowate

Pseudomycelium

• W odróżnieniu od mycelium grzybów strzępkowych

drożdże z rodzaju

Candida

mogą tworzyć

pseudomycelium (gałązki i łańcuszki powstałe z nie

oddzielających się od siebie pączków)

Pseudomycelium i mycelium

pseudomycelium z blastosporami

mycelim z przegrodami

mycelium z artrosporami

Rozmnażanie grzybów z gromady

Basidiomycota

• Rozmnażanie głównie na drodze płciowej – owocniki

z podstawkami

Tworzenie podstawki u

Basidiomycota