Pakiet do samokształcenia

dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej

Wydział Rozwoju Szkół i Placówek

WPROWADZENIE

Szanowni Państwo,

w ostatnich latach nastąpiło wiele zmian systemowych w edukacji małego dziecka. Ich nadrzędnym celem jest wspieranie rozwoju ucznia

młodszego oraz wyrównywanie szans edukacyjnych. Główne zmiany służące realizacji tego celu to wprowadzenie rocznego obowiązkowego

przygotowania przedszkolnego dla dzieci pięcioletnich oraz etapowe wprowadzanie obniżenia wieku realizacji obowiązku szkolnego do sześciu lat.

Rok szkolny 2014/2015 jest rokiem przełomowym. Do pierwszych klas trafi znacznie więcej dzieci sześcioletnich niż w latach ubiegłych. Szkoły i ich

organy prowadzące podjęły wiele działań przygotowujących placówki do przyjęcia ucznia o rok młodszego. Dostosowano i dodatkowo wyposażono

sale lekcyjne i place zabaw, zmieniono organizację pracy szkoły – tak aby dzieci w przyjaznej i bezpiecznej atmosferze mogły rozpocząć swoją

przygodę ze szkołą. Jednak najważniejszą osobą i pierwszym przewodnikiem dziecka wprowadzającym go w ten nowy, ważny etap życiowy jest

nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Pełni on kluczową rolę w łagodzeniu stresu adaptacyjnego wynikającego z przekroczenia tzw. progu

szkolnego. To on odpowiada za wdrożenie dzieci w obowiązki szkolne w atmosferze spokoju i bezpieczeństwa. Obok działań dydaktycznych

wykonuje czynności wychowawcze i opiekuńcze wobec swoich podopiecznych, podejmuje działania mające na celu zindywidualizowane

wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości.

Praca z uczniem młodszym wymaga modyfikowania procesu dydaktycznego w kierunku eksperymentowania, innowacyjności i stosowania

technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej posiadają kompetencje zarówno do pracy w szkole, jak i w przedszkolu. Mają zatem możliwość

modyfikowania metod i organizacji pracy z uczniem o rok młodszym, tak by nauka odbywała się poprzez zabawę i była aktywnym zdobywaniem

wiedzy. Posiadają kompetencje do organizowania procesu dydaktycznego w sposób ciekawy i wspierający rozwój dziecka, z wykorzystaniem jego

naturalnej gotowości do aktywności fizycznej i zainteresowania otaczającym światem.

Nauczyciele klas I–III to bardzo aktywna, stale doskonaląca się grupa zawodowa. Mogą oni stanowić dla siebie ważne źródło wiedzy i wzajemnej

inspiracji. Tworzenie zespołów samokształceniowych przez nauczycieli daje możliwość dyskusji, wymiany doświadczeń, wspólnego

wypracowywania rozwiązań dydaktyczno-wychowawczych oraz budowania dobrego klimatu pracy. Wartością pracy zespołowej jest spotkanie

różnych punktów widzenia i perspektyw, wynikających z różnicy doświadczeń, sposobów pracy, posiadanych kompetencji i zdolności.

Polskie prawo oświatowe wskazuje na konieczność funkcjonowania w szkołach zespołów nauczycielskich na wielu poziomach i do realizowania

różnorodnych zadań szkoły. Unia Europejska uznała pracę zespołową w oświacie za jeden z bardzo ważnych czynników rozwoju społeczeństw.

Wydział Rozwoju Szkół i Placówek Ośrodka Rozwoju Edukacji opracował dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej materiały stanowiące propozycję

działań zespołów samokształceniowych, których celem jest doskonalenie kompetencji nauczycieli w obszarach ważnych z perspektywy pracy

z uczniem młodszym na początku nauki w szkole. Przygotowany pakiet materiałów będzie sukcesywnie poszerzany o kolejne zagadnienia, istotne

w edukacji wczesnoszkolnej.

Każdy z opracowanych obszarów został podzielony na szczegółowe zagadnienia, odpowiadające tematom spotkań zespołu samokształceniowego.

Do poszczególnych spotkań została przygotowana propozycja działań zespołu oraz materiały edukacyjne,

m.in. publikacje, scenariusze zajęć,

materiały filmowe, przykłady dobrych praktyk. Terminy spotkań, zależnie od ich tematyki, odnoszą się zarówno do roku poprzedzającego

rozpoczęcie przez dziecko nauki w szkole, jak i roku, w którym realizuje ono obowiązek szkolny.

Opracowany Pakiet do samokształcenia dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej jest skierowany do doświadczonych nauczycieli, którzy

dostrzegają potrzebę wzbogacenia i urozmaicenia dotychczasowej pracy z uczniem młodszym, oraz do tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją

praktykę nauczycielską i potrzebują wsparcia w zorganizowaniu procesu dydaktyczno-wychowawczego w klasach I–III. W poszczególnych

spotkaniach zespołu samokształceniowego przewidziany jest udział również innych osób zaangażowanych w organizację i realizację procesu

edukacyjnego, np. dyrektora szkoły, wychowawców świetlicy, specjalistów, czy przedstawicieli organu prowadzącego.

Spośród propozycji obszarów tematycznych i poszczególnych spotkań, zespół samokształceniowy może wybrać te zagadnienia, które są ważne

z punktu widzenia potrzeb danej szkoły, klasy i nauczycieli. Liczba spotkań, czas ich trwania oraz terminy realizacji należą do decyzji członków

zespołu, zgodnie z diagnozą potrzeb i specyfiką pracy w konkretnej szkole.

Zapraszając Państwa do korzystania z przedstawionych materiałów, mamy nadzieję na jeszcze lepsze przygotowanie szkół i nauczycieli do pracy

z dziećmi w klasach I–III, tak aby szkoła była bezpieczna i atrakcyjna dla ucznia oraz umożliwiła mu osiągnięcie sukcesu na miarę jego możliwości.

Zespół Wydziału Rozwoju Szkół i Placówek

METODY PRACY

Z SZESCIOLATKIEM W I KLASIE

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

ADAPTACJA PIERWSZOKLASISTY

PRZYGOTOWANIE SZKOŁY, NAUCZYCIELA, RODZICA

,

ADAPTACJA PIERWSZOKLASISTY

PRZYGOTOWANIE SZKOŁY, NAUCZYCIELA, RODZICA

Spotkanie 1

Przygotowanie szkoły pod względem organizacyjnym i lokalowym do przyjęcia ucznia o rok młodszego

Spotkanie 2

Cechy rozwojowe dziecka sześcioletniego

Spotkanie 3

„Pierwsze kroki” w szkole

Spotkanie 4

Rozwiązywanie trudnych sytuacji dotyczących adaptacji pierwszoklasisty w szkole

PROPOZYCJA PLANU DZIAŁAŃ ZESPOŁU SAMOKSZTAŁCENIOWEGO

NAUCZYCIELI EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

ADAPTACJA PIERWSZOKLASISTY – PRZYGOTOWANIE SZKOŁY, NAUCZYCIELA, RODZICA

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 1

Przygotowanie szkoły

pod względem

organizacyjnym

i lokalowym do przyjęcia

ucznia o rok młodszego

Cel:

Analiza zasobów

i potrzeb lokalowych

szkoły

1. Dyskusja na temat warunków lokalowych

i wyposażenia szkoły w związku

z rozpoczęciem nauki przez dziecko

sześcioletnie (sale, pomoce dydaktyczne,

szatnia, świetlica, stołówka, toalety, plac

zabaw itp.):

• omówienie zasobów i ograniczeń

warunków lokalowych szkoły

w odniesieniu do potrzeb

rozwojowych dziecka sześcioletniego,

• określenie potrzeb w powyższym

zakresie.

2. Przygotowanie wniosków do działań

mających na celu poprawę bazy szkolnej.

3. Zaplanowanie harmonogramu działań

z wykorzystaniem opracowanych

wniosków.

O sposobach zmniejszania stresu

adaptacyjnego u dzieci

Ewa Zielińska

Sześciolatek w szkole wyzwaniem dla

dyrektora

Anna Florek

Dzieci sześcioletnie w pierwszej klasie Szkoły

Podstawowej nr 1 w Bolesławcu 1/2

materiał filmowy

Dzieci sześcioletnie w pierwszej klasie Szkoły

Podstawowej nr 1 w Bolesławcu 2/2

materiał filmowy

Sześciolatek w szkole. Co może zrobić

szkoła?, broszura informacyjna nr 02/2013

wydana w ramach serii „Biblioteka

Entuzjastów Edukacji”

Anna Brzezińska

>ƵƚLJ

Działanie w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie

nauki przez

sześciolatka

Udział dyrektora

i przedstawiciela

JST

ADAPTACJA PIERWSZOKLASISTY – PRZYGOTOWANIE SZKOŁY, NAUCZYCIELA, RODZICA

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 2

Cechy rozwojowe

dziecka sześcioletniego

Cel:

Doskonalenie

kompetencji nauczycieli

dotyczących

dostosowania sposobu

pracy do cech

rozwojowych dziecka

sześcioletniego

1. Dokonanie przeglądu literatury przez

nauczycieli, specjalistów i ekspertów

oraz analiza porównawcza cech

rozwojowych dziecka sześcio-

i siedmioletniego:

• wykład eksperta (np. psycholog

rozwojowy, kliniczny) lub praca

zespołowa: wspólny przegląd

literatury na temat psychologii

rozwojowej dziecka sześcio-

i siedmioletniego,

• opracowanie analizy porównawczej

dotyczącej rozwoju dziecka w tym

wieku.

2. Analiza specyfiki pracy z uczniem

młodszym:

• wymiana doświadczeń nauczycieli

dotyczących sposobów pracy

z dziećmi – uwzględniających

różnice rozwojowe między dziećmi

sześcio- i siedmioletnimi,

• omówienie wybranego przypadku

ucznia i zaplanowanie specyficznego

sposobu pracy.

Przed progiem. Jakie umiejętności są

potrzebne do rozpoczęcia nauki w pierwszej

klasie i jak je rozwijać?

Małgorzata Skura,

Michał Lisicki, Dorota Sumińska (rozdz. 3 i 5)

Osiągnięcia rozwojowe

sześciolatka Aleksandra Piotrowska (rozdz.

4.1 w:

Diagnoza przedszkolna i

wspomaganie dzieci w osiąganiu gotowości

do nauki w szkole

)

Diagnoza funkcjonowania uczniów

sześcioletnich z zastosowaniem Skali

Funkcjonowania Pierwszoklasisty (SFP)

Elżbieta Koźniewska, Andrzej Matuszewski,

Elżbieta Zwierzyńska

O adaptacji dziecka do warunków

przedszkola (szkoły)

Ewa Zielińska

O sposobach zmniejszania stresu

adaptacyjnego u dzieci. Wskazówki i porady

dla rodziców

Ewa Zielińska

Artykuł jest adresowany do rodziców dzieci

przedszkolnych. Wiele wskazówek można

zastosować wobec dziecka sześcioletniego

rozpoczynającego klasę pierwszą.

Kwiecień -

Maj

Działanie w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie

nauki przez

sześciolatka

Udział

nauczycieli

przedszkola,

świetlicy

i specjalistów

ADAPTACJA PIERWSZOKLASISTY – PRZYGOTOWANIE SZKOŁY, NAUCZYCIELA, RODZICA

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

3. Opracowanie wskazówek do pracy

z uczniem młodszym uwzględniających

jego rozwój fizyczny, psychiczny,

poznawczy i społeczny, np.:

• Każdorazowo nagradzaj inicjatywę,

wysiłek i starania dziecka.

• Zachęcaj do samodzielności.

• Rozpoznaj potrzeby i możliwości

dziecka.

• Dostosuj metody i techniki pracy do

etapu rozwoju dziecka.

• Współpracuj z rodzicami lub

opiekunami dziecka.

• Opracuj harmonogram kontaktów

z rodzicami dziecka wymagającego

wspomagania.

• Włącz uczniów starszych do procesu

adaptacji sześciolatka.

4. Przygotowanie krótkiego materiału

edukacyjnego dla rodziców,

opisującego cechy rozwojowe

sześciolatka.

5. Wykorzystanie przygotowanego

materiału edukacyjnego:

• zamieszczenie na stronie

internetowej szkoły (np. w formie

prezentacji PowerPoint),

• pezentacja materiału podczas

spotkań z rodzicami dzieci

sześcioletnich.

Wcześniejszy obowiązek szkolny

a umiejętności życiowe sześciolatków

Laura Izabela Jurga

Kompetencje małego dziecka w szkole

Wiesława Krysa

ADAPTACJA PIERWSZOKLASISTY – PRZYGOTOWANIE SZKOŁY, NAUCZYCIELA, RODZICA

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 3

„Pierwsze kroki”

w szkole

Cel:

Ułatwienie dzieciom

sześcioletnim adaptacji

w szkole

1. Praca zespołowa nauczycieli

przedszkola i szkoły:

• zaplanowanie wspólnych działań

ułatwiających adaptację przyszłego

ucznia w szkole,

• opracowanie harmonogramu wizyt

przedszkolaków w szkole.

2. Ustalenie harmonogramu i organizacji

„dni otwartych” dla dzieci

sześcioletnich i ich rodziców.

3. Opracowanie informacji dotyczącej

harmonogramu „dni otwartych”

i sposobu jej upowszechnienia.

Spotkania przedszkolaków z uczniami klas

pierwszych

Projekt PROM – system pomyślnej adaptacji

w szkole – budowanie współpracy pomiędzy

przedszkolem a szkołą

Agnieszka Matwis

Rozwijanie współpracy przedszkola i szkoły

przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne

Scenariusz spotkania informacyjnego dla

rodziców i dzieci, które rozpoczną naukę w

I klasie szkoły podstawowej

Październik

Działanie w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie

nauki przez

sześciolatka

Udział

nauczycieli

świetlicy

i nauczycieli

przedszkolnych

ADAPTACJA PIERWSZOKLASISTY – PRZYGOTOWANIE SZKOŁY, NAUCZYCIELA, RODZICA

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 4

Rozwiązywanie trudnych

sytuacji dotyczących

adaptacji

pierwszoklasisty w szkole

Cele:

Wypracowanie

sposobów

rozwiązywania trudnych

sytuacji dotyczących

adaptacji

pierwszoklasisty w szkole

1. Wymiana doświadczeń dotyczących

sytuacji trudnych.

Przykładowe tematy do dyskusji:

• sytuacja zdrowotna i społeczna

ucznia,

• trudne relacje: nauczyciel–rodzic,

nauczyciel–uczeń, uczeń–uczeń,

• wykluczenie i dyskryminacja,

• inne sytuacje problemowe.

2. Wspólne poszukiwanie rozwiązań.

Dyskusja z wykorzystaniem

przykładowych pytań:

• Na czym polega trudna sytuacja

(krótkie zdefiniowanie problemu)?

Co jest jej przyczyną?

• Czy w opisie sytuacji fakty są

oddzielone od ocen, wyobrażeń

lub przekonań?

• Co każdy nauczyciel/inny

pracownik szkoły/rodzic może

zrobić, żeby rozwiązać sytuację

problemową?

• Co może pomóc w podjęciu

współpracy przy rozwiązywaniu

problemu?

• Jakie są najlepsze rozwiązania?

3. Opracowanie modelu rozwiązywania

powtarzających się sytuacji

problemowych.

Metody rozwiązywania konfliktowych

sytuacji w szkole

Hanna Gasik

Postawy i oddziaływania dorosłych

w przeciwdziałaniu przemocy rówieśniczej

Tomasz Garstka

Wspieranie dziecka z nadwagą i otyłością

w społeczności szkolnej

Praca zbiorowa pod redakcją Anny

Oblacińskiej

Październik

Działanie w roku

szkolnym,

w którym

sześciolatek uczy

się w I klasie

Udział

specjalistów

zatrudnionych

w szkole,

pracowników

poradni

psychologiczno-

pedagogicznych

METODY PRACY

Z SZESCIOLATKIEM W I KLASIE

,

Spotkanie 1

Specyfika pracy z dzieckiem sześcioletnim

Spotkanie 2L

Przegląd metod i technik pracy odpowiadających potrzebom i możliwościom dziecka sześcioletniego

Spotkanie 

Wspólne drugie śniadania jako jeden ze sposobów integracji grupy

Spotkanie 

Prezentacja wybranych metod w praktyce jako forma wymiany doświadczeń

PROPOZYCJA PLANU DZIAŁAŃ ZESPOŁU SAMOKSZTAŁCENIOWEGO

NAUCZYCIELI EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

METODY PRACY Z SZEŚCIOLATKIEM W I KLASIE

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 1

Specyfika pracy

z dzieckiem

sześcioletnim

Cel:

Dobór metod i technik

pracy z uwzględnieniem

cech rozwojowych

dzieci sześcio-

i siedmioletnich

1. Przygotowanie i przedstawienie przez specjalistę

lub nauczyciela prezentacji na temat

charakterystyki rozwoju ucznia sześcioletniego.

2. Stworzenie schematu Różnice i podobieństwa

w rozwoju sześcio- i siedmiolatka (analiza

porównawcza) z wykorzystaniem materiałów

wypracowanych podczas spotkań zespołu

samokształceniowego poświęconych tematyce

adaptacji pierwszoklasisty.

3. Dyskusja i poszukiwanie odpowiedzi na pytania:

• Czy i jak różnicować metody pracy

z sześciolatkiem w odniesieniu do

dotychczasowej pracy z siedmiolatkiem?

• Na czym polega dostosowanie form i metod

pracy do potrzeb i możliwości ucznia o rok

młodszego?

• Jakie rozwiązania można wdrożyć w naszej

szkole?

Osiągnięcia rozwojowe sześciolatka

Aleksandra Piotrowska (rozdz. 4.1

w:

Diagnoza przedszkolna

i wspomaganie dzieci w osiąganiu

gotowości do nauki w szkole)

Kto przychodzi do szkoły – dziecko

czy uczeń? Małgorzata Skura,

Michał Lisicki (rozdz. 1 w:

Na

progu. Ile w dziecku ucznia, a w

nauczycielu mistrza? O co chodzi w

pierwszej klasie?

)

Czego i jakimi metodami uczy się

sześciolatek w I klasie?

Małgorzata Sieńczewska (rozdz. 4.2

w:

Diagnoza przedszkolna

i wspomaganie dzieci w osiąganiu

gotowości do nauki w szkole

)

Kwiecień

Działanie w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie nauki

przez sześciolatka

Udział nauczycieli

przedszkola,

świetlicy

i specjalistów,

dyrektora szkoły

METODY PRACY Z SZEŚCIOLATKIEM W I KLASIE

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

4. Opracowanie zestawu metod pracy i rozwiązań

organizacyjnych, alternatywnych dla systemu

klasowo-lekcyjnego. Można uwzględnić

następujące propozycje:

• metoda projektu,

• TIK,

• nauczanie bezpodręcznikowe,

• metody i techniki aktywizujące,

• gry, zabawy, techniki dramowe,

• plan daltoński (elementy),

• metoda Marii Montessori (elementy).

5. Wybranie z opracowanego zestawu konkretnych

metod i technik pracy do dalszej analizy.

Przydzielenie poszczególnym nauczycielom

wybranych metod w celu zaprezentowania ich

podczas kolejnego spotkania.

6. Zaplanowanie (w miarę możliwości) udziału

w następnym spotkaniu nauczyciela z innej

placówki, pracującego daną metodą.

Jakie metody nauczania najlepiej

sprzyjają procesowi uczenia się

dziecka?; Dlaczego praca w grupach

(mniejszych i większych) jest

skuteczniejsza niż indywidualna

nauka? Małgorzata Skura, Michał

Lisicki (rozdz. 8 i 9 w:

Za progiem

)

Szkoła atrakcyjna dla dziecka;

Aktywność dziecka w: Razem

z dzieckiem Marzena Kędra, Monika

Zatorska (w: Razem z dzieckiem,

wkrótce na stronie ORE)

METODY PRACY Z SZEŚCIOLATKIEM W I KLASIE

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 2 i 3

Przegląd metod

i technik pracy

odpowiadających

potrzebom

i możliwościom dziecka

sześcioletniego

Cele:

1. Pogłębienie wiedzy na

temat wybranych

metod pracy,

uwzględniających

potrzeby i możliwości

ucznia młodszego

2. Dokonanie analizy

metod pod kątem

przydatności

i możliwości

zastosowania ich

w praktyce

1. Zaprezentowanie przez nauczycieli

przygotowanych metod i technik pracy z uczniem

młodszym (zob. metody i rozwiązania

wymienione powyżej).

2. Praca w grupach: określenie szans, zagrożeń

i możliwości wynikających z zastosowania danych

metod/technik w naszej szkole i konkretnych

klasach.

3. Opracowanie listy zasobów i potrzeb dotyczących

stosowania danych metod/technik i rozwiązań

metodyczno-organizacyjnych.

4. Wstępne zaplanowanie działań wdrożeniowych

i przekazanie ich do konsultacji dyrektorowi

szkoły.

Praca metodą projektu

Marta Kotarba-Kańczugowska

Multimedialne środowisko uczenia

się – krótka charakterystyka

wybranych elementów

Dorota Sobierańska

Sieciakowa szkoła

Scenariusze zajęć lekcyjnych

zamieszczonych w serwisie

Sieciaki.pl, 6–12 lat

Necio.pl – zabawa w

Internet

Scenariusze zajęć

zamieszczonych w serwisie

Dzieckowsieci.fdn.pl

Scenariusz zajęć

Sieciaki

zamieszczony w serwisie

Dzieckowsieci.fdn.pl

scholaris.pl

Portal wiedzy dla nauczycieli ze

scenariuszami zajęć i zasobami

multimedialnymi

Maj,

czerwiec

Działanie w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie nauki

przez sześciolatka

Udział nauczyciela

pracującego daną

metodą w innej

szkole

METODY PRACY Z SZEŚCIOLATKIEM W I KLASIE

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Plan daltoński

Film o Szkole Podstawowej ABiS

„Szkoła dla dziecka”

www.dalton.org.pl

Polskie Stowarzyszenie Dalton

Jak dziś wygląda plan daltoński?

Roel Rohnel

Nauczanie bezpodręcznikowe –

działanie warte trudu

Krystyna Dąbek

Aktywizujące metody i techniki

w edukacji wczesnoszkolnej

Jadwiga Czyżewska, cz. I i II, AU

OMEGA, Suwałki 1998

Pomóż mi zrobić to samemu

Gabriela Badura-Strzelczyk, Kraków

1998

Drama w szkole podstawowej

Halina Machulska, Alicja

Pruszkowska, Jan Tatarowicz,

Warszawa 1997

Drama – zabawa i myślenie

Krystyna Pankowska, Warszawa

1990

METODY PRACY Z SZEŚCIOLATKIEM W I KLASIE

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 4

Wspólne drugie

śniadania jako jeden ze

sposobów integracji

grupy

Cel:

Analiza korzyści dla

ucznia i nauczyciela

wynikających

z organizacji wspólnych

śniadań w szkole/klasie

1. Dyskusja na temat korzyści wynikających

z przygotowywania i wspólnego spożywania

śniadania w szkole ze zwróceniem uwagi na

następujące zagadnienia:

• budowanie klimatu społecznego,

• kształtowanie umiejętności

psychospołecznych,

• kształtowanie u uczniów prozdrowotnych

nawyków żywieniowych,

• uczenie sześciolatków pracy w małych

grupach itp.

2. Prezentacja doświadczeń i omówienie różnych

rozwiązań dotyczących organizacji wspólnych

śniadań w szkole (możliwość wykorzystania

programów „Szklanka mleka” oraz „Owoce

i warzywa w szkole”).

3. Określenie niezbędnych warunków do

organizacji posiłku w klasie, stołówce szkolnej

lub innym miejscu, zgodnie z przyjętymi

rozwiązaniami i możliwościami szkoły.

4. Opracowanie harmonogramu działań

dotyczącego przygotowania uczniów do

spożywania wspólnego śniadania – podział

obowiązków i odpowiedzialności, praca

w małych grupach.

Wspólne drugie śniadanie w szkole.

Poradnik dla dyrektorów

i pracowników szkół oraz rodziców

uczniów

Barbara Woynarowska,

Anna Oblacińska (przykłady dobrej

praktyki, scenariusze dla rad

pedagogicznych i klas I–III)

Organizacja i realizacja edukacji

zdrowotnej w szkole podstawowej

red. Barbara Woynarowska, cz. II

(rozdz. I)

Wspieranie dziecka z nadwagą

i otyłością w społeczności szkolnej

Praca zbiorowa pod redakcją Anny

Oblacińskiej (rozdz. I i II)

Wrzesień,

październik

Działanie w roku

szkolnym,

w którym

sześciolatek uczy

się w I klasie

Udział w spotkaniu

(w miarę

możliwości)

nauczyciela, który

organizuje

wspólne drugie

śniadania w swojej

szkole

METODY PRACY Z SZEŚCIOLATKIEM W I KLASIE

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 5

Prezentacja wybranych

metod w praktyce jako

forma wymiany

doświadczeń

Cele:

Zaprezentowanie

wybranych metod

i rozwiązań

w działaniach

praktycznych

1. Przygotowanie i przeprowadzenie przez

poszczególnych nauczycieli zajęć lub ich

fragmentów, podczas których zostaną

zaprezentowane różnorodne metody, formy,

techniki pracy oraz rozwiązania metodyczne

i organizacyjne, które przynoszą efekty w ich

klasie, są atrakcyjne dla uczniów oraz warte

wdrożenia w innych klasach.

2. Omówienie obserwowanych zajęć pod kątem:

• przebiegu zajęć (lub ich fragmentu),

• zastosowanych metod,

• korzyści jakie niesie stosowanie danej

metody/techniki/rozwiązania,

organizacyjnego lub metodycznego dla dzieci

i nauczyciela,

• możliwości zastosowania zaprezentowanej

metody/techniki/rozwiązania,

organizacyjnego lub metodycznego w innych

klasach.

3. Zaplanowanie dalszej współpracy

w doskonaleniu i modyfikowaniu metod pracy

z dziećmi o kolejne pomysły i rozwiązania warte

upowszechnienia w szkole.

Czerwiec

Działanie w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie nauki

przez sześciolatka

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

Spotkanie 1

Pierwszy kontakt dzieci i ich rodziców ze szkołą

Spotkanie 2

Pierwszy miesiąc dziecka i rodzica w szkole

Spotkanie 3

Włączanie rodziców w życie klasy i szkoły

Spotkanie 4

Trudne sytuacje w relacjach z rodzicami

PROPOZYCJA PLANU DZIAŁAŃ ZESPOŁU SAMOKSZTAŁCENIOWEGO

NAUCZYCIELI EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 1

Pierwszy

kontakt dzieci

i ich rodziców ze

szkołą

Cel:

Wypracowanie

strategii

informacyjnej

skierowanej do

przyszłych

uczniów i ich

rodziców

1. Przeanalizowanie dotychczasowych doświadczeń szkoły

związanych z organizacją działań informacyjno-

promocyjnych skierowanych do przyszłych uczniów i ich

rodziców.

Przykładowe pytania do analizy:

• Jakich informacji o szkole poszukują rodzice

(ze szczególnym uwzględnieniem rodziców dzieci

sześcioletnich)?

• Jakie są mocne strony naszej szkoły?

• Jaka jest jej specyfika?

• Jak szkoła jest przygotowana na przyjęcie sześciolatków?

• Jakie formy przekazu informacji były dotychczas

wykorzystywane i jak oceniamy ich skuteczność

(np. spotkania informacyjne, dni otwarte, strona

internetowa szkoły, informacja we współpracujących

ze szkołą instytucjach – przedszkola, poradnie

psychologiczno-pedagogiczne, JST, lokalne media,

parafia itd.)?

2. Sformułowanie wniosków i rekomendacji dotyczących

planowania działań informacyjno-promocyjnych na

najbliższy rok szkolny.

3. Opracowanie koncepcji i harmonogramu działań

informacyjno-promocyjnych skierowanych do przyszłych

uczniów i ich rodziców.

6-latek w szkole – strona dla

rodziców

, najczęściej zadawane

pytania i odpowiedzi

Scenariusz spotkania

informacyjnego dla rodziców

i dzieci, które rozpoczną naukę

w I klasie szkoły podstawowej

Materiały do polecenia rodzicom:

Przed progiem. Jakie umiejętności

są potrzebne do rozpoczęcia nauki

w pierwszej klasie i jak je rozwijać?

Małgorzata Skura, Michał Lisicki,

Dorota Sumińska

Przygotowanie dziecka do szkoły.

Ostatni dzwonek

Anna Brzezińska

Styczeń

Działanie

w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie

nauki przez

sześciolatka

Udział

nauczycieli

świetlicy,

dyrektora,

przedstawicieli

rady rodziców

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 2

Pierwszy

miesiąc dziecka

i rodzica

w szkole

Cel:

Doskonalenie

umiejętności

nawiązywania

dobrych relacji

i współpracy

z rodzicami

1. Wymiana doświadczeń dotyczących nawiązywania

pierwszych kontaktów wychowawców klas I z rodzicami

uczniów. Przykładowe zagadnienia do analizy:

• doświadczenia nauczycieli związane z włączaniem

rodziców w proces adaptacji dziecka,

• działania inicjowane przez nauczyciela służące

budowaniu dobrych relacji i zachęcaniu rodziców do

współpracy już od pierwszych dni pobytu dziecka

w szkole,

• trudne sytuacje w pierwszych kontaktach z rodzicami

i ich przyczyny.

2. Zapoznanie się z artykułem Marzeny Kędry Włączanie

rodziców w edukację dzieci. Dyskusja na temat możliwości

zastosowania proponowanych rozwiązań w realiach

konkretnej szkoły.

3. Opracowanie katalogu pomysłów i wskazówek dotyczących

nawiązywania pierwszych kontaktów z rodzicami uczniów

klas I. Praca w mniejszych zespołach z podziałem na obszary:

• pierwszy dzień w szkole – spotkanie w klasie po

uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego,

• pierwsze zebranie z rodzicami uczniów klasy I,

• kontakty z rodzicami w pierwszym miesiącu pobytu

dziecka w szkole.

4. Przedstawienie propozycji poszczególnych zespołów

i dyskusja na temat możliwości ich wykorzystania przez

nauczycieli, wychowawców świetlicy i innych pracowników

szkoły.

Kto przychodzi do szkoły – dziecko

czy uczeń? Małgorzata Skura,

Michał Lisicki (rozdz. 1. w:

Na

progu. Ile w dziecku ucznia, a w

nauczycielu mistrza? O co chodzi w

pierwszej klasie?

)

Włączanie rodziców w edukację

dzieci

Marzena Kędra

Scenariusz spotkania z rodzicami

dotyczący specjalnych potrzeb

edukacyjnych dzieci 6-letnich

Katarzyna Leśniewska

Rodzice w szkole

Katarzyna Leśniewska, prezentacja

Materiały do polecenia rodzicom:

Jak kochać i wymagać

Poradnik dla

rodziców Joanna Sakowska

Świerszczyk. Magazyn dla

Rodziców

Kwiecień

Działanie

w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie

nauki przez

sześciolatka

Udział

nauczycieli

świetlicy

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 3

Włączanie

rodziców

w życie klasy

i szkoły

Cel:

Opracowanie

propozycji

działań

integrujących

społeczność

szkolną

i aktywizujących

rodziców

1. Analiza podstaw prawnych dotyczących udziału rodziców

w działaniach

dydaktycznych, opiekuńczych

i wychowawczych szkoły pod kątem:

• kompetencji rodziców wynikających z zapisów prawnych,

• praktyk stosowanych w szkole w zakresie

wykorzystywania powyższych kompetencji.

2. Dyskusja na temat korzyści wynikających z aktywnego udziału

rodziców w życiu szkoły.

3. Opracowanie banku pomysłów służących aktywizowaniu

rodziców i włączaniu ich do działań na rzecz szkoły

z uwzględnieniem ich udziału w:

• realizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego (np.

lekcje prowadzone przez rodziców/z udziałem rodziców),

• działaniach integrujących całą społeczność szkolną

(np. imprezy, projekty, inicjatywy itp.),

• nawiązywaniu współpracy szkoły ze środowiskiem

lokalnym i budowaniu jej zewnętrznego wizerunku

(np. festyny, koncerty).

Ustawa z dnia 7 września 1991. r o

systemie oświaty z późn. zm.

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. –

Karta Nauczyciela z późn. zm.

Rozporządzenie Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 7 października

2009 r. w sprawie nadzoru

pedagogicznego z późn. zm.

Rozporządzenie Ministra Edukacji

Narodowej z dnia

z dnia 21 maja

2001 r. w sprawie ramowych

statutów publicznego przedszkola

oraz publicznych szkół z późn. zm.

Włączanie rodziców w edukację

dzieci

Marzena Kędra

Czerwiec

Działanie

w roku

szkolnym

poprzedzającym

rozpoczęcie

nauki przez

sześciolatka

Udział

nauczycieli

świetlicy,

dyrektora,

przedstawicieli

rady rodziców

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Rodzice w szkole, przedszkolu, na

osiedlu

Grzegorz Całek, Anna Poraj

(fragmenty rozdziału Działalność

rady rodziców, w nim m.in.

przykładowe działania rodziców

związane z rozwiązywaniem

problemów w szkole, sposoby

aktywizowania rodziców do działań

w szkole)

Rada rodziców w pytaniach

i odpowiedziach

Grzegorz Całek

Współpraca z rodzicami

Rodzice partnerami w tworzeniu

i realizacji strategii rozwoju szkoły

Elżbieta Nadziakiewicz

Prezentacja Zespołu Szkół

w Łajskach

obrazująca efekty

współpracy nauczycieli i rodziców

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

Tematy spotkań

Działania

Materiały edukacyjne

Termin

realizacji

Uwagi

Spotkanie 4

Trudne sytuacje

w relacjach

z rodzicami

Cel:

Doskonalenie

umiejętności

radzenia sobie

w trudnych

sytuacjach

komunikacyjnych

1. Wymiana doświadczeń na temat trudnych sytuacji

dotyczących kontaktów z rodzicami i wybranie kilku z nich do

dalszej analizy.

2. Przeanalizowanie w zespołach wybranych sytuacji

z określeniem:

• przyczyn danej trudności,

• działań zaradczych, które może podjąć nauczyciel,

z ewentualnym wsparciem ze strony specjalistów

szkolnych (psycholog, pedagog),

• działań zaradczych, które powinny być podjęte na

poziomie całej szkoły,

• skutecznych sposobów komunikacji w wybranej sytuacji

problemowej.

3. Prezentacja wypracowanych rozwiązań i dyskusja.

4. Opracowanie i ewentualne przećwiczenie skutecznych

komunikatów do zastosowania w wybranych sytuacjach.

Metody rozwiązywania

konfliktowych sytuacji w szkole

Hanna Gasik

Szkoła jako organizacja ucząca się-

rola zewnętrznego wsparcia

(rozdz. 3–6)

Październik,

listopad

Działanie

w roku

szkolnym,

w którym

sześciolatek

uczy się

w I klasie

Udział

nauczycieli

świetlicy,

psychologa,

pedagoga

Ośrodek

Rozwoju Edukacji

Al. Ujazdowskie 28, 00-478 Warszawa

tel. [phone]

fax: [phone]

Ośrodek

Rozwoju Edukacji

ul. Polna 46a, 00-644 Warszawa

tel. [phone]

fax: [phone]

Instytucja Pośrednicząca

II stopnia dla Priorytetu III PO KL

Al. Szucha 25, 00-918 Warszawa

tel. [phone]

fax [phone]

Centrum Szkoleniowe

w Sulejówku, ul. Paderewskiego 77

05-070 Sulejówek

tel. [phone]

T U J E S T E Ś M Y

Ośrodek Rozwoju Edukacji jako wydawca niniejszego materiału edukacyjnego oświadcza, że dokłada wszelkich starań aby przestrzegać zobowiązań, wynikających

z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jednak w przypadku jakichkolwiek wątpliwości z Państwa strony prosimy o kontakt z wydawcą.

www.ore.edu.pl

[e-mail]