prenumerata
Poniedziałek
24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
RACHUNKOWOŚĆ
i AUDYT
Magdalena Sobczak
magdalena.sobczak@infor.pl
Zbliża się czas rocznych rozliczeń z fi sku-
sem, a co za tym idzie – czas wyboru urzędu,
w którym złożymy swój PIT. I właśnie o ten
PIT rozpoczęła się walka. Miasta i gminy
prześcigają się w kampaniach promocyjnych,
kusząc potencjalnych podatników nagro-
dami. Pisaliśmy o tym na łamach dodatku
Samorząd i Administracja. Jako przykład
wskazaliśmy Wrocław i jego akcję „Roz-
licz PIT – korzystaj ze swoich pieniędzy”.
W jej ramach miasto zamierza rozlosować
wśród mieszkańców, którzy złożą rozliczenie
roczne PIT w tamtejszym urzędzie, nagro-
dy o wartości ponad 90 tys. zł. Pisaliśmy, że
kampania ta w pierwszej edycji ma przynieść
miastu wpływy rzędu 10 mln zł.
Podobne akcje prowadzą także mniejsze
gminy, w tym wiejskie. Jednak już nie na
taką skalę. Nagrody mają bowiem zdecy-
dowanie mniejszą wartość. Są to np. lapto-
py, nowoczesne telewizory czy sprzęt AGD.
Czasem organizatorzy opłacają podatek
za wygrane osoby. Niektórzy eksperci mają
wątpliwości, czy taka praktyka jest prawnie
uzasadniona.
Dyscyplina zachowana
Ponieważ gra idzie o niemałe sumy, warto
się zastanowić, czy można w tym przypadku
mówić o przekroczeniu dyscypliny fi nan-
sów publicznych. Sprawdziliśmy przepisy
i o ich interpretację poprosiliśmy eksper-
tów. Część z nich uważa, że jeżeli wydat-
ki mieszczą się w zakresie zadań gminy,
są przewidziane w budżecie i nie został on
przekroczony, a także gdy istnieje podstawa
prawna do dokonania wydatku oraz zapew-
niona jest kwota na jego sfi nansowanie, to
o naruszeniu dyscypliny fi nansów publicz-
nych nie ma mowy. Inni mają wątpliowści
co do legalności dokonania takich wydatków
w kontekście art. 44 ust. 2 ustawy o fi nan-
sach publicznych.
Poza dyscypliną ważna jest też ocena ce-
lowości poniesionych nakładów. Okazuje się
jednak, że przestrzeganie zasad celowości
i oszczędności określonych w ustawie o fi -
nansach publicznych, nie jest uwzględniane
w postępowaniu o naruszenie dyscypliny
fi nansów publicznych. Tak wynika z orze-
czenia Głównej Komisji Orzekającej z 10 paź-
dziernika 2009 r. (nr BDF1/4900/55/55/RN-
9/09/1955).
Niejedna kontrola
Co do jednego eksperci są zgodni – wszyst-
kie tego typu wydatki klasyfi kuje się do roz-
działu 75075 Promocja jednostek samorzą-
du terytorialnego. W przyszłości mogą być
one kontrolowane przez komisję rewizyjną.
Zweryfi kuje ona, czy były zasadne. Mogą być
też zakwestionowane przez zewnętrzne or-
gany kontroli, takie jak np. regionalna izba
obrachunkowa czy Najwyższa Izba Kontroli.
Chociaż ta ostatnia może kontrolować dzia-
łalność samorządów tylko pod względem
legalności, gospodarności i rzetelności. Nie
może oceniać tych działań z punktu widze-
nia ich celowości. Takiej oceny dokonają tyl-
ko rada czy sejmik.
Niemniej w trakcie kontroli NIK zwraca
uwagę, w jaki sposób wydatki poniesione na
promocję są ewidencjonowane i wykazywa-
ne w sprawozdaniach. Jak wynika z prze-
prowadzonych w latach ubiegłych kontroli
NIK w blisko połowie weryfi kowanych jed-
nostek samorządu terytorialnego wydatki
promocyjne były źle klasyfi kowane. Z kolei
w rozdziale 75075 wykazywano te niezwią-
zane z promocją. Oznacza to, że sprawozda-
nia budżetowe nie pokazywały w tych jed-
nostkach rzetelnego poziomu wydatków na
działania promocyjne.
Najpierw efekty, potem analiza
Skarbnicy, zwłaszcza dużych miast, nie chcą
ofi cjalnie się wypowiadać na temat zachę-
cania osób fi zycznych (poprzez fundowanie
nagród) do rozliczeń z fi skusem na terenie
danej gminy. Niektórzy taką rywalizację i od-
bieranie sobie nawzajem podatników postrze-
gają jako działania nieetyczne. Inni nawet nie
wiedzą, jak można byłoby zgodnie z prawem
taką loterię (konkurs) przeprowadzić, aby nie
narazić się na zarzut fundowania nagród dla
osób fi zycznych z publicznych pieniędzy. Po-
jawiają się też opinie, że rosnące z roku na
rok wydatkowanie publicznych pieniędzy na
promocję gminy w dobie kryzysu jest nie-
racjonalne. Choć trzeba przyznać, że są jed-
nostki, które wykazują odwrotną tendencję,
tzn. obcinają budżety na zadania realizowane
w ramach promocji. Jedno jest pewne, aby
ocenić takie działania, trzeba poczekać na wy-
mierne efekty fi nansowe i dokonać analizy
opłacalności takiego przedsięwzięcia. Ocenić,
czy spodziewane przychody z tytułu wpływów
zostaną zrealizowane.
Czasem proporcje uzyskanych korzyści
w stosunku do zainwestowanych środków
są wręcz nieporównywalne. Jeśli działania
takie przyniosą miastu spodziewane przy-
chody, to być może taka forma promocji sta-
nie się normą w większych miastach, które
mają wystarczające na takie kampanie środki.
Dlatego zapytaliśmy ekspertów, jak od stro-
ny ewidencyjnej odnieść się do tej tematyki.
Okazuje się, że nie powinno być większych
problemów z ujęciem w księgach wydatko-
wanych na te cele pieniędzy.
[patrz Ekspert radzi]
Brak defi nicji
Szkopuł jednak w tym, że nie wiadomo, jak
w praktyce powinny wyglądać takie kam-
panie i na co gminy mogą sobie pozwolić,
przyciągając do siebie nowych mieszkańców.
Wszystko dlatego, że nie ma w przepisach de-
fi nicji promocji. Ustawodawca zakwalifi kował
promocję gminy jako jej zadanie własne, więc
gminy je realizują. Jednak ocena, co mieści się
pod tym pojęciem, jest bardzo subiektywna.
Zależy np. od tego, kto planuje, kto kontroluje
takie wydatki. Nie oznacza to jednak braku
ograniczeń. Te bowiem wynikają z orzecz-
nictwa. Przykładowo Naczelny Sąd Admini-
stracyjny w Gdańsku w wyroku z 6 grudnia
2000 r. wskazał, że promocję można uznać
za zadanie własne gminy w rozumieniu art. 7
ust. 1 ustawy z o samorządzie gminnym, jeśli
jej zakres (realny krąg potencjalnych klien-
tów), forma, koszt i wiarygodność kontra-
henta pozwalają na racjonalne założenie, że
wspólnota samorządowa osiągnie wymierne
korzyści z napływu dodatkowej liczby tury-
stów (sygn. akt I SA/Gd 2038/99).
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o fi nansach publicznych
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.).
Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naru-
szenie dyscypliny fi nansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r.
poz. 168).
Samorządową promocję łatwiej ująć
w księgach, niż ocenić jej celowość
Rywalizacja gmin o wpływy z PIT się zaostrza. Prześcigają się one w pomysłach na pozyskanie podatników,
ale to skarbnicy i księgowi muszą znaleźć sposób na ewidencję tych oryginalnych akcji marketingowych.
Później zasadność tych wydatków oceni komisja rewizyjna. Może mieć z tym problem
Kampania promocyjna finansowana jest z budżetu miasta, ze środków
finansowych promocji miasta. Jest to konkurs, w którym główną
nagrodą będzie samochód, a miasto rozlosuje nagrody o wartości
ponad 70 tys. zł wśród mieszkańców, którzy złożą rozliczenie roczne
podatku dochodowego w jednym z urzędów skarbowych. Miasto
pokryje również należny od nagrody podatek. Jak należy prawidłowo
zaewidencjonować operacje księgowe związane z konkursem?
U
stawa z 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594
z późn. zm.) wskazuje w art. 7
ust. 1 pkt 18, iż do zadań gminy
(miasta) należy między innymi
zaspokajanie zbiorowych
potrzeb wspólnoty w zakresie
spraw związanych
z promocją gminy. Jakie
konkretnie zadania i projekty
będą w związku z tym zada-
niem realizowane, zależy już od
decyzji władz miasta. Promocja
zostaje potwierdzona ujęciem
w planie fi nansowym wydat-
ków na realizacje tychże zadań.
Z punktu widzenia księgowe-
go należy wskazać, iż wydatki
powinny być ewidencjonowane
w rozdziale 75075 Promocja jed-
nostek samorządu terytorialne-
go zgodnie z rozporządzeniem
ministra fi nansów z 2 marca
2010 r. w sprawie szczegółowej
klasyfi kacji dochodów, wydat-
ków, przychodów i rozchodów
oraz środków pochodzących ze
źródeł zagranicznych. Jeśli zaś
chodzi o ujęcie według właści-
wych paragrafów – to zależą
one od nakładów. Najczęściej
nakłady związane z promocją uj-
mowane są w paragrafach:
n
409 Honoraria – np. wynagro-
dzenie przekazywane auto-
rowi lub artyście wykonawcy
z tytułu korzystania z utworu
lub artystycznego wykonywa-
nia przez podmioty wypłaca-
jące wynagrodzenie,
n
417 Wynagrodzenia bez-
osobowe – wynagrodze-
nia wypłacane na podstawie
umowy-zlecenia lub umowy
o dzieło inne niż honoraria,
n
421 Zakup materiałów i wy-
posażenia,
n
430 Zakup usług pozosta-
łych – np. usługi w zakresie
kultury i sztuki,
n
474 Zakup materiałów pa-
pierniczych do sprzętu
drukarskiego i urządzeń kse-
rografi cznych.
Niezależnie od klasyfi kacji bu-
dżetowej konieczne jest też
właściwe ujęcie powyższych na-
kładów w księgach rachunko-
wych. W urzędzie księgowanie
wydatków na promocję będzie
ujmowane następująco:
1. Faktury dotyczące kosztów
realizacji projektu – usługi
kampanii promocyjnej
w mediach i nabycia samocho-
du: strona Wn konta 300 – Roz-
liczenie zakupu, strona Ma
konta 201 – Rozrachunki z od-
biorcami i dostawcami;
2. Ujęcie kosztów usługi kam-
panii promocyjnej w mediach:
a) strona Wn konta 402 – Usługi
obce;
b) strona Wn konta 403
– Podatki i opłaty – VAT nie-
podlegający odliczeniu;
c) strona Ma konta 300 – Rozli-
czenie zakupu;
3. Rozliczenie nabycia kosztów
samochodu przeznaczonego na
nagrodę:
a) strona Wn konta 409 – Pozo-
stałe koszty rodzajowe albo 401
Zużycie materiałów i energii
(jeśli to wynika ZPK w urzędzie);
b) strona Wn konta 403
– Podatki i opłaty – VAT nie-
podlegający odliczeniu;
c) strona Ma konta 300 – Rozli-
czenie zakupu;
4. Zapłata za faktury dotyczą-
ce konkursu: strona Wn konta
201 – Rozrachunki z odbior-
cami i dostawcami; strona Ma
konta 130 – Rachunek bieżący
jednostki.
Zauważyć należy, iż konto
403 – Podatki i opłaty – VAT
niepodlegający odliczeniu
nie będzie występowało, jeśli
w jednostce stosuje się zgodnie
z art. 28 ust 11 ustawy o ra-
chunkowości cenę nabycia
zamiast ceny zakupu przy uj-
mowaniu nakładów, od których
nie można odliczyć podatku
VAT naliczonego.
Podatek dochodowy od
osób fi zycznych pokrywany
ze środków miasta nie powi-
nien być ujmowany jako koszt
na koncie Podatki i opłaty (403)
tylko, jako Pozostały koszt ro-
dzajowy na koncie 409. Nie jest
to bowiem obciążenie wynika-
jące bezpośrednio z działalności
jednostki samorządowej, tylko
dodatkowy nakład wynikający
z projektu promocyjnego.
Warto wskazać, iż dokonywa-
nie zakupów służących reali-
zacji zadań własnych gminy
nie daje podstawy od od-
liczenia VAT. Taki pogląd
wyraził np. WSA w Gdańsku
w wyroku z 10 września 2013 r.,
I SA/Gd 620/13, gdzie stwier-
dzono „promocja miasta,
dbanie o rozwój infrastruktu-
ry turystycznej i zachęcanie tu-
rystów do odwiedzania gminy
odpowiada przede wszystkim
zbiorowym interesom wspólno-
ty samorządowej, dlatego co do
zasady zadania te wykonywane
są w ramach władztwa publicz-
nego gminy”. Zdaniem sądu
fi skus słusznie stwierdził,
że brak jest podstaw do kon-
struowania ogólnej tezy,
że każde wydatki na poprawę
wizerunku i promocję gminy
mają związek z czynnościami
opodatkowanymi. I tym samym
nie została spełniona prze-
słanka z art. 86 ust 1 ustawy
z 11 marca 2004 r. o podatku
od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r.
nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachun-
kowości (t.j. Dz.U z 2013 r. poz. 330
z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra fi nansów
z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych
zasad rachunkowości oraz planów kont
dla budżetu państwa, budżetów jedno-
stek samorządu terytorialnego, jednostek
budżetowych, samorządowych zakładów
budżetowych, państwowych funduszy
celowych oraz państwowych jedno-
stek budżetowych mających siedzibę
poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289 z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra fi nansów
z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegóło-
wej klasyfi kacji dochodów, wydatków,
przychodów i rozchodów oraz środków
pochodzących ze źródeł zagranicznych
(Dz.U. nr 38, poz. 207 z późn. zm.).
EKSPERT
RADZI
Jak zaksięgować konkurs organizowany przez miasto
DR KATARZYNA
TRZPIOŁA
Katedra Finansów
i Rachunkowości
Uniwersytetu
Warszawskiego
PISALIŚMY O TYM
Samochód lub telewizor w nagrodę za meldunek
w gminie – DGP nr 29/2014
www.gazetaprawna.pl
prenumerata
Poniedziałek
24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
Magdalena Sobczak
magdalena.sobczak@infor.pl
Zbliża się czas rocznych rozliczeń z fi sku-
sem, a co za tym idzie – czas wyboru urzędu,
w którym złożymy swój PIT. I właśnie o ten
PIT rozpoczęła się walka. Miasta i gminy
prześcigają się w kampaniach promocyjnych,
kusząc potencjalnych podatników nagro-
dami. Pisaliśmy o tym na łamach dodatku
Samorząd i Administracja. Jako przykład
wskazaliśmy Wrocław i jego akcję „Roz-
licz PIT – korzystaj ze swoich pieniędzy”.
W jej ramach miasto zamierza rozlosować
wśród mieszkańców, którzy złożą rozliczenie
roczne PIT w tamtejszym urzędzie, nagro-
dy o wartości ponad 90 tys. zł. Pisaliśmy, że
kampania ta w pierwszej edycji ma przynieść
miastu wpływy rzędu 10 mln zł.
Podobne akcje prowadzą także mniejsze
gminy, w tym wiejskie. Jednak już nie na
taką skalę. Nagrody mają bowiem zdecy-
dowanie mniejszą wartość. Są to np. lapto-
py, nowoczesne telewizory czy sprzęt AGD.
Czasem organizatorzy opłacają podatek
za wygrane osoby. Niektórzy eksperci mają
wątpliwości, czy taka praktyka jest prawnie
uzasadniona.
Dyscyplina zachowana
Ponieważ gra idzie o niemałe sumy, warto
się zastanowić, czy można w tym przypadku
mówić o przekroczeniu dyscypliny fi nan-
sów publicznych. Sprawdziliśmy przepisy
i o ich interpretację poprosiliśmy eksper-
tów. Część z nich uważa, że jeżeli wydat-
ki mieszczą się w zakresie zadań gminy,
są przewidziane w budżecie i nie został on
przekroczony, a także gdy istnieje podstawa
prawna do dokonania wydatku oraz zapew-
niona jest kwota na jego sfi nansowanie, to
o naruszeniu dyscypliny fi nansów publicz-
nych nie ma mowy. Inni mają wątpliowści
co do legalności dokonania takich wydatków
w kontekście art. 44 ust. 2 ustawy o fi nan-
sach publicznych.
Poza dyscypliną ważna jest też ocena ce-
lowości poniesionych nakładów. Okazuje się
jednak, że przestrzeganie zasad celowości
i oszczędności określonych w ustawie o fi -
nansach publicznych, nie jest uwzględniane
w postępowaniu o naruszenie dyscypliny
fi nansów publicznych. Tak wynika z orze-
czenia Głównej Komisji Orzekającej z 10 paź-
dziernika 2009 r. (nr BDF1/4900/55/55/RN-
9/09/1955).
Niejedna kontrola
Co do jednego eksperci są zgodni – wszyst-
kie tego typu wydatki klasyfi kuje się do roz-
działu 75075 Promocja jednostek samorzą-
du terytorialnego. W przyszłości mogą być
one kontrolowane przez komisję rewizyjną.
Zweryfi kuje ona, czy były zasadne. Mogą być
też zakwestionowane przez zewnętrzne or-
gany kontroli, takie jak np. regionalna izba
obrachunkowa czy Najwyższa Izba Kontroli.
Chociaż ta ostatnia może kontrolować dzia-
łalność samorządów tylko pod względem
legalności, gospodarności i rzetelności. Nie
może oceniać tych działań z punktu widze-
nia ich celowości. Takiej oceny dokonają tyl-
ko rada czy sejmik.
Niemniej w trakcie kontroli NIK zwraca
uwagę, w jaki sposób wydatki poniesione na
promocję są ewidencjonowane i wykazywa-
ne w sprawozdaniach. Jak wynika z prze-
prowadzonych w latach ubiegłych kontroli
NIK w blisko połowie weryfi kowanych jed-
nostek samorządu terytorialnego wydatki
promocyjne były źle klasyfi kowane. Z kolei
w rozdziale 75075 wykazywano te niezwią-
zane z promocją. Oznacza to, że sprawozda-
nia budżetowe nie pokazywały w tych jed-
nostkach rzetelnego poziomu wydatków na
działania promocyjne.
Najpierw efekty, potem analiza
Skarbnicy, zwłaszcza dużych miast, nie chcą
ofi cjalnie się wypowiadać na temat zachę-
cania osób fi zycznych (poprzez fundowanie
nagród) do rozliczeń z fi skusem na terenie
danej gminy. Niektórzy taką rywalizację i od-
bieranie sobie nawzajem podatników postrze-
gają jako działania nieetyczne. Inni nawet nie
wiedzą, jak można byłoby zgodnie z prawem
taką loterię (konkurs) przeprowadzić, aby nie
narazić się na zarzut fundowania nagród dla
osób fi zycznych z publicznych pieniędzy. Po-
jawiają się też opinie, że rosnące z roku na
rok wydatkowanie publicznych pieniędzy na
promocję gminy w dobie kryzysu jest nie-
racjonalne. Choć trzeba przyznać, że są jed-
nostki, które wykazują odwrotną tendencję,
tzn. obcinają budżety na zadania realizowane
w ramach promocji. Jedno jest pewne, aby
ocenić takie działania, trzeba poczekać na wy-
mierne efekty fi nansowe i dokonać analizy
opłacalności takiego przedsięwzięcia. Ocenić,
czy spodziewane przychody z tytułu wpływów
zostaną zrealizowane.
Czasem proporcje uzyskanych korzyści
w stosunku do zainwestowanych środków
są wręcz nieporównywalne. Jeśli działania
takie przyniosą miastu spodziewane przy-
chody, to być może taka forma promocji sta-
nie się normą w większych miastach, które
mają wystarczające na takie kampanie środki.
Dlatego zapytaliśmy ekspertów, jak od stro-
ny ewidencyjnej odnieść się do tej tematyki.
Okazuje się, że nie powinno być większych
problemów z ujęciem w księgach wydatko-
wanych na te cele pieniędzy.
[patrz Ekspert radzi]
Brak defi nicji
Szkopuł jednak w tym, że nie wiadomo, jak
w praktyce powinny wyglądać takie kam-
panie i na co gminy mogą sobie pozwolić,
przyciągając do siebie nowych mieszkańców.
Wszystko dlatego, że nie ma w przepisach de-
fi nicji promocji. Ustawodawca zakwalifi kował
promocję gminy jako jej zadanie własne, więc
gminy je realizują. Jednak ocena, co mieści się
pod tym pojęciem, jest bardzo subiektywna.
Zależy np. od tego, kto planuje, kto kontroluje
takie wydatki. Nie oznacza to jednak braku
ograniczeń. Te bowiem wynikają z orzecz-
nictwa. Przykładowo Naczelny Sąd Admini-
stracyjny w Gdańsku w wyroku z 6 grudnia
2000 r. wskazał, że promocję można uznać
za zadanie własne gminy w rozumieniu art. 7
ust. 1 ustawy z o samorządzie gminnym, jeśli
jej zakres (realny krąg potencjalnych klien-
tów), forma, koszt i wiarygodność kontra-
henta pozwalają na racjonalne założenie, że
wspólnota samorządowa osiągnie wymierne
korzyści z napływu dodatkowej liczby tury-
stów (sygn. akt I SA/Gd 2038/99).
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o fi nansach publicznych
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.).
Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naru-
szenie dyscypliny fi nansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r.
poz. 168).
Samorządową promocję łatwiej ująć
w księgach, niż ocenić jej celowość
Rywalizacja gmin o wpływy z PIT się zaostrza. Prześcigają się one w pomysłach na pozyskanie podatników,
ale to skarbnicy i księgowi muszą znaleźć sposób na ewidencję tych oryginalnych akcji marketingowych.
Później zasadność tych wydatków oceni komisja rewizyjna. Może mieć z tym problem
Kampania promocyjna finansowana jest z budżetu miasta, ze środków
finansowych promocji miasta. Jest to konkurs, w którym główną
nagrodą będzie samochód, a miasto rozlosuje nagrody o wartości
ponad 70 tys. zł wśród mieszkańców, którzy złożą rozliczenie roczne
podatku dochodowego w jednym z urzędów skarbowych. Miasto
pokryje również należny od nagrody podatek. Jak należy prawidłowo
zaewidencjonować operacje księgowe związane z konkursem?
U
stawa z 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594
z późn. zm.) wskazuje w art. 7
ust. 1 pkt 18, iż do zadań gminy
(miasta) należy między innymi
zaspokajanie zbiorowych
potrzeb wspólnoty w zakresie
spraw związanych
z promocją gminy. Jakie
konkretnie zadania i projekty
będą w związku z tym zada-
niem realizowane, zależy już od
decyzji władz miasta. Promocja
zostaje potwierdzona ujęciem
w planie fi nansowym wydat-
ków na realizacje tychże zadań.
Z punktu widzenia księgowe-
go należy wskazać, iż wydatki
powinny być ewidencjonowane
w rozdziale 75075 Promocja jed-
nostek samorządu terytorialne-
go zgodnie z rozporządzeniem
ministra fi nansów z 2 marca
2010 r. w sprawie szczegółowej
klasyfi kacji dochodów, wydat-
ków, przychodów i rozchodów
oraz środków pochodzących ze
źródeł zagranicznych. Jeśli zaś
chodzi o ujęcie według właści-
wych paragrafów – to zależą
one od nakładów. Najczęściej
nakłady związane z promocją uj-
mowane są w paragrafach:
n
409 Honoraria – np. wynagro-
dzenie przekazywane auto-
rowi lub artyście wykonawcy
z tytułu korzystania z utworu
lub artystycznego wykonywa-
nia przez podmioty wypłaca-
jące wynagrodzenie,
n
417 Wynagrodzenia bez-
osobowe – wynagrodze-
nia wypłacane na podstawie
umowy-zlecenia lub umowy
o dzieło inne niż honoraria,
n
421 Zakup materiałów i wy-
posażenia,
n
430 Zakup usług pozosta-
łych – np. usługi w zakresie
kultury i sztuki,
n
474 Zakup materiałów pa-
pierniczych do sprzętu
drukarskiego i urządzeń kse-
rografi cznych.
Niezależnie od klasyfi kacji bu-
dżetowej konieczne jest też
właściwe ujęcie powyższych na-
kładów w księgach rachunko-
wych. W urzędzie księgowanie
wydatków na promocję będzie
ujmowane następująco:
1. Faktury dotyczące kosztów
realizacji projektu – usługi
kampanii promocyjnej
w mediach i nabycia samocho-
du: strona Wn konta 300 – Roz-
liczenie zakupu, strona Ma
konta 201 – Rozrachunki z od-
biorcami i dostawcami;
2. Ujęcie kosztów usługi kam-
panii promocyjnej w mediach:
a) strona Wn konta 402 – Usługi
obce;
b) strona Wn konta 403
– Podatki i opłaty – VAT nie-
podlegający odliczeniu;
c) strona Ma konta 300 – Rozli-
czenie zakupu;
3. Rozliczenie nabycia kosztów
samochodu przeznaczonego na
nagrodę:
a) strona Wn konta 409 – Pozo-
stałe koszty rodzajowe albo 401
Zużycie materiałów i energii
(jeśli to wynika ZPK w urzędzie);
b) strona Wn konta 403
– Podatki i opłaty – VAT nie-
podlegający odliczeniu;
c) strona Ma konta 300 – Rozli-
czenie zakupu;
4. Zapłata za faktury dotyczą-
ce konkursu: strona Wn konta
201 – Rozrachunki z odbior-
cami i dostawcami; strona Ma
konta 130 – Rachunek bieżący
jednostki.
Zauważyć należy, iż konto
403 – Podatki i opłaty – VAT
niepodlegający odliczeniu
nie będzie występowało, jeśli
w jednostce stosuje się zgodnie
z art. 28 ust 11 ustawy o ra-
chunkowości cenę nabycia
zamiast ceny zakupu przy uj-
mowaniu nakładów, od których
nie można odliczyć podatku
VAT naliczonego.
Podatek dochodowy od
osób fi zycznych pokrywany
ze środków miasta nie powi-
nien być ujmowany jako koszt
na koncie Podatki i opłaty (403)
tylko, jako Pozostały koszt ro-
dzajowy na koncie 409. Nie jest
to bowiem obciążenie wynika-
jące bezpośrednio z działalności
jednostki samorządowej, tylko
dodatkowy nakład wynikający
z projektu promocyjnego.
Warto wskazać, iż dokonywa-
nie zakupów służących reali-
zacji zadań własnych gminy
nie daje podstawy od od-
liczenia VAT. Taki pogląd
wyraził np. WSA w Gdańsku
w wyroku z 10 września 2013 r.,
I SA/Gd 620/13, gdzie stwier-
dzono „promocja miasta,
dbanie o rozwój infrastruktu-
ry turystycznej i zachęcanie tu-
rystów do odwiedzania gminy
odpowiada przede wszystkim
zbiorowym interesom wspólno-
ty samorządowej, dlatego co do
zasady zadania te wykonywane
są w ramach władztwa publicz-
nego gminy”. Zdaniem sądu
fi skus słusznie stwierdził,
że brak jest podstaw do kon-
struowania ogólnej tezy,
że każde wydatki na poprawę
wizerunku i promocję gminy
mają związek z czynnościami
opodatkowanymi. I tym samym
nie została spełniona prze-
słanka z art. 86 ust 1 ustawy
z 11 marca 2004 r. o podatku
od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r.
nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachun-
kowości (t.j. Dz.U z 2013 r. poz. 330
z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra fi nansów
z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych
zasad rachunkowości oraz planów kont
dla budżetu państwa, budżetów jedno-
stek samorządu terytorialnego, jednostek
budżetowych, samorządowych zakładów
budżetowych, państwowych funduszy
celowych oraz państwowych jedno-
stek budżetowych mających siedzibę
poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289 z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra fi nansów
z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegóło-
wej klasyfi kacji dochodów, wydatków,
przychodów i rozchodów oraz środków
pochodzących ze źródeł zagranicznych
(Dz.U. nr 38, poz. 207 z późn. zm.).
EKSPERT
RADZI
Jak zaksięgować konkurs organizowany przez miasto
DR KATARZYNA
TRZPIOŁA
Katedra Finansów
i Rachunkowości
Uniwersytetu
Warszawskiego
PISALIŚMY O TYM
Samochód lub telewizor w nagrodę za meldunek
w gminie – DGP nr 29/2014
www.gazetaprawna.pl
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
1 / 4
ObOwiązki
ii
Dziennik Gazeta Prawna, 24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
Jak uniknąć pomyłek w prezentacji
i wycenie rzeczowych aktywów trwałych
Najczęstsze nieprawidłowości w sprawozdaniach to wynik nie tylko zbytnich uproszczeń, lecz także stosowania
zasad podatkowych zamiast prawa bilansowego. Dotyczy to zwłaszcza umów leasingu
dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości
Uniwersytetu Warszawskiego
Grupa rzeczowych aktywów trwałych jest
jedną z ważniejszych pozycji aktywów pre-
zentowanych w bilansie każdej jednostki.
W grupie A. II. wykazywane są one w na-
stępującej kolejności:
■
■
środki trwałe,
■
■
środki trwałe w budowie,
■
■
zaliczki na środki trwałe w budowie.
Przygotowując bilans należy szczególną
uwagę zwrócić na kompletne ujęcie wszyst-
kich aktywów, także tych użytkowanych
na podstawie umowy leasingu oraz ich
prawidłową wycenę. Często nieprawidło-
wości wynikają z przyjętych uproszczeń
czy rozwiązań wynikających z prawa po-
datkowego.
Kategoria pierwsza…
Na potrzeby bilansu środki trwałe – grupa
A. II. 1 – Rzeczowe aktywa trwałe należy
ujmować w następujących grupach:
■
■
grunty (w tym prawo wieczystego użyt-
kowania gruntów),
■
■
budynki, lokale i obiekty inżynierii lądo-
wej i wodnej – w tym budowle, a także
będące odrębną własnością lokale, spół-
dzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego oraz spółdzielcze własno-
ściowe prawo do lokalu użytkowego,
■
■
urządzenia techniczne i maszyny,
■
■
środki transportu,
■
■
inne środki trwałe – w szczególności
ulepszenia w obcych środkach trwałych
czyli koszty poniesione w celu przysto-
sowania wynajętego lub wydzierżawio-
nego budynku, (np. założenie klimatyza-
cji w pomieszczeniach biurowych) oraz
inwentarz żywy.
Aby uniknąć błędów w prezentacji, nale-
ży pamiętać o kilku faktach przedstawio-
nych w ramce.
Natomiast przy wycenie środków trwa-
łych kluczowe są trzy etapy: moment po-
czątkowego ujęcia, dokonywanie odpisów
umorzeniowych i aktualizacyjnych oraz
rozpoznawanie nakładów ponoszonych na
środek trwały w trakcie jego użytkowania.
Na każdym etapie mogą być popełnione
nieprawidłowości, które będą rzutowały
na prawidłowość wyceny w bilansie na ko-
niec 2013 roku.
Sporządzając bilans, należy zweryfiko-
wać, czy wszystkie nakłady związane z do-
stosowaniem środka trwałego do użyt-
kowania zostały zidentyfikowane i ujęte
jako element wartości początkowej. Należy
zwrócić szczególną uwagę na te, które mają
charakter nakładów związanych z bieżącym
utrzymaniem.
[tabela 1]
Jeżeli nabycie środka trwałego następuje
nieodpłatnie – w formie darowizny, jego
wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży
takiego samego lub podobnego przedmiotu
(art. 28 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r.
o rachunkowości). Oznacza to, że do wyce-
ny przyjmowana jest cena rynkowa z dnia
otrzymania, obejmująca również niepod-
legający odliczeniu podatek od towarów
i usług.
[przykład 1]
Przygotowując sprawozdanie za 2013
rok, należy również przeanalizować kwe-
stie związane z amortyzacją. Warto przy-
pomnieć, iż stosowanie podatkowych sta-
wek amortyzacji ułatwia życie, ale może
prowadzić do prezentacji nierzetelnego
obrazu jednostki.
[przykład 2]
Dla jednostek, które poddają sprawoz-
dania finansowe badaniu przez biegłego
rewidenta (a taką jest np. spółka akcyjna
z przykładu 3), rozbieżności stawek amor-
tyzacyjnych bilansowych i podatkowych są
jedną z przyczyn rozpoznawania odroczo-
nego podatku dochodowego, który musi
być ujęty w sprawozdaniu finansowym.
[przykład 3]
Sporządzając sprawozdanie, należy po-
nadto zweryfikować stosowane dotychczas
okresy użyteczności ekonomicznej i stawki
amortyzacji środków trwałych. Jeśli uległy
one zmianie, to w następnych latach ob-
rotowych należy dokonywać w innej kwo-
cie odpisów amortyzacyjnych (art. 32 ust. 3
ustawy o rachunkowości). Często o tym nie-
stety się zapomina. Nawet, gdy stosowane są
stawki podatkowe, warto czasem od nowego
roku je obniżyć lub podwyższyć w zależno-
ści od potrzeb i możliwości prawnych. Taka
możliwość wynika z art. 16i ustawy z 15 lu-
tego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (dalej: ustawa o CIT).
Przypomnieć też należy, iż tylko przepisy
podatkowe (ustawy o CIT i ustawy z 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych; dalej: ustawa o PIT) podpowiadają
dolną granicę wartości środków trwałych
dla potrzeb podatku dochodowego, która
wynosi 3500 zł. Prawo bilansowe posługuje
się kryterium długości użytkowania, używa-
nia na własne potrzeby oraz kompletności
w momencie przyjęcia środka trwałego do
użytkowania. Warto z tego uproszczenia
jednak korzystać, pamiętając o tym, aby
wartość całkowicie zamortyzowanych środ-
ków trwałych (w tym tych niskocennych)
zaprezentować w kwocie wartości brutto
środków trwałych ujawnianej, jako Nota
objaśniająca w informacji dodatkowej (w
tzw. tabeli zmian wartości środków trwa-
łych i ich umorzenia).
Ustawa o rachunkowości nie pozwala
dobrowolnie dokonywać przeszacowania
środków trwałych. To, co może być prakty-
kowane, jeśli jednostka sporządza sprawoz-
danie finansowe według MSSF, nie ma za-
stosowania w przypadku ustawy. Ostatnie
przeszacowanie było na początek 1995 roku
i te jednostki, które posiadają jeszcze środ-
ki trwałe wówczas przeszacowane muszą
jedynie pamiętać o właściwym rozliczeniu
kapitału z aktualizacji wyceny w sytuacji
sprzedaży lub likwidacji tych aktywów.
Zwiększenie wartości może dziś nastąpić
tylko jako efekt ulepszenia środka trwa-
łego, czyli ponoszenia nakładów, dzięki
CYKL: WYeLiminuj błędY przY sporządzaniu spraWozdania finansoWego (cz. 2)
przYKład 1
Nowy magazyn
Spółka z o.o. zajmująca się produkcją i sprzedażą materiałów budowlanych rozpoczęła budowę nowego
magazynu. Cały materiał na budowę został przekazany przez spółkę z własnych zapasów, natomiast
prace były prowadzone przez zewnętrzną firmę. Koszt wytworzenia magazynu będzie więc obejmo-
wał: wartość materiałów, towary handlowe przekazane z własnego sklepu, wyroby gotowe pobrane
z magazynu i przekazane na potrzeby prowadzonej budowy, a także koszt prac budowlanych udoku-
mentowanych fakturą zewnętrzną.
przYKład 2
Mały podatnik
Spółka ABC SA będąca małym podatnikiem nabyła za 150 000 zł maszyny. Skorzystała z zapisów art. 16k
ustawy o CIT i zaliczyła równowartość 50 000 euro jako odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania
przychodów i kosztów w rachunkowości. Maszyny te będą użytkowane przez jednostkę przez okres 7 lat.
Powyższy sposób postępowania na potrzeby rachunkowości jest nieprawidłowy – środki trwałe będą
przynosiły korzyści jednostce przez 7 lat, a tymczasem ich wartość księgowa wynosi 0,00 zł. Należy w tym
wypadku dokonać rozdzielenia amortyzacji bilansowej i amortyzacji podatkowej.
przYKład 3
Odroczony podatek
Spółka akcyjna nabyła maszynę za 152 250 zł i jako mały podatnik zaliczyła jej amortyzację jednora-
zowo do kosztów uzyskania przychodów w listopadzie 2013 r. (spółka nie przekroczyła jeszcze limitu
205 000 zł, tj. 50 000 euro).
Maszyna będzie użytkowana przez 7 lat, zatem roczny odpis w rachunkowości wynosi 21 750 zł,
co miesięcznie daje kwotę 1812,50 zł. Maszyna została przyjęta do użytkowania w październiku 2013 r.,
zatem w sprawozdaniu finansowym za 2013 rok odpisy amortyzacyjne wyniosły 3625 zł (2 x 1812,50 zł)
Wartość księgowa maszyny to 152 250 zł – 3625 zł = 148 625 zł.
Wartość podatkowa maszyny to 0,00 zł.
Różnica przejściowa wynika z faktu naliczania amortyzacji na potrzeby rachunkowości i ma charak-
ter dodatni, zatem spółka powinna ująć rezerwę na odroczony podatek dochodowy w zaokrągleniu
w kwocie 28 239 zł (148 625 zł x 19 proc.).
Fakty, na które trzeba zwrócić uwagę
n
Prawo wieczystego użytkowania gruntów, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego zalicza się do
środków trwałych, inaczej niż w podatku dochodowym. Nie powinno być zatem prezen-
towane jako wartość niematerialna, tylko jako środek trwały.
n
Środki trwałe muszą być kompletne. Jeśli w jednostce znajdują się środki trwałe, które
jeszcze nie są zdatne i kompletne do użytku podmiotu, to powinny być one ujęte jako
środki trwałe w budowie.
n
Do środków trwałych zalicza się także nakłady poczynione na cudze składniki majątko-
we, jeśli nimi jednostka może uzyskiwać korzyści ekonomiczne. Nie należy takich na-
kładów prezentować jako koszty lub rozliczenia międzyokresowe kosztów tylko w grupie
środków trwałych jako Inne środki trwałe.
n
Ustawa o rachunkowości nie wymaga tytułu własności do środka trwałego. Należy prze-
analizować, czy umowa leasingu, której firma jest stroną, nie jest umową leasingu fi-
nansowego i czy w związku z tym nie należy przedmiotu tej umowy rozpoznać jako
środka trwałego. Uproszczenie polegające na podatkowym księgowaniu leasingu jako
operacyjnego z zasady mogą stosować wyłącznie firmy, których sprawozdania finansowe
nie podlegają obowiązkowemu badaniu. W innych przypadkach może być to naruszenie
zasady wiernego i rzetelnego obrazu.
AUTOPROMOCJA
P I S Z E M Y O D P O W I E D Z I A L N I E
PAT R Z Y M Y O B I E K T Y W N I E
ZAM
ÓW:
bok@infor.pl, 22 212 08 27
C e n a : 1 2 9 z ł
|
l i c z b a s t r o n : 2 7 2
Jak prowadzić
podatkową księgę przychodów i rozchodów
•
jaką formę opodatkowania wybrać
•
jak prowadzić księgę podatkową i dodatkowe ewidencje
•
fiskus – jakie kary grożą za popełnione błędy
•
remanent i zamknięcie księgi
•
wzór księgi i wyciąg z przepisów
Przewodnik
dla prowadzących
własną działalność gospodarczą
ObOwiązki
ii
Dziennik Gazeta Prawna, 24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
Jak uniknąć pomyłek w prezentacji
i wycenie rzeczowych aktywów trwałych
Najczęstsze nieprawidłowości w sprawozdaniach to wynik nie tylko zbytnich uproszczeń, lecz także stosowania
zasad podatkowych zamiast prawa bilansowego. Dotyczy to zwłaszcza umów leasingu
dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości
Uniwersytetu Warszawskiego
Grupa rzeczowych aktywów trwałych jest
jedną z ważniejszych pozycji aktywów pre-
zentowanych w bilansie każdej jednostki.
W grupie A. II. wykazywane są one w na-
stępującej kolejności:
■
środki trwałe,
■
środki trwałe w budowie,
■
zaliczki na środki trwałe w budowie.
Przygotowując bilans należy szczególną
uwagę zwrócić na kompletne ujęcie wszyst-
kich aktywów, także tych użytkowanych
na podstawie umowy leasingu oraz ich
prawidłową wycenę. Często nieprawidło-
wości wynikają z przyjętych uproszczeń
czy rozwiązań wynikających z prawa po-
datkowego.
Kategoria pierwsza…
Na potrzeby bilansu środki trwałe – grupa
A. II. 1 – Rzeczowe aktywa trwałe należy
ujmować w następujących grupach:
■
grunty (w tym prawo wieczystego użyt-
kowania gruntów),
■
budynki, lokale i obiekty inżynierii lądo-
wej i wodnej – w tym budowle, a także
będące odrębną własnością lokale, spół-
dzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego oraz spółdzielcze własno-
ściowe prawo do lokalu użytkowego,
■
urządzenia techniczne i maszyny,
■
środki transportu,
■
inne środki trwałe – w szczególności
ulepszenia w obcych środkach trwałych
czyli koszty poniesione w celu przysto-
sowania wynajętego lub wydzierżawio-
nego budynku, (np. założenie klimatyza-
cji w pomieszczeniach biurowych) oraz
inwentarz żywy.
Aby uniknąć błędów w prezentacji, nale-
ży pamiętać o kilku faktach przedstawio-
nych w ramce.
Natomiast przy wycenie środków trwa-
łych kluczowe są trzy etapy: moment po-
czątkowego ujęcia, dokonywanie odpisów
umorzeniowych i aktualizacyjnych oraz
rozpoznawanie nakładów ponoszonych na
środek trwały w trakcie jego użytkowania.
Na każdym etapie mogą być popełnione
nieprawidłowości, które będą rzutowały
na prawidłowość wyceny w bilansie na ko-
niec 2013 roku.
Sporządzając bilans, należy zweryfiko-
wać, czy wszystkie nakłady związane z do-
stosowaniem środka trwałego do użyt-
kowania zostały zidentyfikowane i ujęte
jako element wartości początkowej. Należy
zwrócić szczególną uwagę na te, które mają
charakter nakładów związanych z bieżącym
utrzymaniem.
[tabela 1]
Jeżeli nabycie środka trwałego następuje
nieodpłatnie – w formie darowizny, jego
wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży
takiego samego lub podobnego przedmiotu
(art. 28 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r.
o rachunkowości). Oznacza to, że do wyce-
ny przyjmowana jest cena rynkowa z dnia
otrzymania, obejmująca również niepod-
legający odliczeniu podatek od towarów
i usług.
[przykład 1]
Przygotowując sprawozdanie za 2013
rok, należy również przeanalizować kwe-
stie związane z amortyzacją. Warto przy-
pomnieć, iż stosowanie podatkowych sta-
wek amortyzacji ułatwia życie, ale może
prowadzić do prezentacji nierzetelnego
obrazu jednostki.
[przykład 2]
Dla jednostek, które poddają sprawoz-
dania finansowe badaniu przez biegłego
rewidenta (a taką jest np. spółka akcyjna
z przykładu 3), rozbieżności stawek amor-
tyzacyjnych bilansowych i podatkowych są
jedną z przyczyn rozpoznawania odroczo-
nego podatku dochodowego, który musi
być ujęty w sprawozdaniu finansowym.
[przykład 3]
Sporządzając sprawozdanie, należy po-
nadto zweryfikować stosowane dotychczas
okresy użyteczności ekonomicznej i stawki
amortyzacji środków trwałych. Jeśli uległy
one zmianie, to w następnych latach ob-
rotowych należy dokonywać w innej kwo-
cie odpisów amortyzacyjnych (art. 32 ust. 3
ustawy o rachunkowości). Często o tym nie-
stety się zapomina. Nawet, gdy stosowane są
stawki podatkowe, warto czasem od nowego
roku je obniżyć lub podwyższyć w zależno-
ści od potrzeb i możliwości prawnych. Taka
możliwość wynika z art. 16i ustawy z 15 lu-
tego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (dalej: ustawa o CIT).
Przypomnieć też należy, iż tylko przepisy
podatkowe (ustawy o CIT i ustawy z 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych; dalej: ustawa o PIT) podpowiadają
dolną granicę wartości środków trwałych
dla potrzeb podatku dochodowego, która
wynosi 3500 zł. Prawo bilansowe posługuje
się kryterium długości użytkowania, używa-
nia na własne potrzeby oraz kompletności
w momencie przyjęcia środka trwałego do
użytkowania. Warto z tego uproszczenia
jednak korzystać, pamiętając o tym, aby
wartość całkowicie zamortyzowanych środ-
ków trwałych (w tym tych niskocennych)
zaprezentować w kwocie wartości brutto
środków trwałych ujawnianej, jako Nota
objaśniająca w informacji dodatkowej (w
tzw. tabeli zmian wartości środków trwa-
łych i ich umorzenia).
Ustawa o rachunkowości nie pozwala
dobrowolnie dokonywać przeszacowania
środków trwałych. To, co może być prakty-
kowane, jeśli jednostka sporządza sprawoz-
danie finansowe według MSSF, nie ma za-
stosowania w przypadku ustawy. Ostatnie
przeszacowanie było na początek 1995 roku
i te jednostki, które posiadają jeszcze środ-
ki trwałe wówczas przeszacowane muszą
jedynie pamiętać o właściwym rozliczeniu
kapitału z aktualizacji wyceny w sytuacji
sprzedaży lub likwidacji tych aktywów.
Zwiększenie wartości może dziś nastąpić
tylko jako efekt ulepszenia środka trwa-
łego, czyli ponoszenia nakładów, dzięki
CYKL: WY
CYKL: W
CYKL: W eLiminuj błędY prz
Y
Y
Y sporządzaniu spra
Y
Y
Wozdania finansoWego (cz. 2)
przYKład 1
Nowy magazyn
Spółka z o.o. zajmująca się produkcją i sprzedażą materiałów budowlanych rozpoczęła budowę nowego
magazynu. Cały materiał na budowę został przekazany przez spółkę z własnych zapasów, natomiast
prace były prowadzone przez zewnętrzną firmę. Koszt wytworzenia magazynu będzie więc obejmo-
wał: wartość materiałów, towary handlowe przekazane z własnego sklepu, wyroby gotowe pobrane
z magazynu i przekazane na potrzeby prowadzonej budowy, a także koszt prac budowlanych udoku-
mentowanych fakturą zewnętrzną.
przYKład 2
Mały podatnik
Spółka ABC SA będąca małym podatnikiem nabyła za 150 000 zł maszyny. Skorzystała z zapisów art. 16k
ustawy o CIT i zaliczyła równowartość 50 000 euro jako odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania
przychodów i kosztów w rachunkowości. Maszyny te będą użytkowane przez jednostkę przez okres 7 lat.
Powyższy sposób postępowania na potrzeby rachunkowości jest nieprawidłowy – środki trwałe będą
przynosiły korzyści jednostce przez 7 lat, a tymczasem ich wartość księgowa wynosi 0,00 zł. Należy w tym
wypadku dokonać rozdzielenia amortyzacji bilansowej i amortyzacji podatkowej.
przYKład 3
Odroczony podatek
Spółka akcyjna nabyła maszynę za 152 250 zł i jako mały podatnik zaliczyła jej amortyzację jednora-
zowo do kosztów uzyskania przychodów w listopadzie 2013 r. (spółka nie przekroczyła jeszcze limitu
205 000 zł, tj. 50 000 euro).
Maszyna będzie użytkowana przez 7 lat, zatem roczny odpis w rachunkowości wynosi 21 750 zł,
co miesięcznie daje kwotę 1812,50 zł. Maszyna została przyjęta do użytkowania w październiku 2013 r.,
zatem w sprawozdaniu finansowym za 2013 rok odpisy amortyzacyjne wyniosły 3625 zł (2 x 1812,50 zł)
Wartość księgowa maszyny to 152 250 zł – 3625 zł = 148 625 zł.
Wartość podatkowa maszyny to 0,00 zł.
Różnica przejściowa wynika z faktu naliczania amortyzacji na potrzeby rachunkowości i ma charak-
ter dodatni, zatem spółka powinna ująć rezerwę na odroczony podatek dochodowy w zaokrągleniu
w kwocie 28 239 zł (148 625 zł x 19 proc.).
Fakty, na które trzeba zwrócić uwagę
n
Prawo wieczystego użytkowania gruntów, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego zalicza się do
środków trwałych, inaczej niż w podatku dochodowym. Nie powinno być zatem prezen-
towane jako wartość niematerialna, tylko jako środek trwały.
n
Środki trwałe muszą być kompletne. Jeśli w jednostce znajdują się środki trwałe, które
jeszcze nie są zdatne i kompletne do użytku podmiotu, to powinny być one ujęte jako
środki trwałe w budowie.
n
Do środków trwałych zalicza się także nakłady poczynione na cudze składniki majątko-
we, jeśli nimi jednostka może uzyskiwać korzyści ekonomiczne. Nie należy takich na-
kładów prezentować jako koszty lub rozliczenia międzyokresowe kosztów tylko w grupie
środków trwałych jako Inne środki trwałe.
n
Ustawa o rachunkowości nie wymaga tytułu własności do środka trwałego. Należy prze-
analizować, czy umowa leasingu, której firma jest stroną, nie jest umową leasingu fi-
nansowego i czy w związku z tym nie należy przedmiotu tej umowy rozpoznać jako
środka trwałego. Uproszczenie polegające na podatkowym księgowaniu leasingu jako
operacyjnego z zasady mogą stosować wyłącznie firmy, których sprawozdania finansowe
nie podlegają obowiązkowemu badaniu. W innych przypadkach może być to naruszenie
zasady wiernego i rzetelnego obrazu.
AUTOPROMOCJA
UTOPROMOCJA
ÓW
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
2 / 4
ObOwiązki
iii
Dziennik Gazeta Prawna, 24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
którym wzrosła użyteczność tych środków
trwałych. Z ulepszeniem środków trwałych
mamy do czynienia ( także podatkowo), gdy
następuje ich:
■
■
przebudowa, tj. zmiana (poprawienie)
istniejącego stanu środków trwałych na
inny,
■
■
rozbudowa, tj. powiększenie (rozszerze-
nie) składników majątkowych, w szcze-
gólności budynków i budowli, linii tech-
nologicznych itp.,
■
■
adaptacja, tj. przystosowanie (przerobie-
nie) składnika majątkowego do wykorzy-
stania go w innym celu niż ten, do któ-
rego był pierwotnie przeznaczony, albo
nadania mu nowych cech użytkowych,
■
■
rekonstrukcja, tj. odtworzenie (odbudo-
wanie) zużytych całkowicie lub częściowo
składników majątkowych,
■
■
modernizacja, tj. unowocześnienie środ-
ka trwałego.
Różnica między nakładami na remont,
a nakładami na ulepszenie środków trwa-
łych polega na tym, że pierwsze z nich
zmierzają do podtrzymania, odtworzenia
wartości użytkowej środków trwałych,
a drugie do podjęcia, rozszerzenia dzia-
łalności w drodze przebudowy, rozbudowy,
rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji,
powodującej istotną zmianę cech użytko-
wych środków trwałych. Nie można przy
tym uznać, że każda wymiana zużytych ele-
mentów środka trwałego na nowe z zasto-
sowaniem nowocześniejszych materiałów
jest ulepszeniem. Przy ocenie nakładów
– czy są to wydatki na remont – należy brać
pod uwagę zmieniającą się rzeczywistość
gospodarczą i postęp techniczny, mające
wpływ na sposób i środki realizowania ro-
bót tym pojęciem objętych.
Odpisów amortyzacyjnych lub umorze-
niowych od środka trwałego dokonuje się
drogą systematycznego, planowego rozłoże-
nia jego wartości początkowej na ustalony
okres amortyzacji. Natomiast nieplanowych
odpisów aktualizujących wartość środków
trwałych należy dokonać w przypadku:
■
■
zmiany technologii produkcji,
■
■
przeznaczenia do likwidacji,
■
■
wycofania z używania lub
■
■
innych przyczyn związanych z ryzykiem
prowadzenia działalności (art. 32 ust. 4
ustawy o rachunkowości), np. z powodu
kradzieży środków trwałych oraz znisz-
czenia w wypadkach samochodowych.
Skutki odpisu aktualizującego takich zda-
rzeń zaliczane są generalnie do pozostałych
kosztów operacyjnych (art. 3 ust. 1 pkt 32
ustawy o rachunkowości). Wyjątek dotyczy
nielicznych środków trwałych przeszaco-
wanych w 1995 roku. Dokonanie odpisu ak-
tualizującego nie jest kosztem uzyskania
przychodu, ale rodzi różnicę przejściową
w podatku odroczonym.
[przykład 4]
Środki trwałe wyceniane są w konse-
kwencji w bilansie według cen nabycia lub
kosztów wytworzenia lub wartości przesza-
cowanej (po aktualizacji wartości środków
trwałych), pomniejszonej o odpisy amortyza-
cyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z ty-
tułu trwałej utraty ich wartości (art. 28 ust. 1
pkt 1 ustawy o rachunkowości.
[przykład 5]
W rachunku zysków i strat odpisy amor-
tyzacyjne stanowią koszt podstawowej dzia-
łalności operacyjnej, a odpisy z tytułu utraty
wartości pozostałe koszty operacyjne. Jeśli
jednostka sporządza rachunek przepływów
pieniężnych metodą pośrednią, to amorty-
zacja jest pozycją korygującą In plus wartość
zysku, wyłączeniu podlegają zyski i straty ze
sprzedaży bądź likwidacji środków trwałych
(jako zyski straty z działalności inwestycyj-
nej), a jako wpływy i wydatki z działalności
inwestycyjnej pokazuje się kwoty otrzymane
z tytułu sprzedaży środków trwałych lub za-
płacone z tytułu zakupu środków trwałych,
ale w kwotach bez VAT. Pamiętać też trze-
ba, iż zobowiązania i należności dotyczące
środków trwałych nie wpływają na zmianę
stanu zobowiązań/ zmianę stanu należno-
ści w działalności operacyjnej prezentowa-
nej w rachunku przepływów pieniężnych.
…druga...
Środki trwałe w budowie (A.II.2) to dru-
ga kategoria prezentowana wśród rzeczo-
wych aktywów trwałych. Prezentowane tu
powinny być środki trwałe znajdujące się
w okresie budowy lub montażu oraz środki
trwałe już istniejące, które podlegają ulep-
szeniu (art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o rachun-
kowości). Warto zatem sporządzając bilans
sprawdzić, czy są tu ujęte:
■
■
poniesione koszty na budowę nowych
środków trwałych, np. koszty budowy
budynku w stanie surowym,
■
■
nabyte maszyny, urządzenia, które będą
wymagały poniesienia kosztów montażu,
■
■
poniesione koszty na ulepszenie (rozbu-
dowę, przebudowę, adaptację) istniejące-
go środka trwałego.
Środki trwałe w budowie wycenia się
w wysokości wszystkich kosztów pozosta-
jących w bezpośrednim związku z ich naby-
ciem lub wytworzeniem, pomniejszonych
o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
(art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości).
…i trzecia
Ostatnia kategoria rzeczowych aktywów
trwałych to zaliczki na środki trwałe w bu-
dowie (A.II.3). Obejmuje ona kwoty wypłacone
dostawcom na poczet wartości zakupów środ-
ków trwałych. Warto zwrócić uwagę, iż obo-
wiązuje przy prezentacji zasada ostrożności
– zatem jeśli niezapłacona faktycznie kwota
przewyższa wartość otrzymanego w przyszło-
ści środka trwałego, to należy dokonać odpisu
aktualizacyjnego. Jeśli jednostka sporządza
rachunek przepływów pieniężnych, to trzeba
przekazane dostawcom kwoty zaprezentować
jako wydatki z działalności inwestycyjnej.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397
z późn. zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Przykład 4
Odpis maszyny
Spółka ADC SA posiada na 31 grudnia 2013 r. maszynę o wartości początkowej 250 000 zł i dotych-
czasowym umorzeniu 45 000 amortyzowaną w taki sam sposób w rachunkowości i podatku
dochodowym. Na koniec 2013 roku stwierdzono znaczący spadek wykorzystania tej maszyny,
w związku z czym dokonano w księgach rachunkowych odpisu aktualizacyjnego w kwocie 40 000 zł.
Księgowania w tym wypadku będą następujące:
Pozostałe
Środki trwałe
Umorzenie środków trwałych
koszty operacyjne
Sp. 250 000
45 000 Sp.
1) 40 000
Odpisy aktualizujące
aktywa z tytułu odroczonego
środki trwałe
podatku dochodowego
Podatek dochodowy
40 000 (1
2) 7600
7600 (2
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie odpisu aktualizacyjnego 40 000 zł: strona Wn konta Pozostałe koszty operacyjne, strona Ma
konta Odpisy aktualizujące środki trwałe.
2. Ustalenie wartości księgowej i podatkowej oraz ujęcie aktywów z tytułu odroczonego podatku
dochodowego 7600 zł: strona Wn konta Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
strona Ma Podatek dochodowy.
Obliczenia do operacji 2:
Wartość księgowa 250 000 zł – 45 000 zł – 40 000 zł = 165 000 zł.
Wartość podatkowa 250 000 zł – 45 000 zł = 205 000 zł.
Różnica przejściowa WK < WP 40 000 zł – różnica ujemna
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego: 40 000 x 19 proc. = 7600 zł.
Przykład 5
Ujęcie w bilansie
Środek trwały z poprzedniego przykładu będzie w bilansie zaprezentowany w wartości 165 000 zł.
Wynika to z obliczenia wartości księgowej 250 000 zł – 45 000 zł – 40 000 zł = 165 000 zł.
W tym roku OC dla biur rachunkowych i audytorów jest wyższe. Trzeba je mieć na dzień przed rozpoczęciem
wykonywania usług księgowych lub od momentu wpisu na listę podmiotów uprawnionych do rewizji
agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl
W 2014 r. minimalne sumy gwarancyjne dla
ubezpieczenia OC biur rachunkowych i spółek
audytorskich są wyższe niż w zeszłym roku.
To wynik droższego euro. Kwoty te ustala się
bowiem przy zastosowaniu średniego kursu
ogłoszonego przez NBP po raz pierwszy w roku,
w którym umowa ubezpieczenia została zawar-
ta. Do umów zawieranych w tym roku należy
więc zastosować kurs z 2 stycznia 2014 r., któ-
ry wynosi 4,1631 zł/euro (rok wcześniej 4,0671
zł/euro).
Minimalna suma gwarancyjna ubezpiecze-
nia OC w odniesieniu do jednego zdarzenia,
którego skutki są objęte umową, zależna jest
od przedmiotu działalności. W przypadku pro-
wadzenia ksiąg rachunkowych oraz czynności
doradztwa podatkowego przez biura rachun-
kowe wynosi równowartość w złotych 15 tys.
euro, czyli w tym roku – 62 446,5 zł. Z kolei
jeżeli przedmiotem działalności jest tylko wy-
konywanie czynności z zakresu usługowego
prowadzenia ksiąg, minimalna suma gwaran-
cyjna to 10 tys. euro (tj. 41 631 zł), natomiast
samego doradztwa podatkowego – 5 tys. euro
(tj. 20 815,5 zł).
Analogicznie jest w przypadku biegłych re-
widentów.
Minimalna suma gwarancyjna ubezpiecze-
nia OC w odniesieniu do jednego zdarzenia
i wszystkich zdarzeń w okresie ubezpieczenia
nie dłuższym niż 12 miesięcy, których skutki są
objęte umową ubezpieczenia OC, wynosi 400
tys. euro (tj. 1 665 240 zł), jeżeli przedmiotem
działalności są czynności rewizji finansowej. Dla
innych takich jak prowadzenie ksiąg rachunko-
wych czy doradztwa wynosi ona po 10 tys. euro
(tj. 41 631 zł).
Zarówno księgowi, jak i audytorzy muszą pa-
miętać, że obecnie nie ma możliwości wykupie-
nia polisy ubezpieczeniowej wstecz.
W przypadku biur rachunkowych obowiązek
ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu po-
przedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania
działalności.
Z kolei w przypadku firm audytorskich OC
musi być zawarte od dnia wpisania do dnia
skreślenia z listy. W tym przypadku jest to
o tyle trudne, że podmiot nie ma możliwości
samodzielnego ustalenia momentu faktyczne-
go pojawienia się w rejestrze firm audytorskich.
Wynika to z tego, że proces ten jest złożony.
Zgodnie z przepisami Krajowa Rada Biegłych
Rewidetów po otrzymaniu wniosku podmio-
tu podejmuje uchwałę o wpisie, którą doręcza
Komisji Nadzoru Audytowego (KNA) w termi-
nie 14 dni. Podmiot pojawia się na liście, gdy
KNA nie sprzeciwi się wpisowi w terminie 30
dni od dnia otrzymania uchwały. Po jej upra-
womocnieniu dane podmiotu zamieszczane
są w wykazie prowadzonym w formie elek-
tronicznej na stronie internetowej samorzą-
du. Oczywiście ubezpieczenie można wykupić
wcześniej, tj. między datą podjęcia uchwały
a datą jej uprawomocnienia. Należy jednak
określić precyzyjnie datę, od jakiej musi obo-
wiązywać ochrona ubezpieczeniowa. Infor-
macje na temat dokładnej daty wpisu na listę
podmiotów uprawnionych do badania spra-
wozdań finansowych dostępne są na stronie
samorządu biegłych rewidentów (www.kibr.
org.pl , zakładka Podmioty/ Uprawomacnianie
się uchwał o wpisie na listę ).
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.
w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzial-
ności cywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność
z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych
(Dz.U. nr 234, poz. 1576).
Rozporządzenie ministra finansów z 3 grudnia 2009 r.
w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzial-
ności cywilnej podmiotów uprawnionych do badania
sprawozdań finansowych (Dz.U. nr 205, poz. 1583).
Nie można wykupić polisy wstecz
Tab. 1 Weryfikacja nakładóW
nakłady, które kwalifikują się jako nakłady
tworzące wartość początkową środka trwałego
nakłady, które należy odnosić w koszty,
a nie na wartość środka trwałego
n
ogół kosztów poniesionych przez jednostkę
za okres ich budowy, montażu, przystosowania
i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia
do używania, w tym również:
–
– niepodlegający odliczeniu podatek od towarów
i usług oraz podatek akcyzowy,
–
– koszty obsługi zobowiązań (np. kredytów)
zaciągniętych w celu ich finansowania i związane
z nimi różnice kursowe, pomniejszone o przycho-
dy z tego tytułu,
–
– związane z nabyciem (zakupem) opłaty nota-
rialne, skarbowe, cywilnoprawne,
–
– koszty zainstalowania i montażu maszyn
i urządzeń zakupionych i przekazanych do używa-
nia, jako środki trwałe (w tym zużycie do tego
celu materiałów),
–
– koszty przystosowania do używania budynków
i budowli nabytych przez jednostkę (remont,
przebudowa, modernizacja, adaptacja i inne czyn-
ności) poniesione od momentu zakupu do dnia
przekazania nabytego obiektu do używania,
–
– koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych
w celu sfinansowania zakupu środka trwałe-
go i różnice kursowe dodatnie związane z tym
zakupem zmniejszające cenę nabycia.
n
koszty energii elektrycznej, wody niezwią-
zane z procesem dostosowywania środka
trwałego,
n
koszty ochrony terenu,
n
koszty ogólnego zarządu,
n
koszty reklamy i informacji oraz promocji,
n
księgowa wartość likwidowanego obiektu,
na miejscu którego powstanie nowy środek
– trwały.
WaŻne
Brak ubezpieczenia w przypad-
ku biur rachunkowych podlega grzywnie
albo karze ograniczenia wolności. Z kolei
w przypadku firm audytorskich niedopeł-
nienie obowiązku zawarcia umowy OC po-
woduje skreślenie z listy tych podmiotów
ObOwiązki
iii
Dziennik Gazeta Prawna, 24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
którym wzrosła użyteczność tych środków
trwałych. Z ulepszeniem środków trwałych
mamy do czynienia ( także podatkowo), gdy
następuje ich:
■
przebudowa, tj. zmiana (poprawienie)
istniejącego stanu środków trwałych na
inny,
■
rozbudowa, tj. powiększenie (rozszerze-
nie) składników majątkowych, w szcze-
gólności budynków i budowli, linii tech-
nologicznych itp.,
■
adaptacja, tj. przystosowanie (przerobie-
nie) składnika majątkowego do wykorzy-
stania go w innym celu niż ten, do któ-
rego był pierwotnie przeznaczony, albo
nadania mu nowych cech użytkowych,
■
rekonstrukcja, tj. odtworzenie (odbudo-
wanie) zużytych całkowicie lub częściowo
składników majątkowych,
■
modernizacja, tj. unowocześnienie środ-
ka trwałego.
Różnica między nakładami na remont,
a nakładami na ulepszenie środków trwa-
łych polega na tym, że pierwsze z nich
zmierzają do podtrzymania, odtworzenia
wartości użytkowej środków trwałych,
a drugie do podjęcia, rozszerzenia dzia-
łalności w drodze przebudowy, rozbudowy,
rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji,
powodującej istotną zmianę cech użytko-
wych środków trwałych. Nie można przy
tym uznać, że każda wymiana zużytych ele-
mentów środka trwałego na nowe z zasto-
sowaniem nowocześniejszych materiałów
jest ulepszeniem. Przy ocenie nakładów
– czy są to wydatki na remont – należy brać
pod uwagę zmieniającą się rzeczywistość
gospodarczą i postęp techniczny, mające
wpływ na sposób i środki realizowania ro-
bót tym pojęciem objętych.
Odpisów amortyzacyjnych lub umorze-
niowych od środka trwałego dokonuje się
drogą systematycznego, planowego rozłoże-
nia jego wartości początkowej na ustalony
okres amortyzacji. Natomiast nieplanowych
odpisów aktualizujących wartość środków
trwałych należy dokonać w przypadku:
■
zmiany technologii produkcji,
■
przeznaczenia do likwidacji,
■
wycofania z używania lub
■
innych przyczyn związanych z ryzykiem
prowadzenia działalności (art. 32 ust. 4
ustawy o rachunkowości), np. z powodu
kradzieży środków trwałych oraz znisz-
czenia w wypadkach samochodowych.
Skutki odpisu aktualizującego takich zda-
rzeń zaliczane są generalnie do pozostałych
kosztów operacyjnych (art. 3 ust. 1 pkt 32
ustawy o rachunkowości). Wyjątek dotyczy
nielicznych środków trwałych przeszaco-
wanych w 1995 roku. Dokonanie odpisu ak-
tualizującego nie jest kosztem uzyskania
przychodu, ale rodzi różnicę przejściową
w podatku odroczonym.
[przykład 4]
Środki trwałe wyceniane są w konse-
kwencji w bilansie według cen nabycia lub
kosztów wytworzenia lub wartości przesza-
cowanej (po aktualizacji wartości środków
trwałych), pomniejszonej o odpisy amortyza-
cyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z ty-
tułu trwałej utraty ich wartości (art. 28 ust. 1
pkt 1 ustawy o rachunkowości.
[przykład 5]
W rachunku zysków i strat odpisy amor-
tyzacyjne stanowią koszt podstawowej dzia-
łalności operacyjnej, a odpisy z tytułu utraty
wartości pozostałe koszty operacyjne. Jeśli
jednostka sporządza rachunek przepływów
pieniężnych metodą pośrednią, to amorty-
zacja jest pozycją korygującą In plus wartość
zysku, wyłączeniu podlegają zyski i straty ze
sprzedaży bądź likwidacji środków trwałych
(jako zyski straty z działalności inwestycyj-
nej), a jako wpływy i wydatki z działalności
inwestycyjnej pokazuje się kwoty otrzymane
z tytułu sprzedaży środków trwałych lub za-
płacone z tytułu zakupu środków trwałych,
ale w kwotach bez VAT. Pamiętać też trze-
ba, iż zobowiązania i należności dotyczące
środków trwałych nie wpływają na zmianę
stanu zobowiązań/ zmianę stanu należno-
ści w działalności operacyjnej prezentowa-
nej w rachunku przepływów pieniężnych.
…druga...
Środki trwałe w budowie (A.II.2) to dru-
ga kategoria prezentowana wśród rzeczo-
wych aktywów trwałych. Prezentowane tu
powinny być środki trwałe znajdujące się
w okresie budowy lub montażu oraz środki
trwałe już istniejące, które podlegają ulep-
szeniu (art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o rachun-
kowości). Warto zatem sporządzając bilans
sprawdzić, czy są tu ujęte:
■
poniesione koszty na budowę nowych
środków trwałych, np. koszty budowy
budynku w stanie surowym,
■
nabyte maszyny, urządzenia, które będą
wymagały poniesienia kosztów montażu,
■
poniesione koszty na ulepszenie (rozbu-
dowę, przebudowę, adaptację) istniejące-
go środka trwałego.
Środki trwałe w budowie wycenia się
w wysokości wszystkich kosztów pozosta-
jących w bezpośrednim związku z ich naby-
ciem lub wytworzeniem, pomniejszonych
o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
(art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości).
…i trzecia
Ostatnia kategoria rzeczowych aktywów
trwałych to zaliczki na środki trwałe w bu-
dowie (A.II.3). Obejmuje ona kwoty wypłacone
dostawcom na poczet wartości zakupów środ-
ków trwałych. Warto zwrócić uwagę, iż obo-
wiązuje przy prezentacji zasada ostrożności
– zatem jeśli niezapłacona faktycznie kwota
przewyższa wartość otrzymanego w przyszło-
ści środka trwałego, to należy dokonać odpisu
aktualizacyjnego. Jeśli jednostka sporządza
rachunek przepływów pieniężnych, to trzeba
przekazane dostawcom kwoty zaprezentować
jako wydatki z działalności inwestycyjnej.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397
z późn. zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Przykład 4
Odpis maszyny
Spółka ADC SA posiada na 31 grudnia 2013 r. maszynę o wartości początkowej 250 000 zł i dotych-
czasowym umorzeniu 45 000 amortyzowaną w taki sam sposób w rachunkowości i podatku
dochodowym. Na koniec 2013 roku stwierdzono znaczący spadek wykorzystania tej maszyny,
w związku z czym dokonano w księgach rachunkowych odpisu aktualizacyjnego w kwocie 40 000 zł.
Księgowania w tym wypadku będą następujące:
Pozostałe
Środki trwałe
Umorzenie środków trwałych
koszty operacyjne
Sp. 250 000
45 000 Sp.
1) 40 000
Odpisy aktualizujące
aktywa z tytułu odroczonego
środki trwałe
podatku dochodowego
Podatek dochodowy
40 000 (1
2) 7600
7600 (2
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie odpisu aktualizacyjnego 40 000 zł: strona Wn konta Pozostałe koszty operacyjne, strona Ma
konta Odpisy aktualizujące środki trwałe.
2. Ustalenie wartości księgowej i podatkowej oraz ujęcie aktywów z tytułu odroczonego podatku
dochodowego 7600 zł: strona Wn konta Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
strona Ma Podatek dochodowy.
Obliczenia do operacji 2:
Wartość księgowa 250 000 zł – 45 000 zł – 40 000 zł = 165 000 zł.
Wartość podatkowa 250 000 zł – 45 000 zł = 205 000 zł.
Różnica przejściowa WK < WP 40 000 zł – różnica ujemna
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego: 40 000 x 19 proc. = 7600 zł.
Przykład 5
Ujęcie w bilansie
Środek trwały z poprzedniego przykładu będzie w bilansie zaprezentowany w wartości 165 000 zł.
Wynika to z obliczenia wartości księgowej 250 000 zł – 45 000 zł – 40 000 zł = 165 000 zł.
W tym roku OC dla biur rachunkowych i audytorów jest wyższe. Trzeba je mieć na dzień przed rozpoczęciem
wykonywania usług księgowych lub od momentu wpisu na listę podmiotów uprawnionych do rewizji
agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl
W 2014 r. minimalne sumy gwarancyjne dla
ubezpieczenia OC biur rachunkowych i spółek
audytorskich są wyższe niż w zeszłym roku.
To wynik droższego euro. Kwoty te ustala się
bowiem przy zastosowaniu średniego kursu
ogłoszonego przez NBP po raz pierwszy w roku,
w którym umowa ubezpieczenia została zawar-
ta. Do umów zawieranych w tym roku należy
więc zastosować kurs z 2 stycznia 2014 r., któ-
ry wynosi 4,1631 zł/euro (rok wcześniej 4,0671
zł/euro).
Minimalna suma gwarancyjna ubezpiecze-
nia OC w odniesieniu do jednego zdarzenia,
którego skutki są objęte umową, zależna jest
od przedmiotu działalności. W przypadku pro-
wadzenia ksiąg rachunkowych oraz czynności
doradztwa podatkowego przez biura rachun-
kowe wynosi równowartość w złotych 15 tys.
euro, czyli w tym roku – 62 446,5 zł. Z kolei
jeżeli przedmiotem działalności jest tylko wy-
konywanie czynności z zakresu usługowego
prowadzenia ksiąg, minimalna suma gwaran-
cyjna to 10 tys. euro (tj. 41 631 zł), natomiast
samego doradztwa podatkowego – 5 tys. euro
(tj. 20 815,5 zł).
Analogicznie jest w przypadku biegłych re-
widentów.
Minimalna suma gwarancyjna ubezpiecze-
nia OC w odniesieniu do jednego zdarzenia
i wszystkich zdarzeń w okresie ubezpieczenia
nie dłuższym niż 12 miesięcy, których skutki są
objęte umową ubezpieczenia OC, wynosi 400
tys. euro (tj. 1 665 240 zł), jeżeli przedmiotem
działalności są czynności rewizji finansowej. Dla
innych takich jak prowadzenie ksiąg rachunko-
wych czy doradztwa wynosi ona po 10 tys. euro
(tj. 41 631 zł).
Zarówno księgowi, jak i audytorzy muszą pa-
miętać, że obecnie nie ma możliwości wykupie-
nia polisy ubezpieczeniowej wstecz.
W przypadku biur rachunkowych obowiązek
ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu po-
przedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania
działalności.
Z kolei w przypadku firm audytorskich OC
musi być zawarte od dnia wpisania do dnia
skreślenia z listy. W tym przypadku jest to
o tyle trudne, że podmiot nie ma możliwości
samodzielnego ustalenia momentu faktyczne-
go pojawienia się w rejestrze firm audytorskich.
Wynika to z tego, że proces ten jest złożony.
Zgodnie z przepisami Krajowa Rada Biegłych
Rewidetów po otrzymaniu wniosku podmio-
tu podejmuje uchwałę o wpisie, którą doręcza
Komisji Nadzoru Audytowego (KNA) w termi-
nie 14 dni. Podmiot pojawia się na liście, gdy
KNA nie sprzeciwi się wpisowi w terminie 30
dni od dnia otrzymania uchwały. Po jej upra-
womocnieniu dane podmiotu zamieszczane
są w wykazie prowadzonym w formie elek-
tronicznej na stronie internetowej samorzą-
du. Oczywiście ubezpieczenie można wykupić
wcześniej, tj. między datą podjęcia uchwały
a datą jej uprawomocnienia. Należy jednak
określić precyzyjnie datę, od jakiej musi obo-
wiązywać ochrona ubezpieczeniowa. Infor-
macje na temat dokładnej daty wpisu na listę
podmiotów uprawnionych do badania spra-
wozdań finansowych dostępne są na stronie
samorządu biegłych rewidentów (www.kibr.
org.pl , zakładka Podmioty/ Uprawomacnianie
się uchwał o wpisie na listę ).
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.
w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzial-
ności cywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność
z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych
(Dz.U. nr 234, poz. 1576).
Rozporządzenie ministra finansów z 3 grudnia 2009 r.
w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzial-
ności cywilnej podmiotów uprawnionych do badania
sprawozdań finansowych (Dz.U. nr 205, poz. 1583).
Nie można wykupić polisy wstecz
Tab. 1 Weryfikacja nakładóW
nakłady, które kwalifikują się jako nakłady
tworzące wartość początkową środka trwałego
nakłady, które należy odnosić w koszty,
a nie na wartość środka trwałego
n
ogół kosztów poniesionych przez jednostkę
za okres ich budowy, montażu, przystosowania
i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia
do używania, w tym również:
– niepodlegający odliczeniu podatek od towarów
i usług oraz podatek akcyzowy,
– koszty obsługi zobowiązań (np. kredytów)
zaciągniętych w celu ich finansowania i związane
z nimi różnice kursowe, pomniejszone o przycho-
dy z tego tytułu,
– związane z nabyciem (zakupem) opłaty nota-
rialne, skarbowe, cywilnoprawne,
– koszty zainstalowania i montażu maszyn
i urządzeń zakupionych i przekazanych do używa-
nia, jako środki trwałe (w tym zużycie do tego
celu materiałów),
– koszty przystosowania do używania budynków
i budowli nabytych przez jednostkę (remont,
przebudowa, modernizacja, adaptacja i inne czyn-
ności) poniesione od momentu zakupu do dnia
przekazania nabytego obiektu do używania,
– koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych
w celu sfinansowania zakupu środka trwałe-
go i różnice kursowe dodatnie związane z tym
zakupem zmniejszające cenę nabycia.
n
koszty energii elektrycznej, wody niezwią-
zane z procesem dostosowywania środka
trwałego,
n
koszty ochrony terenu,
n
koszty ogólnego zarządu,
n
koszty reklamy i informacji oraz promocji,
n
księgowa wartość likwidowanego obiektu,
na miejscu którego powstanie nowy środek
– trwały.
WaŻne
Brak ubezpieczenia w przypad-
ku biur rachunkowych podlega grzywnie
albo karze ograniczenia wolności. Z kolei
w przypadku firm audytorskich niedopeł-
nienie obowiązku zawarcia umowy OC po-
woduje skreślenie z listy tych podmiotów
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
3 / 4
EwidEncja
iV
Dziennik Gazeta Prawna, 24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
1 stycznia 2014 r. jednostka nadrzędna wprowadziła jednolite
zasady rachunkowości i zobowiązała nas do ich stosowania.
Problem w tym, że według tych zasad, ze względu na istotność,
nie rozlicza się kosztów międzyokresowo. Do tej pory w naszej
jednostce takie rozliczenia stosowaliśmy (rozliczaliśmy tak
ubezpieczenia majątkowe i prenumeratę). Czy jednostka podle-
gła może nie zastosować się do ustaleń dysponenta głównego
w tym zakresie? Jeśli nie, to jak rozliczyć pozostałe na dzień
31 grudnia 2013 r. koszty na koncie 640?
Z
akładowy plan kont
powinien uwzględniać
ustalenia dysponenta
części budżetowej lub
zarządu jednostki samorządu
terytorialnego dotyczące
zasad grupowania operacji
gospodarczych istotnych dla
rodzaju działalności. Wynika
to z art. 15 ust. 1 pkt 4
rozporządzenia ministra
finansów w sprawie szczegól-
nych zasad rachunkowości
oraz planów kont dla budżetu
państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego,
jednostek budżetowych,
samorządowych zakładów
budżetowych, państwowych
funduszy celowych oraz
państwowych jednostek
budżetowych mających
siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej.
Na podstawie tego zapisu
jednostka ma obowiązek
uwzględnić ustalenia
jednostki nadrzędnej
(dysponenta części lub
jednostki samorządu
terytorialnego; dalej: JST)
i nie może nie zastosować
narzuconych przez niego
rozwiązań. Tak więc od
1 stycznia 2014 r. jednostka
powinna zaprzestać rozlicza-
nia kosztów międzyokresowo.
Problemem pozostaje rozli-
czenie pozostałego na dzień
31 grudnia 2013 r. salda
na koncie 640 – Rozliczenia
międzyokresowe kosztów,
czyli nie rozliczonych
kosztów poniesionych w 2013
roku, a obciążających okresy
sprawozdawcze w roku 2014.
Właściwym rozwiązaniem
jest tu rozliczenie pozosta-
łych czynnych rozliczeń mię-
dzyokresowych kosztów pod
datą 31 grudnia w koszty
roku obrotowego 2013. Dzięki
temu będzie brak salda na
koncie 640 i brak konieczno-
ści wykazywania rozliczeń
w aktywach bilansu.
Ewidencja będzie wtedy na-
stępująca. Rozliczenie po-
zostałych kosztów w koszty
roku bieżącego zaksięgować
trzeba: strona Wn konta 490
– Rozliczenie kosztów, strona
Ma konta 640 – Rozliczenia
międzyokresowe kosztów.
Natomiast przeniesienie
salda konta 490 na wynik fi-
nansowy zaewidencjonować
należy: strona Wn konta 860
– Wynik finansowy, strona
Ma konta 490 – Rozliczenie
kosztów.
[przykład 1 i 2]
Informację o dokona-
niu takiego rozlicze-
nia (obciążenia roku 2013
pozostałą częścią rozli-
czeń międzyokresowych
w związku z wprowadze-
niem polityki rachunkowo-
ści przez dysponenta części
budżetowej) należy zamieścić
w informacji dodatkowej do
bilansu w części B „Informa-
cje uzupełniające istotne dla
oceny rzetelności i przejrzy-
stości sytuacji finansowej
i majątkowej” w pkt 8.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra finan-
sów w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont
dla budżetu państwa, budżetów
jednostek samorządu terytorialnego,
jednostek budżetowych, samorzą-
dowych zakładów budżetowych,
państwowych funduszy celowych
oraz państwowych jednostek budże-
towych mających siedzibę poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej
(t.j. Dz.U. z 2013 r. nr 289).
EksPErt
wyJaśnia
Jak po zmianie polityki rachunkowości rozliczyć saldo konta 640
MagDalena RyPińska
dyrektor sądu,
długoletnia główna księgowa
Generalnie nie ma znaczenia, czy odbiorcami szkoleń są pracownicy firmy, czy osoby z zewnątrz. Wydatki
poniesione na ten cel stanowią koszty związane z prowadzeniem podstawowej działalności operacyjnej
Spółka zajmuje się dystrybucją sprzętu AGD.
Aby zwiększyć sprzedaż swoich produktów,
organizuje szkolenia dla sprzedawców, pra-
cowników kontrahentów. Jak powinna roz-
liczyć koszty związane z organizacją tych
szkoleń? Chodzi o koszty wynajmu sali, za-
kwaterowania uczestników szkoleń, wyży-
wienie itp.
karolina Pawlak
ekspert z zakresu rachunkowości
Jednym z zadań każdego podmiotu jest podej-
mowanie działań, które będą wspierały moż-
liwość uzyskiwania przychodów przez ten
podmiot. Do takich działań można na pewno
zaliczyć ponoszenie nakładów na szkolenia
dotyczące sprzedawanych produktów. I nie
ma tu znaczenia, czy są to szkolenia, których
odbiorcami są pracownicy firmy czy osoby
z zewnątrz. Z punktu widzenia rachunko-
wości są to koszty związane z prowadzeniem
podstawowej działalności operacyjnej. Powin-
ny być ujmowane odpowiednio jako koszty
według rodzaju, a jeśli jednostka prowadzi
ewidencję kosztów w zespole 5, jako Koszty
sprzedaży.
[przykład]
Zauważyć warto, iż nakłady obejmujące
wyżywienie, przejazdy i noclegi (wskaza-
ne w przykładzie) będą mogły być zaliczo-
ne do kosztów uzyskania przychodów. Są
to bowiem w świetle art. 15 ust. 1 ustawy
z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych koszty służące uzyskaniu
przychodów, albowiem osoby przeszkolo-
ne pozyskają wiedzę na temat produktów
i będą mogły je skuteczniej sprzedawać.
Szkolenia te pozwolą spółce w sposób bez-
pośredni zaprezentować zalety swoich to-
warów i ich przewagę nad towarami kon-
kurencji.
Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy
o podatku dochodowym od osób prawnych
można stwierdzić, że nie podlegają wyłą-
czeniu z kosztów uzyskania przychodów
wydatki dotyczące takiego rodzaju szkoleń.
Chodzi tu szczególnie o koszty związane
z pobytem i noclegiem, wyżywieniem, po-
częstunkiem (kawa, herbata, ciastka). Do-
tyczy to także poczęstunków dostarczonych
przez catering podawanych podczas takich
szkoleń dla przedsiębiorców i pracowników,
w siedzibie spółki. Taki sposób postępowa-
nia został potwierdzony ostatnio np. w in-
terpretacji indywidualnej wydanej 27 stycz-
nia 2014 r. przez dyrektora Izby Skarbowej
w Łodzi nr IPTPB3/423-461/13-2/PM.
[ram-
ka]
Wynika to też z wyroku 7 sędziów NSA
z 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397
z późn. zm.).
Instruktaż produktowy dla kontrahenta ujmuje się
na koncie Pozostałe koszty rodzajowe
PrzykłaD
Nowy produkt
spółka aBF sp. z o.o. zorganizowała szkolenie dotyczące nowo wprowadzanego na rynek produktu.
koszty szkolenia wyniosły 35 000 zł + 8050 zł VaT i dotyczyły w 60 proc. pracowników firmy,
a w pozostałej części pracowników spółek będących dystrybutorami produktów tej firmy. koszty
obejmowały wyżywienie, przejazdy i noclegi, jednak z punktu widzenia rachunkowości szczegóło-
we tytuły tych kosztów nie mają znaczenia – są to koszty szkoleń ujmowane w części dotyczącej
pracowników na koncie Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników,
a w części dotyczącej pracowników kontrahentów na koncie Pozostałe koszty rodzajowe.
rozliczenie zakupu
Vat naliczony
rozrachunki z dostawcami
1a) 35 000
21 000 (2
1b) 8050
5) 43 050
43 050 (1c
14 000 (3
Ubezpieczenia społeczne
i inne świadczenia
na rzecz pracowników
Pozostałe koszty rodzajowe
koszty sprzedaży
2) 21 000
3) 14 000
4) 35 000
rozliczenie kosztów
rachunek bankowy
35 000 (4
43 050 (5
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie faktury za organizację szkoleń:
a) strona Wn konta Rozliczenie zakupu 35 000 zł;
b) strona Wn konta VaT naliczony 8050 zł;
c) strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami 43 050 zł;
2. Rozliczenie kosztów w części dotyczącej pracowników 21 000 zł: strona Wn konta Ubezpieczenia
społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników, strona Ma konta Rozliczenie zakupu;
3. Rozliczenie kosztów w części dotyczącej pracowników kontrahentów 14 000 zł: strona Wn konta
Pozostałe koszty rodzajowe, strona Ma konta Rozliczenie zakupu;
4. Ujęcie kosztów w układzie funkcjonalnym 35 000 zł: strona Wn konta koszty sprzedaży, strona Ma
konta Rozliczenie kosztów;
5. Zapłata dostawcy 43 050 zł: strona Wn konta Rozrachunki z dostawcami, strona Ma konta Rachunek
bankowy.
Zdaniem organów
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT nie
uważa się za koszty uzyskania przychodów
kosztów reprezentacji, w szczególności po-
niesionych na usługi gastronomiczne, zakup
żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.
Za wydatki na zakup żywności, napojów
i usług gastronomicznych, wyłączone
z kosztów uzyskania przychodów na pod-
stawie art. 16 ust. 1 pkt 28 powołanej ustawy,
należy uznać te, których wyłącznym bądź do-
minującym celem jest stworzenie pewnego
wizerunku podatnika, stworzenie dobrego
obrazu jego firmy czy działalności, wykre-
owanie pozytywnych relacji z uczestnikami
spotkań.
Wydatki, tj. koszty pobytu (noclegu), koszty
wyżywienia, poczęstunku w postaci: kawy,
herbaty, ciastek, jak również wyżywienie do-
starczane przez firmę cateringową (catering
podawany podczas szkoleń dla przedsię-
biorców i pracowników spółki, spożywany
w siedzibie spółki), nie podlegają wyłączeniu
z kosztów uzyskania przychodów na podsta-
wie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT.
Wydatki te ponoszone są bowiem w związku
z przeprowadzanymi przez wnioskodawcę
szkoleniami produktowymi, których celem
ma być podniesienie efektywności sprzeda-
ży towarów wytworzonych przez spółkę oraz
zapoznanie przedsiębiorców – właścicieli
sklepów i hurtowni budowlanych oraz osób
kierujących działami budowlanymi w marke-
tach budowlanych ze sposobami i warunka-
mi prawidłowego montażu okien i wyłazów
kominiarskich produkowanych przez spółkę.
Celem tych szkoleń nie jest zatem wyłącznie
stworzenie dobrego wizerunku firmy wnio-
skodawcy czy też wykreowanie pozytywnych
relacji z kontrahentami.
Poniesione wydatki na zakup ww. artykułów
spożywczych i usług cateringowych spełnia-
ją przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ww.
ustawy; są poniesione w celu osiągnięcia
przychodów lub zachowania albo zabezpie-
czenia źródła przychodów, tym samym mogą
zostać zaliczone do kosztów uzyskania przy-
chodów.
interpretacja indywidualna dyrektora izby skarbowej
w łodzi
z 27 stycznia 2014 r., nr iPTPB3/423-461/13-2/PM
PrzykłaD 1
Międzyokresowo
Jednostka rozliczała koszty międzyokresowo. na dzień 31 grudnia 2013 r.
pozostają do rozliczenia koszty w kwocie 200 zł (saldo na koncie 640
– Rozliczenia międzyokresowe kosztów po stronie Wn 200 zł).
ewidencja:
1. Rozliczenie pozostałych kosztów w koszty roku bieżącego 200 zł:
strona Wn konta 490 – Rozliczenie kosztów, strona Ma konta 640
– Rozliczenia międzyokresowe kosztów;
2. Przeniesienie salda konta 490 na wynik finansowy 200 zł: strona
Wn konta 860 – Wynik finansowy, strona Ma konta 490 – Rozliczenie
kosztów.
PrzykłaD 2
Ubezpieczenie i prenumerata
Jednostka rozliczała międzyokresowo koszty ubezpiecze-
nia i prenumeraty. Ostatnia rata obciążająca koszty grudnia
2013 r. dotycząca prenumeraty wynosi 300 zł. Rata obciążająca
grudzień 2013 r. dotycząca ubezpieczenia majątkowego wynosi
280 zł i po rozliczeniu części dotyczącej grudnia do rozliczenia
pozostanie jeszcze 840 zł na rok 2014.
saldo początkowe na koncie 640 – Wn 1420 zł
ewidencja:
1. Rata kosztów prenumeraty obciążająca okres 12/2013 300 zł:
strona Wn konta 490, strona Ma konta 640;
2. Rata kosztów ubezpieczenia obciążająca okres 12/2013 280 zł:
strona Wn konta 490, strona Ma konta 640;
3. Rozliczenie pozostałych kosztów ze względu na zmianę zasad
rachunkowości 840 zł: strona Wn konta 490, strona Ma konta 640;
4. Przeniesienie salda konta 490 na wynik finansowy 1420 zł:
strona Wn konta 860, strona Ma konta 490.
EwidEncja
iV
Dziennik Gazeta Prawna, 24 lutego 2014 nr 37 (3678)
gazetaprawna.pl
1 stycznia 2014 r. jednostka nadrzędna wprowadziła jednolite
zasady rachunkowości i zobowiązała nas do ich stosowania.
Problem w tym, że według tych zasad, ze względu na istotność,
nie rozlicza się kosztów międzyokresowo. Do tej pory w naszej
jednostce takie rozliczenia stosowaliśmy (rozliczaliśmy tak
ubezpieczenia majątkowe i prenumeratę). Czy jednostka podle-
gła może nie zastosować się do ustaleń dysponenta głównego
w tym zakresie? Jeśli nie, to jak rozliczyć pozostałe na dzień
31 grudnia 2013 r. koszty na koncie 640?
Z
akładowy plan kont
powinien uwzględniać
ustalenia dysponenta
części budżetowej lub
zarządu jednostki samorządu
terytorialnego dotyczące
zasad grupowania operacji
gospodarczych istotnych dla
rodzaju działalności. Wynika
to z art. 15 ust. 1 pkt 4
rozporządzenia ministra
finansów w sprawie szczegól-
nych zasad rachunkowości
oraz planów kont dla budżetu
państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego,
jednostek budżetowych,
samorządowych zakładów
budżetowych, państwowych
funduszy celowych oraz
państwowych jednostek
budżetowych mających
siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej.
Na podstawie tego zapisu
jednostka ma obowiązek
uwzględnić ustalenia
jednostki nadrzędnej
(dysponenta części lub
jednostki samorządu
terytorialnego; dalej: JST)
i nie może nie zastosować
narzuconych przez niego
rozwiązań. Tak więc od
1 stycznia 2014 r. jednostka
powinna zaprzestać rozlicza-
nia kosztów międzyokresowo.
Problemem pozostaje rozli-
czenie pozostałego na dzień
31 grudnia 2013 r. salda
na koncie 640 – Rozliczenia
międzyokresowe kosztów,
czyli nie rozliczonych
kosztów poniesionych w 2013
roku, a obciążających okresy
sprawozdawcze w roku 2014.
Właściwym rozwiązaniem
jest tu rozliczenie pozosta-
łych czynnych rozliczeń mię-
dzyokresowych kosztów pod
datą 31 grudnia w koszty
roku obrotowego 2013. Dzięki
temu będzie brak salda na
koncie 640 i brak konieczno-
ści wykazywania rozliczeń
w aktywach bilansu.
Ewidencja będzie wtedy na-
stępująca. Rozliczenie po-
zostałych kosztów w koszty
roku bieżącego zaksięgować
trzeba: strona Wn konta 490
– Rozliczenie kosztów, strona
Ma konta 640 – Rozliczenia
międzyokresowe kosztów.
Natomiast przeniesienie
salda konta 490 na wynik fi-
nansowy zaewidencjonować
należy: strona Wn konta 860
– Wynik finansowy, strona
Ma konta 490 – Rozliczenie
kosztów.
[przykład 1 i 2]
Informację o dokona-
niu takiego rozlicze-
nia (obciążenia roku 2013
pozostałą częścią rozli-
czeń międzyokresowych
w związku z wprowadze-
niem polityki rachunkowo-
ści przez dysponenta części
budżetowej) należy zamieścić
w informacji dodatkowej do
bilansu w części B „Informa-
cje uzupełniające istotne dla
oceny rzetelności i przejrzy-
stości sytuacji finansowej
i majątkowej” w pkt 8.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra finan-
sów w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont
dla budżetu państwa, budżetów
jednostek samorządu terytorialnego,
jednostek budżetowych, samorzą-
dowych zakładów budżetowych,
państwowych funduszy celowych
oraz państwowych jednostek budże-
towych mających siedzibę poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej
(t.j. Dz.U. z 2013 r. nr 289).
EksPErt
wyJ
wy
wy aśnia
Jak po zmianie polityki rachunkowości rozliczyć saldo konta 640
MagDalena RyPińska
dyrektor sądu,
długoletnia główna księgowa
Generalnie nie ma znaczenia, czy odbiorcami szkoleń są pracownicy firmy, czy osoby z zewnątrz. Wydatki
poniesione na ten cel stanowią koszty związane z prowadzeniem podstawowej działalności operacyjnej
Spółka zajmuje się dystrybucją sprzętu AGD.
Aby zwiększyć sprzedaż swoich produktów,
organizuje szkolenia dla sprzedawców, pra-
cowników kontrahentów. Jak powinna roz-
liczyć koszty związane z organizacją tych
szkoleń? Chodzi o koszty wynajmu sali, za-
kwaterowania uczestników szkoleń, wyży-
wienie itp.
karolina Pawlak
ekspert z zakresu rachunkowości
Jednym z zadań każdego podmiotu jest podej-
mowanie działań, które będą wspierały moż-
liwość uzyskiwania przychodów przez ten
podmiot. Do takich działań można na pewno
zaliczyć ponoszenie nakładów na szkolenia
dotyczące sprzedawanych produktów. I nie
ma tu znaczenia, czy są to szkolenia, których
odbiorcami są pracownicy firmy czy osoby
z zewnątrz. Z punktu widzenia rachunko-
wości są to koszty związane z prowadzeniem
podstawowej działalności operacyjnej. Powin-
ny być ujmowane odpowiednio jako koszty
według rodzaju, a jeśli jednostka prowadzi
ewidencję kosztów w zespole 5, jako Koszty
sprzedaży.
[przykład]
Zauważyć warto, iż nakłady obejmujące
wyżywienie, przejazdy i noclegi (wskaza-
ne w przykładzie) będą mogły być zaliczo-
ne do kosztów uzyskania przychodów. Są
to bowiem w świetle art. 15 ust. 1 ustawy
z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych koszty służące uzyskaniu
przychodów, albowiem osoby przeszkolo-
ne pozyskają wiedzę na temat produktów
i będą mogły je skuteczniej sprzedawać.
Szkolenia te pozwolą spółce w sposób bez-
pośredni zaprezentować zalety swoich to-
warów i ich przewagę nad towarami kon-
kurencji.
Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy
o podatku dochodowym od osób prawnych
można stwierdzić, że nie podlegają wyłą-
czeniu z kosztów uzyskania przychodów
wydatki dotyczące takiego rodzaju szkoleń.
Chodzi tu szczególnie o koszty związane
z pobytem i noclegiem, wyżywieniem, po-
częstunkiem (kawa, herbata, ciastka). Do-
tyczy to także poczęstunków dostarczonych
przez catering podawanych podczas takich
szkoleń dla przedsiębiorców i pracowników,
w siedzibie spółki. Taki sposób postępowa-
nia został potwierdzony ostatnio np. w in-
terpretacji indywidualnej wydanej 27 stycz-
nia 2014 r. przez dyrektora Izby Skarbowej
w Łodzi nr IPTPB3/423-461/13-2/PM.
[ram-
ka]
Wynika to też z wyroku 7 sędziów NSA
z 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397
z późn. zm.).
Instruktaż produktowy dla kontrahenta ujmuje się
na koncie Pozostałe koszty rodzajowe
PrzykłaD
Nowy produkt
spółka aBF sp. z o.o. zorganizowała szkolenie dotyczące nowo wprowadzanego na rynek produktu.
koszty szkolenia wyniosły 35 000 zł + 8050 zł VaT i dotyczyły w 60 proc. pracowników firmy,
a w pozostałej części pracowników spółek będących dystrybutorami produktów tej firmy. koszty
obejmowały wyżywienie, przejazdy i noclegi, jednak z punktu widzenia rachunkowości szczegóło-
we tytuły tych kosztów nie mają znaczenia – są to koszty szkoleń ujmowane w części dotyczącej
pracowników na koncie Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników,
a w części dotyczącej pracowników kontrahentów na koncie Pozostałe koszty rodzajowe.
rozliczenie zakupu
Vat
V
V
naliczony
rozrachunki z dostawcami
1a) 35 000
21 000 (2
1b) 8050
5) 43 050
43 050 (1c
14 000 (3
Ubezpieczenia społeczne
i inne świadczenia
na rzecz pracowników
Pozostałe koszty rodzajowe
koszty sprzedaży
2) 21 000
3) 14 000
4) 35 000
rozliczenie kosztów
rachunek bankowy
35 000 (4
43 050 (5
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie faktury za organizację szkoleń:
a) strona Wn konta Rozliczenie zakupu 35 000 zł;
b) strona Wn konta Va
b) strona Wn konta V
b) strona Wn konta V T naliczony 8050 zł;
a
a
c) strona Ma konta Rozrachunki z dostawcami 43 050 zł;
2. Rozliczenie kosztów w części dotyczącej pracowników 21 000 zł: strona Wn konta Ubezpieczenia
społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników, strona Ma konta Rozliczenie zakupu;
3. Rozliczenie kosztów w części dotyczącej pracowników kontrahentów 14 000 zł: strona Wn konta
Pozostałe koszty rodzajowe, strona Ma konta Rozliczenie zakupu;
4. Ujęcie kosztów w układzie funkcjonalnym 35 000 zł: strona Wn konta koszty sprzedaży, strona Ma
konta Rozliczenie kosztów;
5. Zapłata dostawcy 43 050 zł: strona Wn konta Rozrachunki z dostawcami, strona Ma konta Rachunek
bankowy.
Zdaniem organów
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT nie
uważa się za koszty uzyskania przychodów
kosztów reprezentacji, w szczególności po-
niesionych na usługi gastronomiczne, zakup
żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.
Za wydatki na zakup żywności, napojów
i usług gastronomicznych, wyłączone
z kosztów uzyskania przychodów na pod-
stawie art. 16 ust. 1 pkt 28 powołanej ustawy,
należy uznać te, których wyłącznym bądź do-
minującym celem jest stworzenie pewnego
wizerunku podatnika, stworzenie dobrego
obrazu jego firmy czy działalności, wykre-
owanie pozytywnych relacji z uczestnikami
spotkań.
Wydatki, tj. koszty pobytu (noclegu), koszty
wyżywienia, poczęstunku w postaci: kawy,
herbaty, ciastek, jak również wyżywienie do-
starczane przez firmę cateringową (catering
podawany podczas szkoleń dla przedsię-
biorców i pracowników spółki, spożywany
w siedzibie spółki), nie podlegają wyłączeniu
z kosztów uzyskania przychodów na podsta-
wie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT.
Wydatki te ponoszone są bowiem w związku
z przeprowadzanymi przez wnioskodawcę
szkoleniami produktowymi, których celem
ma być podniesienie efektywności sprzeda-
ży towarów wytworzonych przez spółkę oraz
zapoznanie przedsiębiorców – właścicieli
sklepów i hurtowni budowlanych oraz osób
kierujących działami budowlanymi w marke-
tach budowlanych ze sposobami i warunka-
mi prawidłowego montażu okien i wyłazów
kominiarskich produkowanych przez spółkę.
Celem tych szkoleń nie jest zatem wyłącznie
stworzenie dobrego wizerunku firmy wnio-
skodawcy czy też wykreowanie pozytywnych
relacji z kontrahentami.
Poniesione wydatki na zakup ww. artykułów
spożywczych i usług cateringowych spełnia-
ją przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ww.
ustawy; są poniesione w celu osiągnięcia
przychodów lub zachowania albo zabezpie-
czenia źródła przychodów, tym samym mogą
zostać zaliczone do kosztów uzyskania przy-
chodów.
interpretacja indywidualna dyrektora izby skarbowej
w łodzi
z 27 stycznia 2014 r., nr iPTPB3/423-461/13-2/PM
PrzykłaD 1
Międzyokresowo
Jednostka rozliczała koszty międzyokresowo. na dzień 31 grudnia 2013 r.
pozostają do rozliczenia koszty w kwocie 200 zł (saldo na koncie 640
– Rozliczenia międzyokresowe kosztów po stronie Wn 200 zł).
ewidencja:
1. Rozliczenie pozostałych kosztów w koszty roku bieżącego 200 zł:
strona Wn konta 490 – Rozliczenie kosztów, strona Ma konta 640
– Rozliczenia międzyokresowe kosztów;
2. Przeniesienie salda konta 490 na wynik finansowy 200 zł: strona
Wn konta 860 – Wynik finansowy, strona Ma konta 490 – Rozliczenie
kosztów.
PrzykłaD 2
Ubezpieczenie i prenumerata
Jednostka rozliczała międzyokresowo koszty ubezpiecze-
nia i prenumeraty. Ostatnia rata obciążająca koszty grudnia
2013 r. dotycząca prenumeraty wynosi 300 zł. Rata obciążająca
grudzień 2013 r. dotycząca ubezpieczenia majątkowego wynosi
280 zł i po rozliczeniu części dotyczącej grudnia do rozliczenia
pozostanie jeszcze 840 zł na rok 2014.
saldo początkowe na koncie 640 – Wn 1420 zł
ewidencja:
1. Rata kosztów prenumeraty obciążająca okres 12/2013 300 zł:
strona Wn konta 490, strona Ma konta 640;
2. Rata kosztów ubezpieczenia obciążająca okres 12/2013 280 zł:
strona Wn konta 490, strona Ma konta 640;
3. Rozliczenie pozostałych kosztów ze względu na zmianę zasad
rachunkowości 840 zł: strona Wn konta 490, strona Ma konta 640;
4. Przeniesienie salda konta 490 na wynik finansowy 1420 zł:
strona Wn konta 860, strona Ma konta 490.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
4 / 4