WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
Za domy lny moment powstania WWW sensu stricte przyjmuje si 13 listopada 1990 r.
Natomiast 17 maja 1991 roku, komitetowi C5 w CERN-ie zosta oficjalnie
zaprezentowany sposób dzia ania sieci WWW
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
22/29
/29
Cechy systemu informacyjnego WWW
Elementy struktur systemu informacyjnego WWW
Zagadnienia terminologiczne
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
3-8
9-17
18-23
Spis prezentacji:
Spis prezentacji:
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
44/29
/29
WWW (Web)
WWW (Web)-- Sieciowy system informacyjny
Sieciowy system informacyjny
dzia aj cy na bazie Internetu
dzia aj cy na bazie Internetu
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
(ang.
(ang.
network
network of
of information
information resources
resources))
The World Wide Web (WWW, or simply Web) is an information space in
which the items of interest, referred to as resources, are identified by
global identifiers called Uniform Resource Identifiers (URI).
Architecture of the World Wide Web http://www.w3.org/TR/2004/REC-webarch-20041215/
Institute of Electrical and Electronics Engineers
Web Technologies > Guidance > Terms
World Wide Web: A large networked collection of linked documents is
known as the World Wide Web.
(Olbrzymia po czona w sie zbiór po czonych dokumentów
okre lanych WWW)
The documents in this collection are usually non linear in
nature as they allow the reader to navigate from point to point with
the help of links. We call these documents as hypertext documents
(Okre lamy te dokumenty jako dokumenty hipertekstowe)
.
http://www.w3.org/TR/1999/REC-html401-19991224
World Wide Web (WWW) A network of hypertext documents, existing on
Web servers and accessible via the Internet using computer programs
called Web browsers.
Hossein Bidgoli, The Internet encyclopedia. Volume 3, John Wiley & Sons, 2004, ISBN 0-471-
22203-8, s. 775
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
55/29
/29
WWW
WWW
––
zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
66/29
/29
Globalny
Interakcyjny
Dynamiczny
Otwarty on-line
Dost pny non stop
Wieloplatformowy
Rozproszony
Multimedialny
Hipertekstowy
…
WWW
WWW-- Sieciowy system informacyjny
Sieciowy system informacyjny
dzia aj cy na bazie Internetu
dzia aj cy na bazie Internetu
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
(ang.
(ang.
network of information resources
network of information resources))
Hipermedialny
system informacyjny
Dost p do systemu informacyjnego odbywa si za pomoc …
Platforma sprz towa
komputery typu PC (
desktop
),
komputery przeno ne (
notebook
),
PCs, PDAs (
personal digital
assistants
), telefony komórkowe
(
mobile phones
), WebTV
Platforma programowa:
1. OS, np. Windows, Linux, MacOs)
2. Przegl darek internetowych
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
77/29
/29
1.
1. A uniform naming scheme for locating resources
A uniform naming scheme for locating resources
on the Web (e.g., URIs).
on the Web (e.g., URIs).
2.
2. Protocols, for access to named resources over
Protocols, for access to named resources over
the Web (e.g., HTTP).
the Web (e.g., HTTP).
3.
3. Hypertext, for easy navigation among resources
Hypertext, for easy navigation among resources
(e.g., HTML).
(e.g., HTML).
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Three mechanisms:
„Si sieci jest jej uniwersalno . Dost p przez wszystkich
niezale nie od poziomu sprawno ci jest spraw kluczow "
Tim Berners-Lee, Dyrektor W3C
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
88/29
/29
WWW
WWW
–– Dost p do zasobów sieciowych
Dost p do zasobów sieciowych
URI
URI ((
Uniform
Uniform Resource Identifier
Resource Identifier))
lub
URN
URN ((
Uniform
Uniform Resource Name)
Resource Name)
-
Jednolity Identyfikator Zasobów w systemach informacyjnych (URI
identyfikuje zasoby)
ftp://example.org/aDirectory/aFile
news:comp.infosystems.www
tel:+1-816-555-1212
ldap://ldap.example.org/c=GB?objectClass?one
urn:oasis:names:tc:entity:xmlns:xml:catalog
Konwencje zapisu (notacje) w dost pie do zasobów WWW:
URL
URL
((
Uniform Resource Locator
Uniform Resource Locator))
UNC
UNC
((
Universal Naming Convention
Universal Naming Convention))
Ramowy opis zasobów ang.
Resource
Resource Description
Description Framework
Framework
- XML
Ujednolicaj c
regu y
kodowania
metadanych,
wprowadza
jednocze nie mo liwo
bardziej precyzyjnego opisu zawarto ci
serwisów i praw autorskich
RDF
RDF
(
Resource Description Framework – XML)
Przyk ady zasobów:
Konwencje kodowania (zapisu ród a) zasobów: j zyki programowania
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
99/29
/29
WWW
WWW
–– Dost p do zasobów sieciowych
Dost p do zasobów sieciowych
Z zasobem WWW wi
si zagadnienia:
1. Rodzaj zasobu (fizyczny, abstrakcyjny)
2. Nazwa zasobu (nazwa zasobu bezpo rednio lub po rednio przypisana do zasobu)
3. Lokalizacja zasobu
4. Dost p (uprawnienia) do zasobu
5. Unikalno zasobu
Nazwa us ugi
Nazwa us ugi
Opis
Przyk ad
Przyk ad zapisu zasobu WWW w konwencji
URL i URI
http
http
HTML
HTML
ftp
ftp
FTP
FTP
file
file
Lokalny plik
Lokalny plik
file:///usr/pomoc/readme.c
file:///usr/pomoc/readme.c
news
news
Newsgrup
Newsgrup
news:comp.os.min
news:comp.os.min
news
news
New article
New article
news:AA01234565@cs.utach.edu
news:AA01234565@cs.utach.edu
gopher
gopher
Gopher
Gopher
gopher://gopher.tc.um/11/lib
gopher://gopher.tc.um/11/lib
mailto
mailto
ee--mail
telnet
telnet
praca zdalna
praca zdalna
telnet://www.w3.org:80
telnet://www.w3.org:80
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
10
10/29
/29
1.
1. Rozproszone
Rozproszone ii otwarte
otwarte rodowisko
rodowisko Internetu
Internetu
(globalno ,
(globalno ,
dost pno
dost pno
on
on--line
line,, wolno
wolno
wypowiedzi
wypowiedzi ii swoboda
swoboda wyboru,
wyboru,
otwarto
otwarto technologiczna
technologiczna:: j zyki
zyki programowania,
programowania, budowa
budowa aplikacji)
aplikacji)
2.
2. Multimedialno
Multimedialno
(ró nopostaciowo ,
(ró nopostaciowo , brak
brak ogranicze
ogranicze
ilo ci,
ilo ci,
wielko ci,
wielko ci, rodzaju
rodzaju zasobów
zasobów:: tekst,
tekst, kolory)
kolory)
3.
3. Multikulturowo
Multikulturowo
4.
4. Mo liwo
Mo liwo
czenia
czenia zasobów
zasobów hiper czami
hiper czami
(swoboda
(swoboda
ustalania
ustalania struktury,
struktury, zarz dzanie
zarz dzanie danymi,
danymi, mo liwo
mo liwo wyszukiwania)
wyszukiwania)
5.
5. Skalowalno
Skalowalno
(zmiana,
(zmiana, rozbudowa,
rozbudowa, aktualizacja
aktualizacja danych
danych w
w
dowolnym
dowolnym czasie)
czasie)..
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Pi podstawowych cech sukcesu us ugi WWW:
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
11
11/29
/29
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Przyk ady sieci bezskalowych:
RODZAJ SIECI
RODZAJ SIECI
YY
PO CZENIA
PO CZENIA
Internet
Internet
(sie komputerowa w cz ci
(sie komputerowa w cz ci
szkieletowej)
szkieletowej)
Rutery
Rutery
cza wiat owodowe i
cza wiat owodowe i
inne cza fizyczne
inne cza fizyczne
WWW
WWW
(sie systemu informacyjnego)
(sie systemu informacyjnego)
Serwisy WWW
Serwisy WWW
umieszczone na
umieszczone na
serwerach
serwerach
Hiper cza
Hiper cza
WWW
WWW-- Sieciowy system informacyjny
Sieciowy system informacyjny
dzia aj cy w sieci Internet
dzia aj cy w sieci Internet
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
12
12/29
/29
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Sie bezskalowa
systemu informacyjnego WWW
ród o: http://www.geog.ucl.ac.uk/casa/martin/atlas/geographic.html
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
13
13/29
/29
http://research.lumeta.com/ches/map/gallery/wired.gif
Topologia sieci WWW
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
14
14/29
/29
Dost p do zasobów sieci WWW w architekturze klient-serwer
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
15
15/29
/29
Serwer
Klient
Klient
Architektura komunikacji klient
Architektura komunikacji klient--serwer
serwer
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
16
16/29
/29
Klient
Serwer
Architektura komunikacji P2P
Architektura komunikacji P2P
klient (serwer)
klient (serwer)--klient (serwer)
klient (serwer)
Klient
Serwer
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
17
17/29
/29
Dost p do zasobów sieci WWW
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
1. U ytkownik podaje adres URL http://www.itu.org/home/index.html
2. Przegl darka da od DNS adres IP dla www.itu.org.
3. DNS zwraca warto 156.106.192.32
4. Przegl darka tworzy TCP po czenie na port 80 z adresem
156.106.192.32
5. Wysy a danie o plik /home/index.html.
6. Serwer www.itu.org server przesy a plik /home/index.html.
7. Po czenie TCP zosta o wykonane
8. Przegl darka wy wietla zawarto pliku interpretuj c znaczniki
/home/index.html.
9. Przegl darka aduje do pami ci pliki graficzne po uprzednim
powtórzeniu procesu dania i czenia.
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
18
18/29
/29
n
Serwis WWW
(Web site)
- Zbiór stron powi zanych ze sob . W skrajnym
przypadku serwis jest pojedyncz stron .
Elementy struktur systemu informacyjnego WWW
Elementy struktur systemu informacyjnego WWW
n
Serwis WWW
- Zbiór stron i stowarzyszonych plików, powi zanych ze sob
i tworz cych spójn ca
. Serwisy WWW tworz struktur sieci WWW
(Web). Serwisy WWW umieszczone s na serwerach (serwer), a dost p do
nich nast puje za pomoc (najcz ciej) przegl darki internetowej (klienta).
Web site -
All of the Web pages and associated files that make up the
Web presence of one organization or entity [David E. Frazier,
Requirement Elicitation of Large Web Projects, 2004].
n
Web serwis (
Web services)
- Web serwis jest systemem aplikacji,
identyfikowanym przez adres internetowy URI (zgodnie z definicja
znajduj
sie w dokumencie RFC 2396). Jej interfejsy, a tak e sposób
ycia jest zdefiniowany, opisany i odkrywany za pomoc
struktur
wyra onych w j zyku XML. Aplikacja b
ca Web serwisem musi by zdolna
do nawi zania poprawnej interakcji z innymi us ugami poprzez wysy anie i
odbieranie wiadomo ci wyra onych w j zyku XML i przekazywanych zgodnie
z protoko ami obowi zuj cymi w Internecie.
n
1.2 What is a Web service?
n
[Definition: A Web service is a software system identified by a URI, whose public interfaces and bindings are
defined and described using XML. Its definition can be discovered by other software systems. These systems
may then interact with the Web service in a manner prescribed by its definition, using XML messages conveyed
by internet protocols
.] Web Services Architecture
( http://www.w3.org/TR/ws-arch/)
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
19
19/29
/29
Podzia serwisów internetowych
Podzia serwisów internetowych
Podzia serwisów internetowych:
Podzia serwisów internetowych:
v
v
Tworzenia stron WWW dla przegl darki (statyczne, dynamiczne)
Tworzenia stron WWW dla przegl darki (statyczne, dynamiczne)
v
Technologii wykonania (po stronie serwera, po stronie klienta)
Technologii wykonania (po stronie serwera, po stronie klienta)
v
v
ono ci i zawarto ci stron
ono ci i zawarto ci stron –– funkcji realizowanych dla u ytkownika
funkcji realizowanych dla u ytkownika
v
v
Dziedzinowe tj. wg podzia u domen pierwszego rz du, np. org, edu, gov, com
Dziedzinowe tj. wg podzia u domen pierwszego rz du, np. org, edu, gov, com
v
v
Dost pu do serwisu (ogólnodostepne, dost pne za znajomo ci URL,
Dost pu do serwisu (ogólnodostepne, dost pne za znajomo ci URL,
kontrolowanym dost pem
kontrolowanym dost pem –– system personalizacji
system personalizacji
v
v
Przeznaczenie: wyszukiwarki, serwisy cenowe, serwisy firmowe
Przeznaczenie: wyszukiwarki, serwisy cenowe, serwisy firmowe
(korporacyjne), portale, aukcje internetowe
(korporacyjne), portale, aukcje internetowe
v
v
Dost pu do informacji: internetowe, intranetowe, extranetowe
Dost pu do informacji: internetowe, intranetowe, extranetowe
v
v
Technologii bezpiecze stwa
Technologii bezpiecze stwa i poufno ci informacji (z protoko em
(z protoko em
szyfrowanym https:// i zwyk ym http://)
szyfrowanym https:// i zwyk ym http://)
n
Strona WWW
jest najmniejszym elementem systemu informacyjnego w
postaci pliku. Cech charakteryzuj
stron jest unikalny adres dost pu.
(Plik dyskowy posiada: nazw , rozszerzenie, wielko … … … … … … … … … ..).
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
20
20/29
/29
n
Statyczne
lub
dynamiczne serwisy
WWW:
Strony statyczne
znajduj si na dysku serwera, uaktualniane w ró nym
momencie czasowym. Strony statyczne wyst puj w postaci klasycznych
dokumentów HTML (rozszerzenie HTM lub HTML).
Strony dynamiczne
generowane s na
danie. W ciwie nie istniej ,
dopóki u ytkownik nie wpisze w przegl darce ich adresu internetowego
wtedy dopiero si „materializuj ” (serwery generuj je w oparciu o
szablony — wzorce wygl du oraz informacje gromadzone w bazach
danych). Strony dynamiczne, znacznie bardziej uniwersalne i atwiejsze w
zarz dzaniu. Te najcz ciej s plikami z rozszerzeniem PHP — od nazwy
najpopularniejszego systemu generowania stron po stronie serwera, ale
wyst puj te inne, np. ASP, ISP, CGI.
Podzia serwisów internetowych
Podzia serwisów internetowych
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
21
21/29
/29
n
Strona WWW (dokument)
jest najmniejszym elementem systemu informacyjnego.
W przypadku j zyka HTML to pojedy czy dokumnet napisany w tym j zyku. Ka da
strona posiada swój unikalny adres (nazw ). Fizycznie, jest to plik typu tekstowego
zawieraj cy informacje (tre
ciw ) i znaczniki j zyka HTML. Strona mo e
zawiera odwo ania do innych stron WWW (hiper cza), odwo ania do innych plików
(hiper cza do plików, np. graficznych, d wi kowych, filmowych) i po czenia do
innych plików (linki, np. do stylów zewn trznych CSS). Struktura dokumentu w
zyku HTML mo e by nast puj ca:
1. sekcja wersji j zyka DTD
2. znaczniki g ówne j zyka HTML
3. sekcja nag ówka strony
, który mo e by opcjonalny,
4. sekcja cz ci w ciwej
strony zawieraj ce informacje.
Elementy struktur systemu informacyjnego WWW
Elementy struktur systemu informacyjnego WWW
DTD
<HTML>
<HEAD>
Informacje nag ówkowe
(cz
deklaracyjna)
</HEAD>
<BODY>
Informacje w ciwe
(zawarto strony)
</BODY>
</HTML>
22
33
44
Nazwa_pliku.htm
11
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
22
22/29
/29
Index.htm
Index.htm
Index.htm
Index.htm
Index.htm
Index.htm
Elementy struktur systemu informacyjnego WWW
Elementy struktur systemu informacyjnego WWW
Top level pages
Web site center page
Index.htm
Index.htm Pierwsza strona serwisu WWW, z której u ytkownik mo e
Pierwsza strona serwisu WWW, z której u ytkownik mo e
przemieszcza si do dalszych stron serwisu
przemieszcza si do dalszych stron serwisu
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
23
23/29
/29
n
Webring
– serwis grupuj cy strony WWW po wi cone okre lonej tematyce
(sieciowe katalogi tematyczne.). Ka dy webring zawiera w swoim kodzie
ród owym specjaln
sekwencj , która tworzy stopk
zawieraj
hiper cza odwo uj ce si do stron zrzeszonych w danym webringu. Ka dy
webring ma swojego administratora - ringmastera, który decyduje o tym
jakie strony mog by do niego w czone, jakie miejsce w pier cieniu b
zajmowa y poszczególne serwisy oraz o tym w jaki sposób b dzie wygl da
pasek nawigacyjny webringu.
n
Ringmaster
– administrator opiekuj cy si ringiem.
Serwis4
Serwis1
Serwis5
Serwis2
Serwis3
KOD
http://www.helion.com.pl/ring/
Pierwszy krajowy webring
powsta jesieni
1999 roku
(pierwsze webringi pojawi y
si w Internecie oko o 1996
roku). Jest nim, za ony
przez Wydawnictwo Helion
(wydawc
Magazynu
3D),
webring 3D Ring, skupiaj cy
strony po wi cone grafice
komputerowej.
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
24
24/29
/29
n
n
Portal
Portal
.. To
To witryna
witryna oo uniwersalnym
uniwersalnym charakterze
charakterze (zbiór
(zbiór wortali)
wortali).. Samo
Samo s owo
owo
"portal"
"portal" odnosi
odnosi si
si do
do redniowiecznego
redniowiecznego okre lenia
okre lenia wej cia
wej cia do
do wi tyni
wi tyni..
Analogicznie
Analogicznie -- portal
portal internetowy
internetowy ma
ma stanowi
stanowi dla
dla u ytkownika
ytkownika wej cie
wej cie do
do
wirtualnego
wirtualnego wiata
wiata Internetu
Internetu..
PPierwszym portalem internetowym by ameryka ski ”
Yahoo
”, który
wystartowa w 1994 roku jako katalog stron internetowych. By a to pierwsza
próba uporz dkowania witryn w Internecie. Pierwszy rodzimy portal to
Wirtualna Polska
, która rozpocz a dzia alno w 1995 roku.
Obecnie
Obecnie portale
portale to
to centra
centra informacyjno
informacyjno--us ugowe
us ugowe oo rozbudowanych
rozbudowanych
mo liwo ciach,
mo liwo ciach, zaawansowanych
zaawansowanych technologicznie
technologicznie..
Portale
Portale s przeznaczone
przeznaczone dla
dla najszerszego
najszerszego kr gu
kr gu odbiorców
odbiorców (od
(od dzieci
dzieci do
do
staruszka)
staruszka)..
n
n
Wortal
Wortal
(inne
(inne okre lenia
okre lenia::
vortal
vortal
,,
portal
portal wertykalny
wertykalny
,,
portal
portal tematyczny
tematyczny
))
Wyspecjalizowany
Wyspecjalizowany portal
portal w
w okre lonej
okre lonej tematyce
tematyce skupiaj cy
skupiaj cy informacje
informacje zz
ci le
ci le okre lonej
okre lonej dziedziny
dziedziny oraz
oraz oferuj cy
oferuj cy us ugi
us ugi przydatne
przydatne dla
dla ci le
ci le
okre lonego
okre lonego grona
grona odbiorców
odbiorców..
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
25
25/29
/29
WWW
WWW
-- Serwisy cenowe
Serwisy cenowe
n
n
Ka da
Ka da porównywarka
porównywarka cen
cen
porównuje
porównuje ceny
ceny wy cznie
wy cznie
tych
tych sklepów,
sklepów, zz którymi
którymi
ma
ma pod
pod pisane
pisane umowy
umowy
handlowe
handlowe.. Innymi
Innymi s owy,
owy,
porównywarka
porównywarka
to
to
nie
nie
wyszukiwarka
wyszukiwarka
najni szych
najni szych
cen
cen
we
we
wszystkich
wszystkich
sklepach
sklepach
internetowych,
internetowych, ale
ale tylko
tylko
w
w tych,
tych, których
których bazy
bazy s
przeszukiwane
przeszukiwane na
na mocy
mocy
zawartej
zawartej
wcze niej
wcze niej
umowy
umowy.. Z
Z tego
tego powodu
powodu
wyszukana
wyszukana
przez
przez
porównywark
porównywark
najni sza
najni sza
cena
cena wcale
wcale nie
nie musi
musi (cho
(cho
mo e)
mo e) by
by cen
cen najni sz
najni sz
na
na rynku
rynku..
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
26
26/29
/29
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
n
n
Hipertekst
Hipertekst
–– hiper cze
hiper cze typu
typu tekstowego
tekstowego.. Hipertekst
Hipertekst jest
jest interpretowany
interpretowany
przez
przez
przegl dark
przegl dark
internetow ,
internetow ,
umo liwiaj c
umo liwiaj c
ytkownikowi
ytkownikowi
przemieszczenie
przemieszczenie si
si po
po zasobach
zasobach informacyjnych
informacyjnych w
w sposób
sposób nieliniowy
nieliniowy..
W
W oparciu
oparciu oo hiperteksty
hiperteksty budowane
budowane s m
m..in
in.. kontekstowe
kontekstowe systemy
systemy pomocy
pomocy..
W
W ogólnym
ogólnym kontek cie
kontek cie
hipertekst
hipertekst
rozumiany
rozumiany jest
jest jako
jako sposób
sposób
przemieszczania
przemieszczania si
si po
po zasobach
zasobach informacyjnych
informacyjnych zale ny
zale ny od
od u ytkownika
ytkownika..
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
27
27/29
/29
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Po sposobie korzystania z klawiatury lub myszki mo na rozpozna
i wiek
ytkownika komputera. Do takich wniosków dosz a firma
Predictiye Networks,
specjalizuj ca si w analizowaniu ludzkich zachowa . Wyniki bada wskazuj na przy
ad, e m czy ni cz ciej od kobiet u ywaj klawisza [ oraz rolki w myszce do
przewijania obrazu. Kobiety wol przesuwa tekst klasyczn metod — przeci gaj c
zawarto okna za pomoc paska przewijania.
Oprogramowanie
wykorzystuj ce
technologi
mo e
podobno
odró nia
wielu
ytkowników
tego samego komputera
— na przy k ad cz onków
tej
samej
rodziny.
Opracowany przez firm
Predictiye
system
potrafi równie zidenty-
fikowa
ytkownika telewizji interaktywnej. Jak wynika z przeprowadzonych
bada , m czy ni cz ciej prze czaj
kana y, zw aszcza podczas przerw
reklamowych, a ich ony ogl daj cz ciej kana y muzyczne. Aplikacja mo e nawet
stwierdzi , kiedy para sp dza wspólny wieczór przed ekranem telewizora. Jest w
stanie zapami ta nawet dwadzie cia profili ró nych u ytkowników.
Ciekawostka
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
28
28/29
/29
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Czemu ma s
nowa technologia? Przede wszystkim celom marketingowym —
klientami firmy
Predictiye
mi dzy innymi dostawcy us ug internetowych.
Oprogramowanie, które potrafi odró nia wielu u ytkowników tego samego
komputera, pozwoli dostosowa na przyk ad rodzaj wy wietlanych reklam do profilu
odbiorcy. Do tej pory serwisy internetowe i stacje telewizyjne mia y do swojej
dyspozycji narz dzia monitoruj ce odwiedzane strony WWW. Nie potrafi y one
jednak odró ni na przyk ad dziewi ciolatka od doros ego m czyzny.
Nowe rozwi zanie pozwoli oby na przyk ad zablokowa dost p do internetowych
stron zawieraj cych tre ci pornograficzne, kiedy przed monitorem siada
niepe noletni syn, a zezwoli na ich ogl danie jego tacie. Z punktu widzenia
ytkownika jest to chyba jedyny pozytywny aspekt stosowania takiego
oprogramowania.
Oczywi cie — reklamodawcy b
mieli inne zdanie. Jakiekolwiek manipulowanie
tre ciami przekazywanymi konkretnemu odbiorcy wydaje si na ruszaniem wolno ci
osobistej i na pewno wywo a g osy oburzenia.
Poza tym — co b dzie, je li oprogramowanie zidentyfikuje osiemnastolatka na
przyk ad jako czterdziestoletniego m czyzn . Zostanie prawdopodobnie zasypany
reklamami whisky — zupe nie bez oczekiwanego skutku.
Ciekawostka (2)
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
29
29/29
/29
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Zasoby finansowe Internetu
Ciekawostka (3)
Serwis
finansowy
Komis internetowy
asny
serwis
Element
Element serwisu
Programu Partnerskiego
w postaci banera, boksu, wyszukiwarki
ytkownik
serwisu WWW
Program Partnerski
Umowa
partnerska
u
u
•
Ž
Wybór elementu
•
Przekierowanie
Transakcja
ciciel serwisu
WWW
TAK
NIE
Koniec
•
1 z
ciciel
serwisu
WWW
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
© dr i
n
. Bo
gda
n
W
it
30
30/29
/29
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
Po owa uczestnicz cych w badaniu MSN Search m czyzn
przyzna a,
e pierwszym
ród em informacji w przypadku jakiej
tpliwo ci jest wyszukiwarka internetowa, jedna trzecia wskaza a na
rodzin , a zaledwie co czwarty pan radzi si swojej yciowej wybranki.
Z kolei panie s
zdecydowanie wi kszymi zwolenniczkami
tradycyjnych sposobów radzenia si — jedna trzecia wskaza a na rodzin .
Panie jednak du o bardziej ufnie podchodz do Internetu w
kwestiach porad zdrowotnych — prawie dwie trzecie respondentek
regularnie sprawdza swój stan zdrowia w sieci. W przypadku panów ten
odsetek wynosi tylko 41%.
Typowe m skie zapytanie sk ada si z dwóch wyrazów, podczas
gdy panie pytaj trzema wyrazami. Panie cechuj si tak e wi ksz
cierpliwo ci , bowiem sprawdzaj
rednio sze
do siedmiu wyników
wskazanych przez wyszukiwark , podczas gdy m czy ni nie przekraczaj
trzech linków. Kobiety
rednio po wi caj
wyszukaniu potrzebnej
informacji ok. 5 minut, panowie nie wi cej ni 3 minuty.
Ciekawostka (4)