DGP 2014 03 17 rachunkowosc i audyt

błąd przy księgowaniu korekty VAT należnego,

Podstawa prawna

prenumerata

gazetaprawna.pl

RACHUNKOWOŚĆ

i AUDYT

[przykład]

Podstawa prawna

tylko w tej części, która nie podlega odliczeniu

PRZYKŁAD

■

flesz księgowy

MF: Podatek od towarów i usług przy uldze na

złe długi ujmuje się na koncie rozrachunków

Wiele fi rm popełnia

błąd przy księgowaniu korekty VAT należnego,

gdy w ciągu 150

dni od upływu terminu określonego na fakturze nie dostanie zapłaty od kontrahenta

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

– Wiele osób odnosi VAT z nieuregulowanej

faktury od razu w pozostałe przychody ope-

racyjne. Jednak jest to nieprawidłowe – wyja-

śnia Małgorzata Mikołajec, menedżer działu

rachunkowości w Grupie Gumułka. Podatek

ten należy ująć na koncie rozrachunkowym.

Taki sposób księgowania potwierdziło Mini-

sterstwo Finansów. Wyjaśniło, że korygowany

na podstawie art. 89a ust. 1a ustawy z 11 marca

2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U.

z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) podatek

należny powinien zostać ujęty na wyodrębnio-

nym koncie rozrachunkowym bądź na koncie

pozostałych rozliczeń międzyokresowych (w za-

leżności od przyjętych zasad klasyfi kacji zdarzeń

określonych w zasadach – polityce rachunko-

wości) do czasu jego rozliczenia bądź odpisania.

– W części dotyczącej podatku należnego

możliwa jest także ewidencja za pomocą kon-

ta Odpisy aktualizujące rozrachunki z tytułu

VAT należnego – podkreślił resort.

Załóżmy, że spółka we wrześniu 2013 r. wysta-

wiła fakturę na kwotę brutto 2460 zł: strona Wn

konta 201 – Rozrachunki z odbiorcami – 2460 zł,

strona Ma konta 730 – Przychody ze sprzedaży

towarów – 2 000 zł, strona Ma 224 – Rozliczenie

VAT należnego – 460 zł. Termin jej płatności to

30 października 2013 r. Do końca marca 2014

r. kontrahent jej jednak nie uregulował (mija

150 dzień od dnia upływu terminu płatności

określonego na fakturze). Wobec tego spółka

może skorzystać z ulgi na złe długi.

Zgodnie z wyjaśnieniami resortu – ewiden-

cja zmniejszenia VAT należnego 460 zł może

przebiegać następująco: strona Wn konta 224

– Rozliczenie VAT należnego, Ma konto 240

– Inne rozrachunki – złe długi VAT należny lub

zamiennie konto 648 – Pozostałe rozliczenia

międzyokresowe – złe długi VAT należny. W mo-

mencie uregulowania faktury przez dłużnika

zdarzenie księguje się odwrotnym zapisem.

W sytuacji, gdy dłużnik nie ureguluje na-

leżności pojawia się pytanie, jak długo kwo-

ta podatku powinna pozostać na koncie 240

lub 648 nierozliczona, kiedy można ją odpi-

sać i czy należy czekać aż do upływu terminu

przedawnienia.

Dlatego Małgorzata Mikołajec zaleca roz-

wiązanie – które też dopuszcza Ministerstwo

Finansów – polegające na księgowaniu korekty

VAT należnego jako jego zmniejszenie z utwo-

rzeniem odpisu na tę wartość: strona Wn 224

– rozliczenie VAT należny (lub 240 – Inne roz-

rachunki – złe długi VAT), strona Ma konta 280

– Odpisy aktualizujące rozrachunki – VAT na-

leżny. Odpis aktualizujący kwotę VAT należne-

go należy utrzymywać do czasu wyjaśnienia

spornych kwestii.

– Jeżeli okaże się, że nie ma żadnych szans

na ściągnięcie należności, odpis należy wów-

czas rozwiązać – twierdzi nasza rozmówczyni.

Druga propozycja ekspertki to ujmowanie

korekty VAT należnego na koncie 648 i utrzy-

mywanie do czasu wyjaśnienia spornych kwe-

stii. Jeżeli okaże się, że należności jest nieścią-

galna kwotę należy wówczas rozliczyć.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

prenumerata

Poniedziałek

17 marca 2014 nr 52 (3693)

gazetaprawna.pl

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Od 1 kwietnia 2014 r. będą obowiązywały nowe

przepisy dotyczące odliczenia VAT od samocho-

dów i wydatków z nimi związanych. Noweliza-

cja ustawy o VAT wprowadzająca zmiany w tym

zakresie ukazała się w Dzienniku Ustaw pod

poz. 312. Zgodnie z nowymi przepisami, aby od-

liczyć cały podatek od zakupionego samochodu

osobowego, konieczne będzie wykorzystywa-

nie go wyłącznie do działalności gospodarczej.

W przeciwnym razie można będzie odzyskać

tylko połowę.

W formie elektronicznej

Aby skorzystać z pełnego odliczenia, przed-

siębiorca w ustalonych przez siebie zasadach

używania pojazdów będzie musiał wykluczyć

możliwość ich użycia do celów niezwiązanych

z działalnością gospodarczą. Niezbędne będzie

też prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu.

Można ją prowadzić w formie elektronicznej.

Jest to możliwe, ponieważ ustawodawca osta-

tecznie zrezygnował z wymogu składania na

niej podpisu przez kierowcę.

Ujęcie księgowe

Jeżeli więc podmiot będzie mógł odliczyć cały

VAT od zakupionego samochodu osobowego

(który dla celów ewidencji księgowej będzie

stanowić środek trwały), to pominie go również

przy wycenie. Zgodnie z art. 28 ust. 8 ustawy

o rachunkowości cena nabycia, po której wpro-

wadza się do ksiąg tego typu aktywa, obejmuje

m.in. cenę zakupu i VAT, ale tylko w tej części,

która nie podlega odliczeniu.

Wartość początkową samochodu powiększa

się o koszty rejestracji (opłatę za dowód reje-

stracyjny i tablice), a także wydatki poniesio-

ne na dodatkowe wyposażenie (np. poduszkę

powietrzną) oraz na ubezpieczenie w drodze.

Ponadto cena nabycia obejmuje koszty obsłu-

gi zobowiązań zaciągniętych w celu ich na-

bycia, np.: różnice kursowe, prowizje, odsetki,

koszty ustanowienia zabezpieczenia. Wartość

początkową pomniejszają też udzielone przez

sprzedawców upusty, rabaty i inne tego typu

zmniejszenia ceny. Do wartości początkowej nie

wlicza się natomiast OC i AC. Wynika to z tego,

że ubezpieczenia te nie są konieczne, aby pojazd

był dopuszczony do ruchu. Aby tak się stało sa-

mochód musi spełnić warunki techniczne, po-

siadać tablice rejestracyjne i nalepkę kontrolną,

a poza tym trzeba go zarejestrować. Natomiast

dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do

ruchu jest dowód rejestracyjny albo pozwole-

nie czasowe. Zapłacona kwota ubezpieczenia

powinna zostać więc ujęta w koszty operacyj-

nych. Może to nastąpić zapisem: strona Wn

konta 460 – Pozostałe koszty rodzajowe, strona

Ma konta 240 Inne rozrachunki. Jeżeli kwota

składki ubezpieczeniowej jest istotna z punktu

widzenia podmiotu, rozlicza się ją w czasie po-

przez konto 645 – Rozliczenia międzyokresowe

kosztów czynne.

Ograniczenie

Warto też pamiętać, że w przypadku samo-

chodów osobowych wykorzystywanych do

użytku mieszanego, tj. do celów działalności

gospodarczej i prywatnych, 50 proc. odlicze-

nie VAT będzie dotyczyło nie tylko wydatków

związanych z zakupem tych pojazdów (i użyt-

kowaniem ich na podstawie umowy najmu,

dzierżawy, leasingu lub innej umowy o po-

dobnym charakterze).

Odzyskanie części podatku będzie możliwe

od zakupu paliw silnikowych, oleju napędowe-

go i gazu, wykorzystywanych do napędu tych

pojazdów (obecnie nie można w ogóle go odli-

czyć), a także kosztów naprawy lub konserwacji

oraz innych towarów i usług związanych z ich

eksploatacją lub używaniem (obecnie odlicza

się cały podatek). Z tym że obniżenie kwoty

nie będzie miało zastosowania do nabywa-

nych przez podatników do 30 czerwca 2015 r.

paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu

wykorzystywanych do napędu samochodów

osobowych (wykorzystywanych do celów mie-

szanych).

[przykład]

Co jednak ważne, w tym okresie 50-proc. od-

liczenie (lub 100-proc. odliczenie w odniesieniu

do samochodów wykorzystywanych wyłącznie

do działalności gospodarczej) będzie możliwe

w przypadku paliwa nabywanego do samocho-

dów posiadających homologację ciężarową N1.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

VAT od wydatków na auta

wpływa na ewidencję

Cena nabycia, po której wprowadza się do ksiąg samochody, obejmuje m.in. cenę

zakupu i podatek, ale

tylko w tej części, która nie podlega odliczeniu

PRZYKŁAD

Także do celów prywatnych

Firma zakupiła (2 kwietnia) paliwo do samochodu osobowego wykorzystywanego do celów
mieszanych za kwotę brutto 246 zł. Nie będzie mogła odliczyć VAT do niego (dopiero po 30
czerwca 2015 r. odliczy 50 proc. podatku od tego typu wydatków).

Rozrachunki

z dostawcami

Rozliczenie zakupu

Zużycie materiałów

246 (1

1) 246

246 (2

2) 246

246 (1

1) 246

246 (2

Objaśnienia do schematu:
1) Wartość brutto faktury za paliwo – 246 zł;
2) Wartość paliwa w cenie nabycia (kwota brutto razem z VAT niepodlegającym odliczeniu) – 246 zł.

Będzie nowy standard

rachunkowości

Komitet Standardów Rachunkowości

na posiedzeniu 4 marca 2014 r. przyjął

nowelizację Krajowego Standardu Ra-

chunkowości nr 6 – Rezerwy, bierne roz-

liczenia międzyokresowe kosztów, zobo-

wiązania warunkowe. Standard został

dostosowany do zmienionych zapisów

Międzynarodowego Standardu Rachun-

kowości nr 19 Świadczenia pracownicze.

Znowelizowany KSR nr 6 stosuje się po

raz pierwszy do sprawozdań fi nanso-

wych sporządzonych za rok obrotowy

kończący się po dniu ogłoszenia nowe-

lizacji, z możliwością wcześniejszego

zastosowania.

Komitet pracuje też nad nowym dzie-

wiątym standardem – Sprawozda-

nie z działalności. Na kolejnym, ostat-

nim posiedzeniu komitetu VI kadencji

(15 kwietnia 2014 r.) jego członkowie będą

głosować w sprawie jego przyjęcia albo

odrzucenia.

Większa opłata za nadzór

W 2014 roku fi rmy audytorskie muszą

zapłacić za nadzór minimum 730 zł

(w 2013 r. było to 704,33 zł). Krajowa Rada

Biegłych Rewidentów przypomina na

swojej stronie internetowej (www.kibr.

org.pl), że minimalną opłatę muszą za-

płacić również te podmioty uprawnione

do badania sprawozdań fi nansowych,

które nie osiągną w tym roku jakichkol-

wiek przychodów z tytułu wykonywania

czynności rewizji fi nansowej. Co do za-

sady w bieżącym roku należność z tytu-

łu nadzoru wynosi 1,75 proc. rocznych

przychodów z tytułu rewizji fi nansowej

(w 2013 r. było to 1,5 proc.).

Sprawozdanie finansowe

21 marca 2014 r. wejdzie w życie rozpo-

rządzenie ministra finansów z 19 lutego

2014 r. w sprawie łącznego sprawozda-

nia finansowego komitetu wyborczego,

który zarejestrował kandydata na wój-

ta, burmistrza albo prezydenta miasta

(Dz.U. poz. 280).

Szczegółowy zakres informacji zawar-

tych w sprawozdaniu finansowym obej-

muje przede wszystkim informacje

ogólne, które zawierają dane o:

■

przychodach lub wpływach,

■

wydatkach lub kosztach.

Projekt ustawy

Rząd przyjął projekt ustawy o zmianie

ustawy o rachunkowości. Zgodnie z nim

ma być możliwe sporządzanie skróco-

nego sprawozdania finansowego przez

jednostki typu mikro. Podmioty te będą

uwzględniały w sprawozdaniu jedynie

podstawowe informacje bilansowe oraz

dotyczące rachunku zysków i strat. Po-

nadto zostanie zniesiony obowiązek

sporządzania informacji dodatkowej

i sprawozdania z działalności. Pod wa-

runkiem jednak że niektóre dane będą

ujawnione w informacjach dołączonych

do bilansu.

Jednostkami typu mikro są: spółki akcyj-

ne, spółki z ograniczoną odpowiedzialno-

ścią oraz spółki komandytowo-akcyjne

(w tym również spółki przez nie tworzo-

ne), które w roku obrotowym, za który

sporządzają sprawozdanie fi nansowe oraz

w roku poprzedzającym rok obrotowy, nie

przekroczyły co najmniej dwóch z trzech

pułapów:

■

1 500 000 zł – w końcu roku obroto-

wego,

■

3 000 000 zł – przychodów netto ze

sprzedaży towarów i produktów za rok

obrotowy,

■

10 osób – średniorocznego zatrudnie-

nia w przeliczeniu na etaty.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

1 / 4

dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości
Uniwersytetu Warszawskiego

Rachunek zysków i strat jest jednym z pod-

stawowych oraz obligatoryjnych elementów

sprawozdania finansowego. Informuje, jaka jest

efektywność poszczególnych rodzajów działal-

ności, a także jaki wynik finansowy osiągnęła

dana jednostka gospodarcza. Możliwy jest jego

wariant porównawczy albo kalkulacyjny. Przy

czym ustawa o rachunkowości nie narzuca ani

jednej, ani drugiej wersji. Jest pozostawiona

swoboda (wyjątek to emitenci papierów war-

tościowych, które są notowane na giełdzie).

Decyzja

Ostatecznie wybór wariantu należy do kierow-

nika jednostki, który zgodnie z art. 10 ust. 1

ustawy o rachunkowości w dokumentacji opi-

sującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości

określa między innymi metody wyceny akty-

wów i pasywów oraz sposób ustalania wyniku

finansowego w zakresie, w jakim ustawa po-

zostawia jednostce prawo wyboru.

Wybór wariantu rachunku zależy od przyję-

tych zasad ewidencji kosztów działalności ope-

racyjnej. Jeżeli w przedsiębiorstwie do ewidencji

kosztów działalności operacyjnej stosowane są

jedynie konta zespołu 4 (układ rodzajowy kosz-

tów), rachunek zysków i strat sporządzany jest

w wariancie porównawczym. Firmy posługują-

ce się układem rodzajowym kosztów (zespół 4)

i równolegle układem funkcjonalnym (zespół

5) mają prawo wyboru wariantu rachunku zy-

sków i strat. Jednostki prowadzące ewidencję

kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 spo-

rządzają kalkulacyjny rachunek zysków i strat.

W praktyce bardzo duże znaczenie ma wielkość

firmy i branża, w jakiej działa podmiot, bo to

determinuje potrzeby informacyjne kierownic-

twa jednostki, a tym samym przyczynia się do

możliwości stworzenia rachunku zysków i strat

w jednym albo drugim wariancie.

Dla kogo

Rachunek wyników w układzie porównaw-

czym stosowany jest głównie w małych fir-

mach, w których nie występuje konieczność

podziału kosztów wspólnych według funkcji.

Także w podmiotach świadczących usługi

zwykle wystarcza podział kosztów tylko we-

dług rodzaju.

Układ kalkulacyjny jest bardziej zorien-

towany na sprzedaż, gdyż informuje o po-

szczególnych kosztach wytworzenia, czy-

li kosztach wyprodukowanych wyrobów,

produkcji sprzedanej, zapasów końcowych,

Sprawozdawczość

Dziennik Gazeta Prawna, 17 marca 2014 nr 52 (3693)

gazetaprawna.pl

Na co zwrócić uwagę, sporządzając

rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy czy kalkulacyjny? To zależy, na jakich zasadach są ujmowane koszty działalności. Przepisy

nie narzucają wersji, to

kierownik musi zdecydować.

Duże znaczenie mają wielkość firmy i branża, w jakiej działa

CYKL: WYeLiminuj błędY przY sporządzaniu spraWozdania finansoWego (cz. 5)

przYKład 1

Różnice w sposobie prezentacji

Spółka produkcyjna poniosła w 2013 roku koszty, które zaprezentowane zostały w poniższej tabeli.
Koszty produkcji związane były z wyprodukowaniem 25 000 szt. wyrobów.

razem

koszty

produkcji

koszty

sprzedaży

koszty zarządu

rmK

czynne

amortyzacja

493 000,00

450 000,00

18 000,00

25 000,00

zużycie
materiałów

713 000,00

652 000,00

25 000,00

26 000,00

10000

usługi obce

674 600,00

600 000,00

24 000,00

45 000,00

5600

podatki i opłaty

16 500,00

6000,00

2500,00

8000,00

wynagrodzenia

965 000,00

850 000,00

50 000,00

65 000,00

ubezpieczenia
i inne
świadczenia

245 000,00

200 000,00

23 000,00

22 000,00

pozostałe
koszty
rodzajowe

534 000,00

450 000,00

29 000,00

35 000,00

20000

razem

3 641 100,00

3 208 000,00

171 500,00

226 000,00

35 600,00

Zatem koszt wytworzenia jednego wyrobu wyniósł 128,32 zł. W bieżącym okresie sprzedano tylko
20 000 szt. za cenę 180,00 zł/ szt., zatem uzyskano przychód w kwocie 3600 000 netto.
Zakładając, iż w danym okresie sprawozdawczym nie było innych przychodów i kosztów, wynik finanso-
wy w ramach podstawowej działalności operacyjnej prezentowałyby się następująco:

A. Przychody netto ze sprzedaży
i zrównanie z nimi

4 277 200,00

A. Przychody netto ze
sprzedaży produktów, towarów
i materiałów

3 600 000,00

I. Przychody netto ze sprzedaży
produktów

3 600 000,00

I. Przychody netto ze sprzedaży
produktów

3 600 000,00

II. Zmiana stanu produktów
(zwiększenie – wartość dodatnia,
zmniejszenie – wartość ujemna)

677 200,00

II. Przychody netto ze sprzedaży
towarów i materiałów

III. Koszt wytworzenia produktów
na własne potrzeby jednostki

B. Koszty sprzedanych produktów,
towarów i materiałów

2 566 400,00

IV. Przychody netto ze sprzedaży
towarów i materiałów

I. Koszt wytworzenia sprzedanych
produktów

2 566 400,00

B. Koszty działalności operacyjnej

3 641 100,00

II. Wartość sprzedanych towarów
i materiałów

I. Amortyzacja

493 000,00

C. Zysk (strata) brutto
ze sprzedaży (A – B)

1 033 600,00

II. Zużycie materiałów i energii

713 000,00

D. Koszty sprzedaży

171 500,00

III. Usługi obce

674 600,00

E. Koszty ogólnego zarządu

226 000,00

IV. Podatki i opłaty

16 500,00

F. Zysk (strata) ze sprzedaży

636 100,00

V. Wynagrodzenia

965 000,00

VI. Ubezpieczenia społeczne i inne
świadczenia

245 000,00

VII. Pozostałe koszty rodzajowe

534 000,00

VIII. Wartość sprzedanych towarów
i materiałów

C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A
– B)

636 100,00

Jak zatem widać, niezależnie od wersji wynik musi być taki sam. Zapewnienie współmierności przycho-
dów i kosztów możliwe jest dzięki dwóm pozycjom:

Zmiana stanu produktów

Koszt wytworzenia na potrzeby własne jednostki

Zmiana stanu produktów pokazuje różnicę między kosztami poniesionymi a kosztami dotyczącymi
danego okresu. Składa się na te pozycje zmiana stanu produktów i produkcji niezakończonej, zmiana
rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych.
W naszym przykładzie jest to:

Przyrost wyrobów gotowych 5000 szt. po 128,32 zł = 641 600 zł

Przyrost rozliczeń międzyokresowych czynnych 35 600 zł

razem 677 200 zł

przYKład 2

Efekt sprzedaży

W 2013 roku spółka ABC sprzedała:

maszynę o wartości początkowej 250 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 230 000 zł, uzyskując

przychód netto 22 000 zł (zysk 2000 zł);

samochody o wartości początkowej 75 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 62 000 zł, uzyskując

przychód netto 20 000 zł (zysk 13 000 zł);

samochody o wartości początkowej 35 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 10 000 zł, uzyskując

przychód netto 18 000 zł (strata 7000 zł);

akcje spółki X o wartości 62 000 zł, uzyskując przychód 73 000 zł (zysk 11 000 zł);

udziały w spółce Y o wartości 100 000 zł, uzyskując przychód 95 000 zł (strata 5000 zł);

obligacje przedsiębiorstwa Z o wartości 122 000 zł uzyskując przychód 145 000 zł (zysk 23 000 zł);

rozliczono instrumenty pochodne ze stratą 2800 zł.

Powyższe zdarzenia powinny w rachunku zysków i strat być zaprezentowane następująco:

pozostałe przychody operacyjne

15 000

Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

15 000 (13 000 + 2000)

Dotacje

III

Inne przychody operacyjne

pozostałe koszty operacyjne

7000

Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

7000

Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych

III

Inne koszty operacyjne

zysk (strata) z działalności operacyjnej (f + g – H)

przychody finansowe

34 000

Dywidendy i udziały w zyskach

Odsetki

III

Zysk ze zbycia inwestycji

34 000

(11 000 + 23 000)

Aktualizacja wartości inwestycji

Inne

Koszty finansowe

7800

Odsetki, w tym:

– dla jednostek powiązanych

Strata ze zbycia inwestycji

7800 (5000 + 2800)

III

Aktualizacja wartości inwestycji

Inne

Zasady, o których należy pamiętać

■

Amortyzacja nieruchomości inwestycyjnych jest zaliczana do pozostałych kosztów ope-

racyjnych – pozycja Inne koszty operacyjne.

■

Skutki odpisów aktualizacyjnych zapasów, środków trwałych, wartości niematerialnych

i prawnych prezentuje się w pozycji Pozostałe koszty operacyjne – Aktualizacja wartości

aktywów niefinansowych.

■

Odwrócenie (rozwiązanie) uprzednio dokonanych odpisów powinno być pokazane jako

zmniejszenie tych kosztów.

■

Jeśli wzrasta wartość aktywów finansowych, to wzrosty prezentowane są jako przycho-

dy finansowe – Aktualizacja wartości inwestycji.

■

Jeśli wartość inwestycji finansowych spada, to niezależnie od tego czy wcześniej w sto-

sunku do tych inwestycji były ujmowane wzrosty, czy nie – zmniejszenie wartości to

Koszty finansowe – Aktualizacja wartości inwestycji.

■

Odsetek naliczonych jako koszty i odsetek naliczonych jako przychody nie prezentuje-

my per saldo, tylko oddzielnie.

■

Należy zaprezentować odsetki naliczone zgodnie z zasadą memoriału niezależnie od

tego, czy zostały otrzymane, czy też nie.

■

Nie należy pokazywać w rachunku zysków i strat odsetek, które zostały naliczone w po-

przednich okresach sprawozdawczych, a w tym tylko otrzymane.

■

Kwotę należnej dywidendy ujmuje się w księgach rachunkowych w kwocie brutto (tj.

bez pomniejszania o ewentualny zryczałtowany podatek dochodowy) pod datą uchwa-

ły podjętej w tej sprawie przez właściwy organ dokonujący podziału zysku i prezentuje

niezależnie od faktu jej kasowego otrzymania w pozycji Przychody finansowe – Dywi-

dendy i udziały w zyskach.

■

Przychody finansowe – Inne to oprócz nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujem-

nymi umorzone zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek, zwrócone dopłaty do spółek

z o.o., których udziałowcem jest jednostka, dyskonto uzyskane przy zakupie weksli lub

przyjęcia weksla celem zapłaty należności.

■

Koszty finansowe – Inne to nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, ale

też wartość umorzonych należności z tytułu operacji finansowych – jeżeli należność nie

była objęta w całości lub w części odpisem aktualizującym, wniesione dopłaty do spółek

z o.o., potrącone dyskonto – przy zapłacie innemu kontrahentowi wekslem obcym lub

przekazaniu weksla obcego do wykupu.

dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości
Uniwersytetu Warszawskiego

Rachunek zysków i strat jest jednym z pod-

stawowych oraz obligatoryjnych elementów

sprawozdania finansowego. Informuje, jaka jest

efektywność poszczególnych rodzajów działal-

ności, a także jaki wynik finansowy osiągnęła

dana jednostka gospodarcza. Możliwy jest jego

wariant porównawczy albo kalkulacyjny. Przy

czym ustawa o rachunkowości nie narzuca ani

jednej, ani drugiej wersji. Jest pozostawiona

swoboda (wyjątek to emitenci papierów war-

tościowych, które są notowane na giełdzie).

Decyzja

Ostatecznie wybór wariantu należy do kierow-

nika jednostki, który zgodnie z art. 10 ust. 1

ustawy o rachunkowości w dokumentacji opi-

sującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości

określa między innymi metody wyceny akty-

wów i pasywów oraz sposób ustalania wyniku

finansowego w zakresie, w jakim ustawa po-

zostawia jednostce prawo wyboru.

Wybór wariantu rachunku zależy od przyję-

tych zasad ewidencji kosztów działalności ope-

racyjnej. Jeżeli w przedsiębiorstwie do ewidencji

kosztów działalności operacyjnej stosowane są

jedynie konta zespołu 4 (układ rodzajowy kosz-

tów), rachunek zysków i strat sporządzany jest

w wariancie porównawczym. Firmy posługują-

ce się układem rodzajowym kosztów (zespół 4)

i równolegle układem funkcjonalnym (zespół

5) mają prawo wyboru wariantu rachunku zy-

sków i strat. Jednostki prowadzące ewidencję

kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 spo-

rządzają kalkulacyjny rachunek zysków i strat.

W praktyce bardzo duże znaczenie ma wielkość

firmy i branża, w jakiej działa podmiot, bo to

determinuje potrzeby informacyjne kierownic-

twa jednostki, a tym samym przyczynia się do

możliwości stworzenia rachunku zysków i strat

w jednym albo drugim wariancie.

Dla kogo

Rachunek wyników w układzie porównaw-

czym stosowany jest głównie w małych fir-

mach, w których nie występuje konieczność

podziału kosztów wspólnych według funkcji.

Także w podmiotach świadczących usługi

zwykle wystarcza podział kosztów tylko we-

dług rodzaju.

Układ kalkulacyjny jest bardziej zorien-

towany na sprzedaż, gdyż informuje o po-

szczególnych kosztach wytworzenia, czy-

li kosztach wyprodukowanych wyrobów,

produkcji sprzedanej, zapasów końcowych,

Sprawozdawczość

Dziennik Gazeta Prawna, 17 marca 2014 nr 52 (3693)

gazetaprawna.pl

Na co zwrócić uwagę, sporządzając

rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy czy kalkulacyjny? To zależy, na jakich zasadach są ujmowane koszty działalności. Przepisy

nie narzucają wersji, to

kierownik musi zdecydować.

Duże znaczenie mają wielkość firmy i branża, w jakiej działa

CYKL: WY

CYKL: W

CYKL: W eLiminuj błędY prz

Y sporządzaniu spra

Wozdania finansoWego (cz. 5)

przYKład 1

Różnice w sposobie prezentacji

Spółka produkcyjna poniosła w 2013 roku koszty, które zaprezentowane zostały w poniższej tabeli.
Koszty produkcji związane były z wyprodukowaniem 25 000 szt. wyrobów.

razem

koszty

produkcji

koszty

sprzedaży

koszty zarządu

rmK

czynne

amortyzacja

493 000,00

450 000,00

18 000,00

25 000,00

zużycie
materiałów

713 000,00

652 000,00

25 000,00

26 000,00

10000

usługi obce

674 600,00

600 000,00

24 000,00

45 000,00

5600

podatki i opłaty

16 500,00

6000,00

2500,00

8000,00

wynagrodzenia

965 000,00

850 000,00

50 000,00

65 000,00

ubezpieczenia
i inne
świadczenia

245 000,00

200 000,00

23 000,00

22 000,00

pozostałe
koszty
rodzajowe

534 000,00

450 000,00

29 000,00

35 000,00

20000

razem

3 641 100,00

3 208 000,00

171 500,00

226 000,00

35 600,00

A. Przychody netto ze sprzedaży
i zrównanie z nimi

4 277 200,00

A. Przychody netto ze
sprzedaży produktów, towarów
i materiałów

3 600 000,00

I. Przychody netto ze sprzedaży
produktów

3 600 000,00

I. Przychody netto ze sprzedaży
produktów

3 600 000,00

II. Zmiana stanu produktów
(zwiększenie – wartość dodatnia,
zmniejszenie – wartość ujemna)

677 200,00

II. Przychody netto ze sprzedaży
towarów i materiałów

III. Koszt wytworzenia produktów
na własne potrzeby jednostki

B. Koszty sprzedanych produktów,
towarów i materiałów

2 566 400,00

IV. Przychody netto ze sprzedaży
towarów i materiałów

I. Koszt wytworzenia sprzedanych
produktów

2 566 400,00

B. Koszty działalności operacyjnej

3 641 100,00

II. Wartość sprzedanych towarów
i materiałów

I. Amortyzacja

493 000,00

C. Zysk (strata) brutto
ze sprzedaży (A – B)

1 033 600,00

II. Zużycie materiałów i energii

713 000,00

D. Koszty sprzedaży

171 500,00

III. Usługi obce

674 600,00

E. Koszty ogólnego zarządu

226 000,00

IV. Podatki i opłaty

16 500,00

F. Zysk (strata) ze sprzedaży

636 100,00

V. Wynagrodzenia

965 000,00

VI. Ubezpieczenia społeczne i inne
świadczenia

245 000,00

VII. Pozostałe koszty rodzajowe

534 000,00

VIII. Wartość sprzedanych towarów
i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A
– B)

636 100,00

Jak zatem widać, niezależnie od wersji wynik musi być taki sam. Zapewnienie współmierności przycho-
dów i kosztów możliwe jest dzięki dwóm pozycjom:

Zmiana stanu produktów

Koszt wytworzenia na potrzeby własne jednostki

Przyrost wyrobów gotowych 5000 szt. po 128,32 zł = 641 600 zł

Przyrost rozliczeń międzyokresowych czynnych 35 600 zł

razem 677 200 zł

przYKład 2

Efekt sprzedaży

W 2013 roku spółka ABC sprzedała:

maszynę o wartości początkowej 250 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 230 000 zł, uzyskując
przychód netto 22 000 zł (zysk 2000 zł);

samochody o wartości początkowej 75 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 62 000 zł, uzyskując
przychód netto 20 000 zł (zysk 13 000 zł);

samochody o wartości początkowej 35 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 10 000 zł, uzyskując
przychód netto 18 000 zł (strata 7000 zł);

akcje spółki X o wartości 62 000 zł, uzyskując przychód 73 000 zł (zysk 11 000 zł);

udziały w spółce Y o wartości 100 000 zł, uzyskując przychód 95 000 zł (strata 5000 zł);

obligacje przedsiębiorstwa Z o wartości 122 000 zł uzyskując przychód 145 000 zł (zysk 23 000 zł);

rozliczono instrumenty pochodne ze stratą 2800 zł.

Powyższe zdarzenia powinny w rachunku zysków i strat być zaprezentowane następująco:

pozostałe przychody operacyjne

15 000

Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

15 000 (13 000 + 2000)

Dotacje

III

Inne przychody operacyjne

pozostałe koszty operacyjne

7000

Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

7000

Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych

III

Inne koszty operacyjne

zysk (strata) z działalności operacyjnej (f + g – H)

przychody finansowe

34 000

Dywidendy i udziały w zyskach

Odsetki

III

Zysk ze zbycia inwestycji

34 000

(11 000 + 23 000)

Aktualizacja wartości inwestycji

Inne

Koszty finansowe

7800

Odsetki, w tym:
– dla jednostek powiązanych

Strata ze zbycia inwestycji

7800 (5000 + 2800)

III

Aktualizacja wartości inwestycji

Inne

Zasady, o których należy pamiętać

■

Amortyzacja nieruchomości inwestycyjnych jest zaliczana do pozostałych kosztów ope-

racyjnych – pozycja Inne koszty operacyjne.

■

Skutki odpisów aktualizacyjnych zapasów, środków trwałych, wartości niematerialnych

i prawnych prezentuje się w pozycji Pozostałe koszty operacyjne – Aktualizacja wartości

aktywów niefinansowych.

■

Odwrócenie (rozwiązanie) uprzednio dokonanych odpisów powinno być pokazane jako

zmniejszenie tych kosztów.

■

Jeśli wzrasta wartość aktywów finansowych, to wzrosty prezentowane są jako przycho-

dy finansowe – Aktualizacja wartości inwestycji.

■

Jeśli wartość inwestycji finansowych spada, to niezależnie od tego czy wcześniej w sto-

sunku do tych inwestycji były ujmowane wzrosty, czy nie – zmniejszenie wartości to

Koszty finansowe – Aktualizacja wartości inwestycji.

■

Odsetek naliczonych jako koszty i odsetek naliczonych jako przychody nie prezentuje-

my per saldo, tylko oddzielnie.

■

Należy zaprezentować odsetki naliczone zgodnie z zasadą memoriału niezależnie od

tego, czy zostały otrzymane, czy też nie.

■

Nie należy pokazywać w rachunku zysków i strat odsetek, które zostały naliczone w po-

przednich okresach sprawozdawczych, a w tym tylko otrzymane.

■

Kwotę należnej dywidendy ujmuje się w księgach rachunkowych w kwocie brutto (tj.

bez pomniejszania o ewentualny zryczałtowany podatek dochodowy) pod datą uchwa-

ły podjętej w tej sprawie przez właściwy organ dokonujący podziału zysku i prezentuje

niezależnie od faktu jej kasowego otrzymania w pozycji Przychody finansowe – Dywi-

dendy i udziały w zyskach.

■

Przychody finansowe – Inne to oprócz nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujem-

nymi umorzone zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek, zwrócone dopłaty do spółek

z o.o., których udziałowcem jest jednostka, dyskonto uzyskane przy zakupie weksli lub

przyjęcia weksla celem zapłaty należności.

■

Koszty finansowe – Inne to nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, ale

też wartość umorzonych należności z tytułu operacji finansowych – jeżeli należność nie

była objęta w całości lub w części odpisem aktualizującym, wniesione dopłaty do spółek

z o.o., potrącone dyskonto – przy zapłacie innemu kontrahentowi wekslem obcym lub

przekazaniu weksla obcego do wykupu.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

2 / 4

EWidEncja

iii

Dziennik Gazeta Prawna, 17 marca 2014 nr 52 (3693)

gazetaprawna.pl

a także kosztach sprzedaży i kosztach ogól-

nego zarządu.

W wariancie porównawczym od sumy przy-

chodów netto ze sprzedaży produktów, towa-

rów i materiałów skorygowanych o zmianę

stanu produktów (zwiększenie stanu produk-

tów występuje ze znakiem plus, a zmniej-

szenie – ze znakiem minus) i zwiększonych

o koszt wytworzenia produktów na własne

potrzeby odejmowana jest suma kosztów

działalności operacyjnej według ich rodzaju

oraz wartość sprzedanych towarów i mate-

riałów.

Z kolei w wariancie kalkulacyjnym od sumy

przychodów netto ze sprzedaży produktów,

towarów i materiałów odejmowane są koszty

wytworzenia sprzedanych produktów, war-

tość sprzedanych towarów i materiałów, jak

też całość kosztów sprzedaży i ogólnego za-

rządu.

W porównawczym rachunku zysków i strat

ujmuje się wszystkie koszty, które zostały

poniesione przez jednostkę w danym okresie

sprawozdawczym, niezależnie od tego, czy

są one współmierne z przychodami, czy też

nie. W sytuacji gdy wszystkie wytworzone

w danym okresie produkty zostaną sprze-

dane, poniesione koszty będą współmierne

z osiągniętymi przychodami (zasada współ-

mierności), a wynik na działalności podsta-

wowej nazywany wynikiem na sprzedaży

można obliczyć, jako różnicę między tymi

dwoma wielkościami. Niestety w prakty-

ce taka sytuacja występuje bardzo rzadko.

Zwykle wielkość sprzedaży jest różna od

wielkości produkcji w danym okresie spra-

wozdawczym. W takiej sytuacji trzeba, więc

skorygować poziom poniesionych kosztów

o tzw. zmianę stanu produktów. Jest to cha-

rakterystyczne przede wszystkim dla jedno-

stek produkcyjnych.

W tej samej firmie, która jednak sporzą-

dzałaby rachunek zysków i strat w warian-

cie kalkulacyjnym, nie będzie zmiany stanu

produktów, ponieważ ta wersja każe zestawić

z przychodami jedynie te koszty, które przy-

czyniły się albo bezpośrednio, albo pośrednio

powstaniu przychodów w danym okresie

sprawozdawczym. Jednak tu konieczne bę-

dzie pokazanie zysku brutto ze sprzedaży,

często określanego jako marża na podstawo-

wej działalności. W przypadku wersji porów-

nawczej rachunku zysków i strat są to dane

ukryte wśród kosztów według rodzaju i nie

ma możliwości wyłuskania informacji, ile

wynoszą koszty zarządu czy koszt wytwo-

rzenia sprzedanych produktów.

Sporządzanie wersji kalkulacyjnej ra-

chunku zysków i strat nie jest jednak prze-

szkodą w poznaniu w sprawozdaniu struk-

tury rodzajowej kosztów. Zgodnie z ustawą

o rachunkowości obowiązkowe jest wtedy

w informacji dodatkowej zaprezentowanie

wartości kosztów według rodzaju i uzgod-

nienie wyniku finansowego do zysku ze

sprzedaży z rachunku zysków i strat.

Kierownik jednostki musi podjąć decyzję,

czy w rachunku zysków i strat zaprezentuje

wynik na swojej podstawowej działalności

– zysk brutto ze sprzedaży, czy będzie wolał tę

wartość ukryć w zysku ze sprzedaży. Różnice

w sposobie prezentacji przychodów i kosztów

w obu wersjach przedstawia

[przykład 1]

Trudno jest odczytać pozycje składające

się na te wartości z bilansu aktywów, ponie-

waż pozycja aktywów rozliczenia między-

okresowe obejmuje zarówno te rozliczenia,

które wchodzą do kręgu kosztów (operacyj-

ne), jak i te, które nie dotyczą działalności

podstawowej operacyjnej (np. dyskonta roz-

liczane w czasie). Podobnie rozliczenia mię-

dzyokresowe bierne są prezentowane w po-

zycji „Pozostałe rezerwy” razem z rezerwami

tworzonymi w ciężar pozostałych kosztów

operacyjnych, kosztów finansowych i strat

nadzwyczajnych.

Pozostałe segmenty

Dokonując prezentacji danych w ramach po-

zostałych przychodów i kosztów operacyj-

nych oraz przychodów i kosztów finanso-

wych, należy przede wszystkim pamiętać, iż

w przypadku transakcji zbycia aktywów nie-

finansowych (np. środków trwałych, wartości

niematerialnych i prawnych) oraz aktywów

finansowych prezentowany powinien być

efekt tej sprzedaży, a nie odrębnie przychody

i koszty.

[przykład 2]

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Spółka z o.o. ma ujęty na koncie kapitał

zapasowy 250 000 zł. Jest to kwota, któ-

ra powstała jako odpisy z zysku w latach

2009–2012. Mamy też kwotę 95 000 zł na

koncie wynik finansowy za 2013 rok, który

będzie też zatrzymany w spółce (taką de-

cyzję chcą podjąć wspólnicy). Wspólnicy

chcą przekształcić spółkę z o.o. w spółkę

komandytową. Jakie będzie to miało skut-

ki dla tych zysków? Czy musimy zapłacić

podatek dochodowy? Jak to zaksięgować?

Karolina Pawlak
ekspert z zakresu rachunkowości

Zgodnie z art. 551 par. 1 ustawy z 15 wrze-

śnia 2000 r. – Kodeks spółek handlowych

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030; dalej: k.s.h.)

spółka jawna, spółka partnerska, spółka ko-

mandytowa, spółka komandytowo-akcyjna,

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

spółka akcyjna (spółka przekształcana) może

być przekształcona w inną spółkę handlową

(spółkę przekształconą). Taka spółka zgod-

nie z art. 552 staje się spółką przekształconą

z chwilą wpisu spółki przekształconej do re-

jestru (dzień przekształcenia i na podstawie

art. 553 k.s.h. przysługują jej wszystkie prawa

i obowiązki spółki przekształcanej.

Z kolei zgodnie z art. 191 par. 1 k.s.h. wspól-

nik spółki z o.o. ma prawo do udziału w zysku

wynikającym z rocznego sprawozdania finan-

sowego i przeznaczonym do podziału uchwałą

zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem

przepisu art. 195 par. 1 k.s.h. Umowa spółki

może przewidywać też inny sposób podzia-

łu zysku, z uwzględnieniem przepisów art.

192–197 k.s.h. (zgodnie z art. 191 par. 2 k.s.h.).

Wspólnicy mogą w uchwale czy też w umowie

spółki postanowić, że nie będą dzielić zysku

między siebie przez określony czas, w określo-

nych warunkach, że będą przeznaczać zysk na

inne cele niż podział między wspólników. Moż-

liwe jest ponadto niepodzielenie zysku w ten

sposób, ale rozporządzenie czystym zyskiem.

W wyniku przekształcenia spółki z o.o.

w spółkę komandytową w księgach ra-

chunkowych następuje przeniesienie ka-

pitałów pomiędzy spółką przekształcaną

a przekształconą. Taka sukcesja jest wi-

doczna w bilansie na dzień poprzedzający

przekształcenie spółki z o.o. i w bilansie na

dzień wpisania przekształcenia w spółce ko-

mandytowej.

[przykład 1]

Dokonując księgowań związanych z prze-

kształceniem spółki kapitałowej w spółkę

osobową, trzeba jednak pamiętać, iż należy

odnieść się też do przepisów ustawy z 26 lip-

ca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-

zycznych (dalej: ustawa o PIT).

Przepisy ustawy o PIT wskazują, iż równo-

wartość niepodzielonych zysków z lat ubie-

głych przekazanych na kapitał zapasowy, kapi-

tał (fundusz) rezerwowy spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością lub na pokrycie straty z lat

ubiegłych stanowić będzie dla wspólników

dochód. Spowodują one powstanie u wspól-

ników zobowiązania podatkowego w związku

z przekazaniem do spółki osobowej niepodzie-

lonych zysków przekształcanej spółki kapitało-

wej. Wspólnik będzie miał obowiązek wpłacić

spółce będącej płatnikiem kwotę należnego

zryczałtowanego podatku dochodowego od

osób fizycznych.

Przychód (dochód) z tytułu wartości nie-

podzielonych zysków powstaje w momencie

przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę

osobową (art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT).

Oznacza to, iż w sytuacji przekształcenia spół-

ki kapitałowej w spółkę osobową cała wartość

niepodzielonych zysków podlega opodatkowa-

niu na podstawie tego przepisu.

Spółka przekształcona będzie zobowiązana

jako płatnik do poboru zryczałtowanego po-

datku dochodowego od osób fizycznych zgod-

nie z art. 41 ust. 4c ustawy o PIT. Natomiast

zgodnie z art. 41 ust. 8 ustawy o PIT podatnik

uzyskujący dochód, o którym mowa w art. 24

ust. 5 pkt 7 lub 8, jest obowiązany wpłacić płat-

nikowi kwotę należnego zryczałtowanego po-

datku dochodowego przed terminem określo-

nym w art. 42 ust. 1. Taki sposób postępowania

potwierdził ostatnio dyrektor Izby Skarbowej

w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 5 lu-

tego 2014 r., sygn. IPTPB2/415-690/13-2/Akr.

Powyższe oznacza, iż księgowania w spół-

ce, o której mowa w przykładzie 1, będą uzu-

pełnione o rozliczenia związane z podatkiem

dochodowym od osób fizycznych.

[przykład 2]

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlo-

wych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Jakie są skutki przekształcenia spółki

kapitałowej w osobową

PrzyKład 1

Bez zmian

Bilans zamknięcia spółki z o.o. przedstawiał następujące salda:

Kapitał podstawowy 50 000 zł;

Kapitał zapasowy 250 000 zł;

Zysk za 2013 rok 95 000 zł.

Wspólnicy w uchwale o przekształceniu spółki postanowili, iż nie będzie zmieniana struktura i wysokość
kapitałów własnych na dzień przekształcenia. Zatem konta kapitałów w spółce komandytowej będą
otwarte następująco:

strona Ma konta Kapitał podstawowy 50 000 zł;

strona Ma konta Kapitał zapasowy 250 000 zł;

strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego za 2013 rok 95 000 zł.

PrzyKład 2

Zapłata podatku

Obliczenie zaliczek na podatek dochodowy (250 000 zł + 95 000 zł) x 19 proc. = 65 550 zł
Wspólnik ma obowiązek wpłacić płatnikowi kwotę należnego zryczałtowanego podatku dochodo-
wego przed terminem określonym w art. 42 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o PIT, czyli do 20. dnia
miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek.

rozliczenie wyniku

Kapitał podstawowy

Kapitał zapasowy

finansowego za 2013 rok

50 000 sp.

250 000 sp.

95 000 sp.

Pozostałe rozrachunki

rozrachunki z US

ze wspólnikami

– pozostałe

rachunek bankowy

1) 65 550 65 550 (2

3) 65 550

65 550 (1

2) 65 550

65 550 (3

Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie należnego podatku od zysków zatrzymanych 65 550 zł;
2. Wpłata podatku przez wspólników 65 550 zł;
3. Wpłata podatku przez płatnika do urzędu skarbowego 65 550 zł.

Jesteśmy gospodarstwem pomocniczym powołanym przez park
narodowy – państwową jednostkę budżetową. Nasza działalność
podstawowa to ochrona środowiska w zakresie zleconym przez
Park. W jaki sposób mamy klasyfikować do wydatków struktu-
ralnych wydatki na: szkolenia pracowników, pokrycie kosztów
wyjazdów służbowych tzw. delegacji, a także remonty budynku
przy szkółce leśnej. Planowany jest także zakup programu
komputerowego i akcesoriów komputerowych. Czy będzie on struk-
turalny?

oszty poniesione na zakup

usług związanych ze szko-

leniem pracowników są

wydatkami strukturalnymi

i należy ująć je w obszarze XV.

Wzmacnianie zdolności

instytucjonalnych na poziomie

krajowym, regionalnym

i lokalnym w kodzie 81.

Rozwiązania na rzecz podnie-

sienia jakości opracowania,

monitorowania, ewaluacji

polityk i programów na

poziomie krajowym, regional-

nym i lokalnym, wzmocnienie

zdolności w zakresie realizacji

polityk i programów. Wydatki

na szkolenia pracowników

można też ująć w obszarze V.

Ochrona środowiska i zapobie-

ganie zagrożeniom w kodzie 51.

Promowanie bioróżnorodności

i ochrony przyrody (w tym

Natura 2000), jeśli zostały

poniesione w ramach projektu

polegającego na „robotach

budowlanych i/lub wyposażeniu

dotyczącym infrastruktury

służącej promocji obszarów

Natura 2000, w tym wyposaże-

niu centrów edukacji ekologicz-

nej, łącznie z kształceniem

personelu”.

Z kolei wydatki poniesione

na pokrycie kosztów wyjazdów

służbowych (tzw. delegacji) nie

stanowią wydatku struktural-

nego. Wyjątek stanowi sytuacja,

gdy wyjazd służbowy związany

jest ze szkoleniem. Wtedy koszt

ten należy ująć w sprawozda-

niu Rb-WSb w kodzie odpowia-

dającym charakterowi danego

szkolenia.

Remont budynku przy szkółce

leśnej nie stanowi wydatku

strukturalnego. Wyjątek

stanowi sytuacja, gdy budynek

siedziby parku jest wpisany

do rejestru zabytków. Wtedy

wydatek należy ująć w obsza-

rze VII. Kultura w kodzie 58.

Ochrona i zachowanie dziedzic-

twa kulturowego.

Wydatki poniesione na zakup

programu komputerowe-

go i akcesoriów komputero-

wych będzie kwalifikowany jako

wydatek strukturalny wyłącz-

nie wtedy, gdy jest to pierwszy

zakup polegający na informa-

tyzacji. W takiej sytuacji należy

ująć go w obszarze II. Społeczeń-

stwo informacyjne w kodzie 13.

Usługi i aplikacje dla obywate-

li (e-zdrowie, e-administracja,

e-edukacja, e-integracja itp.).

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów

z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegóło-

wej klasyfikacji wydatków strukturalnych

(Dz.U. nr 44, poz. 255).

EKSPErt

radzi

Nie wszystkie wydatki w gospodarstwie będą strukturalne

AgATA PIłAT

specjalista

z zakresu wydatków

strukturalnych

EWidEncja

iii

Dziennik Gazeta Prawna, 17 marca 2014 nr 52 (3693)

gazetaprawna.pl

a także kosztach sprzedaży i kosztach ogól-

nego zarządu.

W wariancie porównawczym od sumy przy-

chodów netto ze sprzedaży produktów, towa-

rów i materiałów skorygowanych o zmianę

stanu produktów (zwiększenie stanu produk-

tów występuje ze znakiem plus, a zmniej-

szenie – ze znakiem minus) i zwiększonych

o koszt wytworzenia produktów na własne

potrzeby odejmowana jest suma kosztów

działalności operacyjnej według ich rodzaju

oraz wartość sprzedanych towarów i mate-

riałów.

Z kolei w wariancie kalkulacyjnym od sumy

przychodów netto ze sprzedaży produktów,

towarów i materiałów odejmowane są koszty

wytworzenia sprzedanych produktów, war-

tość sprzedanych towarów i materiałów, jak

też całość kosztów sprzedaży i ogólnego za-

rządu.

W porównawczym rachunku zysków i strat

ujmuje się wszystkie koszty, które zostały

poniesione przez jednostkę w danym okresie

sprawozdawczym, niezależnie od tego, czy

są one współmierne z przychodami, czy też

nie. W sytuacji gdy wszystkie wytworzone

w danym okresie produkty zostaną sprze-

dane, poniesione koszty będą współmierne

z osiągniętymi przychodami (zasada współ-

mierności), a wynik na działalności podsta-

wowej nazywany wynikiem na sprzedaży

można obliczyć, jako różnicę między tymi

dwoma wielkościami. Niestety w prakty-

ce taka sytuacja występuje bardzo rzadko.

Zwykle wielkość sprzedaży jest różna od

wielkości produkcji w danym okresie spra-

wozdawczym. W takiej sytuacji trzeba, więc

skorygować poziom poniesionych kosztów

o tzw. zmianę stanu produktów. Jest to cha-

rakterystyczne przede wszystkim dla jedno-

stek produkcyjnych.

W tej samej firmie, która jednak sporzą-

dzałaby rachunek zysków i strat w warian-

cie kalkulacyjnym, nie będzie zmiany stanu

produktów, ponieważ ta wersja każe zestawić

z przychodami jedynie te koszty, które przy-

czyniły się albo bezpośrednio, albo pośrednio

powstaniu przychodów w danym okresie

sprawozdawczym. Jednak tu konieczne bę-

dzie pokazanie zysku brutto ze sprzedaży,

często określanego jako marża na podstawo-

wej działalności. W przypadku wersji porów-

nawczej rachunku zysków i strat są to dane

ukryte wśród kosztów według rodzaju i nie

ma możliwości wyłuskania informacji, ile

wynoszą koszty zarządu czy koszt wytwo-

rzenia sprzedanych produktów.

Sporządzanie wersji kalkulacyjnej ra-

chunku zysków i strat nie jest jednak prze-

szkodą w poznaniu w sprawozdaniu struk-

tury rodzajowej kosztów. Zgodnie z ustawą

o rachunkowości obowiązkowe jest wtedy

w informacji dodatkowej zaprezentowanie

wartości kosztów według rodzaju i uzgod-

nienie wyniku finansowego do zysku ze

sprzedaży z rachunku zysków i strat.

Kierownik jednostki musi podjąć decyzję,

czy w rachunku zysków i strat zaprezentuje

wynik na swojej podstawowej działalności

– zysk brutto ze sprzedaży, czy będzie wolał tę

wartość ukryć w zysku ze sprzedaży. Różnice

w sposobie prezentacji przychodów i kosztów

w obu wersjach przedstawia

[przykład 1]

Trudno jest odczytać pozycje składające

się na te wartości z bilansu aktywów, ponie-

waż pozycja aktywów rozliczenia między-

okresowe obejmuje zarówno te rozliczenia,

które wchodzą do kręgu kosztów (operacyj-

ne), jak i te, które nie dotyczą działalności

podstawowej operacyjnej (np. dyskonta roz-

liczane w czasie). Podobnie rozliczenia mię-

dzyokresowe bierne są prezentowane w po-

zycji „Pozostałe rezerwy” razem z rezerwami

tworzonymi w ciężar pozostałych kosztów

operacyjnych, kosztów finansowych i strat

nadzwyczajnych.

Pozostałe segmenty

Dokonując prezentacji danych w ramach po-

zostałych przychodów i kosztów operacyj-

nych oraz przychodów i kosztów finanso-

wych, należy przede wszystkim pamiętać, iż

w przypadku transakcji zbycia aktywów nie-

finansowych (np. środków trwałych, wartości

niematerialnych i prawnych) oraz aktywów

finansowych prezentowany powinien być

efekt tej sprzedaży, a nie odrębnie przychody

i koszty.

[przykład 2]

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Spółka z o.o. ma ujęty na koncie kapitał

zapasowy 250 000 zł. Jest to kwota, któ-

ra powstała jako odpisy z zysku w latach

2009–2012. Mamy też kwotę 95 000 zł na

koncie wynik finansowy za 2013 rok, który

będzie też zatrzymany w spółce (taką de-

cyzję chcą podjąć wspólnicy). Wspólnicy

chcą przekształcić spółkę z o.o. w spółkę

komandytową. Jakie będzie to miało skut-

ki dla tych zysków? Czy musimy zapłacić

podatek dochodowy? Jak to zaksięgować?

Karolina Pawlak
ekspert z zakresu rachunkowości

Zgodnie z art. 551 par. 1 ustawy z 15 wrze-

śnia 2000 r. – Kodeks spółek handlowych

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030; dalej: k.s.h.)

spółka jawna, spółka partnerska, spółka ko-

mandytowa, spółka komandytowo-akcyjna,

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

spółka akcyjna (spółka przekształcana) może

być przekształcona w inną spółkę handlową

(spółkę przekształconą). Taka spółka zgod-

nie z art. 552 staje się spółką przekształconą

z chwilą wpisu spółki przekształconej do re-

jestru (dzień przekształcenia i na podstawie

art. 553 k.s.h. przysługują jej wszystkie prawa

i obowiązki spółki przekształcanej.

Z kolei zgodnie z art. 191 par. 1 k.s.h. wspól-

nik spółki z o.o. ma prawo do udziału w zysku

wynikającym z rocznego sprawozdania finan-

sowego i przeznaczonym do podziału uchwałą

zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem

przepisu art. 195 par. 1 k.s.h. Umowa spółki

może przewidywać też inny sposób podzia-

łu zysku, z uwzględnieniem przepisów art.

192–197 k.s.h. (zgodnie z art. 191 par. 2 k.s.h.).

Wspólnicy mogą w uchwale czy też w umowie

spółki postanowić, że nie będą dzielić zysku

między siebie przez określony czas, w określo-

nych warunkach, że będą przeznaczać zysk na

inne cele niż podział między wspólników. Moż-

liwe jest ponadto niepodzielenie zysku w ten

sposób, ale rozporządzenie czystym zyskiem.

W wyniku przekształcenia spółki z o.o.

w spółkę komandytową w księgach ra-

chunkowych następuje przeniesienie ka-

pitałów pomiędzy spółką przekształcaną

a przekształconą. Taka sukcesja jest wi-

doczna w bilansie na dzień poprzedzający

przekształcenie spółki z o.o. i w bilansie na

dzień wpisania przekształcenia w spółce ko-

mandytowej.

[przykład 1]

Dokonując księgowań związanych z prze-

kształceniem spółki kapitałowej w spółkę

osobową, trzeba jednak pamiętać, iż należy

odnieść się też do przepisów ustawy z 26 lip-

ca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-

zycznych (dalej: ustawa o PIT).

Przepisy ustawy o PIT wskazują, iż równo-

wartość niepodzielonych zysków z lat ubie-

głych przekazanych na kapitał zapasowy, kapi-

tał (fundusz) rezerwowy spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością lub na pokrycie straty z lat

ubiegłych stanowić będzie dla wspólników

dochód. Spowodują one powstanie u wspól-

ników zobowiązania podatkowego w związku

z przekazaniem do spółki osobowej niepodzie-

lonych zysków przekształcanej spółki kapitało-

wej. Wspólnik będzie miał obowiązek wpłacić

spółce będącej płatnikiem kwotę należnego

zryczałtowanego podatku dochodowego od

osób fizycznych.

Przychód (dochód) z tytułu wartości nie-

podzielonych zysków powstaje w momencie

przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę

osobową (art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT).

Oznacza to, iż w sytuacji przekształcenia spół-

ki kapitałowej w spółkę osobową cała wartość

niepodzielonych zysków podlega opodatkowa-

niu na podstawie tego przepisu.

Spółka przekształcona będzie zobowiązana

jako płatnik do poboru zryczałtowanego po-

datku dochodowego od osób fizycznych zgod-

nie z art. 41 ust. 4c ustawy o PIT. Natomiast

zgodnie z art. 41 ust. 8 ustawy o PIT podatnik

uzyskujący dochód, o którym mowa w art. 24

ust. 5 pkt 7 lub 8, jest obowiązany wpłacić płat-

nikowi kwotę należnego zryczałtowanego po-

datku dochodowego przed terminem określo-

nym w art. 42 ust. 1. Taki sposób postępowania

potwierdził ostatnio dyrektor Izby Skarbowej

w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 5 lu-

tego 2014 r., sygn. IPTPB2/415-690/13-2/Akr.

Powyższe oznacza, iż księgowania w spół-

ce, o której mowa w przykładzie 1, będą uzu-

pełnione o rozliczenia związane z podatkiem

dochodowym od osób fizycznych.

[przykład 2]

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlo-

wych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Jakie są skutki przekształcenia spółki

kapitałowej w osobową

PrzyKład 1

Bez zmian

Bilans zamknięcia spółki z o.o. przedstawiał następujące salda:

Kapitał podstawowy 50 000 zł;

Kapitał zapasowy 250 000 zł;

Zysk za 2013 rok 95 000 zł.

strona Ma konta Kapitał podstawowy 50 000 zł;

strona Ma konta Kapitał zapasowy 250 000 zł;

strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego za 2013 rok 95 000 zł.

PrzyKład 2

Zapłata podatku

rozliczenie wyniku

Kapitał podstawowy

Kapitał zapasowy

finansowego za 2013 rok

50 000 sp.

250 000 sp.

95 000 sp.

Pozostałe rozrachunki

rozrachunki z US

ze wspólnikami

– pozostałe

rachunek bankowy

1) 65 550

65 550 (2

3) 65 550

65 550 (1

2) 65 550

65 550 (3

oszty poniesione na zakup

usług związanych ze szko-

leniem pracowników są

wydatkami strukturalnymi

i należy ująć je w obszarze XV.

Wzmacnianie zdolności

instytucjonalnych na poziomie

krajowym, regionalnym

i lokalnym w kodzie 81.

Rozwiązania na rzecz podnie-

sienia jakości opracowania,

monitorowania, ewaluacji

polityk i programów na

poziomie krajowym, regional-

nym i lokalnym, wzmocnienie

zdolności w zakresie realizacji

polityk i programów. Wydatki

na szkolenia pracowników

można też ująć w obszarze V.

Ochrona środowiska i zapobie-

ganie zagrożeniom w kodzie 51.

Promowanie bioróżnorodności

i ochrony przyrody (w tym

Natura 2000), jeśli zostały

poniesione w ramach projektu

polegającego na „robotach

budowlanych i/lub wyposażeniu

dotyczącym infrastruktury

służącej promocji obszarów

Natura 2000, w tym wyposaże-

niu centrów edukacji ekologicz-

nej, łącznie z kształceniem

personelu”.

Z kolei wydatki poniesione

na pokrycie kosztów wyjazdów

służbowych (tzw. delegacji) nie

stanowią wydatku struktural-

nego. Wyjątek stanowi sytuacja,

gdy wyjazd służbowy związany

jest ze szkoleniem. Wtedy koszt

ten należy ująć w sprawozda-

niu Rb-WSb w kodzie odpowia-

dającym charakterowi danego

szkolenia.

Remont budynku przy szkółce

leśnej nie stanowi wydatku

strukturalnego. Wyjątek

stanowi sytuacja, gdy budynek

siedziby parku jest wpisany

do rejestru zabytków. Wtedy

wydatek należy ująć w obsza-

rze VII. Kultura w kodzie 58.

Ochrona i zachowanie dziedzic-

twa kulturowego.

Wydatki poniesione na zakup

programu komputerowe-

go i akcesoriów komputero-

wych będzie kwalifikowany jako

wydatek strukturalny wyłącz-

nie wtedy, gdy jest to pierwszy

zakup polegający na informa-

tyzacji. W takiej sytuacji należy

ująć go w obszarze II. Społeczeń-

stwo informacyjne w kodzie 13.

Usługi i aplikacje dla obywate-

li (e-zdrowie, e-administracja,

e-edukacja, e-integracja itp.).

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów

z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegóło-

wej klasyfikacji wydatków strukturalnych

(Dz.U. nr 44, poz. 255).

EKSPErt

radzi

Nie wszystkie wydatki w gospodarstwie będą strukturalne

AgATA PIłAT

specjalista

z zakresu wydatków

strukturalnych

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

3 / 4

Standardy, obowiązki

Dziennik Gazeta Prawna, 17 marca 2014 nr 52 (3693)

gazetaprawna.pl

Nowe MSSF to większa

dokładność i przejrzystość

Jednostki powinny dokonać analizy kwestii kontroli

i jej

prawidłowego odzwierciedlenia w sprawozdaniu

Wojciech Kłys
starszy menedżer
w dziale audytu, Deloitte

MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finan-

sowe”, MSSF 11 „Wspólne ustalenia umowne”

oraz MSSF 12 „Ujawnienie informacji na temat

udziałów w innych jednostkach” zastępują do-

tychczas obowiązujące standardy MSR 27 „Jed-

nostkowe sprawozdania finansowe”, MSR 28

„Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych

i wspólnych przedsięwzięciach” oraz MSR 31

„Udziały we wspólnych przedsięwzięciach”,

przy czym pierwsze z nich nadal obowiązują,

ale w zmienionym kształcie, natomiast MSR 31

został całkowicie wycofany.

Jednolite podejście

Głównym zadaniem nowych standardów, w tym

przede wszystkim MSSF 10, jest ujednolice-

nie podejścia do kwestii kontroli. Dotychczas

kontrola była rozumiana jako „zdolność do

kierowania polityką finansową i operacyjną

jednostki w celu osiągnięcia korzyści ekono-

micznych z jej działalności” (zgodnie z MSR 27

przed jego nowelizacją). Tymczasem w ślad za

nowym MSSF 10 kontrola może być sprawowa-

na różnymi sposobami i niekoniecznie poprzez

wpływanie na politykę operacyjną i finansową

podmiotu. Warunkami koniecznymi do posia-

dania kontroli są:

– sprawowanie władzy na daną jednostką;

– podleganie ekspozycji na zmienne wyniki

finansowe danej jednostki (lub prawo do nich);

– zdolność wpływania na te wyniki finanso-

we wskutek posiadanej władzy.

Przytoczony katalog warunków musi być roz-

patrywany łącznie. W praktyce oznacza to, że

sam fakt posiadania nawet większościowego

pakietu udziałów nie musi jednoznacznie wska-

zywać, że posiadamy kontrolę nad danym pod-

miotem. Wspomniany wyżej MSR 27 zakładał

taką możliwość, ale sama definicja kontroli była

zdecydowanie węższa od tej ujętej w MSSF 10.

Przyjrzyjmy się bliżej warunkom, które mu-

szą być spełnione, aby można było mówić o kon-

troli. Na plan pierwszy wysuwa się zagadnie-

nie władzy, która jest rozumiana jako prawo

do wpływania na wyniki finansowe jednost-

ki. Władza jest prawem umożliwiającym kon-

kretne działania. Działania te nie muszą być

wykonywane, wystarczy jedynie, aby inwestor

miał możliwość ich wykonywania. W rezultacie

posiadanie przez inwestora 40 proc. udziałów

w danym podmiocie i jednocześnie opcji na

zakup kolejnych 11 proc. udziałów może wska-

zywać, że posiada on kontrolę nad jednostką.

Prawa te muszą dotyczyć właściwych działań,

a więc takich, które wpływają na zwroty gene-

rowane przez dany podmiot.

W praktyce mogą wystąpić różne sytuacje.

Dla przykładu posiadanie 43 proc. głosów na

walnym zgromadzeniu wspólników przy pozo-

stałym akcjonariacie rozproszonym wskazuje,

że sprawujemy de facto kontrolę nad spółką.

Z drugiej strony posiadanie 80 proc. pakietu

udziałów spółki niekoniecznie wskazuje na

posiadanie kontroli nad nią, gdy prowadzenie

jej działalności (np. poprzez obsadzenie więk-

szości stanowisk w zarządzie spółki) oddamy

w ręce drugiego wspólnika, który posiada 20

proc. udziałów, a jego przedstawicieli bez uza-

sadnionej przyczyny nie możemy odwołać z za-

rządu spółki.

Warto zaznaczyć, że wszelkie dotychczas obo-

wiązujące procedury konsolidacyjne pozostają

niezmienione. Główna zmiana to wyłącznie

podejście do definicji słowa „kontrola”.

Sposoby sprawowania współkontroli

W wielu przypadkach kwestia kontroli powin-

na być rozpatrywana łącznie z zagadnieniem

współkontroli, której poświęcony jest w MSSF 11.

Standard dzieli wspólne ustalenia umowne

na wspólne przedsięwzięcia i wspólne działania.

Zakwalifikowanie danego ustalenia umow-

nego do jednej z dwóch wspomnianych kate-

gorii zależy od praw i obowiązków stron usta-

lenia umownego. W przypadku „wspólnego

działania” strony sprawujące współkontrolę

mają prawa do aktywów i obowiązków doty-

czących zobowiązań. Z kolei strony „wspólnego

przedsięwzięcia” mają prawo tylko do aktywów

netto wynikających ze wspólnego przedsię-

wzięcia. Podział wspólnych ustaleń umownych

oparty o prawa i obowiązki stron jest nowym

podejściem w stosunku do tego stosowanego

w MSR 31, który opierał się na strukturze i for-

mie współkontroli.

Granica pomiędzy oboma rodzajami wspól-

nych ustaleń umownych może się wydawać

nieostra i trudna do identyfikacji. Dlatego usta-

lenie, czy mamy do czynienia ze współkontrolą

i z którym jej rodzajem, wymaga analizy każ-

dego przypadku przez pryzmat struktury i for-

my prawnej ustalenia umownego, warunków

ustalenia umownego, a także innych faktów

i okoliczności.

Wspólne ustalenia umowne bardzo czę-

sto mają strukturę oddzielnej jednostki, któ-

ra przyjmuje określoną formę prawną. Taka

jednostka może być traktowana zarówno jako

„wspólne przedsięwzięcie”, jak i „wspólne dzia-

łanie”. Zakwalifikowanie wspólnego ustalenia

umownego do danej kategorii jest o tyle ważne,

że implikuje sposób jego wyceny w sprawozda-

niu finansowym podmiotu współkontrolują-

cego. „Wspólne przedsięwzięcia” są wycenia-

ne zgodnie z metodą praw własności, a więc

podmiot współkontrolujący prezentuje jedynie

w bilansie swój udział w aktywach netto pod-

miotu współkontrolowanego. Z kolei wspólnik

„wspólnego działania” ujmuje swoje aktywa,

zobowiązania oraz swój udział we wspólnie

posiadanych aktywach i zaciągniętych zobowią-

zaniach, a także swoje przychody i koszty oraz

udział we wspólnych przychodach i kosztach. Ta

metoda wyceny jest zbliżona do proporcjonal-

nej metody konsolidacji, która była wzorcową

metodą stosowaną do konsolidacji wspólnie

kontrolowanych podmiotów na bazie MSR 31

w jego dotychczasowym kształcie.

Zmiany, które wprowadzają nowe między-

narodowe standardy sprawozdawczości finan-

sowej, tylko pozornie mogą nie mieć istotnego

wpływu na sprawozdania finansowe podmio-

tów. W praktyce każda jednostka, nie tylko

posiadającą inwestycje w obcych podmiotach,

ale mogąca również poprzez inne prawa wpły-

wać na ich działania, będzie zmuszona dokonać

analizy kwestii kontroli danego podmiotu i jej

prawidłowego odzwierciedlenia we własnym

sprawozdaniu finansowym.

Obowiązki księgowych

na koniec marca

Termin

Czynność

Wyjaśnienie

Przed zamknięciem
ksiąg rachunkowych
za 2013 r., nie później
niż do 26 marca 2014 r.

Rozliczenie
wyników inwenta-
ryzacji za 2013 rok
(art. 27 ustawy
o rachunkowości)

Wyniki inwentaryzacji muszą zostać ujęte
w księgach roku 2013. Zgodnie bowiem
z art. 27 ustawy o rachunkowości przepro-
wadzenie i wyniki inwentaryzacji należy
odpowiednio udokumentować i powiązać
z zapisami ksiąg. Ujawnione w jej toku różnice
należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach tego
roku obrotowego, na który przypadał termin
inwentaryzacji. Czynność ta musi nastąpić
przed sporządzeniem zestawienia obrotów
i sald kont syntetycznych za rok 2013.

Nie później niż
do 85. dnia po dniu
bilansowym, tj.
do 26 marca 2014 r.

Sporządzenie
zestawienia
obrotów i sald
kont księgi głównej
za rok obrotowy
(art. 24 ust. 5
ustawy o rachun-
kowości)

Warunkiem uznania ksiąg rachunkowych za
prowadzone terminowo jest przygotowa-
nie zestawienia obrotów i sald kont księgi
głównej. Jest także podstawą do prawidło-
wego opracowania rocznego sprawozdania
finansowego.

Nie później niż w ciągu
3 miesięcy od dnia
kończącego rok obro-
towy, tj. do 31 marca
2014 r.

Zestawienie sald
wszystkich kont
ksiąg pomocni-
czych
(art. 18 ust. 2
ustawy o rachun-
kowości)

Jak wskazuje art. 18 ust. 2 ustawy o rachunko-
wości, co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg
sporządza się zestawienia sald wszystkich
kont ksiąg pomocniczych.

Nie później niż
w ciągu 3 miesięcy
od dnia bilansowego,
tj. do 31 marca 2014 r.

Zamknięcie ksiąg
rachunkowych na
dzień kończący rok
obrotowy
(art. 12 ust. 2
ustawy o rachun-
kowości)

Jest to tzw. wstępne zamknięcie. Umożliwia
ono jeszcze otwarcie ksiąg, jeśli zaistnie-
je bardzo istotne zdarzenie powodujące
konieczność zmiany sporządzonego sprawoz-
dania finansowego. Chodzi tu o zasadę, że
jeśli między dniem zamknięcia ksiąg a dniem
zatwierdzenia sprawozdania finansowego
zostaną ujawnione informacje dotyczące tego
sprawozdania (tzw. zdarzenia po dniu bilanso-
wym), to wtedy rozlicza się je zgodnie z art. 54
ust. 1 ustawy o rachunkowości. Podstawą do
sporządzenia sprawozdania finansowego jest
stan wynikający z zamkniętych ksiąg rachun-
kowych.

Nie później niż w ciągu
3 miesięcy od dnia
kończącego rok obro-
towy, tj. do 31 marca
2014 r.

Sporządzenie
sprawozdania
finansowego na
dzień kończący rok
obrotowy
(art. 52 ust. 1,
w powiązaniu
z art. 45 ust. 1
ustawy o rachun-
kowości)

Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu,
rachunku zysków i strat, informacji dodat-
kowej (obejmującej wprowadzenie do
sprawozdania finansowego oraz dodatko-
we informacje i objaśnienia). Jeżeli podlega
obowiązkowemu badaniu, to także obejmuje
zestawienie zmian w kapitale (funduszu)
własnym i rachunek przepływów pieniężnych.
W przypadku gdy występują zdarzenia po dniu
bilansowym wymagające otwarcia zamknię-
tych już ksiąg rachunkowych, ujęcia w nich
zapisów korygujących i ponownego sporzą-
dzenia sprawozdania finansowego za 2013 r.,
data sporządzenia tego sprawozdania może
być późniejsza niż 31 marca 2014 r.

Po sporządzeniu spra-
wozdania finansowego,
nie później niż do 31
marca 2014 r.

Podpisanie spra-
wozdania
(art. 52 ust. 2
ustawy o rachun-
kowości)

Podpis należy złożyć na każdej części
sprawozdania. Podpisuje je osoba, której
powierzono prowadzenie ksiąg, a także
kierownik jednostki. Jeżeli jednostką kieruje
organ wieloosobowy, to wtedy podpisują je
wszyscy członkowie tego organu.

Nie później niż w ciągu
3 miesięcy od dnia
kończącego rok obro-
towy, tj. do 31 marca
2014 r.

Sporządzenie
sprawozdania
z działalności
(art. 45 ust. 4
w powiązaniu
z art. 49 ust. 1
ustawy o rachun-
kowości)

Sprawozdanie z działalności za 2013 rok
powinno zostać do 31 marca 2014 r. podpisa-
ne przez kierownika jednostki. Z art. 52 ust. 3
pkt 2 ustawy o rachunkowości wynika, że
nie podpisuje go osoba, której powierzono
prowadzenie ksiąg rachunkowych. Sporządzają
sprawozdanie z działalności: spółki kapitałowe
(z o.o. i akcyjne), spółki komandytowo-akcyj-
ne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych,
towarzystwa reasekuracji wzajemnej, spół-
dzielnie i przedsiębiorstwa państwowe.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Oprac.

Magdalena Sobczak

CzyTelnia DGP

Uprawnienia podatkowe

Książka o:

procedurze dochodze-

nia należności podatkowych od

Skarbu Państwa lub jednostek

samorządu terytorialnego.

Książka dla:

doradców podatko-

wych, sędziów, radców praw-

nych, pracowników naukowych

oraz studentów uczelni praw-

niczych i finansowych.

Dlaczego warto ją mieć:

Publi-

kacja przedstawia instytucję

nadpłaty i zwrotu podatku

jako uprawnie-

nia podatko-

wego, proble-

my wynikające

z funkcjonowa-

nia nadpłat oraz

istotę i funkcje

zwrotów podat-

ku. Omówiono

w niej m.in.: istotę uprawnień

podatkowych, problemy doty-

czące funkcjonowania defini-

cji nadpłaty, podmioty upraw-

nione do uzyskania nadpłaty,

kwestię nadpłaty przysługują-

cą zubożonemu podatnikowi,

a także procedury dochodzenia

nadpłaty. Ponadto wskazano

funkcję zwrotu podatku jako

element zapewniający neutral-

ność VAT.

autor

Mariusz Popławski

Wydawca

Wolters Kluwer business

Ustawa o kontroli skarbowej. Komentarz

Książka o:

przepisach ustawy

o kontroli skarbowej.

Książka dla:

kontrolowanych

przedsiębiorców i ich pełno-

mocników (doradców podat-

kowych, adwokatów i radców

prawnych), jak i kontrolujących.

Dlaczego warto ją mieć:

Publika-

cja ta to kompleksowe omówie-

nie przepisów ustawy o kontro-

li skarbowej. Zawiera aktualne

orzecznictwo sądów admini-

stracyjnych

i Trybunału

Konstytucyjne-

go, interpreta-

cje oraz poglą-

dy doktryny.

W komentarzu

zaprezentowa-

no m.in.: cele

i zakres kontroli skarbowej, jej

strukturę organizacyjną, zasady

funkcjonowania i organy, po-

zycję prawną i faktyczną kon-

trolowanego, a także przepisy

dotyczące użycia środków przy-

musu, wywiadu skarbowego czy

statusu pracowników i inspek-

torów.

Redakcja naukowa

Krzysztof Kandu, Aleksandra Sędkowska